🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Bí Quyết Thành Công Sinh Viên (Cẩm nang thiết yếu của học sinh sinh viên) - Nguyễn Ngọc Bích Ebooks Nhóm Zalo LỜI GIỚI THIỆU C ác tác giả quyển sách này từng là những Sinh viên giỏi và hiện đang là giảng viên Đại học uy tín, đầy nhiệt huyết. Chính vì vậy những nội dung được trình bày trong sách đề cập đến nhiều vấn đề mà Sinh viên thường gặp phải, từ phương pháp học tập cho đến rèn luyện các kỹ năng hỗ trợ, thậm chí cả việc "săn" học bổng và tìm đường du học. Điều quan trọng và thú vị ở đây là sau khi nêu ra vấn đề, các tác giả đều đưa ra những biện pháp giải quyết vấn đề một cách rất "Sinh viên" trong việc làm thế nào để có những kỹ năng mềm hết sức cần thiết cho một Sinh viên hiện đại như nghe, ghi chú, học ngoại ngữ, sử dụng Internet… Tựa sách là "Bí quyết thành công Sinh viên", nhưng theo tôi, các em học sinh Trung học phổ thông sắp bước vào giảng đường Đại học cũng có thể sử dụng như là một cách tiếp cận với phương pháp học Đại học, vốn khác rất xa so với cách học ở bậc Trung học phổ thông. Khi đọc hết những trang cuối cùng, người đọc sẽ thấy bí quyết mà các tác giả đưa ra tập trung vào ba điểm chính: 1. Biết đặt mục tiêu học tập cho đúng, 2. Có phương pháp và có kế hoạch thực hiện hiệu quả mục tiêu đã đặt ra và 3. Có ý chí quyết tâm và tự tin theo đuổi đến cùng kế hoạch của mình. Chặng đường học tập ở bậc Đại học không mấy dài, nhưng là chặng đường quan trọng trong đời người trí thức. Quyển sách này, với trải nghiệm của chính những người đã đi qua chặng đường đó, chắc chắn rất hữu ích cho các Sinh viên, giúp các bạn rút ngắn hơn con đường đi đến thành công trong học tập để trở thành người trí thức trẻ có năng lực thực sự. TS. Nguyễn Đức Nghĩa g y g Phó Giám đốc Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh LỜI NÓI ĐẦU T ốt nghiệp phổ thông rồi thì bạn làm gì? Nhiều khả năng câu trả lời của bạn sẽ là "Thi vào Đại học, Cao đẳng", tuy đây không phải là cánh cửa duy nhất để bạn bước vào đời. Có bạn thi đậu ngay, không ít bạn chưa thể trở thành Sinh viên ngay sau khi học hết lớp 12 mà phải đợi dăm năm nữa, khi các bạn đã có các điều kiện tốt hơn về tài chính, thời gian, kiến thức… nhưng có thể nói trường Đại học lúc nào cũng là ước mơ của đa số bạn trẻ và là một trong những "mục tiêu lớn" đầu tiên của bạn, với tư cách một con người trưởng thành. Chúng tôi cũng vậy - cũng khao khát, mơ ước và nỗ lực để đạt được mục tiêu đó, nhưng rồi chúng tôi chợt nhận ra một điều quan trọng: vượt qua được cánh cổng Đại học, trở thành Sinh viên chỉ là một bước đi nhỏ, vô cùng đơn giản. Điều "làm khó" chúng tôi nhiều nhất chính là phương pháp học. Chúng tôi nghĩ rằng cứ học như hồi phổ thông là được, tức là đi học đều, chép bài đầy đủ, học bài cho thuộc, chăm chỉ làm bài tập... là "tự nhiên" trở thành Sinh viên giỏi, thành công. Thế nhưng không phải. Chúng tôi bối rối và lúng túng trong chiếc áo "Sinh viên" dường như quá rộng mà mình vừa khoác lên người, không biết phải xoay trở thế nào để nó trông vừa vặn, đẹp mắt. Bạn có thể ngạc nhiên, nhưng quả thật giai đoạn bỡ ngỡ đó không dễ chịu chút nào, mà cũng không ngắn đâu, khi bạn phải đánh vật với việc học, bỏ biết bao nhiêu thời gian và công sức mà kết quả thu về chẳng đáng là bao. Chúng tôi chỉ ước gì lúc ấy có ai chỉ cho mình cách học sao cho phù hợp, sao cho hiệu quả trong môi trường học tập mới lạ này. Có thể nói ý tưởng viết một cuốn sách chia sẻ về phương pháp học tập ở bậc Đại học đã được chúng tôi ấp ủ ngay từ những năm cuối Đại học, chỉ với một mong muốn đơn giản là giúp các bạn Sinh viên đỡ vất vả, tiếp cận việc học tập đúng cách và đạt hiệu quả cao, mà lại không quá cực nhọc, mất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, với tư cách là những người đi trước, chúng tôi muốn chia sẻ với bạn kinh nghiệm học tập của chính mình, đồng thời giới thiệu với các bạn những tấm gương thành công điển hình. Nhờ biết áp dụng những phương pháp học tập khoa học và hiệu quả mà các bạn ấy đã đạt được nhiều thành tựu mà bất cứ Sinh viên nào cũng phải khâm phục: tốt nghiệp loại xuất sắc, giành học bổng du học sau Đại học, trở thành hạt nhân tích cực trong các hoạt động xã hội… Mong muốn là như thế, nhưng vì nhiều lý do mà ý tưởng đó vẫn chưa có điều kiện để thành hiện thực. Rồi trong một lần tiếp xúc với anh Nguyễn Văn Phước, Giám đốc Công ty Văn hóa Sáng tạo First News - Trí Việt, chúng tôi biết được First News cũng đang lên kế hoạch thực hiện một cuốn sách như thế. Cuộc trò chuyện tình cờ đó chính là điểm khởi đầu để chúng tôi cùng bắt tay lên đề cương và từng bước triển khai thực hiện cuốn sách này - một cuốn sách về bí quyết học tập ở bậc Đại học, do các tác giả Việt Nam biên soạn, dành riêng cho Sinh viên Việt Nam, mang những nét đặc thù về tâm sinh lý của tuổi trẻ Việt Nam trong môi trường văn hóa Việt Nam. Và giờ đây, cuốn sách đang ở trước mặt bạn. Khi bạn quyết định cầm lên cuốn sách này giữa hàng ngàn cuốn sách chất đầy trên kệ trong nhà sách thì nhiều khả năng bạn đã, đang hoặc sắp sửa trở thành Sinh viên Đại học. Nhiều khả năng là bạn rất quan tâm đến việc học ở cấp học này, có thể bởi tò mò háo hức, có thể do lúng túng băn khoăn, mà cũng có thể vì muốn biết liệu cách học của mình từ trước đến giờ có "đúng". Vậy thì cuốn sách này dành cho bạn. Có nhiều bạn đã tự xây dựng được kế hoạch học tập hiệu quả mà vẫn còn khá "rảnh rỗi" nên muốn tìm hiểu về các hoạt động ngoại khóa hoặc việc làm thêm của Sinh viên. Hoặc có bạn muốn tìm kiếm những gợi ý để sử dụng thời gian vào mục đích nâng cao kiến thức, chẳng hạn tìm học bổng, học cùng lúc hai ngành… Vậy thì cuốn sách này cũng dành cho bạn. Và nếu câu hỏi sau cùng mà bạn đặt ra cho mình là làm thế nào để trở thành một Sinh viên thành công thì cuốn sách này dành cho bạn. Để thật sự làm bạn đồng hành với các bạn Sinh viên, cuốn sách này có tất cả 13 chương, với mỗi chương đi sâu vào phân tích những chủ đề riêng biệt mà bạn có thể lựa chọn để đọc bất cứ chủ đề nào và bất cứ lúc nào mà bạn cần. Chương 1 "Hành trình Đại học" sẽ giúp bạn hình dung tổng thể về môi trường mà bạn đang và sẽ bước vào. Những hiểu biết đó sẽ chuẩn bị tinh thần cho bạn, giúp bạn khỏi bỡ ngỡ, choáng ngợp trước khái niệm "là Sinh viên", từ đó nhanh chóng hội nhập với môi trường mới, nơi bạn sẽ học tập với phương châm mới là Biết - Hiểu - Áp dụng. Chương 2 "Động cơ học tập" giúp bạn xác định mục tiêu học tập và xây dựng niềm tin vào khả năng của chính mình. Chương này cũng giúp bạn cách tìm hiểu bản thân, biết mình cần gì và nên làm gì khi bước chân vào môi trường Đại học, qua đó bạn sẽ tự xác định cho mình hướng đi đúng đắn cần thiết. Để hiện thực hóa những mong muốn đó, bạn cần xây dựng được "Những thói quen thành công" (Chương 3). Phần này sẽ giúp bạn nhận ra điểm mạnh và điểm yếu của mình, đồng thời hướng dẫn cách tập luyện để bạn tạo được những thói quen học tập cần thiết và hữu ích phù hợp để có thể trở thành một Sinh viên thành công. Chương 4 "Môi trường học tập" nêu những chỉ dẫn rất chi tiết về không gian học tập sao cho hiệu quả nhất, từ địa điểm, thời gian đến ánh sáng, âm thanh, và thậm chí cả mùi hương… tất cả tạo nên một không gian hoàn hảo cho việc học tập. Sau khi đã có những bước chuẩn bị chu đáo như thế, bạn sẽ đến với Chương 5 "Học như thế nào?". Chương này sẽ giúp bạn định hình được cách học để vượt qua những môn thuộc dạng khô khan nằm ở khối kiến thức đại cương mà bạn luôn "sợ hãi" mỗi khi nhắc đến. Bạn cũng sẽ biết được cách học trên giảng đường sao cho hợp lý, ghi chép bài vở sao cho khoa học, cách lắng nghe, chia sẻ kiến thức và cả cách hỏi đáp với giáo viên để bạn tiếp thu bài hiệu quả. Và một trong những phương pháp giúp ghi nhớ nội dung tốt nhất là xây dựng sơ đồ tư duy cũng sẽ được trình bày tỉ mỉ trong chương này. Chương 6 "Sức mạnh của ngôn từ" giúp bạn hiểu được giá trị của ngôn ngữ bạn sử dụng hàng ngày, từ đó biết cách dùng cho đúng, cho chuẩn mực, giữ gìn nét trong sáng của ngôn ngữ mẹ đẻ và biết áp dụng đúng chỗ, đúng lúc ngôn ngữ riêng của giới trẻ hiện nay. Tất nhiên chúng tôi không quên điều khiến các bạn Sinh viên quan tâm hơn cả: cách vượt qua các kỳ thi, và Chương 7 "Những kỳ thi" sẽ dành cho chủ đề này. Chúng tôi sẽ chia sẻ với các bạn cách học ôn từng môn theo từng giai đoạn khác nhau, từ giai đoạn bắt đầu học, giai đoạn ôn thi, giai đoạn vài ngày, vài giờ trước kỳ thi. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng sẽ hướng dẫn bạn cách giải quyết hai dạng đề thi phổ biến hiện nay là tự luận và trắc nghiệm, qua đó gợi ý cho bạn những cách học thi phù hợp. Chương 8 "Về đích" sẽ chuẩn bị cho bạn những thông tin cần thiết để có kỳ thực tập thành công, thi tốt nghiệp đạt kết quả tốt, hướng dẫn bạn cách viết luận văn tốt nghiệp, cách thuyết trình đề tài... Và phần cuối chương dành cho nội dung liên quan đến vấn đề trung thực trong nghiên cứu khoa học - điều cần đặc biệt lưu ý trong giai đoạn này, khi các bạn làm khóa luận/ đồ án tốt nghiệp. Một trong các "kỹ năng mềm" mà bạn Sinh viên nào cũng cần học là ngoại ngữ. Trong Chương 9 "Ngoại ngữ và các kỳ thi ngoại ngữ", chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn về phương pháp học ngoại ngữ. Chúng tôi tập trung vào tiếng Anh, bởi đây là ngoại ngữ thông dụng, "chiếc cầu nối" quan trọng để bạn bước tiếp trên con đường học vấn ở nước ngoài. Trong chương này, chúng tôi cũng giới thiệu các bí quyết giúp bạn vượt qua được các kỳ thi tiếng Anh phổ biến hiện nay như TOEIC, IELTS và TOEFL. Chắc hẳn nhiều bạn nuôi mơ ước về môi trường học tập ở nước ngoài với các học bổng khác nhau, vậy thì Chương 10 "Học bổng - Du học" sẽ chuẩn bị cho bạn cái nhìn đầy đủ về vấn đề du học cũng như các cách tiếp cận với các học bổng. Chương này cũng chia sẻ với các bạn kinh nghiệm vượt qua những ngày khó khăn ở nước ngoài, với hy vọng các bạn sẽ bớt lúng túng để nhanh chóng hội nhập và đạt được những thành tích học tập tốt. Chương 11 "Internet và kỹ năng khai thác thông tin trên mạng" sẽ cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích liên quan đến cách tiếp cận với nguồn tài liệu khổng lồ trên mạng, qua đó giúp bạn biết cách tìm kiếm tài liệu nhanh chóng, chính xác và hiệu quả. Sau khi trang bị cho các bạn các phương pháp học tập, chúng tôi cũng chia sẻ với bạn những nội dung mà không ít bạn quan tâm như có nên vừa học vừa làm, có nên học cùng lúc hai trường, hai khoa, có nên tham gia hoạt động phong trào… trong Chương 12 "Những thắc mắc khác". Ở đây, bạn sẽ tìm thấy những lời khuyên hữu ích cho từng mối quan tâm của mình, qua đó tìm ra những phương pháp thực tiễn phù hợp với riêng bạn để vượt qua những năm Đại học theo cách thành công nhất. Cuối cùng là Chương 13 "Bí quyết 1%". Không sáo rỗng và màu mè, chương này dành cho bạn những đúc kết súc tích, cô đọng về việc học tập nói chung và học Đại học nói riêng. Bí quyết đó cũng là lời chúc tốt đẹp chúng tôi gửi đến các bạn Sinh viên. Bằng kinh nghiệm của chính mình, chúng tôi biết rằng chỉ cần nỗ lực thêm chút nữa, chỉ 1% thôi, bạn sẽ có thêm 1% cơ hội đạt được mục tiêu của mình. Vậy thì bạn còn chần chừ gì nữa, hãy đọc, suy ngẫm và tìm ra con đường đi cho riêng mình - con đường dẫn đến thành công. Và cuốn sách nhỏ này sẽ như ngọn đèn nhỏ soi rọi con đường đó. Với những hướng dẫn chi tiết và lời khuyên thiết thực, chúng tôi hy vọng rằng cuốn sách không chỉ giúp bạn vượt qua những giai đoạn khó khăn hay thời khắc lúng túng trong môi trường Sinh viên, mà còn trở thành cẩm nang của bạn, đồng hành với bạn trong suốt những tháng năm Đại học. Chúc bạn thành công! Chương 1 HÀNH TRÌNH ĐẠI HỌC Mục tiêu của giáo dục không phải là dạy cách kiếm sống hay cung cấp công cụ để đạt được sự giàu có, mà là con đường dẫn lối tâm hồn con người vươn đến cái Chân và thực hành cái Thiện. Vijaya Lakshmi Pandit N hiều bạn trẻ đã nỗ lực bằng mọi giá để trở thành Sinh viên Đại học, để có mặt ở giảng đường Đại học với khát vọng tìm kiếm một tương lai tươi sáng. Nhưng tương lai tươi sáng thường chỉ thật sự hiện ra nếu các bạn khám phá được hết tiềm năng của mình. Và hành trình Đại học với đòi hỏi quan trọng nhất là tiếp cận được tinh thần Đại học sẽ giúp các Sinh viên nhận ra điều đó. Làm quen với tinh thần Đại học Học tập là một hành trình dài - hành trình suốt đời. Song có lẽ, học Đại học luôn là chặng đường tích lũy nhiều giá trị nền tảng nhất và mang theo nhiều cảm hứng đặc biệt nhất trong suốt cuộc đời chúng ta. Không phải vì Đại học là bậc học cao hơn các bậc học trước đó, mà là vì bắt đầu ở chặng đường này, các Sinh viên trẻ tuổi sẽ được hấp thu giáo dục theo một triết lý hoàn toàn mới so với bậc phổ thông: triết lý giáo dục mà nhiều người vẫn gọi là tinh thần Đại học. Liệu ý kiến của những Sinh viên trẻ, không tên tuổi có được lắng nghe và chấp nhận? Liệu họ có được tạo cơ hội phát triển ngay khi còn ngồi ở ghế nhà trường? Câu trả lời chính là một trong những vấn đề mấu chốt của tinh thần Đại học, cho thấy trường Đại học cần phải là nơi có một cộng đồng khoa học đông đảo với tinh thần khoa học thực thụ. Giới Đại học, bao gồm đội ngũ cán bộ giảng dạy và cả Sinh viên, luôn được xem là những người tiên phong, đi đầu trong việc đề xuất các tư tưởng, khuynh hướng nghiên cứu, các giải pháp cho xã hội; hoặc ít ra là, ở mức độ thấp hơn, giới đại học luôn đi tiên phong trong việc ứng dụng và cập nhật các nghiên cứu của thế giới vào các lĩnh vực khác nhau của đời sống. Đề cao sự sáng tạo và khả năng phát hiện ra cái mới là một giá trị cốt lõi của tinh thần Đại học. Xã hội luôn kỳ vọng trường Đại học là nơi sẵn có không gian đối thoại, cơ hội cọ xát tư duy và sự tôn trọng chân lý. Nói đến tinh thần Đại học, không thể không nhắc đến Wilhelm von Humboldt - người được xem là đã đặt những nền móng quan trọng cho việc cải cách Đại học Đức nói riêng và nền Đại học phương Tây nói chung từ năm 1810, người đã đi vào lịch sử Đại học thế giới với đề án "Cải cách tổ chức từ bên trong và bên ngoài các cơ sở khoa học cấp cao ở Berlin". Tinh thần Đại học có thể khái quát dựa trên ba từ khóa cơ bản: Tư duy (chứ không phải học thuộc lòng) - Khái quát hóa, phổ quát (chứ không phải chỉ nhìn thấy những điều cá biệt) - Tự do (cá nhân được tạo điều kiện, được khích lệ để thể hiện quan điểm, năng lực, tài năng của mình). Trải nghiệm đáng giá nhất khi bạn bước vào Đại học là bạn sẽ có cơ hội trưởng thành nhờ được rèn luyện trong một môi trường đề cao tư duy phản biện, sự sáng tạo và khả năng tìm kiếm, phát minh cái mới. Thay đổi thói quen của một học sinh phổ thông vốn phụ thuộc vào việc cung cấp kiến thức giáo khoa của nhà trường để trở thành một Sinh viên thấu triệt tinh thần Đại học đòi hỏi tư duy độc lập, sáng tạo. Và đây sẽ là thử thách quan trọng trong hành trình Đại học của bạn. Có thể bạn đã quen với mục tiêu "học để biết, học để hiểu" ở bậc phổ thông, dù giờ đây không ít trường phổ thông đã đòi hỏi ở học sinh nhiều hơn mục tiêu đó. Các kiến thức giáo khoa yêu cầu bạn phải biết, phải hiểu được những điều mà sách vở và nhà trường đã lựa chọn để cung cấp cho bạn. Điểm khác biệt cơ bản nhất của biết và hiểu là bạn phải có khả năng trình bày lại vấn đề, nhất là trong các bài thi, kỳ thi quan trọng. Bước vào Đại học, mục tiêu học tập cao sẽ được nâng cao hơn và trở thành các chuẩn mực tốt nghiệp. Bạn sẽ được yêu cầu "học để áp dụng", nghĩa là để sẵn sàng làm việc ở một lĩnh vực nghề nghiệp cụ thể nào đó ngay sau khi ra trường. Các chương trình Đại học thiên về định hướng một nghề nghiệp cụ thể nào đó (chẳng hạn chương trình đào tạo kế toán, đào tạo về kỹ thuật xây dựng…) chắc chắn sẽ rất chú trọng yêu cầu này. Bạn phải nắm vững những kiến thức được trang bị, những kỹ năng nghiệp vụ được huấn luyện để có thể áp dụng vào một ngành nghề cụ thể. Trong bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay của Việt Nam, yêu cầu đang được các doanh nghiệp đòi hỏi như là một tiêu chuẩn ưu tiên này phải được các trường Đại học lưu ý. Nếu bạn là Sinh viên của những ngành học có xu hướng thực hành thì yêu cầu "làm được công việc ngay sau khi ra trường" sẽ là một yêu cầu được ưu tiên. Bạn cần tập trung nhiều vào phần thực tập để có thể áp dụng được những gì đã