🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Cấm Cung Diễm Sử Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn LỜI GIỚI THIỆU Những năm cuối cùng của triều Thanh và nhân vật Từ Hy Thái hậu, sử liệu để lại quá nhiều, sách viết không đếm xuể; gần đây điện ảnh, vô tuyến truyền hình ở Đại lục, Đài Loan, Hồng Kông xuất hiện liên tục, người sắm vai Từ Hy không ít, lớn thì siêu sao Lưu Hiểu Khánh, nhỏ cũng là những ngôi sao mới mọc. Hàng tỉ độc gia trở thành khán giả. Các nhà văn đua nhau viết, đủ thể loại. Mỗi người chọn một thể loại. Khai thác một mặt, phong cách mỗi người một vẻ. Cuốn sách này mang tên là “Cấm cung diễm sử” cũng là có ý riêng. Bởi lẽ, tác gia của những loại hình trên, phần lớn dựa vào tư liệu, hồ sơ... thậm chí cả hồ sơ gốc trong cung nhà Thanh, rồi từ đó mà chọn lọc, thêm bớt, hư cấu, miêu tả; văn phong tùy theo từng thể loại và cá tính người viết. Nói chung đều là những tác phẩm nghiêm túc, công phu, nhưng dù sao vẫn phải dựa vào sách vở và thông qua chủ quan của người viết. Lần này, dưới tay bạn đọc lại có một cuốn viết về Từ Hy và bí mật trong cung cấm vào thời Thanh mạt. Nhưng có nhiều chỗ đại đồng tiểu dị. Trước hết là do tác giả. Tác giả sinh năm 1912 người dân tộc Mãn, họ Diệp Hách Nhan Trát (thị) tên là Nghi Dân, họ gần với Từ Hy Diệp Hách Na Lạp (thị) sau Từ Hy hai đời, gọi bà ta là bà cô. Cha ông là Dục Thái từng làm Đốc biện phủ Nội vụ trong cung triều Thanh, bác là Dục Hiền từng làm Tuần phủ Sơn Đông, Sơn Tây. Bố vợ là Ân Bồi từng làm Tổng quản của phủ Khanh Thân vương. Thời tre trong gia đình cất https://thuviensach.vn giấu nhiều bút tích, ghi chép tỉ mỉ xác thực, lại thường có nhiều bậc quý hiển của triều Thanh lui tới trò chuyện, vì thế mà biết được nhiều sự thật trong cung cấm. Vào những năm 30, tác giả từng giữ chức trưởng ban báo chí A Đông Bắc Bình, chủ bút tờ “Dân cường báo” hiện là nhà nghiên cứu suốt đời cho Viện Văn sử Bắc Kinh, đã cho ra đời nhiều cuốn “Bí mật cung cấm”. Tác giả hiện còn sống, một ông già tám mươi thông thái từng trải, mắt thấy tai nghe những chuyện “người thực việc thực” mà ghi lại. Đó là điều đáng quý. Hơn nữa, với một thời đại sóng gió, sự liệu phong phú, nhân vật đông đúc như thế, có thể viết nên những bộ trường thiên hàng chục tập, nhưng tác giả chỉ gói gọn trong ba bốn trăm trang, đủ biết tác giả đã chọn lọc đến chừng nào. Mặt khác, tác giả chọn cách viết chương hồi theo truyền thống tiểu thuyết của Trung Quốc, chi tiết chọn lọc, lời văn giản dị, chỉ mấy dòng đã lột tả được tính cách từng người, cách dựng cảnh sinh động, không bình luận theo chủ quan, mà vẫn bộc lộ được tư tưởng của tác giả. Vì vậy, khi cuốn sách ra đời, từ Đài Loan, Hồng Kông đã gửi thư liên hệ xin được xuất bản cuốn sách này. Đề từ cho cuốn sách, tác giả Dã Mãng đã ghi: Khuyến quân thư hải thả lưu bộ Ảnh thị khán bãi độc thử thư Tạm dịch: Khuyên ai dạo gót qua rừng sách Xem chán phim rồi đọc sách này. https://thuviensach.vn Sau cùng, xin nói thêm một chút. Người dịch cuốn sách này có bậc đồng tộc tiền bối là Ông Đồng Hòa, đại thần và là thầy dạy của Hoàng đế Quang Tự, một học giả, một người trung thực nhưng cũng bị một tấn bi kịch do bàn tay của Từ Hy, cho nên cũng có biết ít nhiều về thời kì đó. Âu cũng là chút duyên. Xin giới thiệu cùng bạn đọc Hà Nội mùa thu 1999 https://thuviensach.vn Hồi thứ nhất: HUỆ TRƯNG TRÁCH VỢ SAO SINH YÊU NỮ NGỌC LAN ỨNG TUYỂN TẤN PHONG QUÝ NHÂN Ngày 29 tháng 11 năm 1835 (tức ngày mồng 10 tháng 10 năm Đạo Quang thứ 15), sáng sớm, trong dinh thự của một họ tộc Mãn Thanh là Diệp Hách Na Lạp thị ở Phương Gia Viên phía đông thành Bắc Kinh, phu nhân của Diệp Hách Na Lạp Huệ Trưng là Phú Sát thị đang chuyển dạ. Lúc bấy giờ Huệ Trưng sắp ở vào tuổi “nhi lập”, mừng không biết để đâu cho hết, thầm khấn trời cầu phật ban cho mình một quý tử. Tiếng Phú Sát thị kêu thất thanh “ôi đau quá, đau chết mất thôi” mỗi lúc một thê thảm hơn. Đứa trẻ vừa sinh ra, Huệ Trưng đã vội vàng hỏi: “Con trai hay con gái?”. Phú Sát thị không còn sức để trả lời chồng nữa. Bọn a hoàn xung quanh nhao nhao: - Kính chúc lão gia may mắn, phu nhân sinh thiên kim tiểu thư ạ. Huệ Trưng nghe vậy thở dài: - Mong một thằng con trai thì lại sinh ra vịt giời. Một a hoàn liền mau miệng nói: - Lão thái gia ở phòng trên nghe nói tiểu phu nhân sinh cháu đang mừng lắm ạ. Đứa bé cứ khóc ngằn ngặt mãi không chịu nín. Bên ngoài bỗng có người gõ cửa cùng tiếng nói to: “Có việc”. Lão quản gia vội vàng https://thuviensach.vn chạy ra, thấy hai nha dịch của nha môn bộ Hình đem đến một tơ “truyền phiếu”, hạn cho Cảnh Thụy phải đem nộp 28.000 lạng bạc cho nha môn bộ Hình. Lão quản gia không đem tờ truyền phiếu lên phòng của lão thái gia Cảnh Thụy mà đưa cho Huệ Trưng xem trước. Huệ Trưng xem xong, biết ngay có kẻ muốn làm cho cả nhà mình khuynh gia bại sản liền dặn quản gia không nên cho lão gia biết, để điều tra xem xét rõ ràng ra sao đã rồi mới báo cho cha sau. Hai vạn tám nghìn lạng bạc! Có bán cả nhà cả đất đi cũng khó mà lo đủ số tiền lớn như vậy. Thế là Huệ Trưng bắt đầu trút hết bực dọc lên đầu Phú Sát thị đã sinh ra một con a đầu. Ông ta bước vào phòng sản phụ, lớn tiếng quát vợ sao sinh ra một con a đầu. Phú Sát thị cũng không chịu được nữa, liền nói: - Ông đừng chửi rủa tôi, có một nửa là phần của ông đấy. Sao ông lại trọng nam khinh nữ thế? Huệ Trưng bực dọc: - Sao lại trùng hợp nhau như vậy chứ! Nó ra đời trước rồi bộ Hình mang tai họa đến sau. Rồi kể lại cho Phú Sát thị chuyện triều đình bắt nộp hai vạn tám nghìn lạng bạc. Phú Sát thị nghe thấy món tiền lớn như vậy, buột nghĩ: “Hay là đứa nhỏ sinh vào giờ dữ, liệu có phải là yêu tinh hay không?”. Huệ Trưng nói: - Hay ta cứ chôn sống quách nó đi! Phú Sát thị nghe vậy bỗng chùng xuống: - Người gặp nạn lớn thì cũng có phúc lớn. Huệ Trưng tiếp: - Bà sinh ra đứa trẻ này rõ ràng là làm cho ông trời tức giận mới sai người đến đòi nhà mình hai vạn tám nghìn lạng bạc như vậy. https://thuviensach.vn Huệ Trưng trong cơn tức tối liền đưa tay ra định bóp cổ đứa trẻ. Nhưng đột nhiên, đứa trẻ khóc ầm lên. Hình như nó nghe được trận đối đáp của cha mẹ, hình như biết được là Huệ Trưng sắp sửa hành hung nó vậy. Huệ Trưng bất giác thu tay về. Phú Sát thị ngập ngừng: - Biết đâu sau này nó lại là một nương nương. Huệ Trưng đáp: - Nếu thực có làm được nương nương thì chẳng qua cũng dạng Lã Trĩ Võ Tắc Thiên mà thôi. Nhưng tại sao có chuyện ngay khi đứa bé sinh ra. Hình bộ liền đưa truyền phiếu đến đòi hai vạn tám nghìn lạng bạc? Câu chuyện như sau: Ông nội của Huệ Trưng là Cát Lang A, năm 1801 (tức năm Gia Khánh thứ 6), giữ chức Trung thư nội các triều đình, được thăng quan lục phẩm, liệt vào hàng nhị đẳng kinh tế, được triều đình tặng danh như sau: “Thao thủ cẩn, chính sự cần, tài vụ trường, niên lực tráng”, nghĩa là nghiêm chỉnh chấp hành quy củ nhà nước, cần mẫn làm việc, có tài năng, sức khỏe tốt. Sau đó, ông ta được bổ nhiệm làm Kinh chương quân cơ, đến năm Gia Khánh thứ 14, được điều từ quân cơ sang làm viên ngoại lang ngân khố thử bộ Hộ (ngân hàng), năm sau chính thức được quản lý ngân khố. Năm Gia Khánh thứ 20, Cát Lang A chết khi còn đang làm việc. Ông nội Cát Lang A của Huê Trưng qua đời một thời gian dài, kinh thành xảy ra một vụ đại án, ngân khố bộ Hộ hao quỹ hơn chín triệu 250 ngàn lạng. https://thuviensach.vn Đạo Quang hoàng đế biết được tin này, nộ khí đùng đùng, liền cầm bút phê: “Lòng hận lũ quỷ câu kết với nhau! Không thể tha một tên nào được”, rồi chửi mắng tất cả quan lại kiểm tra ngân khố là lũ “vô lương tâm, liên kết với nhau ăn cắp, phản bội đất nước”. Sau đó, vị đại hoàng đế này lập tức ha một đạo chỉ dụ: “Tất cả những người đã nhận chức quan quản kho, ngự sử kiểm tra kho và cả các đinh thư từ năm Gia Khánh thứ 5 đến nay đều phải bị tra xét cẩn thận từng người một, rồi nghiêm khắc trị tội. Xử phạt bồi thường và biện pháp để bù đắp ngân khố bị mất như thế nào, những người có trách nhiệm phải bẩm tấu cụ thể sau”. Hoàng đế Gia Khánh thấy chuyện tham ô hoành hành như vậy lo lắng vô cùng, ăn không ngon ngủ không yên, nếu không ra sức chỉnh đốn các quan lại, chẳng bao lâu nữa, triều đình sẽ trở thành cái thuyền thủng đáy, nên lại hạ một đạo chỉ dụ nữa, nêu rõ: “Tất cả các quan quản kho, ngự sử kiểm tra kho từ năm thứ 5 Gia Khánh trở lại, căn cứ vào danh sách, mỗi người mỗi năm cầm quyền phải nộp 1200 lạng. Đối với những người đã chết thì con cháu phải nộp tiền thay”. Ý chỉ của Hoàng thượng ai còn dám trái! Huệ Trưng không còn cách nào, đành nói với cha tất cả mọi việc. Lão phu Cảnh Thụy được tin con dâu sinh cháu nội đang vui mừng khôn xiết, thấy con trai bước vào phòng liền nói: - Bọn a hoàn nói là con có được đứa con gái, vậy phải cố gắng mà nuôi dạy nó. Người Mãn chúng ta sung sướng nhất là được con gái đầu lòng, tức là đơm hoa trước, kết quả sau, đại cát đại lợi đấy con ạ. Huệ Trưng mặt buồn rười rượi, đứng trước mặt cha không nói một lời nào. Cảnh Thụy thấy vậy nói: https://thuviensach.vn - Nhìn con buồn thế kia, cha biết là con không thích sinh con gái rồi. Sao con lại trọng nam khinh nữ thế? Trong đầu con chỉ có mỗi một điều là trai tôn quý gái hạ tiện mà thôi. Con thử nghĩ xem, nếu các bậc cha mẹ trên thế gian đều chỉ sinh con trai thì thế giới này sao tồn tại được? Vợ con lần đầu tiên trơ da nơ hoa, vậy là đại cát đại lợi rồi". Huệ Trưng lúc này mới lên tiếng: - Đại cấp, đại cấp, chẳng còn cách nào không “đại cấp” nữa rồi. - Con điên à? - Con không điên. - Mau cút đi cho khuất mắt ta! Huệ Trưng thấy cha bực tức vậy, trong lòng hơi chút hối hận: lẽ ra không nên xả một lúc cả hai nỗi bực dọc của mình trước mặt cha, liền nhận lỗi: - Thưa cha, cha đừng giận con. Trong lòng con có việc khó xử, sợ cha biết lại thêm lo lắng. Ông già nghe vậy, ngỡ con dâu và đứa cháu mới sinh có gì không ổn, vội hỏi: - Sao? Mẹ con nó làm sao hả? - Dạ không, mẹ con chúng nó đều bình an vô sự cả, có điều... - Điều gì, cứ ngập ngà ngập ngừng thế, mau nói ra cho ta nghe! https://thuviensach.vn - Dạ, thưa cha, ngân khố nha môn bộ Hộ có chuyện ạ. Cảnh Thụy hỏi: - Có liên quan gì đến nhà ta hả? - Dạ, không, thưa cha. Ngân khố bộ Hộ tổn hao hơn 9 triệu lạng bạc. Nghe nói Hoàng thượng tức giận đã có lệnh truyền tất cả những người đã làm việc ở ngân khố bộ Hộ từ năm Gia Khánh thứ năm đến giờ, mỗi người mỗi năm cầm quyền phải nộp 1.200 lạng. Ai đã qua đời thì con cháu phải nộp thay ạ. - Cái gì? Thế thì còn gì là vương pháp nữa! - Dạ, Hoàng thượng lời vàng ý ngọc, lời Hoàng thượng chính là vương pháp. Huệ Trưng nói xong liền rút tờ “truyền phiếu” từ trong người ra đưa cho cha xem. Cảnh Thụy xem xong, sợ đến ngất xỉu, Huê Trưng vội lay gọi: - Cha ơi, tỉnh lại đi cha. Mấy a hoàn cũng sợ hãi, nhao nhao kêu lên: - Thai gia tỉnh lại đi! Cảnh Thụy nằm trên chiếc ghế Thái sư một lúc lâu, có vẻ đã dần dần tỉnh lại. Ngày 10 tháng 10 năm đó, Huệ Trưng đã buồn vì nỗi sinh con gái, lại thêm Triều đình đưa lệnh đến đòi nộp tiền, không cách nào khác, đành bán nhà bán đất. Gia sản ông nội là Cát Lang A để lại giờ đem bán cả. Cuộc sống sau này không biết sẽ ra sao. https://thuviensach.vn Lại nói đến đứa trẻ do Phú Sát thị sinh ra năm đó, không ngờ thông minh hiểu biết hơn người, hơn một tháng tuổi đã nhìn ra được sắc diện, tâm tình của đại nhân. Huệ Trưng và Phú Sát thị không những không ghét bỏ nó, ngược lại yêu thương, coi nó như sợi dây hộ mệnh cho cả hai vợ chồng. Huệ Trưng ngày ngày đến bộ Lại làm việc. Thực ra, ông ta cũng chỉ giữ một chức quan nhị đẳng nhỏ nhoi, trông coi việc ghi chép trong bộ Lại nên công việc cũng chẳng có bao nhiêu. Huệ Trưng thường về nhà sớm hơn giờ quy định, bước vào trong nhà, việc đầu tiên là bế con gái một lúc. Bé gái sau khi được 100 ngày tuổi, đã biết gọi bà, gọi mẹ. Theo tục lệ của người Mãn Thanh, khi đứa trẻ được 7 tháng tuổi, tức là khi vừa biết bò, cha mẹ sẽ để rất nhiều đồ vật bên lò sưởi, cho trẻ tự ý cầm. Trong các đồ vật ấy, trẻ cầm vật nào thì sau này sẽ có thiên hướng về hướng đó. Ví dụ, nếu đứa trẻ cầm vào cái kéo thì sau này sẽ giỏi việc thêu thùa may vá. Hôm đó, Phú Sát thị để trên bếp cả giỏ kim chỉ, bút, sách, son phấn, đồ trang sức quý, tiền và cả một bó hoa lan cho con tự chọn. Bé gái sau khi được đặt bên bếp sưởi lập tức bò về phía các thứ đồ. Huệ Trưng, Phú Sát thị cùng bọn a hoàn đứng vây quanh hệt như xem thi đấu, thấy đứa bé bò thẳng lên phía trước, một tay nắm lấy hộp phấn, một tay nắm bó hoa lan. Hai vợ chồng Huệ Trưng và bọn a hoàn cùng cười vang lên, Phú Sát thị nói: - Sau này đừng có gọi là tiểu a đầu nhé. Nói đến đây, Huệ Trưng cướp lời: - Con a đầu nhỏ này về sau chắc chắn thích làm duyên, làm đẹp, chắc chắn sẽ yêu quý cái đẹp... Phú Sát thị lại tiếp tục câu nói dở của mình: https://thuviensach.vn - Ông xem nó nắm chặt bó hoa lan rồi. Sau này chúng ta sẽ gọi nó là Lan Nhi nhé. Bọn a hoàn bên cạnh cũng đồng thanh nói: - Tên là Lan Nhi hay lắm ạ. Thời gian thấm thoắt thoi đưa, Lan Nhi cũng lớn dần lên. Huệ Trưng mời một gia sư đến nhà dạy dỗ cho con. Thầy đặt cho Lan Nhi một tên hiệu học trò là Ngọc Lan. Mấy năm học hành, Ngọc Lan đã thay mấy vị thầy dạy, mà tất cả đều do tự thầy xin thôi dạy. Ngọc Lan mỗi khi được thầy dạy cho một điển cố hay một câu chữ nào đều hỏi lại đến tận đầu tận cuối làm thầy tắc tị, không biết trả lời ra sao nữa. Ngọc Lan thường đưa ra những câu hỏi khó, thầy không tra lời được, thì cứ vặn này vặn nọ, lại còn uốn éo, bẻ cong những điều đã học được, thực là một đứa con gái học gì bán nấy, vô cùng giảo hoạt. Các thầy biết Ngọc Lan sinh vào năm Ất Mùi, tức là cầm tinh con dê, nhưng tính cách của Lan giảo hoạt gấp hai lần chó sói. Ai cũng nói với Huệ Trưng rằng: - Lệnh ái thông minh hơn người, bỉ nhân vô cùng kính trọng. Lúc này, Phú Sát thị đã sinh con gái thứ hai, đặt tên là Uyển Trinh. Huệ Trưng vốn là người Bắc Kinh, ông cha ba đời đều làm quan, tuy không đại hiển quý, nhưng cũng đều thuộc bậc tứ phẩm, ngũ phẩm. Năm Đạo Quang thứ 14, Huệ Trưng trúng tuyển vào hàm môn bộ Lại, chuyên lo việc ghi chép. Chức quan tuy nhỏ, nhưng cũng chỉ có người Mãn mới được làm mà thôi. Huệ Trưng làm việc kề cận các quan lãnh đạo nên việc thăng tiến cũng nhanh chóng hơn người, đến năm Đạo Quang thứ 26, đã ngồi đến ghế chủ sự ban văn tuyển, tháng 2 năm Đạo Quang thứ 29 được Đạo Quang hoàng đế phong chức nhất đẳng kinh sát. Bấy giờ, Ngọc Lan đã 14 tuổi. Tiếp https://thuviensach.vn sau đó, Huệ Trưng lại phụng chỉ chuyển sang bộ phận quân cơ, làm việc cho đạo phủ. Huệ Trưng cũng thầm mong mỏi một chức quan tri phủ cho mình. Vận quan của ông cũng đến lúc phát: vào tháng 10 nhuận năm đó, Huệ Trưng nhận chức Lang trung, đến ngày 17/10, nội các phụng thương dụ, công bố Huệ Trưng đi nhận chức Đạo viên đạo Quy Thỏa Sơn Tây. Phú Sát thị hỏi: - Nha môn đạo Quy Thỏa Sơn Tây ở tận đâu? Huệ Trưng đáp: - Xa lắm đấy, ở mãi tận Mông Cổ cơ. Nha môn ở thành Quy Thỏa, là một nơi rất lạnh, mình đến đấy chủ yếu để duy trì trị an, diện tích mình quản cũng lớn lắm đấy: ngoài thành Quy hóa ra còn có Tát là Tề, sông Thanh Thủy, Phong Trấn, Thác Lạp Khắc, Ninh Viễn và Lâm Cách Nhĩ nữa. - Sao ông biết tường tận nơi ấy vậy? - Phú Sát thị hỏi. Huệ Trưng đáp: - Đương nhiên rồi, nếu không, Hoàng thượng chọn tôi đến đó làm quan lão gia để làm gì! Phú Sát thị nói: - Ông đừng tự phụ quá thế, nếu không phải Lan Nhi đưa việc quan đến cho ông thì đừng hòng Hoàng thượng đưa ông đi! Lan Nhi đứng bên cạnh nghe cha mẹ nói chuyện với nhau liền nói: - Thưa cha, đến thành Bắc Kinh, cha cũng chưa đi hết thì đến vùng biên cương lạnh giá ấy sao được. Nếu cha đi phải đi cùng cả nhà, kẻo mẹ con chẳng yên lòng đâu. https://thuviensach.vn Huệ Trưng đáp: - Mẹ con sắp sinh rồi, đi lại cũng không thuận tiện. Hơn nữa ở đó cũng phức tạp lắm. Phú Sát thị nói: - Nếu chẳng mang thai tôi cũng không muốn đi làm bà quan đâu. - Huệ Trưng nói : - Lần này đi mang theo cả tùy viên và lại có nhiều thân tín đi cùng, có gì đâu mà sợ. Cũng thật bất ngờ, trước khi Huệ Trưng lên đường nhận chức ba hôm, Phú Sát thị đã trở dạ sinh con trai, thật đúng là song hỉ lâm môn. Huệ Trưng mừng vui khôn tả, nói: - Tôi lên đường chậm vài hôm cũng không sao. Tôi muốn đặt tên cho con xong rồi mới đi. Ngọc Lan nghe vậy liền nhanh nhảu: - Cha thường ngày thích hoa quế, trong sân nhà ta cũng có một cây quế, vậy đặt tên em là Quế Tường là hay nhất ạ. Huệ Trưng nghe xong liền đồng ý. Sau đó Huệ Trưng dẫn đầu một đoàn tùy tòng lên đường nhận chức. Khi đến Quy Hóa, ngồi chưa ấm chỗ, bọn tùy viên đã hiến mưu cho Huê Trưng nhanh chóng tiếp quản cục thuế vụ và tự nhận làm cục trưởng cục này. Huệ Trưng cùng đám tùy viên của mình dối dưới lừa trên, quả nhiên sau khi nhận chức không lâu cũng được tuần phủ Sơn Tây là https://thuviensach.vn Cung Dụ đánh gia rất cao, năm đó, khi báo cáo lên Hoàng thượng về thành tích của Huệ Trưng, đã liệt vào hàng đầu quan lại. Ông ta đã viết trong bản tấu rằng: Qua kiểm tra, Huệ Trưng đạo viên đạo Quy Thỏa, sau khi tiếp quản công việc, tuy mới chỉ vài tháng nhưng tận tâm làm việc, lại kiên nghị tiếp quản các phòng thu thuế trực lệ, đấy là có công v.v... Hoàng đế Đạo Quang đã phê liền 4 chữ son “bộ Hộ đã biết”, ý muốn nói có thể chấp nhận được. Huệ Trưng tuy được tuần phủ yêu mến nhưng cũng không quen với gió rét miền Bắc nên thường viết thư về nhà, kể lại nỗi khổ cực nơi biên cương xa lạnh. Ngọc Lan sau khi đọc thư cha liền gợi ý mẹ: - Cha con nếu muốn được rời khỏi Quy Thỏa thì nhất định phải qua cửa bộ Lại trước đã. Cửa này qua rồi thì việc gì cũng xong hết mẹ à. Cả nhà làm theo mưu kê của Ngọc Lan, quả nhiên chỉ tiêu tốn có 300 lạng bạc, mà kết quả thực không ngờ được. Năm Đạo Quang thứ 30, cũng là năm Hàm Phong thứ nhất (1850), tiểu hoàng đế Hàm Phong khi vừa lên ngôi báu đã hạ chỉ chuyển Huệ Trưng về Ninh Trì, An Huy giữ chức Thái quảng đạo. Tuần phủ Sơn Tây là Cung Du nhận được thánh chỉ của Hoàng thượng với nội dung: “Điều Huệ Trưng đến Vô Hồ, An Huy, giữ chức Thái quảng đạo”, trong lòng nghĩ thầm “tương lai người này chắc chẳng tầm thường”, nên đích thân đến thành Quy Hóa chúc mừng Huệ Trưng. Huệ Trưng được tin ngỡ mình nằm mơ, không biết thật giả ra sao nữa, nghĩ mãi không hiểu nổi, tại sao Hoàng đế lên ngôi lại bổ nhiệm ngay mình lên chức trước tiên. https://thuviensach.vn Hàm Phong Dịch Ninh sau khi lên ngôi liền tổ chức thi tuyển tố nữ bát kỳ vào cung lần thứ nhất. Ngọc Lan năm đó 17 tuổi, cũng thuộc đối tượng ứng tuyển. Tộc trưởng “bách thập hộ” đã ghi tên vào phủ nội vụ, một thời gian sau, tên Ngọc Lan lấp lánh ghi trên bảng. cả nhà Diệp Hách Na Lạp thị tưng bừng chuẩn bị đưa tiểu thư vào cung. Còn Huệ Trưng sau khi nhận tin được thăng chức liền mau chóng làm các thủ tục bàn giao. Bàn giao xong, lại tham gia đủ các loại tiệc chia tay của các đơn vị trực thuộc, tiệc chia tay của nha môn tuần phủ v.v..., cứ như vậy nấn ná hơn một tháng ở Quy Thỏa. Về đến kinh thành, Huệ Trưng mới biết chuyện con gái trúng tuyển thi tố nữ vào cung. Khi Huệ Trưng vào cung báo cáo tình hình, các quan đại thần đều biết chuyện tiểu thư nhà ông ta đã trúng tuyển, ngày nhập cung cũng đã được xác định là hai ngày mồng 8, mồng 9 tháng 2 năm Hàm Phong thứ hai. Huệ Trưng biết vậy trong lòng do dự, không biết lên đường nhận chức trước hay chờ đưa con vào cung xong mới đi. Con gái nếu trúng tuyển vào cung còn quan trọng gấp nhiều lần việc lên đường nhận chức. Huệ Trưng đã đem việc này bàn với nhiều vị đại thần thân quen, ai cũng khuyên ông cứ đợi kết quả việc con gái vào cung ra sao rồi hãy lên đường. Thời gian thấm thoắt, năm mới đã sang, Phú Sát thị đã chuẩn bị xong quần áo tư trang cho con gái xuất giá. Huệ Trưng nói với vợ: - Vạn nhất nếu Lan Nhi không trúng tuyển, tôi e rằng đến Vô Hồ, An Huy nhận chức Thái quảng đạo cũng muộn mất. Lan Nhi nghe vậy liền nói: https://thuviensach.vn - Xin cha cứ yên tâm, con đảm bảo sẽ trúng tuyển. Quả nhiên, ngày mồng 8 tháng 2, Lan Nhi được báo đã trúng tuyển, được Hoàng thượng lập tức phong là Lan Quý nhân. Trong số những người cùng trúng tuyển khi đó, còn có cả Trinh tần (sau là Từ An Hoàng hậu). Từ đó có thể thấy Lan Quý nhân sau khi Hàm Phong lên ngôi không được đứng hàng thứ nhất, thứ nhì, thứ ba mà chỉ ở hàng thứ tư mà thôi. Theo các tài liệu còn lại ở phủ nội vụ triều Thanh, bản tấu ngày 28 tháng hai năm Hàm Phong thứ 2 viết: “Ngày 11 tháng hai năm Hàm Phong thứ 2, Hoàng đế tuyên chỉ: Trân Tần, Vân Tần tiến cung ngày 27/4; Lan Quý nhân, Lệ Quý nhân ngày 9/5 được vào đại nội. Khâm thử”. Huệ Trưng khi biết con gái đã chính thức được phong là “Lan Quý nhân” rồi, hòn đá nặng trên ngực mới trút xuống được. Thực ra được làm quý nhân thì cũng chẳng cao sang gì cho lắm, nhưng dù gì mình cũng có thể xếp vào hàng cha vợ của vua. Được làm tứ đẳng quốc trượng cũng vinh quang lắm rồi. Trật tự hậu cung nhà Thanh đã quy định rõ ràng rằng: Sau hậu là phi; sau phi là tần; sau tần là quý nhân. Sau một hồi bận rộn đưa con gái vào cung xong xuôi, Huệ Trưng mới trở về với công việc của mình: sắp xếp đưa cả gia đình đến Giang Nam, chính thức nhận chức Thái quảng đạo Ninh Trì ở Vô Hồ vào tháng 7 năm đó. Đạo đó đóng ở Vô Hồ, hạ lưu sông Trường Giang, có năm phủ và một châu trực thuộc phủ An Khánh, phủ Vi Châu, phủ Ninh Quốc, phủ Trì Châu, phủ Thái Bình và châu Trực Lệ Quảng Đức. Như vậy Huệ Trưng cai quản 24 huyện, kiêm luôn cả chức phụ trách thuế vụ cửa sông Vô Hồ. Vô Hồ thuộc đất Giang Nam, là vùng đất trù phú, rất phát triển nghề cá và sản xuất lúa gạo, nên làm quan ở đây khác nào chuột sa chĩnh gạo; làm một Thái https://thuviensach.vn quảng đạo thì càng nhiều món béo bở. Tục ngữ đã nói từ xưa rằng: “Tri phủ thanh liêm một năm, 10 vạn bạc hoa vẫn ít”. Nhưng 10 vạn bạc thực không thấm tháp gì nếu làm quan ở Vô Hồ. Huệ Trưng khi đến Vô Hồ nhận chức đã mang theo cả Phú Sát thị và con gái thứ hai Uyển Trinh, con trai út Quế Tường. Khi Thái quảng đạo mới đến, quan viên khắp năm phủ và một châu đều lần lượt đến chúc mừng, lập quan hệ. Trong các bữa tiệc Huệ Trưng tổ chức mời đồng liêu đến dự đều có gái đẹp dâng rượu, và đặc biệt lần nào cũng cho con gái Uyển Trinh cùng dự. Nhìn các cô gái đàn đàn, hát hát, Uyển Trinh lập tức học theo ngay, về đến nhà lại lẩm nhẩm hát lại. Phú Sát thị rất không hài lòng về chuyện Huệ Trưng cứ đưa Uyển Trinh đi dự tiệc. Bữa tiệc nào cũng có cả kỹ nữ hầu hạ, vậy sao có thể để Uyển Trinh cũng đến đó chứ! Hai người đã cãi nhau đến mấy lần, nhưng Huệ Trưng nhất định không nghe, tiếp tục để Uyển Trinh xuất hiện trong những bữa tiệc đãi quan trên, đãi tuần phủ, trị đài, phan đài v.v... Tất cả bọn quan lại này đều rụng rời trước vẻ đẹp của Uyển Trinh. Các phủ đài về đến nhà liền hết sức cả ngợi Uyển Trinh đẹp như tiên giáng thế, phu nhân các phủ đài nghe vậy đều muốn được thấy dung nhan Uyển Trinh, nên thi nhau mời Uyển Trinh đến nhà. Huệ Trưng thực sự mong muốn như vậy. Về phần mình, Uyển Trinh cũng hiểu rằng muốn đường quan tước của cha mình thông suốt thì nhất thiết phải lôi kéo được tất cả những vị quan này, kể cả sư gia cũng vậy. Các bà quan luôn lấy làm vinh dự mỗi khi được Uyển Trinh đến thăm nhà. Chính vì thế con đường quan tước của Huệ Trưng vô cùng thông suốt. Uyển Trinh cũng hiểu rõ ràng rằng đã là đàn ông, bất kể quan to hay nhỏ, thậm chí cả bọn tay chân cũng đều như nhau cả, mình chẳng qua cũng chỉ là trò mua vui trong đám quan trường mà thôi. Tuy tuổi còn nhỏ nhưng Uyển Trinhđã nhìn rất rõ bọn đạt quan hiển quý cả ngày lăn lóc trong tay các cô gái chốn lầu xanh, nửa mê nửa tỉnh, tham ô đồi bại, nịnh trên quát dưới, bên ngoài đạo https://thuviensach.vn mạo mở miệng ra là nhân với nghĩa, nhưng thật ra xấu xa đồi bại không ai bằng. Từ sau khi Huệ Trưng nhận chức, người dân khắp năm phủ một châu khốn khổ vô cùng vì thuế má chồng chất, tê nạn khắp nơi, tiếng trống đòi thuế suốt ngày dồn dập, quan lại tranh nhau bức bách nhân dân, tiếng kêu khổ vang tận trời xanh. https://thuviensach.vn Hồi thứ hai: QUÂN THÁI BÌNH PHẢN THANH GÂY NẠN LỚN ĐẠO VÔ HỒ SỢ TỘI TƯ GIẾT MÌNH Nạn tham ô đồi bại như một con mãnh thú trực tiếp gằm ghè cắn xé đe dọa nhân dân, xác chết đầy đường đầy chợ cho diều bâu quạ mổ. Trong khi đó, lũ tham quan ô lại vẫn ăn chơi trác táng, như loài quỷ đói hút hết xương hết tủy của nhân dân. Ngồi chờ chết đói chết rét chẳng thà cùng nhau vùng dậy. Năm Hàm Phong thứ 2, hàng ngũ đội quân Thái Bình càng ngày càng lớn mạnh. Quân khởi nghĩa nông dân như sóng như bão bắt đầu đánh trả quân triều đình Mãn Thanh. Chính phủ Mãn Thanh khi đó thăng tổng đốc Lưỡng Giang là Lục Kiến Doanh làm Khâm sai đại thần đứng đầu 3000 quân trấn áp quân khởi nghĩa. Nhưng quân Thanhđã bị quân Thái Bình đánh cho tan tác ngay trên đường hành quân. Lục Kiến Doanh cố sống cố chết chạy đến Cửu Giang, mười bảy con người thấy tình thế nguy cấp liền lên hai chiếc thuyền chạy về hướng Nam Kinh. Khi đến Hộ Cảng cách thượng du Vô Hồ 40km, nghe nói ở Vô Hồ chỉ có 1000 lính tốt phòng thủ, biết rằng số lính này không thể làm nên trò trống gì trước nghĩa quân Thái Bình, nên khi đến Vô Hồ, Lục Kiến Doanh lập tức cùng Tổng binh trấn Phúc Sơn là Trần Thắng Nguyên và Thái quảng đạo Ninh Trì Huệ Trưng nghiên cứu, bàn bạc đối sách. Ba người sau cùng quyết định: chuyển quân ở Hộ Cảng, thượng du Vô Hồ về Đông Lương Sơn - một vùng hạ du cách Vô Hồ 15km. Huệ Trưng thường thì gan to lấp cả trời, nhưng lúc này thì đang run cầm cập lo sợ vô cùng. Ông ta chưa bao giờ gặp phải tình thế https://thuviensach.vn như thế này, trống ngực đập dồn dập, trong lòng thầm nghĩ: “Ông đường đường là một Khâm sai đại thần mà làm cho công việc ngày càng rối tung lên thế, đúng thật là ”càng giãy càng nhanh chết". Bây giờ ngồi đây chờ chết mà được ấy sao?". Huệ Trưng còn đang nghĩ lung tung thì một nhân viên của nha môn tuần phủ chạy vào, mặt tái mét, nhìn thấy Huệ Trưng liền khóc rống lên, lắp bắp rằng: - Thưa, tuần phủ đại nhân đã bị quân Thái Bình giết chết rồi. An Khánh cũng đang bị quân Thái Bình vây đánh. Huệ Trưng nghe vậy nói: - Có Khâm sai đại nhân ở đây, nhà ngươi có thể bẩm báo tường tận cho đại nhân biết. Viên chức nọ nghe nói có Khâm sai đại nhân do Hoàng thượng cử đến vội vàng quỳ xuống khấu đầu: Lục Kiến Doanh đỡ người này dậy, hỏi việc tuần phủ An Huy bị giết đầu đuôi ra sao. Người này liền kể lại tường tận việc các quan văn võ trong nha môn nháo nhác chạy trốn, các đại nhân trị đài, phan đài bìu ríu vợ con chạy nạn ra sao. Khâm sai đại nhân Lục Kiến Doanh giả vờ trấn tĩnh quay sang nói với tổng binh Trần Thắng Nguyên và Huệ Trưng: - Thắng bại trong chiến đấu cũng là chuyện bình thường thôi. Các ông hãy cố gắng để bảo vệ giang sơn nhà Đại Thanh. Rồi lại quay sang nói với Huệ Trưng: - Lương thực vô cùng quan trọng với dân. Các ông có thể mang người đến Đông Lương Sơn lo việc lương đài càng sớm càng tốt để an lòng quân dân. https://thuviensach.vn Huệ Trưng nghe lệnh, đáp: “Tuân lệnh”, rồi lại nói với Lục Kiến Doanh: - Lương Sơn xưa nay là căn cứ địa của nhà Thanh ta, thành trì kiên cố, bỉ chức nghĩ rằng lo việc lương đài rồi vẫn phải hoàn thành trách nhiệm của người đứng đầu một đạo. Ấn tín, sổ sách tài chính vô cùng quan trọng cho nên lần này, bỉ chức sẽ cùng tổng binh Trần Thắng Nguyên áp tải một vạn lạng bạc vốn là tiền lương, thưởng cho nhân viên, binh lính đến Lương Sơn luôn, tránh xảy ra tổn thất sau này. Nói xong, Huệ Trưng cùng Trần Thắng Nguyên khép nép xin lui ra. Sự thực thì trong đầu Huệ Trưng đã tính toán cả rồi: Lương Sơn có kiên cố đến đâu cũng không chống cự nổi thế như chẻ tre hiện nay của quân Thái Bình, sớm muộn gì cũng như cả nằm trên thớt mà thôi, lúc ấy vợ con mình chắc