🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Bác Sĩ Tốt Nhất Là Chính Mình – Tập 3: Những Lời Khuyên Bổ Ích Cho Sức Khỏe Ebooks Nhóm Zalo Y HỌC+SỨC KHỎE NHIÉUTÁCGIẢ Tái bản lần thứ 10 Bdc sĩ tốt nhốt là chính mình NHỮNG LỜI KHUYÊN Bổ ÍCH CHO sức KHỎE Chúng tôi thật hạnh phúc, cám ơn anh! Hi hi NHÀ XUẤT BÁCSỈ I P T N h At l^OHlNHMÌNH NHỮNG LỜ KHUYÊN BÓ ÍCH CHO SỨC KHÒE BIỂU om BIÊN MỤC TRƯỚC XUẤT BẢN DO THƯ VIỆN KKTH TPilCM raực HỆN Bic sỉ tốt nhất là chinh mình. T.3: Những Idi khuyên bó ích cho sức khỏe / Nhiều Uc già, - Tái bàn Èn Ihứ 10. ■ T.p. Hồ Chl Minh: Ttẻ, 2016. 168 ư .: hình v ẽ ; 20cm. Nội dung: Luyện thể lực; Ản uống - Dinh dưOng: Sức d ỉ kháng vì déo dai. 1. Sức khỏe. 2. Thể dục. 3. Điều uị in uống. 4. Dinh dưdng. 613-dc22 Blli lác si tốt nhất chính mình 3 934974 “ I111870 NHIỀU TÁC GIẢ 1]ỢLNHẬT LÀCHÌNHMlNH NHỮNG LỜI KHUYÊN B ổ ÍCH CH O SỨC KHỎE 3 NHÀ XUẤT BẢN TRẺ LỜI KHUYÊN DÀNH CHO MỌI NGƯỜI Trân trọng sức khỏe! Tận hưởng sức khỏe! Sáng tạo sức khỏe! Nếu bạn còn trẻ, và mong muốn được sống vui vẻ và khỏe mạnh, hãy đọc quyển sách này! Nếu bạn đã già, và mong muốn sống khỏe sống lâu, hãy đọc quyển sách này! Nếu bạn nghèo khó, không đủ sức mua thuốc men giá đắt, hãy đọc quyển sách này! Nếu bạn giàu có, nhưng lại kém sức khỏe và kém vui, hãy đọc quyển sách này! Chỉ cần trích 4 giờ ít ỏi đọc kỹ quyển sách này, nó sẽ mang lại 36.000 ngày thu hoạch quí giá cho cả cuộc đời bạn! A - LUYỆN THỂ Lực LỜI KHUYÊN HỮU ÍCH ĐỂ SỐNG KHỎE MẠNH Cuộc sống hiện đợi ngày nay đang làm tâng nguy cơ mác cá c bệnh về gan như: xơ gan, gan nhiễm mỡ, ung thư gan... Lời khuyên hữu ích nhốt dành cho mọi người: hãy biết cách sống khỏe mợnh đ ể ngăn ngừa cỡn bệnh nguy hiểm này. ^. Ăn uống hợp lý Lượng dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể qua các bữa ăn hàng ngày phải đảm bảo sự cân bằng về vitamin, protein và các khoáng chất thiết yếu. Việc bổ sung quá nhiều các loại vitamin và khoáng chất cho cơ thể có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan, đặc biệt là các loại vitamin A, B3 và sắt. Nên hạn chế ăn các loại thức ăn đã được chế biến sẵn vì chúng có chứa nhiều chất bảo quản, gây ảnh hưởng không tô"t cho hệ tiêu hóa cũng như khả năng hoạt động của gan. Bia, rượu, cà phê, đồ ăn cay, chua cũng là những loại thực phẩm cần hạn chế sử dụng. Nếu sử dụng thường xuyên sẽ không có lợi cho khí huyết và làm “giảm tuổi thọ” của gan. Hoa quả tươi và rau xanh, đặc biệt là các loại rau có lá màu xanh đậm rất tô"t cho cơ thể vì chúng giúp mát gan, lợi tiểu. Ngoài ra, bạn đừng quên bổ sung vitamin D, c và calcium cho cơ thể qua các loại thực phẩm như: trứng, sữa, thịt nạc, ngũ cốc, cà chua, cần tây... 2. Ngủ sớm và đúng giờ Nếu bạn không muôn mắc các bệnh về gan, hãy tập cho mình thói quen ngủ sớm và ngủ đúng giờ. Tốt nhất, hãy đi ngủ trước 23 giờ. Ngủ sớm giúp máu trong cơ thể có đủ thời gian trở về gan và giải độc cho gan. 3. Uống nhiều nước Uô"ng nhiều nước rất có lợi cho gan. Hãy bổ sung cho cơ thể từ 2 - 2,5 lít nước mỗi ngày. Để đạt đưỢc hiệu quả giải độc cho gan, hãy uô'ng nước làm nhiều lần trong ngày, mỗi lần chỉ nên uống từ 150 -200ml. Uô"ng nước giúp đẩy nhanh quá trình tuần hoàn máu và tăng cường khả năng hoạt động của các tế bào gan, giúp quá trình đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể của gan trở nên có hiệu quả. 4. Không xem tivi hoặc ngồi làm việc trước máy tính quá lâu Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng; mắt có liên quan trực tiếp tới chức năng hoạt động của gan. Khi đôi mắt mệt mỏi, gan cũng bị ảnh hưởng. Vì vậy, nếu công việc đòi hỏi bạn thường xuyên phải tiếp xúc với máy tính, hãy để mắt bạn thường xuyên được nghỉ ngơi, thư giãn. 5. Tránh lạm dụng thuốc Để gan luôn khỏe mạnh, hãy hạn chế dùng thuôh, đặc biệt là các loại thuốc kháng sinh. Có bệnh phải tìm tới thuốc nhưng tôd nhất, hãy tìm tới các bài thuốc dân gian chữa bệnh khi có thể. Dùng quá nhiều thuôc kháng sinh có thể làm tăng nguy cơ gây ngộ độc cho gan. 6. Giữ tinh thần luôn thoải mái Các chuyên gia y học đã chứng minh: “Hầu hết bệnh tật trong cơ thể đều bắt nguồn từ bệnh tinh thần”. Hãy giữ cho tinh thần luôn thoải mái để ngăn ngừa mọi bệnh tật cho cơ thể. 7. Tăng cường luyện tập Thói quen lười vận động có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về gan cũng như các bệnh nguy hiểm khác trong cơ thể. Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao giúp kiểm soát cân nặng, tăng cường tuần hoàn máu, đôT cháy năng lượng dư thừa trong cơ thể, bảo vệ và duy trì ổn định chức năng giải độc của gan. Các loại hình thể dục thể thao không yêu cầu kỹ thuật cao, đơn giản và không mất quá nhiều sức lực thường có lợi cho gan như: đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, aerobic... 11 ĐIỀU TỐT CHO SỨC KHỎE Eứnh răng hàng ngày, ăn ít chđt béo, chịu khó leo cáu thang... sẻ giúp bợn có sức khỏe tốt hơn. Uông nhiều nước: uống ít nhất 6 cốc nước mỗi ngày sẽ giúp cơ thể bạn hấp thu tô"t hơn. Ngoài ra, lượng nước trong cơ thể còn có tác dụng tô"t cho da. Ăn khoai tây: Khoai tây, dù chế biến ở hình thức nào cũng chứa rất nhiều khoáng chất chông lại bệnh ung thư. Nếu bạn không thích ăn khoai tây xào, bạn có thể ăn khoai tây trộn salad hoặc khoai tây hầm. Ăn sáng: Bạn nhớ đừng bỏ qua bữa sáng. Năng lượng cho một ngày mới bắt đầu vô cùng quan trọng. Nếu không có nhiều thời gian để chuẩn bị cho bữa sáng, bạn có thể ăn bánh mì hoặc uống sữa. Rửa tay: Tay bạn thường xuyên tiếp xúc với nhiều vật dụng, nhiều thứ nên khó tránh khỏi vi khuẩn. Bạn nên rửa tay trước khi ăn, rửa tay sau khi đi vệ sinh. Điều này sẽ hạn chế vi khuẩn xầm nhập vào cơ thể. Đánh răng: Đánh răng giúp bạn tránh sầu răng. Bên cạnh đó còn góp phần tạo ra hơi thở thơm tho. Bạn sẽ tự tin hơn với hàm răng ữắng và hơi thở dễ chịu khi giao tiếp với mọi người. Ãn hoặc uống nhiều vỉtamin: Hoa quả và rau chứa rất nhiều vitamin, vì vậy, nếu thường xuyên ăn sẽ có nhiều vitamin cung cấp cho cơ thể. Nếu bạn hút thuốc và uống rưỢu nhiều, sẽ làm giảm lượng vitamin c trong cơ thể bạn. Không hút thuốc: Hút thuốc có hại cho sức khỏe. Khói thuốc làm ảnh hưởng tới hệ tim mạch, phổi... không chỉ đối với người hút mà cả những người xung quanh. Thuốc lá cũng sẽ phá hoại hàm răng và hơi thở của bạn. Tô"t nhất, nên ữánh hút thuôh để giữ sức khỏe cho chính mình và cho mọi người quanh bạn. Ăn ít các chất béo: Bánh ngọt, bánh rán, khoai tây chiên, mỡ động vật... chứa rất nhiều chất béo, ít chất xơ. Các loại 10 thức ăn này có ảnh hưởng không tô"t tới hệ thông tiêu hóa và động mạch. Càng giảm được nhiều các chất này, sức khỏe của bạn càng được đảm bảo. Lái xe an toàn: Lái xe liều lĩnh hoặc nồng độ cồn trong máu cao sẽ có nguy cơ gặp tai nạn giao thông rất cao. Không thể lường trước đưỢc những rủi ro và thương tích có thể xảy ra từ tai nạn giao thông. Bạn hãy lái xe an toàn vì chính sức khỏe của bạn. Leo cầu thang: Leo cầu thang cũng là một cách tập thể dục. Với cách “tranh thủ” này, các cơ trong cơ thể bạn sẽ hoạt động và giảm phần nào năng lượng trong cơ thể. Những hoạt động này đặc biệt tốt cho người béo. Thở sâu: Làm điều này thường xuyên sẽ giảm stress vì khi hít thở, cơ thể bạn được cung cấp nhiều khí oxy hơn. 11 10 BÍ QUYẾT CHĂM sóc sức KHỎE TINH THẦN Châm sóc sức khỏe tinh thần là một phồn,không thể thiếu trong cuộc sống hiện đợi nhưng không phải ai củng biết cách. Nhởn ngày Sức khỏe tinh thần thế giới (10/10), chúng tôi gửi tới bợn 10 nguyên tác để luôn suy nghĩ tích cực. 1. Học tự đánh giá bản thân lành mạnh Tự đánh giá bản thần không dừng lại ở việc chỉ thấy những điểm tô"t hay xấu mà còn là chấp nhận chúng và cô" gắng làm tốt nhất với những gì bạn có. Xây dựng sự tự tin: Bạn hãy liệt kê các điểm tô"t của mình. Bạn làm cái gì tốt nhất? Các kỹ năng và lĩnh vực yêu thích của bạn là gì? Bạn bè nói như thế nào về bạn? Tiếp theo, hãy tìm hiểu các điểm yếu của bạn. Bạn gặp khó khăn khi làm việc gì? Điều gì khiến bạn thất bại và yếu kém? 2. Cho và nhận Chúng ta thường nhún vai từ chối một lời khen bằng câu: “ừ, nhưng mà...” Chấp nhận lời khen: Lần tới khi ai đó khen bạn, hãy nói: 12 “Cảm ơn! Tôi vui là bạn nghĩ thế.” Và hãy nghĩ về những lời khen khác mà bạn có và xem liệu điều đó khiến bạn cảm thấy tô"t như thế nào. 3. Tạo dựng mấỉ quan hệ gia đình tích cực Hãy nghiêm túc xây dựng các mối quan hệ gia đình tốt. Học cách đánh giá các kỹ năng và khả năng của mỗi thành viên. Học cách đưa ra và nhận các hỗ trỢ. Dành thời gian: Dành thời gian để ở bên gia đình. Lên kế hoạch cho cả các hoạt động nghiêm túc và thư giãn vui vẻ. Hãy lắng nghe một cách tôn trọng mà không ngắt lời khi người khác nói. Và cần thực hành thường xuyên những điều này. 4. Hãy kết bạn với những người có ý nghĩa Bạn bè giúp bạn hiểu rằng bạn không cô đơn. Họ giúp bạn chia sẻ lúc vui, lúc buồn, và đến lượt bạn lại sẽ giúp họ. Xây dựng môl quan hệ: Giữ liên lạc hoặc thỉnh thoảng mời bạn bè đi ăn. Bạn nên có những người bạn mới - đề nghị bạn bè giới thiệu bạn mới cũng là một cách. 5. Chỉ ra các ưư tiên của bạn Thách thức của chúng ta là để biết giữa điều chúng ta thực sự “cần” và những diều chúng ta “muôn”. Bạn hay gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sự cần bằng hỢp lý giữa việc dành thời gian và nguồn lực cho cái mình muốn và cái mình cần. 13 Tạo lập một ngân sách có ý nghĩa: Hãy viết một kế hoạch chi tiêu cho chính mình. Mong muốn của bạn có thực tế không? Bạn có kế hoạch làm gì để có tiền mua được cái mình muôn? 6. Tham gia hoạt động xã hội Tham gia vào các hoạt động có ý nghĩa sẽ mang đến cảm giác sông có mục đích. Tình nguyện: Hãy tham gia tình nguyện. Đọc truyện cho trẻ em ở các trung tâm; thăm người già ở các viện dưỡng lão; tham gia các nhóm cộng đồng hoặc các hoạt động từ thiện mà bạn yêu thích; tham gia vệ sinh đường phố, công viên hoặc bãi biển; giúp một người hàng xóm dọn dẹp nhà cửa. 7. Học quản lý stress hiệu quả Stress là một phần của cuộc sống. Cách bạn ứng phó với stress phụ thuộc vào quan niệm sông của bạn. Hãy tĩnh lặng 5 phút; Mỗi ngày, dành riêng 5 phút nghỉ ngơi cho sức khỏe tinh thần. Đóng cửa văn phòng của bạn hoặc vào một phòng khác và mơ ước về một nơi, một người hay một ý tưởng nào đó, hoặc không nghĩ gì cả! Bạn sẽ cảm thấy như mình vừa có một kỳ nghỉ ngắn vậy. 8. ứng phó với những thay dổi có thể ảnh hưởng tới bạn Thật là tuyệt nếu “hạnh phúc mãi mãi” nhưng cuộc sông không ngừng “ném những khó khăn” vào chúng ta. Tìm sức mạnh từ đám đông: Tìm kiếm một nhóm hỗ trỢ có 14 vấn đề tương tự mà bạn đang gặp phải. Bằng việc lập thành nhóm với những người có thể chia sẻ vấn đề của bạn, bạn sẽ tìm ra được những phương án thú vị. 9. ứng phó với cảm xúc của bạn Làm thế nào để có một cách thức an toàn và mang tính xây dựng để diễn đạt và chia sẻ cảm xúc giận dữ, đau buồn, vui vẻ và sỢ hãi? Hoạt động nhận dạng và ứng phó với tâm trạng của bạn: Tìm ra cái gì làm cho bạn hạnh phúc, buồn khổ, vui vẻ hoặc giận dữ. Điều gì giúp bạn bình tĩnh lại? Học cách ứng phó với tâm trạng của bạn. chia sẻ tin vui với bạn bè và “khóc trên một bờ vai” khi bạn thấy buồn. Tập thể dục có thể giúp bạn ứng phó với giận dữ. Hãy sưu tầm truyện cười, hoạt họa vui hoặc băng đĩa mà bạn yêu thích cho những lần bạn cảm thấy cần được cười. 10. Hướng vào bản thân Học cách sông bình an với chính mình. Hãy học cách biết bạn là ai? Điều gì khiến bạn thực sự hạnh phúc? Điều gì bạn thực sự dam mê?... Học cách cân bằng với những gì bạn có thể thay đổi nơi chính bạn với những gì bạn không thể thay đổi. Xây dựng cái “Tôi” của chính bạn: Hãy dành cho mình thời gian yên tĩnh mà bạn có thể hoàn toàn ở riêng một mình. Tập thở - cố gắng đếm các nhịp thở của bạn từ 1 đến 4, và bắt đầu trở lại. Hoặc làm điều gì đó mà bạn yêu thích. 15 10 LỜI KHUYÊN DINH DƯỜNG HỢP LÝ “Mười lời khuyên dinh dưỡng hỢp lý” của Bộ Y tế phổ biến rộng rãi cho người dân vừa giải quyết nạn thiếu dinh dưỡng, vừa giúp tránh được các vấn đề sức khỏe mới nảy sinh liên quan đến thừa dinh dưỡng và rối loạn chuyển hóa. ở Việt Nam, nạn đói về cơ bản đã được xóa bỏ, tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng và suy dinh dưỡng (SDD) cũng giảm đáng kể. Tuy nhiên, do chế độ ăn uống thay đổi nhanh theo thu nhập và lôd sông, thời kỳ chuyển tiếp dinh dưỡng đã bắt đầu. Tăng nhanh lượng thịt, lượng chất béo trong khẩu phần và lộd sông công nghiệp hóa thường đi đôi với gia tăng các bệnh thừa cân - béo phì, tiểu đường, tim mạch... Không để tình hình diễn biến một cách tự phát, Bộ Y tế đã ban hành “Mười lời khuyên dinh dưỡng hỢp lý”... để phổ biến rộng rãi cho toàn dân. “Mười lời khuyên dinh dưỡng hỢp lý” này cũng được đưa ra đúng dịp cả nước thực hiện “Tuần dinh dưỡng và phát triển” từ ngày 16 đến 23-10. Đây là một trong những giải pháp làm giảm gánh nặng kép về dinh dưỡng, vừa giải quyết một cách khoa học nạn đói, thiếu dinh dưỡng, vừa chủ động ngăn chặn các vấn đề sức khỏe mới nảy sinh liên quan đến thừa dinh dưỡng và rối loạn chuyển hóa. Mười lời khuyên dinh dưỡng tập trung vào những vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp đến 16 dinh dưỡng của con người đồng thời có những hướng dẫn cụ thể. Trong thực tế, không có bất kỳ loại thực phẩm nào có đầy đủ chất dinh dưỡng, mỗi loại thực phẩm có một châT dinh dưỡng khác nhau. Nếu chỉ tập trung ăn một sô" loại thực phẩm sẽ dẫn đến thừa một số châ"t dinh dưỡng này nhưng lại thiếu một sô" chất dinh dưỡng khác. Cho nên trong bữa àn cần phô'i Năm 1985, tỉ íệ suy dỉnh dưỡng (SDD) trẻ em dưới năm tuổi ở nước ta là 51,5%, (năm 2002) hạ xuống còn 30,1%. Sau hơn 15 năm, tỉ lệ SDD trẻ em giảm hơn 20% và Việt Nam được các tổ chức quốc tế đánh giá là một trong những nước có mức gtảm SDD nhanh nhất thế giới. hỢp nhiều loại thực phẩm để bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, thường xuyên thay đổi món ăn để giúp ăn ngon miệng và bảo đảm bữa ăn cân đối. Bữa ăn hằng ngày cần phối hỢp nhiều loại thức ăn từ bô"n nhóm thực phẩm (chất bột, đường; châ"t đạm; chất béo; nhiều vitamin, muô'i khoáng và xơ) và thay đổi món thường xuyên sẽ bảo đảm khẩu phần ăn cân đô"i và đủ châ"t dinh dưỡng cho cơ thể. Sữa mẹ là thức ăn tô"t nhâ"t, có đầy đủ chất dinh dưỡng và dễ hấp thu nhất đô"i với trẻ nhỏ, vì vậy cần cho trẻ bú sớm ngay sau khi sinh. Cho trẻ bú sớm giúp người mẹ nhanh tiết sữa và trẻ đưỢc bú sữa non của mẹ. Trong mỗi loại thực phẩm giàu chất đạm có chứa một số loại acid amino khác nhau với hàm lượng khác nhau, trong bữa ăn cần ăn phối hỢp cả thực phẩm có nguồn đạm động vật 17 và nguồn đạm thực vật. Tăng cường sử dụng các sản phẩm chế biến từ đậu tương như đậu phụ, sữa đậu nành... Chất béo là nguồn cung cấp nhiều năng lượng và là dung môi của các vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E... Chất béo đưỢc cung cấp từ động vật (mỡ, bơ) và thực vật (dầu thực vật). Mỗi bữa ăn nên sử dụng phối hỢp cả chất béo động vật và chất béo thực vật. Cơ thể con người rất cần chất iod, nếu thiếu iod sẽ gây nhiều rôl loạn chức năng trong cơ thể làm ảnh hưởng sức khỏe. Cần hạn chế ăn mặn, chỉ nên dùng muôd với lượng dưới lOg/ người/ngày (khoảng hai thìa cà phê), nếu ăn mặn nhiều sẽ có nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp. Lựa chọn thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao không chứa các chất bảo quản, hóa chất bảo vệ thực vật, không mang các mầm bệnh về đường tiêu hóa. Rau quả cần tươi và sạch, không giập, nát; thịt, cá phải tươi; thực phẩm đóng hộp, đóng gói phải có đầy đủ nhãn ghi thành phần, nơi sản xuất và thời hạn sử dụng... Ãn ngay thức ăn vừa nấu chín, bảo quản thức ăn sau khi nâu ở nơi sạch sẽ, thoáng, che đậy kín tránh bụi, ruồi muỗi. Ăn nhiều rau củ và quả chín hằng ngày vì trong đó có nhiều vitamin, chất khoáng cần thiết cho cơ thể, có nhiều chất xơ có tác dụng quét nhanh châ”t độc, cholesterol thừa ra khỏi đường tiêu hóa. Nên ăn phôi hỢp nhiều loại hoa quả để có đủ vitamin và chất khoáng cần thiết cho cơ thể. Calcium là một 18 Thực hiện tốt “Mười lời khuyên dinh dưỡng hợp lý” giúp trẻ em tránh được các vấn đề sức khỏe liên quan đến thừa dinh dưỡng và rối loạn chuyển hóa. khoáng chất rất cần thiết cho cấu tạo xương và răng, nó cũng cần thiết đôi với mọi lứa tuổi, nhất là đôi với trẻ em, phụ nữ có thai, người ô"m và người cao tuổi. Nước có thể là nguồn lây nhiễm bệnh, gây ngộ độc nhanh, cho nên chỉ dùng nước sạch để rửa thực phẩm, nấu thức ăn và uống. Nước chiếm 60% trọng lượng cơ thể, hằng ngày nước được đưa vào cơ thể khoảng 2.500ml, trong đó qua nước uống khoảng 1.000 đến l.SOOml, số còn lại cung cấp qua thức ăn. LưỢng nước đào thải ra ngoài cũng tương đương 2.500ml. Để cơ thể khỏe mạnh và chuyển hóa tốt, chúng ta cần uông đủ nước, nước phải sạch và đun chín. Đối với phụ nữ đang cho 19 con bú, người lao động thể lực và trẻ em cần uô"ng nước nhiều hơn. Cân nặng là chỉ số quan trọng để đánh giá tình ữạng dinh dưỡng của mỗi người, mỗi người cần duy ưì cân nặng tương ứng chiều cao. Để đạt được “cân nặng ở mức tiêu chuẩn”, chúng ta cần một chế độ ăn hỢp lý với hoạt động thể lực và tập thể dục, thể thao phù hỢp. Muốn cơ thể khỏe mạnh và tránh bệnh tật, cần hạn chế uô"ng bia, uô"ng rưỢu và không hút thuôc lá vì những thói quen này có thể gây ra những tác hại cho sức khỏe và tăng nguy cơ mắc bệnh về gan, suy nhược thần kinh, giảm sức đề kháng của cơ thể, xơ vữa động mạch. Thực hiện tốt “Mười lời khuyên dinh dưỡng hỢp lý” cũng có ý nghĩa lớn ữong chăm sóc sức khỏe nhân dân, góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng giai đoạn 2001- 2010, với hai mục tiêu: vừa giảm nhanh và bền vững SDD trẻ em, vừa kiểm soát thừa cân - béo phì và các hậu quả kèm theo. Gia đình thực hiện “Mười lời khuyên dinh dưỡng hỢp lý” sẽ bảo đảm đạt được một trong các tiêu chí của gia đình văn hóa sức khỏe, là gia đình không có trẻ em SDD. Khu dân cư làm tốt công tác khuyến khích, thúc đẩy gia đình thực hiện mười lời khuyên dinh dưỡng góp phần đạt tiêu chí giảm hằng năm tỉ lệ SDD trẻ em dưới năm tuổi và các tiêu chí về vệ sinh an toàn thực phẩm. 20 THUẬT DƯỠNG SINH TRƯỜNG THỌ Liệu con người có thề làm chậm quá trình lão hóa? Câu trá lời là có. Người ta đã tìm thấy một số phương pháp dưỡng sinh trường thọ giàn dị mà hiệu quá trong y học cồ truyền, như nuốt nước bọt và gõ răng, xoa bàn chân, xát vùng lưng và xoa bóp vành tai. Nuốt nước bọt và gõ răng Các thầy thuốc xưa coi nước bọt là một dịch thể quý giá và trân trọng gọi bằng nhiều tên khác nhau như ngọc tuyền, hoa trì thủy, ngọc trì thủy, thần thủy... Nhiều sách y học Trung Quốc cũng đề cập: Nước bọt trong miệng nhiều, ngậm và nuô't xuống có thể bồi bổ ngũ tạng, làm khỏe cơ đẹp da, giúp trường thọ lâu già. Học giả cổ đại Đào Hoằng