học vào thực tế một cách hiệu quả. Sự thuần thục về kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ là một đòi hỏi rất nghiêm túc để bạn thành công trong lĩnh vực đã chọn. Tuy nhiên, Biết - Hiểu - Áp dụng chỉ nên xem là mức yêu cầu tối thiểu của học tập bậc Đại học. Những mức yêu cầu đó chưa phải là cao nhất theo đúng tinh thần Đại học. Câu hỏi lớn khiến các nhà giáo dục cũng như các Sinh viên bận tâm là liệu việc Biết - Hiểu - Áp dụng một số thứ vào thực tế có đủ để tạo ra những giá trị lâu dài, bền vững và đáng giá cho một Sinh viên sau khi tốt nghiệp. Nhất là khi mà bối cảnh xã hội thay đổi ngày càng nhanh, thậm chí đến mức khó lường. Nhiều kiến thức nhanh chóng lạc hậu, tốc độ làm mới kiến thức của nhân loại trong các lĩnh vực nghề nghiệp đang diễn ra chóng mặt. Vậy việc an tâm Biết - Hiểu - Áp dụng những gì đã học được ở Đại học có đủ "an toàn" đối với tương lai những người trẻ tuổi sau khi tốt nghiệp? Câu trả lời chắc chắn là KHÔNG. Đại học phải là một nơi giảng dạy, ươm mầm cho những công việc sáng tạo. Và những Sinh viên Đại học thực thụ luôn hướng đến những mục tiêu học tập cao hơn thế. Đó là học để Vận dụng học để Sáng tạo. Vận dụng và Sáng tạo là hai mức yêu cầu đòi hỏi Sinh viên phải tiếp cận kiến thức trong thái độ phản biện toàn diện, không dễ dàng chấp nhận những kết luận được sách vở và giảng viên cung cấp, mà luôn biết đặt các câu hỏi nghi vấn, tìm tòi những khía cạnh mới chưa được nói đến của vấn đề và tự săn lùng câu trả lời. Sinh viên chỉ có thể là một thành viên Đại học thực thụ nếu họ thấm nhuần triết lý này. Để theo kịp cách học mà triết lý Đại học đòi hỏi, các Sinh viên trẻ tuổi phải sẵn sàng để vào vai những "đồng nghiệp trẻ" của giảng viên, thậm chí là các giảng viên còn được yêu cầu phải khích lệ Sinh viên để họ sớm vào vai đó. Họ sẽ phải học điều đầu tiên rất quan trọng ở bậc Đại học: "Muốn giỏi là phải biết tự giỏi". Chẳng bao giờ có ai khuyên bạn nên quên thành ngữ dân gian đầy hàm ý "Không thầy đố mày làm nên". Tuy nhiên, bạn không nên vì thế mà cứ ngồi yên đó trông chờ thầy cô đọc cho chép rồi làm theo những gì thầy cô yêu cầu, và chỉ làm chừng ấy thôi. Trong vai những "đồng nghiệp trẻ" của giảng viên, bạn cũng đừng vội nghĩ là mình phải luôn sẵn sàng tranh luận mọi lúc mọi nơi với giảng viên. Hãy nghĩ đơn giản hơn rằng khi cần thiết, bạn hoàn toàn có quyền đặt câu hỏi nghi vấn, phát biểu quan điểm cá nhân, tìm kiếm các lý lẽ và kết luận cho một vấn đề nào đó, mà không nhất thiết phải tán thành quan điểm và lý lẽ của giảng viên và của người khác. Các vấn đề luôn cần được nhìn nhận từ nhiều góc độ, không chỉ là chính đề mà cả các phản đề của nó, nghĩa là bạn phải sẵn sàng lật ngược lại vấn đề nhằm xem xét các khía cạnh khác nhau, thậm chí trái ngược nhau của cùng một vấn đề. Những thói quen tốt mà Sinh viên Đại học thường có như đọc sách, ghi chép tư liệu, làm việc ở thư viện, chủ động trao đổi với bạn bè hay giảng viên, đặt câu hỏi, thuyết trình, tham gia đề tài nghiên cứu… chính là những biểu hiện của mức độ tiếp cận triết lý học tập theo tinh thần Đại học. Ghi chép máy móc, học thuộc lòng kiến thức, không đọc sách tham khảo, không tham gia tranh luận, thuyết trình… sẽ là những kịch bản tồi tệ khiến một Sinh viên không phát huy được năng lực bản thân trong môi trường Đại học. Tinh thần Đại học khích lệ bạn đừng dễ dãi chấp nhận các lý lẽ và các kết luận có sẵn. Bạn nên sẵn sàng theo đuổi hành trình tìm kiếm, khám phá những lý lẽ và kết luận của chính bạn về vấn đề mà bạn được giới thiệu qua sách vở và bài giảng. Không kịp chuyển đổi nhận thức về việc học tập với tinh thần Đại học, bạn có thể sẽ đối mặt với tình trạng tồi tệ trong khoảng thời gian đầu có mặt ở trường Đại học – tình trạng "sốc Đại học". Cú sốc mang tên "Đại học" Lạ đời là không ít Sinh viên đến Đại học với niềm cảm hứng tuyệt vời lại là những người có thể bị "sốc Đại học"! Nhiều thứ đã không diễn ra như họ tưởng tượng, hoặc nhiều khi họ cảm thấy nhiều thứ ở trường Đại học có vẻ chống lại những thành tích vang dội và niềm kiêu hãnh rỡ ràng vào bản thân mà họ từng có trước đó. Họ có thể sẽ cảm thấy chới với, mất phương hướng và niềm tin vào bản thân vì bỗng dưng mọi thứ ở Đại học quá khác so với những gì họ vẫn hình dung. Thầy cô không cắt nghĩa quá nhiều các chi tiết bài giảng, mà lại yêu cầu họ tự đọc hàng chồng sách, tự trả lời vô số câu hỏi, rồi thậm chí là tự đánh giá kết quả của những việc mình làm. Họ cảm thấy như thể họ bị bỏ rơi. Không ít tân Sinh viên đã bị "sốc" thật sự! "Sốc Đại học" trong nhóm Sinh viên mới có thể bộc lộ qua một số triệu chứng dễ nhận diện. Triệu chứng thứ nhất là Sinh viên không làm chủ được kế hoạch thời gian, dù có vẻ thời khóa biểu của trường Đại học rất tự do chứ không theo kiểu "ngày hai buổi đến trường" như thời phổ thông. Nhiều Sinh viên không nhận thấy rằng ở trường Đại học, họ có quyền hạn rộng hơn trong việc tự quyết định thời gian biểu của chính mình. Việc điều chỉnh từ học theo niên chế sang tín chỉ đã trao quyền tự chủ cho Sinh viên nhiều hơn trên phương diện lập kế hoạch thời gian cho học tập. Song nhiều Sinh viên không định nghĩa đó là cơ hội mà xem đó là khủng hoảng, và họ cứ mãi loay hoay vì không tìm được cách để chủ động thích nghi - họ vẫn có xu hướng bị động, chạy theo khung thời gian áp đặt trước đây. Triệu chứng thứ hai là Sinh viên cảm thấy nhiều môn "chẳng biết học để làm gì" và "thật vô bổ", do đó không biết mình phải học những gì để được xem là giỏi. Họ mất hứng thú học tập vì thế. Nhiều người trong số này cuối cùng sẽ loay hoay với việc học để kiếm điểm, cố gắng "tròn vai" trong tình cảnh của một học trò chăm ngoan và không phát hiện ra bất cứ năng lực mới mẻ nào của bản thân, cũng như không thể tìm thấy động lực nào mới đủ mạnh mẽ để họ vươn xa trên hành trình học tập suốt đời sau này. Triệu chứng thứ ba là Sinh viên "giấu nhẹm" tất cả những thắc mắc mà lẽ ra họ nên hỏi giảng viên hay bạn bè. Họ trở thành người "tự kỷ" theo cách nói của giới trẻ hiện nay. Nếu giảng viên không chủ động giảng giải, họ sẽ để mặc những câu hỏi quan trọng chìm vào lãng quên. Với cách đó, họ tự mình tháo lui khỏi nơi mà lẽ ra họ có quyền tự chủ để nói lên suy nghĩ, ý tưởng và đòi hỏi khám phá. Coi như họ đã chọn cách sống cô lập và tự giam mình trên hòn đảo giữa đại dương, trong khi lẽ ra họ có thừa cơ hội để giong buồm đi về phía những bến bờ tươi sáng. Chia sẻ "Sốc Đại học" và cách tự giảm sốc Các tác giả Tom Burns và Sandra Sinfield (2008) đã thu thập được một số mối lo ngại phổ biến của các bạn tân Sinh viên như sau: 1. Bài vở nhiều quá! Tôi không chắc là mình có đủ thời gian để học. • Tự giảm sốc: "Tôi nhận ra rằng tôi vẫn có thể đủ thời gian học nếu như tôi biết sắp xếp thời khóa biểu sinh hoạt của mình một cách hợp lý hơn, thậm chí vẫn có thời gian giải trí và dành cho gia đình". Bạn có thể tìm hiểu về kinh nghiệm sắp xếp thời gian ở những chương sau của cuốn sách này hoặc hỏi các anh chị học giỏi của những khóa trước. Tất cả các trường Đại học và Cao đẳng hiện nay đều có Trung tâm hỗ trợ Sinh viên, bên cạnh đó còn có Hội Sinh viên và Đoàn Thanh niên, với nhiều hoạt động chia sẻ khó khăn và truyền kinh nghiệm học cho các bạn tân Sinh viên. Hãy chủ động tìm đến họ. 2. Dù sao thì rõ ràng là tôi sẽ phải hy sinh bớt thời gian giải trí và dành cho gia đình, bạn bè cũng như những mối quan tâm bên ngoài xã hội. Liệu đây có phải là sự đánh đổi quá lớn? • Tự giảm sốc: "Tôi nhận ra rằng tất cả các anh chị khóa trước đều phải chấp nhận rút bớt thời gian riêng để dành nhiều thời gian hơn cho việc học. Họ bảo rằng việc gì cũng vậy, muốn có nhiều khả năng gặt hái thành công thì phải dám mạnh dạn đầu tư. Hãy nghĩ đến mục tiêu của mình khi vào Đại học và mạnh dạn đầu tư… thời gian và tâm trí cho việc học. Chỉ vài năm thôi mà!". 3. Hồi học Trung học, thầy cô đốc thúc tôi học thông qua các bài kiểm tra đầu giờ, kiểm tra 15 phút, kiểm tra một tiết trước khi tới kiểm tra cuối kỳ. Còn ở đây, chẳng có ai "giật dây" tôi kiểu đó cả. Tôi không chắc mình có ôn luyện được hết cho kiểm tra giữa kỳ và cuối kỳ không? ỳ ỳ g • Tự giảm sốc: "Tôi thấy các anh chị khóa trên hay học nhóm với nhau trong suốt học kỳ để tự kiểm tra bài vở lẫn nhau. Có lẽ tôi sẽ làm theo cách này". Bạn hãy rủ các bạn thân trong lớp học nhóm với nhau, kiểm tra bài lẫn nhau thay vì chờ đợi thầy cô kiểm tra bạn. 4. Trí nhớ của tôi làm sao chứa hết hàng tá sách vở như thế này? • Tự giảm sốc: "Tôi lại lầm lẫn giữa học Trung học và học Đại học rồi! Thầy cô ở Đại học không chấm bài theo kiểu thuộc lòng đâu. Quan trọng là phải hiểu bài và chỉ cần trả lời theo cách mình hiểu". 5. Muốn đọc và hiểu bài thì phải được yên tĩnh, mà ở nhà thì không được yên quá 15 phút! • Tự giảm sốc: "Sao mình không vào thư viện học và làm bài tập nhỉ? Ở đó yên tĩnh, quy định mà, lại còn có thể mượn sách tham khảo nữa". Một số trường còn trang bị máy vi tính kết nối internet để Sinh viên tra cứu. Một số trường khác còn có phòng tự học, phòng học nhóm cho Sinh viên nữa. Nào, nếu bạn cũng gặp những mối lo này, hãy viết chúng ra, nói to lên hoặc chia sẻ với bạn bè, những người đi trước. Bạn sẽ thấy chúng không trầm trọng lắm đâu. Đừng để nhiễm bệnh "tự kỷ Đại học" từ những người quá bi quan nhé. Rồi còn gì nữa? Hãy đọc những phần tiếp theo của cuốn sách này, nó cũng sẽ giúp bạn giảm sốc đấy. Trên thực tế,"sốc Đại học" trong nhóm Sinh viên mới còn thể hiện ở tình trạng thất vọng quá mức trước "thực tế phũ phàng" của giảng đường Đại học: giờ học không vui, giảng viên không thân thiện, điều kiện giảng đường không hoàn hảo… Những thực tế ấy có thể khá phổ biến ở nhiều trường Đại học. Khó lòng mà không thất vọng trong hoàn cảnh bạn phải trải nghiệm những điều kiện học tập không như mong muốn này. Hậu quả của tình trạng "sốc Đại học" này là không ít Sinh viên rơi vào tình trạng "vong thân", tức là đánh mất bản thân mình trong môi trường mới. Sự đánh mất này có thể bắt đầu từ việc đánh mất cảm hứng, rồi dần dần đánh mất luôn những thói quen tốt trong cuộc sống, trong học hành. Cảm hứng thường giúp chúng ta khởi đầu. Thói quen tốt thường giúp chúng ta về đích. Đánh mất hai thứ đó, chúng ta có thể sẽ đánh mất điều quan trọng hơn là mất cơ hội vượt lên, mất cơ hội về đích. Loay hoay chuyển trường, chuyển ngành, loay hoay với câu hỏi "đi học hay không đi học", lúng túng với cố gắng vượt qua bản thân mình… nhiều Sinh viên dần dần tụt lại phía sau, thậm chí là bỏ cuộc. Học ở chính mình Thấu triệt tinh thần Đại học là để xây dựng bản lĩnh tự chủ thật sự trên hành trình Đại học. Học Đại học, vì thế, sẽ là giai đoạn quan trọng nhất để Sinh viên học hỏi từ chính mình. Các môn học trong chương trình Đại học không được thiết kế để cung cấp kiến thức thuần túy cho Sinh viên. Chúng có thể giúp Sinh viên nhận ra năng lực bản thân trong một số lĩnh vực kiến thức và kỹ năng nào đó. Chẳng hạn, có Sinh viên nhận ra mình không phù hợp lắm với các sáng tạo công nghệ, nhưng lại rất nhạy cảm với các sáng tạo nghệ thuật. Nhưng không thể vì thế mà họ cảm thấy mình hạn chế hay yếu kém rồi lùi bước hoặc thoái chí. Họ cần biết tiếp tục đi tới trên hành trình tìm tòi, tiếp cận, khám phá để phát hiện những năng lượng cần thiết nhằm phát triển bản thân trên đường nghệ thuật. Đó là kịch bản mà giáo dục Đại học luôn mong đợi ở mỗi Sinh viên. Tìm ra những năng lực của bản thân quan trọng hơn rất nhiều so với việc cố khép mình vào để "vừa vặn" với một khuôn mẫu nghề nghiệp nào đó. Chính vậy, ở Đại học, việc theo đuổi một bảng điểm "đẹp" không phải lúc nào cũng là một phương án lý tưởng, dù không ai dám phủ nhận năng lực của chủ nhân những bảng điểm đó. Sinh viên có tinh thần tự chủ luôn đủ bình tĩnh để nhận ra giá trị bản thân trên đường học vấn. Bước vào Đại học, không hẳn Sinh viên nào cũng thật sự nhận ra những mục tiêu quan trọng của cuộc đời. Bạn nên tự trả lời câu hỏi gợi ý sau đây: "Năm năm nữa, bạn sẽ trở thành người như thế nào?". Nhiều bạn chỉ đơn giản muốn trở thành một người làm công ăn lương có thu nhập ổn định để an tâm với cuộc sống. Vậy nếu bạn thuộc trường hợp đó, hãy tập trung vào việc thực hành thật nghiêm túc các kỹ năng nghề nghiệp và không nên quá mơ mộng với những viễn cảnh làm giàu đầy đột phá. Bởi khi đó bạn có thể bị phân tâm, bị phân tán năng lượng và cuối cùng không thực hiện được mục tiêu giản dị đã đặt ra. Trở thành một người lao động bình thường có kỹ năng nghề nghiệp vững vàng là một đích đến không kém phần vinh quang đối với nhiều Sinh viên Đại học. Có bạn muốn trở thành một người có khả năng dẫn dắt người khác trong công việc. Đó là một mục tiêu đòi hỏi bạn phải có nhiều động lực và năng lượng. Nhưng lời khuyên là bạn đừng quên cái mốc "5 năm nữa…" mà bạn đặt ra, nghĩa là bạn không nhất thiết phải là người dẫn dắt người khác ngay lập tức. Dù bạn có muốn trở thành người dẫn dắt người khác thì bạn cũng không thể nào bỏ qua giai đoạn quan trọng của một người học việc nghiêm túc, cần cù và kiên nhẫn. Thử nhìn vào trường hợp của huấn luyện viên bóng đá Jose Mourinho. Ông chỉ là một cầu thủ trung bình, rồi trở thành một trợ lý chuyên môn năng nổ, để chờ đợi đến ngày thành công vang dội trên ghế huấn luyện viên. Như vậy, bạn có thể đặt ra một viễn cảnh rực rỡ, nhưng bây giờ, khi bạn đang ngồi trên ghế Đại học, đừng quên nhiệm vụ tích lũy năng lượng để sẵn sàng tỏa sáng ở tương lai. Một kịch bản vội vàng có thể khiến bạn không "nạp đủ năng lượng", vì thế mà đánh mất cơ hội sau này. Lại có bạn muốn trở thành một người hoàn toàn độc lập trong công việc, không quá quan tâm đến việc mình tuân thủ hay dẫn dắt người khác. Nhóm này chú ý nhiều hơn đến những năng lực nội tại để có thể tự tin trong mọi vị trí công việc mà theo họ là do những cơ duyên của cuộc đời sắp đặt. Họ không chọn lối sống may rủi, nhưng cũng không mấy mặn mà với việc hoạch định mục tiêu. Họ thường có xu hướng tin vào mệnh đề: nếu tôi có sẵn năng lực bản thân, tôi có thể sẽ làm tốt mọi việc. Có thể nói nhóm này có xu hướng trở thành các chuyên gia làm việc độc lập. Nếu bạn nhận thấy mình có xu hướng này thì hãy tập trung mài giũa các kỹ năng như suy nghĩ độc lập, tiếp cận vấn đề, phân tích phản biện, đề xuất giải pháp… Bên cạnh đó, bạn cần có khả năng đưa ra những giải pháp mới cho một vấn đề nào đó, hoặc chí ít là cũng đưa ra được cách giải thích mới cho một vấn đề cũ. Có thể còn nhiều kịch bản khác về kế hoạch cuộc đời của các Sinh viên trẻ tuổi. Sự khác biệt đó không mấy quan trọng - bạn không nhất thiết phải giống một người nào đó. Nguy hiểm nhất là những Sinh viên không thật sự biết mình muốn trở thành ai. Bài học quan trọng với nhóm này là học cách để sớm nhận ra mục tiêu cuộc đời. Tức là học hỏi từ chính mình. Đây là phần quan trọng của năng lực học tập suốt đời mà các trường Đại học hiện đại luôn coi trọng trong chương trình giáo dục dành cho Sinh viên nhằm đảm bảo họ không bao giờ dừng lại trên hành trình học tập sau này. Những người tình nguyện trẻ tuổi Một câu hỏi lớn khác liên quan đến trường học Đại học là làm sao để những Sinh viên trẻ tuổi có thể kết nối được giữa việc học ở nhà trường với thực tế xã hội đa dạng, phức tạp và sinh động khi không có sự sắp đặt kế hoạch từ nhà trường hay giảng viên. Liệu bạn có nên chờ đến đợt thực tập nào đó do trường sắp xếp mới tiếp cận với thực tế xã hội? Những Sinh viên tài giỏi, năng động sẽ trả lời là "không". Con đường họ chọn là sẵn sàng và chủ động tìm kiếm cơ hội trở thành những tình nguyện viên cho các chương trình công tác xã hội hay nhiều hoạt động khác nhau. Có vẻ chuyện này không mấy liên quan đến việc học và đó là lý do khiến nhiều Sinh viên không lựa chọn hướng đi này. Nhưng hành trình trải nghiệm Đại học không nên thiếu sự sẻ chia tình thương và trách nhiệm xã hội với những người khác. Các bạn sẽ học được nhiều điều quan trọng về giá trị sống khi giúp đỡ người khác, sẽ nhận ra giá trị của lao động, của mồ hôi, nhận ra các khoảng cách xã hội rõ ràng hơn, nhờ đó mà hiểu rõ mình cần làm những gì ở trường Đại học hơn. Kết quả của việc tham gia các chương trình xã hội là bạn có thể điều chỉnh nhân sinh quan và nhận thức xã hội, nhận thức giá trị bản thân một cách thực tế hơn, nhân văn hơn - một