chắn sẽ trở thành miếng mồi ngon cho bọn nghĩa binh đó. Chính vì vậy, Huệ Trưng đã bàn riêng với Trần Tổng binh: - Cứ nhìn tình thế hiện nay, toàn bộ nha môn phủ đài đều đã thực hiện kế “vườn không nhà trống”, còn có thể sắp xếp lương đài ở đâu được chứ? Hai ta nếu làm thế chẳng khác nào tìm đường mà về với diêm vương! Bây giờ tôi tặng cho ông 1000 lạng bạc, ba mươi sáu chước, chước chuồn là hơn hết! Rồi Huệ Trưng giao cho Trần Thắng Nguyên 1000 lạng bạc, dặn dò ông ta hãy mau mau mà trốn về nhà. Huệ Trưng đến từ biệt Lục Kiến Doanh một lần nữa, rồi sai người đưa Phú Sát thị, Uyển Trinh và Quế Tường về huyện Kinh lánh nạn ở phủ Ninh Quốc, còn mình đem theo ngân phiếu, chạy đến chỗ tuần phủ Giang Tô Dương Văn Định tạm thời lánh nạn. Chẳng bao lâu quân Thái Bình chiếm được thành Nam Kinh, Dương Văn Định lo sợ Nam Kinh thất thủ thì Trấn Giang sao có thể giữ vững được. https://thuviensach.vn Tin Nam Kinh thất thủ bay đến hoàng thành, Hoàng đế Hàm Phong giận dữ vô cùng, hệt như người ngồi trên đống gai nhọn. Hoàng đế lập tức cách chức và tra cứu trách nhiệm Khâm sai đại thần, tổng đốc Lưỡng Giang Lục Kiến Doanh, lệnh cho Triệu Thiên Tước nhận chức tuần phủ An Huy. Các đại thần trong triều đều can ngăn, rằng Triệu Thiên Tước còn phải lo việc quân, không thể đi An Huy được. Hàm Phong Hoàng đế đành phải thu hồi mệnh lệnh, điều Hình bộ thượng thư Lý Gia Đoan đi nhận chức tuần phủ An Huy. Lý Gia Đoan vừa đến nhận chức, lập tức nhận được một đạo chỉ dụ của triều đình, nội dung như sau: “Bọn nghịch tặc từ sau khởi nghĩa Vũ Xương đã làm loạn cả vùng Giang Tây, An Huy, Giang Nam. Các quan văn võ ở những nơi này, trừ những người đã hy sinh để bảo vệ thành trì, còn lại tất cả đều có tội. Lệnh cho tuần phủ phải tra rõ tên họ của tất cả các quan lớn nhỏ của vùng Cửu Giang, Giang Tây, vùng duyên hải An Huy và vùng bị quân nổi loạn nhũng nhiễu thuộc tỉnh Giang Tô xem những ai đã bỏ thành trốn chạy lấy thân, lập tức cách chức xử tội theo luật. Việc này phải làm thật nhanh, nếu chần chừ sẽ bị xử nặng”. Lý Gia Đoan khi điều tra đến Huệ Trưng, Đạo viên Thái quảng đạo Ninh Trì, An Huy, thì dù cố gắng mấy cũng không biết ông ta hiện đang ở đâu. Tất cả bọn nhân viên cấp dưới cũng chỉ biết Huệ Trưng đã chạy trốn, chứ không ai dám nói ông ta chạy đi đâu. Lý Gia Đoan cũng thấy khó xử. Ông biết chắc Huệ Trưng là một Quốc trượng, nếu điều tra đến cùng rồi bẩm báo lên trên, Lan Quý nhân biết được thì cái mũ trên đầu ông ta sẽ khó mà ổn được. Rồi ông ta nghĩ đến Bao Chửng thời nhà Tống: để tiếng thơm vạn cổ hay để người đời ngàn năm chửi rủa đây? Lý Gia Đoan quyết định thực hiện tiếp một trận công tâm, nói rõ ngọn ngành hơn thiệt, bọn nhân viên, binh lính mới tiết lộ cho ông ta những tin tức đồn https://thuviensach.vn đại về Huệ Trưng. Lý Gia Đoan căn cứ vào lời nói của bọn người này, tấu lên Hoàng đế Hàm Phong rằng: “Đạo viên Thái quảng đạo Ninh Trì, An Huy đóng tại huyện Vô Hồ, trước đó có tin là đã đem theo vàng bạc, ấn tín chạy đến lánh nạn ở phủ Trấn Giang, Giang Tô, nay lại nghe nói đang trốn ở kinh huyện, thuộc phủ Ninh Quốc, đã hỏi nhiều quan lại các nơi thực ông ta đang ở đâu nhưng chưa có trả lời”. Hoàng đế Hàm Phong nhận được bản tấu lập lờ của Lý Gia Đoan, lập tức gửi đi một đạo thương dụ có ý trách hỏi: “Huệ Trưng là một giám ti, vùng đất ông ta cai quản bị bọn tặc loạn quấy rối, tại sao lại mang bạc vàng, ấn tín chạy khắp nơi lánh nạn? Hiện nay Huệ Trưng đang ở đâu, những nơi đồn đại là thực hay hư, lệnh tra xét rõ ràng rồi tấu lên cụ thể”. Hoàng đế cũng rất quan tâm đến nguyện vọng của Lý Gia Đoan mong Hoàng thượng hạ chỉ bổ sung người vào chỗ trống của đạo viên Vô Hồ nên ngay hôm ấy tuyên bố rằng: “Huệ Trưng không có mặt, lệnh cho Linh Xuân nhanh chóng đến Thái quảng đạo Ninh Trì bổ sung vào chỗ trống của Huệ Trưng”. Lý Gia Đoan sau khi nhận được chỉ dụ thì không có động tĩnh gì, thầm mong Linh Xuân đến càng sớm càng tốt. Ông này sau khi nhận được chỉ dụ, trong lòng cũng mơ hồ lo sợ. Hoàng thượng tại sao lại hỏi: “Huệ Trưng thực ra hiện đang ở đâu?”, rồi lại hỏi: “Những nơi đồn đại Huệ Trưng đang ẩn trốn là thực hay giả?” Lý Gia Đoan cảm thấy lo lắng thực sự. Những lời trong bản tấu của ông ta đều là nghe được từ miệng bọn quan viên tùy tùng. Nếu Huệ Trưng không ở Trấn Giang, cũng không có ở phủ Ninh Quốc thì mình chắc chắn sẽ bị quy vào tội khi quân. Hoàng thượng cuối cùng có chỉ rằng: “Những nơi Huệ Trưng đã chạy đến là thật hay giả?”, câu hỏi này rõ ràng không phải không có ý. Lý Gia Đoan trước đây cũng có quen biết Lan Quý nhân nên càng chắc chắn rằng https://thuviensach.vn Hoàng thượng đã nghe lời thủ thỉ của Lan Quý nhân rồi. Ông ta biết những lời “thủ thỉ nửa đêm” này lợi hại hơn bất cứ thứ vũ khí gì nên trong lòng cảm thấy ân hận: mình lẽ ra không nên bẩm tấu hết với Hoàng thượng những điều nghe thấy từ bọn thủ hạ mới phải. Lý Gia Đoan sau đó đành phải gửi công văn đến chỗ tuần phủ Giang Tô Dương Văn Định, hỏi xem Huệ Trưng thực sự đang ở đâu. Không lâu sau, ông này nhận được công văn trả lời, mới biết Huệ Trưng đang ốm liệt giường. Huệ Trưng khi trốn ở Trấn Giang đã nghe được rất nhiều tin tức, biết tin triều đình sẽ xử tội tất cả những người bỏ thành chạy trốn, tổng binh Vương Bằng ở trấn Lạng Sơn đã bị xử lý, án sát Trương Hi Ninh và phó tướng Canh Âm Thái cũng bị đày đi Tân Cương vì bại trận, nên trong lòng lo sợ, tự nghĩ đến phận mình: Đành rằng đã danh chính ngôn thuận xin Lục Kiến Doanh cùng tổng binh Trần Thắng Nguyên áp tải vàng bạc, ấn tín đến Lương Sơn, nhưng rõ ràng là mình đã lừa ông ta; việc đưa cho Trần Thắng Nguyên 1000 lạng tiền công quỹ, bảo ông ta bỏ trốn về nhà, nếu Lan Quý nhân, chứ chưa nói đến triều đình biết được thì mạng của mình cũng khó được bảo toàn. Nhưng biết đâu Hoàng thượng còn nể mặt mình? Huê Trưng cứ nghĩ đi nghĩ lại: Nếu danh dự không còn thì sao sống nổi trên cõi đời này! Cứ như vậy, ông ta ăn không ngon, ngủ không yên, Dương Văn Định nhiều lần khuyên bảo nhưng cũng chẳng ăn thua gì. Không ăn không ngủ, lại thêm suy nghĩ không yên, ông ta đổ bệnh liệt giường. Ngày mồng 3 tháng 6 năm Hàm Phong thứ 3 (1855), Huệ Trưng qua đời ở phủ Trấn Giang, thọ 47 tuổi. Phú Sát thị cùng con gái Uyển Trinh, con trai Quế Tường và bọn a hoàn tùy tòng lánh nạn ở huyện Kinh phủ Ninh Quốc, mãi không nhận được tin tức gì của Huệ Trưng, trong lòng thấp thỏm không yên. Một hôm, một tên gia đinh từ phủ Trấn Giang hồng hộc chạy https://thuviensach.vn đến báo tin, cả nhà mới biết đại nhân đã qua đời vì bệnh tật. Mọi người khóc lóc liên hồi, Phú Sát thị đau đớn không còn muốn sống nữa. Một gia đình ít tuổi đã khuyên Phú Sát thị kìm nén đau thương để lo hậu sự cho đại nhân, còn khuyên Phú Sát thị đem theo cả hai con đến Trấn Giang phủ chịu tang rồi đưa linh cữu đại nhân về Bắc Kinh theo đường thủy, nếu thiếu tiền có thể nhờ đồng liêu cũ của đại nhân giúp đỡ. Phú Sát thị nghe vậy nói: - Bây giờ vẫn còn tiền, không sợ thiếu, chỉ mong khi đến phủ Trấn Giang, đồng liêu cũ của đại nhân mỗi người giúp một tay, mang được linh cữu đại nhân bình yên về đến Bắc Kinh là được rồi. Tất cả bạn hữu của Huệ Trưng khi biết tin phu nhân cùng tiểu thư, thiếu gia đến Trấn Giang phủ đều nhiệt tình giúp đỡ, đưa linh cữu ra tận bến tàu. Các đồng liêu đã tổ chức nghi lễ tiễn biệt trọng thể cho Huệ Trưng ngay tại bến tàu. Tri huyện Thanh Giang là Ngô Đường có một người bạn làm đạo đài ở Bắc bị chết. Người thân dùng thuyền đưa linh cữu ông này về quê. Ngô huyện lệnh đã chuẩn bị sẵn 200 lạng vàng, sai người chực sẵn ở bến Thanh Giang, nếu thấy thuyền chở linh cữu bạn về qua đó thì mang đến viếng. Trên đời thật lắm chuyện trùng lắp ngẫu nhiên: thuyền chở linh cữu của Huệ Trưng cũng đi qua bến đó. Tên sứ gia nhìn thấy là cờ tam phẩm treo trên chiếc thuyền chở linh cữu, không hỏi han gì, lập tức đem 200 lạng vàng dâng lên. Phú Sát thị thấy vậy, nghĩ nhất định là bạn thân của chồng viếng tặng liền nhận lấy cất đi. Lúc đó, Ngô huyện lệnh cùng mọi người cũng ra đến bến sông. Sứ giả sau khi hành lễ, thưa với ông ta rằng: https://thuviensach.vn - Tiểu nhân đã đưa vàng lên chiếc thuyền chở tang có treo cờ kia rồi. Ngô huyện lệnh tiến lên phía trước hỏi han, vỡ lẽ người chết là đạo viên Thái quảng đạo Huệ Trưng, tức giận đùng đùng, lệnh cho sứ giả lập tức đi đòi 200 lạng vàng về. Trong số các đồng liêu đi cùng, một người thấy vậy khuyên ông ta rằng: - Huệ Trưng là đạo Thái đạo Vô Hồ, là người được Hoàng thượng tin cậy. Tôi nghe nói con gái ông ta cũng đã vào cung, được phong làm quý nhân. Vàng ông đưa cho họ có ghi tính danh, quan hàm đầy đủ. Lần này về kinh, họ nhất định sẽ nói với cô con gái trong cung. Hôm nay kết duyên, sau này chắc chắn sẽ có lợi. Tôi khuyên ông nên nhịn đi một, hai bữa rượu, đừng tiếc nữa. Ngô huyện lệnh nghe xong dịu lại, không bắt sứ giả đi đòi vàng lại nữa. Cùng lúc đó trên chiếc thuyền tang, Phú Sát thị nói với Uyển Trinh: - Xưa đã có câu: “Người còn tình nghĩa còn; Người đi trà cũng lạnh”. Ngô huyện lệnh quả là người có tình có nghĩa. Trong lúc khó khăn này, có được mấy người tử tế giúp đỡ như thế! Khi ba mẹ con về đến Phương Gia viên ở trong Triều Dương Môn, từ phía lân bang đều biết Huệ Trưng là một quốc trượng nên dù biết rằng ông ta chết không vinh quang gì, họ vẫn kéo đến đông đủ, lo lắng chôn cất như lo cho người nhà vậy. https://thuviensach.vn Hồi thứ ba: MÊ GÓT SEN ĐẠO QUANG TUYỂN TỨ XUÂN NGHE SỞ CẢ HÀM PHONG SỦNG Ý TẦN Cha của hoàng đế Hàm Phong là hoàng đế Đạo Quang, một người rất điệu nghệ trong chuyện ong bướm phong lưu, ông ta cảm thấy nữ nhân trong các đội kỳ được tiến vào cung bàn chân rất to, tuy nhìn mãi thì cũng quen mắt. Ông ta rất muốn đi ngược lại với gia pháp, đón các cô gái người Hán vào cung. Các đại thần can gián rằng: - Tuyển các thiếu nữ người Hán vào cung là làm trái với gia pháp của triều ta, tuyệt đối không được. Đạo Quang hoàng đế nói: - Tuyển các thiếu nữ người Hán rồi đưa vào vườn Viên Minh chứ không cho nhập cung. Trong gia pháp đâu có điều khoản nào nói là không cho đi vào hoa viên? Các quan đại thần thấy hoàng đế bị sắc đẹp làm hôn mê thần trí, bèn hỏi: - Hoàng thượng thấy các thiếu nữ người Hán đáng yêu ở điểm nào? Đạo Quang hoàng đế nói: - Từ xưa tới nay ai mà chẳng biết đến đường viền mê hồn dưới gấu váy của các thiếu nữ người Hán? Câu chuyện gót sen của Phan phi lẽ nào các khanh không biết? Các quan đại thần đồng thanh nói: https://thuviensach.vn - Chúng thần biết, Phan phi tên chữ là Tiểu vương, là phi tử của Đông Hôn hầu thời Nam Tề. Sau khi Đông Hôn hầu xưng vương, liền phong cho bà ta thành Phan Quý phi. Có một vị đại thần còn bổ sung thêm: - Đông Hôn hầu còn xây cho Phan Quý phi ba tòa cung điện, có tên là: Thần Tiên điện, Vĩnh Thọ điện và Ngọc Thọ điện. Trên nền của ba tòa cung điện này đều được khảm đầy những đóa hoa sen vàng; Đông Hôn hầu cho Phan phi nhảy múa ở trên nền đầy hoa sen đó. Đó chính là câu chuyện “bộ bộ sinh liên hoa” vậy. Vị đại thần to gan này còn nói với Đạo Quang hoàng đế: - Nhưng xin Hoàng thượng muôn vàn không được quên rằng về sau quân nhà Lương tiến vào Kiến Khang, Đông Hôn hầu đã bị giết. Đạo Quang hoàng đế vừa nghe xong, lập tức nổi trận lôi đình, ra lệnh tống giam ngay ông ta vào ngục. Nguyên là Đạo Quang hoàng đế rất muốn tìm cho mình một cô gái xinh đẹp mê đắm như Tây Thi dưới chân núi Trữ là nước Việt xưa kia để đưa vào vườn Viên Minh cho mình hưởng thụ. Trong khoảng thời gian nửa năm tìm kiếm khắp cả nước, trước sau đã tìm được gần một trăm mĩ nhân. Số thiếu nữ này đều là nửa mua nửa cướp đem về. Trong số các cô gái này lại thêm một lượt chọn lựa nữa, tìm ưu tú trong ưu tú, tìm đẹp trong đẹp, cuối cùng chọn ra 4 thiếu nữ mĩ miều nhất, số còn lại đều coi như không được tuyển, bị các đại thần dùng tiền tùy theo dung mạo mà mua hết. Bốn mĩ nữ được chọn đều là những người mắt long lanh răng trắng bóng, thân hình yểu điệu, thướt tha làm rung động lòng người, chỉ một nụ cười cũng đủ làm nghiêng nước nghiêng thành. https://thuviensach.vn Bốn thiếu nữ đẹp như thiên tiên này được cho ở trong đình quán, đặt cho những cái tên thật đẹp. Một người là Mẫu Đơn Xuân, một người là Hải Đường Xuân, một người là Hạnh Hoa Xuân và một người là Vũ Lăng Xuân. Đạo Quang hoàng đế là một ông vua tham luyến nữ sắc, chỉ tìm chuyện hưởng lạc, làm cho vị hoàng đế Hàm Phong Dịch Ninh trẻ tuổi cũng bắt chước theo gương “hái nhụy” của Đạo Quang hoàng đế. Nàng Mẫu Đơn Xuân ở trong cung phía Đông của vườn Viên Minh, cung viện có tên là Mẫu Đơn đài. Nàng Hải Đường Xuân ở trong cung phía Bắc vườn Viên Minh, có tên là Khởi Ngâm đường; Nàng Hạnh Hoa Xuân ở trong một cung điện bên ven hồ trong vườn Viên Minh, có tên là Hạnh Hoa Xuân quán; Nàng Vũ Lăng Xuân ở trong một tẩm cung được xây nổi trên mặt hồ Nam Trì trong vườn Viên Minh gọi là Vũ Lăng Xuân sắc. Theo lời kể rằng hoàng đế Đạo Quang cả ngày mê luyến Tứ Xuân, đến nỗi người con trai là Dịch Ninh hư hỏng cũng chẳng bảo ban gì, đặc biệt là bỏ bê triều chính không màng gì đến chuyện quốc sự nữa. Tháng 11 năm 1840 (năm Đạo Quang thứ 20) trong cuộc chiến tranh nha phiến, đại biểu của Anh quốc có một người tên là Ilu đưa ra điều ước đơn phương bất bình đẳng “Điều ước Xuyên Tị”. Đạo Quang hoàng đế phái khâm sai đại thần là Kỳ Thiện Độ Áo đi đàm phán với đại biểu toàn quyền Anh quốc là Ilu. Kỳ Thiện nhất nhất đều hứa hẹn với những hạng mục yêu cầu của tên xâm lược đề ra, chỉ có việc cắt đất Hương Cảng thì tỏ ra là mình không thể làm chủ được, muốn xin ý chỉ của triều đình. Tên này thấy rõ được sự thối nát, nhu nhược của triều đình nhà Thanh, dùng một trăm chiến thuyền để gây áp lực với Kỳ Thiện. https://thuviensach.vn Ngày mồng 7 tháng Giêng năm 1841, quân Anh đột nhiên phát động tiến công, dùng sức mạnh chiếm đóng pháo đài Đại Giác