🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Bác Sĩ Tốt Nhất Là Chính Mình – Tập 2: Những Lời Khuyên Bổ Ích Cho Sức Khỏe Ebooks Nhóm Zalo YHỌC4 sức KHỎE NHIẾUTÁCGIẢ Tái bản lán thứ 12 Bác sĩ tốt nhất là chính mình NHỮNG LỜI KHUYÊN BỔ ÍCH CHO sức KHỎE Muốn sống V ' thọ, hãy àn » 7,8 phần NHÀ XUẨT BẢN TRẺ B Ạ C ã ỊPLNHẬĨ LÀCHÍNHIVUNH NHŨNG LỜI KHUYÊN BÓ ICH CHO SỨC KHÒE BIỂU GHI BIÊN MỤC TRƯỚC XUẤT BẢN DO THƯ VIỆN KHTH TP.HCM THựC HIỆN General Sciencet Ubraiy Cataloging-in-Publicalion Data B ic sĩ tốt nbấl l i chinb mlnb. T.2: Nhỉng lời kbuyỉn bổ ích cho sức khỏe / N hiỉii tic già. - Tái bán làn Éứ 12. - T.p. Hồ Chl Minh: Trẻ, 2016. 164 V .: minh bọa;20cm. 1. Sức khỉe. 2. Thể dục. 3. Đ iỉu trị in uấng. 4. Dinh dưdng. BS lốt nhẵt chinh minh 2 6 U -d c2 2 B116 J 1 i ỉ l II 9349^74 II 1 1 1 8 6 3 'I NHIỀU TÁC GIẢ LÀOHlNHMlNH NHỮNG LỜI KHUYÊN Bổ ÍCH CHO SỨC KHỎE 2 NHÀ XUẤT BẢN TRẺ LỜI KHUYÊN DÀNH CHO MỌI NGƯỜI Trân trọng sức khỏe! Tận hưởng sức khỏe! Sáng tạo sức khỏe! Nếu bạn còn trẻ, và mong muốn được sống vui vẻ và khỏe mạnh, hãy đọc quyển sách này! Nếu bạn đã già, và mong muốn sống khỏe sống lâu, hãy đọc quyển sách này! Nếu bạn nghèo khó, không đủ sức mua thuốc men giá đát, hãy đọc quyển sách này! Nếu bạn giàu có, nhưng lại kém sức khỏe và kém vui, hãy đọc quyển sách này! Chỉ cần trích 4 giờ ít ỏi đọc kỹ quyển sách này, nó sẽ mang lại 36.000 ngày thu hoạch quí giá cho cả cuộc đời bạn! 6 CÁCH LÀM TĂNG SỨC SỐNG Mỗi ngày, năng lượng của bợn tiêu hao cho nhiều việc, có ích lân vô ích. Làm thế nào để nguồn lực ốy luôn dồi dào? Cách tốt nhất là hãy tìm ra nguyên nhân khiến bạn phái tiêu hao nhiều nâng lượng, từ đó mới có giải pháp thích hợp. Có những lúc bạn thấy mình chẳng khác nào chiếc máy giặt bị quá tải. Bao nhiêu áp lực dồn đến cùng lúc: rắc rối từ gia đình, công việc, bạn bè, họ hàng, láng giềng... Làm thế nào để có đủ năng lượng cho bộn bề áp lực như thế? Ngủ ư? Cũng được, nhưng không phải lúc nào bạn cũng có nhiều thời gian để ngủ. Thông thường, những người bận rộn nên áp dụng 6 cách sau: 1) Chớ ôm đồm Đây là thói quen của không ít người, ưở thành bản tính khó sửa. Cùng lúc, bạn muô^n hoàn thành mọi việc ở công ty, vừa muô^n là người vỢ, người mẹ chu toàn trong gia đình... Quá nhiều thứ dồn đến cùng một thời điểm, bạn sẽ không có đủ năng lượng để hoàn thành. Giải pháp: Hãy tự chủ và biết nói không đúng lúc. Khi nói không với người khác hoặc một việc nào đó, có nghĩa là bạn đã nói có với chính mình. Bạn cảm thấy khó làm đưỢc như thế? Hãy bắt đầu từ việc nhỏ, dần dần bạn sẽ có thói quen biết từ chối đúng với cả những việc có vẻ quan trọng. 2) Đừng cố chứng tỏ mình Đây là lý do khiến bạn mất nhiều năng lượng nhất. Việc cố chứng tỏ xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có sự ảnh hưởng bởi những ước mơ từ thuở bé: lớn lên sẽ làm cô giáo, phi công, bác sĩ hoặc trở thành ông bô", bà mẹ mẫu mực... Giải pháp: Hãy viết ra giấy những điều bạn mong muôn về bản thân và kế hoạch, thời gian để thực hiện những điều đó. Trong khi chờ đợi hoàn thành từng diều một, theo thứ tự rõ ràng, bạn đừng quá lo lắng về những điều người khác nói và mong đợi về mình, bởi bạn đã có kế hoạch riêng rất rõ ràng. Đừng quên giúp mình luôn ấn tượng mỗi ngày bằng những điều nho nhỏ nhưng khá hiệu quả như: ăn mặc đẹp theo sở thích, phong cách, trang điểm nhẹ nhàng, lịch sự, có những người bạn tô"t và thói quen có lợi cho sức khỏe... 3) Quên đi lo lắng Lo lắng là những suy nghĩ tiêu cực quẩn quanh trong tâm trí bạn, có thể đeo đuổi đến trong cả giấc ngủ, biến thành ác mộng. Hẳn bạn đã biết ít nhiều về tác hại do điều này gây ra: mệt mỏi, lo lắng, buồn phiền, khó chịu, dễ cáu gắt và trở nên thiếu tự tin. Tất nhiên, đây cũng là nguyên nhân khiến chúng ta mất khá nhiều năng lượng một cách vô ích. Giải pháp: Bạn cần tập thói quen suy nghĩ lạc quan theo hướng tích cực. Tô"t nhất là tìm ra giải pháp thay vì cứ ngồi một chỗ suy đoán, dẫn đến lo lắng. Khi mọi thứ đều được phơi bày ra ánh sáng, bạn sẽ hiểu rõ ngọn nguồii và không còn phải vướng bận. Để làm đưỢc như thế, bạn cần dứt khoát gạt mọi ý nghĩ tiêu cực, không có căn cứ và chưa rõ ràng khi chúng vừa chớm xâm nhập vào đầu óc. 4) Luôn ngăn nắp Bàn làm việc của bạn bừa bộn với đủ thứ giấy tờ, văn phòng phẩm, thức ăn, đôi lúc còn lẫn cả rác thải... Xuông bếp, bồn rửa chén bát ngập chìm bao loại xoong nồi, bát đĩa, bao nylon đựng thực phẩm. Vào phòng tắm, trên mắc đầy quần áo bẩn, đã đến giai đoạn bô"c mùi ẩm mốc sau mấy ngày chưa giặt. Stress là phải! Giải pháp: Hãy bắt tay vào làm thông thoáng mọi thứ, đầu óc bạn mới đưỢc giải tỏa. Đừng vội nản vì không biết giải quyết việc nào trước. Bạn nên ưu tiên theo thứ tự trước sau hoặc trong ngoài và chia nhỏ công việc, giải quyết từ từ. 5) Tính ghen tỵ Khi so sánh mình với người khác là bạn đã tự làm hại mình. Mỗi người có một cuộc sống, công việc, tính cách, hoàn cảnh và những mối quan hệ khác nhau. Vì thế, bạn đừng mất thời gian và công sức để ghen tỵ, buồn phiền. Giải pháp: Bạn cần biết rằng mỗi người đều có thể tỏa sáng bằng một thứ ánh sáng riêng. Hôm nay là một người bạn hoặc đồng nghiệp nào đó, nhưng ngày mai có thể là chính bạn được mọi người hoan nghênh. Hãy dẹp bỏ tâm lý đố kỵ, thói quen so sánh mình với những người xung quanh. Đây có thể là cội nguồn làm nảy sinh những tật xấu khác, khiến bạn không còn được yêu mến, tôn trọng. Hãy luôn sống bằng sự vui vẻ, trái tim vô tư. 6) Ăn uống hỢp lý Sau một ngày làm việc, từ khoảng 16 giờ 30 trở đi là lúc bạn lại đối mặt với nhiều áp lực khác: bọn trẻ đi học về, chuẩn bị bữa ăn tối cho gia đình, dọn dẹp nhà cửa... Sự hối hả, ăn uống vội vàng, không đủ các dưỡng chất cần thiết sẽ khiến bạn thiếu rất nhiều năng lượng. 10 7 THÓI QUEN SINH HOẠT NGUY HIỂM Bóp, kéo, bẻ khớp ngón tay, ngón chân sê thật dễ chịu khi bọn cảm thây mệt mỏi, rã rời đúng không? Tuy nhiên, I khi làm thường xuyên sê khiến dây chàng và cd gân bị "ráo', lâu ngày dân tới vị trí của khớp biến dgng, dể gớy viêm khớp. 1) Bỏ bữa sáng Theo các chuyên gia y tế, bỏ bữa sáng là một việc làm thiếu khoa học nhất. Một bữa sáng nhỏ dù chỉ là mẩu bánh mì, cốc sữa cũng tôt hơn vạn lần để bụng “rỗng”. Bỏ bữa sáng không chỉ ảnh hưởng đến ưí nhớ, làm giảm năng suất lao động của bạn mà còn khiến bạn có nguy cơ bị đau dạ dày. 2) Ăn quá nóng, quá lạnh Ăn thức ăn quá nóng, quá lạnh đều không tô"t cho răng miệng của bạn. Thức ăn quá nóng không chỉ làm ảnh hưởng tới răng, làm bỏng niêm mạc khoang miệng mà còn có nguy cơ gây ung thư 11 HÌNH NHƯ MÌNH f)Ã QUÊN MẤT BỮA ĂN SÁNỔ Bỏ BỮA SÁNG LÀ MỘT VIỆC LÀM THIẾU KHOA HỌC thực quản. Ngoài ra, thức ăn nóng quá còn có thể phá hoại ở mức độ nhất định những tế bào và công năng của đường tiêu hóa. Còn ăn quá lạnh thì sao? Bạn cứ thử uống nước đá trong tủ lạnh thì biết. Có thể bạn cảm thấy rất “đã” nhưng liền sau đó là cảm giác giật giật lên tận thái dương và ngay cả họng của bạn nữa. Rất dễ bị viêm họng đấy! 12 3) Vừa uống bia rượu vừa hút thuốc lá Đây là một thói quen cực xấu nhưng lại có ở đa phần những người nghiện thuốc và rượu. Không tin, bạn hãy thử để ý họ, bao giờ cũng là vừa nhậu vừa hút thuốc lá. Khi đó, chất nicotine trong thuôh lá hòa tan trong rưỢu đi vào cơ thể. Kết quả là bạn cảm thấy rất hưng phấn nhiing thực ra là mao mạch đang bị phá hủy rất nhanh. Mà gia tăng sự phá huỷ của mao mạch chính là một nguyên nhân cơ bản dẫn đến tai biến mạch máu đấy bạn ạ. 4) Chạy bộ lúc đói Bạn nghĩ chạy bộ khi đói càng nhanh giảm cân? Đó chắc chắn là một sai lầm. Vì khi đang đói bụng mà chạy bộ sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, đặc biệt ở người lớn tuổi. Khi đói, chạy bộ sẽ làm tăng gánh nặng cho phổi, dễ gây hiện tượng tim đập không đều, thậm chí có thể gây đột tử với những người có tiền sử bệnh tim mạch. Còn với người cao tuổi mà chạy bộ lúc đói, nguy cơ đột tử càng lớn. 5) Không đánh răng trước khi đi ngủ Đây không chỉ là một thói quen mất vệ sinh mà còn là tác nhân gây nhiều bệnh về răng lợi. Không vệ sinh răng miệng trước khi đi ngủ, thức ăn còn bám ở chân răng là nguyên nhân gây các bệnh xuất huyết răng lợi, viêm nha chu, sâu răng dẫn tới rụng răng... 13 6) Thích ăn dồ quay nướng, hun khói, ăn mặn Đồ quay nướng thường làm bạn cảm thấy ngon miệng, dễ ăn hơn nhưng đây cũng là loại thức ăn có nguy cơ gây ung thư rất cao. Ngoài ra, những thức ăn quay nướng, hun khói do giàu mỡ, chất đạm nên rất dễ bị ô nhiễm, nhanh ôi thiu, dẫn đến nguy cơ bạn bị ngộ độc thực phẩm cao. 7) Nhịn tiểu tiện Thói quen này sẽ ảnh hưởng không tốt tới bàng quang và có nguy cơ bị sỏi thận. Nếu tần sô" nhịn tiểu tiện ngày càng tăng, bạn sẽ rất dễ bị viêm bàng quang, sỏi thận. 14 8 BÍ MẬT CỦA Cơ THỂ Cơ thể con người là một cỗ máy hoàn háo. Các phản ứng hóa sinh luôn xày ra và dịch nhầy luôn lưu chuyển cũng như hòa trộn vào nhau. Trong vô vàn phức tợp ốy, có những hiện tượng tưởng chừng không thể tồn tợi nhưng /ợ/ hiển hiện như điều kỳ diệu của cỗ máy sống này. 1) Dịch dạ dày - chất dộc nguy hiểm Có thể khẳng định rằng không vật chất nào an toàn trước acid chlorhydric HCL, một hỏa chất ăn mòn dùng để xử lý kim loại trong lĩnh vực công nghiệp. Với nồng độ đậm đặc, acid này có thể tẩy sạch rỉ sét kim loại. Thế nhưng, các tế bào dạ dày lại bình an vô sự trước nó, thậm chí màng nhầy của thành dạ dày còn giữ lại loại hóa chất độc này để phân bổ khắp hệ tiêu hóa nhằm phân hóa thức ăn. 2) Xương gãy là để cân bằng khoáng chất Là hệ thống nâng đỡ và hỗ trự các cơ quan và cơ bắp, bộ xương đảm nhiệm chức năng điều chỉnh mức calcium trong cơ thể. Thành phần sinh hóa của xương có cả phosphor và calcium, những chất sau đó sẽ được chuyển hóa, cần cho hệ thông cơ bắp và thần kinh. Đó là lý do khi lượng calcium thiếu 15 hụt, một sô' hormone chức năng sẽ gây ra phản ứng giòn xôp và dễ gãy của xương, nhằm tập trung lượng calcium cần thiết cho toàn cơ thể. Chỉ đến khi mức khoáng chất trong tế bào đạt đưỢc hàm lượng tương đối thì tình trạng xương sẽ dần ổn định. 3) Ăn để tiếp oxy cho nâo Mặc dù chỉ chiếm 2% thể ữọng nhưng não cần tới 20% oxy và năng lượng toàn thân. Để giữ cho não luôn đủ dinh dưỡng dự trữ, ba mạch máu chính của não bộ liên tục bơm tiếp oxy. Bất cứ một trục trặc nhỏ nào ở các mạch máu này như tắc nghẽn hay rách vỡ cũng đều bỏ đói tế bào não, vốn rất cần cho hoạt động kiểm soát và chỉnh sửa các chức năng khu vực. Kết cục là xảy ra một cơn đột quỵ 4) Lãng phí trứng Trung bình một bé gái ở tuổi dậy thì có khoảng 34.000 nang ưứng chưa chín, nhưng chỉ khoảng 350 trong số đó chín rụng cho đến tuổi mãn kinh, mỗi tháng 1 trứng. Khi một phụ nữ bước vào độ tuổi cuối 40 đầu 50, hai buồng trứng sản xuất ít oestrogen hơn; những nang trứng chưa chín bắt đầu hư hao và không phóng thích được xuông tử cung như trước. Chúng sẽ tự hủy. 16 5) Tới lớn mới có răng khôn Sự tiến hóa quả thực không hoàn hảo, nếu không chúng ta sẽ có đôi cánh thay vì những chiếc răng khôn. Thế nhưng các cơ quan vô dụng này lại luôn bám theo nhiều loài, đơn giản chỉ vì chúng vô hại. Khá lâu trước khi loài người tiến hóa hoàn toàn, những chiếc răng khôn có tác dụng như bộ nhai, giúp nghiền nát thức ăn. Nhưng khi não bộ phát triển, cấu ữúc xương hàm cũng thay đổi, dẫn đến xuất hiện thêm những chiếc răng cuô'i cùng như phần quà khuyên mãi không mong đợi. 6) Cười và ngáp dễ lây Chỉ cần nhìn ai đó ngáp, lập tức cũng có thể xuất hiện phản ứng tương tự nơi bạn. Cười cũng vậy. Một bằng chứng khoa học mới đầy cho thấy hành vi này là một kiểu bắt chước mang tính xã hội. Chỉ cần nghe một tiếng cười giòn cũng đủ kích thích khu vực não bộ làm chuyển động cơ mặt, khiến bạn cười theo. Hành động bắt chước này đóng một vai trò quan ữọng trong tương giao xã hội. Các phản ứng như hắt hơi, cười, khóc và ngáp đều mang tính dây chuyền như cách tạo môì liên hệ xã hội mạnh mẽ. 7) Bấn màu da trên cơ thể Các mạch máu gần bề mặt da luôn bổ sung sắc tô' đỏ và kết hỢp cùng với sắc tô' nâu vàng để tạo ra độ sáng tô'i riêng cho từng khu vực. Khi sắc tô' nâu đen hình thành sau phản 17 ứng với tia cực tím, một bề mặt da rộng sẽ chuyển sang màu đen. Chính bốn màu sắc này trộn lẫn với tỷ lệ khác nhau để tạo ra những sắc độ riêng trên cơ thể cũng như màu da của các chủng tộc. 8) Không gian kích thích bộ nhớ Bạn không thể nhớ ngày sinh của ba mẹ? Hãy cung kính và làm động tác tặng hoa. Trí nhớ của bạn chịu tác động của các giác quan, một cảnh tượng hay âm thanh thân quen cũng có thể gỢi lên những tình tiết xa xăm nào đó từ thuở ấu thơ. Theo một nghiên cứu thì tiếng chuông xe đạp có thể làm chúng ta nhớ lại quãng đường ngày xưa đến trường. Ký ức hiện về nhanh hơn và rõ ràng hơn khi chủ thể đang ở hoàn cảnh tương tự như trước đó. 18 5 ĐIỀU BẠN NÊN NÓI VỚI BÁC Sĩ Nếu bợn đang dùng thuốc bổ và tháo dược, nên nói với bác sĩ bởi chúng có thể ảnh hưởng đến tác dụng của các loại tân dược mà bác sĩ kê cho bợn. Bác sĩ là người biết rõ những gì bạn đang cần để gia tăng sức khỏe. Tuy nhiên, có 5 điều mà nhiều phụ nữ thường quên nói với thầy thuốc: 1) Bạn muốn mang thai Việc mang thai ngoài ý muôn có thể tác động mạnh đến sức khỏe của chính bạn và đứa con trong bụng. Nếu như cơ thể bạn quá yếu, thiếu acid íolic, con bạn sẽ đôi mặt với nguy cơ bị tật ở ống thần kinh như nứt cột sống. Bạn cần khoảng 400 ịU, g acid íolic mỗi ngày trong ba tháng liền trước khi mang thai. Hãy chia sẻ những kế hoạch này với bác sĩ chuyên khoa. Ngoài ra, cần kiểm tra trọng lượng hiện tại của bạn nếu muôn có con vì sự quá cân sẽ gia tăng nguy cơ bệnh tiểu đường và cao huyết áp. 19 CÁC CHẤT BỔ SUNG VÀ THẢO DƯỢC CÓ THỂ ẢNH HƯỞNG ĐẾN HIỆU QUẢ TÍCH cực CỦA THUỐC KHÁC TRONG QUÁ TRÌNH KÊ TOA VÀ ĐIẾU TRỊ CỦA BÁC Sĩ. 2) Bạn dang dùng các chất bổ sung và thảo dược Theo các chuyên gia y khoa, những sản phẩm trên có thể ảnh hưởng đến hiệu quả tích cực của thuôc khác trong quá trình kê toa và điều ưị. Chẳng hạn, calcium có thể làm giảm quá trình hấp thu một sô" loại thuổc, bao gồm cả hormone tuyến giáp và thuô"c kháng sinh tetracycline. Một loại thuôc từ thảo mộc điều ừị ữầm cảm thường giảm hiệu quả của thuốc tránh thai và có thể gầy hại khi kết hỢp với các thuôc chông ữầm cảm và trị chứng đau nửa đầu. 3) Bạn là người nghiện thuốc lá Khi bác sĩ biết bạn hút thuôc lá, họ sẽ cảnh báo ngay là 20 bạn đang gặp các nguy cơ như cao huyết áp và bệnh viêm phế quản do chất nicotine tích tụ vào thành mạch máu. Bạn gái hút từ 2 đến 3 điếu thuốc một tuần râ't dễ rơi vào tình trạng sức khỏe này, nhất là ở những người còn trẻ tuổi. Thuôc lá chứa đến 50 yếu tố gây ung thư, trong đó ung thư phổi là khó tránh khỏi nhất. 4) Đau khi quan hệ tình dục Những cơn đau khi quan hệ tình dục là một trong các vấn đề mà đa sô" phụ nữ không muốn nói với bất kỳ ai, vì họ cứ nghĩ rằng đây là chuyện bình thường. Có nhiều nguyên nhân gây đau đớn nhưng bác sĩ râ"t khó chẩn đoán trừ phi bạn nói ra sự thật về những gì bạn đang cảm thấy, chẳng hạn, những cơn đau ở vùng sâu trong âm đạo có thể do lạc nội mạc tử cung hoặc viêm khung chậu. Nếu bạn cảm thấy đau gần cửa vào âm đạo thì có thể do nhiễm khuẩn hoặc tiết dịch trong quá trình giao hỢp, gây nên những thay đổi hormone. 5) Nghi ngờ mình bị ung thư vú Chụp nhũ ảnh lần đầu tiên có thể đưỢc chỉ định bởi bác sĩ phụ khoa, và có thể đưa ra một sô" bản dương giả (các hình ảnh khiến người ta tin có một khô"i u). Để khẳng định, khi có kết quả dương tính, bạn nên đi khám. Bác sĩ sẽ cho làm sinh thiêt và đem nó phán tích dưới kính hiển vi. Đô"i với các khô"i u sờ thấy được, bạn chỉ mất thời gian khoảng vài phút, và có kết quả trong vòng chưa đầy 1 giờ. 21 10 LỐI SỐNG Tự SÁT Càng bị stress, cơ thể bợn càng yếu đil Nếu bạn đang mắc phải những “tật” dưới đây, hãy điều chỉnh ngay! 1) Thức khuya Việc thiếu ngủ thường xuyên, tức ngủ ít hơn 7 - 8 tiếng mỗi đêm sẽ dẫn tới nhiều vấn đề về sức khỏe: từ béo phì, tiểu đường cho đến vmg thư... Tinh thần mệt mỏi cũng là nguyên nhân góp phần gây ra tai nạn giao thông, tương tự như các loại thức uông có cồn. 2) Không thèm khám bệnh Việc thờ ơ với bản thân, không khám sức khỏe định kỳ mỗi năm có thể so sánh với việc... bạn đang tự gắn quả bom nổ chậm vào cơ thể. Hầu hết các chuyên gia y tế đều đồng ý rằng, không có chứng bệnh nào là thực sự trầm kha mà chỉ do phát hiện bệnh trễ, đặc biệt là các dạng ung thư... Việc chẩn đoán sớm bệnh tật và đưỢc tư vấn y tế đúng lúc sẽ không chỉ cho bạn cơ hội 22 sông khỏe mà còn giúp các bác sĩ có giải pháp chữa ữị hiệu quả khi bạn mới chớm bệnh. 3) Lười đọc Alzheimer - căn bệnh lú lẫn ở người già là hậu quả từ việc lười hoạt động não bộ khi còn trẻ. Tuy chứng bệnh do thoái hóa não bộ này không chừa bất cứ ai khi càng lớn tuổi nhiíng việc đọc sách báo, giải ô chữ và xử trí trò chơi tình huông... sẽ giúp giữ não bộ khỏe mạnh, như một cách phòng ngừa hiệu quả. BẠN ĐANG ở ĐỈNH CAO, NHƯNG HÃY LUÔN ĐỀ PHÒNG CĂN BỆNH ALZHEIMER ở PHÍA SAU LƯNG BẠN. 23 4) Tình dục thái quá Tình dục tự nó không phải là điều xấu, có chăng chỉ là do cách chúng ta thực hiện; nếu biết khai thác nó, tình dục sẽ mang lại vô số lợi ích cho cơ thể. Thế nhưng, không ít người “điếc không sỢ súng” lại coi thường tất cả, từ việc không điều độ trong chuyện gối chăn, cho đến quan hệ tình dục không an toàn hay làm ngơ lịch sử bệnh (tình dục) của bạn tình và không kiểm tra sức khỏe định kỳ. Theo thống kê của Bộ Y tế Hoa Kỳ thì mỗi năm lại có thêm khoảng 12 triệu bệnh nhân mắc bệnh lây nhiễm qua đường tình dục, không ít trong đó sẽ bị vô sinh. Và, hành động này không chỉ đồng nghĩa với việc tự cam kết đi theo thần chết AIDS, mà còn gây hậu quả cho cả thế hệ và xã hội tương lai. LỬA TÌNH DANG BÙNG CHÁY, NHƯNG ĐỪNG QUÊN: “AN TOÀN LÀ BẠN”. 24 5) Khoái tấc dộ Nếu bạn muốn sông khỏe, sống lâu thì nên đi du lịch nhiều. Điều này đã được các nghiên cứu khoa học ghi nhận. Tuy nhiên, đi nhiều khác với đi tôh độ bởi điều này dễ dẫn đến tử vong nhiều hơn bất cứ nguyên nhân nào. Con số" này hoàn toàn có thể giảm đến tối thiểu nếu mọi người chỉ ở nhà. Nhiing như thế sẽ buồn... chết, nên người ta phải ra phô', song lại quên giới hạn tốc độ, hay tồi tệ hơn là vừa lái xe vừa nghe điện thoại... 