sự điều chỉnh về con người mà các trường Đại học luôn mong chờ ở các Sinh viên. Một số Sinh viên sẵn sàng trở thành tình nguyện viên của một chương trình hay đề tài nghiên cứu nào đó do các giảng viên đứng đầu. Nghiên cứu không bao giờ là việc dễ dàng và những người tham gia phải cống hiến trí tuệ và công sức theo tinh thần phi vụ lợi mới hy vọng không bỏ cuộc trên đường tìm kiếm, khám phá những điều mới mẻ. Các giảng viên thường rất cần sự cộng tác của Sinh viên để triển khai các ý tưởng nghiên cứu. Nếu bạn được các giảng viên này mời tham gia, hãy hiểu là bạn đã được tin tưởng và cũng đồng thời là bạn được trao cơ hội để học hỏi những điều không có sẵn trong sách vở, giáo trình. Tham gia các chương trình nghiên cứu cùng với giảng viên là một trong những cơ hội để Sinh viên sớm được thừa nhận về năng lực làm việc, đồng thời cũng là cơ hội để tiến tới thực hiện những đề tài nghiên cứu của riêng mình. Sự cộng tác học thuật giữa giảng viên và Sinh viên trẻ là một phần giá trị của bức tranh giáo dục Đại học mà bạn nên cố gắng tiếp cận. Ngoài ra, có thể trong chặng đường Đại học của bạn, việc làm tình nguyện viên cho một sự kiện lớn nào đó của quốc gia, của địa phương hay của nhà trường là những "cơ hội vàng" để bạn quan sát, học hỏi từ những nhà tổ chức xuất sắc, những người bạn tài giỏi và qua đó rèn luyện những kỹ năng mà bạn còn yếu ở trường Đại học. Nhiều Sinh viên tham gia các hoạt động lớn mang tầm quốc tế như SEA Games, APEC… đã gặt hái được từ những ngày làm việc liên tục và mệt mỏi vô số những trải nghiệm quý báu để làm hành trang phát triển khả năng của mình. Những hoạt động này chắc chắn sẽ lấy đi của các Sinh viên trẻ tuổi nhiều thời gian, nhất là thời gian mà họ dự định dành cho giải trí và những sinh hoạt riêng tư. Nhưng giá trị của các hoạt động này là sự bổ khuyết vô giá cho kiến thức và kỹ năng hàn lâm mà Sinh viên tiếp nhận ở trường Đại học. Cuộc sống luôn cư xử kiểu "ăn khế trả vàng" với những người tình nguyện viên trẻ tuổi đã sẵn sàng cống hiến cho xã hội và cho cộng đồng. *** Chặng đường Đại học không mấy dài, nhưng là chặng đường quan trọng trong đời người vì sự đầu tư đúng hướng và hợp lý ở giai đoạn này có thể đem lại những giá trị nền tảng cho tương lai của bạn. Đừng cho phép mình dừng lại ở việc học một số kiến thức và kỹ năng cụ thể nào đó để làm một vài việc cụ thể nào đó, bởi như thế là bạn đã tự nhốt mình trong thế giới chật hẹp và sau đó là sao chép kịch bản cuộc đời của người khác. Hãy dũng cảm và kiên trì theo đuổi tinh thần Đại học, vốn đề cao tư duy - khái quát - tự do. Tôi đã học như thế nào? Câu chuyện của Nguyễn Vĩnh Khương, Sinh viên Chương trình Tiên tiến ngành Điện - Điện tử, khóa học 2010-2014, từng đạt học bổng các trường Trung học Royal Wolverhampton School, Brooke House College - vương quốc Anh và trường Auckland International College - New Zealand. Giảng đường Đại học là một môi trường mới lạ với đại đa số các bạn Sinh viên, trong đó,"lạ" về phương pháp học tập là điều đáng nói nhất. Khác với thời Trung học, giáo viên cung cấp kiến thức, hướng dẫn giải bài tập, kiêm luôn vai trò của một người "mớm" công thức - cách làm… dễ dẫn đến sự thụ động của học sinh, thì ở Đại học, một Sinh viên không thể thụ động như thế được, mà phải tự thân tìm tòi các kiến thức, thậm chí, phải tự hệ thống hóa các dạng bài tập của một chương hay một môn học để tiện giải quyết. Trong bối cảnh đó, chọn ra hướng đi đúng về phương pháp học tập cũng không phải là một điều dễ dàng, đôi khi Sinh viên phải mất một học kỳ, thậm chí là một năm đầu ở Đại học, chỉ để tìm ra cách thích ứng với môi trường học tập ở Đại học. Tuy nhiên, có còn hơn không, thà muộn còn hơn là không bao giờ, học tập có phương pháp chính là chìa khóa quan trọng hướng Sinh viên đến sự thành công trên giảng đường Đại học. Học tập có phương pháp giúp chúng ta giảm bớt thời lượng không cần thiết bị tiêu hao ở một môn học mà có thể dành nó vào những việc quan trọng hơn. Học tập có phương pháp còn giúp ta học để hiểu và xâu chuỗi các kiến thức trong các học kỳ - và để ứng dụng. Và đặc biệt hơn, học có phương pháp sẽ giúp chúng ta chủ động với mọi tình huống - dù là bất ngờ nhất trong suốt thời gian học Đại học. Nói như thế thì có lẽ là quá chung chung, tôi xin chia sẻ một số kinh nghiệm về chính phương pháp học tập của bản thân trong suốt thời gian qua ở bậc Đại học. Có lẽ do xuất phát điểm của bản thân từ ngôi trường Phổ thông Năng khiếu, một ngôi trường có phương pháp giảng dạy và học tập gần giống với môi trường Đại học, nên tôi không bị bỡ ngỡ hoặc lạ lẫm, không phải tốn thời gian thích nghi với việc học ở Đại học. Tuy nhiên, nếu như ở phổ thông, bạn vẫn có sách giáo khoa như một "kim chỉ nam" cho việc học, thì ở Đại học, mọi nguồn tư liệu đều có thể tận dụng, và nó vô hình trở thành một thách thức khi mà kiến thức trở nên lan man. Luyện tập cách lấy ra những ý chính khi đọc sách, ghi chú nó lại theo cách của bản thân, vào một tờ giấy được trang trí thật đẹp, bạn sẽ cảm thấy có hứng thú để đọc đi đọc lại nhiều lần và từ đó có thể nhớ rất lâu. Với tôi, tờ giấy ghi chú của tôi có thể có thêm một vài câu danh ngôn mang tính động viên, đại khái như: "Trên bước đường hướng đến thành công không có dấu chân của kẻ lười biếng","Cố gắng thêm chút nữa để ngày mai bạn sẽ thấy hôm nay bạn vĩ đại như thế nào", … từ đó có thêm động lực thúc đẩy bản thân mình học tốt. Đó là cách cơ bản để học tập từ "ông thầy câm". Chuẩn bị bài là một bước cực kỳ quan trọng trong quá trình tự học. Nếu tính ra để có một giờ lên lớp tiếp thu được 70% kiến thức thì bạn phải tự học ở nhà với khoảng hai giờ để xem lại bài hôm trước, đọc trước bài sẽ học, ghi ra những gì mình đã hiểu, những gì chưa hiểu để có thể hỏi giảng viên khi lên lớp. Sau khi lên lớp, tranh thủ buổi trưa, hoặc ngay khi về nhà, hoàn tất lại các chi tiết còn thiếu hoặc những chi tiết bạn bỏ sót trong bài giảng, trình bày cho thật đẹp để có thể nhớ lâu hơn. Sau đó, sắp xếp thời gian làm bài tập ngay khi có thể, càng sớm càng tốt, cân đối thời gian phân bố giữa các môn học, bạn có thể đạt được hiệu quả cao nhất. Với một Sinh viên bình thường như tôi, việc sắp xếp thời gian là cả một vấn đề. Vậy làm sao để giải quyết khó khăn trên? Câu trả lời là: phải nghiêm khắc với bản thân, phải tự xếp mình vào khuôn khổ. Khi đã lên thời khóa biểu rằng bạn sẽ làm những việc gì thì phải làm cho kỳ được,"việc hôm nay chớ để đến ngày mai". Khi lên mạng để tìm tài liệu thì tuyệt đối không dễ dãi mà vào các trang báo mạng, các diễn đàn, trò chơi, hay xem phim, đọc truyện. Chỉ đi giải trí, thư giãn sau khi làm xong việc đã đề ra, tuyệt đối không ngắt ngang giữa chừng đôi khi mạch suy nghĩ của ta về một vấn đề khó cũng sẽ dễ bay đi mất. Nói chung, con người không thể làm chủ thời gian nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát thời khóa biểu của chính mình. Chiến thắng những thú vui của bản thân là bạn đã giúp mình có thêm những điều kiện "cần" để đến thành công. Vậy điều kiện "đủ" của thành công là gì? Đó chính là ở quan điểm của mỗi người về "một Sinh viên thành công". Nếu bạn cho rằng Sinh viên chỉ cần không bị rớt, chỉ cần điểm số trên trung bình là đã thành công thì sự tự mãn sẽ giết chết những sáng tạo, những năng lực tiềm ẩn trong bạn. Nếu bạn cho rằng Sinh viên phải trên 9.0 mới là Sinh viên thành công thì khi năng lực bản thân không thể đạt đến, bạn sẽ vô tình chịu áp lực lớn dễ dẫn đến buông xuôi, bỏ cuộc. Với tôi, một Sinh viên thành công là một Sinh viên có thể biến ước mơ của mình thành hiện thực, là khi người đó tự thực hiện được mục tiêu của mình đề ra. Một Sinh viên thành công chính là một Sinh viên dám chiến thắng bản thân, biết thực hiện đúng những cam kết với chính mình thông qua việc làm tốt thời khóa biểu cá nhân, từ đó đạt đến những gì tốt đẹp mà chính bản thân mong muốn có được. Chương 2 ĐỘNG CƠ HỌC TẬP Học tập là hạt giống của kiến thức, kiến thức là hạt giống của hạnh phúc. Ngạn ngữ Gruzia Học giỏi để làm gì? A i cắp sách đến trường chắc cũng từng mong muốn được ngợi khen là "học giỏi". Học giỏi không chỉ có nghĩa là được điểm cao. Vì điểm số đôi khi chỉ là một trong những bằng chứng cho thấy bạn trình bày những điều bạn hiểu biết lưu loát đến đâu. Điểm số chỉ là những "lát cắt" của quá trình học tập để đạt đến chữ giỏi. Đôi khi, thi bị điểm thấp, bạn vẫn an ủi mình là "học tài thi phận" đấy thôi! Khái niệm "học giỏi" mà chúng ta bàn đến ở đây là sự hiểu biết các kiến thức một cách sâu rộng và có hệ thống, là khả năng vận dụng lý thuyết vào thực tiễn cuộc sống. Là một Sinh viên xuất sắc thì thật sự có những thuận lợi gì, có giúp ích gì cho cuộc sống sau này không? Hay hỏi ngắn gọn là "học giỏi" để làm gì nhỉ? Trước hết, chúng ta hãy thử nghĩ xem, học giỏi có lợi gì cho chính chúng ta. Học giỏi để thi đâu đậu đó, để vào Đại học, nếu đủ khả năng còn có thể lên cao học rồi thành tiến sĩ. Như vậy, mục tiêu học giỏi rõ ràng là để đường công danh thuận lợi rồi. Có ai không học mà tự nhiên trở thành ông Nghè, bà Cử đâu? Có ai không học mà được làm bác sĩ, kỹ sư đâu? Bằng cấp không phải là cách duy nhất để chúng ta thăng tiến, có chỗ đứng tốt, nhưng đó là con đường ngắn nhất cho chúng ta khẳng định bản thân, tự tạo cho mình có cơ hội tiến thân, làm việc. Học giỏi để dễ… làm giàu. Cùng một khoảnh đất, nhưng người có kiến thức sẽ có thể biết được, hiểu được cách "bắt" đất cằn sinh hoa lợi lâu dài. Cùng một số tiền, nhưng người giỏi sẽ nhận ra phương pháp nào nhanh chóng và hiệu quả hơn để số tiền ấy nhân đôi, nhân ba. Có thể bạn sẽ biện hộ "Đó chỉ là may mắn!". Thế bạn đã đọc cuốn "Bí mật của may mắn"(1) chưa? Theo các tác giả thì có hai loại may mắn: sự may mắn tình cờ và sự may mắn thật sự. Quyết định đó là loại may mắn gì nằm ở mỗi con người chúng ta. Nếu bạn chỉ cần trả lời đại mà may mắn… thi đậu thì may mắn đó là tình cờ và sẽ qua đi nhanh chóng, khó có cơ hội lặp lại. Nhưng nếu bạn có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, thực sự tự tin và bạn may mắn thể hiện được hết những hiểu biết sâu rộng của bạn trong bài thi, thì đó là sự may mắn có cơ sở. Bạn sẽ dễ dàng có cơ hội tiếp tục gặp may mắn đó trong tương lai. Sự may mắn đó phụ thuộc vào chính chúng ta và chúng ta có thể tạo ra nó. Đã qua rồi cái thời người ta thấy xấu hổ khi phải nói "Tôi muốn làm giàu". Bởi nếu chúng ta làm giàu một cách chân chính, rồi của cải đó lại được chia sẻ, mang đến lợi ích cho nhiều người thì cách làm giàu đó nên được khuyến khích, cổ xúy. Và nền tảng kiến thức tốt chính là "đôi hài bảy dặm" giúp chúng ta bước nhanh hơn đến mục tiêu của mình. Vì vậy, học để làm giàu là cách nghĩ được đa số Sinh viên trẻ đồng tình. Đối với người xung quanh thì sao? Hồi còn nhỏ, chúng ta học giỏi thì ông bà cha mẹ vui mừng, hãnh diện. Lớn lên, học giỏi thì bạn bè nể nang, bạn đời và con cháu ngưỡng mộ. Tiếng nói của chúng ta trong cộng đồng sẽ có thêm trọng lượng, những đóng góp của chúng ta cho xã hội cũng đa dạng hơn. Một khảo sát nhanh trên 100 Sinh viên trường Đại học Quốc tế năm 2010 cho biết có đến 87/100 nữ sinh xác nhận là họ có cảm tình, thậm chí hâm mộ các bạn nam học giỏi, không quan trọng yếu tố ngoại hình. Bạn có đồng tình với ý kiến này không? Trong quá trình học tập, điểm số cao sẽ khiến bạn thêm tự tin và có nhiều sự lựa chọn hơn trong cuộc sống. Nếu điểm số học tập của bạn xuất sắc, bạn sẽ có nhiều cơ hội giành được học bổng. Điều đó đồng nghĩa với việc giúp giảm bớt gánh nặng chi phí cho gia đình và bản thân, giúp bạn tập trung nhiều hơn vào việc học, thay vì phải nhọc nhằn kiếm việc làm thêm. Như vậy, chúng ta học giỏi không chỉ có lợi cho riêng mình, mà còn cho gia đình, cộng đồng, xã hội. UNESCO đã đưa ra bốn tiêu chí rất ý nghĩa và xác đáng cho giáo dục thế giới như sau: "Học để hiểu biết. Học để làm việc. Học để chung sống. Học để khẳng định bản thân". Học để hiểu biết Học là việc cả đời, là một quá trình tìm hiểu, thu nhận, tích lũy kiến thức từ thầy cô, bạn bè, trên tư liệu sách vở và ở ngoài cuộc sống. Kiến thức nhân loại vô cùng phong phú, khoa học kỹ thuật không ngừng phát triển. Có nhiều vấn đề nảy sinh trong cuộc sống cần được chúng ta giải quyết và tiếp thu. Những điều ta biết chỉ là giọt nước nhỏ, trong khi điều chưa biết lại là biển rộng mênh mông. Vì vậy, còn vô số miền tri thức cần được chúng ta khám phá, học hỏi. Việc học trước hết là hướng đến mục đích lấy kiến thức, để thế giới xung quanh mở ra một cách sáng tỏ trước mắt chúng ta, giúp chúng ta lật mở mọi khía cạnh của cuộc sống muôn màu. Có vậy chúng ta mới có thể không lạc hậu với yêu cầu ngày càng cao của xã hội. Học để làm việc Câu nói của Bác Hồ "Học phải đi đôi với hành, lý luận phải gắn liền với thực tế" rất có ý nghĩa đối với việc học tập ngày nay. Khi kết hợp song song học và hành thì việc học mới thực sự có ích. Làm việc dựa trên những kiến thức đã học vừa là mục đích vừa là phương pháp học tập. Hai động thái này là tiền đề của nhau, lại vừa bổ sung cho nhau để hoàn thiện con người chúng ta. Học để chung sống Việc học mang lại cho con người ta nhiều lợi ích, cụ thể là tăng thêm sự hiểu biết về đạo lý làm người, cách đối nhân xử thế, cách ứng xử với mọi người chung quanh... Trong quá trình học tập, chúng ta sẽ tiếp cận nhiều bài học về đạo đức, nhiều câu chuyện về lòng nhân hậu, từ đó hình thành ý thức rèn luyện nhân cách, vươn đến chân thiện mĩ. Chúng ta được khuyến khích làm việc tốt giúp đỡ mọi người xung quanh, trau dồi những đức tính tốt và cần thiết trong cuộc sống: siêng năng, chăm chỉ, hiếu thảo, nhân nghĩa... Hơn thế nữa, một khi có văn hóa, có đạo đức chúng ta sẽ biết cách hòa nhập và thích ứng nhanh với môi trường khác nhau của xã hội. Đó là chúng ta đã học được cách chung sống. Học để khẳng định bản thân Việc học giúp bạn biết rằng với sự nỗ lực hết mình và với kiến thức ngày càng rộng mở, bạn có thể làm được những việc lớn lao, hoàn thành những tâm nguyện mà trước đó bạn cứ nghĩ chỉ là ảo tưởng. Khi làm được một điều gì đó tức là bạn không chỉ hoàn thành mục tiêu đặt ra mà quan trọng là bạn đã vượt qua sự trì trệ, ngại khó, thói quen chần chừ hay nỗi lo sợ của chính mình để vươn lên. Bạn đã vượt qua chính mình để tự khẳng định mình ở cấp độ cao hơn. Hơn thế nữa, việc học giúp bạn có suy nghĩ tốt đẹp, có ý chí cầu tiến, cố gắng học hỏi và làm việc không ngừng để góp phần làm thế giới này hoàn thiện và đáng sống hơn. Vì sao phải đặt mục tiêu cho việc học? Trong cuộc sống, mục tiêu là thứ gì đó giúp chúng ta tồn tại và khiến chúng ta bền bỉ bước đi trên những đoạn đường đời. Một khi mất mục tiêu, mất phương hướng, chúng ta sẽ lâm vào trạng thái bồn chồn, lo âu, vô định và lãng phí. Bạn có bao giờ nhận thấy bạn chỉ thật sự sung sướng hạnh phúc khi đang thực hiện một điều gì đó thực sự có ý nghĩa chứ không phải đợi đến khi bạn đã hoàn thành nó không? Mục tiêu phải như thế nào, đối với tuổi trẻ của bạn hiện giờ không quan trọng bằng việc bạn phải có mục tiêu. Có người cứ tìm cách trì hoãn thực hiện những gì mà họ nghĩ là có liên quan đến cuộc đời họ. Họ không dám đề ra mục tiêu, và vì thế họ chẳng bao giờ làm được trọn vẹn điều gì cả. Trong học tập cũng thế. Sau một lần hỏng thi Đại học, bạn muốn thi lại để có thêm cơ hội vào Đại học. Thế nhưng bạn cứ băn khoăn không biết "mục tiêu Đại học" này liệu có hợp lý không. Bạn đắn đo với các phương án khác như đi làm kiếm tiền hay lập gia đình và chăm sóc con cái… Bạn chần chừ, mong muốn rồi tính toán và lại bàn lui, như thế mãi. Vài năm, rồi vài chục năm sau, khi già rồi bạn vẫn còn lưỡng lự, mà thời gian thì hết mất rồi. Bạn đã không thấy được rằng nếu quyết định quay lại học, dẫu tấm bằng Đại học không thực sự cần thiết với bạn, thì kiến thức bạn có được "không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc". Quan trọng hơn cả là đoạn đường bạn đi. Trên con đường đó, bạn đã gặp gỡ thêm nhiều người, học hỏi được nhiều điều, hiểu rõ bản thân và có thêm nhiều kinh nghiệm. Bạn đã tích lũy được nhiều thứ mà nếu không quay lại đường học bạn sẽ không có. Hay chí ít, bạn cũng biết rõ hơn rằng việc gì tốt việc gì xấu, việc gì nên việc gì không, và không phải tiếc nuối vì mình không thử. Những người thành