và pháo đài đã Giác. Kỳ Thiện sợ đến vỡ mật kinh hồn, vội đến cầu hòa với Ilu, thế nhưng quân Anh vẫn lấn lướt từng bước một, dùng sức mạnh áp đặt “điều ước Xuyên Tị” cho đến ngày 20 thì đơn phương công bố ngoài việc cắt đảo Hương Cảng ra còn yêu cầu chính phủ nhà Thanh bồi thường chiến tranh 6 triệu lượng bạc và khôi phục lại Quảng Châu làm nơi thông thương. Kỳ Thiện chỉ miễn cưỡng đáp ứng bằng lời điều khoản cắt nhượng đất Hương Cảng và bồi thường chiến tranh 6 triệu lạng bạc. Ngày 13 tháng 2, Ilu ép Kỳ Thiện phải ký tên đóng dấu, thế nhưng lúc ấy Kỳ Thiện đã bị triều Thanh cách chức, ngày 24 bị bắt giải về kinh, Đạo Quang hoàng đế phái cháu là Dịch Sơn làm Tĩnh Nghịch tướng quân, Thượng thư Long Văn và Đề đốc Hồ Nam Dương Phương làm Tham tán đại thần, cùng phụ trách việc quân sự ở Quảng Đông. Đầu tháng 4, Dịch Sơn đánh nhau với quân xâm lược suốt 7 ngày, các pháo đài bên ngoài thành Quảng Châu bị triệt hạ hoàn toàn, 1 vạn 8 nghìn quân Thanh chạy biến sạch sành sanh không còn ra thể thống gì cả. Dưới sự chủ trì của Dịch Sơn, bọn địch lập ra một điều khoản đình chiến mới, ép quân Thanh trong vòng sáu ngày phải lui ra khỏi thành Quảng Châu. Sau đó bại tướng Dịch Sơn thì không bị Triều đình xử tội, nhưng Lâm Tắc Từ và Trịnh Đình Trinh là hai người kiên quyết chống Anh lại bị phạt. Mấy ngày hôm ấy tinh thần Đạo Quang hoàng đế vô cùng hoảng loạn. Ông ta liền phái Kỳ Anh nguyên giữ chức Thịnh Kinh tướng quân với danh nghĩa là Khâm sai đại thần đến Triết Giang, lại cho Y Lí Bố là người được quân Anh quý mến làm quân sư giúp đỡ cho Kỳ Anh. Y Lí Bố là người như thế nào? Hắn là người trong hoàng tộc Ái Tân Giác La, là người trong đội Hoàng Kỳ của Mãn Châu, là người rất sợ pháo trên tàu chiến của quân địch, chủ trương thỏa hiệp với người Anh. Hắn công kích Lâm Tắc Từ là “Đoạn tuyệt ngoại thương châm ngòi chiến tranh”. Hắn đã tự tiện thỏa hiệp đình chiến với quân Anh, https://thuviensach.vn là một tên bán nước cầu vinh bị Kỳ Anh ruồng rẫy, như vậy mà lại nhận được sự trọng dụng của hoàng đế Đạo Quang. Ngày 29-8-1842 (năm Đạo Quang thứ 22) Kỳ Anh và Y Lí Bố ký điều ước Nam Kinh với đại biểu Anh quốc trên một chiếc chiến hạm của Anh. Điều ước Nam Kinh là Điều ước bất bình đẳng đầu tiên của lịch sử Trung Quốc thời cận đại. Trong điều ước tổng cộng có 13 khoản. Nội dung chủ yếu là: 1/ Cắt nhượng đảo Hương Cảng, bồi thường nha phiến, kinh doanh, quân phí tổng cộng 21 triệu lạng bạc. 2/ Mở cửa năm nơi: Quảng Châu, Phúc Châu, Ma Cao, Ninh Ba và Thượng Hải làm cửa khẩu thông thương. 3/ Giá thuế xuất nhập khẩu hàng hóa vào Trung Quốc nhất thiết phải do Trung, Anh cùng bàn bạc. 4/ Bãi bỏ chế độ công hành, cho phép thương nhân người Anh và thương nhân người Hoa tự do buôn bán. Quyền tự chủ của Trung Quốc trên các phương diện như toàn vẹn lãnh thổ, thuê quan, tư pháp và lãnh hải cơ hồ đều bị một viên quan tầm thường của Hoàng đế Đạo Quang đem đi bán hết. Thời ấy dân chúng có câu ngạn ngữ rằng:“Đạo Quang, đảo quang (đổ sạch) đạo quang (cướp sạch) dân chúng gặp tai ương”. Sau khi Đạo Quang mất, con trai thứ tư là Dịch Ninh đăng cơ kế vị. Đạo Quang hoàng đế có 9 người con tất cả tại sao lại chọn con thứ tư làm người kế vị? Đó bởi vì Dịch Ninh là con của hoàng hậu, ngoài ra đều là con của các phi tử. Sau khi Đạo Quang hoàng đế mất, tân đế đăng cơ. Vị hoàng đế trẻ tuổi Dịch Ninh này chính là Hàm Phong hoàng đế. Ông ta https://thuviensach.vn vốn cũng phẫn hận lắm, chấp nhận nếm mật nằm gai, nghĩ cách làm đất nước giàu mạnh, thế nhưng những điều thương quyền nhục quốc đáng hổ thẹn của tiên triều nhiều như hoa tuyết. Sau này ông ta liền kế tục “chí cha”, chiếm cả Tứ Xuân làm của riêng cho mình. Chuyện kể rằng Từ Hy vào cung năm Hàm Phong thứ 2, được phong làm Lan Quý nhân, sau đó lại được phong làm Ý Tần. Thế nhưng toàn bộ tâm trí của hoàng đế Hàm Phong lại đặt cả vào Tứ Xuân răng trắng như ngà, mắt đen huyền, thân hình yểu điệu kia. Bởi vì các thiếu nữ người Mãn khi sinh ra không có tục bó chân, vậy thì làm sao có được nét đẹp dưới viền gấu váy của các thiếu nữ người Hán? Ý Tần tuy có được vẻ đẹp mĩ miều, sau khi bà ta nhập cung cũng đã một thời được hoàng thượng sủng hạnh nhưng bà ta vẫn chưa phải là đối thủ của Tứ Xuân. Với lại trong cung đâu phải chỉ có mỗi mình Ý Tần? Trong số đó, trước hết phải kê đến hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thị cùng với Vân Tần, Lệ Quý nhân, Uyển Quý nhân, Dung Thường tại, Hân Thường tại v.v... Dần dần, Hàm Phong hoàng đế đã quên phắt mất Ý Tần tận ngoài chín tầng mây rồi. Một hôm, trong lúc vô tình, Hàm Phong hoàng đế dẫn bọn thái giám đi trên một con đường quanh co uốn khúc đến vườn Viên Minh đi qua cầu đá, chỉ thấy đền đài lầu các vây quanh vườn hoa tú lệ năm màu bảy sắc như đi vào tiên cảnh. Hàm Phong ngẩng đầu lên nhìn ra xa, thấy có một tấm bảng đá lớn, trên đó khảm 4 chữ lớn rất huy hoàng: “Động thiên thâm xứ”. Đi đến gần tấm bảng lớn này, thấy cây cỏ xanh tươi, quả là nơi Động Thiên thâm xứ xanh tươi. Bỗng nhiên từ đâu đó vọng tới giọng hát du dương rất dễ nghe theo điệu Nam Quốc. Hàm Phong hoàng đế rất mê thanh sắc liền hỏi bọn nội giám tùy tùng: - Ai đang hát vậy? Viên thái giám tùy gia nói: https://thuviensach.vn - Lan Quý nhân được tấn phong làm Ý Tần hát. Hàm Phong nghe xong, chậm bước tiến vào “Động Thiên thâm xứ”, qua nhiên nhìn thấy một thiếu nữ. Hàm Phong ngắm kỹ từ đầu đến chân, thấy nàng mày liễu lưng ong, dung nhan diễm lệ, da thịt nõn nà, dáng người như cành liễu dưới ánh trăng, kiều diễm như đóa phù dung soi bóng nước. Lúc này Ý Tần quỳ trước mặt Hàm Phong tâu: - Vạn tuế, vạn thọ vô cương.Hàm Phong hoàng đế như bừng tỉnh cơn mê, đột nhiên nhớ ra: “Ồ. Năm ngoái có một đêm vào giờ Dần, đã sủng hạnh một nàng Lan quý nhân, rồi thăng thành Ý Tần, chính là nàng đó chăng?” Hoàng đế Hàm Phong còn nhớ rất rõ, thái giám trực ban bọc nàng trần như nhộng trong một cái chăn và cõng đến trước ngự sàng, cũng gió xuân thổi nhẹ như hôm nay, cảnh tượng còn như đang hiện ra trước mắt. Thế là Hàm Phong hoàng đế bật cười vang lên, nói: - Mau đứng lên! Hoàng đế và nàng Tần hai người lập tức cùng nhau bước vào phòng. Hàm Phong hỏi: - Khi nãy trẫm nghe thấy nàng hát một khúc rất uyển chuyển hay lắm. Tần nói: - Nô tài mạo phạm long nhan, tội đáng chết vạn lần. Hàm Phong nói: - Trẫm rất thích nghe nàng hát lại một khúc. Lúc này, khóe thu ba của Ý Tần long lanh, thần sắc vô cùng quyến rũ. Hàm Phong gọi trà, tên thái giám hầu hạ vội bưng vào https://thuviensach.vn một chén trà thơm, rồi vội vàng lui ra ngoài. “Gọi trà” chính là câu tiếng lóng thường dùng để đuổi bọn người hầu ra ngoài. Ý Tần không hề run sợ, liền hát khúc “Hạ lý ba nhân” là một bài cả của nước ở. Giọng hát uyển chuyển, tình ý dạt dào, Hàm Phong hoàng đế trước thanh sắc, như say như mê. Hát xong, Hàm Phong hoàng đế xuýt xoa khen không dứt lời. Hai tay Ý Tần bưng chén ngọc, dâng lên Hàm Phong hoàng đế, Hàm Phong hoàng đế một tay nhận lấy chén trà, không ngăn nổi một tay vuốt ve đôi má thơm nức của Ý Tần đầy tình ý, sau đó đặt chén trà xuống, cũng không kịp uống nữa, thuận tay kéo nàng lên ngự sàng ôm chặt lấy tấm thân yêu kiều của nàng. Ý Tần nửa chống cự nửa mời mọc đưa Hàm Phong lên đỉnh Vu Sơn. Ý Tần nỉ non ngọt ngào, Hàm Phong đã bị Ý Tần cho ăn “thuốc lú”, đương nhiên là đem hết những mê đắm nhóm Tứ Xuân dồn lên mình Ý Tần. Đó cũng là lúc Ý Tần bước vào hồng vận. Hàm Phong hoàng đế liền viết một đạo ân chỉ, lệnh cho nàng Na Lạp thị kia vào ở trong cung Khôn Ninh. Ý Tần Diệp Hách Na Lạp thị vốn có đủ ma lực của Vũ hậu và Lã hậu. Vì vậy, trong chuyện chăn gối nàng phục vụ Hàm Phong rất tận tình, làm Hàm Phong luôn đeo dính lấy nàng. Nàng còn biểu lộ học vấn của mình và tỏ ra mình ham học không hề biết mệt trước mặt hoàng đế, phàm là đọc sách, làm văn, học chữ, hội họa v.v... đều trình lên cho hoàng thượng xem, rồi dần dần tiến từng bước một, đạt đến mục đích thay hoàng thượng phê duyệt tấu chương. Ngày tháng thoi đưa như bóng câu ngoài cửa sổ, năm Hàm Phong thứ 6, hoàng đế lại giáng một đạo chỉ dụ: Tấn phong Ý Tần làm Quý phi. Trong hoàng cung nội viện, phàm là những quý nhân, thường tại v.v..., bất kể đến trước hay đến sau, thấy Lan Quý nhân thăng nhanh như hỏa tiễn lên Ý Tần, từ Ý Tần lên Quý phi. Nàng Nữu Hộ Lộc thị kia, vào cung rồi dĩ nhiên được phong làm hoàng hậu, đứng https://thuviensach.vn về địa vị thì khi ấy Na Lạp thị vẫn chỉ là một “Lan quý nhân” nhỏ nhoi mà thôi. Nhìn thấy hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thị vẫn phải cung kính hành lễ quỳ lạy. Thế nhưng Lan quý nhân vốn không phục, lúc ấy nghĩ rằng: Hoàng thượng đã mê đắm ta, sớm muộn gì ta cũng sẽ cho Nữu Hộ Lộc thị mi vào lãnh cung, đừng vội, hai tháng nay ta đã mất kinh, nếu như sinh ra con trai, ta sẽ bắt Nữu Hộ Lộc thị mi cúi đầu lạy ta. Ý Quý phi trong lòng biết rõ rằng hoàng thượng là một người hiền lành nhu nhược, là một người thật thà trầm mặc ít lời, vì vậy đã có diệu kế để đoạt lấy chức hoàng hậu về tay mình. Gần đây, Ý Quý phi một mặt nịnh nọt Nữu Hộ Lộc thị, một mặt quyến rũ Hàm Phong, nói xấu Nữu Hộ Lộc thị, làm ly gián mối quan hệ của hoàng thượng với hoàng hậu. Quả nhiên hành động đó đã đem lại kết quả. Hàm Phong nghe những lời nỉ non thầm thì bên tai, bắt đầu chán ghét hoàng hậu. Từ đó Hàm Phong hoàng đế luôn tin dùng và nghe lời Ý Quý phi. Số quý nhân, thường tại từ trước tới giờ chưa một lần được Hàm Phong triệu hạnh (gọi đến ngủ) đều nhìn Ý Quý phi với cặp mắt ganh ghét nhòm ngó, chỉ có hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thì vẫn còn là người đang trong cơn mê. Từ trong đại nội cho đến vườn Viên Minh, trên dưới đều nhìn Ý Quý phi với cặp mắt đề phòng. Bọn họ, ai chẳng biết câu chuyện Hoàng hậu Lã Trĩ của Hán Cao Tổ ghen với Thích phu nhân như thế nào. Sau khi Lưu Bang mất, là Hậu sai võ sĩ trói Thích phu nhân lại, chặt đứt cẳng tay cẳng chân, sau đó còn móc mắt của Thích phu nhân, đốt tai, đồng thời lệnh cho ngự y đắp thuốc cứu bà ta, không cho Thích phu nhân chết, đặt tên cho là “người lợn” nhốt trong chuồng xí. Đến nay lại có Ý Quý phi, ai mà chẳng sợ? “Ngự phu thuật” của Ý Quý phi quả nhiên đem lại hiệu quả. https://thuviensach.vn Lại nói chuyện Ý Quý phi mang thai đã được hai tháng, mặc dù Hàm Phong có vô khối hậu, phi, tần, thường tại, đáp ứng v.v... nhưng nào đã có ai sinh được cho hoàng thượng một đứa con trai? Lan Quý phi bản lĩnh cao cường đã đoạt được Hàm Phong hoàng đế từ trong đám “Tứ Xuân” vào lòng mình, thật là: “Hậu cung giai mĩ tam thiên nhân, tam thiên sủng ái tại nhất thân” vậy. Vì thế người khác làm sao có được cơ hội đê hoài thai được? Ý Quý nhân ngày càng chắc chắn về đứa con trong bụng mình. Một hôm, Hàm Phong hoàng thượng bãi trào trở về, Ý Quý phi nói với Hàm Phong rằng: - Hoàng đế đại hỉ lâm môn rồi! Hàm Phong hỏi: - Đại thần ngoài biên cương báo cáo rằng bọn giặc Tây phương xâm phạm vào biên cương, thư tín cấp báo bay về như hoa tuyết, đại hỉ lâm môn nỗi gì? Đại họa lâm môn thì đúng hơn. Ý Quý phi nói: - Vạn tuế chớ nghe những lời hư trương thanh thế của các đại sứ ngoài biên cương, liệt tổ liệt tông thời Đại Thanh chúng ta, năm nào giặc Tây chẳng phải đã từng đưa đồ tiến cống đến thiên quốc Đại Thanh, đến triều quỳ lạy? Các đại sứ ngoài biên cương chẳng ai tốt cả. Tuy Dương di xâm phạm lãnh thổ của chúng ta, đại thần ngoài đó phải có nhiệm vụ bảo vệ biên cương chứ. Hàm Phong nghe vậy thấy có lý. Ý Quý phi nói: https://thuviensach.vn - Xin bẩm tấu với hoàng thượng về đại hỉ lâm môn! Hoàng thượng, Người thử đoán xem? - Đoán gì? Mau nói xem có chuyện vui gì? - Nô tài đã có tin vui. Hàm Phong không hiểu “lời lóng” của phụ nữ, hỏi: - Vui gì? Ý Quý phi cười khúc khích nói: - Nô tài đã mất kinh hai tháng nay rồi. Hàm Phong chẳng hiểu tí gì về ý tứ của câu nói này, vội hỏi: - Kinh gì? Ý Quý phi lại cười khúc khích, nói: - Trong bụng của nô tài đã có con rồi. Hàm Phong nghe thấy vậy vui mừng nhảy cẫng lên, hỏi: - Là thái tử hay là công chúa? Quý phi nói: - Tám chín phần mười là thái tử! - Sao nàng biết? - Ồ, hoàng thượng không rõ thôi, từ xưa đến nay, khi phụ nữ mang thai thì thường đoán được trước là trai hay gái. Đó là căn cứ vào thai phụ thích ăn thứ gì để mà phán đoán. Hàm Phong hỏi: https://thuviensach.vn - Nàng thích ăn gì? - Nô tài thích ăn của chua. - Ăn của chua thì làm sao? - Chua nam cay nữ. - Thế nào gọi là chua nam cay nữ? - Ồ, trong thời gian hoài thai, nếu muốn ăn của chua thì đứa con trong bụng chắc sẽ là con trai, nếu là muốn ăn của cay, thai nhi trong bụng sẽ là con gái. Hàm Phong nghe nàng nói thích ăn của chua, nhất định đứa con trong bụng nàng sẽ là một thái tử, vui mừng đến nỗi chẳng nói được lời nào nữa, ông ta vội chạy đến Phật đường quỳ lạy Tử Tôn nương nương nguyện cầu Người phù hộ cho hoàng thái tử ra đời bình an. Ý Quý phi thấy hoàng thượng chạy ra ngoài, không biết là đã xảy ra chuyện gì, vội gọi bọn thái giám tùy tùng đuổi theo mới biết rằng vạn tuế đi lễ phật. Chiều tối ngày hôm ấy, Hàm Phong gạt tất cả các chuyện lớn nhỏ trong nước ra ngoài đầu óc, một lòng mong mỏi Ý Quý phi sớm sinh thái tử. Ông ta lại chạy đến cung Khôn Ninh của Ý Quý phi. Ý Quý phi nói với Hàm Phong: - Vạn tuế, tại sao thái tử trong bụng thiếp cứ giãy đạp loạn cả lên, nó quả là không ngoan! Hàm Phong nói: - Đại khái là nó muốn được chui ra nhanh đó mà. - Vạn tuế, người đừng đùa nữa. https://thuviensach.vn Hàm Phong huyên thuyên chuyện đông chuyện tây với Ý Quý phi, hỏi: - Nhà nàng còn có những ai? Ý Quý phi nói: - Trong nhà nô tài giờ chỉ còn lão mẫu nuôi dưỡng em trai em gái tất cả ba người. Mấy năm trước cha của nô tài bất hạnh đã mất ở nhiệm sở An Huy rồi. - Cha nàng tên là gì? - Cha thiếp tên là Huệ... Hàm Phong không đợi Ý Quý phi nói hết câu đột nhiên nghĩ đến một người