🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Các Giải Pháp Sáng Tạo Kỹ Thuật Của Nhà Nông - Tập 5 Ebooks Nhóm Zalo https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn HỘI ĐỒNG CHỈ ĐẠO XUẤT BẢN Chủ tịch Hội đồng Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương LÊ MẠNH HÙNG Phó Chủ tịch Hội đồng Q. Giám đốc - Tổng Biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật PHẠM CHÍ THÀNH Thành viên TRẦN QUỐC DÂN NGUYỄN ĐỨC TÀI NGUYỄN NGUYÊN NGUYỄN HOÀI ANH https://thuviensach.vn https://thuviensach.vn Tổ chức bản thảo NGÔ VĂN HÙNG NGUYỄN THỊ THANH BÌNH PHẠM THỊ VÂN ANH LÊ THỊ MINH HẰNG https://thuviensach.vn LỜI NHÀ XUẤT BẢN Cuộc thi Sáng tạo Kỹ thuật Nhà nông do Hội Nông dân Việt Nam chủ trì phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phát động lần thứ I từ năm 2004. Cuộc thi chứng tỏ sức sáng tạo to lớn của nông dân Việt Nam, vừa phong phú, vừa đa dạng. Những sáng tạo nảy sinh trong thực tiễn được người nông dân thiết kế thành các quy trình sản xuất, các công cụ, thiết bị hữu dụng và trở thành hàng hóa trên thị trường, góp phần thúc đẩy sản xuất, nâng cao đời sống cho nông dân, nâng cao hiệu quả kinh tế - xã hội, xoá đói, giảm nghèo và làm giàu chính đáng. Qua các lần tổ chức đến nay, Cuộc thi đã trở thành phong trào sáng tạo của nông dân trong cả nước, tạo môi trường cho nông dân tiếp cận với khoa học và công nghệ, cùng cả nước tham gia hội nhập sâu, rộng vào nền kinh tế thế giới. Nhằm giúp bà con nông dân học tập, áp dụng những giải pháp kỹ thuật trong Cuộc thi, từ năm 2012 đến năm 2014, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam xuất bản tập I, II, III của cuốn sách Các giải pháp sáng tạo kỹ thuật của nhà nông. 5 https://thuviensach.vn Năm 2018, Nhà xuất bản tiếp tục xuất bản tập IV, V của cuốn sách. Các giải pháp sáng tạo kỹ thuật được trình bày trong tập V là các giải pháp tham gia và đạt giải trong Cuộc thi Sáng tạo Kỹ thuật Nhà nông toàn quốc lần thứ VI (2014- 2015) trong các lĩnh vực: cơ khí, chế biến; trồng trọt, thủy nông; chăn nuôi, thủy sản; sinh học, môi trường. Xin giới thiệu tập V của cuốn sách cùng bà con nông dân với hy vọng góp phần đưa nhanh các tiến bộ khoa học - kỹ thuật ứng dụng vào sản xuất nông nghiệp, phát triển nông thôn, thiết thực phục vụ đẩy nhanh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn. Tháng 7 năm 2018 NHÀ XUẤT BẢN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA SỰ THẬT6 https://thuviensach.vn CƠ KHÍ, CHẾ BIẾN 7 https://thuviensach.vn CẢI TIẾN MÁY LÀM ĐẤT, LÀM CỎ ĐA CHỨC NĂNG DO TRUNG QUỐC SẢN XUẤT THÀNH MÁY XỚI, BĂM CỎ THAY THẾ CHO LAO ĐỘNG THỦ CÔNG PHỤC VỤ SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Tên tác giả: NGUYỄN NGỌC SỸ Địa chỉ: thôn Thượng, xã Thượng Lan, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang Điện thoại: 0916621498 1. Tính mới của giải pháp Năm 2012, ông Sỹ đầu tư mua máy làm cỏ nhưng khi đưa vào vận hành tại vườn chè, máy rung lắc mạnh, khó điều khiển và tốn sức, không sạch cỏ, còn làm bật gốc cây. Sau khi nghiên cứu kỹ, ông Sỹ phát hiện ra nhà sản xuất thiết kế bánh lồng gắn với lưỡi xới không phù hợp. Ông Sỹ đã mày mò cải tiến kích cỡ bánh máy, số lượng, góc độ lắp đặt lưỡi xới và tạo ra chiếc máy mới gồm 2 bánh lồng, 18 lưỡi xới răng hoạt động hiệu quả. Ông Sỹ đã chế tạo thành công bộ bánh lồng, lưỡi xới, băm cỏ mới có góc độ, chiều dài, hình dáng lưỡi xới lắp được trên máy làm đất, làm cỏ đa chức năng do Trung Quốc sản xuất, giúp cho máy vận hành dễ dàng, hiệu quả băm, xới cỏ cao. Máy xới, băm sạch cả rễ và cỏ dại lên khỏi mặt đất. Cỏ không bị cuốn vào lưỡi xới, làm cho đất tơi xốp. Từ khi dùng máy xới, băm cỏ cải tiến, gia đình ông Sỹ chỉ cần mua dầu nhớt, thuê một nhân công vận hành máy trong 3 ngày liên tục là toàn bộ diện tích chè đã 8 https://thuviensach.vn sạch cỏ dại, tiết kiệm được 40 triệu đồng mỗi năm so với trước. Loại máy này có thể áp dụng cho ruộng trồng màu, cây ăn quả ở nhiều địa hình. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Sau khi sử dụng máy xới, băm cỏ cải tiến thì chi phí cho việc xới cỏ trên diện tích chè giảm hơn 10 lần so với thuê lao động thủ công trước đây. - Hiệu quả xã hội: Việc xới bằng máy bảo đảm xới cỏ kịp thời vụ, thay thế lao động thủ công bằng máy móc và không phải sử dụng chất hoá học để trừ cỏ, góp phần bảo vệ môi trường và bảo đảm sức khoẻ cho người lao động. 3. Khả năng áp dụng Máy có khả năng áp dụng hiệu quả không những trên cây chè mà đã áp dụng làm cỏ cho một số cây màu khác như cây ngô, ớt, cây ăn quả,... cho các hộ trên địa bàn lân cận và nhất là các vùng sản xuất chuyên canh các loại rau, cây công nghiệp, cây ăn quả hàng hoá có diện tích lớn. 9 https://thuviensach.vn MÁY PHÓNG LÚA, GẶT ĐẬP LIÊN HỢP Tác giả: NGUYỄN VĂN DŨNG Địa chỉ: ấp Cao Su, xã Long Giang, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh Điện thoại: 0399221799 1. Tính mới của giải pháp Máy phóng lúa, gặt đập liên hợp do tác giả Nguyễn Văn Dũng chế tạo hoạt động được vào sáng sớm; ngay cả khi lúa ngã, đổ vẫn phóng được; khi máy hoạt động không bị ra rơm cọng và khi vào bao lúa sạch đẹp (Máy của Trung Quốc không hoạt động được vào sáng sớm do còn sương mà phải chờ cho lúa ráo sương mới phóng được, khi phóng ra lúa còn lẫn rơm cọng). Dàn chân khung sườn máy do ông Dũng chế tạo cứng hơn và các linh kiện lắp ráp máy đơn giản hơn, bền hơn, ít hư hao, ít phải sửa chữa. Máy có làm giàn khoan lúa lừng đem lên thùng phóng và quạt lại (máy của Trung Quốc thì không có dàn khoan lúa lừng). Máy phóng lúa cấu tạo gồm 6 bộ phận cơ bản sau: (1) Hàm cắt và dàn quơ lúa; (2) Trục cuốn lúa từ hàm cắt; (3) Hộp dẫn lúa và thùng phóng; (4) Sàng gằn và thùng chứa lúa; được cấu tạo gồm 3 sàng gằn, thiết kế liên kết với nhau; (5) Máy nổ và hộp số; (6) Dàn chân và khung sườn máy: dàn chân của máy gồm có 4 đà ngang và 2 đà dọc. Máy được sáng chế theo những quy trình cơ bản: Khi sử dụng hoặc vận hành máy 01 dàn quơ lúa có hình 10 https://thuviensach.vn ngôi sao 5 cánh đưa lúa vào hàm cắt, trong hàm cắt có trục cuốn lúa rơm theo hộp đẩy lúa rơm lên thùng phóng có trục đánh rơm gắn 18 răng, đầu trục có 3 cánh quạt, khi trục đánh lúa và rơm tách rời ra thì quạt thổi rơm ra ngoài. Toàn bộ hạt lúa rơi xuống sàng 1 để phân loại, lúa lép bị sàng gằn và quạt thổi rơm ra ngoài, lúa lừng và lúa chắc rơi xuống sàng 2 tiếp tục phân loại, lúa lừng được đưa ra giàn khoan lấy lên thùng phóng để phân loại lại. Toàn bộ lúa chắc, sạch rơi xuống sàng 3 và được quạt lại để lấy lúa đẹp, sau đó rơi xuống dàn khoan, trục khoan đẩy hạt lúa lên thùng chứa thiết kế hình vuông với 2 lỗ ra lúa cho vào bao. Quy trình hoạt động của máy rất thuận tiện cho nhân công hứng lúa. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Thứ nhất, tiêu hao ít nhiên liệu, 15 lít dầu/ha, so với máy Trung Quốc là 25 lít dầu/ha. Thứ hai, máy không ra rơm cọng nên tỷ lệ thất thoát lúa ít hơn, giảm hao hụt lúa cho bà con nông dân. Thứ ba, máy đưa vào vận hành và hoạt động đạt chất lượng, hiệu quả. Giá thành máy do ông Dũng chế tạo không cao, khoảng 190-195 triệu đồng/máy, rẻ hơn máy của Trung Quốc khoảng 35 triệu đồng/máy. - Hiệu quả xã hội: Thứ nhất, máy vừa cắt, vừa phóng lúa khắc phục được tình trạng thiếu nhân công cắt lúa, giúp bà con nông dân yên tâm trong sản xuất và thu hoạch lúa một 11 https://thuviensach.vn cách nhanh gọn, sau thu hoạch không phải dùng quạt để rê lại lúa. Thứ hai, có tác động tích cực đến việc thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về cơ giới hóa trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp. 3. Khả năng áp dụng Máy áp dụng được ở mọi địa hình từ những chân ruộng cao đến chân ruộng thấp, ở mọi thời điểm từ sáng sớm đến chiều tối, cây lúa bị đổ ngã vẫn phóng được. Giá thành so với máy Trung Quốc rẻ hơn, tiêu tốn ít nhiên liệu hơn nên bà con nông dân dễ đầu tư sản xuất. 12 https://thuviensach.vn MÁY XÚC LÚA VÀ NÔNG SẢN VÀO BAO Tác giả: HOÀNG THANH LIÊM Địa chỉ: ấp Thới Khánh, xã Tân Thạnh, huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ Điện thoại: 0975338898 1. Tính mới của giải pháp Anh Liêm cho biết, có những sân phơi tập trung hàng nghìn tấn lúa, có nhiều hợp tác xã với hàng nghìn hécta trồng lúa, vào vụ thu hoạch rộ, lượng lúa lên đến hàng chục, hàng trăm nghìn tấn. Khối lượng lúa nhiều đến vậy nhưng công việc xúc lúa vào bao thường dùng sức người là chính, chưa có loại máy móc nào thay thế. Điều này khiến anh hết sức trăn trở và quyết tâm phải chế tạo ra một sản phẩm thay thế sức lao động chân tay cho người nông dân. Nghĩ là làm, sau 2 năm mày mò nghiên cứu, chiếc máy xúc nông sản vào bao đã được anh Liêm hoàn thiện. Chiếc máy góp phần giải quyết phần lớn các công việc sau thu hoạch, chống thất thoát, giúp nông dân có thể làm chủ được trong điều kiện thời tiết bất lợi khi phải phơi nông sản trong mùa mưa bão. Anh Liêm chế tạo máy xúc lúa và nông sản vào bao dựa trên các hệ thống cơ khí sáng tạo ra nguyên lý làm việc hữu hiệu tự động xúc lúa và nông sản cho vào bao. Máy có thể xúc ở nhiều dạng khác nhau: lúa chất thành khối, trên sân phơi, trên lò sấy... 13 https://thuviensach.vn Anh Liêm đã sáng tạo được loại máy chuyên dùng đưa vào áp dụng trong thực tế mà từ trước đến nay trong sản xuất nông nghiệp chưa có loại máy như thế. Mặt khác, sáng chế này còn có thể sử dụng cho các lò sấy, kho nông sản, khi cần đóng nông sản vào bao bì. Ở những nơi có khối lượng nông sản lớn chất thành đống hình nón hay các dạng khối bất kỳ, máy cũng có thể xúc được vào bao bì một cách thuận lợi. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kỹ thuật: Máy xúc nông sản vào bao thao tác sử dụng dễ dàng, cơ cấu đơn giản nhưng mang lại năng suất cao. Máy bao gồm các bộ phận: trục nan, khoan, động cơ, tay nắm và khung sườn, bánh xe dẫn, lưỡi gà, con lăn đỡ và bàn đỡ nông sản, máy xúc nông sản có thể vận hành bằng động cơ xăng hoặc dầu diezen. Khi động cơ khởi động, trục nan quay các tấm xúc sẽ trực tiếp va chạm với các hạt nông sản, đẩy nông sản tì vào lưỡi gà và đưa chúng lên hộc khoan (hộc khoan có nhiệm vụ chứa tạm thời trước khi đi vào miệng khoan). Tại miệng khoan, các hạt bị trục xoắn nhận và đưa lên cao theo chiều xoắn trôn ốc của lá xoắn. Đến độ cao nhất định các hạt được thoát ra ngoài tại miệng thoát và đi vào bao chứa. Tất cả hệ thống làm việc nhờ động cơ điện 1 pha 220 V. Người sử dụng có thể điều chỉnh công suất làm việc của máy tùy theo nhu cầu. 14 https://thuviensach.vn Ngoài ra, máy cũng được thiết kế một tính năng đặc biệt, đó là khi người sử dụng không muốn tự vận hành máy có thể gạt cần số để máy hoạt động tự động. Máy không chỉ sử dụng để đóng lúa và các nông sản khác như ngô, đậu, cà phê... mà còn sử dụng được cho tất cả các hạt có kích thước tương đương. - Hiệu quả kinh tế: Thứ nhất, giảm chi phí sản xuất 100 lần. Giá xúc lúa thủ công là 30.000 đồng/tấn/giờ, máy xúc do anh Liêm chế tạo tốn 20.000 đồng/7 tấn/giờ nhiên liệu. Thứ hai, tăng năng suất 7 lần. Thứ ba, giảm thời gian lao động 7 lần. - Hiệu quả xã hội: Thứ nhất, góp phần cơ khí hóa, hiện đại hóa nông nghiệp. Thứ hai, giải phóng sức lao động cho con người. Thứ ba, giảm bệnh tật do lao động quá sức. Thứ tư, giảm đáng kể nhân công lao động. Thứ năm, giảm giá thành sản phẩm. 3. Khả năng áp dụng Máy có thể áp dụng rộng rãi, ở những nơi có trồng lúa, cà phê, ngô...; ở các hợp tác xã nông nghiệp; các công ty giống lúa; các lò sấy gia công; các hộ gia đình trồng lúa, cà phê, ngô... Với những ưu điểm thiết thực, tại Techmart 2015, anh Liêm cũng đã ký được khá nhiều hợp đồng bán máy xúc nông sản. 15 https://thuviensach.vn MÁY PHUN THUỐC TRONG NÔNG NGHIỆP Tác giả: NGUYỄN VĂN DŨNG Địa chỉ: ấp Cao Su, xã Long Giang, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh Điện thoại: 0399221799 1. Tính mới của giải pháp Chứng kiến một người nông dân bị ngộ độc thuốc trừ sâu do chính bình thuốc mình đang xịt, anh Dũng đã trăn trở, nghiên cứu và sáng chế ra máy phun thuốc trong nông nghiệp. Máy gồm 4 bộ phận cơ bản: (1) Động cơ xe máy Honda Wave 110s có hộp số lùi tự chế (gồm 01 tới, 01 lùi truyền và theo số chạy của xe máy Honda) và 4 số tới; (2) Dàn khung sườn; (3) Chân gồm có 4 bánh tận dụng bánh xe của Honda để đi trên đường và phun thuốc trên đất gò cao bằng phẳng, nếu xuống ruộng sẽ thay thế bằng cặp bánh sắt đi lầy. Hai chân trước tới làm bằng 2 phuộc nhún của chân trước Honda, hai bánh sau truyền chân tự chế; (4) Cần phun thuốc dài 9 m, trên cần có gắn 23 béc phun thuốc. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Sử dụng máy phun thuốc nông nghiệp tự chế tạo thay cho phun thuốc bằng phương pháp thủ công (máy 16 https://thuviensach.vn mang trên vai) giảm chi phí, bình quân tiết kiệm từ 147.000 đồng/ha - 192.000 đồng/ha và giảm được 6 công lao động phổ thông/ngày. Máy phun thuốc trong nông nghiệp do anh Dũng chế tạo thực hiện được phun xịt trong thời gian dài, không ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Máy tiêu hao ít năng lượng và cho tần suất hoạt động cao. - Hiệu quả xã hội: Sáng chế máy phun thuốc trong nông nghiệp đã giải phóng được tình trạng lao động thủ công nặng nhọc, bảo vệ sức khỏe cho người nông dân, giúp môi trường giảm đi sự ô nhiễm chất độc hại của thuốc (do thất thoát trong lúc đang phun). 3. Khả năng áp dụng Loại máy phun thuốc trong nông nghiệp do anh Dũng chế tạo đã được sử dụng rộng rãi trong tỉnh, đạt chất lượng và hiệu quả giúp bà con nông dân đỡ vất vả, không ảnh hưởng đến sức khỏe con người. 17 https://thuviensach.vn MÁY TỰ VẬN HÀNH HÚT RẦY VÀ CÔN TRÙNG CÓ HẠI TRÊN ĐỒNG RUỘNG Tác giả: ĐINH VĂN SƠN Địa chỉ: ấp 1, xã Long Cang, huyện Cần Đước, tỉnh Long An Điện thoại: 0933574532 1. Tính mới của giải pháp Máy có nhiều ống được ghép lại với nhau như răng lược, khi di chuyển trên đồng vừa đi vừa kéo theo dàn hút, đưa vào vị trí rầy nằm ở gốc lúa. Khi thao tác trên đồng, máy chuyển động sẽ khiến cây lúa rung nhẹ, rầy rơi ra, máy sẽ hút vào, không phải phun xịt. Ban đầu, máy chỉ dài khoảng 1 m, nhưng sau này, anh Sơn đã cảitiến dần, nối dàithành 2,5 m để di chuyển trên đường, còn khi xuống ruộng thì máy dài đến 4 m để dễ dàng bao phủ mặt ruộng. Ngoài ra, anh Sơn còn thiết kế bộ phận điều khiển từ xa, đứng trong bán kính 80 m là có thể điều khiển cho máy vận hành tự động. Hiện tại, máy có thể hút được khoảng 85% rầy trên đồng ruộng, 15% rầy còn lại sẽ tự rơi xuống nước và chết, thậm chí cả cào cào, châu chấu phá lúa cũng bị máy hút vào. Máy tự vận hành hút rầy, bọ xít non chưa có cánh và các loại côn trùng có hại khác nằm trên thân và gốc lúa, không cần dùng đến hóa chất. Sử dụng máy tự vận hành giảm được lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng trong canh tác, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Ngoài 18 https://thuviensach.vn ra, máy còn kết hợp thêm chức năng phun xịt thuốc trị bệnh hại lúa. Đồng thời máy cũng có khả năng hút được bụi cám gạo, xi măng, than bùn trên mặt đất phẳng. Máy được làm từ những vật liệu tái chế, như: thùng đựng dầu, lốp xe đạp, phuộc hơi (giảm sóc) xe môtô... 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Máy tiêu thụ 1 lít xăng/giờ/3.000 m2 đất lúa. Tốc độ máy 800 m/giờ. Máy không làm hư lúa bởi vì được sử dụng bởi vật liệu gọn nhẹ. Khi có dịch rầy và dịch bệnh, thông thường bà con nông dân phải tốn công xịt thuốc hai lần, khi sử dụng máy tự vận hành chỉ tốn một lần công vận hành máy. Hiện tại, để diệt sâu rầy trên 1 ha ruộng lúa, nông dân phải tốn chi phí thuốc là 700.000 đồng, chi phí nhân công là 300.000 đồng. Trong khi sử dụng máy tự vận hành hút rầy chỉ tốn 03 lít xăng và khấu hao máy khoảng 100.000 đồng. - Hiệu quả xã hội: Máy không sử dụng hóa chất để diệt côn trùng có hại nên bảo vệ sức khỏe con người, bảo vệ môi trường. Ngoài ra, có thể tận dụng nguồn côn trùng bắt được làm thức ăn cho cá và gia cầm. 3. Khả năng áp dụng Sản phẩm được bà con nông dân đánh giá cao, dễ sử dụng. 19 https://thuviensach.vn Anh Sơn đã có rất nhiều khách hàng đặt mua, không chỉ khách hàng ở các huyện vùng Đồng Tháp Mười, mà còn có cả khách hàng ở các tỉnh xa như Bắc Giang, Nghệ An, Bình Phước, Kiên Giang,... 20 https://thuviensach.vn MÁY TRỈA ĐẬU PHỤNG (LẠC) ĐA NĂNG Tên tác giả: HUỲNH TIỂN Địa chỉ: thôn Tân Thanh, xã Cát Hải, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định Điện thoại: 0774434779 1. Tính mới của giải pháp Thấy bà con nông dân phải dùng cây chọc từng lỗ trỉa đậu phụng, vừa tốn công, lại nhọc nhằn, ông Tiển đã mày mò tận dụng đồ phế thải để chế tạo máy trỉa đậu phụng. Máy rất đơn giản không tốn nhiên liệu, công suất bằng 9-10 công lao động, giá thành lại rẻ. Máy có kết cấu rất gọn nhẹ, chỉ nặng 24 kg, kích thước 60 x 80 cm, gồm 2 trục rulô (lô). Trục lô trước đường kính 25 cm, dài 54 cm, vừa là bộ phận truyền động cho cả bộ máy, vừa làm bánh xe cho máy chuyển động. Trục lô sau đường kính 9 cm chỉ làm giá đỡ, cũng như là một bánh xe. Bộ phận chính của máy gồm 4 chiếc bầu (trống) chứa hạt giống đậu phụng, mỗi bầu có đường kính 11 cm, dài 18 cm, chứa được 1 kg hạt. Trong ruột mỗi bầu có gắn ống nhựa, trong ống nhựa đó có gắn đường xoắn như lò xo. Bên dưới bầu chứa hạt có gắn trục xoắn phân hạt và phễu để định vị hạt rớt xuống đất đúng vị trí. Tất cả các bộ phận trên đều làm bằng ống nước nhựa. Bên dưới cùng có gắn 4 dao xẻ rãnh và 4 nẹp đôi bằng tôn để lấp rãnh. Bên trên máy có lắp cần đẩy. 21 https://thuviensach.vn Rulô trước có gắn trục ở giữa, đầu trục là nhông. Nhông này gắn với líp xe đạp, rồi gắn tiếp với một chiếc khoan tay (để lợi dụng các nhông truyền động, có thể thay khoan tay bằng các nhông kim loại khác). Mũi khoan tay gắn với dây sên cam xe máy (sên cam này nối với tất cả các trục của 4 trống cấp hạt). Khi đẩy, máy chuyển động, cũng là lúc các trục quay. Trục có ruột xoắn, đặt trong bầu chứa hạt, ở phía đuôi có đục lỗ thông với bầu chứa hạt, nên khi trục quay, hạt trong bầu theo lỗ rớt xuống trục. Nhờ đường xoắn trục, hạt được đưa lên phía trên (do bầu chứa hạt, cả trục xoắn được đặt nghiêng một góc nhất định), sau đó rớt xuống trục xoắn thứ 2 đặt bên dưới bầu hạt. Cũng nhờ các rãnh xoắn trục này tải từng hạt rớt xuống phễu, rồi xuống rãnh đã được dao xẻ rãnh rạch sẵn và được các lá tôn lấp đất lại. Như vậy, nhờ 2 trục (của một bầu chứa hạt) có đường xoắn hình lò xo mà hạt tuần tự được phân chia, rớt xuống rãnh từng hạt một, không bị nghẽn hạt, dồn hạt, hay hạt bị trầy xước. Hạt đậu có kích thước to nhỏ khác nhau đều trỉa được ở máy này, không cần điều chỉnh hệ thống chọn hạt. Điều quan trọng nữa là rulô truyền động quay một vòng thì bầu chứa hạt quay đúng nửa vòng, để tạo khoảng cách, cứ 15 cm rãnh là có một hạt rớt xuống. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Máy trỉa đậu phụng đa năng này nếu trỉa tràn lan22 https://thuviensach.vn thì gắn sau máy cày để kéo dài thời gian kéo trỉa, không quá 30 phút/sào, sẽ tốn khoảng ⅓ lít xăng/sào. Hiệu quả mỗi giờ máy sẽ trỉa được 700-1.000 m2. So với cách làm thông thường, sẽ nhanh hơn gấp 8-9 công lao động. Theo ông Tiển, vì tất cả nhông, sên, khoan tay, rulô nhựa, tôn, gỗ... đều tận dụng vật liệu phế thải, nên giá thành rất rẻ, chỉ khoảng 2-2,5 triệu đồng. Nếu so với giá thuê công lao động thì dùng máy trỉa đậu phụng do ông Tiển chế tạo rất có lợi. Với giá bán khoảng 3 triệu đồng/máy thì hầu như hộ nông dân trồng đậu phụng nào cũng mua được. - Hiệu quả xã hội: Chiếc máy trỉa đậu phụng do ông Tiển chế tạo sẽ thay thế sức người, giúp tăng năng suất lao động, giảm chi phí nhân công, khả năng làm việc sẽ cao hơn. 3. Khả năng áp dụng Máy trỉa đậu phụng do ông Tiển chế tạo có thể sử dụng rộng rãi trong các hộ nông dân, các địa phương làm nông nghiệp, thay thế cách làm truyền thống vất vả và tốn nhiều thời gian. 23 https://thuviensach.vn MÁY TUỐT ĐẬU PHỤNG ĐA NĂNG, TIỆN ÍCH VÀ TIẾT KIỆM Tác giả: NGUYỄN KIM CHÍNH Địa chỉ: thôn Đại Ân, xã Cát Nhơn, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định Điện thoại: 0914244969 1. Tính mới của giải pháp Hiện nay, trên thị trường có máy vừa thu hoạch vừa tuốt đậu phụng của Nhật Bản, nhưng để sử dụng máy này buộc phải trồng đậu phụng theo quy trình hàng cách hàng, cây cách cây với khoảng cách nhất định và giá mua máy là gần 1 tỷ đồng/máy. Vì vậy rất khó áp dụng tại Việt Nam. Một vài doanh nghiệp cơ khí trong nước cũng đã sản xuất máy tuốt đậu phụng, nhưng khi vận hành vẫn còn các nhược điểm, như: hạt đậu văng lung tung, hoặc tuốt không sạch... Sau nhiều lần cải tiến, máy tuốt đậu phụng do ông Chính sáng tạo chỉ cần 2 người vận hành, công suất từ 1-1,5 tấn trái đậu tươi/giờ, hiệu quả sử dụng cao, nhiều tiện ích. Máy tuốt đậu phụng đa năng do ông Chính chế tạo bao gồm các bộ phận: cốt lốc và xách xi máy, rulô tuốt đậu, lồng tuốt phụ, sàn lắc, trục xoắn, quạt gió. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kỹ thuật: Máy tuốt đậu phụng Kim Chính khá gọn, trọng lượng khoảng 50 kg, có gắn bánh xe, có thể kéo đi trên đồng ruộng, bờ ruộng hẹp. Hạt đậu sau khi tuốt sạch hạt 24 https://thuviensach.vn lép, sạch các tạp chất, không tốn công làm sạch lại, thay thế được đáng kể công lao động, giúp tiết kiệm chi phí. - Hiệu quả kinh tế: Máy tuốt đậu phụng đa năng tiện ích và tiết kiệm của ông Chính 1 giờ tuốt được 1,5-2 sào Trung Bộ (sào 500 m2), tiêu thụ hết 0,3 lít xăng A92 hay dầu diezen, tiết kiệm chi phí đầu tư vì máy có giá thành thấp phù hợp với bà con nông dân, chỉ 15 triệu đồng/chiếc, trong khi đó máy mua của nước ngoài đắt gấp nhiều lần. Nếu người dân nhặt đậu phụng bằng tay thì 1 sào mất 2 công lao động với số tiền thuê là 120 nghìn đồng/ngày. Nếu sử dụng máy do ông Chính chế tạo 1 giờ có thể thu hoạch 2 sào, như vậy giảm 3-4 công lao động và chi phí cũng giảm đáng kể. Đó là chưa kể khi đến mùa thu hoạch thường thiếu công thuê mướn; đến vụ thu đông thường có mưa, thu hoạch không kịp thì đậu phụng bị úng, lên mầm phải bỏ. Máy giúp tiết kiệm chi phí sản xuất nhờ tăng năng suất và giảm nhân công lao động. - Hiệu quả xã hội: Sản phẩm tiện ích và tiết kiệm, đáp ứng nhu cầu lao động của người nông dân trồng đậu chuyên canh mạnh dạn mở rộng diện tích canh tác, giảm công sức lao động, chủ động trong việc thu hoạch đậu, tránh được mưa bão; tăng được thời gian nghỉ ngơi của bà con nông dân. 3. Khả năng áp dụng Máy tuốt đậu phụng Kim Chính được bà con nông dân trong tỉnh và ở các tỉnh như: Đắk Nông, Đắk Lắk, Nghệ An, Thanh Hóa... ưa chuộng. 25 https://thuviensach.vn DỤNG CỤ TRA HẠT BẮP (NGÔ) TRÊN RUỘNG LÚA KHÔNG LÀM ĐẤT VÀ TRÊN NƯƠNG Tác giả: NGUYỄN XUÂN TÂN Địa chỉ: thôn Xuân Trang, xã Xuân Sơn, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa Điện thoại: 0982422333 1. Tính mới của giải pháp Trước đây, người nông dân chỉ biết tra hạt bắp bằng các dụng cụ truyền thống như: dùi, cuốc. Sử dụng những dụng cụ này vừa tốn nhiều thời gian, vừa tốn công lao động song hiệu quả không cao. Để khắc phục nhược điểm trên, anh Nguyễn Xuân Tân đã nghiên cứu ra dụng cụ tra hạt bắp phù hợp với mọi địa hình. Dụng cụ được thiết kế như sau: từ đầu hộp chứa bắp đến mỏ vịt được kết nối bằng một sợi dây cáp, khi chọc dụng cụ xuống mặt đất từ 3-5 cm, dùng tay bóp cần lò xo kéo rãnh đã chứa hạt bắp đến vị trí của lỗ rơi, phía dưới sẽ tách ra và hạt bắp rơi xuống đất trước khi rút lên. Với loại dụng cụ này, người nông dân sẽ giảm bớt một công lao động, giảm được chi phí trong khâu làm đất và rất thuận lợi cho mọi địa hình. Dụng cụ được chế tạo hoàn toàn mới, do tác giả sáng tạo thủ công nhằm rút ngắn thời gian tra hạt cũng như công lao động cho người nông dân. Dụng cụ này còn được dùng để tra hạt bắp trên tất cả các nương rẫy và nhiều địa hình đồi núi, độ dốc, đá khác nhau. 26 https://thuviensach.vn 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kỹ thuật: Dụng cụ tra hạt bắp thiết kế nhỏ, gọn, nhẹ, ít tốn kém, dễ di chuyển, giúp tiết kiệm thời gian, nhân công lao động, tiền thuê máy móc. Trên ruộng lúa sau khi thu hoạch xong, chỉ cần dùng dụng cụ tra hạt bắp trên chân ruộng đó, không cần cày xới đất như cách làm truyền thống. Dụng cụ này không chỉ dùng cho việc tra hạt bắp trên ruộng lúa không làm đất ở đồng bằng mà còn có thể dùng trên địa hình đồi núi có độ dốc cao. - Hiệu quả kinh tế: 1 ha ngô thu hoạch được trung bình khoảng 6 tấn bán được 24 triệu đồng. Sau khi trừ chi phí (phân bón, thuốc diệt cỏ, công phun thuốc, công lao động,... khoảng 2,28 triệu đồng) thu được lợi nhuận là 21,72 triệu đồng. So với cách làm truyền thống thì giải pháp này có thể tiết kiệm chi phí cày đất (gần 5 triệu đồng) và công cuốc cỏ (2 triệu đồng). Tổng chi phí theo cách truyền thống lên đến gần 8,1 triệu đồng mà chỉ thu được lãi 19,93 triệu đồng. Cách làm này vừa tiết kiệm thời gian, công sức lại vừa nâng cao năng suất và tăng hiệu quả kinh tế. - Hiệu quả xã hội: Giải pháp này có thể tiết kiệm được công lao động, thiết kế gọn, nhẹ, dễ di chuyển, không có chất thải gây nguy hại đến môi trường và sức khỏe của người dân; không quá nhiều bước rườm rà. 3. Khả năng áp dụng Dụng cụ có thiết kế nhỏ gọn, dễ di chuyển, phù hợp27 https://thuviensach.vn với mọi lứa tuổi, mọi địa hình và được sử dụng rộng rãi cho những địa phương có khí hậu tốt cho cây bắp phát triển và những vùng chuyên sản xuất nông nghiệp, luân canh cây bắp. Dụng cụ tra hạt bắp được tác giả Nguyễn Xuân Tân - đồng thời là Chủ tịch Hội Nông dân xã Xuân Sơn áp dụng vào hoạt động trồng bắp tại địa phương bước đầu đã đạt được những thành công tốt đẹp. Dụng cụ này cũng được nông dân trong xã tin tưởng và sử dụng. 28 https://thuviensach.vn THIẾT BỊ ĐẶT HẠT KÉO TAY Tác giả: PHẠM VĂN HÁT Địa chỉ: xã Ngọc Kỳ, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương Điện thoại: 0389390585 1. Tính mới của giải pháp Thiết bị đặt hạt kéo tay sử dụng không cần đến động cơ hay môtơ mà vẫn đặt chính xác, nhiều hàng trên một lượt và có thể áp dụng cho nhiều loại hạt như ngô, đậu tương, hạt củ đậu, hạt đỗ đen, đỗ xanh, nhỏ nhất là hạt rau dền, to nhất là hạt rau muống. Điểm sáng tạo của thiết bị là dùng chính trọng lực của thiết bị đè lên trục chủ động và qua buly tăng dây curoa để vận hành thiết bị. Dù đi nhanh hay chậm, thiết bị vẫn hoạt động chính xác. Ngay cả trong địa hình nghiêng 10o, thiết bị vẫn hoạt động ổn định, chính xác. Đặt được độ chính xác về khoảng cách khoảng 70%. Thiết bị có thể thay thế cho 35-40 lao động. Thiết bị đặt hạt kéo tay phù hợp với các hạt tròn, kích thước như hạt đậu, đỗ; không hiệu quả đối với hạt dẹt và hạt rau quá bé. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Thiết bị đặt hạt kéo tay năng suất cao, đáp ứng được nhu cầu sản xuất tập trung hay đơn lẻ. Thiết bị không làm lãng phí hạt giống cũng như công tỉa cây thừa, giúp bà con nông dân giảm thiểu tối đa chi phí sản xuất. 29 https://thuviensach.vn Giá thành thiết bị không đắt (khoảng 25 triệu đồng/máy), khi vận hành không mất thêm chi phí cho thiết bị và người vận hành không mất sức vì thiết bị đặt hạt chỉ nặng 40 kg nên khi di chuyển rất nhẹ nhàng. - Hiệu quả xã hội: Thiết bị đặt hạt kéo tay giúp bà con nông dân giải quyết được khâu thiếu nhân lực, giảm chi phí và đạt năng suất cao. 3. Khả năng áp dụng Thiết bị đặt hạt kéo tay có tính khả thi cao vì thiết bị đặt được nhiều hàng trên một lượt cũng như đặt được nhiều loại hạt mà người vận hành không có chuyên ngành vẫn thao tác bình thường nên rất phù hợp với bà con nông dân. 30 https://thuviensach.vn ROBOT GIEO HẠT Tác giả: PHẠM VĂN HÁT Địa chỉ: xã Ngọc Kỳ, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương Điện thoại: 0389390585 1. Tính mới của giải pháp Năm 2012, một lần tình cờ đi qua vùng trồng cà rốt ở huyện cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương, anh Hát thấy nông dân dùng máy gieo hạt cà rốt kéo tay nhưng hạt gieo không đều, mất nhiều công tỉa cây dư thừa. Anh nảy sinh ý tưởng cần phải chế tạo robot đặt hạt tự động. Nói là làm, anh Hát nghiên cứu, tìm tòi, thiết kế, cuối cùng đã thành công. Năm 2014, chiếc máy gieo hạt của anh lần đầu xuất hiện trên thị trường và lập tức được nhiều người tìm đến đặt mua. Anh gọi sản phẩm của mình là “Robot gieo hạt”. Ưu điểm của máy là có thể điều chỉnh đặt hạt chính xác theo cự ly định sẵn. Một “Robot gieo hạt” của anh thay thế được cho 40 người làm việc. Vì thế, nếu có máy, gia đình không phải lo thuê lao động đặt hạt cho kịp thời vụ, mà còn chủ động thời gian gieo hạt, trồng trọt. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kỹ thuật: Robot gieo hạt sử dụng bình ắc quy, không cần người vận hành, van đóng mở tự động, nên tiết kiệm thời gian mà không gây lãng phí hạt giống. Máy có trọng lượng khoảng 20kg, thiết kế đơn giản không cần người điều 31 https://thuviensach.vn khiển mà có thể tự động san đều, đặt hạt thẳng hàng tăm tắp. Có thể gieo hạt trên mọi loại địa hình. - Hiệu quả kinh tế: Robot gieo hạt được đưa vào sử dụng tại địa phương, bán ra thị trường để phục vụ cho các vườn ươm cây giống cà rốt, su hào, bắp cải và các loại rau khác. Năng suất của robot cao gấp 30-40 lần lao động thủ công. Khoảng cách giữa các hạt được điều chỉnh tùy theo từng loại cây giống..Sử dụng robot gieo hạt tiết kiệm từ 20% đến 30% hạt giống so với phương pháp thủ công. Đồng thời, giúp nông dân giảm chi phí đầu tư tới 600.000 đồng/sào. Robot đặt hạt tự động được nhiều nông dân ở Hải Dương, Hà Nội, Lâm Đồng... đến đặt mua. - Hiệu quả xã hội: Robot gieo hạt giúp bà con nông dân giải quyết được khâu thiếu nhân lực, phục vụ kịp thời vụ, giảm chi phí và đạt năng suất cao. 3. Khả năng áp dụng Đến nay robot gieo hạt đã được bán trên toàn quốc và các nước trên thế giới như Đức, Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, các nước khu vực ASEAN,... Theo nhận xét của khách hàng nước ngoài đến mua robot gieo hạt do anh Hát chế tạo, máy đơn giản nhưng hiệu quả cao, so với năng suất nó đem lại thì giá thành quá rẻ (giá bán hiện nay khoảng 35-40 triệu đồng/máy). 32 https://thuviensach.vn MÁY TIỆN HẠT CHUỖI Tác giả: BÙI XUÂN ĐÔNG và LÊ XUÂN CƯỜNG* Địa chỉ: tổ hợp tác sản xuất - kinh doanh hàng gỗ mỹ nghệ “Thuận Thành”, phường Cam Thuận, thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa Điện thoại: 02176090427 1. Tính mới của giải pháp Mấy năm gần đây nghề mộc mỹ nghệ ra đời và phát triển tại Cam Ranh đã tạo điều kiện thu hút lao động, giải quyết việc làm. Song các máy tiện hạt chuỗi làm các mặt hàng mỹ nghệ chủ yếu là mua ở các cơ sở sản xuất trong và ngoài nước với giá thành rất cao, năng suất thấp, vận hành phức tạp. Máy tiện hạt chuỗi do tác giả Bùi Xuân Đông và Lê Xuân Cường chế tạo gọn gàng, vận hành đơn giản, hoàn toàn khép kín trong sản xuất sản phẩm, nâng cao năng suất, giá thành hạ, vật liệu chế tạo dễ tìm trên thị trường. Tốc độ ra hạt nhanh gấp 5 lần so với máy trên thị trường (50 hạt/phút), mang lại lợi nhuận cao, hoàn toàn không ảnh hưởng đến môi trường. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Sử dụng máy tiện hạt chuỗi tiết kiệm được chi phí sản xuất nên giá thành thấp hơn nhiều so với máy do * Hội Nông dân Cam Thuận, Cam Ranh, Khánh Hòa.33 https://thuviensach.vn các công ty chào bán. Máy tiện hạt chuỗi do tác giả Đông và Cường tự chế rẻ hơn 15 triệu đồng so với mua máy mới. Tốc độ làm ra hạt nhanh hơn gấp 5 lần so với máy mua trên thị trường (50 hạt/phút). Lợi nhuận là 900.000 đồng/giờ/máy/người. - Hiệu quả kỹ thuật: Những vật liệu để chế tạo máy rất đơn giản, dễ tìm mua trên thị trường, bao gồm các bộ phận: 1 giá đỡ, 1 trục ronia (chuyển động lên xuống), 2 môtơ (mỗi môtơ 1 ngựa), 2 bộ bánh xe, dây curoa và một số chi tiết khác. Quy trình hoạt động của máy như sau: 2 môtơ điện hoạt động kéo bánh xe curoa, làm chuyển động trục ronia (nối với thanh gỗ cần tiện), đồng thời dây curoa kéo quay trục dao phay gỗ ở trên và dao tiện gỗ ở dưới. Với quy trình hoạt động này người điều khiển máy có thể điều chỉnh lưỡi dao tiện cho phù hợp với kích cỡ của sản phẩm. - Hiệu quả xã hội: Tạo việc làm cho lao động nông thôn, góp phần chuyển đổi ngành nghề sản xuất phù hợp với lao động ở đô thị khi diện tích đất sản xuất bị thu hẹp theo quá trình đô thị hóa và lao động thất nghiệp trong các hộ nghèo, cận nghèo, bộ đội xuất ngũ cũng như lao động sau cai nghiện. Máy tiện hạt chuỗi được chế tạo hoàn toàn không ảnh hưởng đến vệ sinh môi trường. Đặc biệt là tận dụng được các nguyên liệu thải ra từ quá trình sản xuất các mặt hàng mỹ nghệ khác mà trước đây chỉ làm củi đốt. 34 https://thuviensach.vn 3. Khả năng áp dụng Máy có thể sử dụng để tiện hạt làm hàng thủ công mỹ nghệ như: chuỗi hạt làm mành gỗ mỹ nghệ, vòng trang sức, tấm chuỗi hạt phủ ghế các loại xe hơi chống nóng... Để tạo ra nhiều sản phẩm mỹ nghệ khác nhau chỉ cần thay đổi dao tiện mà không cần phải cải tiến máy. 35 https://thuviensach.vn MÁY RỌC HÀNG, TỈA GIỐNG Tác giả: LÊ TẤT DŨNG Địa chỉ: thôn Phú Lộc, xã Đại An, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam Điện thoại: 0905079892 1. Tính mới của giải pháp Giải pháp giải quyết được vấn đề giải phóng sức lao động của bà con nông dân, tiết kiệm được thời gian, chi phí. Chiếc máy rọc hàng, tỉa giống do ông Lê Tất Dũng chế tạo được cấu tạo đơn giản: Khung sườn làm bằng sắt v5, động cơ xe máy 100 cv + 01 bình ắc quy 12 v dùng để khởi động. Hệ thống chịu tải gồm: 1 bánh lồng được chế tạo bằng 2 vành xe máy. Máy cân bằng lực tải với động cơ bằng hệ thống giảm vòng tua máy, cân bằng lực tải của lưỡi cày, do đó giảm tiêu hao nhiên liệu. Hệ thống lưỡi cày gồm: 01 lưỡi cày được chế tạo bằng thép lá. Hệ thống nâng đỡ dùng để điều chỉnh độ nông sâu của lưỡi cày theo tiêu chuẩn rọc hàng của nông dân. Bánh trước được lắp đặt bằng lốp không ruột, đường kính 0,4 m; hệ thống lái bằng ghi đông xe máy. Ông Dũng còn chế tạo thêm bộ phận để người nông dân ngồi lái thay vì dùng lực đẩy như trước đây. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kỹ thuật: 36 https://thuviensach.vn Đặc trưng của máy là được gắn động cơ xe máy, chế tạo linh hoạt dùng được cho cả đất màu và đất ruộng. Máy có thể vừa rọc hàng, vừa cấy, tỉa, khỏa lấp đất giúp nông dân bớt đi công lao động và giảm chi phí làm đất, xuống giống. Chiếc máy có năng suất cao gấp hơn 10 lần so với lao động thủ công, rất tiện dụng khi rọc và gieo tỉa các loại cây xen canh trên đất màu. Chức năng này nhiều máy hiện đại không làm được. Với chiếc máy này chỉ cần 01 lít xăng, bà con nông dân có thể làm đến 5 sào đất dễ dàng chỉ trong vòng 01 giờ. - Hiệu quả kinh tế: Chiếc máy rọc hàng, tỉa giống được làm bởi các nguyên liệu sẵn có của địa phương, giá thành đầu tư cho 1 chiếc máy từ 1-2 triệu đồng. Máy tiêu hao nhiên liệu xăng A92 bình quân 5.000 m/lít xăng. - Hiệu quả xã hội: Sử dụng máy rọc hàng, tỉa giống tiết kiệm được thời gian, công sức, tiền bạc cho bà con nông dân. Máy được phổ biến rộng rãi ở địa phương và một số huyện trong tỉnh, được bà con nông dân nhận xét và cho đây là công trình nghiên cứu sáng tạo thiết thực góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp. 3. Khả năng áp dụng Máy có thể áp dụng rộng rãi trong nông nghiệp; đồng thời áp dụng cho mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi. 37 https://thuviensach.vn MÁY VUN LUỐNG Tác giả: ĐỖ TRỌNG NGHĨA Địa chỉ: thôn Bình Dương, xã Ngọc Sơn, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang 1. Tính mới của giải pháp Tác giả Đỗ Trọng Nghĩa đã sáng chế ra máy vun luống để giúp cho công việc trồng ngô của gia đình và bà con nông dân đỡ nặng nhọc, tăng hiệu quả trong sản xuất. Đây là một sản phẩm mới hoàn toàn được tác giả thiết kế và chế tạo ra. Máy được cải tiến từ chiếc xe máy Enzo cũ của gia đình, các chi tiết không cần thiết được cắt bỏ, các trục máy và vòng bi cũ của máy cày hỏng được gia công lại, khung và vòng bi được mua mới. Máy có thể vun luống khi cây ngô trồng được 1 tháng tuổi, máy sẽ phay nhỏ đất, vun và tập trung đất lấp kín gốc ngô cùng với phân và cỏ rác. Máy cũng có thể kết hợp làm luống mới vun và phay nhỏ mặt luống sau khi máy cày hoặc trâu đã cày thành luống. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Người dân có thể sử dụng máy vun luống trên mọi địa hình, hiệu suất làm việc đạt 45 phút/sào, bằng 20 lao động chân tay. Như vậy, trong 1 ngày làm việc máy có thể thay thế 20 công lao động nông thôn (tiết kiệm được 3 triệu đồng). Khi hoạt động, máy ít gây tiếng ồn. 38 https://thuviensach.vn - Hiệu quả kỹ thuật: Máy được thiết kế nhỏ, gọn bao gồm các bộ phận chính như: 8 cánh quạt phay đất bằng thép không gỉ, 02 bánh răng để đảo chiều chuyển động của xe, 02 bánh rùa. - Hiệu quả xã hội: Máy vun luống đã giúp tiết kiệm thời gian, nhân công, giải phóng sức lao động cho người nông dân, góp phần thực hiện chủ trương cơ giới hóa trong nông nghiệp. Máy ít gây ra tiếng ồn, độ ô nhiễm rất ít (do chạy bằng xăng trắng của xe máy), do đó ít ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. 3. Khả năng áp dụng Máy đã được đưa ra thử nghiệm vun luống cho diện tích ngô của chính gia đình anh Nghĩa. Máy vừa làm vừa hoàn thiện, quá trình vun luống tốt, đạt yêu cầu. Máy có thể làm việc trên mọi địa hình ruộng cao thấp, bậc thang hay với mọi loại đất, tuy nhiên máy phát huy hiệu quả cao ở đất cát pha, cát khô. 39 https://thuviensach.vn MÁY CẢI TIẾN LÀM CỎ, XỐC HÀNG MÍA, MÌ Tác giả: TRẦN XUÂN HOÀNG Địa chỉ: thôn Xuân Lập, xã Cam Tân, huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa Điện thoại: 0383607411 1. Tính mới của giải pháp So với các loại máy cày làm cỏ, xốc hàng mía, mì sẵn có trên thị trường thì loại máy do anh Hoàng chế tạo cải tiến thêm 2 ống sắt bao trục của dàn xới để khỏi bị cỏ quấn máy. Máy có hộp số tự động điều khiển nên thuận tiện trong các khâu làm cỏ, xốc hàng mía, mì và cải tiến thay đổi lắp ráp máy khi vận chuyển dễ dàng. Có thể dùng bánh hơi hoặc bánh sắt, tùy theo địa hình đất đai mà cải tiến động cơ máy là D8 hoặc D6, bề ngang của máy 0,6-0,8 m, gồm các bộ phận hộp nhông truyền giảm tốc. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Giá thành máy không cao, chỉ khoảng 24 triệu đồng. Chi phí nhiên liệu cho 1 ngày máy làm cỏ, xốc hàng mía, mì là 100 nghìn đồng/ha. - Hiệu quả xã hội: Máy cải tiến làm cỏ, xốc hàng mía, mì đáp ứng nhu cầu kịp thời vụ giúp bà con nông dân có thể gia tăng sản xuất, nâng cao thu nhập. 40 https://thuviensach.vn 3. Khả năng áp dụng Chi phí đầu tư mua một máy không cao, dễ sử dụng bởi máy thực hiện nhiều khâu nên hiện nay nhiều hộ nông dân ở các xã đã đầu tư mua máy. 41 https://thuviensach.vn CẢI TIẾN MÁY PHÁT CỎ THÀNH MÁY LÀM CỎ MÌ, MÍA Tác giả: LƯU QUANG TRƯƠNG Địa chỉ: thôn Vĩnh Trung, xã Cam An, huyện Cam Lâm, Khánh Hòa Điện thoại: 0976511856 1. Tính mới của giải pháp Từ chiếc máy phát cỏ, ông Trương đã nghiên cứu thay thế một số bộ phận để thành chiếc máy làm cỏ mì, mía hữu ích như: lưỡi cắt cỏ, đầu bò của máy (phát cỏ) thay thế bằng bánh xe, hộp truyền, dàn quay. Máy có kết cấu gọn nhẹ, trọng lượng gần 15 kg, phù hợp với nhiều địa hình. Trong thời gian 1 ngày máy có thể làm được 4 sào, mỗi sào chi phí nhiên liệu là 1 lít xăng. Hiện nay, khâu làm cỏ mì, cỏ mía vẫn được người nông dân làm bằng sức người hoặc sức người kết hợp trâu, bò cày. Áp dụng cơ giới hóa nhiều khâu vào canh tác cây mía, cây mì để tăng năng suất và hạ giá thành sản phẩm làm ra là biện pháp còn khá mới và sáng tạo. Phần chính của máy gồm: động cơ và thân máy là của máy phát cỏ, xuất xứ Nhật Bản. Các bộ phận cải tiến được tận dụng từ sắt thép, phế liệu dễ tìm mua trên thị trường gồm: + Hộp truyền động: có 01 khớp nối với trục máy phát cỏ, 01 bộ giảm tốc nối với các thiết bị thao tác như dàn xới cỏ, dàn vun hàng. Hộp truyền động này được lắp 01 bánh xe đỡ phía sau dàn xới để nâng dàn xới sâu, 42 https://thuviensach.vn cạn theo ý muốn và hỗ trợ cho người thao tác không phải nâng giữ máy. + Dàn xới cỏ: gồm 16 răng xới bằng thép bố trí đều quanh trục, chiều ngang dàn xới là 0,5 m có tác dụng xới tơi đất, làm sạch cỏ hai bên hàng mía, hàng mì. + Dàn vun hàng: gồm 6 vòng chảo bằng thép cuốn quanh trục hình ruột gà theo thứ tự từ nhỏ đến lớn, vòng chảo nhỏ nhất 10 cm, vòng chảo lớn nhất 25 cm có tác dụng vun hàng mì và mía trở lại sau khi xới sạch cỏ. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Chi phí 1 đợt làm cỏ mì, mía bằng sức người là 1,8 triệu đồng/ha, bò cày kéo là 1,4 triệu đồng/ha, nếu kết hợp sức lao động và bò cày kéo có thể lên đến 3,2 triệu đồng/ha. Trong khi đó sử dụng máy làm cỏ cải tiến sẽ chỉ mất chi phí mua xăng và công lao động khoảng 1,9 triệu đồng/ha. Sử dụng máy cải tiến giúp bà con nông dân tiết kiệm cả thời gian và kinh phí. - Hiệu quả xã hội: Áp dụng sáng kiến này góp phần giải quyết được tình trạng khan hiếm lao động nông thôn hiện nay, giải phóng sức lao động để đầu tư cho những ngành, nghề khác. Chủ lao động được lợi ở khâu làm cỏ nhanh, kịp thời vụ, giúp tơi xốp đất, tăng năng suất và sản lượng cây mía và cây mì, tăng thu nhập, cải thiện đời sống. Ngoài ra, máy còn được cải tiến không gây ô nhiễm môi trường, không làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. 43 https://thuviensach.vn 3. Khả năng áp dụng Do kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện, không đòi hỏi trình độ kỹ thuật chuyên môn cao nên hầu hết nông dân có diện tích trồng mì và mía tương đối đều thực hiện được. Hiện nay đã có một số khách hàng đặt mua máy cải tiến của ông Trương. 44 https://thuviensach.vn CẢI TIẾN CÔNG CỤ LÀM CỎ CÂY BẮP BẰNG ĐỘNG CƠ HONDA Tác giả: LÊ VĂN HỮU (70%) và ĐINH VĂN HIỆP (30%) Địa chỉ: thôn Phú Cang 1 Bắc, xã Vạn Phú, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa Điện thoại: 0396876303 1. Tính mới của giải pháp Trong trồng bắp, làm cỏ là một trong những khâu quan trọng trong quá trình chăm sóc để cây bắp đạt năng suất, chất lượng cao. Hiện tại, đa số nông dân làm cỏ bắp theo phương pháp thủ công là dùng cuốc và sức người để cuốc cỏ, cách làm này quá nặng nhọc mà năng suất lao động không cao. Nếu tính trên ruộng bắp 500 m2 thì phải mất 3 công lao động trong 1 giờ. Ngoài ra khi làm cỏ theo phương pháp thủ công việc xới đất không được sâu dẫn đến đất không được tơi xốp, thông thoáng nên cây bắp ít phát triển. Từ thực tế của gia đình, ông Hữu và ông Hiệp đã rút ra nhiều kinh nghiệm và có ý tưởng chế tạo công cụ làm cỏ bắp bằng động cơ xe Honda. Mục đích của sáng kiến này là để tăng năng suất lao động trong khâu làm cỏ cây bắp, dùng sản xuất đại trà quy mô lớn, giảm chi phí đầu tư và tăng thu nhập. Các bộ phận của máy làm cỏ bắp bằng động cơ Honda gồm: Dùng sắt Ø14 làm 2 vành xe, Ø8 làm tâm xe, dùng típ sắt làm trục bánh xe, dùng sắt chữ V dày 0,3 cm rộng 2 cm dài 10 cm hàn dính 2 vành xe thành bánh xe, đồng thời làm răng bánh xe giúp bánh xe bấm 45 https://thuviensach.vn vào đất cho máy chạy tới. Sườn máy làm bằng típ sắt dày 0,27 cm uốn thành sườn một đầu có tay nắm để lái máy, đầu còn lại ráp vào bánh xe. Lốc máy được sử dụng bằng lốc máy xe Honda cũ, lốc máy được gắn vào sườn bên trên có gắn 1 bình xăng. Sên, nhông của máy tận dụng từ xe máy cũ. Cần số được độ bằng sắt công Ø6. Tay ga được độ bằng một thanh sắt mỏng và một sợi dây thép một đầu gắn vào tay cầm đầu, đầu còn lại nối với bộ chế hòa khí của lốc máy. Trạnh cày được làm bằng sắt tấm rộng 15 cm dày 0,3 cm. Mũi cày được làm bằng thép tấm dày 0,3 cm, một đầu nhọn, một đầu rộng 20 cm. Mũi cày được ráp liền với trạnh cày gọi là lưỡi cày. Lưỡi cày gắn vào khung máy bởi một thanh sắt rộng 6 cm dài 50 cm dày 1 cm. Cơ chế vận hành: khi động cơ hoạt động, lực chuyển từ nhông lốc máy (nhông 1) bằng dây sên đến một nhông lớn (nhông 2) được gắn trên khung sườn có đường kính 25 cm, trên trục nhông này có gắn một nhông con (nhông 3) đường kính 5 cm. Nhông 3 tiếp tục truyền lực đến nhông 4 có đường kính 20 cm cũng được gắn trên khung sườn, trên trục nhông 4 lại gắn một nhông nhỏ (nhông 5) đường kính 5 cm. Sau đó lực tiếp tục truyền từ nhông 5 đến nhông 6 có đường kính 20 cm, nhông 6 được gắn vào trục bánh xe làm cho máy chạy. Khi máy chạy sẽ kéo theo lưỡi cày, lưỡi cày chính là bộ phận làm cỏ bắp. Nhờ giải pháp này, năng suất làm cỏ của máy đạt 1.500 m2/giờ (tương đương 9 công lao động), tiết kiệm thời gian, sức lao động. Loại máy này có thể làm cỏ 46 https://thuviensach.vn được cho các loại cây hoa màu khác, phù hợp với nhiều địa hình. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Năng suất làm cỏ của máy đạt 1.500 m2/giờ, tương đương 9 công lao động. Chi phí cho 1 giờ máy hoạt động gồm tiền xăng, công lái máy, khấu hao máy là 59.600 đồng. Trong khi đó 9 công làm cỏ hết 180.000 đồng/giờ. Chênh lệch tiền công trong 1 giờ khi làm bằng máy là 120.400 đồng. - Hiệu quả xã hội: Giải phóng lao động bằng sức người, khuyến khích sáng kiến trong lao động, sử dụng công cụ lao động có động cơ, giúp nông dân có tư duy công nghiệp hóa trong lao động sản xuất. Giảm chi phí trong lao động, tăng thu nhập, tăng lợi nhuận trong sản xuất, góp phần thực hiện tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Giải pháp giúp khuyến khích nông dân mở rộng diện tích trồng bắp, làm tăng lượng cây xanh trong môi trường và tăng sản phẩm cho xã hội. 3. Khả năng áp dụng Quy trình vận hành máy đơn giản như điều khiển một xe Honda, nguyên liệu sẵn có ở địa phương, dễ chế tạo, dễ lắp đặt. Ngoài việc làm cỏ bắp còn có thể sử dụng máy để rạch hàng tỉa bắp, cày lật đất, xới xáo đất cho nhiều loại cây trồng khác. Giải pháp có khả năng áp dụng rộng rãi và hiệu quả cao. 47 https://thuviensach.vn THIẾT BỊ ĐÓNG BẦU ĐẤT VÀO TÚI NILÔNG Tác giả: NGUYỄN HỒNG CHƯƠNG Địa chỉ: thôn Lạc Thanh, xã Lạc Lâm, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng Điện thoại: 0982530652 1. Tính mới của giải pháp Nhằm khắc phục nhược điểm của các thiết bị trong việc đưa đất vào túi nilông để ươm giống cây công nghiệp và cây lâm nghiệp tác giả Nguyễn Hồng Chương đã sáng chế ra thiết bị đóng bầu đất vào túi nilông. Thiết bị bao gồm hai bộ phận chính là hệ thống nhận tách túi nilông và hệ thống tay nắm, nâng hạ phục vụ cho việc đóng bầu đất vào túi nilông được nhanh chóng. Tính mới trong giải pháp là sử dụng hệ thống tách giữ túi và hệ thống cung cấp đất vào túi nilông. Cấu trúc thiết bị đóng bầu đất này cho phép lao động cung cấp từng chiếc túi cho hệ thống tách túi nilon được mở ra và đất được đưa vào túi một cách nhanh chóng, đặc biệt thiết bị này sử dụng được rất nhiều loại túi khác nhau. Ngoài ra, thiết bị này còn cho phép điều chỉnh lượng đất theo mong muốn của người sử dụng. Thiết bị được thiết kế bánh xe để di chuyển trên mặt đất, thao tác đóng đất vào túi hoàn chỉnh. Lao động sử dụng thiết bị sẽ xếp túi vào luống. Với thiết bị này chỉ cần sử dụng 1 lao động. Hơn nữa, thiết bị không sử dụng năng lượng điện nên rất thuận lợi cho người sử dụng. Thời gian đóng hoàn chỉnh 1 túi khoảng 3 giây. 48 https://thuviensach.vn 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Công suất của thiết bị đóng được 18-20 túi/phút, giải phóng sức lao động bình quân từ 4-5 lao động/ngày, đem lại hiệu quả cao cho việc gieo ươm giống cây công nghiệp và cây lâm nghiệp. Thiết bị đóng bầu đất vào túi nilông đã tiết kiệm được chi phí nguyên vật liệu, ít tiêu hao nhiên liệu, lượng phế phẩm cũng ít đi. - Hiệu quả xã hội: Thiết bị đã giúp bà con nông dân vườn ươm giải quyết được khâu ứng dụng cơ giới hóa, tiết kiệm thời gian, nhân