công quan niệm "Thất bại là cơ hội học hỏi để trưởng thành", còn những người không thành công lại cho rằng "Thất bại là dấu hiệu báo rằng ta không nên bước tiếp". Một số người sẽ cảnh báo bạn rằng không nên đặt ra những mục tiêu quá tầm, những mục tiêu khó trở thành hiện thực. Do vẫn chưa thật sự biết mình có động lực và khả năng tới đâu nên tốt nhất là bạn hãy đặt ra cả mục tiêu ngắn hạn lẫn dài hạn. Hãy đặt ra các mục tiêu mà bạn nghĩ mình có thể đạt được và những mục tiêu bạn chỉ dám mơ. Cái nào là hiện thực? Bạn đã từng nghe về một người đàn ông mù cả hai mắt mà vẫn chinh phục đỉnh Everest, ngọn núi cao nhất trên thế giới không? Bạn có nghe câu chuyện của nhà giáo Nguyễn Ngọc Ký, từ một cậu bé bị liệt hai tay, đã kiên cường phấn đấu để vượt qua số phận, vươn lên thành học sinh giỏi, dùng chân viết được chữ, làm được các bài thủ công đan lát, cắt chữ, khâu vá... và thi đậu vào khoa Ngữ văn trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, đến năm 1992 được phong danh hiệu Nhà giáo Ưu tú?... Những mục tiêu đó mang tính hiện thực như thế nào? Nếu bạn biết mơ ước và sẵn lòng cam kết đạt được mục tiêu của mình thì bạn đã có một cơ hội rồi đó. Nếu như bạn định đi bộ xuyên Việt, chế tạo một chiếc xe thể thao đời mới, hay lập một công ty để tự kinh doanh, thì điều quan trọng không phải là việc đi bộ, chiếc xe hơi hay công ty đó, mà là bạn phải trở thành một người như thế nào để đạt được mục tiêu đó. Trong quá trình đi đến mục tiêu, bạn dần dần trở nên can đảm hơn, quyết đoán hơn, phát huy được những thế mạnh của mình, hiểu được nguyên tắc của bản thân, biết chịu đựng hơn, tự tin hơn… Những gì bạn thu lượm được trong quá trình theo đuổi mục tiêu sẽ giúp bạn xem xét việc "Bạn sẽ trở nên như thế nào?". Và đó không phải là câu hỏi lớn nhất trong cuộc đời chúng ta đó sao? Tóm lại, trước tiên bạn phải có mục tiêu để làm động lực cho việc học, kế đến là đặt cho mỗi mục tiêu một thời hạn phải hoàn thành. Hãy viết ra các lý do giải thích tại sao bạn lựa chọn mục tiêu và thời hạn hoàn thành như vậy. Cần lưu ý là khi bạn đặt bút viết ra những mục tiêu của mình, bạn cũng nên lường trước những cảm giác tiêu cực khi các mục tiêu mà bạn đặt ra không đạt được. Nhưng đừng để điều đó làm bạn chán nản và trở nên nhụt chí. Hãy xem bạn đã tự thuyết phục được mình để phấn đấu đạt mục tiêu hay chưa. Sau đó, hãy chuẩn bị kế hoạch chi tiết để đạt được mục tiêu đó. Làm thế nào để mục tiêu trở thành hiện thực? Biến mục tiêu thành hiện thực là chuyện không dễ dàng, nhất là khi trong mỗi giai đoạn cuộc đời, chúng ta phải cùng lúc hoàn thành nhiều mục tiêu khác nhau. Sau đây chỉ là một số gợi ý để các bạn tham khảo: • Luôn tập trung vào các mục tiêu của bạn; • Đừng ngại đặt câu hỏi; • Giữ cho mình một tinh thần khát khao chiến thắng; • Xây dựng niềm tin vào bản thân; • Tạo ra động lực thúc đẩy; • Hành động là yếu tố mang tính quyết định. Luôn tập trung vào các mục tiêu của bạn Viktor Frankl - một bác sĩ tâm thần người Đức gốc Do Thái, tác giả cuốn Đi tìm lẽ sống(2) là một trong số ít người còn sống sót ở trại tập trung Auschwitz của phát xít Đức - nơi hàng chục nghìn người khác đã chết. Thoát khỏi trại tập trung khi cuộc chiến tranh kết thúc, người ta hỏi: "Ông đã làm thế nào để sống sót? g g g Phải chăng ông có sức mạnh gì mà người khác không có?". Ông trả lời: "Tôi luôn biết chọn thái độ đối với mỗi sự việc, có thể là tuyệt vọng hoặc không nguôi hy vọng. Nhưng để có thể hy vọng, tôi cần phải tập trung vào điều gì tôi muốn". Bác sĩ Frankl không hề mạnh khỏe hơn những người khác tại trại Auschwitz. Khẩu phần ăn hàng ngày của ông chỉ là một bát xúp loãng với vài cọng rau. Nhưng thay vì tiêu tốn phần năng lượng ít ỏi ấy một cách vô ích trong nỗi lo sợ, tuyệt vọng về những điều đang xảy đến thì ông tập trung vào một mục tiêu duy nhất. Đó là "Bằng mọi giá phải sống!". Ông cho mình lý do để sống sót và bằng cách tập trung vào những lý do đó, ông đã sống. Trong học tập cũng vậy. Thỉnh thoảng, bạn nên thực hiện một mục tiêu chứ không phải cùng một lúc đổ sức cho quá nhiều mục tiêu. Hãy chia nhỏ những mục tiêu học tập theo thứ tự ưu tiên và bắt đầu với những mục tiêu ưu tiên nhất hoặc thực tế nhất. Bằng cách này, bạn sẽ nhận thấy rằng mình làm được nhiều việc hơn. Thử sức thực hành Giờ hãy cầm bút lên. Bắt đầu vào thời điểm 20 năm tới, tính từ bây giờ. Lúc đó bạn mong ước sẽ đạt được những mục tiêu nào? Hãy điền dưới đây những điều mà bạn có thể muốn làm, muốn có, hay muốn hoàn thành trong 20 năm nữa. Ví dụ: Làm trong ngành điện tử, lập gia đình và sinh một đứa con, sống trong một căn hộ nhỏ xinh xắn và có sức khỏe tốt. Tính thử xem bạn bao nhiêu tuổi trong 20 năm tới. Bạn muốn làm việc trong lĩnh vực nào? Gia đình, bạn bè, tiền bạc, kỹ năng, lối sống, chuyên môn… như thế nào? Nếu bạn còn chưa chắc chắn thì có mơ mộng một chút cũng chẳng sao. Không ai có thể nói chắc như đinh đóng cột tương lai mình sẽ như thế nào, vì vậy hãy cứ việc tưởng tượng và suy đoán. Hãy viết ra. Thà bạn ậy y ệ g ợ g y y ạ cứ cho mình những mục tiêu mà có lẽ bạn sẽ thay đổi sau này, còn hơn là chẳng có được một mục tiêu nào cả. Giờ bạn đã có mục tiêu trong 20 năm tới rồi. Nhớ là bạn chỉ có thể đạt được những mục tiêu của mình nếu bạn đặt ra chúng. Bây giờ hãy nghĩ về 5 năm tới. Bạn sẽ cần phải hoàn thành những gì trong 5 năm để có thể đạt được những mục tiêu mà bạn đã đặt ra cho 20 năm tới? Ví dụ: Mình sẽ học tập thật tốt và có những tháng ngày Sinh viên sôi nổi, đầy ý nghĩa. Mình sẽ tốt nghiệp Đại học với tấm bằng loại giỏi và sẽ kiếm được việc làm lương thật cao. Bạn sẽ ở đâu trong vòng 5 năm tới? Đang học một trường Đại học hay một trường dạy nghề nào đó? Hãy suy nghĩ và viết ra những mục tiêu của bạn. Bạn đã hoàn tất những dòng trên chưa? Nếu không, sao bạn không thử? Còn bây giờ hãy đi tới phần ba nhé. Chúng ta đang ngày càng tiến dần tới hiện tại đây. Phần này xét đến những mục tiêu của bạn trong vòng 6 tháng tới. Để đạt được những mục tiêu trong 5 năm nữa thì bạn sẽ cần phải đạt được những gì trong 6 tháng tới? Ví dụ: Mình sẽ tham gia một khóa học kỹ năng mà mình thích, mình sẽ cố gắng đạt được số điểm cao hơn trong các kỳ thi tới và mình sẽ tích cực hơn khi tham gia các hoạt động của trường hay tập một môn thể thao nào đó. Trước tiên, hãy coi xem 6 tháng nữa là tháng mấy. Hãy viết ra những mục tiêu của bạn trong vòng 6 tháng nữa, tính từ ngày hôm nay. Cuối cùng, bạn hãy đặt ra những mục tiêu ngay lúc này đây, ngay trước mắt bạn đây. Bạn biết mình muốn làm gì trong 20 năm, 5 năm và 6 tháng rồi. Bây giờ đã là lúc bạn cần nghĩ đến những việc cần làm trong tuần tới để đạt được những mục tiêu 6 tháng. Hãy tiếp tục viết ra. Ví dụ: Tuần này, mình sẽ tranh thủ đọc quảng cáo tìm một trung tâm ngoại ngữ uy tín. Mình sẽ bắt đầu tham gia một hoạt động gì đó tích cực hơn trong tuần (ví dụ đi bơi hay tham gia các hoạt động thể thao với bạn bè). Mình cũng sẽ suy nghĩ thêm về các mục tiêu của mình trong tuần này, trong 6 tháng, trong 5 năm, và trong 20 năm tới. Bạn thấy đó, hành động của bạn hôm nay sẽ dẫn đến kết quả của ngày mai. Những gì sẽ xảy ra ở tương lai không phải lúc nào cũng trong tầm kiểm soát của bạn, nhưng bạn sẽ biết được mình muốn gì và mình đang ở đâu. Đặt ra những mục tiêu dài hạn và ngắn hạn là một cách thông minh để tác động tới tương lai. Bạn đang thiết kế tương lai của mình giống như cách nhà tạo mẫu thiết kế một bộ trang phục mới vậy. Ở những hàng dưới, hãy viết ra ít nhất 5 lý do vì sao những mục tiêu đó lại quan trọng với bạn. (Ví dụ: "Mình sẽ tự tin hơn, kiếm được nhiều tiền hơn, được bạn bè nể phục hơn"...) Bây giờ hãy viết ra 3 điều không hay có thể xảy đến cho bạn nếu bạn không đạt được những mục tiêu đó. (Ví dụ: "Mình sẽ cảm thấy mình thật kém cỏi, mình sẽ làm cha mẹ thất vọng hay mình sẽ sống nghèo khổ sau này"…) Đừng ngại đặt câu hỏi Để học tốt, bạn cần phải tận dụng hết khả năng chất vấn vốn có của trí tuệ, cụ thể là bạn hãy không ngừng đặt câu hỏi cho đến khi hiểu rõ bản chất vấn đề. Những câu hỏi sẽ giúp đầu óc trở nên linh hoạt và nhạy bén hơn trong quá trình cố gắng tìm kiếm những câu trả lời thỏa đáng. Có thể xem việc đặt câu hỏi và giải quyết vấn đề là một "bài thể dục" hữu ích nhất mà bạn có thể áp dụng cho bộ não. Học hỏi và thảo luận sẽ giúp bạn không ngừng tiến bộ. Đừng ngại học hỏi và chia sẻ kiến thức với mọi người. Có người bảo họ sợ hỏi, vì như vậy chứng tỏ họ không biết, họ bị hổng kiến thức, là họ dốt… Nhưng ở đời ai dám chắc rằng mình có thể biết và nhớ được hết mọi thứ? Không ngừng khát khao chiến thắng Những người thành công có nhiều đặc tính giá trị. Một trong những đặc tính ấy là hình dung được những gì họ khát khao và biến chúng thành động lực hành động để đạt được mục đích của mình. Họ nuôi dưỡng trong tâm trí những viễn cảnh về cuộc sống mà họ khao khát, với hy vọng, dự tính và niềm tin vào một tương lai tươi sáng. Những ước mơ ngày càng phát triển và định hình khi những khát khao của họ ngày càng mạnh mẽ hơn. Sự khao khát là động lực cần thiết để hoàn thiện ước mơ. Bạn hãy viết ra ước mơ về những gì bạn muốn trong cuộc sống. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng chỉ viết ra những ước mơ mà bạn thật sự muốn thực hiện với tất cả sức sống và nghị lực của mình. Chúng ta hãy gọi đó là "ước mơ mạnh mẽ" hay "suy nghĩ có định hướng". Tất cả thành công trên đời này đều là kết quả của sự suy nghĩ có định hướng vì đó là con đường tốt nhất, và có thể là con đường duy nhất để tập trung suy nghĩ. Dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, chúng ta cũng có thể thành công hoặc thất bại, mạnh lên hoặc yếu đi. Tất cả đều phụ thuộc vào sức mạnh tinh thần của bạn. Sự phấn đấu để đạt được những điều mình khát khao sẽ cho bạn một sức mạnh nội tại, một cảm giác năng động để đi hết chiều dài của cuộc đời một cách hoàn mĩ. Xây dựng niềm tin vào bản thân Bạn hoàn toàn có thể xây dựng lòng tự trọng bằng cách tin vào bản thân, tôn trọng mình và tôn trọng người khác. Nếu biết tôn ọ g ọ g g trọng bản thân, biết rõ đâu là điểm mạnh, điểm yếu của mình, thì bạn đã tặng cho mình món quà lớn nhất rồi đó. Có nó, bạn có thể đối mặt với tất cả hoàn cảnh, bạn cảm thấy tự tin, thoải mái và không cần phải chứng minh điều gì cho ai cả. Không sớm thì muộn, mọi người xung quanh sẽ trân trọng bạn một khi họ nhận thấy các đặc điểm tích cực trong tính cách của bạn. Một khi không tin vào bản thân, không đánh giá mình một cách tích cực, không cảm thấy mình có giá trị, có khả năng, thì bạn sẽ ứng xử và hành động đúng như những gì bạn tự nghĩ. Khi không tin vào chính mình nghĩa là bạn đã tự đặt giới hạn lên khả năng của bản thân trong việc đối phó với những thay đổi, thách thức trong cuộc đời mình. Chẳng hạn khi đang là một Sinh viên, chỉ vì không dám tin rằng mình có thể "sống được" nếu thiếu bằng cấp, nên khi thiếu điểm một số bạn đã vội vàng đánh mất lòng tự trọng để mua điểm, mua bằng. Và cũng thật đáng trách khi đây đó thỉnh thoảng vẫn còn những chuyện nữ sinh chấp nhận đổi "tình" lấy "điểm"… Rời ghế nhà trường bước vào đời, lòng tự trọng của bạn sẽ còn gặp nhiều thử thách khốc liệt hơn nữa. Khoan bàn đến chuyện đạo đức, nếu không học cách tin vào bản thân, không xây dựng lòng tự trọng, không thoát khỏi sự sợ hãi, để mặc cảm tự ti lấn át, bạn sẽ kiệt sức vì những tổn thương trong tính cách và tâm hồn. Bạn sẽ chỉ là một hình hài trống rỗng, đòi hỏi phải bù đắp bằng những niềm hãnh diện sai lầm: tiền bạc, địa vị, thành công… những thứ sẽ không bao giờ đủ, và bạn sẽ luôn luôn bất mãn và đau khổ. Chỉ có lòng tin vào chính mình, tôn trọng mình và tôn trọng người khác mới giúp bạn nhẹ nhõm bước đến những mục tiêu có định hướng của cuộc đời. Có một câu nói rất hay: "Dẫu tôi là ai hay làm gì đi nữa, tôi vẫn ổn. Tôi có thể và sẽ đạt được bất cứ điều gì tôi cần phải đạt được. Tôi Tự Do!". Tạo động lực thúc đẩy Nhiều nhà tâm lý học khẳng định hoạt động học tập của chúng ta được thúc đẩy bởi nhiều động cơ. Các động cơ này tạo thành cấu trúc xác định có thứ bậc của các kích thích, trong đó có một số động cơ là chủ đạo, cơ bản, một số động cơ khác là phụ, là thứ yếu. Vì thế, chỉ khi nào xác định được động cơ học tập đúng đắn thì bạn mới có thái độ và phương pháp học tập đúng đắn, khoa học. Đừng bàn đến các loại động cơ học tập do nguồn lực bên ngoài hình thành và tác động. Trước hết, bạn hãy tìm động cơ học tập từ chính mình. Bạn phải tìm kiếm, chỉ rõ động lực nào giúp mình phấn đấu không mệt mỏi, rồi không ngừng bồi dưỡng cho những động lực đó. Trước hết, động lực có thể đến từ sự yêu thích. "Thích" ở đây là cảm giác hài lòng khi thực hiện. Sự hài lòng khiến chúng ta hạnh phúc và tự nhiên năng lượng nhiệt huyết sản sinh tràn trề. Nếu bạn thích đọc sách, khi cầm một quyển sách hay trong tay bạn sẽ hăm hở đọc ngay. Bạn thích viết lách, thì chỉ cần một ý tưởng nhen nhóm, bạn đã có thể sáng tạo và nảy sinh nhiều ý tưởng khác để có thể viết thành một bài viết súc tích và sâu sắc… Bên cạnh đó, cũng có một động lực khác là "Sợ". Sợ ở đây có thể không phải là sợ sệt, mà có khi chỉ là cảm giác không thoải mái, lo lắng, bồn chồn, hay vì không muốn phiền phức, nhưng cái "sợ" đó khiến chúng ta phải hành động giống như trách nhiệm vậy. Ta đi học, giảng viên giao bài, vì sợ điểm kém nên dù thích hay không bạn cũng phải nghe lệnh và làm theo. Bạn bè nhờ giúp, bạn ngại không muốn làm, nhưng vì sợ mất tình bạn mà vẫn làm… Tất cả những nỗi sợ kiểu như thế cũng làm cho chúng ta bỗng nhiên có động lực để làm việc. Tại sao học sinh cấp ba lại mải miết học tập ngày đêm, không ngại dậy sớm thức khuya dùi mài kiến thức? Là để đạt mục tiêu đậu Đại học! Nhưng đậu Đại học có khi lại là do sự thúc ép của bố mẹ, sự sợ hãi khi phải xấu hổ với bạn bè, họ hàng… Đậu Đại học rồi, năm đầu cũng rất chăm chỉ, vì xung quanh bạn toàn những bạn giỏi giang, mà bạn vì sợ thua kém nên cũng phải cố theo. Nhưng chỉ cần một năm sau đó, nếu không có động lực thực sự thì chuyện học hành sẽ bê bết ngay. Hành động là yếu tố quyết định Bạn có một ước mơ đẹp. Bạn tin là ước mơ ấy sẽ thành sự thực. Nhưng mơ ước mãi mãi là mơ ước nếu nó chỉ xuất hiện loáng thoáng trong suy nghĩ hay các bản kế hoạch của chúng ta. Hãy hành động nếu bạn muốn biến ước mơ thành hiện thực. Hãy để tương lai có cơ hội xảy ra, và xảy ra theo đúng cách mà bạn muốn! Hãy cho thành công có cơ hội xuất hiện! Bạn không thể nào chiến thắng cuộc đua, trừ khi bạn có can đảm bước vào đường chạy. Hàng triệu người đang ấp ủ những giấc mơ lập lòe, nhưng lại chẳng bao giờ cho nó cơ hội bùng cháy thành ngọn lửa lớn. Hãy thôi nói về những dự định của mình. Hãy bắt tay thực hiện ngay nếu bạn không muốn chúng lụi tàn, bạn nhé! Tôi đã học như thế nào? Câu chuyện của bác sĩ Trương Thế Dũng. Năm bốn tuổi mình phải vào sống nhờ Cô nhi viện Bắc Mỹ An (Đà Nẵng) sau một biến cố gia đình khiến mình mất cha và không có mẹ bên cạnh. Cuộc sống ở cô nhi viện đang bình an với những ngày được đi học thì mình trốn đi tìm mẹ khi mình nghe ai đó nói phong phanh về thân phận mình. Mười tuổi, mình lang thang, cùng chia những miếng ăn với đám trẻ bụi đời và ôm nhau ngủ nơi ghế đá công viên. Một ngày nọ, khi mình đói lả và ngã quỵ bên đường ray xe lửa, ông Trương Minh Tuấn, một sĩ g q ỵ g y g g ộ quan công an ở huyện miền núi Quế Sơn đi công tác ở Đà Nẵng, đã cho mình ăn và dỗ dành về sống với ông. Nhưng mình không được đến trường vì ba Tuấn quá khó khăn. Mình đành gác lại chuyện tìm mẹ và quyết định đi mượn sách của bạn bè cùng lứa để tự học và đeo đuổi giấc mơ trở thành bác sĩ. Mỗi khi cần hỏi điều gì thì mình lại đến nhà cô giáo Phan Thị Trúc gần đó. Sau này khi cô Trúc về xuôi thì mỗi tuần hai lần mình lại vượt 30 cây số đường núi đến nhà cô để được kèm cặp. Để được công nhận trình độ, mình đăng ký thi theo diện bổ túc văn hóa. Năm 22 tuổi, mình đỗ cùng lúc vào Đại học Y Dược Huế và Đại học Sư phạm Quy Nhơn (Bình Định). Tự liệu không có tiền trang trải nếu đi học xa nên mình quyết định học ở Trường trung cấp Y tế Trung ương 2, Đà Nẵng. Nhưng không dừng lại vì giấc mơ trở thành bác sĩ đa khoa chưa thành hiện thực, mình quyết định thi vào Đại học Y Dược TP. HCM. Khi vào TP. HCM mình rất lo chuyện cơm áo nhưng rồi