🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook Ba Người Thầy Vĩ Đại Ebooks Nhóm Zalo Thông tin sách Tên sách: Ba người thầy vĩ đại Nguyên tác: The Saint, the Surfer, and the CEO Tác giả: Robin Sharma Người dịch: Nguyễn Xuân Hồng Công ty phát hành: Thái Hà Nhà xuất bản: NXB Dân Trí Trọng lượng vận chuyển: 350g Kích thước: 13 x 20.5 cm Số trang: 356 Ngày xuất bản: 05/2013 Giá bìa: 79.000₫ Thể loại: Kỹ năng sống Thông tin ebook Type+Làm ebook: thanhbt Ngày hoàn thành: 15/05/2015 Dự án ebook #119 thuộc Tủ sách BOOKBT Ebook này được thực hiện nhằm chia sẻ cho những bạn không có điều kiện mua sách! Còn nếu bạn có khả năng hãy mua ủng hộ nha! Thư viện ebook miễn phí www.Sachvui.com Giới thiệu Thư viện ebook miễn phí www.Sachvui.com Câu chuyện đặc biệt về cách sống theo những gì mình mong muốn. “Tôi đã nếm trải nhiều thất bại trong hành trình đi qua những tháng ngày của mình. Thế nhưng, mỗi chướng ngại cuối cùng đều lại chính là một bàn đạp đưa tôi gần hơn nữa tới chân lý trong tâm khảm và cuộc đời tốt đẹp nhất của mình. Cho dù tôi có thu thập được bao nhiêu tài sản vật chất đi chăng nữa thì cái thằng người mà tôi nhìn thấy trong tấm gương phòng tắm mỗi buổi sáng vẫn y nguyên - tôi không hề hạnh phúc hơn và không hề cảm thấy tốt hơn tí nào. Suy ngẫm nhiều hơn về thực trạng cuộc sống của mình, tôi bắt đầu nhận thức được sự trống rỗng ngay trong tim mình. Tôi bắt đầu chú ý đến những tiếng thầm thì lặng lẽ của con tim, những điều chỉ dẫn tôi rời bỏ nghề nghiệp mình đã chọn và bắt đầu quá trình tìm kiếm tâm hồn một cách nghiêm túc. Tôi bắt đầu suy nghĩ về lý do tại sao tôi lại ở đây, trên hành tinh này, và nhiệm vụ cụ thể của tôi là gì. Tôi tự hỏi tại sao cuộc đời mình lại không có tác dụng và cần phải thực hiện những thay đổi sâu sắc nào để giúp mình đi đúng hướng. Tôi xem xét những niềm tin cốt lõi, những giả định, và những lăng kính mà mình nhìn ra thế giới, và tôi tự cam kết làm sạch những lăng kính không lành mạnh.” “Cuốn sách này là một tác phẩm hư cấu. Đây là câu chuyện về một người đàn ông có tên Jack Valentine mà đường đời có nhiều điểm giống với tôi. Có cảm nhận rất không đầy đủ với tư cách một con người, anh ấy lên kế hoạch tìm kiếm tri thức để sống một cuộc sống hạnh phúc hơn, khoẻ khoắn hơn và đẹp hơn.” Những “Câu hỏi cuối cùng” là một điều kì lạ mà Jack nghe được từ người bệnh nhân già nằm cùng phòng với anh - ông Cal. Chỉ sau một buổi tối trò chuyện cùng ông, Jack đã nhận thấy những sự thay đổi đang diễn ra trong mình. Và từ đây, chuyến hành trình đến Rome, Hawaii và New York cùng những khám phá mới mẻ mà anh học được từ ba người thầy vĩ đại trong cuộc đời đã giúp anh trả lời được ba câu hỏi mà cha anh - Cal Valentine đã nói trước khi ông qua đời: - Ta đã SỐNG một cách KHÔN NGOAN chưa? - Ta đã YÊU THƯƠNG chưa? - Ta đã CỐNG HIẾN thật nhiều chưa?’ Cuốn sổ mà cha Mike - người thầy đầu tiên ở Rome đưa cho Jack đã đúc kết 10 điều mà anh đã học được trong suốt cuộc hành trình: 1. Công việc chính của mọi con người là công việc nội tâm. 2. Hãy xem cuộc sống của mình như một trường học dạy cách trưởng thành. 