công, giải phóng sức lao động và nâng cao chất lượng giống cây trồng, đem lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập. 3. Khả năng áp dụng Thiết bị đóng bầu đất vào túi nilông có thể áp dụng cho nhiều loại cây, nhiều vùng đất khác nhau. Ngoài ra, thiết bị này còn có thể đóng được các loại nguyên vật liệu khác... 49 https://thuviensach.vn MÁY ẤP TRỨNG DÀNH CHO HỘ GIA ĐÌNH Tác giả: PHẠM THÚC Địa chỉ: thôn Tân Phú, xã Ninh Ích, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa Điện thoại: 0935855954 1. Tính mới của giải pháp Hiện nay, trên thị trường nhiều nhà sản xuất đã sản xuất ra nhiều loại máy ấp trứng nhằm phục vụ cho những cơ sở nông trại, trang trại ấp với số lượng lớn nên không thể áp dụng cho hộ gia đình. Hơn nữa giá thành máy ấp trên thị trường hiện nay từ 800 ngàn - 10 triệu đồng nên hộ nông dân, đặc biệt là hộ nghèo, không đủ khả năng để mua. Các hộ gia đình chủ yếu sử dụng con giống cho ấp nở tự nhiên, vì vậy rất khó chủ động trong việc chăn nuôi, không tập trung được, ảnh hưởng đến việc phòng ngừa dịch bệnh và kế hoạch thời vụ chăn nuôi... Do dó, việc cải tiến, tạo ra một dụng cụ ấp trứng nhân tạo cho hộ gia đình là hết sức cần thiết. Căn cứ vào đặc điểm sinh học của quá trình ấp trứng như nhiệt độ, độ ẩm, quá trình ấp và phát triển của phôi, anh Thúc đã chế tạo máy ấp trứng. Máy có thể ứng dụng cho hộ gia đình trong việc tự sản xuất con giống, chủ động trong việc chăn nuôi gà ta thả vườn đúng thời vụ, chủ động mọi kế hoạch sản xuất và phòng trừ dịch bệnh kịp thời. 50 https://thuviensach.vn 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Sau khi trứng được đưa vào máy ấp nhân tạo, gà mái đẻ xong, chỉ sau 10 - 15 ngày gà mái đẻ lại, không mất thời gian ấp nở. Nếu không sử dụng máy ấp trứng nhân tạo, thì 1 con gà mái đẻ được 15 trứng tiếp tục ấp nở và nuôi con từ 47 - 55 ngày mới đẻ lại. Nếu 1 hộ nuôi 20 con gà mái đẻ cho ấp nở tự nhiên sẽ thu về được 5 triệu đồng nhưng không chủ động được con giống đúng thời vụ. Nếu dùng máy ấp nhân tạo, sẽ giảm được thời gian, tỷ lệ hao hụt, tăng số lượng trứng đẻ, người nuôi sẽ thu được 5.875.000 đồng tiền bán gà con và 750.000 đồng tiền bán trứng, tăng thêm 1.625.000 đồng so với phương pháp tự nhiên. - Hiệu quả kỹ thuật: Quy trình máy ấp trứng hộ gia đình vận hành đơn giản, giá rẻ, dễ lắp ráp, linh kiện, phụ tùng có bán sẵn ở các cửa hàng điện trên thị trường. Dụng cụ được thiết kế như sau: Dùng thùng xốp kích thước 60 cm x 45 cm x 40 cm, hai bên thùng cắt mỗi bên 3 cửa gió 1 cm x 10 cm. Phần nhiệt: dùng bóng đèn 60 W để cung ứng nhiệt. Gió và thông khí: Dùng 1 máy quạt công nghiệp nhỏ kích thước 12 cm x 12 cm. Điều khiển nhiệt: qua bộ rơle điện và 1 nhiệt kế tự ngắt. Với kích thước này của máy, mỗi lần ấp được khoảng 120 - 150 quả trứng. 51 https://thuviensach.vn - Hiệu quả xã hội: Sử dụng máy ấp trứng nhân tạo sẽ giảm thời gian, giảm công lao động, tăng thu nhập cho hộ gia đình, chủ động được con giống nuôi kịp thời vụ, bảo đảm sức khỏe cho gà mái đẻ, tăng trọng lượng, lần sau đẻ trứng nhiều hơn và phòng trừ dịch bệnh kịp thời, không ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe con người và cộng đồng. 3. Khả năng áp dụng Quy trình máy ấp trứng nhân tạo bằng thùng xốp lắp ráp đơn giản dễ sử dụng, có thể phổ cập và nhân rộng đến từng hộ gia đình, hộ nông dân nghèo trên địa bàn xã Ninh Ích và trong phạm vi thị xã Ninh Hòa, rất thuận lợi trong sản xuất chăn nuôi gà ta thả vườn, góp phần phát triển kinh tế, tăng thêm nguồn thu nhập cho hộ gia đình, bảo vệ được môi trường chung và bảo đảm sức khỏe gia đình, cộng đồng. 52 https://thuviensach.vn CẢI TIẾN MÁY ẤP TRỨNG GIA CẦM Tác giả: TRƯƠNG NGỌC TƯỜNG Địa chỉ: tổ 14 Đường Đệ, Vĩnh Hòa, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa Điện thoại: 0913408140 1. Tính mới của giải pháp Máy ấp trứng cũ cấu tạo bằng thùng tôn, có nhiều quạt hút đảo bên trong, khay nước để dưới cùng, bộ nhiệt điều chỉnh thô sơ làm trứng nở không đều. Hơn nữa, máy rất nặng khi di chuyển, hạ nhiệt nhanh khi mất điện, điện trở tạo nhiệt 1.000 W, do đó tiêu hao điện năng rất lớn. Cải tiến máy ấp trứng theo quy trình mới đã giảm bớt chi phí khi mua vật tư và điều chỉnh bộ nhiệt độ làm cho trứng nở đạt hiệu quả cao hơn. Điện năng tiêu thụ điện sau cải tiến tiết kiệm đến 70% so với máy cùng loại trên thị trường. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Sau cải tiến, máy chứa được nhiều trứng, từ 500- 1.000 quả cho 1 lần ấp. Tỷ lệ trứng nở đến 97%. Giá thành máy là 2,5 triệu đồng/máy, rất phù hợp với người nông dân và các trang trại chăn nuôi. Dùng máy ấp trứng gia cầm cải tiến hạn chế được tình trạng tỷ lệ nở kém, trứng nở ra không đồng đều dễ bị xát vỏ, nhiều trứng đã phát triển thành hình, có đủ cả lông nhưng vẫn bị chết lưu,... 53 https://thuviensach.vn Sử dụng máy ấp gia cầm cải tiến, gà con nở đồng đều, tiện cho việc nuôi thương phẩm hay kinh doanh buôn bán gà con được thuận lợi hơn. Máy tiết kiệm điện hơn so với máy cùng chức năng trên thị trường nên tiết kiệm được chi phí khi sử dụng. - Hiệu quả kỹ thuật: Các bộ phận lắp ráp cho máy bao gồm: đồng hồ báo nhiệt độ; quạt đảo nhiệt và hơi nước; bóng đèn tròn 25W; khay đựng nước tạo độ ẩm; khay đựng trứng gia cầm; thùng ấp. Máy ấp trứng gia cầm cải tiến sử dụng thùng xốp thay thế cho thùng tôn, nên nhẹ nhàng khi di chuyển, khi mất điện nhiệt độ trong máy giữ được lâu hơn. Thiết bị điều chỉnh bộ nhiệt chính xác, trứng nở đều. Máy sử dụng bóng đèn có công suất (oát) thấp hơn để đỡ tiêu hao điện. Khay nước giải nhiệt được nâng từ dưới lên trên để tạo độ ẩm đều, hợp vệ sinh, khi trứng nở không rơi xuống khay nước. Tốc độ quạt hút đảo bên trong giảm bớt nên ít tiêu hao điện hơn. - Hiệu quả xã hội: Sản phẩm được làm ra để phục vụ bà con nông dân nên được thiết kế rất đơn giản, dễ sử dụng. Việc sử dụng máy ấp trong sản xuất và chăn nuôi sẽ đem lại hiệu quả cao do tăng năng suất, tiết kiệm chi phí, thời gian, khắc phục tình trạng chăn nuôi thủ công, kém hiệu quả, tốn thời gian, công sức chăn nuôi; giúp người nông dân phát triển kinh tế bền vững. 54 https://thuviensach.vn 3. Khả năng áp dụng Máy được sử dụng phổ biến cho các hộ gia đình hoặc trang trại chăn nuôi gia cầm để ấp trứng, chủ động cung cấp nguồn con giống kịp thời vụ, chất lượng tốt. 55 https://thuviensach.vn MÁY ẤP TRỨNG GIA CẦM TỰ ĐỘNG HOÀN TOÀN PHÙ HỢP VỚI NHIỀU KIỂU THỜI TIẾT Tác giả: NGUYỄN VĂN NHÂN Địa chỉ: thôn Đông An, xã Lộc Điền, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế 1. Tính mới của giải pháp Anh Nhân đã từng khảo nghiệm một số sản phẩm tương tự ở các tỉnh khác rất tốt nhưng khi mua về dùng thì hư hỏng liên tục, hoặc hiệu quả không như mong muốn. Với suy nghĩ, phải hiểu khí hậu địa phương mới sản xuất được một chiếc máy ấp trứng phù hợp, anh Nhân đã tìm tòi, học hỏi và bắt đầu nghiên cứu, chế tạo. Năm 2003, anh Nhân sản xuất thành công chiếc máy ấp trứng đầu tiên, phù hợp với khí hậu các vùng, miền. Sau nhiều năm nghiên cứu và cải tiến liên tục, đến năm 2009 đã trải qua 6 lần cải tiến và cho ra đời dòng máy hiện đại như ngày nay. Phương thức hoạt động của máy ấp trứng do anh Nhân chế tạo khá đơn giản với hệ thống cấp nhiệt bằng bóng đèn sợi đốt, cảm biến đo nhiệt độ, hệ thống cấp ẩm và đảo trứng tự động, hệ thống thông khí và hút khí nóng. Tất cả các bộ phận này đều được chế tạo từ gỗ, nhôm và các thiết bị điện tử, nên tỷ lệ ấp trứng đạt rất cao, gà con sau khi nở sống khỏe. Máy tự động hoàn toàn. Các thông số kỹ thuật của máy phù hợp với các đặc tính sinh lý của gia cầm khi 56 https://thuviensach.vn ấp trứng nên cho tỷ lệ nở cao (trên 80%), chất lượng con giống tốt. Máy dễ vận hành, dễ sửa chữa, thay thế linh kiện trong trường hợp bị hỏng nên người sử dụng không bị phụ thuộc vào nhà sản xuất, tốn ít điện và dễ sử dụng. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Đây là một sản phẩm hữu ích, mức độ tự động hóa cao nhưng lại đơn giản, dễ sử dụng, thân thiện với người Việt Nam, tiết kiệm điện, thân thiện với môi trường, tỷ lệ ấp nở cao, chất lượng con giống tốt, giá cả hợp lý (bằng khoảng 1/2 giá máy nhập khẩu)... Giúp hộ nông dân chăn nuôi gia cầm, sản xuất con giống có lợi nhuận lên đến hàng chục tỷ đồng. - Hiệu quả xã hội: Giải pháp này giải quyết được vấn đề việc làm cho người dân. Giải pháp này áp dụng được ở nhiều địa phương. 