Cảnh đã viết: “Thực ngọc tuyền giả, năng sử nhân diên niên, trừ bách bệnh” (nghĩa là nuô"t nước bọt có thể sông lầu, trừ được nhiều bệnh). Khoa học hiện đại đã chứng minh ữong nước bọt có hơn chục loại men, khá nhiều vitamin, nguyên tố vi lượng, acid hữu cơ và nội tiết tố rất cần thiết cho cơ thể, 21 ví dụ như amylase trỢ giúp tiêu hóa, lysozyme kháng khuẩn, immunoglobulin tăng cường miễn dịch... Vì thế, nuốt nước bọt nhiều lần rất tốt cho sức khỏe. Gõ răng cũng là một vận động được y học cổ truyền hết sức coi trọng vì nó giúp răng bền chắc, cải thiện sức nhai, làm tăng tiết nước bọt góp phần hỗ trỢ tiêu hóa và bảo vệ dạ dày. Vậy cách thức nuôd nước bọt và gõ răng cần được tiến hành như thế nào? Trước tiên phải chọn tư thế nằm hay ngồi cho phù hỢp, tinh thần hoàn toàn yên tĩnh, mắt khép hờ, toàn thân thư giãn. Tiếp đó dùng lưỡi khuấy động trong miệng, xoa bóp mặt ngoài hàm trên và hàm dưới, khi nước bọt tiết đầy thì súc miệng 10 cái rồi dùng ý niệm phân làm 3 lần đưa nước bọt xuông Đan điền. Sau đó nhẹ nhàng gõ hai hàm răng vào nhau 100 lần. Mỗi ngày làm 3 lần, mỗi lần lặp lại chu trình trên. Xoa bàn chân Lão Tử nói: “Thiên lý chi hành, thủy vu túc hạ” (nghĩa là đường đi nghìn dặm bắt đầu từ dưới bàn chân). Con người muôn đi xa lẽ nào không cần đến đôi bàn chân cứng cáp. Ngược lại, nếu bàn chân đưỢc bảo dưỡng đều đặn thì con người sẽ khỏe mạnh, sống lâu. Theo y học cổ truyền, bàn chần là gốc rễ của cơ thể, là nơi có 6 đường kinh đi đến với hơn 30 huyệt vị châm cứu, chiếm gần 1/10 tổng số huyệt toàn thân. Bởi vậy, xoa bóp bàn chân thường xuyên có ý nghĩa rất lớn đôd với sức khỏe. 22 Kỹ thuật xoa bóp bàn chân rất đơn giản: Sau khi ngâm rửa bàn chân bằng nước ấm, dùng lòng bàn tay xoa lần lượt hai mắt cá, mu bàn chân, gan bàn chân và các ngón chân từ nhẹ đến mạnh, từ chậm đến nhanh, mỗi vùng xoa 50-100 lần. Cuối cùng, dùng ngón tay cái day hai huyệt Dũng tuyền nằm ở điểm nôd giữa 2/5 trước và 3/5 sau của đoạn nối đầu ngón chân thứ hai với điểm giữa bờ sau gót chân, trong vòng 5 phút. Xát vùng lưng Lưng là bộ phận trọng yếu, với hơn 100 huyệt vị liên quan mật thiết đến tất cả các tạng phủ trong cơ thể. Vì thế, xoa xát vùng lưng có tác dụng lưu thông kinh mạch, điều hòa khí huyết, cải thiện chức năng tạng phủ, thư giãn tinh thần, giúp cơ thể khỏe mạnh và trường thọ. Kỹ thuật xoa xát vùng lưng cũng hết sức đơn giản: Sau khi tắm hoặc lau rửa toàn thân bằng nước ấm, dùng khăn gai dài Xoa xát vùng lưng giúp lưu thông kinh mạch, điều hòa khí huyết, cải thiện chức năng tạng phủ, thư giãn tinh thần, giúp cơ thể khỏe mạnh và trường thọ. 23 vắt qua sau lưng rồi tiến hành xát ngang và dọc từ trên xuông dưới, từ trong ra ngoài, từ nhẹ đến mạnh với tần sô" 100-200 lần/phút. Nếu có người khác dùng gốc bàn tay xát cho thì càng tô"t, thậm chí có thể dùng dụng cụ gãi ngứa bằng nhựa để tiến hành xát liùig. Sau khi xát, có thể dùng hai ngón tay cái day ấn dọc hai bên cột sống để nâng cao hiệu quả trị liệu. Xoa bóp loa tai Loa tai là hình ảnh thu nhỏ của toàn bộ cơ thể, trông giông như một bào thai nằm lộn ngưỢc cuộn mình trong tử cimg. Trên một diện tích rất nhỏ (trung bình IScm^l mà loa tai có tới hơn 100 huyệt vị châm cứu mỗi bên, tương ứng với tất cả các bộ phận, các cơ quan trọng yếu của cơ thể. Khi một bộ phận hoặc một cơ quan bị bệnh thì huyệt vị tương ứng cũng biến đổi theo - và ngược lại, khi tác động lên một huyệt vị nào đó thì chức năng của cơ quan tương ứng cũng đưỢc cải thiện. Bởi vậy, tiến hành xoa bóp loa tai có ý nghĩa khởi động toàn thân, điều hòa công năng các tạng phủ, làm lưu thông kinh mạch, từ đó giúp cho cơ thể đủ sức phòng chông bệnh tật, bảo vệ và nâng cao sức khỏe, kéo dài tuổi thọ. Cách thức xoa bóp loa tai như sau: Trước tiên, xát hai bàn tay vào nhau cho nóng lên, rồi dùng lòng bàn tay vò loa tai từ trên xuống dưới, từ trái sang phải. Tiếp đó, dùng hai ngón tay cái và ngón tay trỏ nhẹ nhàng vê vành tai thật kỹ sao cho tai nóng đều lên. cần lilu ý xoa hết mọi ngóc ngách của tai. Mỗi 24 ngày nên xoa 2 lần, khi tiến hành nên chọn nơi yên tĩnh, toàn thân và tinh thần thư giãn. Như vậy, con người hoàn toàn có thể kéo dài tuổi thọ. vấn đề cốt lõi là phải làm thế nào để sông khỏe và sông lâu một cách vui vẻ. 25 CÁCH "LÊN DÂY CÓT' CHO BẢN THÂN Công việc lợp đi lợp lại một cách nhàm chán khiến bạn trỏ nên thiếu linh hoợt. Thậm chí bợn Châng muốn động tay động chân, dù vốn không lười biếng. Rơi vào tình trạng ấy, hẳn bạn rất muôn lấy lại cảm hứng và sự sung sức như ngày đầu để hoàn tất công việc một cách hiệu quả. Hãy thử các cách sau: Tự giải thoát: Xin nghỉ phép vài ngày để đầu óc nhẹ nhàng, thanh thản. Bạn có thể đi uông cà phê, tán dóc với bạn bè, xem phim, ca nhạc... (những chuyện trước đây bạn không có thời gian thực hiện). “Sang” hơn, bạn có thể làm một tour nghỉ mát ngắn ngày để hồi phục sức lực. Ngủ dược là tiên: Ngủ là một ữong những giải pháp lý tưởng giúp bạn lấy lại nguồn năng lượng tiêu hao. Sau một giấc ngủ “no nê”, bạn sẽ cảm thấy sung sức và dễ chịu hơn. Tuy nhiên, lạm dụng giấc ngủ lại gây phản ứng ngược, khiến cơ thể bạn rã rời, đầu óc kém minh mẫn. Có cái nhìn tích cực hơn về công việc: Sẽ giúp bạn loại bỏ cảm giác mệt mỏi, chán chường. Hãy nghĩ rằng từ khi làm 26 công việc này, bạn tậu đưỢc chiếc xe mơ ước, đủ tiền đi mua sắm cuô'i tuần. Không chỉ thế, bạn còn quen được nhiều đồng nghiệp tốt (biết đâu còn “cưa” được một anh]. Giờ thì bạn thấy hứng khởi hơn khi đến công sở rồi chứ? Thi đua để tạo cảm hứng: Hãy cùng những đồng nghiệp khác lên kế hoạch cạnh ữanh năng suất với nhau. Ganh đua sẽ khiến bạn có động lực để vươn lên. Đừng quên, đây là sự ganh đua lành mạnh chứ không phải cuộc chiến giành thắng, thua. Đề cao bản thân: Đôi khi, đó cũng là một cách để bạn tự tiếp thêm sức lực cho mình. Điều này rất khác với tính tự cao tự, tự đại. Bạn là một mắt xích không thể thiếu ữong cỗ máy của công ty, đừng quên điều ấy. Yêu: Bạn có biết, sau mỗi lần “gần gũi”, cơ thể sẽ sản sinh một lượng oxytocin, giúp chúng ta sảng khoái hơn? Sau một đêm “mặn nồng”, tinh thần của bạn sẽ trở nên hưng phấn; cảm giác ù lì, buồn chán, uể oải rủ nhau trôn cả. Sự thỏa mãn trong chuyện ấy cũng giúp bạn tự tin hơn khi phát biểu trước đám đông. Tuy nhiên, cách này chỉ hữu hiệu khi bạn thực hiện điều độ và chú trọng đến chết lượng “yêu”. Châm sóc bản thân: Đôi khi, bạn cũng phải biết cách “chi đẹp” để đổi lấy nguồn năng lượng và sự thoải mái cho mình. Hãy ăn một bữa thật ngon, đi spa, massage để thư giãn toàn thân. Các liệu pháp này sẽ khiến bạn cảm thấy khỏe khoắn hơn. 27 10 LỜI KHUYÊN ĐỂ QUÊN ĐI MỆT MỎI Thông thường cơn mệt mỏi sẽ qua đi nhưng nếu thường xuyên bị mệt thì các cơ quan trong cơ thể sẽ giảm hoạt động làm cho con người bị mất ngủ, không thèm ăn, giảm ham muốn, dễ mắc bệnh... Nếu ngoài việc mệt mỏi, cơ thể còn có những dấu hiệu bệnh lý như sô"t, đổ mồ hôi đêm, nhức đầu, chóng mặt, thở khó, gầy ô"m, sụt cân, rôì loạn tiêu hóa, đau tức ngực, suy nhưỢc cơ thể... thì mệt mỏi là một triệu chứng bệnh lý cần phải đi khám bác sĩ để định bệnh và điều ưị đúng mức. Khi ấy việc dùng thuốc thích hỢp là cần thiết để phục hồi nguồn năng lượng cho cơ thể. 1 - Buổi tối ăn nhẹ Bữa ăn thịnh soạn vào buổi tôi sẽ làm giảm chất lượng của giấc ngủ, một giấc ngủ sâu đủ thời gian và có chất lượng vào ban đêm sẽ giúp làm giảm đi sự mệt mỏi. 2 - Chế dộ dinh dưỡng cân bằng và phong phú Thực phẩm cimg cấp mỗi ngày cần phải đáp ứng các nhu cầu về protein, vitamin, muôi khoáng và vi lượng tô" của cơ 28 thể. Nếu chế độ ăn uống không đa dạng và phong phú thì sự thiếu hụt sẽ xảy ra. Từ đấy dẫn đến mệt mỏi kéo dài. 3 - Tạo giấc ngủ tốt Không ngủ nhiều quá, không ít quá và ngủ đều đặn mỗi ngày. Nhu cầu ngủ mỗi ngày của từng người tùy thuộc theo độ tuổi, có người cần 6 tiếng, có người lại cần 8-10 tiếng. 4 - Tôn trọng giờ ngủ cũng như nhịp sinh học của giấc ngủ Tập thói quen ngủ vào một giờ côT định để tạo phản xạ buồn ngủ khi đến giờ. Việc ngủ bất thường sẽ làm thay đổi đồng hồ sinh học của cơ thể và mệt mỏi là điều khó tránh khỏi. Vào buổi tôl khi cơ thể mệt mỏi bạn bắt đầu ngáp, hãy nhanh chóng lên giường. Không nên kháng cự lại cơn buồn ngủ hoặc chống lại nhu cầu cần nghỉ ngơi của cơ thể. Nếu cố gắng thức để vượt qua lúc buồn ngủ thì phải đợi khoảng 2 giờ nữa mới tìm lại được cảm giác thèm ngủ. Và khi thức dậy thì thật khó nhọc. 5 - Hãy quên mọi chuyện dể tìm giấc ngủ Không cần nghĩ dến công việc, chuyện con cái hay mang những lo toan vào ữong giường ngủ. cần một khoảng không gian yên tĩnh để nghỉ ngơi vì giờ nào việc ấy. 29 6 - Chia sẻ công việc Tình trạng quá tải công việc bao giờ cũng mang lại mệt mỏi. Vì thế cần biết phân phôi công viêc, chia sẻ cho các bạn đồng nghiệp cùng cộng tác giải quyết. Từ đó sẽ tranh thủ đưỢc sự nghỉ ngơi và giảm căng thẳng. 7 - Tổ chức lại cuộc sống Ngày cuôl tuần, thay vì nghỉ ngơi thì nhiều người lại lao vào làm bếp, tiệc tùng với bạn bè, soạn tài liệu, tham dự sinh hoạt văn nghệ tạo thành một cuộc đua marathon cho việc giải trí trong ngày cuôl tuần, Rồi sáng thứ hai đầu tuần, người mệt mỏi chẳng còn muôn làm gì cả. cần phân phôi lại việc giải trí cuôl tuần để đừng diễn ra quá dồn dập, cần có kế hoạch vui chơi thế nào cho còn thời gian để cơ thể đưỢc nghỉ ngơi, hoàn toàn thư giãn hưởng thụ ngày nghỉ cuôl tuần. 8 - Tập thể dục và tham gia môn thể thao ưa chuộng Sự mệt mỏi thường liên quan mật thiết với cuộc sống quá nhàn hạ và tù hãm trong gia đình hay văn phòng. Việc đi bách bộ để thư giãn hoặc tham gia một môn thể thao ưa thích là điều cần thiết. 