tên là Huệ Trưngđã từng làm Thái Quảng đạo ở An Huy, khi trước vì chạy trốn quân Thái Bình đã bỏ chức đào tẩu, sau đó Triều đình lại sai Hình bộ thị lang Lý Gia Đoan đến đảm nhiệm chức Tuần phủ An Huy. Sự việc còn như ở trước mắt. Lý Gia Đoan kia còn viết một bản tấu về Huệ Trưng. Hàm Phong hoàng đế nghĩ tới đây, vẫn còn chút day dứt nói với Ý Quý phi rằng: - Từ việc lớn đến việc nhỏ của quốc gia, đều nằm trong đầu trẫm. Việc của cha nàng, trẫm đã biết từ lâu, nghe nói mẹ nàng dẫn một con trai một con gái về kinh, một nam một nữ đó hóa ra là em trai và em gái của nàng. Từ khi nàng vào cung mấy năm nay, trẫm rất ít hỏi đến chuyện gia đình của nàng, chỉ biết rằng nàng vẫn còn mẹ đang nuôi một em trai một em gái. Quý phi nói: - Em gái của nô tài là Uyển Trinh. Năm nay 17 tuổi. Hàm Phong nói: https://thuviensach.vn - Nàng có nhớ họ không? Quý phi nói: - Thân trong thâm cung đâu có tự do bằng dân chúng trăm họ, nhưng nào dám trái lại với gia pháp tổ tông để lại? Làm sao dám tùy tiện ra khỏi cung cấm về nhà thăm người thân? Hàm Phong nói: - Nàng đã là một quý phi tôn quý, không giống những người thường, trẫm cho phép nàng về nhà thăm người thân. Quý phi chợt động tâm cơ, nói: - Khi nãy nô tàiđã nói qua rằng em gái của nô tài năm nay 17 tuổi, nô tài nghĩ em trai của Vạn tuế Thất vương gia cùng tuổi với em gái nô tài, có thể cho làm phúc tấn của Thất vương gia được không? Hàm Phong nói: - Tại sao nàng không nói sớm! Đã là đồng canh, đúng là một đôi do ông trời tác hợp, nhất định trẫm sẽ hạ chỉ “chỉ hôn” là xong thôi. Lần này nàng về nhà thăm người thân, nàng hãy đem chuyện này thưa với mẹ nàng. Quý phi vội tạ ơn hoàng thượng. Sớm hôm sau, Hàm Phong hoàng đế lệnh cho thái giám đưa kim ngân tải bảo đến nhà Ý Quý phi, đồng thời hạ chỉ cho Thất vương gia Dịch Huyên với em gái của Quý phi là Uyển Trinh kết hôn. Tám giờ sáng ngày hôm ấy, cung thái giám thổi kèn đánh trống đến nhà Diệp Hách Na Lạp thị ở Phương Gia Viên, đưa đến 8 gánh https://thuviensach.vn trân phẩm, vào tận trong nhà, lại báo rằng quý phi sẽ về vào buổi trưa. Mẹ gia Phú Sát thị cho đến Uyển Trinh, Quế Tường ba người đột nhiên tiếp được thánh chỉ, tất cả đều như đang nằm trong mộng. Gia pháp triều Thanh, cung nữ, hoàng hậu hay phi tử đều vậy: đã vào trong cung, nếu không phải là người thân được gọi vào triều kiến thì vĩnh viễn chẳng bao giờ được gặp mặt người thân. Nếu cha mẹ được triệu kiến, thì cũng phải dùng lễ vua tôi để gặp. Từ sớm cả một vùng Phương Gia Viên đã được cấm vệ quân đứng đầy để bảo vệ. Lời của dân chúng từ miệng người này sang tai người khác, không ai biết là đã xảy ra chuyện gì. Có người nói: - Các ngươi đâu nhìn thấy, từ sáng sớm đã có 8 gánh hòm long phượng được gánh vào trong nhà của Na Lạp thị quý phi. Có người nói: - Có lẽ quý phi sắp ngồi kiệu về thăm nhà rồi đấy. Người cả vùng Phương Gia Viên đến xem mỗi lúc một đông nghìn nghịt. Quân cấm vệ ra sức giữ trật tự cho được cũng đến bở cả hơi tai. Chưa đến 11 giờ, một đoàn người ngựa rầm rộ tiến đến. Trước cửa nhà Na Lạp thị, nghi trượng nghiêm túc tề chỉnh, tiếp đó là kèn trống tưng bừng. Cảnh diễn ra như thế nào, không cần nói cũng rõ. Chỉ thấy một cô xe thêu loan phượng vàng chóe tiến vào. Phú Sát thị nghĩ rằng con mìnhđã là quý phi tôn quý, đâu phải người thường liền quỳ mọp trước ngựa để tiếp, nhưng đã có một cung giám vội đến đỡ dậy nói: “Miễn lễ”. Bọn em gái Uyển Trinh, em trai Quế Tường, bà con lối xóm cho đến cô ba dì bảy đều đến quỳ mọp trước xe loan cả một lũ. https://thuviensach.vn Hồi thứ tư: QUÝ PHI ÂN SỦNG SINH THÁI TỬ QUÂN ANH, PHÁP BẮN PHÁO DỌA HOÀNG THÀNH Trở lại chuyện Ý quý phi mang thai, mẹ con gặp nhau nước mắt tuôn rơi. Bọn cung nữ dìu quý phi vào đến trung đường, ngồi lên ghế cao. Phú Sát thị dẫn đầu họ tộc, đứng thành hàng yết kiến. Quý phi đã nói chuyện với hầu hết bạn bè quen mặt trong số đó. Quý phi xưa kia, khi còn là một a đầu nhỏ, thường đến mua đậu phụ của nhà họ Tiết ở Phương Gia Viên. Ông này thấy con bé ăn nói hoạt bát, yêu quý vô cùng, thường véo vào mũi nó. Hôm nay, họ Tiết cũng đến góp vui, nhưng ông chỉ quỳ mà không dám ngẩng mặt lên. Còn cậu thanh niên trong nhà bán đậu, trước đã lén ôm chặt và hôn say sưa cô bé sau tấm bàn quầy, nay quỳ mọp nấp sau bàn, cúi gằm mặt rướn mắt nhìn, trong lòng lo sợ quý phi sẽ nhận ra mình. Rất nhiều người sau khi được quý phi gặp mặt không muốn ra về, nấp trong phòng bên quyến luyến nhìn trộm sang phòng chính. Trong phòng lúc này chỉ còn lại Phú Sát thị, Uyển Trinh, Quế Tường, mẹ con bắt đầu giãi bày nỗi niềm ly biệt. Các cung nữ và thái giám đều đứng hết ngoài hành lang đợi lệnh. Một lúc sau, bữa tiệc thịnh soạn đã được bày ra. Trong cung đã cử người chuẩn bị những thứ này từ trước. Một bàn tiệc được đặt ở chính giữa nhà thêm bốn bàn bốn góc và bốn bàn nữa ở nhà dưới. Thái giám trưởng cùng cung nữ tạm thời đứng ra tiếp khách. Quý phi ngồi bàn giữa trong phòng chính; Phú Sát thị cùng Uyển Trinh, Quê https://thuviensach.vn Tường và một vài thân quý cùng ngồi với quý phi, họ hàng cũ và lân bang hàng xóm ngồi cả ở bốn bàn bốn góc và nhà dưới. Bọn người đi theo hầu hạ quý phi cùng ăn ở lượt thứ hai. Dưới sự chỉ đạo của thái giám trưởng và cung nữ, mọi việc đều nhịp nhàng, quy củ, đâu vào đấy. Trong bữa ăn, quý phi kể cho mọi người nghe vài chuyện vui vẻ trong cung, ai nấy đều hỉ hả thích thú lắm. Tiệc tan, họ mới lần lượt ra về. Quý phi gọi thái giám trưởng đến bên, nói: - Chiều mai sẽ hồi cung, giờ chỉ cần bọn cung nữ thân tín và hai thái giám ở lại thôi. Thái giám trưởng vâng lệnh. Ngoài số người được chỉ định ở lại, tất cả những người khác đều trở về cung trước. Khách về hết rồi, chủ nhà được thảnh thơi. Quý phi nói chuyện với mẹ và em đến tận đêm khuya. Quê Tường đã ngủ. Quý phi quay sang nói với em gái: - Chị đã chọn cho em một người, cũng đã được Hoàng thượng ân chuẩn cho kết duyên cùng Dịch Huyên, em thứ bảy của Hoàng thượng. Người này năm nay 17 tuổi, rất khỏe mạnh, nhân hậu. Phú Sát thị nghe vậy, niềm vui lộ rõ trên nét mặt; còn Uyển Trinh thì vừa thích vừa xấu hổ, cứ cúi mặt hoài không chịu ngẩng lên. Quý phi lại nói: - Lần này con về thăm nhà là được Hoàng thượng đặc biệt ân chuẩn. Em cũng được đích thân Hoàng thượng chỉ hôn. Chiều mai con sẽ về cung. https://thuviensach.vn Phú Sát thị biết con ngày mai đã trở về cung, không kìm được nước mắt tuôn rơi. Quý phi nói: - Con đã tâu với Thánh thượng trước rồi, lần này về cung sẽ đưa em đi cùng. Uyển Trinh nghe tin đột ngột ấy, tim đập loạn xạ, thực là một chuyện cô chưa từng nghĩ đến. Còn Phú Sát thị thì khóc nức nở, nói: - Con bước chân đi liền mấy năm mới trở lại một lần, giờ lại đưa tiếp em gái vào cung,nhà chỉ còn lại mẹ với Quế Tường, mọi việc sẽ ra sao đây! Quý phi thấy vậy nói luôn: - Xin mẹ cứ yên tâm, con sẽ cho vài cung nữ và người làm đến đây hầu hạ, không phải lo lắng gì cả. Giờ con đang mang thai, nếu sinh ra thái tử thì giang sơn nhà Đại Thanh sẽ chẳng phải là của chúng ta hay sao! Sau này em trở thành phúc tấn của Thất vương gia rồi thì mẹ sợ gì mà không ra vào cung liên tục chứ! Phú Sát thị nghe con nói vậy mới cảm thấy yên tâm. Mẹ con còn nói chuyện đến gà gáy mới đặt mình nằm nghỉ. Phú Sát thị trong lòng không yên, vừa thiếp đi đã tỉnh dậy ngay, bước ra ngoài chuẩn bị đồ và quần áo cho Uyển Trinh. Một lúc sau, quý phi cũng tỉnh dậy, thấy vậy liền hỏi: - Mẹ dậy sớm thế làm gì? - Mẹ dậy chuẩn bị cho em con vài thứ đồ tùy thân. - Phú Sát thị đáp. https://thuviensach.vn Quý phi liền nói: - Ôi, em chỉ cần mặc một bộ quần áo trên người thôi, không phải mang theo gì cả. Trong cung thứ gì mà chẳng có. Mẹ không phải lo lắng gì đâu. Uyển Trinh lúc này cũng đã tỉnh giấc, vội vàng sửa sang trang điểm, dặn mẹ đừng lo lắng gì cho mình. Cả nhà náo nhiệt suốt buổi sáng, quá trưa kiệu loan đã đến, cấm vệ binh, người phục dịch, hộ tống đầy đường đầy phố. Mẹ con lại gạt lệ tiễn biệt nhau. Quý phi sau khi vào đến đại nội liền sắp xếp chỗ ăn ở cho Uyển Trinh, cắt đặt ba cung nữ hầu hạ, rồi hai chị em ngồi với nhau nói chuyện lễ tiết trong cung. Quý phi nói: - Lúc ở nhà chị không dám hỏi chuyện của cha, sợ mẹ đau lòng. Bây giờ em nói cho chị nghe sự thực thì cha đã chết như thế nào? Uyển Trinh đáp: - Khi quân Thái Bình Thiên quốc đánh vào Vô Hồ, cha đưa mẹ, Quế Tường và em chạy đến huyện Kinh phủ Ninh Quốc lánh nạn, sau đó cha lại đi đâu nữa không ai rõ. Đến tháng sáu năm Hàm Phong thứ ba, đột nhiên có người đến báo cha đã mất ở Trấn Giang, khổ thân mẹ đã dẫn em và Quế Tường đến tận Trấn Giang chịu tang. Lúc đó thật là tiền hết, người cũng chẳng còn. May mà có mấy người bạn tốt của cha giúp khâm liệm rồi đưa quan tài ra tận bến sông. Khi thuyền chở linh cữu đến huyện Thanh Giang thì có một người bạn của cha, nghe nói là Tri huyện Thanh Giang đã đưa https://thuviensach.vn lên thuyền 200 lạng. Người này tên là Ngô Đường. Chị sau này nhớ đừng quên người đã giúp chúng ta lúc khó khăn ấy nhé. Quý phi đáp: - Em yên tâm, sau này có cơ hội chị nhất định sẽ báo ơn người này. Hoàng đế Hàm Phong thấy quý phi đã trở về cung, trong lòng mừng vui, đúng với cảm giác “một ngày không gặp như ba thu xa cách”. Hoàng đế không hề quên việc chỉ hôn cho Thất vương gia Dịch Huyên với em gái quý phi, nên hỏi ngay quý phi khi về nhà đã nói tới việc chỉ hôn hay chưa. Quý phi trả lời ngay: - Ta ơn vạn tuế quan tâm, nô tài đã dẫn em gái vào cung rồi ạ. - Hàm Phong nói. - Vậy mau mau dẫn em nàng tới đây.Trẫm phải tận mắt ngắm dung nhan em nàng mới được. Thái giám thị tòng nghe vậy vội cùng mấy cung nữ dìu Uyển Trinh tới. Quý phi dẫn Uyển Trinh đến bái kiến hoàng thượng, Uyển Trinh liền dập đầu hành lễ. Hàm Phong nhìn thấy cô gái, lòng cũng rung động, lập tức hạ chỉ chọn ngày hành lễ kết hôn cho Dịch Huyên với Na Lạp thị Uyển Trinh. Hoàng đế cũng theo luật phân phủ xuất cung, tặng cho đôi vợ chồng cả khu phủ ấp ở hồ Thái Bình trong Tuyên Trực Môn. Ý quý phi sau khi về thăm nhà không lâu, ngày 23 tháng 3 năm Bính Thìn 1865 (năm Hàm Phong thứ sáu) thì sinh con trai ở cung Trữ Tú, đặt tên là Tải Thuần. Đây là con trai độc nhất của Hoàng đế Hàm Phong, sau chính là Hoàng đế Đồng Trị. https://thuviensach.vn Hàm Phong, mỗi ngày sau buổi thiết triều đều đến cung Trữ Tú thăm Ý quý phi và hoàng thái tử. Ông cười, hỏi quý phi: - Nàng xem nó giống ai? - Đương nhiên là giống vạn tuế gia rồi! - Nàng xem nó giống trẫm ở điểm nào? - Nô tài thấy cái mặt xinh xinh của nó giống nhất đấy ạ. -Thế tại sao nó không chịu mở mắt? - Ngày mai no sẽ mở mắt. - Sao thế? - Người cũng giống như con mèo mới sinh, trong lúc “tắm tam”, phải dùng tay vạch ra thì mới mở mắt được. - Nàng nói “tắm tam” có nghĩa là gì vậy? - Trẻ con sau khi sinh được ba ngày thì phải đem ra tắm. Đó là “tắm tam”. - Ồ, trẫm hiểu rồi. Như thế ngày mai sẽ là ngày tắm tam. Nàng vừa nói mèo cũng giống con người, cũng có tắm tam sao? - Vạn tuế gia lại trêu thiếp rồi. Mèo đương nhiên là chẳng thể tắm tam rồi. Tắm tam còn gọi là “thiêm bồn”, thường thì trẻ con nhà dân thường cứ cho vào cái chậu giặt quần áo tắm là được, nhưng trong hoàng gia thì phải tắm bằng chậu vàng kia. Hoàng đế Hàm Phong nhớ ra, nói: - À, đúng. Hôm qua giám cung sử Tiền Trung Thái bẩm rằng đã chuẩn bị xong chậu vàng và lụa là để tắm tam rồi. https://thuviensach.vn Quý phi liền nói: - Tối qua, thái giám trưởng cũng đã nói với thiếp biết bệ hạ đã hạ thánh chỉ rằng ngày 25, tất cả các phi tần, cung nữ ở tam cung lục viện và phúc tấn các phủ đều đến tắm tam cho Thái tử. - Ừ, nàng không nhắc thì ta cũng quên mất. Đúng là buổi thiết triều sáng hôm qua trẫm đã phê chuẩn lệnh này. Đúng giờ ngọ hai khắc ngày 25, lúc mọi người tắm rửa cho thái tử, Hàm Phong nhìn thấy rất nhiều người đã quen mặt nhưng cũng có nhiều uyển tần, dung quý nhân quen mặt mà không nhớ nổi tên. Ông hình như đã qua đêm với những người này, nhưng tên của họ thì không sao nhớ ra được. Các phúc tấn và công chúa, có người Hoàng đế đã biết mặt, cũng có người Hoàng đế còn chưa gặp bao giờ. Khoảng giờ ngọ ba khắc (15 phút sau), thái tử đã tắm rửa xong xuôi, mọi người tranh nhau vứt vòng vàng, tiền giấy vào “nước thánh” trong chiếc chậu bằng vàng. Các phi tần quý nhân khắp tam cung lục viện đều đến chúc mừng. Bọn họ cả năm cũng khó được nhìn mặt hoàng thượng lấy một lần. Hậu cung có đến hơn 3000 người đẹp, nhưng cả hơn 3000 phần sủng ái của Hoàng thượng đều dồn hết cho quý phi rồi. Họ vô cùng tức tối, đố kỵ Ý quý phi một lúc được tăng liền ba cấp. Hoàng thượng không thèm ngó đến họ thì sao họ có thể sinh con được kia chứ! Đến ngày Hoàng tử đầy tháng thì tin Hoàng đế có được thái tử đã truyền đi khắp nước. Ngày đầy tháng mồng hai tháng tư, khắp thành Bắc Kinh nhà nào cũng đốt pháo, hát trò, nhảy ương cả ăn mừng. Buổi tối, tre con cũng kéo khắp đường trên phố dưới, đốt đèn lồng, diễn kịch chúc phúc. Hoàng cung chẳng khác nào tết đến, phi tần, cung nữ, thái giám... tất thảy đều được thưởng. https://thuviensach.vn Khắp hoàng cung, đâu đâu cũng dán đầy chữ “phúc”, có cả thái giám đọc bài hát vui. Cả hoàng thành vô cùng náo nhiệt. Ý quý phi sau khi sinh nở, cảm thấy người yếu đi rất nhiều. Ngự y chẩn đoán rằng: “Mạch của quý phi chìm và yếu; bụng bị ảnh hưởng sau sinh, ruột, dạ dày khô, phải dùng hồi phú, sinh hóa thang chữa trị, uống vào buổi trưa”. Sau vài lần uống thuốc, lại mời hai ngự y là Lý Văn Thanh và Khuông Trung đến khám cho quý phi, thấy “mạch đã tạm ổn, các bệnh đã thuyên giảm nhưng sữa không nhiều”. Hàm Phong biết Ý quý phi thiếu sữa, lập tức cho tìm nhũ mẫu vào cung. Nhưng trời không mưa thuận gió hòa. Năm 1860 (tức năm thứ mười Hàm Phong), chính phủ Anh, Pháp cử hai đặc sứ đem quân sang xâm lược Trung Hoa. Lúc đó, quân Thái Bình Thiên Quốc lại tiến hành công phá vùng Giang Nam, chiếm được Hàm Dương, Thường Châu, Vô