3. Khả năng áp dụng Trong nhiều năm qua, sản phẩm đã được bán ra thị trường với số lượng lớn, đã công nghiệp hóa công việc ấp trứng gia cầm với quy mô lớn, nhỏ khác nhau. Số lượng khách hàng tăng. Số lượng khách hàng quay lại đặt sản phẩm thứ 2, thứ 3... là trên 80%, một số khách hàng đã đặt đến cái thứ 5. Hiệu quả cao, giá thành lại rẻ, giá một chiếc máy ấp trứng rẻ nhất do anh Nhân chế tạo là 5 triệu đồng (công 57 https://thuviensach.vn suất 300 trứng cho một lần ấp) và cao nhất 80 triệu đồng (công suất 10.000 trứng cho một lần ấp)... Sản phẩm máy ấp trứng của anh Nhân được nhiều nông dân ở cả ba miền Bắc, Trung và Nam ưa chuộng. Chỉ tính từ năm 2010 đến nay, cơ sở của giám đốc trẻ Nguyễn Văn Nhân đã cung ứng ra thị trường gần 500 chiếc máy ấp trứng các loại. 58 https://thuviensach.vn MÁY ĐÀO - XỚI BỒN CÀ PHÊ ĐA NĂNG Tác giả: ĐỖ ĐỨC QUANG và ĐỖ ĐỨC SÁNG Địa chỉ: 216 Trường Chinh, phường Trà Bá, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai Điện thoại: 0913471904 1. Tính mới của giải pháp Trên thị trường đã có khá nhiều sản phẩm cùng loại do nước ngoài chế tạo, tuy nhiên máy đào - xới bồn cà phê đa năng do hai ông Đỗ Đức Quang và Đỗ Đức Sáng chế tạo là máy nhỏ, gọn và nhẹ, dễ dàng vận chuyển đến vườn cà phê với mọi địa hình, người sử dụng có thể len lỏi vào gốc cà phê một cách dễ dàng. Ngoài ra bộ lưỡi của máy có cấu tạo hoàn toàn mới (gồm 1 bộ lưỡi đào, 1 bộ lưỡi xới). Một người thao tác máy và một người phụ việc có thể đào từ 200 - 350 bồn cà phê/ngày (trong khi đó nếu sử dụng các máy cùng loại khác, một người một ngày chỉ đào được từ 20 - 30 bồn cà phê). Theo ông Quang, chiếc máy đào - xới bồn cà phê đa năng có khả năng cuốc xốp (xới cho đứt rẽ cám) cà phê, đào mở rộng bồn cà phê, đào rãnh ép xanh cho cây cà phê, xới đất bón phân cho cây cà phê, làm cỏ trong gốc cà phê. Bên cạnh đó, chiếc máy này cũng có thể sử dụng để xới xốp cho cây chè; đào rãnh thoát nước cho hồ tiêu; xới đất bón phân cho cây cam, thanh long và cây ăn trái khác; xới đất trồng rau màu, đậu đỗ và trồng bắp; xới đất vào túi cho các vườn ươm. 59 https://thuviensach.vn Công suất của máy từ 200 - 350 bồn cà phê/ngày, cuốc xốp được 600 - 800 gốc cà phê/ngày, làm cỏ trong gốc cà phê từ 0,6 - 0,8 ha/ngày. Chiều sâu đào tối đa của máy là 50 - 60 cm, chiều rộng đào lớn nhất là 25 cm, chiều rộng xới lớn nhất là 37 cm. Máy cũng rất tiết kiệm nhiên liệu, mức tiêu hao nhiên liệu bình quân 4,5-5,5 lít xăng/ ngày. Sản phẩm thay thế chiếc cuốc quen thuộc của bà con nông dân. Hơn nữa, giá cả cũng cạnh tranh hơn so với máy nhập ngoại, giá thành của máy đào - xới bồn cà phê đa năng chỉ bằng 1/3 giá máy của Nhật Bản, Đức. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kỹ thuật: Máy không chỉ có công dụng hỗ trợ người nông dân trồng cây cà phê mà còn có thể hỗ trợ trồng cây cao su non. Nếu sử dụng máy đào - xới có thể giảm 60% công chăm sóc, không chỉ làm lợi về kinh tế, mà còn chủ động về công lao động. Máy đào - xới bồn cà phê do ông Quang và ông Sáng sáng tạo gọn nhẹ, dễ sử dụng, có tính cơ động cao, thao tác dễ dàng trong các địa hình vườn cà phê. Đặc biệt, máy có thể tháo rời khi vận chuyển và các bộ phận nếu có hỏng hóc cũng dễ dàng thay thế. - Hiệu quả kinh tế: Chi phí cho cách chăm sóc bằng tay trên 1 ha là 150.000 đồng/ngày, trong khi đó để làm hết 1 ha phải cần đến 40 ngày, sẽ tiêu tốn 6.000.000 đồng. Nếu sử dụng máy làm thay sức người sẽ chỉ tốn khoảng 16 ngày, rút ngắn được hơn nửa thời gian, công thao tác 60 https://thuviensach.vn máy 200.000 đồng/ngày, sẽ chỉ tốn 3.200.000 đồng. Như vậy nếu sử dụng máy sẽ giảm được 2.800.000 đồng/ha chi phí, vừa tiết kiệm thời gian vừa nâng cao hiệu quả kinh tế. - Hiệu quả xã hội: Sản phẩm có thể giải quyết được vấn đề khan hiếm lao động, chủ động về công lao động và giảm bớt sức người trong việc chăm sóc cà phê. Đồng thời tiết kiệm chi phí, thời gian cho bà con nông dân và không gây hại đến môi trường. 3. Khả năng áp dụng Máy có thể sử dụng rộng rãi trong các vườn cà phê, áp dụng để mở rộng bồn cà phê, đào rãnh ép xanh, cuốc xốp, xới đất bón phân và làm cỏ trong gốc cà phê ở mọi địa hình. Ngoài ra, còn sử dụng máy để đào rãnh thoát nước cho hồ tiêu, đào rãnh chôn ống nước, móng nhà, chăm sóc cam, chanh, làm rau màu, đậu, đỗ,... 61 https://thuviensach.vn MÁY CHÀ DẬP CÀ PHÊ QUẢ TƯƠI Tác giả: NGUYỄN VĂN NI Địa chỉ:thôn 4, xã Hòa Nam, huyện Di Linh,tỉnh Lâm Đồng Điện thoại: 0362969910 1. Tính mới của giải pháp Hiện nay, trên thị trường có nhiều cơ sở, đơn vị, nhà máy sản xuất máy chà dập cà phê quả tươi, nhưng tất cả loại máy đó đều có hạn chế nhất định như: nhân sống, nhân nát, tốc độ chậm, quả cà phê thối không xuống được, thân máy quá cao, quả cà phê bắn tung toé, lắp đặt phức tạp, khi máy hỏng hóc không có linh kiện tự thay thế mà phải đem đến thợ sửa chữa,... Tất cả những hạn chế nêu trên đều dẫn đến hậu quả là làm giảm chất lượng của cà phê và gây tốn kém chi phí, thời gian và công sức lao động. Chiếc máy dập cà phê quả tươi do tác giả Nguyễn Văn Ni chế tạo đã phần nào giảm được những rủi ro đó: - Tốc độ bóc vỏ cà phê nhanh, hơn 100 bao/giờ. - Đối với cà phê thối hoặc dính từng mảng vẫn xuống bình thường chứ không cần dùng gậy chọc - ngoáy - bới - cào. - Nhân và vỏ được tách đều hoàn toàn, không sống, không nát, kể cả khi kích thước quả không đều. - Cà phê sau khi bóc vỏ rơi khỏi máy với tốc độ rất nhanh nhưng không bị bắn văng tung tóe. - Chiều cao cối thấp hơn mọi loại máy cùng loại trên 62 https://thuviensach.vn thị trường từ 10- 20 cm, vì vậy việc nâng cao bao cà phê sẽ dễ dàng hơn. - Thân cối ôm sát rulô cối, không chứa hốc kín làm đọng xác cà phê, gây thối mục cối. - Thân cối cố định với thùng không dùng ốc, giúp tháo lắp vệ sinh rất nhanh. - Tháo lắp vào giàn sắt xi bất kỳ cũng không cần dùng đến ốc mà vẫn tăngđơ được dây curoa vô cùng tiện lợi. - Mặt sàn siêu bền. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Sử dụng máy này sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao: giảm chi phí sửa chữa, linh kiện có sẵn, dễ mua, dễ thay thế; tiết kiệm chi phí nhân công; nâng cao chất lượng cà phê. - Hiệu quả xã hội: Chất lượng cà phê được nâng cao, đồng nghĩa với uy tín sản phẩm và thương hiệu cà phê của Việt Nam được nâng cao trên thị trường thế giới, từ đó tác động ngược trở lại giúp ngành trồng và chế biến cà phê của Việt Nam ngày càng phát triển, kéo theo sự phát triển của xã hội và các ngành kinh tế liên quan. 3. Khả năng áp dụng Máy chà dập cà phê quả tươi có khả năng áp dụng rộng rãi với tất cả các hộ nông dân, cơ sở, nhà máy thu mua và chế biến cà phê tại 5 tỉnh Tây Nguyên và các địa phương trồng cà phê trên cả nước. 63 https://thuviensach.vn MÁY LỌC TINH BỘT NGHỆ KIỂU LY TÂM ÁP LỰC Tác giả: VĂN ĐỨC QUYNH Địa chỉ: thôn Long Hưng, xã Hải Phú, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị Điện thoại: 0397129361 1. Tính mới của giải pháp Máy lọc tinh bột nghệ ly tâm nồi quai tự nguyên liệu trượt theo thanh xiên của nồi một lớp mỏng đẩy nhau lên trên miệng ra ngoài qua cửa thải, hoặc phải dùng từng mẻ một. Nguyên liệu bỏ vào bì vải đưa vào nồi khi máy đứng và xả vải cũng phải dùng máy để lấy bì vải ra, và cứ đóng ngắt điện liên tục làm hao tốn điện năng, giảm tuổi thọ của máy. Máy do tác giả Văn Đức Quynh chế tạo hoàn toàn mới, loại máy ly tâm trục quay khác với loại máy ly tâm nồi quai. Máy ly tâm trục quay nhờ tay gạt phân đều nguyên liệu trên mặt lưới và dẫn bã lên trên miệng nồi ra ngoài qua cửa thải, cánh quạt tạo áp lực nén tinh bột qua lưới qua nồi ngoài dẫn đến thùng lắng. Trục quay của máy ly tâm lọc được tất cả các loại tinh bột, nguyên liệu nạp vào máy ra vào liên tục, máy hoạt động đến khi nào hết nguyên liệu mới nghỉ. Máy lọc được từ 1,5-2 tạ củ nghệ. Có thể dễ dàng tháo lắp và vệ sinh. Máy dùng điện 1 pha. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Máy ly tâm trục quay tiết kiệm được chi phí trực64 https://thuviensach.vn tiếp và gián tiếp, cứ 1 tạ củ nghệ tươi lọc ra tinh bột tiết kiệm được 220.000 đồng so với khi sử dụng máy ly tâm nồi quai. - Hiệu quả xã hội: Máy ly tâm trục quay ra đời đã giảm áp lực cho người chế biến, góp phần tăng thu nhập cho người sử dụng, không ồn ào, không gây ô nhiễm môi trường, cung cấp cho người tiêu dùng sản phẩm chất lượng cao. 3. Khả năng áp dụng Máy ly tâm trục quay mới được chế tạo giai đoạn đầu đã được áp dụng tại cơ sở chế biến tinh bột nghệ cô Hạnh ở Đông Hà, Quảng Trị. Máy sẽ được cải tiến để hoàn thiện sản phẩm, sản xuất hàng loạt và thương mại hoá sản phẩm trên thị trường toàn quốc. 65 https://thuviensach.vn MÁY ÉP CỦI MÙN CƯA, DĂM BÀO Tác giả: TRẦN ĐÌNH LAI Địa chỉ: thôn An Xuân, xã Quảng An, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế Điện thoại: 0913622228 1. Tính mới của giải pháp Chứng kiến cảnh người dân trong thôn đem trấu đổ ra sông, hoặc đốt sau mỗi lần xay xát gạo gây ô nhiễm môi trường, anh Lai nghĩ trấu là loại chất đốt tại sao không chế thành củi. Từ đó ý tưởng chế tạo máy ép củi ra đời. Máy hoạt động dựa trên nguyên lý nén bằng trục vít, có van nhiệt và sản phẩm tạo ra là những thỏi củi dài hình ống từ nguyên liệu có sẵn ở địa phương. Trấu cho vào máy ép, bộ phận sấy tự động sẽ làm giảm độ ẩm của trấu, sau đó ép thành củi dài 70 cm, chỉ cần 1,5 kg trấu sẽ cho “ra lò” 1 kg củi. Không ngừng cải tạo kỹ thuật để cho ra sản phẩm chất lượng tốt, hiện nay doanh nghiệp của anh Lai đã có thể lắp ráp hoàn chỉnh và cung cấp cho thị trường 2 loại máy ép củi trấu với công suất 180kg củi/h và 300kg/h. Các sản phẩm đều có thông số kỹ thuật ổn định với các ưu điểm như bảo đảm độ ẩm đầu vào của nguyên liệu, không tiêu tốn điện năng, tự động hóa các quy trình ép. Theo đánh giá của những người sử dụng, máy ép củi trấu của anh Trần Đình Lai sáng chế rất tiện lợi, bởi lượng trấu hằng ngày được sinh ra từ việc xay xát lúa 66 https://thuviensach.vn gạo rất nhiều nhưng qua máy ép đã được nén lại thành củi nên chi phí tồn kho, vận chuyển dường như cũng giảm đi rất nhiều. Tình trạng vỏ trấu bị đốt bỏ gây ô nhiễm, lãng phí về nguồn lực và tài nguyên thiên nhiên cũng được giải quyết. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Máy ép củi mùn cưa, dăm bào của doanh nghiệp tư nhân Bạch Lai được khách hàng đánh giá cao về chất lượng, đẹp về mẫu mã, máy có giá thành tương đối rẻ, khả năng thu hồi vốn nhanh. Máy có thể ép được rất nhiều loại phế phẩm, phụ phẩm nông - lâm nghiệp như: vỏ trấu, mùn cưa, dăm bào, vỏ cà phê, vỏ đậu lạc... - Hiệu quả xã hội: Việc nghiên cứu, chế tạo thành công máy ép các phế phẩm nông - lâm nghiệp sẽ tạo ra sản phẩm mới sản xuất ra chất đốt mới có chất lượng cao, giảm chi phí cho người tiêu dùng, giá trị cho các phụ phẩm, phế phẩm nông - lâm nghiệp gia tăng, nâng cao thu nhập cho người nông dân, giảm ô nhiễm môi trường. 