3. Hãy thành thật với chính mình - cuộc sống tốt đẹp nhất là cuộc sống chân thật. 4. Hãy nhớ rằng chúng ta thu nhận những gì chúng ta phát ra. 5. Chúng ta nhìn nhận thế giới không như chính nó mà như chúng ta nghĩ. 6. Hãy sống bằng trái tim của bạn - tri thức của nó không bao giờ nói dối. 7. Hãy đắm mình trong sự tò mò của cuộc đời bạn. 8. Hãy chăm lo cho chính bạn. 9. Hãy xây dựng những kết nối của con người. 10. Hãy để lại một di sản. Về tác giả Robin Sharma là một trong những nhà cố vấn được tin cậy nhất thế giới trong việc lãnh đạo cá nhân và tổ chức. Là người sáng lập Tập đoàn Sharma Leadership International, một công ty tư vấn chuyên giúp các tổ chức phát triển những nhân viên Lãnh-đạo-Không-Chức-danh, các khách hàng của ông bao gồm nhiều công ty trong danh sách Fortune 500 như Microsoft, IBM, GE, FedEx, BP, Nike, Unilever và Kraft, cũng như những tổ chức như Đại học Yale và YPO. Trong một cuộc khảo sát độc lập về những nhà cố vấn lãnh đạo hàng đầu, Robin Sharma xếp thứ 2, cùng với Jack Welch và Rudy Giuliani. Robin cũng là đồng sáng lập của 960vets.com, một tài nguyên huấn luyện trực tuyến để giúp các cựu chiến binh Mỹ thành công trong việc hòa nhập vào cuộc sống đời thường. Là tác giả của 9 cuốn sách bán chạy nhất nói về kỹ năng lãnh đạo bao gồm những cuốn sách bom tấn The Greatness Guide và The Monk Who Sold His Ferrari, sách của Robin bán được hàng triệu bản ở hơn 55 quốc gia và được dịch sang gần 75 ngôn ngữ, khiến ông trở thành tác giả được đọc nhiều nhất trên thế giới. Là một người làm từ thiện, Sharma giúp những trẻ em khó khăn nhận ra tiềm năng lãnh đạo của mình thông qua Quỹ Từ Thiện Robin Sharma Dành Cho Trẻ Em. Các sách đã xuất bản ở Việt Nam: - Nhà Lãnh Đạo Không Chức Danh - Ba Người Thầy Vĩ Đại - Điều Vĩ Đại Đời Thường - Đời Ngắn Đừng Ngủ Dài Mục lục LỜI CẢM ƠN LỜI GIỚI THIỆU 1. NHỮNG KHỞI ĐẦU MỚI 2. LÊN ĐƯỜNG VỊ THÁNH 3. KHÁM PHÁ CÁCH THẾ GIỚI THẬT SỰ VẬN HÀNH 4. SỐNG ĐÚNG VỚI BẢN NGÃ ĐÍCH THỰC CỦA MÌNH 5. Ô CỬA KÍNH MÀU 6. TRUY TÌM CĂN NGUYÊN NGƯỜI LƯỚT SÓNG 7. GẶP GỠ BẬC THẦY CỦA TRÁI TIM 8. ĐI VÀO CÕI HUYỀN BÍ 9. TRƯỞNG THÀNH TỪ BÃI BIỂN 10. LƯỚT SÓNG VÀ TÌNH YÊU DÀNH CHO CHÍNH MÌNH NỮ CEO 11. NGƯỜI CHO ĐI NHIỀU NHẤT SẼ THẮNG 12. TÌNH YÊU LÀ MỘT CÔNG CỤ KINH DOANH 13. CON ĐƯỜNG ĐÍCH THỰC ĐI TỚI THÀNH CÔNG 14. SỐNG ĐÚNG VỚI KHÁT VỌNG VÀ ƯỚC MƠ 15. CỬA NGÕ ĐI TỚI MỘT CUỘC SỐNG TƯƠI ĐẸP VỀ TÁC GIẢ LỜI CẢM ƠN Tôi thật “có phúc” vì có một đội ngũ hậu thuẫn gồm những người bạn, gia đình và đồng nghiệp, những người đã giúp tôi trong mọi chặng của cái hành trình mà tôi gọi là đời người. Họ xứng đáng nhận được những lời cảm ơn sâu sắc và chân thành. Và vì thế tôi xin bày tỏ lòng biết ơn của mình tới tất cả mọi người vì đã hỗ trợ tôi bước đi trên con đường của riêng mình. Xin đặc biệt cảm ơn tới nhóm của tôi tại Sharma Leadership International. Tất cả các bạn đều là những con người tuyệt vời và tôi rất thích làm việc cùng các bạn. Xin cảm ơn những khách hàng của chúng tôi trên khắp thế giới vì đã mời tôi tới doanh nghiệp của các bạn với tư cách là một