6) Khoái nhậu Uô'ng rượu bia, đặc biệt là rưỢu vang, rất có lợi cho sức khỏe! Tuy nhiên, nếu bạn tự cho phép mình “tới bến” hay “đá” 2-3 trận mỗi ngày, thì quả thật tai hại. Bên cạnh nguy cơ gây nghiện, việc uống nhiều chất cồn sẽ làm tổn thương gan, gây tiểu đường và cũng là nguyên nhán của khoảng 100.000 cái chết liên quan mỗi năm... 7) Hay giận dữ Càng bị stress, cơ thể bạn càng yếu đi! Vì khi bị stress kinh niên, các tuyến nội tiết trong cơ thể chúng ta, đặc biệt là tuyến thượng thận, sẽ chịu áp lực hoạt động thái quá, cuối cùng đưa đến kiệt sức, kéo theo sự kém hiệu quả của hệ miễn dịch, do đó bệnh tật sẽ xuất hiện. Và việc quá căng thẳng, lo âu cũng sẽ làm cho hệ thông các cơ quan trong cơ thể bị rối loạn: tiêu hóa không hiệu quả, huyết áp tăng, mất ngủ, ăn không ngon... 25 8) "Nghiện" tivi Không thể phủ nhận vai trò thông tin và giải trí của tivi, nhưng việc dán mắt ưước màn hình có thể làm cho bạn chậm chạp, thụ động và... xấu tính hơn. Trung bình một người Mỹ mất khoảng 9 năm trong đời chỉ để xem tivi. Sao không dành thời gian này cho những hoạt động thể chất ngoài trời khác, có lợi hơn cho sức khỏe? Tivi là “món ăn tinh thần” không thể thiếu nhưng đừng “ăn” quá nhiều đến mức thành “nghiện”, tự hủy hoại tinh thần và thể chất, và góp phần thổi bùng “đại dịch” béo phì... TIVI LÀ "MÓN ĂN TINH THÁN", NHƯNG ĐỪNG NÈN “ĂN" QUÁ NHIỂU. 26 9) Hút thuốc lá Còn được gọi là “que ung thư” hay “khẩu súng khói”, thuốc lá là nguyên nhân của hàng loạt vấn đề sức khỏe, là kẻ thủ ác thứ hai tại các quốc gia. Tuy nhiên, các chứng bệnh này lại hoàn hoàn có thể phòng tránh đưỢc. Nếu muôn hủy hoại sức khỏe, hãy cứ đô't thuôc; vì chỉ cần một điếu thôi cũng đã làm tăng huyết áp và giảm đáng kể tuổi thọ. Điều gì sẽ xảy đến khi bạn đô't cả gói mỗi ngày? 10) Ăn quà vặt Theo một khảo sát mới đây, có ít nhất 400.000 người Mỹ được coi là “tự sát” khi dựa trên tiêu chí ăn uống. Mặc dù chịu ảnh hưởng một phần từ di truyền, nhưng chính các vấn đề về ăn uống - như thích các loại thức ăn nhanh, quà vặt nhiều đường và giàu béo - đã gây ra bệnh tim mạch, là kẻ thủ ác số một hiện nay tại nhiều quôh gia giàu có. 27 MỘT NGHỆ THUẬT NGỦ Có người nói thời gian ngủ chiếm một phân ba cuộc đời, uổng phí quá! Đừng ngủ thì lợi hơn! Nhưng lợi đâu không thốy chỉ thốy mốt ngủ VÒI ba đêm thì đầu óc không sàng khoái để làm việc, nỡng suốt thâp, mốt ngủ lâu dàl hơn thì dỗn tới bệnh tởm thổn và cuối cùng thì thay vì cuộc sống dài ra lợi bị rút ngổn đi một cách đáng tiếc! Có một sô' nguyên tắc và một nghệ thuật... ngủ như sau: Khi nào buồn ngủ thì đi ngủ ngay. Không ráng. Ráng thì khó dỗ lại giấc ngủ! Cũng như khi nào mắc thì đi ngay. Nín thì thành bón. Chưa buồn ngủ thì kệ nó, việc gì phải ngủ. Cơ thể sẽ biết cách ngủ bù! Tiếng Việt ta thiệt hay. Không nói mắc ngủ mà nói buồn ngủ? Vì buồn mới dễ ngủ. Vui khó ngủ. Vui là kích thích, hào hứng, rộn rã, thở gấp, tim đập nhanh, huyết áp tăng. Buồn, mọi thứ xìu xuô'ng, giảm kích thích, thở chậm, tim đập chậm và huyết áp cũng giảm, cho nên cách dỗ giấc ngủ tô't nhất là kỹ thuật tách “thân xác” ra khỏi “thần hơi”. Buông xả toàn bộ thân xác, như rã nó ra, xì nó xuông, làm cho nó xẹp lép, hết căng. Đặt tay chân trong tư thế tự nhiên không gò ép, miễn là dễ chịu. Khi “thân xác” đã xẹp lép, lửng lơ như vậy rồi thì tập 28 trung chú ý tới “thân hơi”, tức là hơi thở của ta. Không cần phải cô" gắng điều khiển, ráng sức điều hòa chi cả. Bởi còn ráng, còn cô" gắng thì còn căng, không gọi là buông xả được! Cứ để “thân hơi” tự nhiên, nó sẽ biết lúc nào vào lúc nào ra, lúc nào nhiều lúc nào ít. Nó có cơ chê" điều chỉnh tự động tùy nồng độ khí oxygen và khí carbon dioxide tác động lên trung khu hô hấp ở hành tủy. Vậy là ta rơi vào... giấc ngủ lúc nào không hay! Cái khó lúc mới tập là ta thường dễ bị ữàn ngập bởi những ý tưởng này nọ, những tính toán, những giận hờn, những lo lắng... làm ta sôi lên. Mà đã sôi lên thì có trời mới ngủ được! Lúc đó nếu ta biết cách dùng thân hơi “dụ” thân xác, bằng cách theo dõi xem thân hơi đang giở trò gì, xì xọp ra sao, nhanh chậm, nhiều ít ra sao một lúc ta sẽ cắt đứt được dòng nghĩ tưởng. Thần kinh của ta cùng lúc không thể nghĩ hai việc. Đã nghĩ việc này thì quên việc kia. Khi ta nghĩ đến thân hơi, NGỦ ĐÚNG LÚC, DÓ LẢ MỘT NGHỆ THUẬT... NGỦ ! 29 quan sát nó, thì ta đã đánh lạc hướng những cái nghĩ tưởng khác. Đã có người khuyên nên dỗ giấc ngủ bằng cách đếm sao trên trời hoặc nghĩ đến một dòng sông tuổi thơ, một bãi biển vắng người... Thật ra đếm sao cũng còn căng thẳng, mất công nhớ sô"; nghĩ đến dòng sông tuổi thơ thì nhớ chuyện tắm ở truồng... Cứ chuyện này dắt chuyện kia mãi không ngớt. Chỉ có cách tìm một cái gì đó thật trung tính, không tạo kích thích thì cách quan sát thân hơi là tô"t nhất. Thân hơi sẵn có, không phải tìm kiếm đâu xa, cũng không đòi nghĩ tưởng, Bởi ta phải thở bất cứ lúc nào, ở đâu. Thở ở trong ta mà ngộ, như ở ngoài ta, chẳng cần ta, chẳng có ta. Thử hít một hơi thật dài, thật mạnh, thật sâu xem sao? Chỉ một lúc là đầu váng mắt hoa, phải tự động thở ra ngay, không muốn không được. Thử thở ra một hơi thiệt dài, thiệt mạnh, thiệt lâu xem sao! chỉ một lúc là nó tự động thở vào, không muôn không được. Nói cách khác, cái “thân hơi” đó nó tự ý, tự động. Do đó, ta có thể dùng thân hơi như một công cụ để... dụ thân thể quên đi tất cả những chuyện khác. Mà đã quên thì hết căng, hết căng thì xìu, xìu thì... buồn, buồn thì... ngủ. Đừng quá lo khi mất ngủ! chính cái lo mất ngủ làm mất ngủ trầm trọng hơn! Nó tạo căng thẳng, tiêu tốn năng lượng làm cho ta bải hoải, đuối sức. Khi ta cóc cần ngủ, ngủ sẽ cần ta. Ngủ sẽ tìm đến ta. Muôn không ngủ cũng không được. Trái lại, chạy theo nó, sỢ mất nó thì nó bỏ đi. Cứ y như chuyện tình yêu vậy! Theo BS ĐỖ HồNG NGỌC 30 7 THÓI QUEN CÓ ÍCH Bợn đừng hy vọng một chiếc xe chợy lOO.OOOkm mà không thay nhớt. Vậy tợi sao bọn lợi nghĩ ràng cơ thể bợn luôn khỏe mợnh mà không càn chăm sóc? Do đó, bợn hãy tập cho mình những thói quen tốt để tự bào vệ sức khỏe. 1) Uống 8 ly nước mỗi ngày Sô' lượng này chỉ là trung bình. Nếu bạn tập thể dục hoặc làm những công việc đổ nhiều mồ hôi thì bạn cần phải uô'ng rất nhiều nước. Uô'ng nhiều nước giúp điều hòa thân nhiệt, loại bỏ các chất bã, vận chuyển oxy và chất dinh dưỡng đến tế bào. 2) Ăn 10 serving rau và trái cây mỗi ngày Một serving tương đương với một trái táo, một trái chuối... to vừa phải. 10 serving rau và trái cây chỉ tương đương với khoảng 5 tách nước ép. Một nghiên cứu ở Đại học Harvard cho biết những người ăn từ 5 đến 8 serving rau và trái cây một ngày có thể giảm 30% nguy cơ đau tim. Ản nhiều rau và trái cây giúp bạn có thêm năng lượng, duy trì một thể trạng bình thường. 31 3) Đi bộ 30 phút mỗi ngày Bất kỳ một cái máy nào cũng sẽ xuống cấp khi bạn sử dụng. Cơ thể chúng ta cũng giông như một cái máy. Do đó, nếu bạn thường xuyên tập thể dục, bạn sẽ cảm thấy khỏe hơn. Đi bộ có lẽ là thói quen chăm sóc sức khỏe dễ thực hiện nhất. Đi bộ giúp tăng sức khỏe tim mạch và tăng tuổi thọ. Theo nghiên cứu vào năm 2005 của Erasmus MC (University Medical Center Rotterdam) ở Hà Lan cho biết, đi bộ 30 phút mỗi ngày có thể tăng 1,3 năm tuổi thọ. 4) Giải lao ba lần một ngày Giải lao một vài lần trong một ngày làm việc giúp giảm căng thẳng và bảo vệ sức khỏe. Như chúng ta biết, công việc 32 là nguyên nhân gây ra căng thẳng, và khi bạn bị căng thẳng thì nồng độ Cortisol trong máu tăng cao (Cortisol là một hormone gây ra căng thẳng). Nếu bạn thực sự căng thảng, cơ thể bạn sẽ tiết ra Adrenaline (một loại hormone) làm tăng huyết áp và nhịp tim. Cortisol và Adrenaline quá mức sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe. Những lúc căng thẳng bạn nên nghỉ ngơi và hít thở không khí trong lành, bạn sẽ cảm thấy thoải mái hơn. ÁP Lực CÓNG VIỆC LÀM BẠN TRỞ NÊN CĂNG THẲNG, Vì VẬY GIẢI LAO LÀ PHƯƠNG THUỐC TỐT NHẤT GIÚP GIẢM CĂNG THẲNG VÀ BẢO VỆ sức KHỎE. 33 5) Ẫn một cái bánh quỵ mỗi ngày Nếu bạn ưa thích đồ ngọt, cố gắng giảm bớt. Đường rất giàu calorie và nó gây ra béo phì. Thêm vào đó, nếu ăn đường quá mức có thể dẫn đến những bệnh nguy hiểm, hậu quả nghiêm trọng. Nếu bạn thích ăn bánh thì chỉ nên ăn một cái sau bữa ăn trưa. 6) Uống một chai soda mỗi tuần Nhiều người có thói quen uống soda thay cho nước đun sôi để nguội. Soda có ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe nếu ta uô"ng mỗi ngày. Thứ nhất, soda là loại thức uô'ng không chứa chất dinh dưỡng. Thứ hai, hầu hết soda chứa xi-rô fructoza cao (High-fructose corn syrup), nó làm tăng lượng đường trong máu và gây tắc động mạch, làm tổn thương ADN. 7) Đánh răng hai lần một ngày Điều đó sẽ giúp giữ răng lâu hơn. Vi khuẩn trong miệng có thể là nguyên nhân gây