9 - Biết nói không với các dòi hỏi của con Khi công việc chiếm quá nhiều thì giờ, chỉ có vài thoáng giây nghỉ ngơi thư giãn, đó là lúc các thiên thần nhỏ bé trong gia đình biết cách đòi hỏi người lớn phải đáp ứng những nhu 30 cầu của bé. Cần giải thích cho bé biết mình đang rất cần nghỉ ngơi để lại sức và khuyên bé tìm một cuô"n sách hay một trò chơi khác, trừ khi việc vui đùa với con giúp mang lại thư thái, hân hoan. 10 - Thư giãn Tắm dưới vòi phun hay ngầm mình trong làn nước mát, vài động tác thở bằng bụng, massage đều là những phương pháp chông stress và chông mệt mỏi. Không chỉ tăng cường sức khỏe, vận động thể chất mỗi ngày sẽ giúp bạn giảm sự trì trệ và căng thẳng. 31 ĐỂ BẠN LUÔN KHỎE KHOẮN MỖI NGÀY Không chỉ táng cường sức khỏe, vận động thể chốt mỗi ngày sẽ giúp bạn giám sự trì trệ vờ cõng thđng. A- Làm việc tại gia Bao giờ tâm lý làm việc ở nhà cũng khiến bạn cảm thấy thoải mái, an toàn và thuận lợi hơn so với đến công sở. Không chỉ có thời gian để mắt đến con cái, bạn còn có thể làm được nhiều việc khác, ví dụ như xem TV, đọc tạp chí,... Nhưng cũng vì thế có thể khiến bạn ừở nên ưì ưệ. Để khắc phục điều đó, bạn nên thử áp dụng theo những lời khuyên dưới đây: - Nên làm việc nhà thay vì thuê người giúp việc. - Nên đi bộ vài vòng trước bữa ăn sáng và sau bữa ăn tôi. Cũng nên khởi động từ 5 - 10 phút trước khi bắt đầu vào công việc. - Nên đi bộ nhiều hơn dùng phương tiện giao thông. - Khi đi bộ, nên bắt đầu bằng những bước thảnh thơi rồi chuyển sang đi nhanh hơn một chút, đi theo một lộ trình là tô"t hơn cả. 32 - Khi xem TV, tốt nhất nên ngồi thay vì nằm dài trên ghế sofa. Trong khoảng thời gian đó, vừa xem TV, vừa tập với máy tập thể dục cũng là một ý hay. Nên quẳng diều khiển TV của bạn đi, và cũng đừng nên nhờ ai đó lấy hộ đồ uống. Tự thân vận động sẽ tôT hơn. - Nên đứng ữong khi “buôn” điện thoại. - Đi shopping như một bài tập thể dục là một ý tưởng hay hơn việc ngồi nhà để mua sắm Online. - Đôi khi vận động quay cổ, duỗi tay chân, sẽ khiến bạn cảm thấy thoải mái hơn. B- Làm việc tại công sở Hầu hết công việc ở công sở đều liên quan đến bàn giấy. Thường xuyên ngồi và ít vận động là một trong những nguyên nhân khiến bạn mệt mỏi và căng thẳng. Để cân bằng lại bản thân, bạn có thể áp dụng những cách sau: - Hây biết cách nắm bắt những ý tưởng bất chợt với đồng nghiệp ữong khi đi dạo. - Nên đứng khi nghe điện thoại. - Nếu có thể, đến gặp trực tiếp đồng nghiệp sẽ tốt hơn là sử dụng điện thoại để liên lạc. - Sử dụng cầu thang bộ thay vì thang máy nếu chỉ di chuyển vài tầng. - Đi dạo vài vòng trong lúc chờ máy bay ở sân bay. 33 chọn những khách sạn có bể bơi hoặc phòng thể dục tiện ích để có thể đến đấy giải trí trong những chuyến công tác. Mang theo một bộ đồ thể thao trong hành lý mỗi khi đi du lịch. Sao bạn không thử ý tưởng chạy bộ hay thực hiện vài động tác vận động trong phòng ở khách sạn nhỉ? Tham gia các giải thể thao của công ty. Tắc đường luôn khiến người ta mệt mỏi, nhất là sau một ngày làm việc vất vả. Vậy sao bạn không đăng ký làm một “chân” của phòng tập thể hình nào đó gần công ty nhỉ? Vừa tránh tắc đường, vừa nâng cao sức khỏe không phải tốt hơn sao? Sắp xếp thời gian cho những buổi tập thể thao trong lịch công việc của bạn nhé. Hãy coi nó cần thiết ngang với những cuộc hẹn quan trọng. Nếu chọn phương tiện đi làm là xe bus, bạn nên đi sớm một chút. Đề phòng những khi không có xe hay tắc đường, bạn có thể cơ động di chuyển. 34 ĐỪNG XEM THƯỜNG VIỆC RỬA TAY! Rửa tay sạch được xem là liều vaccine đơn gián, rẻ tiền nhốt đ ể phòng ngừa nhiều căn bệnh nguy hiểm, nhưng liệu có ai củng quan tâm đến công việc nhỏ nhặt này? Theo các nghiên cứu y tế, việc rửa tay với xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hay đến những nđi không đảm bảo vệ sinh sẽ giảm 50% các bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, công việc tưởng chừng như quá đơn giản này lại chưa đưỢc nhiều người quan tầm đúng mức. Kết quả điều tra “Thực trạng vệ sinh môi trường nông thôn Việt Nam” tháng 6-2006 của Cục Y tế dự phòng và Môi trường Việt Nam (Bộ Y tế) cũng cho thấy tỉ lệ không rửa tay thường xuyên của người dần cả nước khá cao, dù tay là nơi tiềm ẩn của hơn bôn triệu mầm bệnh. Chẳng hạn, tỉ lệ không rửa tay trước khi ăn chiếm 69,7%, sau khi tiểu tiện là 79,6% và sau khi đại tiện là 68,1%. Tỉ lệ rửa tay thường xuyên với xà phòng rất thấp, chỉ chiếm 12,8% trước khi ăn, 15,5% sau khi tiểu tiện và 16,9% sau khi đại 35 tiện. Đa phần người dân quan n iệm chỉ cần rửa khi tay có m ùi h ôi hoặc bị bẩn. Số liệu thông kê của Ngân hàng Thế giới (WB) tháng 6/2007 từ việc theo dõi cách rửa tay của các bà mẹ có con dưới năm tuổi ở tám tỉnh tại Việt Nam cũng cho thấy các bậc phụ huynh còn khá thờ ơ với công việc rất đơn giản này khi có đến 64% bà mẹ “quên” rửa tay trước khi cho trẻ ăn. Sau khi làm vệ sinh cho ừẻ, chỉ có 23% bà mẹ rửa tay với xà phòng, còn lại chỉ rửa nước hoặc... không cần rửa tay (13%)! Thật ra, v iệc rửa tay {đặc b iệt là với xà phòng) có tầm quan trọng n h iều hơn chúng ta tưởng. T heo báo cáo của UNICEP, m ỗi ngày có 5.000 trẻ em tử vong do b ện h tiêu chảy, 25.000 người ch ết và 50% s ố b ện h n h ân n hập v iện do liê n quan đ ến nước và v ệ sinh m ôi hường, trong đó 80% n gu yên n h ân là do th iếu nước sạch và v ệ sin h cá n h ân y ếu kém . Cũng cần phải nhắc lạ i rằng cách đây bốn năm , vi khuẩn dính ở bàn tay m ột người n h iễm SAKS chính là nguyên n hân k h iến cả m ột chung cư ở Hong Kong bị lâ y lan đại dịch n ày khi m ọi người đã tiếp xúc tay với ch iếc nút bấm thang m áy! Tại Việt Nam, mỗi năm cũng có 100 ngàn người mắc tiêu chảy, 40.000 - 50.000 người mắc lỵ trực khuẩn, thương hàn - những căn bệnh thuộc top 10 bệnh có tỉ lệ mắc cao nhất - và hầu như đều do thói quen kém vệ sinh, ữong đó có việc ít rửa tay gây ra. Bắt đầu từ tháng 6-2008, một chiến dịch truyền thông sức khỏe đã được VVorld Bank (Ngân hàng Thế giới) và Bộ Y tế 36 Sau một ngày làm việc vất vả, kẽ tay và móng tay thường là nơi tập trung các vi khuẩn gây hại đến sức khỏe. Rửa tay chính là liều vaccine đơn giản, rẻ tiền nhất để phòng ngừa nhiều căn bệnh nguy hiểm. khởi xướng nhằm tuyên truyền đến người dân Việt Nam một việc làm tưởng chừng như rất đơn giản: hãy rửa tay với xà phòng! Chương trình thí điểm quốc gia kéo dài hơn hai tháng đã và đang diễn ra tại hơn 50 xã của tám tỉnh gồm Sơn La, Phú Thọ, Hưng Yên, Nghệ An, Bình Định, Ninh Thuận, Đồng Tháp, Vĩnh Long, chủ yếu hướng đến phụ nữ có con dưới năm tuổi. Sau đó, từ tháng 10-2008, chương trình sẽ đưỢc nhân rộng đến tận các trường học trên mọi vùng miền với mục tiêu cô"t lõi là tạo ra một thế hệ người Việt Nam có thói quen rửa tay đúng cách. Đây được xem là hoạt động cụ thể nhất của Cục Y 37 tê dự phòng và Môi ưường trước sự kiện Việt Nam tham gia vào nhóm 20 quô"c gia đầu tiên trên thế giới hưởng ứng cho Ngày Thế giới rửa taỵ với xà phòng sẽ diễn ra lần đầu tiên vào ngày 15-10-2008. Ngoài việc tuyên truyền ý thức, chương trình còn hướng đến việc rửa tay đúng cách. Thông thường, mọi người thường chỉ xát một ít xà phòng vào lòng bàn tay rồi rửa qua loa, mà không chú ý đến việc rửa sạch mu bàn tay, các kẽ tay và kẽ móng tay, nơi tập trung chủ yếu của mầm bệnh và vi khuẩn gây hại. Theo khuyến cáo của các chuyên gia WHO và Bộ Y tế, thời gian cần cho mỗi lần rửa tay tối thiểu là một phút với sáu bước: • Làm ướt hai bàn tay bằng nước sạch. Thoa xà phòng vào lòng bàn tay và chà xát chúng với nhau. • Dùng ngón tay và lòng bàn tay này cuốn và xoay lần lượt từng ngón của bàn tay kia. • Dùng lòng bàn tay này chà xát chéo lên mu bàn tay kia. • Dùng đầu ngón tay của lòng bàn tay này miết vào kẽ giữa các ngón tay của bàn tay kia và ngược lại. • Chụm năm đầu ngón tay của tay này cọ vào lòng bàn tay kia bằng cách xoay đi, xoay lại. • Rửa hết xà phòng bằng nước sạch và lau khô tay bằng khăn hoặc giấy sạch. 38 7 LỜI KHUYÊN CHO ĐÔI CHÂN CỦ A NHÂN VIÊN VĂN PHÒNG Ngồi làm việc lâu một chỗ, ít vận động là nguyên nhân chính gây nên sự mỏi và đau nhức chân ở những người thường xuyên phái làm việc trong vởn phòng. 