3. Khă năng áp dụng Hiện nay, máy ép của anh Lai đã có mặt trên 50 tỉnh, thành phố trong cả nước. Nhiều khách hàng từ Lào và Campuchia cũng tìm đến mua máy ép của anh Lai. 67 https://thuviensach.vn MÁY HÚT BỘT CHÂN KHÔNG Tác giả: BÙI VĂN TUÂN Địa chỉ: số 14, tổ 1, khu phố 3, thị trấn Dương Minh Châu, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh Điện thoại: 0363055449 1. Tính mới của giải pháp Qua nhiều năm gắn bó với nghề làm bún, anh Tuân đã có rất nhiều ý tưởng để giúp cho việc sản xuất bún của gia đình ngày càng hiện đại hơn. Hút bột cho vào máy ép bún là một trong những công đoạn của việc làm bún. Từ trước đến nay, các hộ sản xuất bún như gia đình anh đều thực hiện phương pháp hút bột thủ công, vừa tốn nhân công, năng suất thấp, không bảo đảm vệ sinh, vừa hao tốn nguyên liệu vì bị vung vãi ra ngoài. Máy hút bột chân không xử lý được công đoạn thứ ba của quá trình làm bún, chỉ cần khởi động máy sẽ tự động hút bột từ bên ngoài cho vào máy ép bún. Điểm mới đầu tiên của máy hút bột chân không là được tạo ra cho việc sản xuất bún, thay thế cho lao động thủ công, chi phí trong sản xuất giảm và chi phí chế tạo máy rẻ. Thứ hai, bên cạnh việc hỗ trợ cho sản xuất bún, máy hút bột chân không có thể áp dụng cho một số ngành, nghề khác có công đoạn tương tự như nghề sản xuất dầu điều... Nguyên lý hoạt động chủ yếu của máy là lực hút, sự kết hợp của các dụng cụ phù hợp liên quan để tạo ra một lực hút phù hợp nhất. 68 https://thuviensach.vn Máy gồm các bộ phận sau: 01 thân máy bằng inox; 02 cánh quạt bằng nhựa và 02 lò xo; 01 môtơ 1,5 ngựa; 01 chân sắt với chức năng đỡ máy; 01 boni và 01 dây curoa. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kỹ thuật: Trước đây khi chưa có máy hút bột chân không, phải cần riêng 1 lao động nam để múc bột đổ vào máy ép bún. Để phục vụ cho việc làm bún phải sử dụng tổng số 3 nhân công. Sau khi áp dụng máy hút bột chân không vào việc sản xuất bún, quy trình làm bún đơn giản hơn, hiệu quả cao hơn, chi phí ít hơn, lợi nhuận cao hơn. Chi phí chế tạo máy không cao, kết cấu máy gọn gàng, dễ vận chuyển, dễ sử dụng, năng suất cao, giảm được chi phí trong quá trình làm bún. - Hiệu quả kinh tế: Trên thị trường hiện nay cũng có các sản phẩm được gọi là máy hút bột có chức năng tương tự, được sản xuất tại nước ngoài, giá thành mỗi máy là 13 triệu đồng. Máy do anh Tuân chế tạo chỉ có 8,5 triệu đồng. Đặc biệt máy hút bột công nghệ nước ngoài mỗi khi linh kiện của máy hỏng phải thay thế rất tốn kém. Máy hút bột chân không do anh Tuân chế tạo từ những nguyên vật liệu và linh kiện đơn giản, rẻ tiền. - Hiệu quả xã hội: Sử dụng máy hút bột chân không góp phần giải quyết được tình trạng thiếu lao động trong nông nghiệp 69 https://thuviensach.vn do chỉ cần 2 nhân công nữ là có thể điều khiển được cả quy trình làm bún. 3. Khả năng áp dụng Giải pháp được sử dụng rộng rãi cho các hộ gia đình có truyền thống sản xuất bún. Máy sử dụng rất dễ dàng và tiện lợi. 70 https://thuviensach.vn MÁY PHUN VÔI Tác giả: TRẦN TRỌNG ĐỨC Địa chỉ: ấp An Hòa 1, xã Bình An, huyện Thủ Thừa, tỉnh Long An Điện thoại: 0334225034 1. Tính mới của giải pháp Máy phun vôi khắc phục được nhược điểm của phương pháp rải vôi thủ công là tốn công, người rải tiếp xúc gần với vôi, không thể rải ở những vị trí trên cao. Máy phun vôi nhanh, lượng vôi đều, hiệu quả, an toàn cho người sử dụng, đặc biệt có thể phun vôi trên những cây trồng cao, những vị trí khuất bên trong lá. Thùng chứa vôi có bộ phận điều chỉnh lượng vôi và lò xo chống nghẹt vôi, bộ phận đầu bò chứa cánh quạt để quạt vôi, kết hợp với máy phun thuốc để tạo ra máy phun vôi. Máy phun vôi gồm các bộ phận: máy phun thuốc 2 thì hoặc 4 thì, thùng phun vôi, đầu bò quạt vôi, cần phun thẳng, cần phun bừa dài. Vôi bột được cho vào thùng chứa vôi (3,5 kg), khởi động máy xăng để vận hành đầu bò quạt vôi. Vôi được phun bằng hai loại cần: cần phun thẳng và phun bừa. Cần phun thẳng có khoảng cách phun là 6,5 m; còn cần phun bừa có thể phun một đường dài 7,5 m. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: 71 https://thuviensach.vn Máy phun vôi có năng suất cao gấp 10 lần so với phương pháp thủ công. Chi phí chế tạo máy không cao, chỉ khoảng 4 triệu đồng/máy. Nếu tận dụng máy của xe Honda cũ sẵn có thì chi phí chế tạo là 2-2,5 triệu đồng/máy. - Hiệu quả xã hội: Sử dụng máy phun vôi giảm công lao động, giải quyết được tình trạng thiếu lao động trong nông nghiệp. Đồng thời, hạn chế tiếp xúc giữa hóa chất với con người; phun vôi lên được những cây trồng cao, những vị trí khuất để khử trùng, tiêu diệt mầm bệnh. 3. Khả năng áp dụng Máy có thể được sử dụng trong việc vệ sinh đồng ruộng, chuồng trại, ao hồ. Đồng thời, cải tạo đất, diệt mầm bệnh tồn dư nằm dưới lớp đất sâu, hạ phèn, hạn chế ngộ độc hữu cơ, phòng trừ một số đối tượng dịch hại trên cây lúa, đặc biệt là phòng trừ bệnh bìa lá lúa do vi khuẩn trong các tháng mùa mưa. Máy còn được sử dụng để khử trùng tiêu diệt mầm bệnh cho cây trồng, nhất là đối với cây ăn quả. 72 https://thuviensach.vn MÁY MÀI TỐC ĐỘ NHANH Tên tác giả: HOÀNG TRUNG Địa chỉ: đường 17 Trung Sơn, xã Suối Nghệ, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Điện thoại: 0986614546; 0982707342 1. Tính mới của giải pháp Hiện nay trên thị trường có các loại máy mài dùng trong dân dụng, dùng để mài các sản phẩm phục vụ mọi nhu cầu của người dùng, nhưng chỉ sử dụng được 1 đá để mài. Trên thị trường không có loại máy có chức năng mài 2 mặt sản phẩm cùng một lúc (ví dụ lưỡi dao). Xuất phát từ những khó khăn cần khắc phục của giải pháp đã biết, máy mài tốc độ nhanh được tạo ra nhằm mục đích phục vụ cho các hộ gia đình làm nghề rèn như gia đình ông Trung. - Cấu tạo của máy gồm: + Khung, thân máy; + Hệ thống điều chỉnh 2 đá; + Hệ thống nâng đỡ môtơ để điều chỉnh sức căng dây curoa; + Hệ thống bảo vệ an toàn. - So với các loại máy mài hiện có thì giải pháp kỹ thuật tạo ra có những điểm khác biệt như: + Hệ thống điều chỉnh 2 đá; + Hệ thống nâng đỡ môtơ để điều chỉnh sức căng dây curoa; + Hệ thống bảo vệ an toàn; 73 https://thuviensach.vn + Hệ thống trục xoay. - Cách vận hành máy: Trước tiên phải đóng cầu dao (hoặc aptomat) cấp nguồn cho động cơ hoạt động. Khi động cơ khởi động xong đưa vật cần mài vào. Khi máy mài hoạt động có hiện tượng bị mòn đá thì cúp điện tắt máy và điều chỉnh cho 2 đá tiến sát lại gần nhau theo nhu cầu sử dụng. Khi kết thúc quá trình vận hành, cúp cầu dao (hoặc aptomat) cấp nguồn cho môtơ và vệ sinh khu vực làm việc. Quá trình làm việc tiếp theo được lặp lại như trên. Trong quá trình hoạt động, nếu có sự cố về quá tải thì hệ thống bảo vệ động cơ sử dụng cầu dao (hoặc aptomat), rơle bảo vệ sẽ tự động ngắt nguồn điện ra khỏi động cơ. 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Tạo thu nhập tối đa cho những người làm ngề rèn mà chủ yếu là người nông dân. - Hiệu quả xã hội: Giải pháp này không làm ảnh hưởng đến môi trường. 3. Khả năng áp dụng Sản phẩm đã kiểm tra thử nghiệm và đưa vào sử dụng, trung bình 1 giờ máy mài có thể mài được 40 sản phẩm. Máy có thể sử dụng cho tất cả các hộ làm nghề rèn trong cả nước. 74 https://thuviensach.vn ỨNG DỤNG CƠ GIỚI XỬ LÝ DÂY THANH LONG CẮT TỈA, HẠN CHẾ Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG Tác giả: NGUYỄN VĂN CƯỜNG và LÊ VĂN HÙNG Địa chỉ: ấp Bình Minh, xã Bình Tâm, thành phố Tân An, tỉnh Long An Điện thoại: 0908602843 1. Tính mới của giải pháp Hiện nay, khi cắt tỉa cành nhánh, một số người trồng thanh long thường không có biện pháp xử lý triệt để những nhánh già, nhánh có mầm bệnh mà vứt bừa bãi hoặc chất thành đống trong khu vực canh tác. Thậm chí còn đem vứt xuống ao, hồ, kênh, rạch gây ô nhiễm môi trường, là nguồn lây lan mầm bệnh cho cây trồng và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Giải pháp của hai tác giả Nguyễn Văn Cường và Lê Văn Hùng là ứng dụng thiết bị cơ giới băm nhuyễn dây thanh long, sau đó sử dụng chế phẩm sinh học ủ thành phân bón lại cho cây. Ứng dụng này đã giúp người nông dân giảm chi phí phân bón, cải tạo đất, bảo đảm vệ sinh vườn trồng, hạn chế bệnh hại lây lan. Máy có công suất băm lớn, trên 3 tấn dây/giờ. Máy băm dây thanh long hoạt động dựa trên nguyên lý tổ hợp nhiều dao băm và quạt đẩy vụn thanh long ra ngoài. Sản phẩm được thiết kế an toàn cho người sử dụng, di chuyển dễ dàng trong vườn thanh long bằng hệ thống bánh xe đẩy được đặt ở phía dưới. 75 https://thuviensach.vn 2. Tính hiệu quả - Hiệu quả kinh tế: Áp dụng máy băm dây thanh long giúp tăng năng suất lao động, giảm chi phí nhân công, tiết kiệm thời gian. - Hiệu quả xã hội: Áp dụng máy băm dây thanh long giúp tận dụng cành nhánh phế thải, sâu bệnh tạo thành phân bón, hạn chế gây ô nhiễm môi trường và mầm bệnh, bảo đảm công tác vệ sinh đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn. 3. Khả năng áp dụng Máy nhận được sự quan tâm và đánh giá tốt của người trồng thanh long. Có thể sử dụng máy cả trong điều kiện có điện hoặc không đồng đều được (chỉ cần thay đổi thiết bị tạo động lực là môtơ động cơ nổ). Sản phẩm được bán với giá 12,6 triệu đồng/máy cho loại động cơ chạy bằng xăng và 11,6 triệu đồng/máy cho loại động cơ điện 3 pha. 76 https://thuviensach.vn