tự trấn an rằng ngày nhỏ không cha không mẹ mà vẫn sống được, huống hồ giờ là thanh niên. Để có tiền đi học, mình đi bán kính chiếu hậu xe máy. Mình đeo kính trên người và đi rao bán khắp các con đường. Cứ tan học là mình đi bán, bất kể còn đang mặc chiếc áo mang phù hiệu của trường. Sau đó, có người thương tình đã giúp mình mở một tiệm băng đĩa nhạc Sinh viên, khi đó nằm ở đường Bạch Đằng, Q.Tân Bình, để mình dễ dàng kiếm sống. Không có nhiều thời gian để giải trí như những bạn khác, mình xem việc học là đam mê, là niềm vui, và cũng nhờ vậy mà mình thấy mọi chuyện dễ dàng hơn. Trở thành bác sĩ là ước mơ lớn nhất của đời mình nên mình luôn tự dặn lòng phải gắng thêm chút nữa, cố thêm chút nữa, cho dù cơ cực thế nào thì mình cũng chấp nhận, miễn là đạt được mơ ước đó. Và mình tin rằng không có chuyện gì là bạn không làm được nếu bạn thực sự khát khao và quyết tâm thực hiện điều đó đến cùng. Từng có quá khứ 15 năm ăn nhờ ở đậu, có lúc sống lang thang như trẻ bụi đời và gần hết thời niên thiếu không được đến trường, hiện giờ anh đang là trưởng đoàn y bác sĩ tình nguyện Niềm Tin. Anh làm việc không lương tại các phòng khám nhân đạo ở TP. HCM như Xóm Mới (Q.Gò Vấp), Tú Xương (Q.3), Chân Trời Mới (Phú Nhuận). Có lần, khi đang thực tập siêu âm tại Bệnh viện Từ Dũ, qua màn hình siêu âm, hình ảnh bào thai sắp bị bỏ đi ngọ nguậy khiến anh xúc động nên mở lời khuyên thai phụ giữ lại. Trên bàn siêu âm, cô Sinh viên "trót dại" hỏi ngược lại: "Tôi giữ, vậy anh có nuôi không?". Không suy nghĩ, anh gật đầu đồng ý và thuê một căn phòng kín đáo cho cô gái ở, vài ngày sau anh lại đưa về ba cô gái nữa và thăm nuôi đều đặn cho đến ngày sinh nở. Anh giữ những đứa trẻ đặt tên mang họ mình, giữ kín mọi chuyện để những người mẹ nhẹ lòng bước tiếp. Anh Dũng kể rằng quyết định ngày đó của anh thật liều lĩnh vì còn là Sinh viên, sống nhờ vào thu nhập có phần hạn hẹp của tiệm băng đĩa, vậy mà còn lo chuyện thiên hạ. Chuyện tiền bạc quay quắt đến mức mỗi khi xong giờ thực tập ở bệnh viện là anh tranh thủ chạy xe ôm để có thêm chút tiền xăng. Hải Âu, thành viên câu lạc bộ Niềm Tin, kể về những ngày đầu anh Dũng làm chuyện "bao đồng". Anh nuôi người bị ung thư, người nhiễm HIV/AIDS và cả trẻ em đường phố trong một khu nhà trọ phía sau chợ Tân Sơn Nhất (Q.Tân Bình), lại còn nhường cả miếng ăn của mình cho họ. Anh còn dặn những đứa trẻ đường phố rằng: "Các con còn khỏe mạnh thì nhường miếng ngon cho bệnh nhân", mà có khi miếng ngon đó chỉ là con cá kho cho cả mâm ăn gần chục người. Từ đó, Hải Âu cùng bạn bè lựa lúc anh không có nhà mà "lén" mang thức ăn tới tiếp tế. Hải Âu và nhiều bạn bè không còn lạ mỗi khi anh đến bệnh viện thăm người quen thân thì lại… đưa về một người bệnh có hoàn cảnh khó khăn và dốc lòng chăm lo. Chị bảo tính anh hay mủi lòng. Năm 2010 trong chuyến đi làm từ thiện cùng bạn bè ở Tân Biên – Tây Ninh, gặp chị em Thùy, Lệ bị cha bạo hành chấn thương khắp người, ngay lập tức anh làm giấy cam kết với chính quyền xã để đưa hai chị em về TP. HCM chữa trị và làm thủ tục để các em đến trường. "Biết khi nào giàu mà hẹn" là cách anh trả lời cho những ai thắc mắc chuyện anh nghèo khó mà ham làm từ thiện. Tên chính thức của nhà thuốc là Cúc (102 Bạch Đằng, Q.Tân Bình, TP. HCM) nhưng người ta vẫn hay gọi nó là Niềm tin vì nhiều người có hoàn cảnh khó khăn mắc bệnh hiểm nghèo đã đặt niềm tin vào đấy. Năm 2006, bà Nguyễn Thị Cúc đã nhượng lại cho anh Dũng nhà thuốc này với giá tượng trưng vì bà thương anh vất vả, lại đang nuôi người bị nhiễm HIV/AIDS, bệnh nhân ung thư và trẻ em cơ nhỡ. Anh chuyển quyền quản lý nhà thuốc cho Đoàn bác sĩ tình nguyện Niềm Tin để kinh doanh và chuyển lợi nhuận vào hoạt động từ thiện. Ngoài những hoạt động từ thiện đến vùng sâu vùng xa, hàng ngày nhà thuốc đều đón tiếp người nghèo và cấp thuốc trị bệnh cho họ, có những thuốc đặc trị đắt tiền thì cả nhóm lại tìm cách để xoay xở cho bệnh nhân. (Theo "Bác sĩ mê từ thiện" - Báo Tuổi Trẻ) Chương 3 NHỮNG THÓI QUEN THÀNH CÔNG Đường đi khó không phải vì ngăn sông cách núi, mà vì lòng người ngại núi e sông. Nguyễn Bá Học K hi bắt tay làm một việc gì đó một cách đều đặn, thường xuyên, dù vô thức, thì chắc chắn bạn sẽ hình thành thói quen. Có thể việc phải thay đổi nhịp sống, cung cách làm việc cũ khiến bạn cảm thấy việc bắt đầu là vô cùng khó khăn, nhưng một khi đã "vào guồng" thì mọi chuyện lại trở nên dễ dàng. Bạn hãy nhớ lại lúc còn bé, ba mẹ bạn tập cho bạn thói quen đánh răng mỗi sáng và mỗi tối. Ba mẹ bạn chắc hẳn đã liên tục nhắc nhở, ép buộc và cả dọa nạt với rất nhiều cách khác nhau để việc chăm sóc răng miệng trở thành một thói quen của bạn. Nhờ thói quen đánh răng mỗi sáng, mỗi tối, mà bạn đã có hàm răng trắng, chắc, khỏe. Tương tự, những việc khác cũng đều như thế cả. Và, bạn biết không, chính các thói quen sẽ hợp thành tính cách chúng ta - thói quen tích cực hay tiêu cực sẽ tạo nên tính cách tương ứng. Ở phần trên, chúng tôi đã lưu ý các bạn rằng việc học ở Đại học khác hẳn các cấp ở Trung học, vì vậy, thời điểm khi bạn vừa bước vào môi trường Đại học chính là thời điểm tốt nhất để bạn bắt đầu tạo lập những thói quen phù hợp với môi trường mới. Và nếu được duy trì thì những thói quen đó sẽ ở bên bạn mãi đến khi bạn tốt nghiệp, thậm chí kéo dài đến hết đời bạn. Mình thuộc nhóm nào? Mỗi người chúng ta là một cá thể riêng biệt và chúng ta có những cách học riêng, rất riêng. Tuy nhiên, nhìn chung, có ba cách học phổ biến là: Thứ nhất là học thông qua thính giác. Có rất nhiều bạn không thích đọc, không thích nhìn, chỉ thích nghe, nghe và nghe. Nếu bạn thường xuyên không thích nhìn lên bảng, chỉ thích nghe mọi người thảo luận về một đề tài nào đó, không thích đọc sách, đọc giáo trình, tài liệu, thì chắc chắn bạn thuộc nhóm người thích học qua thính giác. Nếu bạn thuộc nhóm này thì chắc chắn bạn sẽ học tốt khi cùng ôn bài, thảo luận với một nhóm bạn "chí cốt" của mình. Những âm thanh trao đổi nội dung bài sẽ dễ dàng ăn sâu vào não bạn đến mức chính bạn cũng không thể ngờ. Nếu thuộc nhóm này, bạn có thể học bài theo cách vừa nghe thầy cô giảng bài vừa ghi chép những ý quan trọng, nếu cần thiết, bạn có thể ghi âm phần giảng của thầy cô sau đó về nhà nghe lại. Khi học bài, bạn hãy đọc to nội dung bài học, còn nếu bạn đọc diễn cảm được thì hãy thử xem, kết quả sẽ khiến bạn ngạc nhiên đấy. Cách học thứ hai là học thông qua thị giác. Những người thuộc nhóm này thường có trí nhớ hình ảnh rất tốt. Những hình ảnh, phim… chỉ cần nhìn qua một lần đã khắc sâu vào tâm trí họ và kết quả là họ có thể nhớ mọi thứ thông qua các chi tiết trong bức hình. Nếu bạn thấy mình thích nhìn tranh ảnh, phim, sách, tạp chí, bảng, sổ ghi chú, thường học bài bằng cách chép ra giấy để thấy nội dung học, thích ngồi ở những bàn đầu để thấy rõ hình dáng, cách giảng bài của giảng viên, thích nhìn bảng viết… thì chắc chắn bạn thuộc nhóm học tập này. Vậy thì bạn sẽ có cảm giác dễ chịu và tiếp thu bài nhanh hơn khi hình dung lại tất cả mọi hình ảnh bằng cách tóm tắt bài theo sơ đồ hoặc hình vẽ. Khi học bài, bạn cứ tưởng tượng như đang xem một xấp hình có độ dày tỉ lệ thuận với lượng kiến thức mà giáo viên cung cấp. Đồng thời hãy nhẩm lại lời thầy cô trong đầu, hoặc ghi lại, vẽ lại trên giấy nháp, giấy ghi nhớ. Bạn có thể dùng nhiều màu mực để gợi nhớ nội dung bài học. Và việc ngồi học ở không gian yên tĩnh, thoáng đãng, có chút nhạc hòa tấu nhẹ nhàng sẽ tốt cho trí nhớ của bạn. Cuối cùng là nhóm có khả năng tiếp thu kiến thức thông qua xúc giác. Nhóm này thường là kiểu người năng động, có khả năng cảm thụ mạnh và thích thực hành. Kiểu người này lúc nào cũng thấy bồn chồn, bứt rứt khi phải ngồi một chỗ, thậm chí họ không thể ngồi yên quá 15 phút. Nếu bạn thích chơi thể thao, ưa di chuyển, đã hoặc đang tham gia một vài câu lạc bộ của trường, thích hát múa, vẽ vời… thích được tham gia thí nghiệm hoặc xuất sắc trong các hoạt động liên quan đến vận động, không thích ngồi ôm quyển sách thì chắc chắn bạn thuộc nhóm học thông qua xúc giác. Muốn học bài tốt thì bạn hãy liên tục ghi chép khi nghe giảng, chủ động trao đổi với giảng viên, xung phong lên bảng giải bài tập, đừng sợ sai, đừng ngại hay mắc cỡ. Giữ trong lòng những điều chưa hiểu hoàn toàn không tốt cho kiểu người hay vận động như bạn. Ngoài ra, bạn có thể ghi chú những ý chính của bài học trên những mảnh giấy nhỏ. Khi học bài, bạn có thể đi đi lại lại, đứng lên ngồi xuống hoặc làm bất cứ động tác nào bạn thấy thoải mái. Nhưng nếu đọc đến đây rồi mà bạn vẫn không xác định được mình thuộc nhóm nào vì bạn thấy mình lúc giống nhóm này, lúc giống nhóm kia, thì cũng không sao. Bạn có thể tiếp tục phân loại các cách học theo tiêu chí khác. Bạn thích học kiểu cụ thể, chi tiết, rõ ràng hay học nắm ý một cách tổng quát? Nếu bạn thích những giáo viên giảng bài sát giáo án, giáo trình và liên tục đưa ra những ví dụ cụ thể cho từng ý chính, ý phụ thì bạn thuộc nhóm học chi tiết. Còn nếu bạn thích những giáo viên có tác phong thoải mái, hay kể chuyện, liên hệ bài giảng thông qua các sự kiện xã hội, các sự kiện mang tính thời sự hoặc đơn giản chỉ là liên hệ với những câu chuyện của cuộc đời họ, cuộc đời bạn, thì bạn chính là kiểu học theo cách tổng quát. Còn rất nhiều những kiểu học, cách học khác nhau tùy thuộc vào từng người, nhưng dẫu bạn thuộc nhóm nào thì quan trọng nhất chính là bạn hãy cứ áp dụng một cách thông minh những thế mạnh của mình vào việc học. Chính việc vận dụng học theo tính cách sẽ giúp bạn tiết kiệm được rất nhiều thời gian, mà lại hiểu bài lâu và sâu hơn. Chuẩn bị gì để học tốt? Khi làm bất cứ việc gì mà có sự chuẩn bị chu đáo, kỹ càng thì chắc chắn chúng ta không thể thất bại. Chẳng có ai thành công mà không có sự chuẩn bị đầy đủ. Khi bạn đi du lịch cùng bạn bè, nếu bạn chuẩn bị đặt xe, đặt khách sạn, lên lộ trình chuyến đi thì chắc chắn chuyến đi sẽ an toàn và tránh được nhiều sơ suất khiến cuộc đi chơi mất vui. Khi bạn đi xin việc cũng vậy. Nếu bạn dành thời gian để tìm hiểu về công việc muốn tiến cử, tìm hiểu về nơi làm việc, tự lên trước danh sách những câu có khả năng được hỏi thì chắc chắn bạn sẽ thấy tự tin hơn rất nhiều trong buổi phỏng vấn. Việc học tập cũng vậy. Nếu một Sinh viên có sự chuẩn bị chu đáo, cẩn thận trong suốt quá trình học tập ở bậc học thấp cho tới khi học Đại học thì chắc chắn Sinh viên đó đã chuẩn bị cho mình những kiến thức cần thiết để bước vào đời. Hơn nữa, Sinh viên đó còn có khả năng đương đầu với rất nhiều khó khăn mà những Sinh viên khác không thể. Chính vì thế, ngay từ hôm nay, bạn hãy chuẩn bị những điều tưởng chừng như đơn giản nhưng lại vô cùng cần thiết trong việc học. Trước hết, hãy dành một ngày kiểm tra lại vẻ ngoài của bạn. Ông bà ta có câu "đi với bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy". Tuy vẻ ngoài không quyết định sự thành công của một người, nhưng lại là yếu tố góp phần tạo nên chiến thắng cho họ. Bạn có đồng ý với chúng tôi rằng chính bạn cũng thích nhìn những người có vẻ ngoài chỉnh tề, sạch sẽ, gọn gàng? Bởi đôi mắt của chúng ta nằm ở phía trước nên những hình ảnh đầu tiên của người khác sẽ được não chúng ta tiếp thu trước tiên. Chính vì thế, bạn hãy để ý đến dáng vẻ của mình. Không cần bạn ăn mặc sành điệu, thời trang với những món đồ đắt tiền, sang trọng, mà chỉ cần bạn giữ đầu tóc gọn gàng, trang phục sạch sẽ phù hợp với tính cách và môi trường nơi bạn đến là bạn đã thành công trong việc tạo ấn tượng tốt cho mọi người rồi đó. Hãy tưởng tượng bạn là Sinh viên mà đến trường trong những bộ váy áo quá đắt tiền, quá cầu kỳ, sặc sỡ hoặc thừa trên, thiếu dưới, ngắn trước, hở sau… thì cho dù bộ quần áo đó đắt đến mấy cũng khiến mọi người có cái nhìn không hay về bạn. Đặc biệt là các giáo viên thường thiếu thiện cảm với những Sinh viên quá chưng diện vì họ cho rằng Sinh viên dành quá nhiều thời gian cho "phụ tùng", vậy thì thời gian đâu mà đọc giáo trình, học bài, làm bài. Tiếp theo, bạn hãy trang bị một chiếc máy vi tính. Hiện nay là thời đại của khoa học công nghệ, của kỹ thuật nên việc áp dụng máy móc vào công việc, học tập là điều tối cần thiết với bất cứ ai. Với chiếc máy vi tính có hoặc không có kết nối Internet, bạn có thể làm bài, học bài, tìm kiếm thông tin, tài liệu, giải trí và có thể kết bạn. Vì thế, nếu gia đình có điều kiện thì bạn hãy cố gắng trang bị một chiếc máy tính và khai thác những tiện ích từ đó. Còn với những bạn có hoàn cảnh khó khăn hơn, tài chính chưa cho phép sở hữu một chiếc máy vi tính, thì bạn cũng đừng lo lắng. Hiện nay, các dịch vụ Internet với đường truyền tốc độ cao, giá rẻ xuất hiện khắp nơi, nhất là quanh các làng Đại học. Quan trọng là bạn làm gì với chiếc máy vi tính đó. Tìm kiếm tài liệu để đọc thêm hay chỉ tán gẫu và chơi trò chơi trực tuyến? Bạn có thể dành chút thời gian giải trí mỗi ngày, nhưng đừng sa đà vào các trò vô bổ. Hãy khai thác tối đa những tiện ích từ chiếc máy này để phục vụ cho việc học của mình, có nghĩa là để chuẩn bị cho tương lai của bạn. Điều thứ ba là bạn phải chuẩn bị đầy đủ những vật dụng cần thiết phục vụ cho việc học. Bạn đã trang bị giấy, bút, giáo trình chưa? Bạn cũng cần có thêm một quyển sổ ghi lại thời khóa biểu học tập và sinh hoạt để mang theo bên mình nhắc nhở bạn không bỏ quên mất việc quan trọng gì. Ý thức về bản thân Đây là điều vô cùng quan trọng - tự biết mình là một Sinh viên giỏi hay dở, biết mình thông minh hay không, biết mình mạnh yếu ở điểm nào… Hành động, suy nghĩ của chúng ta thường nhất quán với nhận thức của chúng ta về chính mình. Song bạn đừng lo lắng nếu như bạn tự thấy mình không phải là một người xuất chúng. Dân gian vẫn có câu "cần cù bù thông minh", nên nếu chẳng may bạn thấy mình không có năng lực gì đặc biệt, thường xuyên nhận điểm kém, thấy mình dở hơn nhiều bạn thì cũng đừng quá sợ hãi và chỉ dám kết giao với những bạn "giông giống" mình để rồi cuối cùng kết quả học tập của bạn ngày càng sa sút. Suốt ngày, bạn cứ tự nhủ mình là ngốc nghếch thì chắc chắn mọi hành động của bạn tự nhiên sẽ "phù hợp" với một kẻ ngốc, và kết quả là bạn chẳng thể nào "thoát xác" để trở thành người giỏi. Có những học sinh khi được giáo viên cho bài tập về nhà với lời dặn là học sinh bình thường thì làm bài từ 1 đến 5, riêng học sinh khá, giỏi thì làm thêm bài 6. Thế là vì cho rằng mình là học sinh bình thường nên bạn chẳng bao giờ đụng đến bài dành cho học sinh khá, giỏi… trong khi nếu như mỗi ngày bạn chịu khó tìm tòi làm thêm một bài tập khó thôi, chắc chắn bạn đã thực sự trở thành học sinh khá, giỏi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc tự ý thức về bản thân mình khác với việc tô hồng bản thân bằng những ý nghĩ lạc quan rằng "ngày mai trời lại sáng". Khi tự ý thức về bản thân nghĩa là bạn kiểm soát được bản thân, hiểu được thế mạnh- yếu của mình, từ đó chuẩn bị chu đáo để đón nhận mọi tình huống có thể xảy đến. Khi chúng ta hiểu rõ bản thân, hiểu rõ ước mơ, khát vọng của mình, chúng ta sẽ cố gắng để đạt được điều chúng ta ao ước. Ví dụ như bạn muốn trở thành một người thành công, mạnh mẽ. Tuy hiện tại bạn chưa thực hiện được nhưng bạn đang bắt đầu cố gắng bằng những việc làm cụ thể và hành động quyết liệt, tập trung để trở thành mẫu người mà bạn mong muốn, vậy thì chắc chắn một ngày nào đó bạn sẽ làm được. Cụ thể là mỗi ngày bạn đều cố gắng hình dung hình ảnh con người mà bạn vươn đến, nhìn những việc mình làm hàng ngày để đạt được mục tiêu đó, tự nhủ những điều mà những Sinh viên giỏi thường chia sẻ. Từ đó, bạn trở nên tự tin hơn và mỗi ngày bạn đang làm việc để hướng đến thành công. Dần dần, những chuỗi hành động này sẽ tạo nên nét tính cách tích cực mà bạn muốn có. Vậy tại sao bạn không chọn vai Sinh viên giỏi và chịu khó để "nhập vai" ngay từ những ngày đầu tiên ngồi trên giảng đường? Ngay bây giờ, tôi cần làm gì đây? Đừng bao giờ so sánh mình với người khác. Dù bạn không phải là "số một" nhưng bạn là "duy nhất", bạn là cá thể riêng biệt trong thế giới rộng lớn này. Thay vì so sánh mình với người khác, bạn hãy so sánh bạn với chính mình ở các mốc thời gian khác nhau, từ đó tìm ra điểm mạnh và cố gắng để tiến bộ mỗi ngày. Và nếu như kết quả bạn ở thì hiện tại mạnh mẽ hơn, giỏi giang hơn bạn của thì quá khứ thì bạn đã thành công