7 lời khuyên của cá c chuyên gia dưới đây sẽ giúp bọn phòng ngừa những khó chịu này. 1. Lựa chọn quần áo, giày dép... phù hỢp Giày, dép có đế không quá thấp và cũng không quá cao luôn là lựa chọn hàng đầu. Giày cao gót hoặc quá bó chân sẽ cản trở sự lưu thông mạch máu. Để chân không bị sưng, hãy chọn cho mình những đôi giày dép có chất lượng tốt. Hãy chọn cho mình những bộ quần áo nhẹ nhàng và rộng rãi, đặc biệt là hãy trang bị cho mình những chiếc váy cho cả mùa đông và mùa hè. 2. Thay dổi chế độ dinh dưỡng Nếu bạn luôn cảm thấy đôi chần nặng nề, có thể chế độ dinh dưỡng của bạn gây ra điều đó. Các bác sĩ khuyên chúng ta nên ăn nhiều hoa quả (dâu tây, cà chua...) và rau xanh. Chất 39 chông oxy hóa có trong những thực phẩm này sẽ giúp bảo vệ các mạch máu. Đừng để cơ thể bạn cạn kiệt vitamin, đó là nguyên nhân gây nên những bệnh về mạch máu. Bạn nên chú trọng tới vitamin E (ngũ cốc, hạt dẻ, hạnh đào, cá nhiều mỡ...), những thực phẩm không làm bạn tăng cân. Việc thừa cân cũng là một trong những yếu tô" gáy nên những bệnh mạch máu. 3. Hãy uống nhiều nước Đừng quên uô"ng ít nhất 1,5 lít nước mỗi ngày. Nó sẽ giúp thải loại các độc tô" tích tụ trong cơ thể. Hãy đặt một chai nước trên bàn làm việc của bạn ở văn phòng. Ngoài nước trắng, bạn cũng có thể uống các loại nước trái cây (cam, quýt,...) và các loại trà thảo dưỢc. 4. Đi bộ, di bộ và đi bộ Câu nói này có vẻ không hỢp thời nhưng bạn có biết đi bộ là một môn thể thao cực kỳ tốt cho các mạch máu và cơ. Mỗi bước chân của bạn sẽ làm cho mạch máu đang bị nén dưới bàn chân đưỢc đẩy lên phía trên. Những hoạt động cơ của bàn chân và bắp chân cho phép đẩy máu về phía tim. Với lợi ích tuyệt vời như vậy, tại sao bạn không đi bộ đi chợ, đi làm, đi đón con... Tại sao bạn không thể nói không với thang máy và sử dụng cầu thang bộ?... Hãy chăm sóc đôi chân của bạn bằng những công việc nhỏ nhất. 40 5. Không ngồi bắt chéo chân và cần kê chân lên cao N ế u b ạ n có th ó i quen n g ồ i b ắt c h é o ch â n , h ã y cố’ gắng bỏ th ó i q u en n à y ngay lậ p tức vì nó có th ể sẽ là m n g h ẽn m ạch m áu. H ãy đ ể ch ân của bạn được co duỗi thoải m ái. Các chuyên gia khuyên các nhân v iên văn phòng hãy đ ể m ột ch iếc g h ế nhỏ dưới gầm b àn đ ể kê ch â n lê n cao. Bạn sẽ th ấy đôi ch ầ n n h ẹ nh àn g chỉ sau m ột thời gian ngắn thực h iệ n b iện pháp này. 6. Thư giãn khi ở nhà Sau m ột ngày làm v iệ c gò bó ở văn phòng, buổi tôi hoặc v ào ngày nghỉ, b ạn n ên thư giãn cho đôi ch ân của m ình: Trút bỏ những lo âu và nằm thoải m ái ữ ê n giường, kê cao chân lên tường khoảng 10 phút. N goài ra, khi đi ngủ bạn có th ể kê cao ch ân lê n gôd h oặc chăn. B iện pháp n à y ch ắ c ch ắn sẽ làm ch ân bạn n h ẹ nhàng hơn. 7. Đi khám bác sĩ N ếu bạn thường x u y ên p h ải làm v iệc trong m ôi trường quá nóng hoặc phải đứng liê n tục, hãy đi khám bác sĩ định kỳ. Bác sĩ ch u y ên khoa sẽ giúp bạn phát h iện sớm các b ện h v ề m ạch m áu và đ iều trị kịp thời. N goài ra, khi th ấy có dấu h iệu bất thường (phù chần, đau chân...), các b ạn cần đ ến gặp bác sĩ ngay vì đó có th ể là dấu h iệu của những b ện h nguy hiểm . 41 LỢl ÍCH CỦA ĐI CHÂN TRẦN Khi một ngày dài mệt mỏi vì chân phái nâng đỡ một trọng lượng cơ thể rốt lớn cộng với đôi giày cao gót, cách tốt nhốt là đi chân trồn ờ nhà, trên cỏ sợch hoỢc trên cát. Điều này sê mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe của bạn đến không ngờ. Thứ nhất, hệ thông miễn dịch của cơ thể bạn sẽ đưỢc rèn luyện và quen dần với không khí lạnh: và sức chống chịu của bạn với thời tiết thay đổi thất thường sẽ cao hơn. Bạn nên ngâm chân trần trong nước nóng và sau đó đi trên cỏ ướt, sẽ tăng cường sức đề kháng hơn. Thứ hai, giúp tăng cường lưu thông máu xuống bàn chân, giúp ngăn ngừa các bệnh như giãn tĩnh mạch, phù thũng, sưng chân, tê chân... Thứ ba, một công dụng không thể phủ nhận là giúp massage bàn chân của bạn, đặc biệt là khi đi trên thảm, cát hay sỏi mềm... giúp thư giãn các khối cơ chân. Hầu hết phụ nữ đều không cưỡng lại nổi sức hút của giày cao gót. Họ ngắm nghía, ướm thử và cuối cùng là... mua chúng. 42 Đi giày cao gót nhọn, họ thấy mình quyến rũ, tự tin hơn rất nhiều. Nhưng mặt trái tai hại cho sức khỏe mà nó mang lại thật không lường hết như lệch xương chậu, sưng phù, biến dạng chân, đau cột sông... Vì vậy nếu bạn thường xuyên đi giày cao gót thì khi về tới nhà nên tháo giày ra ngay lập tức để tận hưởng cảm giác tự do từ bàn chân. Hãy tập thói quen đi chân trần như một liệu pháp massage tự nhiên. Khi ở cơ quan bạn nên tự sắm cho mình một đôi dép đi trong nhà hoặc một quả bóng tròn và dùng đôi chân trần của mình lăn quả bóng đó hàng ngày. Tránh đi bộ với đôi chân trần trên đoạn đường gồ ghề, sẽ gây nên những tổn thương cho đôi chân. Và với những người bị bệnh tiểu đường thì không nên đi chân trần vì nếu bị tổn thương nhỏ cũng rất khó lành thậm chí là hoại tử rất nhanh. 43 CHẠY Bộ ĐỂ SỐNG LÂU, SỐNG KHỎE Bợn muốn sống lâu và khỏe mợnh hơn? Vậy còn chồn chừ gì nữa, hãy bát đầu việc chợy bộ mỗi ngày. Một nghiên cứu tại Mỹ đăng tải trên tạp chí Archives of Internal Medicine cho thấy: Những người chọn chạy bộ làm phương pháp rèn luyện thân thể mỗi ngày sẽ giảm 50% nguy cơ tử vong và sông lâu hơn 20 năm so với những người không chạy bộ. “Chạy bộ đều đặn khi bước vào tuổi trung niên, sau 19 năm chỉ có 15% trong số này tử vong so với với 34% thuộc nhóm những người không chạy bộ”, tiến sĩ Eliza Chakravarty và các cộng sự cho biết. 284 thành viên của CLB chạy bộ mở rộng và 156 người có sức khỏe tô"t nhưng không chạy bộ đã tham gia nghiên cứu này. Tất cả các đôì tượng tham gia nghiên cứu đều có độ tuổi từ 50 trở lên, có cùng địa vị xã hội, mức sông. Hầu hết các tình nguyện viên tham gia nghiên cứu đều tập luyện mỗi ngày nhưng những người chăm chạy bộ thì dành 44 200 phút/tuần ừong khi những người tập các bài tập khác chỉ dành được 20 phút/tuần. Nghiên cứu này cũng cho thấy những người chạy bộ ít bị chấn thương hơn, đặc biệt là chấn thương đầu gôl, so với các cách tập luyện khác. Chạy bộ giúp sống lâu và khỏe mạnh. 45 CẢI THIỆN SỨC KHỎE CHỈ TRONG MỘT PHÚT? Hãy "ghi điểm" cho sức khỏe của mình với những hoợt động mới mẻ chỉ trong 60 giây sau: Khi ở hiệu thuốc Thay đổi: Đọc những chữ in trên sản phẩm chông nắng. Lợi ích: Chọn được nhãn hàng bảo vệ da tôd hơn. Một nghiên cứu gần đây trên những sản phẩm chống nắng cho thấy 83% chúng không cung cấp đủ lượng để chống tia mặt trời. Để bảo vệ làn da bạn trước sự tấn công của tia UVA và UVB, hãy tìm những nhãn hàng có chứa kẽm và titanium nhé. Trên dường đến công sở Thay đổi: Dừng trước cửa hàng hoa. Lợi ích: Bớt gắt gỏng vào buổi sáng. Một nghiên cứu gần đây của đại học Harvard, Mỹ, đã chỉ ra rằng thậm chí những người không hay than phiền cũng cảm thấy hạnh phúc hơn và năng động hơn khi nhìn những bông hoa vào sáng sớm. 46 Trước khi làm việc Thay đổi: Truy cập vào một trang web vui nhộn. Lợi ích: Xóa tan sự nhàm chán. Thay vì bắt đầu ngày mới bằng cách kiểm tra hòm thư, bạn hãy vào một website thư giãn nào đó. Các chuyên gia đã gỢi ý rằng khoảnh khắc vui vẻ sẽ làm tăng sự bài tiết miễn dịch giúp tăng cường lượng hormone trong cơ thể. Bị xước dầu gối Thay đổi: Đắp mật ong lên vết thương. Lợi ích: Tiết kiệm băng cứu thương. Những chất kháng khuẩn tự nhiên trong mật ong có thể giúp vết thương lành nhanh hơn cũng như làm giảm nguy cơ nhiễm trùng và xoa dịu vết đau. Nhưng nhớ là chỉ áp dụng cho những vết trầy xước hoặc bị dao cắt thôi nhé. 47 Ăn vặt Thay đổi: Ăn một quả chuôi. Lợi ích: Giảm nguy cơ mắc ung thư ruột. Vitamin B6 có trong chuôi, có chức năng làm giảm nguy cơ mắc ung thư ruột. Vậy ngày nào cũng nên có một quả chuối trong thực đơn của bạn nhé. Ngáp lúc 3 giờ chiều Thay đổi: Thay đồ uô"ng tăng lực bằng một cô"c cà phê. Lợi ích: Giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Cà phê chứa ít calorie và nhiều chất oxy hóa hơn các đồ uống khác. Nếu bạn uông từ 3 đến 6 cốc cà phê mỗi ngày, bạn đã giảm 50% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường rồi đấy. Muốn hút thuốc Thay đổi: Uông sữa. Lợi ích: Giảm việc thèm thuốc. Uô"ng sữa giúp bạn làm giảm cảm giác muôn hút thuôc. Khi dợi máy tập ỏ câu lạc bộ Thay đổi: Nhảy dây. Lợi ích: “Đốt cháy” một vài kg. Chỉ cần nhảy dây trong khoảng một phút rồi nghỉ tiếp một phút trước khi bước vào các bài tập thể hình có thể giúp bạn giảm đưỢc một vài kg. 48 Trong kỳ "nguyệt san" Thay đổi: Uô"ng một cô"c rưỢu vào bữa tôi. Lợi ích: Giảm những ữiệu chứng tiền kinh. Một nghiên cứu của Mỹ đã chứng minh được sự liên kết giữa rưỢu với việc giảm ừiệu chứng đau đầu hay thay đổi tâm trạng trước kỳ kinh nguyệt. Có những buổi kiểm tra sức khỏe định kỳ Thay đổi: Giải quyết những vấn đề khó khăn trước. Lợi ích: Môì quan hệ tốt đẹp với bác sĩ của bạn. Những bệnh nhân đề cập đến những vấn đề khó của mình ngay từ đầu buổi kiểm tra thường thấy thỏa mãn với buổi hẹn gặp bác sĩ và “trung thành” với lời khuyên của bác sĩ hơn. 49 ĐI Bộ GIÚP KHỐNG CHẾ BỆNH ĐÁI THÁO ĐƯỜNG Những người mác bệnh đái tháo đường có thể hợn ch ế ánh hưởng của bệnh bàng cách tập luyện. Đơn gián nhốt là đi bộ thêm 45 phút mỗi ngày. Các nhà khoa học thuộc Đại học Nevvcastle, Mỹ, tiến hành nghiên cứu những người bị bệnh đái tháo đường tuýp 2. Họ nhận thấy, đi bộ cải thiện khả năng tích đường và mỡ đã đô"t cháy của cơ thể. Chỉ sau mấy tuần đi bộ, tác động của bệnh đái tháo đường đã giảm. Bệnh đái tháo đường tuýp 2 có liên quan đến bệnh béo phì và lối sông ít vận động. Nếu không chữa trị, nó sẽ gây tổn hại cho mạch máu, dẫn đến bệnh tim, chứng đột quỵ, và buộc người bệnh phải cắt bỏ chi. Michael Trenell - nhà nghiên cứu đã công bố công trình trên tập san Chăm sóc người bị bệnh đái tháo đường - cho biết, đi bộ là “cách mọi người không chế bệnh đái tháo đường ngay tức thì mà chưa cần dùng thêm thuôc”. Nhóm nghiên cứu của ông đã sử dụng máy chụp MRI để 50 Người mắc bệnh đái tháo đường vận động nhiều hơn thông qua đi bộ. khảo sát 20 người tình nguyện, trong đó có 10 người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2. Mỗi người đưỢc trang bị một máy đo bước và đưỢc yêu cầu đi hơn 10.000 bước một ngày (trong cuộc sống hàng ngày, trung bình mỗi người chúng ta cũng đã đi khoảng 6.000 bước mỗi ngày). Sau tám tuần đi bộ, máy chụp cho thấy những người này đốt thêm được 20% lượng mỡ và các cơ bắp có thể tích đường nhiều hơn. Các cơ bắp là nơi tích đường quan trọng trong cơ thể. Nhưng khi khả năng hấp thụ đường của chúng kém, thì lượng đường trong máu sẽ tăng cao bất thường, gây tổn hại cho mạch máu, động mạch và các cơ quan trong cơ thể. 51 Chúng ta thường ngại đến phòng tập thể dục, nhưng phần lớn những người mắc bệnh đái tháo đường đều có thể vận động nhiều hơn thông qua đi bộ. Các nhà nghiên cứu cũng cho biết thậm chí vận động cơ thể nhẹ nhàng cũng cải thiện được việc kiểm soát bệnh đái tháo đường tuýp 2. 