diễn giả về vai trò lãnh đạo, một huấn luyện viên, và một chuyên gia tư vấn. Cũng xin cảm ơn những khách hàng cá nhân đã truyền cảm hứng cho tôi bằng lòng dũng cảm của họ, cũng như sự nhiệt thành trong việc khám phá những lĩnh vực mới của cuộc sống. Và xin cảm ơn nhóm The Monthly Coach vì đã nhìn ra giá trị ở những gì tôi tin tưởng. Cảm ơn Ken Brovoning, người đại diện của tôi vì đã cảm nhận được tầm nhìn của tôi rất nhanh, vì đã nhìn thấu những gì tôi phải đưa ra, và vì đã làm cho mọi việc trở thành hiện thực. Tôi xin cảm ơn sự hỗ trợ và nỗ lực tuyệt vời của cả nhóm ở Nhà xuất bản Hay House tại California. Tôi thấy mình thực sự may mắn được là một trong những tác giả của các bạn. Tôi sẽ không thể là tôi nếu thiếu bạn bè của mình, những người đã giúp định hình nên suy nghĩ của tôi và hậu thuẫn con đường tôi đi. Gửi anh trai tài năng của tôi, Tiến sĩ Sanjay Sharman - một con người tràn đầy ý tưởng, sức sáng tạo và tình yêu thương vô điều kiện - anh không thể biết em kính trọng anh đến thế nào. Anh và Susan, người vợ tài năng và xuất sắc không kém của anh, là những hình mẫu cho em trong nhiều việc. Những lúc em cần nhất, cả hai anh chị đã đứng bên em, và em biết ơn điều này mãi mãi. Cũng xin cảm ơn cháu Neel vì đã luôn đem lại niềm vui cho chú. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng, tình yêu thương và lòng biết ơn dành cho Mẹ tôi, Shashi, và Cha tôi, Shiv. Con nợ cha mẹ rất nhiều và biết ơn món quà mà cha mẹ dành cho con - sự chỉ bảo, tình yêu thương và sự ủng hộ. Con biết cha mẹ đã làm thật nhiều điều cho con. Người ta vẫn nói chúng ta lựa chọn cha mẹ của mình - một trong những món quà lớn nhất của đời con chính là lựa chọn được cả cha và mẹ. Xin đặc biệt cảm ơn Jill Hewlett, cảm ơn em vì tình yêu, trí tuệ và sự ủng hộ lớn lao dành cho anh. Và xin dành cho các con yêu của tôi, Colby và Bianca những lời cảm ơn từ tâm khảm vì tất cả những món quà mà các con đã mang tới cho ba và vì đã làm cho cuộc đời ba ngập tràn tình yêu thương vô bờ bến. LỜI GIỚI THIỆU Cuốn sách này là một tác phẩm hư cấu. Đây là câu chuyện về một người đàn ông có tên Jack Valentine mà đường đời có nhiều điểm giống với tôi. Thông qua một loạt cuộc gặp gỡ với ba người thầy đặc biệt, Jack phát hiện ra một triết lý mạnh mẽ để định hình lại cuộc sống và tiếp cận vận mệnh của mình. Những bài học Jack tiếp thu được qua chuyến phiêu lưu phi thường của anh ấy cũng sẽ khiến bạn tạo ra những thay đổi tuyệt vời trong đời mình. Làm thế nào tôi biết được điều này? Bởi vì đó chính là những bài học đã biến cải cuộc đời tôi. Tôi đã nếm trải nhiều thất bại trong hành trình đi qua những tháng ngày của mình. Thế nhưng, mỗi chướng ngại cuối cùng đều lại chính là một bàn đạp đưa tôi tới gần hơn với chân lý trong tâm khảm và cuộc đời tốt đẹp nhất của mình. Nhiều năm trước, tôi là một luật sư, theo đuổi sự thành đạt và tất cả những cám dỗ vật chất đi kèm với nó, nghĩ rằng đây chính là cuộc đời mình. Nhưng khi tôi làm việc tích cực hơn và đạt được nhiều hơn, tôi nhận ra rằng thực sự chẳng có gì thay đổi cả. Cho dù tôi có thu thập