rồi đó. Nếu bạn đã ngừng so sánh mình với những anh bạn, cô bạn khác thì bạn hãy tiếp tục sống đúng với chính con người bạn. Bạn hiền lành, ít nói thì cứ thể hiện mình là người hiền lành, ít nói. Nếu bạn thẳng tính, thích nói thật thì tại sao lại ngập ngừng khi có điều muốn trao đổi với thầy cô ngay tại lớp? Sống thật với bản chất của mình là một trong những cách tốt nhất để bạn hiểu bản thân mình. Cuối cùng, điều bạn cần làm bây giờ là củng cố niềm tin vào bản thân. Nếu bạn không tin mình thì chắc chắn sẽ chẳng ai tin bạn cả. Nếu bạn tin mình có thể làm được điều gì đó và cố gắng thực hiện thì chắc chắn bạn sẽ nhận được những kết quả mà có khi chính bạn cũng không dám nghĩ tới. Đó là lý do vì sao nhiều bạn học tốt ngoại ngữ chia sẻ rằng dù họ không có khiếu ngoại ngữ, nhưng niềm tin rằng "chỉ cần cố gắng, kết quả sẽ khả quan" đã giúp họ thành công. Đó cũng là lý do nhiều người hay nói rằng có niềm tin tất có chiến thắng. Đọc, đọc và thường xuyên đọc Công nghệ và đời sống xã hội ngày một phát triển, các phương tiện truyền thông có mặt ở khắp mọi ngõ ngách, các hình thức giải trí cũng đa dạng và phong phú hơn nên việc đọc sách, đọc tài liệu của các bạn trẻ đã trở thành… lạc hậu. Song việc đọc sách luôn giữ vai trò quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách, phẩm chất, cũng như bồi dưỡng tri thức của loài người. Việc đọc sách sẽ kích thích sự hoạt động của não bộ, giúp não ghi nhận thông tin một cách tự nhiên, từ đó giúp chúng ta học tiếp thu nhiều điều so với việc nghe, giúp trí tưởng tượng của chúng ta phát triển tốt hơn. Nhà bác học Thomas Edison từng được gọi là "con mọt sách" vì niềm đam mê đọc của ông. Cũng chính nhờ đọc sách miệt mài mà ông đã trở thành một trong những nhà phát minh vĩ đại nhất thế giới. Nhưng thích đọc sách là một chuyện, biết cách đọc sách hiệu quả lại là vấn đề khác. Việc đọc sách đòi hỏi phải có những kỹ năng nhất định, không chỉ là cầm quyển sách lên và đọc lần lượt từ trang này sang trang khác. Nhiều bạn ngại đọc sách dẫn đến lười đọc sách cũng vì lý do không biết cách đọc hiệu quả, nhìn quyển sách dày hơn trăm trang là… sợ. Chính vì thế bạn đừng "chưa học bò đã lo học chạy", mới đến với việc đọc sách đã vội mua về cả chục quyển sách dày. Trước tiên bạn hãy "tập đọc", sau đó tập thói quen "biết đọc sách". Đọc nhiều sách là tốt, nhưng quan trọng là biết cách chọn tài liệu, chọn sách để đọc. Khi bắt đầu đến với sách, bạn hãy chọn những quyển sách có nội dung nhẹ nhàng, dễ hiểu, cách thể hiện vui tươi với độ dày vừa phải, chừng trên dưới 200 trang. Sau khi đã quen với nhịp độ đọc sách, bạn hãy làm quen với những quyển sách dày hơn,"khó nuốt" hơn. Từng chút từng chút một như thế, dần dần bạn sẽ học được cách đọc hiệu quả và không còn cảm thấy việc đọc là kinh khủng, là không thể thực hiện. Khi chọn sách để đọc, bạn cũng nên lưu ý đến các loại sách khác nhau, sách bán chạy, sách của các tác giả nổi tiếng, và hãy chịu khó để mắt đến các tạp chí chuyên ngành. Đây chính là "đầu mối" cung cấp những kiến thức thời sự quý giá mà giáo trình chưa cập nhật. Có nhiều bạn sẽ nói ngay rằng nguồn tài chính eo hẹp của Sinh viên không cho phép chi tiêu vào những mục tiêu xa xỉ như mua sách, mua giáo trình, hay sách tham khảo… Vậy thì các bạn hãy làm thẻ thư viện đi. Với hàng vạn tựa sách và tạp chí, với không gian yên tĩnh và thoáng đãng, thư viện sẽ là một nơi lý tưởng cho Sinh viên đọc sách và cả học tập. Để bắt đầu, mỗi ngày bạn hãy chịu khó đọc khoảng 10 - 20 trang sách. Chỉ thế thôi cũng đã khiến bạn thay đổi được rất nhiều điều, thậm chí cả số phận của bạn đấy. Chú ý đến chế độ ăn uống Dù bạn thông minh như thế nào, bạn tài năng ra sao, nhưng nếu bạn không đủ sức khỏe thì chắc chắn bạn làm việc gì cũng khó khăn, thậm chí để cơ hội trôi qua trong tiếc nuối. Để có sức khỏe tốt, ngoài lối sống tích cực, chăm tập thể dục thì chế độ ăn uống cũng ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của chúng ta. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh việc ăn uống có tác động mạnh tới tâm trạng, cảm giác, mức độ hoạt động và nhất là khả năng suy luận của bạn. Nếu bạn chú ý nhiều hơn đến vấn đề ăn uống và áp dụng chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý, bạn hoàn toàn có khả năng gia tăng điểm số vì việc bạn ăn gì, vào thời điểm nào, sẽ góp phần quyết định tạo sự khác biệt trong tư duy và khả năng tiếp thu của bạn. Chắc chắn những bữa ăn đầy đủ vi chất, chất đạm, tinh bột, chất xơ và trái cây tươi sẽ giúp bạn đủ tỉnh táo để học tập, tập trung và nâng cao những kỹ năng giải quyết vấn đề. Này nhé, nếu bạn nhịn bữa sáng, bụng đói, bạn đến giảng đường nhưng cái bụng cứ sôi ùng ục thì thật khó lòng tập trung nghe giảng bài, đừng nói chi là đào sâu, tìm hiểu vấn đề. Nếu bạn ăn đủ bữa và chất dinh dưỡng, chắc hẳn bạn sẽ cảm thấy thoải mái, năng động và lạc quan suốt cả ngày dài. Bạn sẽ hỏi ăn như thế nào thì được xem là hợp lý. Chúng tôi xin gợi ý những điều sau đây và bạn hãy thử thực hiện theo thực đơn như thế nhé. 1. Chỉ một ít chất béo, muối và đường trong mỗi bữa ăn. 2. Thay vì ăn thật no một hoặc hai bữa trong ngày, hãy chia thành nhiều bữa nhỏ. 3. Uống nhiều nước lọc. Trung bình hãy uống từ 6-8 ly nước lọc (khoảng 3 lít nước) mỗi ngày. 4. Thường xuyên ăn nhiều rau quả tươi, rau xà lách và mì sợi. Đây là những loại thực phẩm có chứa nhiều nước, rất có lợi cho cơ thể chúng ta. 5. Ăn chay cũng là một trong những liệu pháp giữ sức khỏe rất được ưa chuộng hiện nay. Tuy nhiên, nếu không ăn chay được thì bạn hãy tăng ngũ cốc trong khẩu phần ăn mỗi ngày nhé. 6. Ăn đúng giờ, đúng bữa, ăn chậm, nhai kỹ. 7. Tuyệt đối không bỏ bữa sáng. 8. Dùng thêm sữa và những sản phầm từ sữa như sữa chua, pho mát… Ăn uống đầy đủ giúp chúng ta có tinh thần thoải mái, dễ chịu và là tiền đề để học tốt. Bạn đừng lấy cớ "giữ dáng đẹp" hoặc vì "bệnh lười, thích ăn hơn thích ngủ" mà ăn uống tùy tiện, mất kiểm soát, gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe. Hơn lúc nào hết, chúng tôi muốn nhắn nhủ các bạn Sinh viên rằng đừng phá sức bằng việc nuông chiều bản thân trong ăn uống: đừng ăn quá nhiều một món gì đó chỉ vì lý do bạn thích, cũng đừng cự tuyệt một món nào đó vì lý do "khó ăn quá". Chăm sóc sức khỏe với chế độ ăn uống thông minh sẽ góp phần tạo ra tiền đề tốt để các bạn hoàn thành chương trình học, và xa hơn là làm việc hiệu quả để có cuộc sống sung túc, như ý. Đến trường đều đặn Ngoại trừ những trường hợp bất khả kháng như bệnh nặng, có công việc quá gấp "buộc phải làm ngay" thì bạn đừng nghỉ học, bỏ tiết. Bạn biết không, chính việc đều đặn đi học sẽ giúp bạn rất nhiều trong quá trình học tập. Nhờ đi học đều mà bạn gây được cảm tình với các giảng viên, từ đó, nếu bạn có điều gì thắc mắc, chắc chắn thầy cô sẽ sẵn lòng giải thích tường tận cho bạn. Đến lớp đúng giờ, đều đặn sẽ giúp bạn theo dõi được chương trình học, hiểu được trọn vẹn nội dung bài học, ghi chép đầy đủ bài giảng cũng như nắm bắt được ý chính dễ dàng hơn. Bạn nhớ là hạn chế chuyện đến lớp trễ giờ. Bạn sẽ cảm thấy thế nào khi bạn đang hào hứng kể một câu chuyện mà có ai đó chen ngang? Thầy cô cũng vậy. Không một giảng viên nào có thể vui vẻ khi bị những Sinh viên đi trễ cắt ngang bài giảng. Hơn nữa, khi đi học đúng giờ, bạn có thể tìm được chỗ ngồi thuận tiện cho việc tiếp thu bài giảng. Và rất nhiều Sinh viên xuất sắc tiết lộ, họ ệ p g g ộ ọ thường xuyên ngồi bàn đầu vì khi ngồi ở những hàng đầu tiên chúng ta sẽ tiếp thu bài dễ hơn, nghe giảng rõ hơn, tập trung hơn và khẳng định cho giảng viên thấy chúng ta đang rất quan tâm, chú ý đến bài học khiến giảng viên có thêm cảm tình với chúng ta. Khiến thầy cô nhớ bạn là ai Bạn ngại mọi người sẽ nói rằng bạn là kẻ xu nịnh, giả tạo khi cứ tìm cách "lấy lòng" thầy cô, thế nên dù rất yêu mến giảng viên đó, bạn vẫn không dám chào hỏi, trao đổi. Tuy nhiên, mối quan hệ thầy - trò luôn được xem là mối quan hệ truyền thống và đáng trân trọng. Văn hóa Á đông vẫn còn lưu giữ những câu "tôn sư, trọng đạo","nhất tự vi sư, bán tự vi sư", và với trật tự "quân - sư - phụ" của Nho giáo thì vai trò của người thầy thậm chí còn được xếp cao hơn cha mẹ. Với cách giáo dục như hiện nay, nhất là ở bậc Đại học, người thầy chính là người dẫn đường, còn học trò sẽ tự mở ra những cánh cửa dẫn đến thành công của mình. Mỗi chúng ta, khi học đến bậc Đại học, đều có những thầy cô mà chúng ta vô cùng yêu mến. Dù nhiều năm xa cách nhưng tình cảm chúng ta dành cho thầy cô cũng không bao giờ thay đổi. Chúng ta luôn biết ơn và kính trọng các thầy cô không chỉ vì các thầy cô là người truyền đạt kiến thức, mà có thể vì những lý do rất khác nhau: sự quan tâm ân cần, thái độ nghiêm khắc mà bao dung, những lời khuyên sâu sắc, hay đôi khi chỉ là những câu chuyện vui vẻ ngoài giờ học… Những tình cảm đó chính là động lực thúc đẩy ta tiến bộ và thành công mà đôi khi chúng ta không nhận ra. Vì thế, hãy tận dụng khoảng thời gian học tập để tạo thêm những mối quan hệ gắn kết với các thầy cô. Có nhiều Sinh viên đã chia sẻ rằng khi họ tạo lập được mối quan hệ tốt với giáo viên thì chính họ cũng phải cố gắng học tập tốt hơn. Ngoài ra, dù bạn tốt nghiệp rồi thì những mối quan hệ như vậy còn có thể giúp ích cho bạn rất nhiều. Thế thì chúng ta phải làm thế nào để tạo lập mối quan hệ với thầy cô? Trước hết, bạn hãy tiến đến gần thầy cô và mạnh dạn trao đổi những điều bạn còn thắc mắc trong bài giảng. Thầy cô luôn quan tâm, đánh giá cao những Sinh viên biết hỏi, từ đó thầy cô sẽ chú ý đến bạn nhiều hơn. Sau đó, bạn có thể tự tin nói lên những suy nghĩ của bạn về bài giảng, nội dung bài giảng. Thầy cô luôn muốn nghe phản hồi về tiết giảng của mình và dĩ nhiên thầy cô sẽ cám ơn những điều bạn chia sẻ. Ngoài ra, bạn có thể quan sát để tìm hiểu phong cách giảng dạy của từng thầy cô, từ đó cố gắng thực hiện tốt hơn nữa những yêu cầu của thầy cô đưa ra. Đến lúc này thì bạn đã có được mối quan hệ với các thầy cô giáo mà bạn từng nghĩ rằng "khó gần". Lập thời khóa biểu học tập cụ thể Sau khi có thời khóa biểu đến giảng đường, bạn hãy lập một thời khóa biểu học tập và sinh hoạt. Thời khóa biểu học tập này phải chính xác, cụ thể, rõ ràng từng khung giờ và bạn phải viết ra sổ hoặc vào máy tính. Tại sao chúng ta lại phải lập thời khóa biểu? Bộ não chúng ta cũng giống như bộ nhớ của chiếc máy tính - thường chỉ có một dung lượng ghi nhớ nhất định. Nếu chúng ta nạp quá nhiều thông tin thì chắc chắn sẽ đến lúc quá tải và xảy ra tình trạng "treo máy". Chúng ta có thể quên mất điều gì đó quan trọng trong một khoảng thời gian ngắn, thậm chí là để vuột mất một cơ hội tốt. Làm sao chúng ta có thể nhớ toàn bộ mọi việc, từ các giờ học, số bài tập cần làm, những cái tên cần nhớ, những khung giờ cần gặp gỡ ai đó? Hãy ghi vào thời khóa biểu, mỗi ngày và mỗi tuần. Thời khóa biểu sẽ giúp bạn không quên những việc phải làm và giúp bạn vượt qua thói quen lần lữa, trì hoãn công việc. Đa số Sinh viên xuất sắc đều dùng thời khóa biểu. Họ lập ra thời khóa biểu cụ thể cho một tuần làm việc và cho từng ngày. Thời khóa biểu tuần bao gồm danh sách tổng quát những công việc quan trọng cần làm trong một tuần. Thời khóa biểu ngày sẽ là danh sách những việc chính cần giải quyết trong ngày. Thời khóa biểu này có thể ghi lên lịch để bàn, ghi vào một quyển sổ mang theo bên người hoặc trong điện thoại của bạn. Tuy nhiên, dù là ghi chép ở đâu thì bạn cũng phải kiểm tra lại thời khóa biểu để đánh giá công việc của mình trong ngày hôm nay đã tốt hay chưa, mức độ ưu tiên của mỗi việc thế nào. Những việc chưa làm xong thì chuyển qua ngày hôm sau. Dưới đây là một ví dụ về thời khóa biểu học tập để bạn tham khảo: Bây giờ đến lượt bạn. Còn đợi gì nữa, ngay lúc này hãy viết thời khóa biểu cho ngày mai. Hãy cố gắng bám theo thời khóa biểu và trải nghiệm cảm giác của một người làm việc có kế hoạch, khoa học và có trách nhiệm với chính mình. Nhưng thời khóa biểu có thể sẽ giúp bạn quản lý thời gian bằng cách nào? Chỉ cần thêm vài màu sắc vào thời khóa biểu trên để phân biệt giữa những việc quan trọng bắt buộc phải xong đúng hạn và những việc không quan trọng bằng. Sử dụng bao nhiêu màu là tùy bạn, tùy vào việc bạn muốn phân biệt bao nhiêu loại hoạt động trong ngày. Bạn có thể dùng bút dạ quang để tô phần việc quan trọng. Hoặc bạn có thể chỉ cần lấy bút đỏ khoanh vùng những phần việc đáng chú ý hơn. Màu sắc nổi bật sẽ thu hút sự chú ý của bạn, đồng thời cũng làm cho thời khóa biểu của bạn trông bắt mắt hơn. Rèn luyện sự tập trung Sự tập trung chính là bí quyết quan trọng để chúng ta chiến thắng trong bất cứ lĩnh vực nào. Khi tập Trung học tập hay làm việc, chúng ta sẽ tiếp thu được những kiến thức quan trọng, không để xảy ra sai sót hay nhầm lẫn. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể tập trung. Rất nhiều bạn Sinh viên luôn "để tâm hồn treo ngược cành cây" dù đang ngồi trên giảng đường. Thế thì làm sao để tập trung? Trước hết, hãy chú ý đến thời điểm học. Có những người thích học buổi sáng, nhưng lại có những bạn thuộc "họ hàng nhà cú" khi chỉ có thể làm việc hiệu quả về đêm, và có những người đặc biệt minh mẫn khi làm việc lúc sáng sớm. Chính vì thế mà có rất nhiều cách để tìm kiếm sự tập trung. Ở đây, chúng tôi xin gợi ý cho bạn một vài cách. - Hãy tìm một chỗ ngồi tốt, có ánh sáng và khung cảnh thích hợp, như thế bạn sẽ cảm thấy dễ chịu, thoải mái, nhờ đó có thể ợp ạ y ị học tập hiệu quả hơn. - Hãy uống nhiều nước lọc. Nước có tác dụng khử độc rất tốt và khiến chúng ta có sự chú ý sắc bén hơn. - Trong khi học hãy liên tục đọc và ghi chú. Động não bằng cách suy nghĩ về nội dung bài học. Việc đặt câu hỏi, ghi chú, suy nghĩ sẽ khiến việc học của chúng ta năng động hơn, tập trung hơn. - Biết cách nghỉ giải lao. Các nghiên cứu về sức chịu đựng của cơ thể người đều kết luận rằng chúng ta chỉ có thể tập trung trong thời gian 45 phút. Chính vì vậy, đừng ngần ngại nghỉ giải lao sau 45 phút tập Trung học tập. Hãy đứng dậy, co duỗi tay chân, hít thở hoặc nghe một bản nhạc yêu thích - đầu óc bạn sẽ nhẹ nhàng, sảng khoái. Ngoài ra, đừng quên những giấc nghỉ trưa ngắn 10 đến 20 phút. Những giấc ngủ trưa sẽ "nạp năng lượng" lại cho não, giúp chúng ta tăng khả năng tập trung, chú ý. - Tránh ngồi học gần ti-vi, đài phát thanh… Nếu bạn dùng máy tính thì đừng mở các phần mềm để tán gẫu như yahoo, skype… hay các trang mạng xã hội, các báo điện tử vì chúng dễ khiến bạn phân tâm. Và nếu bạn cần tập trung tuyệt đối thì hãy tắt cả điện thoại để có thể chú ý hoàn toàn vào bài vở. - Một điều nữa cũng ảnh hưởng tới sự tập trung là những "đòi hỏi tức thời" của cơ thể bạn như cảm giác đói bụng, cơn khát, hay tiếng ồn xe cộ, ánh sáng quá gắt… Ngoài ra còn những điều phá vỡ sự tập trung của bạn như thói quen mơ mộng, trạng thái lo lắng, tinh thần uể oải… tất cả đều khiến bạn mất tập trung. Đôi khi, dù bạn chăm chỉ như thế nào nhưng bạn vẫn cảm thấy chẳng muốn bắt tay giải quyết số bài tập trong ngày hôm đó, hoặc chán nản tới mức bỏ bê sách vở. Nếu rơi vào tình trạng như vậy thì bạn đừng phàn nàn, than thở mà hãy tự động viên mình bằng suy nghĩ tích cực: "Nếu không làm thì mình sẽ rớt môn, mình sẽ phải mất thời gian và tiền bạc để học lại, thi lại, sẽ tốt nghiệp trễ…". Sau đó, bạn hãy tìm hiểu xem cần làm gì để tiếp cận môn học này bằng tâm thế thoải mái, cởi mở nhất. Khi đó, mọi khó khăn sẽ được hóa giải một cách nhẹ nhàng. Bạn cần lưu ý là phải lập mục tiêu, kế hoạch phù hợp với mình. Làm việc có kế hoạch sẽ giúp chúng ta không bỏ sót việc, trong khi vẫn tập trung vào những việc chính. Hãy nhớ rằng mục tiêu cần cụ thể, rõ ràng và vừa sức. Đừng ép mình "vượt ngưỡng" bằng những quyết tâm kiểu như "Không ăn tối nếu chưa đọc hết giáo trình này" hay "Không đi ngủ nếu chưa viết xong chương 2". Thay vào đó, bạn hãy giảm nhẹ bằng cách nói: "Trong hai tiếng đồng hồ mình cần đọc được 50 trang sách này" hoặc "Chiều nay mình phải học được chương 5". Và quan trọng là mỗi lần học một môn thôi, xong môn này hãy chuyển sang môn khác. Nếu làm bài tập hoặc được giao viết tiểu luận trong thời gian tương đối dài, bạn cần chia nhỏ bài tập này thành nhiều phần khác nhau và giải quyết từng phần theo một lịch biểu cụ thể. Ví dụ, ngày đầu bạn cần đọc những