52 CHẠY Bộ KHÍ CÔNG Đ ây là m ôn th ể thao m ô p h ỏn g cá c h di ch u y ển củ a khí cống. Các bước đi - ch ạ y không th eo p h ản xạ thông thường m à được lu y ện tập đ iều k h iển bằng lý trí và n ộ i lực n ên di c h u y ển rất n h ẹ n h àn g, ít hao tô"n sứ c cơ b ắp , h ạ n c h ế đau khớp ở chi dưới. Bước đi cơ bản gồm ba y ế u tố: lu ôn giữ thẳng trục cột sống từ đ ầu xuôn g ch â n khi bước tiếp đất, bước tới rất ngắn gần với trục cơ th ể, khớp gô'i hầu như giữ thẳng h oặc gập rất nhẹ. K iểu đi bộ khí công thả lỏng cơ bắp, tiêu tốn ít năng lượng, đi đường d ài không bị m ệt m ỏi. K iểu chạy bộ khí công p h ải hơi nghiêng người sao cho ữ ọn g tầm luôn dồn về phía trước, bước ch ân tới không được nâng cao gô"i hoặc bước quá dài. Cấu trúc sả i ch ân khi đi bộ và chạy bộ chỉ bao gồm từ trục cơ th ể v ề phía sau, h ầu như không có p hần bước sả i tới trước như b ìn h thường. C ách di ch u y ển n à y không có bước giậm tạo đà n ên các khớp ở chi dưới chịu rất ít lực tì đè. Lực đẩy tới trước ch ủ y ế u nhờ v à o sự n g h iên g người và sức bật của bàn chân. Nguyên tắc khinh hành Chương trình làm quen thường trải qua ba tuần, chú trọng tập lu y ện kỹ thuật nhuần n h u yễn hơn là tô"c độ. Có th ể tập 53 Cội nguồn võ thuật Khí công được xem là cội nguổn căn bản củ a võ thuật phương Đông, qua đó tìm cách phát huy tối đa khả năng về sức mạnh, sự chịu đựng, tốc độ, thậm chí có thể vượt xa người bình thường. Ngày nay, khí công vẫn được ứng dụng để rèn luyện sức khỏe, chủ yếu để tăng sức bền và sự dẻo dai cơ thể. xen kẽ di chuyển kiểu bình thường với kiểu khí công, chạy bộ mệt thì chuyển sang đi bộ. Người lớn tuổi, đau khớp, bệnh tim mạch có thể tập cách đi bộ khí công thật dễ dàng. Di chuyển như thế trong võ thuật phương Đông thuộc \'ề ngoại gia khinh công, có nhiều tên gọi như khinh hành, thần hành công, phi hành công, thiên lý độc hành... Khinh hành là cách đi đứng nhẹ nhàng, nhanh nhẹn, uyển chuyển và vững chắc của người có tập luyện khí công và võ thuật. Các nguyên tắc căn bản sau đây của khinh hành sẽ giúp người tập đi bộ - chạy bộ khí cộng có hiểu biết đúng đắn và phương pháp luyện tập gần với nguyên bản hơn: Nhu thượng thân: thân trên thả lỏng, lưng thẳng tự nhiên, đầu như được cột một sỢi dây đặt trên cổ, mắt nhìn thẳng. Nhi tức: hít thở sâu bằng bụng dưới, tự nhiên như trẻ thơ. Tấn trọng bộ khinh: như bước chân của hổ, dáng điệu uyển chuyển vững vàng mà bước chân thật nhẹ, không gây tiếng động. 54 Lực xuất Đan điền: tưởng tượng khí lực ở bụng dưới, từ đó phát ra cho hai chân di chuyển - tương đương với lực giữ vững trục cơ thể gồm sức mạnh các cơ bụng và cơ dựng sống, đưỢc ứng dụng trong hầu hết môn thể thao có di chuyển. Kiên bình: hai vai bằng nhau, cả thân trên hơi nghiêng về phía trước, di chuyển trên mặt phẳng ngang với mặt đất - là điểm mấu chôd giữ cho tim không bị nhồi lên xuống theo nhịp chân, không tăng nhịp đập quá mức và bàn chân giảm áp lực đạp xuống mặt đất. Dễ té ngã Chiwalking và chirunning chính là phần sơ cấp của khinh hành. Người học võ còn phải tập thêm cách giữ thăng bằng, di chuyển lùi, cách té ngã, rèn luyện các giác quan như nhãn lực, nhĩ lực... Cấp cao hơn sẽ học di chuyển với binh khí, giao đấu khi đang khinh hành, ưu điểm lớn nhất là sức lực được bảo tồn và ít mất nước qua mồ hôi. Nhiều môn phái ở Trung Quốc và Nhật Bản vẫn còn dạy khinh hành như Aiki Jujitsu, Niniutsu... Môn đi bộ - chạy bộ khí công dựa trên sự lệch trọng tâm nên có nguy cơ té ngã. Người luyện tập nên có dụng cụ bảo hộ khớp gôì, khuỷu tay, găng tay da, mũ bảo hộ (nếu địa hình gồ ghề). Giày chạy nên chọn loại có đế bằng, mỏng, dẻo để uô'n theo bàn chân. Bãi cát ướt ở bờ sông, bờ biển là nơi lý tưởng nhâd để tập 55 Người béo phì không nên tập chạy bộ khí công. luyện vì khi té ngã sẽ không xảy ra nguy hiểm gì. Di chuyển kiểu khí công làm cát ít lún hơn bình thường, có thể nhìn độ lún gót chân để thẩm định mức độ tiến bộ. Lưu ý bàn chần tiếp đất theo cơ chế lăn từ gót đến mũi như bình thường chứ không đưỢc chạy nhón gót. Người béo phì không nên tập môn này. Ngoài ra, vì bàn chân cần phải dẻo và có sức bật tốt nên cũng không khuyến khích các trường hỢp có vấn đề ở bàn chân như bàn chân bẹt, vòm bàn chân quá cao, viêm gân gót, viêm cân gan chân... 56 TIVI ẢNH HƯỞNG ĐẾN BẠN NHƯ THẾ NÀO? Mặc dù xem tivì là một trong những phương thức giải trí thú vị nhưng chúng ta cũng nhận thức rõ 'những nguy hiểm' của tivì có thể mang lợi. 10 lý do dưới đây sẽ nhác nhở bợn không nên dành quá nhiều thời gian cho "chiếc hộp có hình và biết nói’ đó. 1. Làm bạn béo phì Chính xác là vậy, chúng ta ghét phải chấp nhận điều này nhiíng dành quá nhiều thời gian xem tivi sẽ khiến bạn tăng một vài cân không mong muôn. Tất cả là vì bạn đã dành quá ít thời gian cho hoạt động thể chất. 2. Thói quen ăn uống không khoa học Nhiều nghiên cứu cho thấy việc lựa chọn thức ăn là do ảnh hưởng từ những chương trình quảng cáo trên tivi. Nhiều người có tivi trong phòng ngủ thường có xu hướng ít ăn hoa quả và rau cũng như không tham gia bữa ăn với gia đình. Họ cũng là những khách hàng tiêu thụ sản phẩm chứa nhiều chất béo và đường nhất. 57 3. Học hành giảm sút Các chuyên gia nhận thấy bạn càng dành nhiều thời gian xem tivi, việc học hành của bạn sẽ càng giảm sút. Bởi vì bạn đã sử dụng hầu hết thời gian bên cạnh chiếc tivi và bỏ bê việc học hành. 4. Có hành vi và sự phát triển không tốt Đối với ữẻ em, nếu bạn để chúng xem nhiều chương trình truyền hình, chúng sẽ có ít thời gian để phát triển các kỹ năng hoạt động khác. Do đó, bạn nên dạy bọn trẻ tránh xa chiếc tivi, đặc biệt với những trẻ em ở độ tuổi nhỏ. 5. Tiêu tôn nhiều thời gian Điều này chắc hẳn không cần phải giải thích gì thêm. 6. Dễ bị "nghiện" Có rất nhiều người quá dam mê vào “chiếc máy phát hình” mà không thể nào “dứt ra” được. Họ đã “nghiện” xem tivi mất rồi. 7. Trở nên "siêu lười" Thực sự nếu bạn nằm dài hoặc ngồi trên đi-văng quá nhiều giờ để xem tivi, liệu bạn có nghĩ đây là dấu hiệu của sự lười biếng? 58 8. Giờ ngủ bị "rối loạn" Đó là chưa đề cập đến việc bạn có dấu hiệu bị áp lực tinh thần ra sao. Bởi vì bạn đã cố thức hơn là dành thời gian cho giấc ngủ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ rõ ai xem tivi hơn 3 -4 tiếng thường gặp vấn đề về ngủ. Vậy liệu bạn có muốn mình rơi vào trường hỢp như vậy không? 9. Xu hướng phát triển bạo lực Chỉ xem tivi một giờ hoặc thậm chí ít hơn mỗi ngày cũng có thể khiến một người trở nên bạo lực hơn. Ảnh hưởng này không chỉ với trẻ em mà còn xuất hiện ở người lớn nữa. Vậy thì đã đến lúc bạn nên “tạm biệt” chúng rồi. 10. Hậu quả lâu dài Nếu xem tivi hơn hai tiếng mỗi ngày từ lúc nhỏ có thể dẫn đến những rắc rối về sau. Những bậc cha mẹ nên chú ý đến vấn đề này. Bạn hãy nhớ “sự điều độ” chính là “chìa khóa” quan trọng. Hãy cần bằng thời gian cho công việc, gia đình và những nhiệm vụ khác trong khi vẫn có thể thưởng thức những chương trình yêu thích của bạn nhé. Đừng để nước tới chân mới nhảy bởi lẽ ngoài chợ người ta có thể mặc cả mớ rau, con cá nhưng với sức khỏe và tính mạng con người thì không thể. 59 MẶC CẢ VỚI SỨC KHỎE Đừng để nước tới chân mới nháy bởi lê ngoài chợ người ta có thể mộc cá mớ rau, con cá nhưng với sức khỏe và tính mợng con người thì không thể. Từ quan niệm có bệnh mới đi bệnh viện Sức khỏe là vốn quý của con người và mọi người cũng luôn cầu mong sức khỏe cho mình bởi có sức khỏe là có tất cả. Thế nhưng, có một thực tế đáng buồn là rất ít người có thói quen đi khám bệnh định kỳ. Chi phí cho một đợt khám tổng thể có chất lượng thường râ't cao, phần nữa vì lười, vì rất nhiều lý do khác nhau mà việc khám định kỳ bị bỏ qua. Chỉ khi bệnh nặng thì lại có tâm lý “có bệnh thì vái tứ phương” và cô' sức chạy chữa theo kiểu “còn nước còn tát”. Sau một biến cố lớn từ một người bạn, H đã rất “chăm chỉ” khám bệnh theo định kỳ, vì cô cho rằng: “Chẳng thà tôn công, tôn tiền tí chút nhưng yên tâm vì nếu phát hiện ra bệnh sẽ đưỢc điều trị kịp thời và chắc chẳng có điều gì đáng tiếc xảy ra. Tốt nhất là phòng bệnh hơn chữa bệnh, không nên để nước tới chân mới nhảy!” Thế nhưng không phải ai cũng có thể nghĩ và làm được 60 như H. K hông ít người rất sỢ đ ến b ện h v iện và họ nghĩ rằng: “Chỉ khi có b ện h m ới vào, n ếu không và o đó làm g ì”. “Bác sĩ n h ìn đâu m à chẳng th ấy b ện h , tốt n h ất là khi n ào th ấy đau n h iều thì vào. Dù b iết khám sức kh ỏe định kỳ là rất tốt nhưng cứ nghĩ đ ến ch u y ện lấy m áu đ ể làm các x ét nghiệm là m ình th ấy sự. Rồi nữa, ch ầu chực gần h ết ngày m ới làm đủ các xét n g h iệm ”. T - k ế toán của m ột công ty cho biết. Chị N khi th ấy người m ệt m ỏi, ăn không ngon, sốt và sút câ n n h an h và sờ có h ạ ch ở người m ới n h á o n h ào v ậ o v iệ n khám nhưng... đã quá m uộn. Sau khi được gửi ra v