bệnh tim. Tỉ lệ vi khuẩn càng cao thì tỉ lệ bệnh tim mạch cũng tăng cao. Do đó, điều tô"t nhất nên làm là giữ răng luôn trắng bóng. 34 10 PHÚT THƯ GIÃN Cơ THẾ Bọn hãy dành khoảng 10 phút mỗi ngày trong lúc tám để massage cơ thể với vài giọt tinh dâu oải hương hay dâu hoa cam. ữều này giúp giàl tỏa tình trọng câng cơ và giúp lưu thông máu trong cơ thể, giảm stress. Hãy bắt đầu với huyệt ở hai bên thái dương. Bạn dùng các đầu ngón tay day tròn vùng huyệt đó trong vòng hai phút, mắt nhắm lại và thả lỏng cơ thể, tâm trạng thoải mái. Tiếp đến, bạn chuyển xuông hai vai, huyệt nằm giao với gáy, nơi sức ép tích luỹ nhiều nhất dưới vùng cổ này. Cũng dùng những đầu ngón tay day tròn vùng huyệt, diện tích day dần dần được mở rộng. Ân chắc tay nhưng chỉ nên nhẹ nhàng, cũng trong thời gian hai phút. Để thả lỏng sự căng cơ và cảm giác mệt mỏi lưu lại trên hai cánh tay, bạn dùng cả bàn tay đôd diện xoa bóp cho bắp tay bên kia. Xoa bóp từ khuỷu tay lên tới bả vai theo từng nhát một. Tới vùng eo, dùng bàn tay đôd diện véo nhẹ từng nhát thịt trên vùng eo bên kia. Với vùng bụng, bạn dùng hai bàn tay luân phiên nhau xoa tròn theo chiều kim đồng hồ. Động tác này bạn cũng thực hiện trong vòng hai phút. 35 TẬP YOGA LẢ PHƯƠNG PHÁP HỮU HIỆU GIÚP NGĂN NGỪA STRESS. Để nới lỏng sự căng cơ ở chân, bạn dùng nắm đấm đấm nhẹ dọc hai bên bắp đùi theo một đường tròn trong vòng hai phút. Chú ý: Hai bàn tay xoa bóp phải giữ sạch và ấm. Trước khi thực hiện, bạn có thể xoa tròn hai bàn tay vào nhau để tạo độ ấm cho tay. Ngoài ra, mỗi ngày sau khi đi làm về bạn hãy nâng chân lên 10 phút. Lúc lắc ngón chân và xoay cổ chân. Làm như vậy để máu liíu thông tô"t và có thể ngăn ngừa đau lưng dưới, đầu gôì và hông. Đây là cách hiệu quả để kiểm soát tĩnh mạch. 36 7 HORMONE QUAN TRỌNG TRONG Cơ THỂ E>ôì khi bợn cảm thây uể oài và chán nán. Đó có thể do sự thiếu thừa một số loợl hormone trong cơ thể và sự mốt cân bàng này không chỉ gây rối loợn tuyến nội tiết mà còn gây ra stress. cảm cúm, chán ỡn, ngợi hoợt động. Lưu ý đến 7 loại hormone dưới đây sẽ giúp bạn xây dựng chế độ ăn uống phù hỢp với sức khỏe. 1) Estrogen (hay Oestrogen) Đây là hormone sinh dục nữ. Hormone này sản sinh trong buồng trứng, giúp các mạch máu hoạt động hiệu quả, giúp da đàn hồi và mềm mại, giúp hệ thần kinh giảm mọi căng thẳng. Để giữ mức độ hormone bình thường trong cơ thể, bạn cần cung cấp đủ vitamin E (có trong dầu thực vật, các loại cây họ đậu), vitamin K (raubina, bí đỏ, gan, lòng đỏ trứng), acid íolic (rau mùi, bắp cải). 37 2) Testosterone Hormone sinh dục nam biểu tưỢng cho sức mạnh và sự ham muốn. Khi lượng hormone testosterone ữong cơ thể không đủ, đàn ông sẽ dễ nổi nóng, giảm trương lực trong cơ thể, giảm trí nhớ và khả năng làm việc. Để giúp quá trình sản xuất hormone testosterone được ổn định, bạn cần cung cấp cho cơ thể những thực phẩm giàu chất kẽm (thịt bò, thịt lỢn nạc, cá biển). Nếu uô"ng nhiều hơn 0,5 lít bia mỗi ngày, lượng hormone testosterone trong cơ thể sẽ giảm. 3) Oxytocin Đây chính là hormone tình yêu và sự quan tâm. Lượng hormone oxytocin mất nhiều nhất đối với phụ nữ vài tháng đầu sau sinh, đối với nam giới sau quá trình giao hỢp. Thiếu lượng hormone này trong cơ thể sẽ gây ra chán nản và dễ bực bội. Để hormone oxytocin được sản xuất nhiều hơn, không nên kìm nén cảm xúc. Việc sản sinh ra các hormone này phụ thuộc vào tình yêu và sự âu yếm. Sô cô la, chuối, bơ và một sô' loại thực phẩm như quả bầu, rau cần tây rất cần cho quá trình sản xuâ't hormone oxytocin. 4) Thyroxine Đầy là hormone của trí tuệ. Hormone này được sản sinh bởi tuyến giáp, giúp quá trình trao đổi chất, phôi hỢp hoạt động. 38 Quá thừa hormone thyroxine sẽ làm mất khả năng hoạt động của cơ bắp, thiếu hormone này sẽ dẫn đến béo phì. Mất cân bằng hormone thyroxine sẽ gây ra mất ngủ, tim đập mạnh và hay lo lắng. Để đảm bảo đủ lượng hormone trong cơ thể, bạn cần cung cấp thêm iod (có trong đồ biển, muối, bánh mì và sữa). 5) Noradrenalỉne (Norepinephrine) Đây là loại hormone tự bảo vệ. Hormone này giúp bảo vệ cơ thể khỏi bị viêm nhiễm, kích thích khả năng miễn dịch. Nhờ có loại hormone này, má của bạn luôn ửng hồng khỏe mạnh. Để cơ thể tiết ra nhiều hormone noradrenaline chống sừess, hãy ăn sữa chua hàng ngày. Ngoài ra, bạn có thể kích thích sản xuất hormone này bằng cách bổ sung thêm beta carotene (có trong cà rốt). 6) Insulin Đây chính là hormone ngọt ngào do tuyến tụy tiết ra. Hormone này giúp phân giải lượng đường bạn đã ăn và chuyển chúng thành năng lượng. Rôd loạn insulin sẽ dẫn đến phát triển bệnh tiểu đường, phá hủy hệ tuần hoàn. Những carbohydrate “xấu” (bánh ngọt, bánh mì sữa) sẽ giảm hiệu quả quá trình trao đổi insulin, những carbohydrate “tốt” (đường nâu, rau củ) - sẽ kích thích quá trình đó, Insulin là hormone chuyển động, sau một giờ luyện tập thể dục thể thao, nó có thể tăng lên 5-7%. 39 7) Somatotropin Hormone tăng trưởng do một phần não người - tuyến yên sản xuất, giúp trương lực cơ, đốt cháy chất béo, làm săn chắc cơ bắp. ở phụ nữ, trương lực cơ giúp nâng đỡ ngực. Khi không đủ hormone somatotropin các cơ sẽ trở nên nhão, da ở tay, mông và bụng sẽ bị xệ. Hãy bể sung thêm vitamin c, cá ngừ, cá trích, protein động vật (thịt bò, thịt gà) và protid thực vật (gạo, đậu tương, đậu đỗ) để kích thích sản xuất hormone somatotropin. Theo drugs 40 7 ĐIỀU NÊN TRÁNH SAU BỮA ĂN Đi bộ ngay sau khi ỡn dễ bị viêm loét dợ dày. Sau bữa ăn, điểm tâm chút hoa quả, uô'ng một cô"c chè ngon hay làm một giấc ngủ, là chuyện tưởng như bình thường. Nhưng nếu cứ tiếp diễn mãi vậy, sẽ... có hại cho sức khỏe! 1) Không nên uống nước chè Như ta đã biết, trong chè có chất tannin và chất theocin (theophylline). Chất tannin vào dạ dày sẽ kết hỢp với protein, vitamin Bl và chất sắt trong thức ăn hình thành những hỢp chất khó hấp thụ. chất tannin và chất theocin còn ức chế sự bài tiết dịch vị và dịch ruột. Vì vậy uống nước chè sau khi ăn vừa lâng phí các chất dinh dưỡng ăn vào, vừa làm cho bộ máy tiêu hóa kém hấp thu các chất protein, vitamin và chất sắt. Người ta khuyên sau khi ăn nửa tiếng đồng hồ mới nên uô"ng nước chè. 2) Không nên ăn hoa quả ngay sau bữa ăn Thông thường, sau bữa ăn, có ít trái cây tráng miệng đã trở thành “mốt”. Ta đã biết thức ăn vào dạ dày phải lilu lại từ 41 1-2 giờ. Nếu sau bữa ăn, ta ăn ngay trái cây sẽ làm tăng thêm sự lưu trệ trong dạ dày. Trái cây có loại đường đơn là monosaccharide và các loại acid sẽ kết hỢp với acid trong dạ dày tạo ra acid tartaric, acid citric làm cho dạ dày đầy hơi, chướng bụng, khó chịu. Trong các loại trái cây thường dùng như cam, quýt, nho, lê, hồng,... lại có chất ũavon, chất này ở đường ruột bị vi khuẩn phân giải thành acid thiocynanic gây ức chế công năng của tuyến giáp trạng, sẽ tạo ra tình trạng bệnh lý của tuyến này. Một sô' loại hoa quả có hàm lượng tannin và pectin cao, chúng kết hỢp với dịch vị, chất xơ và protein trong thức ăn, dễ vón thành những hạt rắn, khó tiêu hóa. Những hạt này hình thành sỏi ở dạ dày, ruột. Người ta khuyên nên ăn hoa quả sau bữa ăn độ 1-3 giờ. 3) Không hút thuốc lá Các chuyên gia nghiên cứu cho rằng: Ăn cơm xong, tuần hoàn máu tăng nhanh, vì vậy hút một điếu thuôc vào lúc đó, lượng hấp thu chất độc lớn hơn hút 10 điếu vào lúc khác. Hút thuốc lá sau ăn còn làm giảm tiết mật, giảm tiết các enzyme và carbonic acid của tuyến tụy. Vì v ậ y , hút th u ôc lá sau khi ăn là m rô'i lo ạ n chứ c n ăn g của dạ dày. Cũng có th ể hút thuốc ngay sau khi ăn là nguy cơ tiềm ẩn của các b ện h v iêm lo ét dạ dày, b ện h p h ổ i và b ện h tim m ạch. 42 4) Không tắm ngay sau khi ăn Khi tắm, ta kỳ cọ, làm cho các mạch máu ngoài da giãn nở, máu liíu thông mạnh. Máu dồn ra chân tay và mình, làm giảm thiểu máu ở đường tiêu hóa và nội tạng. Do vậy các men tiêu hóa bị giảm tiết, giảm nhu động ruột, đưa đến giảm sự hấp thụ chất dinh dưỡng ở dạ dày và ruột. Đặc biệt không nên tắm nước lạnh sau khi ăn vì rất dễ bị cảm. 5) Không tháo thắt lưng dột ngột Tùy theo thói quen hay ngẫu hứng của từng cuộc ăn nhậu, đôi khi thực khách lại không ngồi trên bàn, mà ngồi xuống chiếu theo kiểu chân xếp bằng tròn. Quần áo và thắt lưng thì nai nịt chặt chẽ. Khi ăn xong, thức ăn lưu thông từ dạ dày xuống ruột bị chậm ưễ. Tuy vậy, dạ dày, ruột vẫn có nhu động, không ngừng co bóp một cách khó khăn để đẩy từng ít thức ăn xuống ruột. Nếu chưa ăn no, ta nới thắt lưng ra đột ngột thì lượng thức ăn đang bị dồn ép nay được ữôi đi nhanh một cách tự do, sẽ dễ dàng gầy ra các hiện tượng xoắn ruột và tắc ruột. Nếu tình huông này xảy ra thì việc xử trí chắc chắn sẽ rất phức tạp. 6) Không đi dạo ngay sau bữa ăn Khi người ta đi bộ, cơ bắp ở chân, tay, lưng co duỗi. Máu tăng cường dồn vào cơ bắp để bảo đảm nhu cầu oxy, tạo năng lượng cho cơ bắp hoạt động. Nếu sau khi ăn mà đi bộ ngay 43 thì lượng m áu đưa đ ến bộ m áy tiê u h ó a giảm , ản h hưởng đ ến chức năng tiết dịch và hấp thu của bộ m áy tiêu h óa, dẫn đ ến rối loạn công năng của dạ dày và ruột. N ếu cứ k éo d ài tình trạng đi bộ ngay sau khi ăn , dễ đưa đ ến v iêm lo ét dạ dày. Người bị sa dạ dày, n ếu ăn no m à đi bộ ngay m ột cách thường x u yên thì làm cho b ện h sa dạ dày ngày càng trở n ên nghiêm trọng. 7) Không ngủ ngay lập tức sau khi ăn M ột sô' người sau khi ăn xong thì th ấy m ệt m ỏi, buồn ngủ rũ rượi, đó chính là do lượng h u yết dịch tăng cường ch ả y vào bộ m áy tiêu hóa, làm cho n ão bộ ở trong tình trạng tạm thời th iế u m áu. N gủ làm cho đ ạ i n ão rơi v à o trạng th á i ức c h ế, đưa đ ến ức c h ế tất cả các bộ m áy trong cơ thể, trong đó có bộ m áy tiêu hóa. Như vậy, giấc ngủ sẽ làm cho công năng của dạ dày, ruột bị giảm đi rõ rệt. N ếu ăn xong m à ngủ ngay thì thức ăn sẽ không được tiêu h ó a m ột cá ch triệt đ ể, do đó thức ăn hấp thu kém , người sẽ m ệt m ỏi, bụng chướng, ậm ạch, khó tiêu và là nguyên n hân dẫn đ ến những b ện h v ề dạ dày, ruột. 44 3 CÁCH PHỐI HỢP THỨC ĂN ĐÚNG CÁCH 1) Phối hợp thực phẩm dể tăng dinh dưỡng Biết cách phôi hỢp các loại thực phẩm không chỉ giúp cơ thể hấp thu các thành phần dinh dưỡng tốt nhất, làm tăng giá ưị dinh dưỡng, mà còn giúp giảm các tác dụng phụ trong đó: - Cà chua xào với ứứnggà: trong trứng gà chứa nhiều đạm và các vitamin, nhưng thiếu vitamin c. Trong khi đó cà chua chứa nhiều vitamin c, vì thế nên phối hỢp với nhau. - Gan heo xào bó xôi: gan heo chứa các nguyên liệu tạo máu như sắt, acid folic, vitamin A, bó xôi cũng chứa nhiều sắt và acid folic đều có tác dụng điều trị thiếu máu. - Thịt dê ứiêm gừng: thịt dê tính ấm, có tác dụng bổ dương, gừng tươi cũng có tác dụng giữ ấm, nếu phôi hỢp với nhau sẽ giúp chữa đau bụng do lạnh (hàn). - Thịt gà kèm hạt dẻ: thịt gà bổ tỳ tạo máu, hạt dẻ kiện tỳ, có ích cho việc hấp thu dinh dưỡng từ gà. - Cá tiềm với đậu hũ: đậu hũ chứa nhiều đạm, nhưng thiếu methionine, cá chứa nhiều methionine. Nếu ăn chung sẽ nâng cao giá ữị dinh dưỡng về đạm. 45 2) Phối hợp không đúng sẽ gây kém dinh dưỡng Có nhiều thức ăn nếu phối hỢp sẽ xảy ra một chuỗi phản ứng trong cơ thể, làm giảm hấp thu các nguyên tô" vi lượng và các vitamin cần thiết cho cơ thể. Cụ thể: - Thức ăn bất lợi cho hấp thu calcium: sữa bò, tôm khô chứa nhiều calcium, nếu ăn chung với thức ăn nhiều acid oxalic như bó xôi, rau dền, hẹ sẽ cản trở hấp thu calcium. - Thức ăn bất lợi cho hấp thu sắt: gan, thịt nạc, nấm mèo đen, rong biển chứa nhiều sắt, khi ăn những thức ăn này PHỐI HỢP THỨC ĂN ĐÚNG CÁCH LÀM TĂNG GIẢ TRỊ DINH DƯỠNG. 46 mà dùng thức uống có chứa acid tannic như cà phê, trà... sẽ làm giảm hấp thu sắt. - Thức ăn bất lợi cho hấp thu kẽm: kẽm có tác dụng quan trọng cho v iệ c p h át triển cơ th ể và làm làn h v ết thương. K ẽm chứa n h iều trong thức àn như thịt nạc, cá, hàu..., n ếu ăn chung với thức ăn giàu xơ sẽ làm giảm h ấp thu kẽm . - Thức ăn bất lợi cho hấp thu vitamin: uống rưỢu làm giảm hấp thu vitamin trong thức ăn. - Giảm hấp thu đạm: sữa đậu nành có chứa men ức chế trypsin, nó ức chế hoạt tính của protease, ảnh hưởng đến hấp thu đạm mà trứng gà chứa nhiều đạm vì thế không nên dùng chung với nhau. 3) Phối hợp thức ăn gây bệnh - Hải sản chung với bia rưỢu dễ gây bệnh gout: hải sản giàu purine, chuyển hóa thành acid puric theo nước tiểu ra ngoài, cồn (rưỢu) có thể gây tích tụ acid lactic cạnh tranh với việc bài tiết acid puric. ưô'ng rượu làm tăng acid puric trong máu. - Bó xôi chung với đậu hũ dễ mắc bệnh sỏi thận: đậu hũ chứa nhiều magnesium chloride và calciiun sulíate, bó xôi chứa acid oxalic, hai thứ gặp nhau sẽ hình thành oxalic magnesium và oxalic calcium, không chỉ ảnh hưởng đến hấp thu calcium mà còn dễ gây bệnh sỏi thận. - Tôm, cua kị vitamin C: ăn tôm, cua có chứa hỢp chất arsenic 47 hóa ữị 5, nếu ăn chung với rau quả có chứa vitamin c, sẽ làm arsenic hóa trị 5 chuyển thành hóa trị 3, rất độc hại. Thịt ịeưnbon chung với thức uống chứa acid nitric dễ sinh ung thư: để bảo quản các loại thịt đã chế biến như hotdog, xúc xích, jambon, thịt lạp..., nhà sản xuất thêm niừate để chông mô"c và sự sinh trưởng của vi khuẩn clostridium botulinum. Nitrate gặp acid hữu cơ (acid lactic, citric, malic...) sẽ chuyển thành chất gây ung thư nitrosamine. 48 lOTHựC PHẨM KHÔNG NÊN ÃN KHI ĐÓI Khi đang đói không nên ăn đồ chua? Điều đó chỉ đúng một phân, bởi có nhiều thực phổm chứa hàm lượng đường cao như vàl, chuối... nếu bạn ỡn khi đói cũng sẽ cám thây rốt khó chịu, thậm chí ỡn nhiều lần như vậy còn ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bạn. 1) Chuối tiêu Sẽ rất sai lầm nếu buổi sáng sau khi thức dậy, đang đói bụng bạn chỉ ăn một quả chuôi tiêu và uô'ng một cốc nước. Ăn chuối tiêu khi đó sẽ làm lượng magnesium tăng cao, phá hủy sự cân bằng của calcium và magnesium trong máu, gây ức chế hoạt động của tim mạch. ChuôTi tiêu cũng là một thực phẩm không tốt cho những người bị đau dạ dày, ăn khi no, khi đói đều gây đầy bụng, khó chịu. 2) Tỏi Là một thực phẩm có nhiều chức năng, vừa làm gia vị, vừa làm nhiều vị thuốc. Thế nhưng ăn tỏi lúc đói sẽ có hiệu quả 49 ngược, nó sẽ gây kích thích niêm mạc dạ dày và thành ruột, không tô"t cho sức khỏe. 3) Cà chua Do cà chua chứa nhiều chất nhựa quả, acid và một số thành phần dễ bị hòa tan, nếu ăn khi đói, những chất này sẽ gây phản ứng với acid trong dạ dày, tạo ra các khối cứng khó tan, dễ gây trướng và đau bụng. 4) Cam quýt Cam quýt giàu đường và acid hữa cơ, nếu ăn lúc đói sẽ làm lượng acid trong dạ dày tăng lên, làm tỳ vị khó chịu, Ợ chua, gây rối loạn chức năng của dạ dày và đường ruột. 5) Quả hồng, táo den Hai loại quả này chứa nhiều acid và keo quả, khi vào dạ dày gặp acid của dịch vị sẽ gầy nên loét dạ dày. 6) Khoai lang Khi đói không nên ăn khoai lang vì khoai lang có thể kích 50 thích dạ dày tiết ra nhiều chất chua, gây nên bị ợ dịch chua. Những người bị viêm, đau dạ dày cũng không nên ăn khoai lang, đặc biệt là khi đói để tránh tình trạng bệnh nặng hơn. 7) Quả vải tươi Khi đói bụng, đừng nghĩ vải ngọt, có nhiều đường mà ăn nhiều. Vì khi đang đói ăn nhiều vải, có thể do cơ thể đột nhiên bị thâm nhập thành phần đường cao mà gây nên tình trạng “say vải” khiến người khó chịu, thậm chí gây hôn mê. 8) Sơn trà và trái cây chua Ăn nhiều chất chua khi đói, có thể gây đau dạ dày. 9) Uống chè đặc Khi bụng đang đói mà uống nước chè đặc sẽ gây nên say chè khiến người ta cảm thấy tim bị đập loạn nhịp, ** chóng mặt, chân tay bủn rủn... 10) Uống rượu Uống rượu khi đói, đặc biệt là rượu mạnh sẽ dễ bị trúng độc cồn cấp tính, gây nôn, đau dạ dày, thậm chí bị choáng. 51 CÁC MÓN ÃN KỊ NHAU Bợn đã biết gan lợn không nên xào chung với giá? Không uống sữa bò với các loợl quà họ cam quýt... nhưng còn những loợl thực phổm khác nữa? Và làm sao để dề nhớ? N ào, h ãy cùng nhẩm đọc thuộc b à i thơ dưới đây nhé! Mật ong, sữa, sữa đậu nành, Ăn cùng tắc tử, phải đành xa nhau! Gan Ịợn, giá, đậu nực cười, Xào chung, mất sạch bổ tươi ban đầu! Thịt gà, kinh giới kị nhau, Ăn cùng một lúc, ngứa đầu phát điên! Thịt dê, ngộ độc do đâu? Chỉ vi dưa hấu, xen vào bữa ân! Ba ba ăn với dền, sam Bụng đau quằn quại, khó làm cho nguôi! 52 Động kinh, chứng bệnh rành rành, Là do thịt lợn, rang chung táo Tàu! Chuối hột ăn với mật, đường, Bụng phình, dạ trướng, dọc đường phân rơi! Thịt gà, rau cải có câu, Âm dương, khí huyết thoát vào hư vô! Trứng vịt, lẫn tỏi, than ôi, Ăn vào chốc chết, mười mươi rõ ràng! Cải thìa, thịt chó xào vô, Ăn vào, đi tả, hôn mê khó lường! Sữa bò, cam, quýt, bưởi, chanh, Ản cùng một lúc, liên thanh sấm rền! Quả lê, thịt ngỗng thường thường, An vào cơ thể đùng đùng sốt cao! Đường đen pha sữa đậu nành, Đau bụng, tháo dạ, hoành hành suốt đêm! Thịt rđn, kị củ cải xào, An vào, sao thoát lưỡi đao tử thần! Nôn mửa, bụng dạ không yên, Vì do hải sản ăn liền trái cây! 53 Cá chép, cam thảo, nhớ rằng, Ăn chung, trúng độc, không cần hỏi tra! Nước chè, thịt chó no say, Thỉnh thoảng như thế, có ngày đi luôn! Chuối tiêu, mồn, sọ phiền hà, Ruột đau quằn quại, như là dao đâm! Khoai lang, hồng, mận ăn vô, Dạ dày viêm loét, tổn hư tá tràng! Giàu vitamin c chớ có tham^ Nâu cùng ốc, hến, cua, tôm, nghêu, sò! Ăn gì? Ăn với cái gì? Là diều cần nhớ, nên ghi vào lòng! Chẳng may ăn phải vài giờ Chúng tạo chất độc bảng A chết người! Quý nhau mời tiệc lẽ thường, Thức ởn tương phản, trăm đường hại nhau! 1 C á c loại thực p h ẩm g iàu vitam in c khống dược n ấu , ă n củn g c á c loài n hu yễn th ể. 54 DÙNG NHIỀU NƯỚC CỐT DỪA KHÔNG CÓ LỢl CHO sức KHỎE NƯỚC cốt dừa có một trong nhiều món ân Nam bộ. Nó làm tõng quá trĩnh tổng hợp cholesterol xấu, vốn là nguy cơ gây bệnh tim mợch. Theo bác sĩ Đào Thị Yến Phi, Trung tâm Đào tạo Cán bộ Y tế TP.HCM, rất nhiều món ăn miền Nam như bánh tằm bì, bánh xèo, bánh khọt, chè xôi, bánh ít, bánh nếp... có sử dụng nước cô't dừa. Đây là loại chất béo thực vật có hàm lượng acid béo no rất cao. Do đó, dù bản thân không chứa cholesterol nhưng nó cố thể làm gia tăng quá trình tổng hỢp cholesterol nội