tài liệu liên quan đến đề tài, tìm thông tin trên mạng, trong sách tham khảo từ thư viện… Ngày tiếp theo, bạn có thể tìm thêm những thông tin về đề tài đó. Ngày thứ ba bạn hãy bắt đầu bằng việc soạn đề cương. Ngày thứ tư, hãy viết nháp và cố gắng hoàn thành trong ngày thứ sáu. Ngày cuối cùng dành cho việc kiểm tra, chỉnh sửa. Vậy là chỉ trong một tuần, bạn đã hoàn thành bài luận. Giảm gánh nặng học hành Đôi khi tự đặt cho mình những áp lực lại là cách hiệu quả để giảm gánh nặng học tập. Hãy cố gắng hoàn thành bài tập, tiểu luận trước hạn nộp. Điều đó sẽ giúp bạn đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ của người học và cho mình cơ hội hoàn chỉnh bài vở tốt hơn, cũng như kịp chỉnh sửa nếu phát hiện sai sót. Hoàn thành trước hạn nộp sẽ khiến bạn chủ động hơn trong việc học. Ví dụ giáo viên yêu cầu bạn nộp bài trước ngày 10 thì hãy hoàn thành nó vào ngày 7. Trong ba ngày còn lại, dù bạn phải giải quyết công việc đột xuất gì thì cũng không ảnh hưởng tới tiến độ bài vở của bạn. Hoặc khi bạn phát hiện được ý gì mới, muốn bổ sung vào bài thì bạn cũng không tiếc nuối vì thiếu thời gian. Các nhà khoa học khuyên bạn nên chọn thời điểm học bài ngay trước giấc ngủ trưa hoặc trước khi đi ngủ buổi tối. Lý do là trong trạng thái chập chờn bước vào giấc ngủ sâu, bộ não của chúng ta có xu hướng rà soát và sắp xếp lại những thông tin dung nạp trước đó, thậm chí có thể tái tạo và khắc đậm những kiến thức vào buổi chiều hôm đó hoặc sáng hôm sau. Chính vì vậy, nếu đi thi vào buổi chiều thì bạn hãy ôn bài vào buổi trưa, còn thi vào buổi sáng thì hãy ôn bài vào buổi tối. Áp dụng lý thuyết về giấc ngủ sẽ khiến việc học của chúng ta trở nên nhẹ nhàng và không còn đáng sợ, đặc biệt khi bước vào mùa thi với rất nhiều môn phải học, thậm chí là học thuộc. Cân đối liều lượng bài vở Đa số các bạn Sinh viên đều than rằng điều làm các bạn ngán ngại khi bắt tay vào học là khối lượng bài vở trước mặt cần giải quyết. Thế nhưng có một câu nói mà các bạn Sinh viên cần phải thuộc lòng: Bạn sẽ cảm thấy mọi việc trở nên dễ dàng hơn khi "hành động để có cảm giác", thay vì "có cảm giác để hành động". Nghe thì có vẻ rắc rối, nhưng nếu bạn tưởng tượng rằng vào một ngày trời lạnh tê tái, đang nằm trong nệm ấm chăn êm, bạn muốn được tiếp tục giấc ngủ nhưng còn rất nhiều bài tập phải làm vì sắp đến hạn nộp, vậy thì thay vì nằm ngủ nướng, bạn hãy ngồi dậy, vệ sinh, tập thể dục để tỉnh táo, sau đó ăn sáng. Như vậy bạn sẽ cảm thấy có tinh thần hơn. Cũng giống như khi làm bài, hãy làm trước những bài tập nhỏ, những phần đơn giản để khơi dậy cảm hứng học tập. Đừng ép mình phải giải quyết ngay những vấn đề hóc búa, rồi dần dần bạn sẽ thấy mình làm xong một cách nhẹ nhàng những việc mà bạn không có chút cảm hứng trước đó. Hãy gạt đi tất cả những lý do "tại, bởi, vì" để trì hoãn kế hoạch. "Việc hôm nay, chớ để ngày mai" là bí quyết để bạn hoàn tất mọi thứ và đạt được thành công. Tôi đã học như thế nào? Câu chuyện của Nguyễn Phương Duy - Tốt nghiệp Huy chương Bạc Khoa Điện - Điện Tử, Trường Đại học Bách khoa TP.HCM khóa 2006 - 2011. Có một điều ít bạn để ý là các môn học trong khối kinh tế - chính trị - xã hội, mà chúng ta vẫn hay gọi là khối kiến thức đại cương, luôn có sự liên quan mật thiết với nhau, vì thế kiến thức của môn này thì có thể vận dụng cho những môn khác và chính là những môn học giúp bạn có thể "làm chủ" sau khi tốt nghiệp ra trường. Tuy nhiên, khi theo học ngành kỹ thuật, nhiều bạn hay cho rằng những môn này là không cần thiết, là môn được cố tình thêm vào để "làm khó" Sinh viên, thế nên các bạn hay lơ là, thậm chí là bỏ qua luôn. Theo tôi thì chỉ cần chú ý một chút thì những môn nổi tiếng là "xương xẩu" này cũng không đến nỗi "khó nhằn" lắm đâu. Cách của tôi là chủ động sắp xếp thời gian và học cuốn chiếu theo từng phần nhỏ, tức là học đến đâu phải nắm vững nội dung đến đấy, tuyệt đối không đợi đến lúc ngày thi gần kề mới bắt đầu giở sách ra đọc. Mặc dù có một số môn phải… học thuộc bài, khiến nhiều bạn sẽ không có hứng thú lắm, nhưng nếu trên lớp bạn tập trung nghe thầy cô giảng bài, ghi chú những ý chính, từ đó nắm được những luận điểm cơ bản, cộng với việc về nhà đọc lại sách, thì bạn đã có thể ghi nhớ gần như toàn bộ phần bài giảng của thầy cô, nhờ đó mà việc ôn thi cũng sẽ trở nên đơn giản và nhẹ nhàng hơn. Thậm chí, khi vào phòng thi, nếu lỡ quên thì bạn vẫn có thể viết lại những ý chính, rồi dựa trên đó từng bước triển khai các ý nhỏ, dần dần "phục hồi nguyên trạng" toàn bộ nội dung cần phân tích. Chương 4 MÔI TRƯỜNG HỌC TẬP Bộ lông làm đẹp con công, học vấn làm đẹp con người. Ngạn ngữ Nga " M ôi trường" có thể là một địa điểm, một bối cảnh cụ thể để các sự kiện xảy ra, và tất cả những yếu tố đó có thể tác động về mặt sinh học, xã hội, tâm lý, trực tiếp hoặc gián tiếp, lên con người chúng ta và mọi hoạt động của chúng ta. Nơi bạn chọn học cũng quan trọng không kém cách bạn học, vì thế hãy tạo ra môi trường học tập tốt nhất để bạn có thể tiếp thu kiến thức tốt nhất. Ánh sáng thích hợp Đã có rất nhiều nghiên cứu quan trọng kết luận rằng ánh sáng có tầm quan trọng rất lớn đối với việc học. Nghiên cứu năm 1988 của Tiến sĩ Wayne London, chuyên viên về tâm thần học, cho thấy những bóng đèn huỳnh quang sẽ gia tăng lượng steroid trong máu - sự gia tăng này ảnh hưởng không tốt đến hệ miễn dịch của cơ thể người và dẫn đến suy giảm khả năng tiếp thu kiến thức. Ánh sáng không thích hợp còn là nguyên nhân của những căn bệnh khác như giảm thị lực, mệt mỏi, nhiễm trùng, vẹo cột sống… Vậy thì chúng ta phải có một vị trí học được chiếu sáng đầy đủ, phù hợp, tốt nhất là ánh sáng tự nhiên. Mọi loại ánh sáng nhân tạo đều khiến mắt chúng ta bị mỏi và dễ gây các tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, loạn thị… Nếu cần lắp đặt đèn trong phòng học thì hãy dùng loại đèn dây tóc và hãy đặt ở vị trí sao cho ánh sáng không chiếu trực tiếp vào mắt. Nhiệt độ cân bằng Nhiệt độ cũng góp phần quan trọng vào thành công của bạn trong việc học. Hãy tưởng tượng bạn phải ngồi học ở một nơi quá nóng bức thì thật khó mà tập trung được. Hoặc khi bạn phải làm việc ở một môi trường lạnh run, tay không cầm nổi quyển sách thì bạn cũng không giải quyết được bất cứ vấn đề gì. Chính vì vậy, hãy chọn một nơi có nhiệt độ mát mẻ, vừa phải để học tập. Nếu không, bạn hãy đến thư viện. Hệ thống thư viện của các trường Đại học đều rất thích hợp cho việc học tập. Môi trường xanh Cây xanh có rất nhiều tác dụng. Ngoài việc lọc không khí, tạo bóng mát và tạo cảm giác dễ chịu, cây xanh còn loại bỏ những chất ô nhiễm trong không khí, gia tăng quá trình trao đổi chất trong cơ thể, tạo oxy và giúp chúng ta thư giãn. Đó là lý do vì sao các trường Đại học thường dành đất để xây dựng khuôn viên nhằm tạo không gian xanh cho Sinh viên học. Mỗi chúng ta cũng nên tạo khoảng xanh tại nơi học tập. Có thể chỉ là một chậu xương rồng nhỏ, nhưng cũng đủ khiến bạn dễ chịu. Đặc biệt khi bạn gặp những vấn đề rắc rối, mệt mỏi, cây xanh sẽ trở thành người bạn vô cùng đáng yêu của bạn. Hương thơm Trong các giác quan thì khứu giác luôn tác động lên não chúng ta mạnh nhất. Não xử lý mùi hương trực tiếp, vì thế chúng ta ngửi được mùi hương trước khi nghĩ về chúng. Những mùi hương tự nhiên (hay còn gọi là tinh chất) luôn có tác dụng tích cực đối với não. Nếu bạn muốn đầu óc tỉnh táo, nhanh tiếp thu nội dung bài học thì hãy dùng mùi hương của chanh, lá quế hoặc bạc hà. Những mùi hương này là chất kích thích tự nhiên, giúp não tỉnh táo, gia tăng khả năng chú ý và ghi nhớ của chúng ta. Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, cần một mùi hương để thư giãn thì hãy chọn hoa oải hương (lavender), vỏ cam và cánh hoa hồng. Mùi hương của ba loại này giúp cân bằng cảm giác của chúng ta, giúp cơ thể thư giãn, sảng khoái. Bạn có thể mua dầu chanh, bạc hà rồi đặt chúng gần quạt máy hoặc đốt nến sáp để mùi hương lan tỏa khắp phòng. Cũng có thể sử dụng một số loại nước xịt phòng với những mùi hương đó, tuy nhiên những mùi hương nhân tạo sẽ kém tác dụng hơn những mùi hương có chiết xuất tự nhiên. Âm nhạc ngọt ngào Những giai điệu du dương, những bài hát với ca từ ngọt ngào, ấm áp liệu có tác dụng gì cho việc học? Có những người khó tập trung khi phải vừa học vừa nghe nhạc và họ thích học trong không gian tĩnh lặng tuyệt đối. Âm nhạc lúc này khiến họ bị phân tâm và cảm thấy khó chịu. Song, đa số còn lại thì nghĩ khác. Một số bạn thích vừa học vừa nghe những chương trình ca nhạc định kỳ trên sóng phát thanh hay các đĩa CD yêu thích với các thể loại nhạc khác nhau. Những bài hát này giúp các bạn tỉnh táo, khiến tinh thần phấn chấn, hăng hái và khiến cho việc học trôi qua nhẹ nhàng. Một số khác thì chọn cách vừa học vừa nghe một số bản hòa tấu, nhạc không lời. Những ca khúc này thường thuộc thể loại nhạc dịu êm, khiến đầu óc thư giãn nhưng lại không khiến não chúng ta bị phân tâm và vẫn tiếp thu bài học được. Vậy thì chọn cách nào là tốt nhất? Có rất nhiều lời khuyên rằng nếu bạn tìm được những âm thanh mô phỏng âm thanh tự nhiên như tiếng nước chảy, tiếng suối reo hay tiếng mưa, tiếng chim hót… thì sẽ tốt cho trí não của chúng ta. Còn không, bạn có thể chọn những bản nhạc hòa tấu êm ái hoặc những bản hòa tấu với nhiều loại nhạc cụ phối âm ngẫu nhiên. Những bài hát như thế này sẽ kích thích hai bán cầu não hoạt động, khơi gợi cảm xúc, điều chỉnh trạng thái tập trung và kích thích khu vực dưới não hoạt động từ đó giúp ta nhớ lâu. Nghĩa là âm nhạc sẽ giúp kiến thức ghi nhớ lâu và sâu trong bộ não của chúng ta. Tư thế ngồi đúng Có thể bạn không để ý nhưng cách bạn ngồi có tác động rất lớn đến cảm giác của bạn, rồi cảm giác lại tác động trực tiếp lên hiệu quả học tập của bạn. Các bác sĩ đều khuyên chúng ta khi học hãy ngồi thẳng lưng, thân mình cúi nhẹ về phía trước, sách vở để nghiêng về sau tạo góc 45 độ so với mặt bàn. Với cách ngồi này sẽ giúp chúng ta quan sát tốt hơn, nhìn được toàn bộ trang sách và khiến mắt đỡ mỏi. Có một bạn thường học bằng cách nằm, ngồi uể oải hoặc nửa nằm nửa ngồi, và chính những bạn này thường dễ bị phân tâm, kém tập trung, dễ mỏi mắt, lại mau… buồn ngủ. Và thay vì dí sát sách vở vào mắt, bạn hãy để chúng trong khoảng cách từ 35 - 45cm. Vận động Rất nhiều bạn cảm thấy bức bối khi phải ngồi yên một chỗ. Nếu thuộc nhóm người năng động thì bạn hoàn toàn có thể học thông qua việc chuyển động. Hãy đi qua đi lại, trong khi tâm trí vẫn suy nghĩ, phân tích vấn đề. Hoặc bạn có thể ngồi và nhịp chân, đung đưa qua lại, hay đơn giản là đứng lên ngồi xuống. Những "động tác vớ vẩn" đó làm máu tuần hoàn tốt hơn, lượng máu lên não đầy đủ và ổn định hơn, khiến hệ thần kinh trung ương hoạt động mạnh, giúp bạn đỡ mệt mỏi hơn, từ đó tiếp thu kiến thức tốt hơn. Cho đầu óc nghỉ ngơi Nếu phải làm việc liên tục, vận động liên tục thì dù có là siêu nhân, bạn vẫn thấy mệt. Một người bình thường chỉ có thể tập trung cao ở 15 phút đầu, kéo dài nhưng giảm bớt ở 30 phút sau và không thể vượt qua ngưỡng 45 phút. Vì thế, khi thấy quá sức thì hãy tạo cho mình "khoảng trắng" cần thiết để phục hồi sự tập trung. Tuy nhiên, đừng lạm dụng những khoảng thời gian này như một cái cớ để mải chơi rồi quên học. Nói chung có rất nhiều cách để tạo môi trường học tập phù hợp có lợi cho quá trình học tập, tuy nhiên điều quan trọng là chúng ta có quyết tâm hành động hay không. Hãy nhớ môi trường học tập không thể phân biệt bạn là Sinh viên giỏi hay dở, nhưng lại giúp bạn kiểm soát, điều chỉnh được nhiều thứ, trong đó có tính cách của bạn. Tôi đã học như thế nào? Câu chuyện của Dương Huyền Phương, tốt nghiệp Huy chương Bạc ngành Tài Chính - Kế Toán, Đại học Quốc tế thuộc Đại học Quốc gia TP. HCM khóa 2007 – 2011, Chuyên viên phân tích của AmCham, IFC & ADB. Quyết định chọn học ở một môi trường Đại học chỉ sử dụng tiếng Anh là của… mẹ tôi, bởi mẹ muốn tôi hòa nhập nhiều hơn vào môi trường ngoại ngữ vốn là điểm yếu của tôi suốt thời phổ thông. Tôi hết sức đắn đo, nhưng cuối cùng cũng làm theo lời mẹ, dù trong lòng không ngớt hoang mang. Tôi tự nhủ phải bằng mọi cách vượt thử thách này. Với mỗi môn tôi lại tự nghĩ ra những giải pháp khác nhau. Lấy ví dụ môn Toán. So với các môn khác thì môn Toán - khi học bằng tiếng Anh - tương đối ít từ mới hơn nên cũng đỡ vất vả đối với Sinh viên năm đầu như tôi. Tuy đây không phải là môn yêu thích nhất nhưng lại là môn tôi "đầu tư chất xám" nhiều nhất, vì đơn giản tôi hiểu đây là chuyên ngành của mình. Chính vì thế ngoài tập trung nghe giảng, tôi còn hay xung phong lên giải bài tập ví dụ ngay tại lớp. Cách giải của tôi có thể đúng, có thể sai, cũng có thể chưa phải là cách giải tốt nhất, nhưng tất cả những điều đó sẽ được thầy cô chỉ ra, rồi phân tích, giảng giải, và thế là tôi có thể hiểu bài ngay tại lớp. Khi làm bài tập về nhà, tôi thường rủ các bạn học nhóm để cùng trao đổi, bài dễ thì so sánh kết quả, bài khó thì cùng nhau giải, vừa tiết kiệm thời gian, lại vừa học hỏi được cách giải của bạn mình. Với những môn "thuần lý thuyết" và "mơ hồ, khó hiểu" như Triết thì tôi chuẩn bị tâm thế là "không ác cảm", có vậy mới dễ dàng tiếp thu được. Thật ra, tôi thấy việc học cũng như tình yêu vậy - cứ mở lòng ra đón nhận thì môn học dù khó cũng sẽ trở nên thu hút, dễ gần. Với các môn chuyên ngành Kinh tế thì tôi có cách học khác một chút. Vì các môn học này thầy dạy rất kỹ theo hệ thống, chi tiết và giảng giải từng thuật ngữ, kiến thức mới nên tôi chỉ cần chăm chú nghe giảng là đã có đủ lượng kiến thức để đi thi rồi. Những môn chuyên ngành sẽ đem áp dụng vào thực tế nên mỗi khi học được điều gì đó, tôi hay suy nghĩ là sau này sẽ áp dụng cho công việc nào, bộ phận nào, từ đó theo sát nội dung học và đào sâu kiến thức cơ bản. Theo tôi, đây chính là hai yêu cầu cơ bản trước khi muốn tìm hiểu về một vấn đề thực tế nào đó. Chương 5 HỌC NHƯ THẾ NÀO Trong cách học, phải lấy tự học làm cốt. Hồ Chí Minh N ăm 2008, Viện Nghiên cứu Giáo dục đã thực hiện cuộc khảo sát nghiên cứu trên 2.000 Học sinh, Sinh viên (HSSV) tại bốn thành phố lớn (Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và Cần Thơ) về "Nhận thức và thái độ của HS-SV về định hướng tương lai". Kết quả cho thấy hầu hết HSSV Việt Nam vẫn còn mơ hồ về hướng đi và mục tiêu phấn đấu của mình khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Nguyên nhân là do các bạn HS-SV chưa nhận thức được động lực thực sự cho việc học Đại học của mình, trong đó có một số bạn cho biết là các bạn chưa quen với cách học Đại học, chưa biết chủ động trong việc học vì đã quen cách học "nắm tay dẫn đi" từ Trung học phổ thông, có bạn thì cho rằng mình bị "chìm ngập" trong biển kiến thức ập tới mà không biết phải "bơi" làm sao, và cuối cùng là các bạn cảm thấy như bị "chết đuối" vậy. Tại sao chúng ta cần có phương pháp học tập tốt? Biết cách học tốt sẽ giúp bạn mất ít thời gian, vì thế bạn sẽ có nhiều thời giờ hơn cho những việc khác. Nhận thức về bản thân của bạn sẽ được nâng cao. Bạn sẽ thấy tự hào về mình hơn, và sự tự tin đó sẽ lan tỏa qua những lĩnh vực khác. Một biểu hiện cụ thể là bạn sẽ hiểu bài tốt hơn. Điều này có thể dẫn đến sự hiểu biết sâu sắc hơn về thế giới xung quanh, làm cho cuộc sống của bạn thêm phần lý thú. Nhờ vậy, bạn sẽ giảm bớt cảm giác mệt mỏi và mất ít thời gian đọc đi đọc lại hơn, và việc học sẽ có thêm niềm vui. Học tập có phương pháp còn giúp bạn hiểu đủ sâu để có thể xâu chuỗi kiến thức trong các học kỳ, phục vụ cho mục đích sau cùng của việc học Đại học của bạn. Và đặc biệt hơn, học có phương pháp sẽ giúp bạn chủ động với mọi tình huống - dù là bất ngờ nhất trong suốt thời gian học Đại học. Các bạn đừng quá lo lắng khi không biết học thế nào cho tốt hoặc các bạn chưa biết nên áp dụng phương pháp học tập nào hiệu quả vì ngay cả các giảng viên Đại học, trước khi bước lên bục giảng cũng phải tham gia học "phương pháp giảng dạy Đại học". Sinh viên cần được làm quen với việc tự học và tự định hướng việc học của mình bằng việc tự tìm tài liệu, tự lập kế hoạch học và thi cho chính mình, chủ động thảo luận với bạn bè, thầy cô trên giảng đường. Đặc biệt, học tại Đại học thì tự học và làm việc nhóm là hai kỹ năng quan trọng nhất. Và không chỉ phục vụ tốt cho việc học tại Đại học, hai kỹ năng trên còn tiếp tục hỗ trợ chúng ta trong cuộc sống, khi chúng ta làm việc. Hai kỹ năng này rèn luyện như thế nào? Bao lâu thì thành thạo? Đa phần Sinh viên đều mất 1-2 năm đầu học Đại học để nhận ra việc học Đại học hiệu quả cần phải có phương pháp tốt và không phải Sinh viên nào, dù tốt nghiệp Đại học rồi, cũng tìm ra phương pháp học tốt. Tất cả chúng ta đều học khác nhau và có những cách học riêng mà ta thấy phù hợp. Nếu bạn vẫn còn chờ đợi người khác cung cấp cho bạn cách học Đại học tốt nhất, thì bạn nên nhớ rằng cách này có thể tốt cho một ai đó nhưng lại có thể chẳng giúp ích gì nhiều cho bạn. Chương này sẽ hỗ trợ cho bạn những phương pháp học đơn giản, hiệu quả nhất, từ đó bạn có thể dễ dàng áp dụng trong việc học của mình mà đỡ mất thời gian vô ích. Việc áp dụng có thành công hay không còn tùy thuộc vào sự linh hoạt và sáng tạo của bạn nữa. Đầu tiên, hãy tự hỏi mình: Bạn có thích học không ? Nếu câu trả lời là "Có" thì tốt. Bạn có thể tiếp tục chương này được rồi. Phương pháp học có năng lượng (P.O.W.E.R.) Muốn học tập tốt, chúng ta cần bỏ ra năng lượng cần thiết. Tạo ra năng lượng cho việc học không phải là chuyện gì quá to tát nếu chúng ta thử dùng phương pháp POWER của giáo sư Robert Feldman thuộc Đại học Massachusetts. • Prepare: Chuẩn bị cho việc học Việc học của chúng ta không phải được bắt đầu từ lúc bạn tới lớp, mà được hình thành từ trước đó. Nghĩa là trước khi đến giảng đường để nghe giảng, chúng ta cần trang bị đầy đủ những điều kiện để tiếp cận môn học. Chúng ta có thể đọc trước giáo trình, lên thư viện, mạng internet tìm những tài liệu liên quan đến môn cần học hay nghiên cứu… Đọc tài liệu là bước quan trọng trong quá trình chuẩn bị, nhưng điều quan trọng hơn nữa là chúng ta cần chuẩn bị cho mình tâm lý sẵn sàng đến lớp, tập hình dung xem mình sẽ tiếp thu bài giảng như thế nào, tìm ra những câu hỏi, những thắc mắc từ giáo trình, tài liệu để nhờ giảng viên giải thích… • Organize: Tổ chức việc học Mỗi chúng ta cần biết cách tổ chức việc học sao cho hợp lý với bản thân mình để có thể thực hiện kế hoạch học tập hiệu quả nhất. Học ở Đại học chắc chắn sẽ không thể giống với học ở trường Trung học, nhất là khi đa số các trường Đại học đã áp dụng phương pháp học theo tín chỉ như hiện nay thì càng đòi hỏi Sinh viên phải biết cách tự tổ chức việc học của mình. Bạn có biết mình học ở đâu là tốt nhất - ở trường, ở nhà hay thư viện? Học một mình hay học nhóm? Bạn muốn nắm lý thuyết rồi mới xử lý bài tập hay vừa làm bài tập vừa tiếp thu lý thuyết? Chúng ta cần liệt kê những công việc cần làm cho từng môn học, sau đó sắp xếp chúng theo thứ tự, cái nào quan trọng làm trước, cái nào chưa cần thiết thì để sau. Dĩ nhiên, chúng ta phải chấp nhận một số thứ tuy "xa lạ và đáng ghét" nhưng vẫn phải ráng sức làm. Ví dụ, có thể bạn không quen làm việc nhóm nhưng môn học đó, giảng viên đó yêu cầu bạn phải làm việc nhóm, phải thuyết trình thì chắc chắn bạn vẫn phải tham gia làm việc nhóm cùng mọi người rồi. Quan trọng hơn nữa là chúng ta cần lập một thời khóa biểu chi tiết ngắn hạn (trong ngày) và dài hạn (trong tuần). Khi đã có danh sách các công việc phải hoàn thành, chúng ta sẽ lần lượt giải quyết từng việc một. Khi chúng ta hoàn thành hết danh sách việc cần làm trong ngày, trong tuần, trong tháng thì chắc chắn kết quả chúng ta đạt được sẽ không tệ chút nào. (Xem thêm phần Lập thời khóa biểu học tập cụ thể ở chương 3). • Work: Thực hiện việc học Sau khi đã chuẩn bị xong, các bạn hãy mạnh dạn bắt tay thực hiện. "Thực hiện" ở đây bao gồm cả học, hỏi, và thực hành - bắt đầu từ việc lắng nghe thầy cô giảng bài, ghi chú bài giảng, tham khảo tài liệu hoặc làm bài tập tại lớp, thuyết trình hoặc tham gia thảo luận tại lớp, tra cứu thông tin, thu thập và xử lý dữ liệu, đi thực địa, thực hành thí nghiệm,… • Evaluate: Đánh giá việc học Thầy cô chính là người đánh giá mức độ tiếp thu bài vở của Sinh viên, nhưng sự chủ động của Sinh viên lại thể hiện rõ nét ở phần này. Thầy cô sẽ đánh giá Sinh viên thông qua các bài kiểm tra, các kỳ thi giữa kỳ, cuối kỳ… Nhưng để việc học hiệu quả thì không ai khác, bản thân mỗi chúng ta hãy chủ động đánh giá việc học của mình vì đôi khi điểm số không thể hiện được chúng ta đã cố gắng hết sức chưa hay tới mùa thi mới bò ra học để đối phó với… thầy cô. Kiến thức để học thì rất nhiều, và với vài ba con điểm thì thầy cô không thể đánh giá chính xác tất cả những gì bạn học được. Hơn ai hết, chính bạn mới là người hiểu rõ mình nhất, biết mình đã học được bao nhiêu trong thời gian qua. Người Anh có câu nói "Học là thay đổi". Chính vì thế chúng ta cần thay đổi tư duy, hiểu biết, thái độ và kỹ năng sống. Hãy nghĩ ra nhiều cách khác nhau để tự đánh giá mình một cách liên tục và trung thực. Ví dụ như việc chúng ta đặt những câu hỏi, phát biểu trong lớp cũng là đã giúp chúng ta tự kiểm tra xem chúng ta có hiểu bài hay không. • Rethink: Tái tạo tư duy Có thể nói nôm na đây là giai đoạn phát triển tiến hóa trong việc học của chúng ta. Học là hiểu chứ không phải là thuộc bài. Hiểu để chúng ta suy nghĩ sâu hơn, tư duy cao hơn so với giáo trình, bài giảng của thầy cô, và xem xét nội dung bài học từ những khía cạnh khác nhau. Và tư duy phản biện là cách áp dụng tốt nhất ở giai đoạn này. Để tái tạo tư duy nhằm duy trì năng lượng học tập, chúng ta phải tìm cách tái tạo sinh lực và tâm hồn mình. Nếu chỉ biết học, học và học thì thật khó cho chúng ta học tốt và phát triển toàn diện. Hãy kết hợp thư giãn bằng các hoạt động giải trí và các hoạt động ngoại khóa. Nếu không biết cách nghỉ ngơi, giải trí hợp lý thì chắc chắn chúng ta cũng khó học hiệu quả. Vì thế đừng để bạn bè phải đặt cho bạn những biệt danh "con mọt sách" hay "máy tính di động". Rõ ràng, học là một quá trình chủ động chứ không phải thụ động, lười biếng kiểu "há miệng chờ sung". Vậy thì tại sao chúng ta không bắt tay chuẩn bị ngay từ bây giờ? Chuẩn bị học như thế nào? ị ọ Trước tiên là bạn phải xác định mục tiêu học tập của mình. Có như thế, bạn mới chuẩn bị được tâm thế để tiếp thu bài giảng. Trên lớp sẽ có đầy đủ, từ những cách truyền thống như nghe thầy cô giảng bài trên lớp giống như thời Trung học, đến việc học qua các bài tập tình huống, bài tập đóng vai, bài tập mô phỏng, học bằng video, thảo luận nhóm... Ngoài lớp học, bạn vẫn có thể tiếp tục thu nhận kiến thức thông qua việc học nhóm, làm thí nghiệm, đi thực địa… Do đó, bạn cần chuẩn bị tâm lý và nỗ lực làm quen với nhiều phong cách giảng dạy của giảng viên, nhiều cách thức tổ chức lớp học và nhiều phương pháp học tập khác nhau. Nên dành vài phút để đọc lướt qua tài liệu sẽ học trước khi nghe giảng. Khi biết được những điểm quan trọng, vấn đề khó khăn, bạn sẽ có xu hướng chú ý hơn lúc thầy cô giảng bài. Nhưng lưu ý là xem trước không thể thay thế việc nghe giảng bài trên lớp đâu nhé. Bây giờ thì bạn có thể đến lớp học được rồi. Học ở trên lớp như thế nào? Thì cứ chăm chú nghe giảng và chép bài cho đầy đủ chứ sao! Ồ, không đơn giản thế đâu. Đây là giai đoạn phải "thực hiện việc học" thật sự đấy bạn ạ (bạn còn nhớ công thức P.O.W.E.R. ở phần trên không?). Hãy tự nhắc nhở mình: bạn đang học-đại-học đấy, không thể tùy tiện được! Phải có phương pháp bạn ạ. Phương pháp học trên lớp bắt đầu từ việc cần nghe giảng như thế nào để tiếp thu tốt nhất. Lắng nghe chủ động là một kỹ năng cần có của Sinh viên Đại học. Trong khi nghe giảng, bạn phải động não để ghi chú lại những ý chính của giảng viên. Ghi chú cũng phải có phương pháp. Việc ghi chú có phương pháp sẽ giúp bạn khi về nhà có thể đọc lại, hệ thống hóa, tóm tắt cho dễ nhớ và dễ hỏi lại thầy/cô những phần chưa hiểu. Chưa hết, Sinh viên Đại học cao hơn học sinh cấp ba ở chỗ họ không chỉ biết cách tóm tắt sao cho dễ hiểu và dễ nhớ, mà còn để gợi mở những cách nhìn mới, phản biện hoặc sáng tạo hơn. Đó mới là tư duy, tức là "ngẫm" chứ không phải "ngâm". Môi trường Đại học đa dạng và đòi hỏi ở Sinh viên sự chủ động rất lớn. Do đó, các bạn cũng cần làm quen với sự đa dạng này càng sớm càng tốt. Vậy chúng ta bắt đầu từng bước một. Đầu tiên, hãy tưởng tượng mình vừa bước chân vào lớp. Vào lớp bạn làm gì? Nếu câu trả lời là…ngủ (!) thì hãy tự nhéo vào tai mình để thức dậy đi nhé. Trước tiên là phải chọn chỗ ngồi, nếu bạn được quyền chọn. Ở trường Đại học, thầy cô không xếp chỗ như thời trường Trung học đâu mà bạn được thoải mái chọn chỗ ngồi, chỉ cần bạn đến sớm một chút. Thường thì Sinh viên không sợ ngồi đầu bàn, mà chỉ sợ ngồi… bàn đầu. Lý do? Sợ bị gọi lên bảng làm bài tập hoặc bị gọi trả lời câu hỏi của giảng viên. Chuyện này xưa rồi. Bất kể bạn ngồi ở đâu, giảng viên cũng có thể gọi bạn nếu bạn cứ cúi mặt xuống hoặc vờ nhìn đâu đó khi giảng viên đặt câu hỏi. Vì vậy, đừng cố né tránh. Hãy chọn chỗ ngồi sao cho bạn có thể nhìn thấy nội dung trên bảng và có thể nghe giảng viên một cách tốt nhất. Đừng sợ trả lời sai, bạn đang học hỏi cái mới mà. Mạnh dạn hơn nữa, hãy chọn những bàn đầu để dễ giao tiếp với giảng viên, nhất là những lúc bạn có thắc mắc muốn hỏi. Một nghiên cứu của National Training Laboratories tiết lộ về Sinh viên chúng ta thế này: 10% Nếu bạn chọn cách ngồi yên nghe giảng, cho dù bạn có không ngủ gật đi nữa thì bạn cũng chỉ tiếp thu được 10% nội dung cần học. Lượng thông tin còn lại sẽ vào lỗ tai này rồi ra lỗ tai kia, rồi... bay mất. 50% Muốn tiếp thu nhiều hơn, bạn cần đọc thêm sách hay tài liệu. Xem hình ảnh hay phim minh họa có vẻ thú vị hơn. Nhưng như thế bạn vẫn chỉ có khả năng tiếp thu được khoảng 50% lượng thông tin. Một nửa còn lại vẫn cứ "ở đâu đó bên ngoài chúng ta". 75% Để hiệu quả hơn, bạn cần tham gia thảo luận trên lớp, tham gia bài tập nhóm để thực hành trong thực tế. Khi đó, khả năng tiếp thu của bạn sẽ lên đến 75%. Sự tập trung và ghi nhớ của người học tăng lên theo các hoạt động đa dạng của chương trình học. 90% Muốn hiểu và nhớ tối đa bài học, hãy dạy lại cho các bạn hoặc các Sinh viên đàn em của mình thông qua quá trình học nhóm, thuyết trình trước lớp, hướng dẫn các em Sinh viên năm dưới... Làm được như vậy, bạn sẽ tiếp thu và nhớ được ít nhất 90% những ý tưởng mà thầy cô truyền tải trong bài giảng. 100%? Hiểu được 90% bài giảng của thầy là hạnh phúc rồi đấy. Phải thành thật thôi, bạn khó mà tự tin khẳng định là mình tiếp thu trọn vẹn 100% bài giảng của thầy. Cứ từ từ, kiên trì tiếp tục theo cách này, đến năm cuối Đại học, bạn có thể đạt đến 100%. Lắng nghe hiệu quả Hiệu quả của sự tập trung Bạn biết không, nếu bạn tập trung nghe giảng, động não suy nghĩ ngay trong quá trình nghe giảng, bạn sẽ rút ngắn thời gian ôn tập chuẩn bị cho kỳ thi sau này. Vì sao vậy? Vì bạn đã nắm được ý chính của bài học, không ngỡ ngàng khi đọc lại các đề cương học tập, nên bạn sẽ làm bài tập nhanh chóng và dễ dàng hơn. Hệ quả là bạn sẽ tự tin và hứng thú khi đi học trong buổi kế tiếp. Bạn sẽ vượt qua cảm giác e sợ bị giảng viên hỏi bài hay đề nghị phát biểu ý kiến nữa. Lắng nghe tích cực là như thế nào? Khi lắng nghe một cách tích cực, bạn luôn giữ cho não hoạt động, gắn quá trình suy nghĩ, tư duy của mình vào bài học một cách liên tục. Vậy làm sao để biết não chúng ta đang hoạt động trong lúc nghe giảng? Dễ lắm, bạn có thấy buồn ngủ không? Nếu không thì đó là dấu hiệu tốt rồi. Bạn sẽ gắn các chi tiết đang nghe được với những bài học trước đó, hoặc liên hệ với vấn đề thực tế bên ngoài… rồi bắt đầu đánh giá đúng-sai, phân tích nguyên nhân-hệ quả. Đấy, não bạn đang làm việc tích cực rồi đấy. Nó xử lý thông tin và bắt đầu tổng hợp để có được những kết luận sâu sắc. Khi đó, bạn sẽ có nỗ lực tự giác tìm cách để hiểu bài. Bạn sẽ không thực sự hài lòng khi còn những thắc mắc chưa rõ trong bài học. Bạn sẽ phản hồi kịp thời cho giảng viên về những nội dung mà bạn đã kịp hiểu hoặc chưa kịp hiểu trong quá trình nghe giảng bài. Như vậy, giảng viên cũng sẽ biết cách điều chỉnh mức độ chi tiết trong nội dung bài giảng của mình cho phù hợp với khả năng tiếp thu của Sinh viên. Điều gì cản trở việc lắng nghe của bạn? • Bị phân tâm. Bạn chưa nhận được tiền của ba mẹ gửi để đóng học phí? Hay bạn trai/gái của bạn vừa nói lời chia tay? Hay nỗi ấm ức từ trận đá banh tối qua khiến bạn vẫn còn khó chịu? Bạn có trăm ngàn lý do để... không tập trung nghe giảng. • Tập trung đánh giá cách giảng bài của giảng viên hoặc bản thân giảng viên hơn là nội dung cần học. Ông thầy này khiến bạn không ưa chăng? Hay cô giáo trẻ có vẻ như thiếu kinh nghiệm khiến bạn nghi ngờ những điều cô nói? • Lắng nghe sự vụ hơn là nắm bắt ý tưởng. Giảng viên kể một câu chuyện hay để ví dụ minh họa cho bài giảng. Bạn chỉ chú ý xem tình tiết câu chuyện như thế nào. Và cuối cùng là… bạn chỉ nhớ mỗi câu chuyện mà không nhớ đến lý thuyết có liên quan. Thật lãng phí thời gian! • Những chỗ không hiểu hoặc không nghe kịp bị bỏ qua dễ dàng. Có thể bạn ngại giơ tay để "thú tội" rằng mình không hiểu kịp bài. Có thể bạn nghĩ rằng thôi để đó hỏi bạn khác cũng được. Nhưng rồi quên bẵng luôn. Người thiệt thòi ở đây chỉ là chính bạn thôi. Hãy nhớ rằng cách bạn nghe cũng là một cách phản hồi cho người nói biết mức độ quan tâm và tiếp thu của bạn như thế nào. Đôi điều lưu ý khi nghe giảng Bạn đừng bỏ qua hoặc xem nhẹ thời gian đầu tiết học. Một số giảng viên có thể dành khoảng 10 phút đầu buổi để ôn lại bài lần trước, cho các bạn cơ hội được thắc mắc liên quan đến bài cũ, hoặc thảo luận mở rộng vấn đề trong bài cũ. Nếu được như vậy thì quá tốt. Nếu phải nhập cuộc với bài mới ngay từ đầu buổi học thì sẽ vất vả cho bạn rồi. Do đó, bạn hãy tập thói quen khởi động việc học càng nhanh càng tốt. Bạn sẽ giảm được thời gian học thi nếu bạn tập trung tư duy của mình ngay từ những phút đầu tiên của buổi học. Trong quá trình thầy/cô giảng bài, bạn phải thể hiện khả năng đồng thời vừa tập trung nghe, hiểu vấn đề, vừa ghi chú lại bài giảng cũng như những thảo luận theo cách hiểu của mình, và vừa phản hồi cho giảng viên và các bạn trong lớp. Bạn nên chú ý ghi dàn bài để nhìn được khái quát cấu trúc chung của bài giảng, chú ý tới trọng tâm, mấu chốt của vấn đề. Bạn cần tập trung vào những nội dung chính, những điểm quan trọng nhất mà giảng viên thường nhấn mạnh qua ngữ điệu, qua việc nhắc lại nhiều lần. Chia sẻ Lắng nghe hiệu quả � Không nói chuyện trong lúc nghe giảng. Hãy nhớ thế này: ông trời cho chúng ta hai lỗ tai nhưng chỉ có một cái miệng. Do đó, đừng bắt cái miệng làm việc nhiều hơn mức độ được "phân công" của nó, mà hãy tận dụng đôi mắt và đôi tai để học hỏi. Nghe cho hết ý rồi hãy nói nhé. �Muốn vậy, bạn phải gác tất cả các việc khác lại để nỗ lực và tập trung vào vấn đề. �Không đoán mò nếu không rõ. Bạn nên đánh dấu hay ghi nhận lại để hỏi ngay khi có cơ hội. Đó chính là phản hồi kịp thời. �Phản hồi: • Hỏi để hiểu rõ vấn đề. Bạn không nên hỏi cho có, để thể hiện mình, hay để bắt bẻ giảng viên. Đây là những thái độ không tốt và lần sau giảng viên sẽ không tận tình giải thích cho bạn nữa. • Nhắc lại một cách ngắn gọn nội dung vừa nghe theo cách mình hiểu để giảng viên biết bạn đã hiểu rõ vấn đề hay chưa. • Nhìn vào người nói. Để làm gì? Để tận dụng đôi "cửa sổ tâm hồn" của bạn, thể hiện sự phản hồi của mình cho người nói mà không phải cắt ngang lời nói của họ. Như thế gọi là "nghe bằng mắt" đấy bạn. • Hãy kiên nhẫn và khiêm tốn. Tránh đánh giá đúng/sai trước khi nghe hết nội dung. Bạn cần thời gian để suy nghĩ thêm. • Lắng nghe cả ý kiến/quan điểm của những người khác. Trong quá trình đó, cố gắng kiểm soát cảm xúc bản thân, không giận dữ khi người khác phản đối hoặc phê bình ý kiến của mình. Có cách nào nắm bắt ý chính của bài học mới một cách nhanh chóng không? Có đấy. Bạn hãy chú ý đến các bảng tóm tắt, các sơ đồ và các tài liệu trực quan khác mà giảng viên dừng lại lâu hơn so với các phần nội dung khác. Đây là lúc người thầy hệ thống hóa, so sánh, phân tích... các ý chính, tạo một luồng suy nghĩ cho bạn để tiến dần đến kết luận và rút ra cái mới. Khi bài giảng dừng lại, bạn có thể nêu câu hỏi để đào sâu kiến thức, liên hệ thực tiễn và làm rõ những chỗ chưa hiểu. Và… không chỉ là nghe! Bạn còn phải làm gì nữa? Kết hợp với ghi chú Một số bạn Sinh viên nói rằng việc ghi chú chỉ gây lãng phí thời gian. Vậy thì xin được hỏi các bạn: "Ở trường bạn đang học như