Tích. Liên quân Anh, Pháp cũng đã tiến vào tận Bát Lý Kiều ở Bắc Kinh. Thù trong giặc ngoài cùng một lúc gây tai họa, chính phủ nhà Thanh vội vàng cử Tăng Cát Lâm Tâm dẫn đầu quân đội cùng quân kỵ binh Nội Mông tiến hành chống đỡ giặc Tây ở Bắc Kinh, Thiên Tân. Quân đội Trung Quốc dùng đao, thương và những vũ khí lạc hậu khác đối chọi với súng, đạn pháo của người Tây nên kết cục vẫn thảm bại. Lúc này, thượng thư bộ Hộ kiêm thống lĩnh quân đội cửu môn đề đốc Túc Thuận vội vàng mật bàn với Dĩ Thân vương Tải Viên và Trịnh Thân vương Đoan Hoa: - Quân địch nếu kéo vào Bắc Kinh, chẳng lẽ chúng ta cùng giơ tay chịu trói? Hoàng thượng là chủ của một nước, nhất định phải được bảo vệ an toàn. https://thuviensach.vn Trịnh Thân vương hỏi: - Vậy nhị huynh có cách gì không? Tải Viên đáp: - Chỉ có một cách là chạy khỏi hoàng cung, tìm một nơi an toàn trước đã. Túc Thuận nói: - Nếu vậy chỉ có thể rút về Thừa Đức, Nhiệt Hà thôi. Mọi người sau khi đã nghiên cứu kỹ càng, liền kéo đến khuyên giá. Nhưng Hoàng đế Hàm Phong lúc đó như kiến trên chảo lửa lại khăng khăng nhất định không đi, nói: - Trẫm là chủ của một nước, sao có thể bỏ mà đi được! Trẫm sẽ học theo Sùng Trinh Hoàng đế đời Minh, lấy cái chết để tạ ơn thiên hạ. Quần thần thấy hoàng thượng nhất định không chịu đi đều khóc rống cả lên. Quân địch đã đến trước cửa thành. Quân cơ đại thần Cảnh Thọ chợt nảy ra một ý, nói: - Bây giờ nếu muốn Hoàng thượng dời Bắc Kinh đến Thừa Đức lánh nạn thì chỉ có một người khuyên bảo được thôi. Đại thần Khuông Nguyên nói: - là Ý thái phi có phải không? Đỗ Hàn, Tiêu Hữu Doanh, Trịnh Thân vương và mọi người cùng đồng thanh “Phải rồi! Phải rồi”. Lúc đó, Mục Âm nói: https://thuviensach.vn - Nhưng chúng ta không thể trực tiếp đi gặp thái phi được. Việc này nhất định phải nhơ tiểu An tử (tức thái giám An Đức Hải. ND), phải nói rõ nếu không đi thì chỉ còn cách ngồi chờ chết mà thôi. Mục Âm vội vã đi tìm và nói rõ với tiểu An tử. Lúc đó, tiểu An tử đang cùng thái phi nói chuyện giặc Tây sắp đánh vào thành. Sau khi nghe Mục đại nhân nói hết đầu đuôi, tiểu An tử vội vàng chạy vào bẩm lại với thái phi. Tiểu An tử nói: - Các đại thần đều khuyên bệ hạ về Thừa Đức, Nhiệt Hà lánh nạn nhưng vạn tuế gia nhất định đòi học theo gương Sùng Trinh treo cổ trên núi khi xưa. Các đại thần đều rất lo lắng nên bảo tiểu nhân mời thái phi đến khuyên giá. Thái phi nghe vậy, nói: - Được rồi, vạn tuế gia không muốn sống, nhưng ta và thái tử còn biết cần cái mạng của mình chứ. Nói xong, thái phi vội vàng đến gặp Hàm Phong hoàng đế, nói rõ tình hình đại cục hiện tại, còn đưa ra ý kiến tạm thời cử Lục vương gia (em thứ sáu của Hàm Phong. ND) ở lại bảo vệ thành. - Vạn tuế tại sao lại cứ khăng khăng đòi học theo Sùng Trinh thế? Vạn tuế hoàn toàn có thể bổ nhiệm Lục vương gia làm đại thần toàn quyền ở lại nghị hòa với quân Anh, Pháp kia mà! Hàm Phong nghe vậy vẫn im lặng không nói. Thái phi lại tiếp: - Hoàng thượng một khi tử nạn, thử nghĩ xem thái tử sẽ bị giặc Tây giết chết đấy. Hàm Phong nghe vậy vội vàng nói: - Hãy mau truyền chỉ, cho gọi Dịch Hân đến đây. https://thuviensach.vn Rồi lệnh cho Di Thân vương Tải Viên, Đặng Thân vương Đoan Hoa, Thượng thư bộ Hộ Túc Thuận, Quân cơ đại thần Cảnh Thọ, Khuông Nguyên, Đỗ Hàn, Tiêu Hựu Doanh, và Mục Âm chuẩn bị hộ gia “tuần thú” Thừa Đức, rồi trao quyền cho Dịch Hân - một người đã quen việc đối phó với Tây ở lại kinh thành lo việc ngoại giao với liên quân Anh, Pháp. Hàm Phong vội vàng đưa Hoàng thái hậu Nữu Hộ Lộc thị, Ý thái phi Diệp Hách Na Lạp thị cùng một số phi tần và đại thần rời khỏi Bắc Kinh. Đám Tứ Xuân mà Hàm Phong hằng lo sợ sẽ rơi vào tay giặc Tây cũng được ông đem đi theo. Chặng đường từ Bắc Kinh đến Thừa Đức, hàng ngàn thân hào, thương gia lũ lượt kéo theo kiệu loan của Hoàng thượng. Thừa Đức là một sơn trang nghỉ mát quy mô hùng vĩ huy hoàng, nguy nga tráng lệ, nằm ở phía đông bắc Bắc Kinh, phải đi qua Mật Vân, Loan Bình, qua cửa Cổ Bắc. Nơi ấy có núi bao quanh, rừng xanh suối mát, phong thái hào hùng, đẹp như tiên cảnh. Giữa khu rừng tùng bách xanh tươi, một đỉnh lầu vút cao, đẹp tuyệt. Suốt dọc đường đi, Hoàng đế Hàm Phong lòng nặng như chì, không biết bọn Tây đã vào đến kinh thành hay chưa, vườn Viên Minh không biết ra sao rồi, lục Vương gia đã xử lý ra sao?... Tất cả các đại thần tùy tòng cũng ruột gan như lửa đốt. Họ cũng cùng chung ý nghĩ với Hoàng thượng. Hàm Phong và tất thảy đại thần không thể yên tâm về chuyện cung thân vương ở lại Bắc Kinh lo ngoại giao với quân Anh, Pháp. Dịch Tế Vương gia lúc đó ở Bắc Kinhđã không chỉ ký “Điều ước Bắc Kinh” với quân Anh, Pháp mà còn phải ký cả “Điều ước Trung, Nga bổ sung” (cũng gọi là “Điều ước Trung, Nga Bắc Kinh”). Từ sau cuộc chiến tranh nha phiến lần thứ hai, chính phủ nhà Thanh đã https://thuviensach.vn bị bắt ép, lần lượt ký hết điều khoản này đến điều khoản khác, nội dung chủ yếu là: 1/ Điều ước Bắc Kinh, tăng tám triệu lạng bồi thường cho Anh, Pháp so với “Điều ước Thiên Tân”, lại còn phải đền tiền thiệt hại xương máu cho Anh 500 nghìn lạng và Pháp 200 nghìn lạng. “Điều ước Thiên Tân” vừa nói tới trên đây vì đâu mà có? Tháng năm năm Hàm Phong thứ chín (tức tháng 6/1859), thuyền của Anh, Pháp ngạo ngược tiến vào cửa Đại Cổ, bị tướng quân phụ trách biên phòng Tăng Cát Lâm Tâm na pháo kịch liệt, bốn tàu Anh bị bắn chìm, một chiếc khác không chìm nhưng không còn khả năng chiến đấu. Nhưng quân Anh, Pháp không cam tâm với thất bại này. Đầu năm thứ mười Hàm Phong (1860), liên quân Anh Pháp đã đưa một lực lượng lớn tấn công dữ dội, Hoàng đế Hàm Phong và triều thần hoảng hồn khiếp vía. Các triều thần đã tiến cử Hà Quế Thanh, một người trước vốn quen làm việc với người Tây đang giữ chức tổng đốc Lưỡng Giang đứng ra giải quyết việc này. Hà Quế Thanh theo ý chỉ Hoàng thượng đã xin nghị hòa với công sứ nước Anh. Sau đó, công sứ Anh, Pháp buộc phía Trung Quốc chấp nhận vô điều kiện bốn yêu cầu, trong đó có việc xin lỗi vì sự kiện bắn pháo ở Đại Cổ khẩu, thực hiện nghiêm chỉnh “Điều ước Thiên Tân”. Sau đây chúng tôi sẽ nêu rõ tiếp các nội dung chủ yếu trong hàng loạt điều ước không bình đẳng mà Trung Quốc đã buộc phải ký: 2/ Ngoài năm cửa khẩu đã mở trong chiến tranh nha phiến, còn phải mở thêm bảy cửa khẩu nữa ở vùng duyên hải là cửa Thiên Tân, Ngưu Trang, Đăng Châu, Đài Nam, Đàm Thủy, Triều Châu, Kinh Châu vàbốn cửa khẩu nữa ở Trấn Giang, Nam Kinh, Cửu Giang và https://thuviensach.vn Hàn Khẩu. Ngoài ra, Trung Quốc phải mở thêm cửa khẩu Khách Ma Cát Nhĩ ở Tân Cương dành riêng cho Nga. 3/ Thuyền bè nước ngoài được tự do quá lại ở các cửa khẩu thông thương vùng duyên hải, tự do thông thương ở khu vực Trường An, người nước ngoài được quyền tự do du lịch, thông thương trong nội địa Trung Hoa. 4/ Các giáo hội nước ngoài có quyền tự do hoạt động trên lãnh thổ Trung Quốc, các giáo sĩ làm nhiệm vụ phiên dịch của Pháp được toàn quyền mua bán ruộng đất và tùy ý xây dựng trên vùng ruộng đất đã mua bán trên lãnh thổ Trung Hoa. 5/ Trung Quốc không có quyền xử lý các vụ án bị can là người nước ngoài. Tất cả các vụ án xảy ra giữa người Trung Quốc và người nước ngoài sẽ do quan lại địa phương của Trung Quốc và lãnh sự quán nước ngoài cùng xử lý. 6/ Thuế xuất nhập khẩu các mặt hàng tính bình quân là 5%, trừ ba mặt hàng là chè, thuốc phiện và lụa. Ngoài ra, các mặt hàng nước ngoài nếu đưa vào sâu trong lãnh thổ Trung Quốc để tiêu thụ thì chỉ phải nộp thêm 2,5% thuế mà không phải chịu thêm bất cứ hình thức thuế nào khác. Điều ước thông thương Trung - Anh còn nêu rõ: “Tổng lý đại thần phải mời người Anh giúp đỡ giải quyết công tác thuê vụ”, có nghĩa là sẽ tạo một căn cứ hợp pháp để người nước ngoài quản lý hải quan Trung Quốc. 7/ Thuốc phiện sẽ được coi là mặt hàng hợp pháp nhập khẩu vào Trung Quốc. 8/ Trong điều ước phải có quy định rõ ràng cho phép thợ thủ công Trung Quốc được ra nước ngoài hành nghề. Điều này đã hợp https://thuviensach.vn pháp hóa cho việc đưa một đội ngũ lớn thợ thủ công Trung Quốc sang các nước phương Tây hành nghề. 9/ Công sứ nước ngoài khi đến Trung Quốc được quyền vào thẳng Bắc Kinh với tư cách của người đi chinh phục. Điều ước này đã biến Trung Quốc trở thành một nước nửa thuộc địa, những kẻ thống trị Trung Quốc cũng đã thực sự trở thành công cụ đắc lực cho bọn xâm lược Tây phương. https://thuviensach.vn Hồi thứ năm: ĐIỆN YÊN BA, HÀM PHONG ĐẾ BĂNG HÀ TÁM ĐẠI THẦN BỊ TỪ HY GIẾT HẠI Hàm Phong Hoàng đế lánh nạn ở sơn trang nghỉ mát, lòng nặng lo âu, thân thể suy nhược, hơi thở chỉ còn thoi thóp. Lúc đó, bên giường chỉ có Hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thị và tám vị đại thần thân tín. Hàm Phong biết mình không còn gắng thêm được nữa nên nói với hoàng hậu: - Người khiến ta phải lo lắng nhiều chính là Ý phi Na Lạp thị. Cô ta chắc chắn sẽ dựa vào việc Thái tử Tải Thuần kế vị ngôi hoàng đế để hoành hành ngang ngược, cho nên nàng phải nhớ kỹ điều này: hai con dấu “ngự thưởng” và “đồng đạo đường” của ta nhất định không được để rơi vào tay Na Lạp thị. Nói rồi, Hoàng đế quay sang truyền khẩu dụ với tám đại thần: Trịnh Thân vương Đoan Hoa, Di Thân vương Tải Viên, Thượng thư bộ Hộ Túc Thuận, Quân cơ đại thần Cảnh Thọ, Khuông Nguyên, Đỗ Hàn, Tiêu Hữu Doanh và Mục Âm rằng: - Ta phó thác cho các vị phò trợ tiểu đế Tải Thuần của ta. Dặn dò xong, giọt nước mắt ly biệt của Hoàng đế rơi xuống gò má. Ngày 22 tháng 8 năm 1861 (năm Hàm Phong thứ 11), Hàm Phong băng hà, kết thúc11 năm mang giấc mộng Hoàng đế ở dương gian. Hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thị sai thái giám lập tức báo cho quý phi biết tin. Na Lạp thị nghe được tin này, không những không rơi lệ https://thuviensach.vn khóc than, ngược lại trong lòng cảm thấy vui mừng. Tám vị đại thần vâng theo khẩu dụ của vua, sau khi bàn bạc đã quyết định ngày lành để lập hoàng đế mới, lấy hiệu là “Kỳ Tưởng”. Lan quý phi mặc quần áo tang, bồng con trên tay đăng cơ hoàng đế. Theo luật, triều đình đã phong hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thị là Từ An thái hậu, thái phi Na Lạp thị là Từ Hy thái hậu. Trong cung, mọi người gọi Từ An là “Thượng mẫu Thái hậu”, Từ Hy là “Thánh mẫu Thái hậu”. Khi chạy đến Thừa Đức, Hoàng đế Hàm Phong đã đưa “ngự tỉ” của triều đình cho Cung Thân vương Dịch Hân ở lại Bắc Kinh dùng khi giao thiệp với người Tây, còn mình chỉ mang theo “ngự thưởng” và “đồng đạo đường” để đóng dấu mỗi khi ban dụ chỉ hoặc mệnh lệnh. Hàm Phong khi còn sống đã nghe các quan huyện bà thường giữ ấn tín cho chồng, nên đã đưa lại hai con dấu “ngự tỉ” tạm thời đó cho vợ của mình - hoàng hậu Nữu Hộ Lộc thị giữ. Hoàng đế Hàm Phong mất đi, Từ Hy vốn là một Quý phi, một bước đã nhảy lên trở thành Thái hậu. Nhưng chưa có được “ngự tỉ” tạm thời trong tay nên bà ta đã dùng hết kế này đến cách khác để chiếm đoạt hai con dấu. Các đại thần gặp phải không ít khó khăn mỗi khi ban bố công văn. Trong khi đó, Từ An Thái hậu vẫn như người nằm mơ, không hề hay biết gì cả. Từ Hy giở trò bàn bạc với Từ An - một người xưa nay chưa bao giờ có mưu mô gì trong đầu: bí mật cho An Đức Hải cải trang trở về Bắc Kinh gặp Lục vương gia Dịch Hân đang lo việc ngoại giao với người Tây, mời Vương gia vê Thừa Đức lo việc hậu sự cho Hoàng đế và xử lý bọn tám đại thần Túc Thuận... vê tội ngang ngược chuyên quyền, khinh thị triều đình ở Bắc Kinh, sau đó tiến hành tổ chức nội các mới. https://thuviensach.vn Một tuần sau, Lục Vương gia Dịch Hân quả nhiên đã về đến Thừa Đức, còn mang theo cả danh sách nội các mới nữa. Tám đại thần thấy Lục Vương gia đột nhiên xuất hiện, vội hỏi: - Không có chiếu thư tại sao ông lại đột ngột rời kinh? Công việc ở đó bây giờ ai lo? Dịch Hân đáp: - Các đại thần còn lại trong kinh rất đông. Kinh thành đã yên bình trở lại. Ta về đây để trở tang hoàng thượng và thăm hỏi hai cung thái hậu. Túc Thuận hỏi ngay: - Ông được chỉ định là đại thần nghị hòa, nhưng khi gặp việc lớn lại độc đoán quyết định một mình. Sao không xin ý kiến của triều đình? Dịch Hân tức tối: - Ta là đại thần toàn quyền, có đủ quyền để quyết định mọi chuyện. Hơn nữa, trong kinh cũng còn có nhiều đại thần ở lại cùng bàn bạc. Như vậy sao có thể nói ta độc đoán chuyên quyền? - Trong mắt ông không còn có triều đình nữa rồi. Nga hoàng mượn gió bẻ măng kiếm cớ có công điều đình với quân Anh, Pháp, ông không thèm xin ý kiến của triều đình, lập tức ký “Điều ước Bắc Kinh” với họ. Ông không có cách nào để đối phó hay sao? - Túc Thuận cũng bắt đầu lớn tiếng. - Ông không biết cụ thể nội tình sự việc, không được phát ngôn bừa bãi! https://thuviensach.vn - Các ngươi một lũ đại thần trong kinh nửa say nửa tỉnh, cho người ngoại bang tùy ý cắt đất chia nhà, còn mình thì đàn hoa bướm khách, ăn chơi phe phỡn. Các ngươi tưởng ta không biết hay sao? Năm Hàm Phong thứ mười (1860), sau khi Hàm Phong đã chạy về Nhiệt Hà, Thừa Đức, Nga hoàng mượn cớ có công trong việc điều đình với Anh, Pháp giảm bớt áp lực quân sự tiến công vào Bắc Kinh, đã buộc chính phủ Mãn Thanh phải ký “Điều ước Bắc Kinh Nga - Trung”. Vì vậy, Túc Thuận đã đem điều ước thương quyền nhục quốc này ra chất vấn Dịch Hân. Túc Thuận tiếp tục nói: - Nhà ngươi, khi tiến hành ngoại giao với phía Nga, với tư cách là một đại thần toàn quyền ở lại trấn giữ kinh thành, đã có thái độ gì trước yêu cầu vô lý, muốn xâm chiếm giang sơn đại Thanh của chúng ta? Chẳng lẽ chúng ta chịu buông tay dâng cả giang sơn này cho người Tây hay sao? Dịch Hân đáp: - Ông không có tư cách để hỏi ta. Túc Thuận lại tiếp: - Ta phụng theo di chiếu của tiên đê phò trợ tiểu hoàng đế, sao không có tư cách hỏi ngươi? Lúc đó, Dịch Hân mới nói: - Túc Thuận, nhà ngươi đừng có phát điên lên như thế. Lần này ta đến Thừa Đức là vâng theo chiếu thư của tiểu hoàng đế đó! Túc Thuận thầm nghĩ: “Tiểu hoàng đế còn đang trong tay ta, tên