iện K ở Hà N ội khám lạ i và làm các x ét nghiệm , bác sĩ cho biết: “Đ iều trị b ây giờ chỉ là đ ể chông đỡ thêm ngày nào hay ngày đ ó ”. Gia đình cho b iết khi th ấy chị N k êu m ệt, sốt cũng chỉ nghĩ là do làm v iệ c căng thẳng và m ệt m ỏi n ên có h iện tượng như vậy vì ư ước nay gia đình chưa có ai bị ung thư. N ếu b iết sớm thì... Cho tới việc nếu cứu dược... Với tầm lý “còn nước còn tá t” n ên khi đã nằm trên giường b ện h , thì dù b ện h n h ẹ hay nặng thậm chí cả những căn b ện h h iểm nghèo khó chữa đ ến bao n h iêu đi chăng nữa cũng không thành vấn đề. T hỉnh thoảng T vẫn bị đau dạ dày nhưng vẫn không m uốn đi khám và cứ lầ n lữa h ế t lầ n n à y qua lầ n khác. Với ý nghĩ khi n ào đau không chịu được thì m ới vào v iện và rồi m ột hôm không th ể chịu đựng được các cơn đau hành hạ, T đã vào v iện là m cá c x é t n g h iệm . K ết quả T đã bị v iêm bờ cong nhỏ m à 61 Người bệnh đừng nên để “nước tới chân mới nhảy”. theo bác sĩ thì “trong các bệnh về dạ dày thì đây là điều đáng sỢ nhất” bởi nó khi biến chứng thành loét dẫn đến việc có thể dễ bị ung thư. “Trước sau gì cũng phải làm các xét nghiệm nếu biết trước như vậy mình đã không lười và ngại nhưng may mà mọi việc đã trong tầm kiểm soát”. T thổ lộ. Khi đã tới bệnh viện và sau khi đã được kê đơn thuôh thì dù giá thuốc có như thế nào cũng không ai có “can đảm” mặc cả. Lúc này tính mạng là trên hết, cho nên “có phải bán cả nhà tôi cũng phải cố' gắng chạy chữa” là tầm sự của không ít người. Bé T sau một cú ngã đập đầu xuống đất thấy bé không bị chảy máu hay u đầu vì thế gia đình cũng chỉ nghĩ bé ngã bình thường nên không đưa bé đi chụp X quang. Đến khi thấy bé sô't và có hiện tượng nôn ói mới đưa bé đến viện thì mọi việc đã gần như quá muộn. Bé đã bị liệt nhẹ nửa người bên trái do 62 bị tổn thương não phải và khả năng khắc phục hậu quả của cú ngã là không thể, điều này do bé được đưa đến bệnh viện muộn. “Nếu như tôi không chủ quan, đưa con đi sớm thì hậu quả không đến mức này. Để cháu trở lại bình thường dù tô"n kém thế nào chúng tôi cũng sẽ cô" gắng. Song dù các bác sĩ đã cô" gắng hết sức mà hy vọng để hồi phục lại như cũ vẫn rất mong manh”. Mẹ bé T cho biết. Con người làm ra của cải chứ của cải không làm ra con người. Nhiều người biết rõ điều đấy, tuy nhiên vì một sô" lý do mà vẫn bỏ qua những điều nên làm: Khám chữa bệnh ngay khi có thể. Đừng để nước tới chân mới nhảy, bởi lẽ ngoài chợ người ta có thể mặc cả mớ rau, con cá nhưng trong bệnh viện hay trong nhà thuốc và với sức khỏe và tính mạng con người thì không thể. 63 KIỂM SOÁT STRESS BẰNG CÁCH LUYỆN THỞ Kiểm soát stress luôn mang lợi lợi ích tối ưu cho sức khỏe thể chốt và tinh thổn. Một cách đơn gián đ ể kiểm soát stress là tập thở. Bằng cách tập thở, bạn sẽ dần tĩnh trí, tự giải thoát mình khỏi những suy nghĩ đang bủa vây, có thể làm đầu óc bạn nổ tung. Để bắt đầu, hãy ngồi thẳng liừig ở một nơi mà bạn cảm thấy thoải mái. Nhắm mắt lại và tập trung vào thời điểm hiện tại, tưởng tượng ra một nơi nào đó thật yên bình. Rồi tập trung sự chú ý vào hơi thở, hít thật chậm bằng mũi trong vài giây rồi thở ra thật chậm bằng miệng sao cho thời gian thở ra dài gấp 2 lần thời gian hít vào. Tiếp tục như vậy trong vòng 3 -5 phút, trong khi tiếp tục, tập trung tinh thần và không để cho bất kỳ điều gì có thể quấy rầy. Nếu tập luyện thường xuyên, bài tập này sẽ giúp bạn rèn luyện tinh thần, giúp bạn có thể thư giãn ữong mọi hoàn cảnh, tình huông. Bạn có thể tăng thời gian thở thư giãn lên tới 15 - 20 phút nếu thấy cần. 64 Tim mạch là căn bệnh nguy hiểm và rất dễ dẫn đến tử vong. Bạn có thể tuân thủ theo 8 nguyên tắc ở trang sau để ngăn ngừa và phòng chống căn bệnh nguy hiểm này trước khi chưa quá muộn. 65 8 BÍ QUYẾT CHO TRÁI TIM KHỎE Tlm mạch là cân bệnh nguy hiểm và rất dể dân đến tử vong. Bạn có thể tuân thủ theo 8 nguyên tác dưới đây để ngăn ngừa và phòng chổng căn bệnh nguy hiểm này trước khi chưa quá muộn. Không hút thuốc T h u ôc lá ch ín h là tá c n h â n g ây n ê n n h ữ n g tá c đ ộ n g tiê u cự c đ ế n các động m ạch, làm tăng hàm lượng ch o leste ro l xấu . K hông những th ế, khói thuốc còn tạo n ên các m ảng bám trên răng, ảnh hưởng tới y ếu tố thẩm m ỹ của bạn. Chính vì thế, thuốc lá là “kẻ thù” hàng đầu gây nên bệnh tim mạch. Theo kết quả theo dõi tại Viện nghiên cứu sức khỏe Mỹ, những người hút từ 1 đến 14 điếu thuôh lá mỗi ngày đều có nguy cơ bị bệnh tim. Hơn nữa, một nghiên cứu khác cũng cho thấy, nếu mỗi ngày bạn “đôt” từ 25 điếu thuôh lá trở lên thì không những bạn không thể tránh đưỢc các bệnh về tim mạch mà nguy cơ còn tăng cao gấp 15 lần so với những người bình thường khác. 66 Bổ sung các loại thực phẩm tết cho tim Một dấu hiệu đáng mừng là, nhiều người đã biết cách thực hiện “chiến lược” phòng chống bệnh tim mạch ngay từ những bữa ăn thường ngày. Bằng cách cắt giảm 30% lượng calorie từ các chất béo (ít hơn 10% các chất béo bão hòa), ăn từ 5 đến 7 phần hoa quả và rau xanh mỗi ngày, ăn đủ lượng ngũ cốc cần thiết. Từ đó, bạn đã có thể làm giảm lượng cholesterol dư thừa, bảo vệ các động mạch, đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ mắc phải các bệnh liên quan đến tim mạch. Một sô" loại châ"t béo cổ lợi cho cơ thể như chầ"t béo omega-3 từ các loại cá, không chỉ có tác dụng làm giảm lượng cholesterol xấu mà còn đem lại những ích lợi khác cho sức khỏe. Chăm chỉ vận động Tập luyện thường xuyên giúp bạn “sở hữu” một trái tim khỏe mạnh, giúp tăng hàm lượng cholesterol HDL có ích cho cơ thể, điều hòa huyết áp, tiêu hao năng lượng dư thừa và đặc biệt luôn đem lại cho bạn cảm giác sảng khoái và thoải mái. Trong một hội thảo về tim mạch diễn ra tại Mỹ, các giáo sư hàng đầu về tim mạch đã đưa ra khuyến cáo, mỗi ngày bạn nên luyện tập từ 30 đến 60 phút và mỗi tuần nên luyện tập tôi thiểu là 4 lần. 67 "Chế ngự" cholesterol V iệc dư thừa hàm lượng ch olesterol có h ạ i sẽ dẫn đ ến xơ vữa động m ạch và tất n h iên là không th ể lo ạ i trừ nguy cơ m ắc các b ện h có liê n quan đ ến b ện h tim . Bằng lối sống khoa học, bạn hãy luôn duy trì hàm lượng cholesterol dưới mức 200mg/dl. Còn nếu hàm lượng cholesterol ữong máu của bạn ở mức từ 200-240, cũng rất đáng lo ngại. Đặc biệt nếu chỉ số đó vượt quá 240mg/dl bạn đang phải đương đầu với rất nhiều căn bệnh nguy hiểm. Khống chế cân nặng Việc dư thừa cân nặng cũng là một trong những nhân tô" gây nên căn bệnh tim mạch nguy hiểm. Theo các chuyên gia, chỉ số cân nặng chuẩn tính theo BMI nên từ 18,5 đến 24,5. Và tất nhiên để đạt đưỢc mức chuẩn đó không quá khó. Chỉ cần bạn thực hiện theo một chế độ ăn uô"ng, làm việc và luyện tập khoa học, đều đặn. Sử dụng rượu với liều lượng vừa phải Nếu mỗi ngày bạn uô"ng từ 1-2 ly rượu nhỏ đều đặn, sẽ rất tô"t cho sức khỏe bởi nó giúp tăng cường hàm lượng cholesterol HDL tốt, ngăn ngừa chứng tắc nghẽn mạch máu. Trái lại, nếu quá lạm dụng, chỉ cần uô"ng quá 2 chén rưỢu mỗi ngày bạn sẽ rất dễ bị những chứng bệnh nguy hiểm “viếng thăm”, như: cao huyết áp, tim, thận. 68 Thường xuyên kiểm tra huyết áp Hãy học cách và tập thói quen tự kiểm tra huyết áp hàng ngày. Người có huyết áp bình thường là ở mức khoảng 120/80 hoặc 130-139/85-90. Tuy nhiên, nếu huyết áp của bạn ở mức 140/90, thì có thể kết luận bạn đã mắc chứng huyết áp cao. Cũng xin nói thêm rằng, huyết áp cao là tác nhân gây nên chứng xơ vữa động mạch và đột quỵ. Giải tỏa stress Nhiều người cho rằng chế độ ăn uôíng mới là yếu tô" dẫn đến chứng bệnh tim mạch. Nhưng các giáo sư hàng đầu trong lĩnh vực tim mạch lại phản bác điều này bằng cách đưa ra hàng loạt các minh chứng khoa học. Các chuyên gia cho rằng ngoài yếu tố sinh hoạt thường ngày, stress cũng chính là “thủ phạm” gây nên các bệnh về tim. Chính vì vậy, bằng cách này hay cách khác, bạn hãy loại bỏ stress, không chỉ bởi lý do lây lại cảm giác sảng khoái, thoải mái mà còn bảo vệ sức khỏe của chính mình. 69 5 CÁCH BẢO VỆ NÃO Bộ Công việc khó đợt hiệu quà nếu không có sự góp sức vô cùng tích cực của náo. 5 lời khuyên dưới đõy có thề giúp não bợn hoợt động một cách tích cực nhất; và cho bạn khá năng tư duy, sáng tợo nhanh nhạy hdn. Ngủ dủ giấc Đây là phương pháp hữu hiệu nhất giúp bạn có thể tập trung. Càng ít ngủ, bạn càng trở nên nghễnh ngãng và hay quên hơn. Một giấc ngủ sâu và đầy đủ sẽ giúp não của bạn mạnh khỏe và thực hiện tốt chức năng của mình. Chú ý: Bạn không nên nghĩ rằng càng ngủ nhiều càng tô"t. Thực ra là bạn đang phá hủy nhịp sinh học của mình và khiến cơ thể mệt mỏi hơn. Tốt hơn cả là luôn ngủ và thức dậy đúng giờ. Lập kế hoạch Bạn không nên làm việc khi chưa có một kế hoạch gì cho công việc. Thiếu đi mục đích cụ thể sẽ khiến bạn phân tán tư tưởng sang những việc khác. Do vậy, thay vì việc suy nghĩ vẩn vơ hong giờ làm việc, bạn hãy lập một thời khóa biểu cụ thể cho ngày mới. 70 Hãy tạo thành thói quen cho bản thân: tự lập thời khóa biểu ữong ngày vào mỗi buổi sáng. Hạn chế ăn dầu mỡ Thức ăn có mỡ khiến não và cơ thể bạn hoạt động chậm chạp hơn. Chúng khiến hệ thông tiêu hóa làm việc nhiều hơn và làm giảm hiệu quả hoạt động của não. Vì thế, lựa chọn đồ ăn nhẹ và hỢp lý là cách tốt nhấp giúp bản thân tập trvmg hơn. Tập thể dục mỗi buổi sáng Đây là phương pháp hữu hiệu giúp tinh thần bạn trở nên phấn chấn, đồng thời khả năng tập trung cho một ngày làm việc mới là rất tô"t. Nghỉ giải lao Mệt mỏi và căng thẳng là