sinh, nhất là các dạng không có lợi cho sức khỏe như LDL. Việc bớt dùng nước cốt dừa có thể góp phần giảm nguy cơ béo phì, rối loạn lipid máu, hội chứng chuyển hóa, tiểu đường type 2... Một nhược điểm nữa trong tập quán ăn uôíng của người Nam bộ là hay nướng thực phẩm bằng lửa trực tiếp từ than, củi hay rơm. Chúng tạo ra nhiều khói với các hỢp chất có oxy gốc lưu huỳnh, ni-tơ... Đó là những chất oxy hóa mạnh, có thể làm tổn hại tế bào và tạo tổn thương tiền img thư. Các chất này còn có trong thực phẩm cháy, nhất là thịt. 55 Để khắc phục, bác sĩ Yến Phi khuyên nên tránh để thức ăn tiếp xúc trực tiếp với lửa bằng cách sử dụng các loại vỉ nướng hoặc giấy bạc. Thời gian chế biến, nhiệt độ nướng nên ở mức vừa phải. Nhiều món đặc sản Nam bộ khá mặn như bún mắm, mắm thái ăn với thịt luộc, mắm kho, mắm chưng trứng... Việc có quá nhiều muôi trong các món ăn khoái khẩu này có thể là môl nguy cho sức khỏe, nhất là với những người cao huyết áp, có bệnh tim mạch, gan, thận. Để khắc phục, nên bớt ăn mắm và uống các nước mát có tác dụng lợi tiểu như rễ tranh, mía lau, mã đề... nhằm thải bớt lượng natri dư thừa. Bác sĩ Yến Phi cho rằng, ưu điểm lớn nhất trong ẩm thực Nam bộ là ăn rất đa dạng - một tiêu chuẩn vàng của dinh dưỡng. Các món ăn truyền thống như lẩu mắm, cá lóc nướng trui, bánh xèo, bánh khọt... thường là sự tập hỢp của rất nhiều nguyên liệu, chỉ tính riêng một đĩa rau dùng trong món bún mắm hoặc bánh tráng cuô"n thịt heo đã có trên 20 loại. Sự đa dạng này sẽ giúp người dân Nam bộ nhận được đầy đủ các dưỡng chất cần thiết. 56 sức KHỎE TỪ Sự CÂN ĐỌ\ GIỮA KHẨU VỊ VÀ MÀU SẮC Chúng ta vân thường biết đến 5 vị: đống, mận. ngọt, chua và cay. Tuy nhiên, ít người trong chúng ta biết ràng, xây dựng một bữa ân kết hợp tốt cá các vị này và lựa chọn hỢp lý màu sắc của thực phổm sé giúp cơ thể luôn cân đối và khỏe mạnh. Hãy xem mỗi một vị cũng như màu sắc thực phẩm cần phải có vị trí như thế nào trong sức khỏe tổng thể của bạn: Tác động của các vị đến cơ thể: - Vị đắng: có tác dụng tốt tới tim và ruột, ngoài ra còn kích thích tiêu hóa. - Vị chua: giúp phục hồi gan và mật. - Vị ngọt: có tác dụng tô't đến dạ dày, lá lách, tuyến tụy. - VỊ mặn: có tác dụng tôít với thận, cơ quan sinh dục và bọng đái. - Vị cay: tác dụng tới phổi. Lưu ý: bạn chỉ nên dùng một lượng nhỏ tất cả các vị này. Nếu dùng nhiều sẽ có tác dụng ngược lại. 57 Thường ở các món ăn châu Âu chỉ có ba vị: ngọt, mặn và cay. Khi đó, tim, ruột và gan không được “ăn no” còn thận thì lại được cung cấp quá nhiều. Kết quả là tim “thừa mỡ”; ruột không hấp thụ được tất cả các chất từ thức ăn và dẫn tới không phân hủy protid; thận không “thanh lọc” đưỢc các chất béo... Trong trường hỢp này, để lấy lại “phom” người chuẩn, bạn cần phải uô'ng nước thường xuyên. 58 7 LÔI TRONG VỆ SINH CHẾ BIỂN MÓN ÃN Bạn nghĩ ràng õn hàng thật đáng sợ? Đúng, nhưng nguy cơ từ cỡn bếp của bợn đôi khi củng đáng sợ không kém đâu. Hầu hết mọi người đều lo lắng về chuyện ngộ độc thực phẩm trừ khi do chính tay họ nấu. Tuy nhiên, gần 25% ưường hỢp ngộ độc thực phẩm là từ các bữa ăn tối tại gia đình và một số thói quen trong chế biến chính là thủ phạm. 1) Rửa tay trước khi nấu Vâng, đây là một thói quen tốt nhưng nghiên cứu cho thấy bạn cần thường xuyên rửa tay trong suốt quá trình chế biến để tăng độ an toàn. Thử rửa tay mỗi lần bạn chuyển sang một loại thực phẩm mới như khi chuyển từ nhặt rau sang thái thịt. Sự “vi phạm” diễn ra một cách không chủ ý khi bạn đang làm việc này lại tiện tay làm luôn việc khác. An toàn hơn: Hãy đếm đến 20 khi để tay dưới vòi nước chảy. Dùng xà phòng để tăng thêm khả năng diệt khuẩn. 2) Sau khi mua về, rửa thực phẩm càng sớm càng tốt Thật là tuyệt khi các loại rau quả tươi ngon đưỢc rửa sạch 59 MỘT BỮA ĂN CẤN RẤT NHIỀU MÀU SẮC Vì MỖI MỘT MÀU ĐỂU CÓ TÁC DỤNG VỚI TỪNG VÙNG CỦA Cơ THỂ. sẽ, chuẩn bị sẵn sàng khi bạn bắt đầu nấu. Tuy nhiên, nếu rửa chúng trước khi cất vào tủ lạnh, các loại mốc và vi khuẩn sẽ nhanh chóng phát triển trở lại sau đó nhờ hơi nước đọng lại trên rau củ. Vậy nên đúng nhất là rửa sạch thực phẩm ưưổc khi nấu. An toàn hơn: Hãy tách từng tàu bắp cải, từng lá xà lách bởi ở phần cuông lá luôn chứa rất nhiều vi khuẩn và đất cát. Nếu không thể rửa sạch, tốt nhất là cắt bỏ phần đó đi. 3) Chỉ "kỳ cọ" các loại quả ăn cả vỏ Thực tế dù các loại quả không ăn được vỏ hoặc có vỏ cứng chẳng hạn như chuôi hoặc dưa hấu đều có nguy cơ như các loại quả ăn cả vỏ bởi vi khuẩn trên bề mặt vỏ quả có thể bám vào dao và theo vào các lát quả thái mỏng. Vậy nên hãy dùng bàn chải “kỳ cọ” vỏ ngoài của tất cả các loại củ quả để đánh bật mọi bụi bặm, đất cát và vi khuẩn. Sau khi rửa, cần phải vệ sinh bàn chải sạch sẽ để tránh lây nhiễm vi khuẩn cho các lần rửa sau. 60 An toàn hơn: cắ t bỏ cuông, núm các loại rau quả như cà chua, dâu tây, cà tím... để vi khuẩn không có chỗ trú thân. 4) Dùng khăn lau dụng cụ nhà bếp Việc dùng khăn lau là rất tốt ữừ khi bạn quá thoải mái dùng chúng để lau khô bát, nhân tiện lau vài mảnh vụn khoai tây rồi lại lau khô thớt... Chắc chắn, thay vì đảm bảo vệ sinh, bạn đang “nối giáo” cho các vi khuẩn mặc sức lan truyền. Dùng khàn riêng để lau khô tay và dùng giấy đa năng để lau thớt là cách làm an toàn nhất. An toàn hơn: Bạn không bao giờ ăn thịt sống vì chúng chứa rất nhiều vi khuẩn? Chắc chắn rồi và vì vậy cũng không nên để thịt sống cạnh các thực phẩm khác, hãy để nó lên đĩa hoặc thớt để có thể rửa sạch các dụng cụ đựng, thái ngay sau đó. 5) Hâm nóng các món ăn bằng lò nướng hay lò vi sóng Các vi khuẩn phát triển mạnh nhất khi thực phẩm ở trong khoảng nhiệt độ 5°c - 57“C. Vậy nên khi thực phẩm đã nấu hoặc nướng thì trước khi ăn phải đun sôi trở lại. Mọi thực phẩm đều có thể gây hại, kể cả gạo, mì cũng có thể gây nguy hiểm cho tính mạng và sức khỏe con người. Đừng nghĩ rằng hâm nóng lại món ăn là đã an toàn. Các chất độc trong thực phẩm có thể tồn tại rất lâu và nhiệt đôi khi không giải quyết đưỢc gì. Nguyên tắc số 1: Nếu người bạn yêu thương về muộn quá 2 tiếng so với bữa ăn thì hãy cho thực phẩm vào tủ lạnh và hâm nóng lại khi người đó trở về nhà. 61 An toàn hơn: Các thức ăn thừa cần được cất trong các hộp nhỏ có nắp đậy kín để thực phẩm nhanh được làm lạnh hơn. Không chồng quá nhiều hộp lên nhau trong tủ lạnh vì như thế hơi lạnh có thể không tới được và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. 6) Để nhiệt dộ tủ lạnh ở mức ^^lạnh" Bạn nghĩ rằng nhiệt độ thấp sẽ làm vi khuẩn phát triển chậm lại nhiùig rõ ràng là bạn không thể biết chính xác nhiệt độ trong tủ lạnh là bao nhiêu, 4 hay 5°c. Vậy nên tô"t nhất là hãy mua một nhiệt kế gắn tường và kiểm tra nhiệt độ tủ lạnh một tháng/lần. An toàn hơn: Mua một nhiệt kế để tủ lạnh và để nhiệt độ ở ngăn đá là -17“C. 7) Thịt nấu chín là khi không còn màu dỏ Bạn nghĩ rằng như vậy là đảm bảo an toàn, vi khuẩn bị tiêu diệt hoàn toàn? Nghiên cứu tại Đại học bang Kansas (Mỹ) chỉ ra rằng mắt thường trong trường hỢp này không thể cho cái nhìn chính xác - chỉ có nhiệt kế đo độ sôi mới là cách duy nhất cho bạn biết liệu thực phẩm bạn đun nấu có đạt nhiệt độ an toàn là từ 71"C trở lên hay không bởi thịt còn sông cũng vẫn có thể có màu hơi nâu. An toàn hơn: Nếu nhiệt độ không đủ, bạn phải đun lâu hơn và nhớ rửa nhiệt kế thật sạch dể còn dùng cho lần sau hoặc ban muốn kiểm tra nhiệt độ của một món khác. 62 8) Tác dộng của màu sắc dến cơ thể Một bữa ăn luôn cần có nhiều màu sắc. Một bữa ăn lý tưởng là khi có đủ 16 màu của rau củ và hoa quả. Mỗi một màu đều có tác dụng với từng vùng của cơ thể: - Rau củ màu cam: Cung cấp beta - carotene, tiền vitam in A. Nó có chức năng bảo v ệ, ngăn ngừa các tế bào ung thư phát sin h và phát triển. N goài ra, nó cò n ngăn ngừa các b ện h liê n quan đ ến tim m ạch. Lưu ý: đ ể hấp thu tối đa, n ên dùng nhóm rau m àu cam với dầu thực vật. Tốt hơn là n ên luộc hoặc hầm loại thực phẩm này. - Rau củ màu đỏ: Có chứa ly co p en e, được b iết đ ến là chất chống ung thư, đặc b iệt là ung thư dạ dày và tử cung. N goài ra, ly co p en e còn có tác dụng ngăn ngừa các b ện h về tim m ạch và giảm lượng cholesterol. - Rau củ màu tím:Rất giàu chất chống oxy hóa. Những chất n ày giúp bảo v ệ vitam in E trong tế bào. N goài ra, nó còn giúp ngăn ngừa b ện h img thư và các b ện h về tim m ạch. Chú ý: cần p h ải sử dụng loại rau củ n ày khi còn tươi. - Rau củ màu vàng: Có chứ a n h iề u chất bioA avonoid rất tốt cho cơ thể. Ví dụ như k hoai tây có th ể ngăn ngừa và chữa cá c b ện h v iêm lo ét. M ón khoai tây b óc vỏ nướng rất có lợi cho h ệ tiêu hóa. - Rau củ màu xanh: G iàu chất d iệp lục, rất tôT cho hệ tim m ạch. Chất n à y cũng có tác dụng làm sạch gan, m áu, xoang m ũi, xoang trán và kích thích tiêu hóa. Loại rau củ n ày có th ể ăn sông hoặc chỉ ch ần qua nước sôi. 63 4 THÓI QUEN XẤU TRONG ÂN UỐNG Thói quen xốu không chừa ai, đỢc biệt là trong chuyện ăn uống: tranh thủ vừa làm việc vừa án uống qua loa, "làm' một vài cốc bia lúc tốì muộn rồi lăn ra ngủ, ớn đêm... Hậu quá là cỏ vóc dáng và thể lực bị hao mòn... Cần thay đổi nhưng làm sao đây? Nếu thay đổi những thói quen không tốt trong ăn uống một cách đột ngột theo kiểu “đoạn tuyệt” sẽ rất khó khăn. Tốt hơn, nên tìm đến những biện pháp thay thế có lợi. Hãy thử theo một vài gỢi ý dưới đây: 1) Đồ uống có cồn và cái dạ dày rỗng Bia, hay nước uống có cồn nói chung, chứa rất nhiều calorie. Vài vại bia tương đương 1/4 lượng calorie cơ thể bạn cần cho một ngày. Uông rượu bia với dạ dày xẹp lép, bạn vô tình trở thành kẻ thù của chính cơ thể mình. Những chất kích thích nhiều calorie này sẽ đi thẳng vào máu và được tích lại dưới dạng mỡ. Chúng khiến bạn ăn nhiều hơn so với bình thường dưới tác động của lượng insulin tăng lên để rồi sau đó, khi insulin giảm, bạn sẽ thèm ăn một cách không kiềm chế được, ngay cả .