tiểu lục tử này có thể giở trò gì đây”, liền cao giọng hỏi: https://thuviensach.vn - Nhà ngươi vừa nói phụng chiếu thư của tiểu hoàng đế đến đây, vậy chứng cứ ở đâu? Dịch Hân lập tức đưa bản chiếu thư có dấu “ngự thưởng” và “đồng đạo đường” ra trước mặt Túc Thuận, khiến cho Túc Thuận cứng lưỡi, nhưng trong lòng không khỏi nghi ngờ. Những người chủ yếu mà kinh thành đã bí mật chọn ra để tổ chức nội các gồm có: Diệp Hách Na Lạp thị Từ Hy, Nữu Hộ Lộc thị Từ An, Thuần Thân vương Dịch Huyên, Duệ Thân vương Nhân Thọ và Cung Thân vương Dịch Hân. Dịch Hân Lục Thân vương ban ngày không tiện gặp Từ Hy nên mãi tận đêm khuya mới theo An Đức Hải vào tận tẩm cung của Từ Hy (cách điện Cần Chính khoảng một dặm). Hai người hành động vô cùng bí mật, không một ai phát hiện ra cả. Từ Hy dự định sẽ đưa linh cữu trở về Bắc Kinh. Vinh Lộc và đội vũ trang của hắn sẽ hộ tống hai cung thái hậu cùng tiểu hoàng thượng đi trước rồi linh cữu sẽ đi theo đằng sau. Trước hết, Dịch Hân phải lập tức trở lại Bắc Kinh, liên lạc với phó đô thống Thắng Bảo giữ vững trị an cho kinh thành. Hai chị em mật đàm hết đêm, đến khi trời mờ sáng, Dịch Hân mới dời khỏi tẩm thất của Từ Hy. Trời sáng hẳn, Thái hậu hai cung liền truyền chỉ cho tám đại thần, nội dung như sau: “Lệnh cho nhân viên chuẩn bị xa giá, định ngày phụng an linh cữu tiên đế hồi kinh”. Túc Thuận và những người khác nhận được ý chỉ bất ngờ ấy đều giật mình hoảng sợ. Tám đại thần triệu tập hội nghị khẩn cấp. Mọi người đều cho rằng đây là âm mưu quỷ kế của Dịch Hân chứ mẹ con Na Lạp thị sức mấy mà nghĩ ra nổi. Mọi người đều nhất trí không thể làm như vậy được. Một đại thần nói: https://thuviensach.vn - Bây giờ sẽ không đao to búa lớn gì cả, cứ lấy lời nhẹ nhàng mà nói thôi. Bây giờ kinh thành chưa được yên ổn, phải đợi thời cơ rồi mới vê kinh được. Tám người nhất trí cử Tải Viên đi diện kiến hai cung thái hậu. Ai dè Từ Hy vừa nghe lời bẩm tấu đã đập bàn quát lớn: - Các ngươi muốn gia danh Thiên tử mà ra lệnh cho chư hầu phải không? Trong mắt các ngươi có còn Thái hậu không hả? Xong quay sang thái giám ra lệnh: - Mau đuổi Tải Viên ra khỏi đây cho ta! Di Thân vương Tải Viên nghe vậy sợ ngã cả xuống đất. Mấy tên thái giám liền lôi ông ta ra ngoài. Lúc đó, Từ Hy thái hậu kiêu hãnh nghĩ rằng: “Con ta đã làm hoàng đế rồi, lẽ nào ta không thể cho bọn nhà ngươi mỗi đứa một mảnh vải lụa!” Di Thân vương sau khi bị lôi ra ngoài, vội vàng truyền đạt ý chỉ của Từ Hy thái hậu với các đại thần khác. Mọi người cúi đầu tuân chỉ, chuẩn bị ngày 26 tháng 10 đưa linh cữu về kinh. Tất cả triều thần tập trung ở điện Kính Thành tiến hành lễ khởi giá. Tiểu hoàng đế đích thân làm lễ tế rượu, Túc Thuận là người chỉ huy chính. Linh cữu Hàm Phong được 128 người dùng cáng khiêng. Quân cơ đại thần Cảnh Thọ dắt tiểu hoàng đế đến trước cửa lớn hành cung trực tang. Lúc đó, chiếc kiệu màn đen của hai cung thái hậu đã chờ sẵn ở trước cửa hành cung, đợi khi hành lễ kết thúc sẽ đưa thái hậu và tiểu hoàng đế trở lại Bắc Kinh. Túc Thuận nói nhỏ với các vị đại thần khác: https://thuviensach.vn - Về đến kinh thành thì đầu chúng ta chắc khó được bảo toàn. Một vị khác lại nói: - Đợi con mụ Võ Tắc Thiên kia đi đến giữa đường thì giải quyết đi cho xong. Người nữa lại nói: - Các ông không thấy bọn tay chân của bà ta hung hăng như chó săn ấy à? Một người khác kết luận: - Tiên hạ thủ vi cường! Nhưng chỉ huy cấm vệ quân ở Thừa Đức là Vinh Lộc - người trực tiếp nghe mệnh lệnh chỉ huy của các đại thần đã bị Từ Hy mua sống mất rồi. Tám vị đại thần bó tay không tìm được phương kế nào cả. Túc Thuận đau lòng bật khóc. Di Thân vương và Đặng Thân vương thấy vậy, trong lòng xúc động vô cùng. Di Thân vương liền hỏi Túc Thuận: - Theo ông thì phải làm sao đây? Túc Thuận đáp: - Hai ông lấy danh nghĩa là thân vương gia hãy cùng hộ giá cho hai cung. Khi đến cửa Cổ Bắc thì cho khoảng mười người giả danh thổ phỉ giết chết Na Lạp thị đi. Sau đó, trước mặt Từ An và tiểu hoàng đế, hãy giết nốt bọn thổ phỉ ấy. Như vậy vừa trừ xong Na Lạp thị, lại vừa diệt khẩu được. Đặng Thân vương nghe vậy, lắp ba lắp bắp nói: - Nhờ tất cả các huynh lo liệu. https://thuviensach.vn Túc Thuận động viên: - Hai vị vương gia cứ yên tâm. Đến lúc đó, tôi sẽ dẫn vệ binh tiếp ứng. Di Thân vương vốn nhát gan, nghe Túc Thuận nói vậy liền nghĩ: “Túc Thuận nhà ngươi sao muốn mượn dao giết người như thế? Rồi sau này, bao nhiêu tội nợ sẽ đổ cả lên đầu hai vương gia chúng ta”. Túc Thuận thấy Di Thân vương có vẻ do dự, liền nói: - Hai cung thái hậu mâu thuẫn rất lớn, bằng mặt mà chẳng bằng lòng; tiểu hoàng đế còn nhỏ, chưa hiểu biết, xin hai vương gia cứ yên tâm. Làm như thế, về đến kinh thành chúng ta mới có thể yên ổn được. Cho dù Túc Thuận có trăm phương ngàn kế thì cũng không ranh ma hơn được Na Lạp thị. Trước khi khởi giá, bà ta đã chuẩn bị nghiêm ngặt. Vinh Lộc và cả bọn vệ sĩ vũ trang đầy đủ luôn theo sát hộ giá. Vệ binh của Tải Viên cũng nằm hết trong tay Vinh Lộc, chỉ còn hai, ba thị vệ vũ trang là tâm phúc của Tải Viên và Đoan Hoa, nhưng họ làm sao địch lại được đám vệ binh như đồng như thép của Vinh Lộc. Chúng bảo vệ chặt kiệu loan của hai cung khiến Túc Thuận không sao xoay xở được. Túc Thuận đi sau cùng linh cữu, đoán có lẽ hai cung thái hậu và tiểu hoàng đế đã đến cửa Cổ Bắc liền ra roi đánh ngựa vọt lên. Nhưng kiệu của Từ Hy đã đi trước rất nhiều. Túc Thuận gấp rút đuổi theo. Khi bọn người của Túc Thuận đuổi đến Mật Vân, trời bỗng đổ mưa rào. Túc Thuận mừng thầm cho là ý trời đã giúp, nhưng hai cung thái hậu đã lệnh cho quân lính đội mưa mà đi, không được dừng lại. Túc Thuận dẫn theo một đám vũ trang đội mưa đuổi tiếp đằng sau. Vinh Lộc khi phát hiện một đám người ngựa đang đuổi đằng https://thuviensach.vn sau, liền ra lệnh bảo vệ kiệu nghiêm ngặt hơn. Vừa đuổi kịp kiệu loan của hai cung thái hậu, Túc Thuận vội vàng xuống ngựa thỉnh an. Từ Hy hỏi: - Nhà ngươi sao không theo sau cùng linh cữu? Túc Thuận đáp: - Linh cữu vẫn được yên ổn, xin thái hậu yên lòng. Thần trên đường thấy phía trước mưa gió ầm ầm nên đội mưa vượt lên để hộ giá. Túc Thuận thấy Từ Hy vẻ mặt bừng bừng, Vinh Lộc cũng lộ rõ vẻ đằng đằng sát khí, đám quân sĩ vũ trang lại bị ngăn từ rất xa, hầu như không có một tí cơ hội nào để hành động cả. Từ Hy thái hậu vô cùng nghi hoặc, quát tháo Túc Thuận và hai vị Di, Đặng thân vương, lệnh cho họ quay lại đi hộ linh cữu. Khi ba người đi khỏi, nghe Vinh Lộc bẩm báo, Từ Hy mới biết rõ mình suýt nữa đã bị Túc Thuận ám sát. 128 người khiêng quan tài cứ lần lần đi chậm như sên, rất lâu sau mới đến được Mật Vân. Túc Thuận lúc đó liền bảo Tải Viên và Đoan Hoa theo hộ linh cữu về kinh, còn mình cáo ốm, xin cùng gia quyến ở lại Mật Vân hai ngày nghỉ ngơi, nhưng thực ra là để nghe động tĩnh ra sao. Hai cung Thái hậu khi về tới ngoại thành Bắc Kinh, thấy Cung Thân vương, Thuần Thân vương dẫn đầu đại thần đã quỳ đón từ trước. Từ Hy thái hậu từ lâu đã nóng lòng muốn trở lại Bắc Kinh, nên khi vừa vào tới nội viện hoàng cung liền bảo Thuần Thân vương https://thuviensach.vn Dịch Huyên triệu tập hội nghị ngự tiền khẩn cấp. Thái hậu lạnh lùng đi thị sát lại một lượt hành cung. Chỉ một lúc sau, Dịch Huyên đã tới báo cáo các đại thần đã tề tựu đông đủ. Từ Hy lập tức đi tới điện Thái Hòa, thấy Từ An cũng đã ở đó rồi, liền bước tới, ngồi xuống bên cạnh Từ An, cùng nghe Dịch Hân báo cáo quá trình ký kết điều ước Bắc Kinh. Sau khi nghe hết bản báo cáo, Từ Hy liền nói: - Tình thế bây giờ thù trong giặc ngoài. Bọn Túc Thuận khi ở Thừa Đức tha hồ mượn danh thiên tử mà sai khiến chư hầu. Nay Hoàng thượng đã băng hà, chúng ta mẹ góa con côi, không còn là gì trong mắt họ nữa rồi. Họ muốn làm gì thì làm, không ai ngăn cản được. Bây giờ linh cữu tiên đế vẫn đang ở trên đường, tám con hổ đói đó vẫn chưa đến được kinh thành, nhưng khi họ đến thì chúng ta chắc chắn sẽ không còn yên ổn được, tiểu hoàng đế nhất định sẽ trở thành con rối trong tay bọn họ, ta và Từ An thái hậu chắc không còn cách nào thoát khỏi nanh vuốt của bọn chúng. Khi ở Thừa Đức, lúc tiên đế băng hà, bọn chúng còn ngại các đại thần trong triều nên mới phong ta làm Từ Hy thái hậu, phong Hoàng hậu làm Từ An thái hậu. Chúng cũng không thèm thương lượng với đại thần các ngài ở lại trong cung, cũng không thèm nói qua với ta và hoàng hậu một tiếng, tự ý chọn ngày kế vị và đặt tên hiệu của Tải Thuần là “Kỳ Tưởng”. Nay bọn lang sói ấy sắp về đến đây cùng với linh cữu hoàng đế, sự việc đã gấp gáp lắm rồi, mong các vị sớm đưa ra quyết định. Nói xong, liền khóc tướng lên. Các đại thần nghe Từ Hy nói vậy, không ai không nghiến răng kèn kẹt. Có người cho rằng: hai chữ “Kỳ Tưởng” nghe không ổn. Dịch Hân nói: https://thuviensach.vn - Hoàng đế nay còn nhỏ tuổi, hai cung Thái hậu tất nhiên phải ở bên phò trợ. Tôi nghĩ nên dùng hai chữ “Đồng Trị” đặt niên hiệu, các ông xem như thế có được không? Mọi người đều gật đầu chấp nhận. Hai cung Thái hậu cũng tỏ ý tán thành. Một đại thần đưa ra ý kiến lập tức bố trí nhốt giam bọn Túc Thuận ngay khi họ về đến kinh thành, vị khác lại hiến kế sai quân đội đi bắt tám tên gian tế ngay lập tức. Nhưng có một đại thần phản đối ý kiến trên, cho rằng: - Dùng đến quân đội thì cũng không có gì đáng nói, nhưng thực sự là không thể bắt người trong khi nghênh tiếp linh cữu của tiên đế. Hay cứ để họ trở về đến phủ đệ rồi lập tức ra tay, như vậy sẽ tránh được hỗn loạn trong triều. Mọi người đều nhất trí tán đồng ý kiến trên. Ba ngày sau khi hai cung hồi kinh, linh cữu cũng được đưa tới kinh thành. Đi cùng linh cữu có Di Thân vương Tải Viên, Đặng Thân Vương Đoan Hoa, Quân cơ đại thần Cảnh Thọ, Khuông Nguyên, Đỗ Hàn, Tiêu Hữu Doanh và Mục Âm, chỉ thiếu có một mình Túc Thuận. Rất nhiều thương gia trước bỏ kinh thành theo vua đi lánh nạn, nay cũng lục tục kéo về theo. Hai cung Thái hậu cùng Dịch Hân thương lượng, tìm cách bắt và trị tội tám tên gian thần. Dịch Hân bày mưu: - Muốn bắt thì phải bắt vương trước, mà chủ yếu là Túc Thuận. Đối với Tải Viên và Đoan Hoa thì phải lựa mà tìm cách khác nhau. Từ Hy cắt ngang: https://thuviensach.vn - Nhổ cỏ thì phải nhổ tận gốc, người xưa đã nói rồi, trừ không hết hậu họa khó lường đó. Có điều, có thể chia ra nhanh, chậm, sớm, muộn khác nhau. Cuối cùng, ba người đi đến quyết định sẽ chia ra tám nhóm thực hiện việc bắt bớ này. Nhóm đầu tiên do Dịch Huyên dẫn đầu, cùng bọn võ sĩ lập tức quay lại Mật Vân, nhóm thứ hai dưới sự chỉ huy của Nhân Thọ kéo đến phủ của Đặng Thân vương, khi đến, nghe nói Đặng Thân vương Đoan Hoa đã tới phủ của Di Thân vương Tải Viên, nhóm thứ ba được phân công đi bắt Di Thân vương thì cùng một lúc kéo được cả hai vị thân vương vê nhốt trong Tôn nhân phủ. Các nhóm bốn, năm, sáu, bảy, tám cũng lần lượt đem phạm nhân về bắt nhốt kín lại. Nhóm thứ nhất đến Mật Vân đúng vào lúc đêm khuya thanh vắng, qua do thám, biết được Túc Thuận đang ở trong đệ trái của Tri phủ Chử Khê Nguyên. Chử Khê Nguyên đã theo giá hầu hai cung về kinh, gia quyến ông ta cũng đã thu xếp về lại kinh đô thu hồi những tàn tích, nhà cửa còn lại nên Túc Thuận và gia quyến điềm nhiên chiếm cứ cả khu nhà ở rộng lớn của Chử Khê Nguyên. Cánh cửa lớn trước khu đệ trái tạm thời của Túc Thuận đã được khóa chặt. Bọn vệ sĩ như hùm như sói, theo lệnh của Dịch Hoàn lập tức phá tan cánh cổng chứ không thèm đợi bọn lính canh ra mở. Cả khu nhà ở mênh mông làn lạt ánh trăng, đèn đuốc mờ mờ. Bọn lính canh khi thấy quân triều đình kéo tới, biết ngay Túc Thuận đã bị triều đình cách chức. Dịch Huyên quát hỏi: - Túc Thuận đang ở đâu? Một gia đinh vừa tỉnh ngủ lắp bắp trả lời : - Đại nhân ở trong phòng của bà tư ạ. Dịch Huyên gằn giọng: https://thuviensach.vn - Mau dẫn ta đến đó.Tất cả bọn a hoàn, gia đinh, lính canh đều tỉnh dậy, người ngợm run cầm cập, ai cũng biết chuyện tày đình sắp đến. Tên gia đinh vừa rồi lại lắp bắp: - Lão gia đang ở Tây Hoa sảnh ạ. - Mau dẫn đường - Dịch Huyên quát. Khi cả bọn người kéo đến Tây Hoa sảnh, mở toang cả cửa phòng, thấy Túc Thuận đang cùng bà vợ thứ tư chìm trong giấc mộng. Túc Thuận khi tỉnh dậy, thấy Dịch Huyên dẫn đầu bọn võ sĩ đã vào chặt trong phòng, lập tức vùng dậy, chửi bới ầm ĩ. Bà tư quần áo xộc xệnh, ngồi bải hoải một chỗ. Dịch Huyên nói: - Ta phụng ý chỉ đến bắt nhà ngươi. Nói xong, lệnh cho Túc Thuận lập tức mặc quần áo vào. Túc Thuận lúc đó tim đập chân run, lúng ta lúng túng, lấy nhầm quần của vợ, mặc mãi không vừa, về sau mới biết không phải quần của mình, lại đi tìm quần, vừa mặc, vừa hỏi: - Ta phạm tội gì mà đòi bắt? Dịch Huyên đáp: - Nhà ngươi chuyên quyền bạo ngược, ngăn cản việc nghị hòa, mạt sát bạn bè Anh, Pháp, lừa dối triều đình, lại còn nói là không có tội à? Dịch Huyên thấy Túc Thuận đã mặc xong quần áo, lập tức ra lệnh cho vệ sĩ trói chặt ông ta lại. Túc Thuận vừa giãy giụa, vừa chửi bới rằng: - Chúng mày phụng chỉ của ai hả? Thằng bé sáu tuổi mà biết hạ chỉ bắt người à? Đây rõ ràng là con yêu nữ Na Lạp thị muốn tác yêu https://thuviensach.vn tác quái với ta. Chúng mày đều là lũ chó dưới chân của Na Lạp thị cả. Các ngươi muốn làm điên đảo cả giang sơn Đại Thanh. Thi thể Hoàng thượng vẫn chưa lạnh, bộ mặt chó đểu của Na Lạp thị đã hiện rõ rồi. Một đoàn người ngựa như lũ sói điên nửa đêm hồng hộc quay về đến Bắc Kinh. Trời còn chưa sáng. Túc Thuận lập tức bị áp giải đến Tôn nhân phủ. Tôn nhân phủ là nơi giải quyết các sự việc có liên quan đến hoàng thất tôn tộc. Thấy Tải Viên, Đoan Hoa đã bị trói gô trong phủ, Túc Thuận hầm hầm nói: - Bây giờ các ngươi thấy rõ tâm địa của Na Lạp thị rồi hả? Thực ra, ngay sau khi Hàm Phong băng hà, lúc còn ở Thừa Đức, Túc Thuận đã nhìn ra dã tâm tiếm quyền đoạt ngôi của Na Lạp thị nên khuyên Di Thân vương, Đoan Thân vương tiêu diệt càng sớm người đàn bà này càng tốt. Nhưng hai thân vương đã phản đối. Giờ đây tất cả bọn họ đã nằm