nguyên nhân khiến bạn mất tập trung. Khi làm việc quá lâu ở một chỗ, khả năng tập trung sẽ bị giảm sút đáng kể. Thế nên, nghỉ giải lao, đi lại... đều là những cách thích hỢp giúp não bạn trở nên nhạy bén hơn. Nói chung, tốt hơn cả là thường xuyên thay đổi vị trí làm việc, không nên ngồi một chỗ. 71 HỆ SỐ CỦA SỨC SỐNG Sức sống là một khái niệm thường được nhác tới, mỗi người hiểu về nó theo một cách khác nhau. Thực ra, đối với một con người sức sống không chỉ là sống khỏe, sống lâu mà còn là sống vui và sống hợnh phúc, hay nói cách khác là cuộc sống có chốt iượng. Sức sống là kết quả của một quá trình ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố tạo thành, hay nói cách khác là đáp sô" của một mệnh đề phụ thuộc vào các hệ số sau đây. Vận động thể lực hỢp lý. Đây là hệ sô" quan trọng hàng đầu bởi vận động thể lực hỢp lý sẽ giúp hạn chê" nguy cơ các bệnh lý tim mạch, tiểu đường, béo phì cũng như các rối loạn chuyển hóa khác. Đồng thời luyện tập thường xuyên còn giúp tăng cường hệ miễn dịch và sức đề kháng với stress, qua đó làm chậm quá trình lão hóa. Vì vậy, đây là phương thuốc hữu hiệu ừong việc tăng cường sức khỏe. Song như tất cả mọi liều thuôc, nó phải đưỢc “dùng đúng liều”. Chọn cho mình một môn thể thao, một loại hình thể dục phù hỢp với thể chất, hoàn cảnh là mấu chô"t quan trọng để đạt đưỢc kết quả mong đợi. Song trên thực tê" điều này ít khi đưỢc quan tâm một cách đúng mức. 72 Chê' độ dinh dưỡng hợp lý giúp duy trì và tăng cường sức số n g ^ Tinh thần linh hoạt. Đây là hệ sô' quan trọng thứ hai. Tinh thần linh hoạt là khả năng đáp ứng được với mọi sự thay đổi của hoàn cảnh. Một cuộc sông năng động, cởi mở với mọi người và thế giới xung quanh sẽ giúp duy trì sức sống và tuổi xuân. Thường xuyên gặp gỡ, giao tiếp, kết bạn... thử sức với những điều mới lạ, du lịch đến những vùng đất mới, thử những món ăn chưa từng biết... sẽ giúp bạn tập thích nghi và quen với sự thay đổi. Cuộc sông quanh ta luôn thay đổi từng ngày, những ai đã quen và thích nghi thay vì cảm thây áp lực, căng thẳng, sẽ thấy 73 những thay đổi đó mang đầy tính thú vị; nhờ vậy giúp họ luôn vui vẻ, hạnh phúc và dĩ nhiên tràn đầy sức sống. Dinh dưỡng điều độ và cân bằng. Không thể chô"i bỏ vai trò của chế độ dinh dưỡng như là một hệ số của sức sống. Một sai lầm thường gặp là chúng ta chỉ chú trọng chế độ dinh dưỡng đôi với trẻ em và người lớn tuổi mà quên mất ngay cả khi đang thanh xuân, tráng kiện. Một chế độ ăn uống điều độ, cân bằng các chất dinh dưỡng cùng nước, muối khoáng, các yếu tố vi lượng, siêu vi lượng cũng đóng vai ữò đặc biệt quan trọng trong việc duy trì và tăng cường sức sông. Để chứng minh điều này, một nhóm các nhà khoa học của trường Đại học Bergen, Na Uy, đã thực hiện một nghiên cứu trên 450 người khỏe mạnh, chia ngẫu nhiên làm hai nhóm, với chế độ dinh dưỡng có và không có bổ sung vitamin, khoáng chất, yếu tô" siêu vi lượng và chiết xuâ"t nhân sâm tiêu chuẩn G115. Kết quả nghiên cứu sau ba tháng cho thấy có sự khác biệt rõ ràng theo chiều hướng tích cực ở nhóm có chế độ dinh dưỡng được bổ sung vitamin, khoáng chất và G115 ở các chỉ tiêu về sức khỏe và sinh lực. Họ cảm thây vui vẻ, thoải mái, ít áp lực và hạnh phúc hơn trong cuộc sông. 74 B - ĂN UỐNG - DINH DƯỠNG NHỮNG MÓN ĂN CHỮA BỆNH Cõng việc cớng tháng, môi trường ô nhiễm... luôn khiến chúng ta mệt mỏi và dễ sinh ra bệnh tật Một số thực phổm nếu ăn đủ và đúng cách sẽ chữa được những chứng bệnh như trầm cám, yếu sinh lý, tóc khô, da tái... 1. Yếu sinh lý Nếu vì lý do nào đó mà chuyện â'y diễn ra không suồn sẻ do sức khỏe sinh lý thì bạn hãy thử một vài loại thức ăn giúp lưu thông máu ừong cơ thể tới nơi cần thiết. Hải sản rất cổ ích đôì với bạn. Vì chúng chứa acid béo omega-3, giúp hạ thấp cholesterol, từ đó giảm đông m áu và tắc nghẽn đổng mạch. Hàu, đậu hạt lại giàu kẽm, khoáng chất; mà thiếu những chất này sô" lượng tinh Áp lực công việc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. VI vậy, rất cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý để kịp thời bổ sung năng lượng cần thiết. 75 trùng và cả ham muốn yêu đương đều suy giảm. Lúa mì lại chứa kẽm và vitamin B3 rất thiết yếu cho sự tổng hỢp các hormone sinh dục. 2. Suy nhược cơ bắp Thức ăn từ ngũ cô"c hoặc yến mạch, rau có lá màu xanh thẫm, hoa quả họ cam quýt và tiêu ớt là những thứ bạn nên thử nếu thấy cơ bắp của mình rã rời và không còn cường tráng đưỢc như trước. Lý do là vì ngũ cốc hoặc yến mạch đều giàu vitamin Bl, thúc đẩy sự tăng trưởng của cơ bắp và sự phát triển của các khôi cơ. Rau xanh chứa kali, giúp cân bằng nước trong cơ thể và có thể giảm đưỢc chứng chuột rút khi phải luyện tập căng thẳng. Để xây dựng xương sụn và cơ, cơ thể không thể thiếu vitamin c trong cam quýt. 3. Thiếu năng lượng Nên ăn thịt động vật, rau nhiều lá xanh thẫm, đậu quả và đậu hạt các loại và thịt gia cầm để tăng cường năng lượng bởi các thức ăn này giàu sắt, khoáng chất giúp các tế bào máu đưa oxy tới não và các mô trong cơ thể, tăng cường sự tỉnh táo. Chậm chạp, mệt mỏi, thiếu máu và giảm sức đề kháng với stress, bệnh tật đều do thiếu sắt. Cũng nên ăn thêm thức ăn giàu vitamin c như cam quýt để cơ thể dễ hấp thụ sắt. 76 4. Hay quên Khi thấy dạo này mình hay quên kể cả những việc nhỏ nhất thì bạn cần phải xem lại chế độ ăn uô"ng của mình. Nên ăn bông cải, lòng đỏ trứng, táo, lê, cải xanh, cà chua, tôm... Vì bông cải và lòng đỏ trứng đều chứa choline, dưỡng chất giúp sản xuất acetylcholine, hóa chất không thể thiếu ừong việc liên lạc giữa các tế bào não, tăng khả năng tập ữimg và ưí nhớ của bạn. Táo, lê và cải xanh đều rất giàu boron, khoáng chất chịu trách nhiệm tăng cường tập hung và cải thiện sự kết hỢp giữa tay, mắt với trí nhớ ngắn hạn. Còn cà chua, tôm là nguồn dồi dào các chất chống oxy hóa như selenium và lycopene, chất tnmg hòa các gô^c tự do, những phân tử phá hủy ữong cơ thể có liên quan đến mất ưí và suy thoái tâm lý. 5. Trầm cảm Chỉ cần ăn gạo, mì và khoai lang thì bạn sẽ bớt được stress. Những loại carbohydrate phức hỢp này có chứa acid amino tryptophan, giúp sản xuất các chất dẫn huyền não serotonin (chất tạo sự hưng phấn và hạnh phúc) trong não. 6. Tóc khô, da tái Đây là hậu quả của việc thiếu các vitamin từ cà rốt, ớt vàng, trứng, sữa, quả hạnh nhân và các loại rau nhiều lá. Cà rô't và ớt vàng giàu vitamin A giúp duy trì cho da, tóc, răng khỏe 77 mạnh; và còn chứa các thành phần chống oxy hóa quan trọng cho sự tăng trưởng của tế bào. Thiếu vitamin A có thể dẫn tới mất tế bào sản xuất lubricant giữ cho da mềm và đàn hồi tô"t. Trứng, sữa và quả hạnh nhân lại giàu vitamin B2, chất cần thiết cho tăng trưởng tế bào da mà nếu thiếu nó có thể dẫn tới nhiều thương tổn, sưng tấy trên da, đặc biệt quanh miệng, mí mắt. Sắt trong rau xanh cần thiết cho việc sản xuất các hồng cầu khỏe mạnh mà nếu thiếu nó thì rụng tóc, da ngứa và móng tay giòn. 7. Tâm trạng không tốt Rất nhiều vitamin và khoáng chất ảnh hưởng đến tâm trạng của chúng ta có trong các loại thức ăn. Vì vậy bạn nên chú ý đến việc tăng cường thể chất và tinh thần bằng những bữa ăn đầy đủ các chất dinh dưỡng. Thường xuyên thay đổi thực đơn với trứng, cá, salad rau chân vịt với cà chua... để tăng cường sư tư tin cho mình. 78 ĂN GÌ ĐỂ PHÒNG BỆNH UNG THƯ? Theo c á c nguyên cứu khoa học thì bạn sè giám nguy cơ mác bệnh ung thư lên tới 35% nếu có ch ế độ dinh dưỡng phù hỢp. Vì vậy hãy tham khảo một số cách dùng thực phẩm giúp phòng bệnh ung thư sau. Thực phẩm có vị cay Nếu bạn là người mê các món cay nồng hãy duy trì thói quen này. Theo nghiên cứu của trường Đại học Pittsburgh, Mỹ, thực phẩm có vị cay nồng giúp hủy diệt tế bào tiền ung thư tuyến tụy. HỢp chất capsaicin trong ớt giúp ngăn chặn khôd u hình thành và phát triển. Mặt khác, ớt là thực phẩm giàu vitamin c nhất trong tự nhiên, vậy tại sao không thêm gia vị này vào bữa ăn hằng ngày của bạn nhỉ? Thực phẩm xông khói, nướng Món này tuy ngon miệng nhưng lại là đồng minh của bệnh ung thư, làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày và thực quản. Nguyên nhân là chúng chứa rất nhiều loại carbohydrate có thể hình thành các chất gây ung thư. Nhưng tin vui là nếu dùng chimg 79 với thực phẩm chứa vitamin c và E sẽ hạn chế được chất gây bệnh. Vì vậy hây ăn kèm những món này với rau và ớt. Thực phẩm chứa nhiều chất béo Hạn chế tôì đa loại thực phẩm này. Bệnh béo phì và bệnh tim mạch do tiêu thụ nhiều chất béo sẽ kéo theo hệ lụy là nguy cơ mắc các bệnh ung thư ruột kết, tử cung, ung thư da và tuyến tiền liệt. Vì vậy hãy thường xuyên thay đổi thực đơn và dùng dầu thực vật thay mỡ nhitng không có nghĩa là bạn loại bỏ hoàn toàn mỡ động vật vì nó chứa nhiều loại acid amino mà dầu thực vật không thể thay thế đưỢc. Thịt bò Các nhà khoa học khuyên bạn không nên dùng nhiều thịt đỏ nhưng món ngon như thế mà bỏ thì quả là đáng tiếc. Theo nghiên cứu của hường Đại học Minnesota cho biết: Không nên nấu quá chín thịt bò ở nhiệt độ cao, thịt bò chín vừa và chín tái có tác dụng hạn chế img thư tuyến tụy. Rau củ quả màu vàng và màu xanh sẫm Rau củ là người bạn tuyệt vời cho sức khỏe con người nói chung. Bạn nên dùng nhiều cam quýt, cà rốt, cà chua, rau cải, sơ ri, khoai tây... Với hàm lượng cao vitamin c, beta- carotene, bioAavonoid và các chất khác giúp chông ung thư hiệu quả. Ngoài ra, chất xơ giúp tiêu hóa tốt hơn. 80