đối với những thức ăn không cần thiết cho cơ thể. 64 cồn là loại “thuốc độc”, làm gián đoạn quá trình sản suất glucose ữong cơ thể. Glucose trong máu giảm khiến bạn thấy đói và đó là lý do cơ thể thúc giục bạn ăn nhiều hơn. Uô"ng rượu bia khi đói sẽ làm bạn ngấu nghiến mọi thứ trong tầm mắt do đòi hỏi tăng lượng glucose lên của cơ thể. Sự thật glucose sẽ không tăng cho đến khi tất cả lượng cồn trong cơ thể bạn vừa nhận được thải hết ra ngoài. Nên làm gì? Trước khi nhấp một ngụm bia, hãy gắp một miếng thức ăn. Thức ăn khi vào đến dạ dày sẽ giữ không cho cồn hấp thụ nước quá nhanh. Nếu không kịp ăn, hãy uống một cố"c sữa. Protein trong sữa có thể làm giảm quá trình hút nước của cồn tới 3 lần, đồng nghĩa với việc sản xuấ't glucose của cơ thể không bị ảnh hưởng nhiều và bạn sẽ không có cảm giác đói. Nhờ đó bạn sẽ ăn ít hơn và có thể là cả uô'ng nữa. Khi ấy, đương nhiên cơ thể chỉ phải tích lượng calorie ít hơn. 2) Ăn nhiều trước khi đi ngủ “Căng da bụng, chùng da mắt” - sau một bữa “đã đời” hay đơn giản là ăn chơi, bạn đều thèm ngủ. Những nghiên cứu cho rằng ăn no trước khi ngủ làm tàng cân hiện vẫn gây tranh cãi. Tuy nhiên, nếu bữa ăn đó chứa nhiều carbohydrate, cơ thể sẽ không kịp chuyển hóa chúng thành năng lượng. Ngủ là trạng thái “phục hồi và tích trữ” của cơ thể, nếu trong ngày, hoạt động thể lực với việc nạp năng lượng không cân bằng, thức ăn “thừa” sẽ chuyển hóa sang dạng mỡ. 65 Nên ỉàm gì? Cảm giác đói vào đêm chưa hẳn là bạn đã cần ăn, đôi khi đó chỉ là cách mà cơ thể bạn “kêu” mệt. Tô"t hơn hết bạn nên ăn nhiều rau và thức ăn nạc trong bữa tối, vừa chứa ít calorie, vừa giúp bạn no lâu. Những loại rau chứa nhiều chất xơ, các loại protein nạc ít bị chuyển hóa thành mỡ hơn bởi chúng được sử dụng hầu hết cho việc nuôi dưỡng cơ thể. Nếu chỉ với rau, bạn không thấy no, không nạp đủ lượng calorie hàng ngày cho cơ thể, hãy chọn một bữa ăn nhẹ với hàm lượng protein cao, nhiều dinh dưỡng. Lươn gà hay pho mát làm từ sữa đã gạn kem là những thức ăn ít calorie hơn nhiều so với thịt và pho mát thường. 3) Uống nước hoa quả Nước hoa quả rất tô"t cho cơ thể. Đúng, không sai. Nước hoa quả chứa rất nhiều vitamin, tuy nhiên cũng chứa rất nhiều đường, thường là nhiều hơn lượng đường của chính loại quả đó. Đường trong cơ thể nếu không được sử dụng ngay sẽ chuyển hóa thành mỡ. Uô"ng nước hoa quả cũng giông như việc một quả bóng tuyết lăn từ trên dốc xuông. Quả bóng sẽ cuộn thêm tuyết sau mỗi vòng quay, đường sẽ tích lại trong cơ thể sau mỗi lần thưởng thức nước hoa quả của bạn. Nên Jàm gì? Hãy àn hoa quả tươi thay vì uống nước hoa quả ép! Hoa quả tươi chứa ít đường hơn nước quả đóng hộp, lại chứa nhiều 66 vitamin và dinh dưỡng hơn, cũng chứa nhiều chất xơ khiến bạn nhanh no hơn, làm cho đường chậm vào trong máu hơn. Điều đó sẽ giúp giảm hẳn nguy cơ bị đường chuyển hóa thành mỡ. 4) Ăn vặt Thức ăn vặt luôn là người bạn đồng hành tin cậy kéo bạn ra khỏi sự mệt mỏi trong khi làm việc. Tuy nhiên nó lại chính là nguyên nhân ảnh hưởng đáng kể đến vóc dáng của bạn. Thêm vào đó, hầu hết các loại him him, snack... đều mặn, sẽ không tốt cho huyết áp. Nên làm gì? Đừng mang cả túi to khoai tây chiên vào bàn làm việc. Thay vào đó, hãy chỉ lấy một vôh nhỏ. Ngoài ra hãy quản lý việc ăn vặt của mình trên... văn bản. Mỗi lần tay bạn tìm đến gói snack, hãy đánh dấu. Những con sô' có thể sẽ trở thành lời cảnh báo hiệu quả giúp bạn từ bỏ dần thói quen ăn vặt. Bạn cũng có thể chia ba bữa lớn trong ngày thành năm bữa nhỏ hơn, điều đó rất có lợi cho quá trình trao đổi chất của cơ thể, giúp cơ thể luôn “đầy”, vô hình chimg sẽ giúp bạn rất tích cực trong nỗ lực từ bỏ những gói snack thơm giòn hấp dẫn. “Giang sơn dễ đổi, bản tính khó dời”, nhất lại là những thói quen xấu liên quan đến ăn uô'ng. Tuy nhiên, nếu biết cách, bạn vẫn sẽ có thể nói lời tạm biệt với những thói quen làm hỏng vóc dáng cũng như thể lực của mình, để có thể sở hữu một cơ thể đẹp và khỏe mạnh. 67 7 NHÓM THỨC ẢN LÀM CHẬM TIẾN TRÌNH LÂO HÓA Bợn có lo sỢ nởm tháng làm yếu đi sức khỏe của mình, làm đau nhức các khớp xương, trí nhớ kém và da dẻ sồn sùi lão hóa? Bạn có thể yên tâm hơn bằng việc áp dụng những phương pháp ăn nông thông minh và khỏe mạnh. 1) Ngũ cấc dành cho tim khỏe mạnh Khi tuổi chúng ta càng cao, amino acid, còn gọi là homocysteine, hình thành và phát ưiển trong các mạch máu, gây nên tình trạng tắc nghẽn động mạch. Tuy nhiên, các loại ngũ cốc chứa nhiều acid folic sẽ giúp phá hủy homocysteine. Các nhà nghiên cứu cho biết, mỗi ngày cơ thể chỉ cần 400 Ịig (khoảng một tách bột ngũ côíc) là có thể giúp tim mạch được khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ mắc bệnh về tim mạch đến 40%. 2) Khoai tây chiên cho đôi mắt sáng Bạn cũng có thể thay thế bằng khoai lang chiên. Do chúng 68 dồi dào carotenoid, công dụng như một bức màn tự nhiên bảo vệ mắt chống lại tia u v . Nếu sỢ khoai chiên cung cấp quá nhiều mỡ, dầu, bạn có thể nấu chín chúng dưới dạng nướng hoặc luộc. 3) Các món rau cải, đồ nguội khai vị làm dẹp da Các loại xà lách, cà chua, rau sống, rau húng quế và hành tỏi... trong các món rau, đồ nguội khai vị có tác dụng hữu hiệu lên da. Nói chimg, bạn càng cần ăn nhiều rau cải xanh lá và trái cây tươi càng tốt, vừa có lợi cho sức khỏe, giữ gìn đưỢc vóc dáng và mang lại một làn da đẹp. 4) Sữa dành cho xương và răng khỏe mạnh Không chỉ trẻ nhỏ cần uống nhiều sữa mà cả người lớn cũng cần cung cấp một lượng sữa nhâ't định cho cơ thể mỗi ngày. Theo một nghiên cứu đăng trên tờ Ịoiưnal of Periodontology, những người mà hàng ngày tiêu thụ ít hơn 500mg calcium có nguy cơ phát ữiển các bệnh về răng lợi gấp đôi so với những người uống nhiều sữa khi về già. 5) Xà lách giúp tóc bạn khỏe mạnh và sáng bóng Nhiều người lầm tưởng rằng collagen chỉ tác dụng hữu hiệu lên làn da và không hữu 69 Bna hiệu cho những cơ quan khác. Ngày nay, collagen còn mang lại cho tóc vẻ sáng bóng và chắc khỏe. Vì vậy bạn phải kích thích sự sản xuất collagen trong cơ thể bằng cách dùng thật nhiều các loại xà lách trộn như rau diếp, rau bina và tăng cường cung cấp cho cơ thể vitamin c, một thành phần quan ữọng mà cơ thể cần để sản xuất collagen. Nếu tóc bạn dễ gãy rụng, đó là một dấu hiệu cơ thể đang thiếu vitamin c. 6) Ăn nhiều táo cho một trí nhớ tất Đã có rất nhiều nghiên cứu chứng minh: ăn nhiều táo một ngày hay ít nhất một trái táo/ngày không những có lợi cho sức khỏe mà còn hỗ trỢ rết tô"t cho trí não, mang lại một trí nhớ tốt ngay cả khi đã lớn tuổi. Một trái táo chứa một lượng lớn chất quercetin, một loại chết chông oxy hóa ngăn chặn sự phá hủy các tế bào não. 7) Và những loại thức ăn cần tránh - Để có một làn da trẻ trung xinh đẹp: Bạn cần phải kiên quyết cắt giảm các thức ăn ngọt nhất là các loại bánh ngọt, kẹo. Lượng đường của chúng tấn công vào collagen phá hủy sự mịn màng, mềm mượt của làn da khiến da sần sùi và nếp nhăn rõ ràng hơn. - Cho một trí nhớ tốt: Bạn cũng cần cắt giảm lượng caffeine nếu muốn có một trí nhớ tô"t và nhạy bén. Khi hấp thụ càng nhiều caffeine vào cơ thể thì lượng cortisol, một hormone gây stress càng tăng cao. 70 - Một quả tim khỏe mạnh: Bạn cần tránh ăn nhiều bơ vì chúng dễ chuyển hóa thành mỡ và âm thầm làm gia tăng cholesterol, xơ cứng động mạch và nhất là khi tuổi càng cao chúng sẽ cắt giảm lượng máu vào nuôi các tế bào, cơ bắp... - Giữ răng chắc khỏe: Nếu bạn uô"ng nhiều bia rưỢu, nhất là rượu đỏ hay rưỢu trắng, thành phần của chúng có chứa nhiều anthocyanin làm răng kém khỏe và cũng dễ làm vàng ràng bạn. 71 NHỬNG ĐIỀU CHƯA BIẾT VỀ TIẾN TRÌNH LÃO HÓA Người già rốt giàu kinh nghiệm sống và là điểm tựa tinh thổn cho con cháu, song tiếc thay cơ thể của họ lợi chịu sự tàn phá khắc nghiệt của thời gian. Vì vậy, làm thế nào để sống trường thọ và khỏe mợnh luôn là đề tài nghiên cứu của cộng đồng khoa học. Tiến trình lão hóa qua từng giai đoạn - Độ tuổi 20-30: Đầy là khoảng thời gian cơ thể phát triển mạnh mẽ. Sự trao đổi chất và chức năng sinh học của cơ thể hoạt động tối đa. ở đàn ông, cơ thể sản xuất rất nhiều hormone sinh dục testosterone từ 17 đến 26 tuổi, sau