trong tay Na Lạp thị. Các cửu khanh, học sĩ trong Tôn nhân phủ lập tức làm một bản cáo trạng kết tội tám người do Túc Thuận đứng đầu. Ngay hôm sau, Từ Hy thái hậu lập tức mượn danh hoàng đế Đồng Trị, hạ một đạo chỉ gia ân cho từng người một: Túc Thuận ngông cuồng phản bội triều đình, theo đúng luật xử tội lăng trì, nay gia ân xử trảm. Trẫm nể tình Tải Viên, Đoan Hoa là người trong tôn thất nên gia ân tự vẫn. Ngự tiền đại thần Cảnh Thọ được phong làm quốc thích của triều đình, thấy sai không phản đối nên cách chức, gia ân trở về sống yên với gia tộc, miễn không khiển trách. Binh bộ thượng thư Mục Âm nhiều năm là đại thần quân cơ, cũng xếp vào hàng cao quý trong quan lại mà phạm phải trọng tội nay cách chức, điều về quân đài để lập công chuộc tội. https://thuviensach.vn Sử bộ thượng thư thị lang Khuông Nguyên, thử lý hữu thị lang Đỗ Hàn, thái phó thị lang Tiêu Hữu Doanh bó tay giương mắt nhìn bọn đoạt quyền tiếm ngôi không dám động tĩnh gì nên cách chức, gia ân miễn truy xét trách nhiệm. Tất cả những người non gan sợ vạ trong triều thấy các đại thần tay chân tiên đế đã thất thế nên đều đổ cả về phe thái hậu, không những ủng hộ Từ Hy mà còn cao giọng tung hô vạn tuế. Đại học sĩ Gia Trinh thấy tám đại thần ngự tiền của tiên đế đã bị trị tội lập tức tập trung quần thần cùng ký tên tấu thỉnh hai cung thái hậu buông rèm chấp chính. Giám sát ngự sử Sơn Đông đạo là Đổng Nguyên Thuần còn dâng tấu sớ rằng: “Tân đế tuổi nhỏ, không thể tự mình chấp chính, kính mời hai cung thái hậu buông rèm nghe chuyện triều đình. Năm xưa, Hòa Hi Đặng hoàng hậu thời Hán, Khang Hiến Chử hoàng hậu thời Tấn, Nhuệ Tri Túc hoàng hậu thời Liêu đều trở thành thái hậu giám triều sau khi hoàng đế mất, sử sách muôn đời tán tụng...” Vẻn vẹn từ ngày 20 tháng 2 năm Hàm Phong thứ 11 (ngày 1/3/1861) đến ngày 25 tháng 3 năm Đồng Trị thứ nhất (23/4/1861), Từ Hy thái hậu đã giành được thắng lợi huy hoàng, cả cung điện giăng đèn kết hoa chào mừng. Mặc dù vậy, Từ Hy vẫn nơm nớp lo sợ việc cướp đoạt quyền lực, buông rèm chấp chính sẽ không thực hiện được nên đã mật chiếu, cho gọi tâm phúc của mình là phó đô thống Thắng Bảo đến bàn bạc. Thắng Bảo hiến kế cho mời đại học sĩ Chu Tổ Bồi đến, sai ông này tìm ra tài liệu về các hoàng hậu buông rèm chấp chính trong lịch sử để làm căn cứ. Chu Tổ Bồi lại tiến cử thêm lễ bộ hữu thị lang Trương Chí Vạn, Hử Thọ Bằng ở Hàn lâm viện cùng nghiên cứu các sự kiện buông rèm chấp chính từng diễn ra trong lịch sử. Cả bốn người ngày đêm miệt mài soạn ra cuốn “Trị bình bảo kiếm”, nội dung sát thực, sinh động. Cuốn sách này trở thành vũ khí đắc lực của Từ Hy thái hậu https://thuviensach.vn để đoạt ngôi tiếm quyền. Bảo Thắng không chỉ tích cực tham gia nghiên cứu soạn thảo cuốn “Trị bình bảo kiếm” mà còn sử dụng lực lượng quân đội trong tay, áp chế các đại thần có ý phản đối việc thái hậu buông rèm chấp chính. Không chỉ có thế, ông này còn tấu trình một bản sớ, nội dung là: “Trong tình thế hiện nay, thái hậu thân lý vạn cơ, chiếu đối quần thần là hợp tình thiên hạ, hợp phép quốc gia, các thân vương trơ tá phò cận tận tâm vì vua nhỏ cũng là việc thuận với lòng người. Văn hậu thời xưa trong những năm đầu Thuận Trị tuy không công khai việc buông rèm, nhưng việc chấp chính là có thật...”. Hai cung thái hậu Từ Hy và Từ An lập tức cho quần thần thảo luận nội dung bản tấu. Vậy là cả những người vốn không tán thành việc thái hậu buông rèm chấp chính cũng phải giơ cả hai tay đồng ý nội dung bản tấu. Từ Hy lúc đó 27 tuổi đã tiếm được chính quyền vẫn không quên việc trấn áp bên trong và quỵ gối đầu hàng ngoại bang bên ngoài. Sau khi mọi việcđã lắng xuống, Từ Hy đã yên vị trên kim loan điện thì việc luận công ban thưởng bắt đầu. Cung Thân vương Dịch Hân được ủy nhiệm nghị bàn mọi việc quân cơ, nắm giữ đại quyền của một tổng lý hàm môn quân chính. Vinh Lộc được thăng hộ bộ thượng thư kiêm đại thần phủ nội vụ. Thuần Thân vương Dịch Huyên được phong làm đại thần ngự tiền, đại thần lãnh sự hàm, nắm giữ các doanh trại quân thần cơ... Túc Thuận bị giết, cả tộc Mãn Thanh ai nấy đều có vẻ sung sướng. Túc Thuận là người thuộc dòng họ Ái Tân Giác là thị tộc Mãn, là em của Đặng Thân vương Đoan Hoa. Phần lớn những người trong Mãn tộc đều căm giận ông ta. Năm xưa, trong cuộc chỉnh đốn nạn tham ô của các quan lại, Túc Thuận đã thẳng tay trừng trị, khiến cho những người thường quen làm xằng làm bậy điên đảo và căm hận. Thậm chí một vài người đã được hoàng đế Hàm Phong che chở cũng vẫn không thoát được khỏi tay đao phủ của Túc Thuận. Túc Thuận lúc đó không sợ nể gì quyền quý, sẵn tay dao chém giết rất nhiều https://thuviensach.vn người. Chính vì thế Hàm Phong vừa mới qua đời, Túc Thuận đã bị Từ Hy thái hậu - một người trước đây từng bị ông ta áp chế trả thù và không thể tránh khỏi tội chết. Năm 1858 (năm thứ tám Hàm Phong), quan chủ khảo cuộc thi hương là Bách Tuấn, người thuộc tộc Chính lam kỳ Mông Cổ, do làm việc gian trá đã bị dâng tấu đòi xử chém. Hàm Phong sau khi duyệt tấu chương đã dùng bút đỏ phê rằng: “Tội không thể không truy, tình có thể tha thứ”. Nhưng Túc Thuận vẫn mặt sắt vô tư, nói với hoàng thượng rằng: - Cho dù về tình có thể tha thứ nhưng về tội không thể không truy cứu. Hình bộ thượng thư Triệu Quang Thời lúc đó đứng bên cạnh nghe vậy không dám nói gì, hoàng thượng cũng do dự, Túc Thuận liền lấy bút phê chuẩn vào sớ. Cuối cùng, Bách Tuấn đã bị giết. Đến năm Hàm Phong thứ 11, chỉ duy nhất Từ Hy sinh được thái tử nên Từ Hy dựa vào thế của con trai Tải Thuần dám cãi lại Hàm Phong, kiêu căng, ngang ngược, hoành hành. Túc Thuận đã nhìn trước hậu quả của việc này liền nhắc lại câu chuyện Câu Dực trước mặt hoàng thượng. Phu nhân Câu Dực Triệu Tiệp Dư của Hán Vũ Đế sống trong cung Câu Dực sinh được con trai, được Hán Vũ Đế lập làm thái tử. Hán Vũ Đế lo sợ sau này con nhỏ, mẹ ỷ thế con mà lộng hành ngang ngược nên đã ban cho Triệu Tiệp Dư được chết. Thái tử đó sau chính là Hán Chiêu Đế. Túc Thuận nhắc lại câu chuyện này trước mặt Hàm Phong, có ý muốn cũng giết chết Từ Hy như Hán Vũ Đế đã từng giết Câu Dực phu nhân, chỉ giữ lại mình Đồng Trị. Chính Hàm Phong lúc bệnh nặng ở Thừa Đức cũng đã thấy trước việc Từ Hy sau khi trở thành Thái hậu sẽ bài xích Từ An Nữu Hộ Lộc thị, biết được Túc https://thuviensach.vn Thuận là người nhìn cao trông rộng, song tiếc rằng ông chưa dám mạnh tay xử lí. Còn Túc Thuận, ông ta có nhu nhược đối với Từ Hy không? Tác giả cho rằng khi Hàm Phong sắp trút hơi thở cuối cùng, cái mệnh của Từ Hy cũng đã nằm trong tay của Túc Thuận rồi, song tiếc rằng ông ta và cả bảy đại thần khác đã nhiễm quá nặng tư tưởng “quân mệnh thần tử thần bất cản bất tử, phu khiếu tử vong tử bất cản bất vong” nên không dám ra tay, để cuối cùng cả bọn rơi vào lưới của Từ Hy. Từ xưa đến nay, thắng làm vua thua làm giặc cũng là lẽ thường tình. Từ Hy thắng lợi luận công ban thưởng, đương nhiên vẫn không quên việc tiêu diệt tay chân bè đảng của Túc Thuận. Chính vì thế bao nhiêu người, kể cả bọn văn nhân quân tử trước đi theo Túc Thuận nay đều chạy cả theo Từ Hy, thậm chí quay lưng chửi bọn Túc Thuận là lũ gian thần. Đọc cuốn “Chuyện kể về Túc Thuận nhà Thanh” có viết rằng: “Túc Thuận cậy được Hàm Phong ân sủng, câu kết với anh trai là Đặng Thân vương Đoan Hoa và Di Thân vương Tải Viên âm mưu tiếm quyền đoạt vị. Sau chính biến Tân Dậu, Đoan Hoa, Tải Viên bị xử tử chết, Túc Thuận bị xử trảm. Lúc hành hình người xem đông nghịt tranh nhau nhặt gạch đá ném, ai nấy đều hoan hỉ”. Đây là ghi chép của những người đứng về phía kẻ chiến thắng nên chúng ta cũng không lấy làm lạ. https://thuviensach.vn Hồi thứ sáu: THÀNH THIÊN TÂN THỢ SỬA GIÀY HÀNH KHẤT PHÒNG HOẠN QUAN LÝ LIÊN ANH TỊNH THÂN Ở huyện Đại Thành có một người chuyên làm nghê sửa giày, mọi người đều gọi là “Lý gọt da”, tên thật là Lý Đức Thuận, ngày ngày dắt vợ con, gồng gánh theo hòm xiểng đồ nghề đi xin ăn khắp thôn cùng xóm vắng. Vợ của Đức Thuận là Từ thị bế con trai út ba tuổi Bảo Thái còn Lý Đức Thuận thì gánh hai con trai lớn là Lý Quốc Thái chín tuổi và Lý Anh Thái bảy tuổi cùng công cụ đồ nghề trên vai, đi hết thôn này sang thôn khác bày đồ nghề ra chữa giày hỏng. Ban ngày, Từ thị bồng bế, dắt díu ba con đi lần từng hộ xin ăn. Công việc của Lý Đức Thuận cũng không được suôn sẻ. Từ thị hằng ngày đi xin ăn cũng bấp bênh, nhục nhằn vô kể. Một hôm, Từ thị nói với Lý Đức Thuận: - Bây giờ ở nông thôn, nhà nào cũng chỉ còn có người già, đàn bà và trẻ nhỏ. Chúng ta thử đến thành Thiên Tân xem có được hay không. “Lý gọt da” đáp: - Phải đấy. Từ ngày chạy nạn đến giờ, tiền ăn xin và tiền khâu giày của chúng ta ki cóp cũng được hơn 500 đồng to và hơn 1000 đồng nhỏ rồi. Mai chúng ta thử lên xe đi Thiên Tân xem sao, bất https://thuviensach.vn quá thì mất 180 đồng to thôi, mà đỡ được mưa gió đầu đường xó chợ. Ba đứa trẻ nghe được, biết là sắp đến thành Thiên Tân, đều sung sướng nhảy cẫng cả lên. Năm vợ chồng cha con lên một chiếc xe ngựa lớn, ngày đi đêm nghỉ, rồi cũng đến được thành Thiên Tân. “Lý gọt da” bày đồ sửa giày trong khu tập trung người nghèo ở Thiên Tân. Từ thị vẫn ngày ngày đem con đi xin ăn. Một hôm, có người đàn ông chừng 40 tuổi, ăn vận giống một thương nhân gặp Từ thị ở ngoài đường. Người này nhìn đi nhìn lại Từ thị rồi thận trọng hỏi: - Này chị, tôi trông chị có vẻ quen quen. Chị là người ở vùng nào vậy? - Tôi là người huyện Đại Thành. Ở đấy không ổn nên phải chạy tới đây, chẳng còn cách nào khác nên phải đi xin ăn mà sống. - Ôi, chị là chị Đức Thuận có phải không? Tôi là Thẩm Văn Lương ở thôn Đông, là khách quen cũ của anh Đức Thuận mà. Thế anh Đức Thuận sao không thấy ở đây? - Cha lũ nhỏ bày hàng sửa dép ở ngoài chợ. - Vậy tốt rồi. Tôi đang ở trong khu nhà trọ Tam Nguyên trước mặt kia. Chị bảo anh tối nay đến đó tìm tôi. Nhớ đừng quên đấy nhé! Ngay tối hôm đó, Lý Đức Thuận tìm đến khu trọ Tam Nguyên gặp Thẩm Văn Lương. Đồng hương gặp nhau, nước mắt giọt dài giọt ngắn. Lý Đức Thuận kể chuyện huyện Đại Thành binh hoang https://thuviensach.vn ngựa lạc, cả nhà phải bỏ nhà bỏ cửa chạy lấy thân dọc đường ăn xin ăn mày mà sống, vừa kể vừa đau lòng không cầm nổi nước mắt. Thẩm Văn Lương liền an ủi Đức Thuận rằng: - Thôi đừng khóc nữa. Anh có khó khăn gì thì cứ nói với tôi. Tôi sống ở thôn Đại Hữu, ngoại thành phía Tây Bắc Kinh, nhà có bốn người, cả vợ và hai con nữa, cuộc sống cũng không đến nỗi khó khăn lắm. Tôi thường mang hàng qua lại giữa Bắc Kinh - Thiên Tân, buôn bán cũng tàm tạm. Lý Đức Thuận nói: - Ngày ngày tôi bày đồ sửa giày ở Thiên Tân cũng chẳng ăn thua gì. Tôi biết anh có con trai làm thái giám trong cung, thật là sung sướng quá trời. Tôi có ba thằng con trai, giờ đều trở thành gánh nặng cả. Anh xem thế nào giúp đỡ tôi, đưa thằng thứ hai vào cung làm thái giám, được thế tôi sẽ nhẹ gánh hơn. Thẩm Văn Lương đáp: - Được rồi, được rồi. Đã là đồng hương thì ai nỡ từ chối nhau. Anh về bàn bạc với chị xem, ăn xin ở Thiên Tân cũng không phải là kế lâu dài. Anh chị xem xem sáng sớm mai cùng tôi vê Bắc Kinh. Nhà tôi vẫn còn phòng để trống, cả nhà anh sẽ tạm ở đấy. Bây giờ anh về bàn với chị xem sao. Lý Đức Thuận nghe vậy vội nói: - Bà ấy chắc chắn sẽ đồng ý thôi. Thực là anh đã cứu chúng tôi rồi. Thẩm Văn Lương ngắt lời: - Anh chị nếu chuyển đến thôn Đại Hữu ở Bắc Kinh, anh vẫn có thể treo biển “Lý gọt da” mà chữa giày. https://thuviensach.vn Lý Đức Thuận vội vàng đứng lên vòng tay làm lễ với Thẩm Văn Lương, miệng nói: - Tôi về sắp xếp một lát, sáng sớm mai sẽ tới đây với anh. Hai ngày sau, cả sáu người đã đến thôn Đại Hữu, phía Tây thành Bắc Kinh. Vợ của Thẩm Văn Lương thấy có đồng hương đến, vui mừng khôn xiết. Bà này từ lâu đã mong muốn có được một người đồng hương làm bạn. Bà xăng xái chuẩn bị hai giường hai chăn để cả nhà Đức Thuận ngủ đêm. Vợ chồng Đức Thuận thấy vậy cảm ơn lia lịa. Vợ của Thẩm Văn Lương còn nói: - Anh chị vừa mới chân ướt chân ráo tới đây, thôi cứ ăn cơm cùng chúng tôi. Đồng hương mình đều là người trong một nhà mà. Lý Đức Thuận nghe vậy, đáp: - Thật phiền anh chị quá. Thẩm Văn Lương ngắt lời: - Sao cứ khách khí quá thế, anh Lý? Lý Đức Thuận lại dè dặt: - Tôi cũng sẽ treo cái biển “Lý gọt da” của mình lên, rồi mua đồ đạc sau. Anh chị thấy thế có được không? Vợ của Thẩm Văn Lương đáp: - Anh Lý đừng lo. Mình là người trong nhà cả, góp gạo thổi cơm chung cũng được, việc gì phải chia anh chia tôi cho mệt. Vợ chồng Lý Đức Thuận nghe vậy mừng ra mặt, lập tức ưng thuận. https://thuviensach.vn Thôn Đại Hữu xưa nay chưa có hàng sửa giày, vì vậy chỉ vài ngày sau cái tên “Lý gọt da” đã truyền khắp thôn. Mọi người biết anh ta sửa giày, khâu giày chắc chắn lại rẻ tiền nên giày hơi hỏng là đã vứt vào hàng cho Lý Đức Thuận sửa ngay. Chính vì thế, việc làm ăn của ông ta ngày càng thuận lợi. Hôm đó, Lý Đức Thuận suốt ngày ngồi nói chuyện với Thẩm Văn Lương. Ông ta muốn đưa thằng con thứ Lý Anh Thái vào cung làm thái giám. Lý Anh Thái còn nhỏ, nghe nói được đưa vào hoàng cung, sướng quá nhảy cẫng cả lên, vừa nhảy vừa hét. - Sắp được vào gặp Hoàng thượng rồi - sắp được vào gặp Hoàng thượng rồi! Sau hôm đó Thẩm Văn Lương bèn đi vào Tử Cấm thành xin gặp con trai Thẩm Liên Thăng năm đó 17 tuổi. Thẩm Văn Lương nói rõ với con chuyện chú “Lý gọt da” có thằng con trai tám tuổi muốn đưa vào cung làm thái giám. Thẩm Liên Thăng nghe xong liền nói: - Nó mới tám, chín tuổi thì chỉ cần nói với Tổng quản một tiếng là xong, cha ạ. Nói xong, Thẩm Liên Thăng lập tức vào báo với tổng quản An Đức Hải. An Đức Hải nói: - Nó mới tám, chín tuổi thì rất tốt, rất hợp với điều kiện trong cung. Mau gọi nó vào đây! Thẩm Liên Thăng vội nói: - Dạ thưa, nó vẫn chưa đến ạ. Đây là do cha tôi giới thiệu đến, hỏi tôi xem có được hay không. Giờ tổng quản đồng ý rồi, ngày mai tôi bảo mọi người dẫn nó đến. https://thuviensach.vn