đó có khuynh hướng giảm dần. Từ giữa giai đoạn này, não bắt đầu suy thoái về chất lượng, và co lại dần khoảng 2% mỗi 10 năm. Qua độ tuổi 25, sức mạnh cơ bắp bắt đầu suy giảm mà con người khó nhận thấy. - Độ tuổi 30-40: Những dấu hiệu của tuổi già bắt đầu xuất hiện, trước tiên là lớp da bắt đầu mảnh, có vài nếp nhăn. Từ 37 tuổi, khả năng sinh sản của phụ nữ bắt đầu giảm. Đôd với phái nam, chứng hói đầu phát triển (nếu có di truyền). - Độ tuổi 40-50: Sự trao đổi chất chậm dần và ở nhiều người 72 cuộc chiến chống béo phì thực sự bắt đầu: vòng eo, bắp đùi có dấu hiệu nở ra. Nếu không tập thể dục, năng lực hoạt động của buồng phổi và tim có thể giảm tới 10%. - Độ tuổi 50-60: Đối với phụ nữ, hàm lượng oestrogen giảm hẳn và thời kỳ mãn kinh bắt đầu. ở độ tuổi này, cứ 5 phụ nữ thì có một người bị chứng loãng xương do thiếu calcium. Đối với đàn ông, cơ bắp bắt đầu teo dần, da chùng lại và có khuynh hướng mau mất sức trong lao động. - Độ tuổi 60-100: Giai đoạn này các cụ hay bị mất ngủ, hệ miễn dịch yếu dần. Sau 65 tuổi, căn bệnh Alzheimer có nhiều nguy cơ phát triển. Da mặt không còn độ đàn hồi, tạo ra chỗ trũng trên khuôn mặt, hốc cổ. Bí quyết trường thọ và khỏe mạnh Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy, sự trường thọ phần lớn phụ thuộc vào yếu tố di truyền. Tuy nhiên, cũng có một sô" biện pháp giúp sống láu và khỏe mạnh; - Tập thể dục: Vận động thường xuyên không chỉ giúp duy trì tính linh hoạt, đàn hồi và sự cân bằng của các khớp xương, mà còn giữ cho trí não được minh mẫn và hệ tim mạch khỏe mạnh. - Giảm stress: Theo một nghiên cứu trên những phụ nữ 100 tuổi của Trung tâm Y khoa Boston (Mỹ), các cụ có cuộc sống tích cực, hoà đồng và thái độ ung dung thoải mái, thì có khuynh hướng ít bị loạn thần kinh chức năng. - Thời gian mang thai: Một số nghiên cứu mới đây trên tạp 73 TẬP THỂ DỤC LẢ MỘT TRONG NHỮNG BÍ QUYẾT GIÚP SỐNG LÂU VÀ KHỎE MẠNH. chí Nature cho thấy, phụ nữ mang thai lần đầu trong độ tuổi 30-40 có khuynh hướng sống thọ hơn. Giấc ngủ: Một khám phá của Hiệp hội Ung thư Mỹ cho thấy, người ngủ quá nhiều có sức khỏe tệ hơn người ngủ đủ thời gian. Một người trimg bình ngủ 7 giờ/ngày có tỷ lệ tử vong thấp nhất, còn 9 giờ/ngày có nguy cơ cao. Bữa ăn: Chủ yếu ăn nhiều hoa quả, rau xanh ít qua chế biến, ngũ cốc dạng hạt như đậu Hà Lan, củ quả và uôíng đều đặn sữa chua. Ăn cải bắp, cải bông, cam chanh, uô"ng đủ nước mỗi ngày giúp nước tiểu sạch. Dùng dầu ô liu thay cho mỡ động vật. Ngoài ra có thể dùng trà xanh, trà đen... giải khát mỗi ngày. 74 9 MẸO GIÚP BẠN YÊU ĐỜ\ HƠN 1) Thức giấc vào một giờ nhất định vào mỗi sáng là cách giúp nhịp sinh học luôn điều hòa, có lợi cho cả thể chất lẫn tinh thần. Nếu bạn không điều độ, cơ thể sẽ mất nhiều thời gian “chỉnh” lại đồng hồ thức ngủ của cơ thể, gây mệt mỏi, uể oải. 2) Tắm vào buổi sáng: Nước bắn mạnh lên da chẳng những giúp máu huyết lưu thông mà còn tạo ra các ion âm cực, các ion này có tác dụng làm tinh thần phấn chấn, tăng luồng oxy đến não bộ. 3) Ăn sáng tử tế: Quá trình trao đổi chất chậm lại vào ban đêm, nếu bỏ ăn sáng, não bộ không có nhiên liệu để hoạt động, bạn sẽ thấy mệt mỏi và dễ cáu hơn. 4) Ăn nhiều hải sản: Người ăn cá hơn 2 lần mỗi tuần ít bị ữầm uất hơn. Chất béo omega-3 trong cá có tác dụng làm giảm bực bội ở phụ nữ, giảm nguy cơ đau tim, giảm các chứng viêm sưng, giúp tăng cường sự chú ý. 5) Án nhiều loại trái cây: Nên ăn mỗi ngày 1 trái táo, 1 trái xoài, 1 trái kiwi và 1 chút bưởi. Ản trái cây nhiều loại là cách hay nhất để tăng cường hệ miễn dịch. 75 6) Nhai kỹ thức ăn: Sự tiêu hóa bắt đầu ngay từ trong miệng, không phải từ bao tử. Trong nước bọt có nhiều enzyme, vô'n tiết ra do quá trình nhai và giúp tiêu hóa thực phẩm tô"t hơn. Một điểm lợi nữa của việc nhai chậm và kỹ là bạn sẽ thưởng thức mùi vị thực phẩm và tránh ăn nhiều hơn, không tô"t cho sức khỏe. 7) Ngồi ngay ngắn: Ngồi và đứng thẳng giúp các cơ quan nội tạng không bị chèn ép. 8) Vận động cơ thể: Mỗi ngày bạn nên tập thể dục trong vòng 10 phút. Khi tập luyện như thế, não bộ tiết ra nhiều endorphin, chất làm con người thấy hạnh phúc, thư thái trong lòng. 9) Hành động tử tế: Bạn mỉm cười với người hàng xóm, nhường chỗ trên xe buýt cho một cụ già, lắng nghe nỗi lòng của một người bạn thân, giúp một em bé xếp chiếc tàu giấy, bạn sẽ cảm nhận một hạnh phúc nhẹ nhàng. 76 THỂ NÀO LÀ CHẾ Độ ĂN LÀNH MẠNH? Biết phân biệt đâu là dinh dưỡng có lợi và đâu là dinh dưỡng có hợi, là vốn đề then chốt để bợn có một sức khỏe tốt từ các bữa õn thường ngày. Ản có chọn lọc Những ứiay đổi đơn giản trong việc lựa chọn thực phẩm hay chế độ ăn uống khoa học có thể đem lại cho chúng ta một sức khỏe dồi dào, một cuộc sống khỏe manh và kéo dài tuổi thọ. V Chất đạm Chất đạm có ích: Cung cấp các amino acid, cần thiết cho quá trình cấu tạo và “tu bổ” các mô, tế bào (như cơ, da, tóc và móng). Những chất đạm này có chứa hàm lượng cholesterol và chất béo bão hoà (chất béo gây hại cho sức khỏe) rất thấp. Nguồn cimg cấp chủ yếu là từ cá hồi, đậu đỗ, các sản phẩm được chế biến từ đậu nành, các loại hạt (hạt hướng dương hay hạt bí), quả (quả mận hay quả hạnh) và bơ lạc. Chất đạm gây hại: Trái ngưỢc với chất đạm có lợi, trong chúng có chứa nhiều chất béo bão hoà, hàm lượng cholesterol cao. Thường thì lượng chất đạm này có nhiều trong các loại thịt, xúc xích hay lạp xường. Mặc dù chúng vẫn có thể cung 77 cấp cá c am ino a cid th iết y ế u cho cơ th ể, song b ên cạ n h đó ch ú n g cũ n g có th ể là m tắ c n g h ẽ n đ ộn g m ạ ch và là m tổ n thương đ ến hệ thống m iễn dịch của cơ thể. 2) Chất béo Chất béo có lợi: N guồn cung cấp chủ y ếu là từ các lo ạ i dầu thực vật như dầu ôliu , dầu phông, dầu nành ... Các chất b éo n ày tham gia tích cực trong quá trình hấp thụ vitam in, chống oxy hóa. Chất béo gây hại: Là những chất b éo có n h iều trong bơ sữa cò n nguyên kem . N ếu bạn “n ạ p ” m ột lượng lớn chất b éo n ày vào cơ th ể, chúng sẽ gây cho bạn những rắc rối, ví như bạn dễ có nguy cơ bị m ắc các b ện h tim m ạch, đột quỵ, h u yết áp cao và b ện h b éo phì. 3) Chất đường Chất đường có lợi: Có n h iều trong các lo ạ i thực phẩm như bông cải, bí, rau xanh (loại có n h iều lá), đậu và các lo ạ i hoa quả. Đ ây là lo ạ i đường không qua c h ế b iến . Chúng giúp giảm hàm lượng cholesterol, kích thích tiêu h óa, đ iều chỉnh lượng đường và in su lin trong m áu. Chất đường có hại: Là các lo ạ i đường đã qua tinh ch ế, có n h iều trong b ánh kẹo, sữa có đường, nước g iả i khát. N ếu ăn n h iều sẽ làm tăng lượng đường trong m áu, có nguy cơ bị m ắc các b ện h như đái tháo đường, cao huyết áp. Ă n thức ăn giàu chất dinh dưỡng, chứa n h iều chất chông oxy h óa và chất xơ sẽ giúp cho cơ th ể có khả năng chông lạ i b ện h tật, cải th iện tình trạng sức khỏe. 78 TUÂN THỦ 5 NGUYÊN TẮC cơ BẢN Dưới dây là 5 cách giúp bạn có dược chế dộ ăn uống khỏe mạnh - Lựa chọn rau xanh: Ản những loại rau có chứa nhiều vitamin A, c, B2, cũng như có chứa nhiều calcium và kali. - Ăn gạo cám thay cho gạo trắng: Bởi lẽ trong gạo cám có chứa hàm lượng vitamin B2 nhiều hơn gạo trắng. Quá trình tiêu hóa gạo cám chậm hơn gạo trắng vì vậy bạn có cảm giác no lâu hơn. HOA QUẢ TƯƠI CÓ NHIẾU CHẤT x ơ VÀ CẤC VITAMIN MÀ LẠI KHÔNG CHỬA CÁC CHẤT BÉO GĂ Y HẠI. 79 - uống trà xanh, trà búp hay trà thảo dược thay cho soda hay các loại nước ngọt thông thường. Người ta đã chứng minh được rằng trong các loại ưà có chứa nhiều chất chông oxy hóa, và hàm lượng đường thếp, đem nhiều ích lợi cho sức khỏe. - Thay sữa bò có chứa nhiều kem và đường bằng sữa đậu nành. Bởi sữa đậu nành hoàn toàn không chứa cholesterol gây hại cho sức khỏe, đặc biệt giúp cơ thể dễ hấp thu calcium, vitamin D, B6, acid béo omega-3. - Thay vì ăn món kem, hãy ăn hoa quả tươi, để tráng miệng. Bởi hoa quả có chứa nhiều chất xơ, và các vitamin mà lại không chứa các chất béo gây hại. 80 NGHỆ THUẬT ÃN UỐNG Án 3 bữa một ngày từ lâu đã trở thành thói quen của háu hết tốt cá mọi người. Tuy nhiên, án như thế nào, ăn bao nhiêu và ăn trong tâm trọng thế nào là những điều dáng phái lưu ý để có một cơ thể khỏe mạnh. Bữa tôl đối với nhiều người là bữa ăn đoàn tụ gia đình sau một ngày làm việc mệt mỏi. Tuy nhiên, rất nhiều nhà khoa học cho rằng, bữa ăn thứ ba trong ngày là quá sức đôi với cơ thể, khiến con người nhanh già. Theo ý kiến của họ, bữa sáng ỉà không thể bỏ, bữa trưa phải ăn nhiều, còn bữa tối thì nên ăn kiêng. Ăn bao nhiêu thì đủ? Điều này tùy thuộc vào từng cá nhân. Tuy nhiên, nên nhớ rằng: bạn cần phải biết dừng lại khi bạn còn chưa cảm thấy chán. Điều đó rất tô"t, giúp bạn sống lâu và không mắc các bệnh về tiêu hóa. Nhai kỹ thức ăn có ý nghĩa rất quan trọng trong việc ăn uống. Nó giúp bạn tránh được rất nhiều bệnh về dạ dày. Đồng thời, nhai kỹ giúp cho tiêu hóa tốt hơn và có thế lấy hết các chất có lợi từ thức ăn. Không nên uống nước trong khi ăn. Chúng ta chỉ nên ăn những thực phẩm chứa một lượng nước vừa phải, để hệ tiêu 81