được bao nhiêu tài sản vật chất đi chăng nữa thì cái thằng người mà tôi nhìn thấy trong tấm gương phòng tắm mỗi buổi sáng vẫn y nguyên - tôi không hề hạnh phúc hơn và không hề cảm thấy tốt hơn tí nào. Suy ngẫm nhiều hơn về thực trạng cuộc sống của mình, tôi bắt đầu nhận thức được sự trống rỗng ngay trong tim mình. Tôi bắt đầu chú ý đến những tiếng thầm thì lặng lẽ của con tim, những điều chỉ dẫn tôi nên rời bỏ nghề nghiệp mình đã chọn và bắt đầu quá trình tìm kiếm tâm hồn một cách nghiêm túc. Tôi bắt đầu suy nghĩ về lý do tại sao tôi lại ở đây, trên hành tinh này, và nhiệm vụ cụ thể của tôi là gì. Tôi tự hỏi tại sao cuộc đời mình lại không có tác dụng và cần phải thực hiện những thay đổi sâu sắc nào để giúp mình đi đúng hướng. Tôi xem xét những niềm tin cốt lõi, những giả định và những lăng kính mà mình nhìn ra thế giới và tôi tự cam kết làm sạch những lăng kính không lành mạnh. Trong suốt giai đoạn biến đổi quyết liệt này, tôi đọc những cuốn sách về tự lực cánh sinh, về vai trò lãnh đạo cá nhân, về triết học và duy linh. Tôi tham gia nhiều khóa học phát triển bản thân. Tôi thay đổi chế độ ăn uống, lối suy nghĩ, và hành vi của mình. Cuối cùng, cái con người mà tôi phát triển đến là một con người đáng tin cậy hơn, hòa hợp hơn, và uyên bác hơn cái con người trước kia của tôi. Tôi sẽ là người đầu tiên nói với bạn rằng, ở nhiều khía cạnh, tôi vẫn chỉ là một kẻ nhập môn trong hành trình tự khám phá này. Đỉnh quả núi này là chân quả núi tiếp theo của tôi, và quá trình khám phá con người của tôi là một quá trình không bao giờ kết thúc. Ngay cả lúc này, khi tôi viết ra những dòng này, tôi vẫn đang di chuyển qua một giai đoạn biến đổi cá nhân toàn diện khác và đánh giá lại những giá trị cơ bản nhất của mình, cùng với cách tôi nhìn nhận thế giới. Nhưng tôi cố gắng hòa nhã với bản thân. Tôi nhắc mình rằng tôi phải kiên nhẫn và đừng hấp tấp vội vàng. Mỗi ngày sẽ mang lại sự rõ ràng hơn, chắc chắn hơn, và những hạnh phúc mới. Và với tôi, đó là những gì cuộc sống tươi đẹp đang mở ra này mang lại. Tôi hy vọng cuốn sách 3 người thầy vĩ đại này sẽ lay động bạn ở mức độ thật sâu. Nếu bạn thực sự muốn “sở hữu” tài liệu này, thì tôi gợi ý rằng trong vòng 24 giờ sau khi đọc xong cuốn sách, bạn hãy ngồi xuống và chia sẻ triết lý bạn học được với ai đó mà bạn quan tâm. Điều này sẽ làm sáng tỏ hiểu biết của bạn và hỗ trợ việc kết hợp những bài học vào cuộc sống của bạn. Tôi cũng hy vọng rằng bạn thấy vui khi vận dụng kiến thức của cuốn sách này. Đem một cảm nhận rất trẻ thơ về những điều kỳ diệu và niềm say mê cho những gì bạn sẽ khám phá trên những trang sách sau đây chính là một trong những cách tốt nhất để trở thành con người mà tôi biết bạn mong muốn. Xin cảm ơn bạn đã dành cho tôi đặc ân được chia sẻ tác phẩm này với bạn. Tôi chúc bạn có một cuộc sống đầy triển vọng, niềm vui và bình an. Và tôi hy vọng rằng bạn sẽ thực hiện phần việc của mình để giúp xây dựng nên một thế giới mới. ROBIN SHARMA 1. NHỮNG KHỞI ĐẦU MỚI “Tất cả chúng ta, cho dù chúng ta có là các chiến binh hay không, đều có một phân vuông cơ hội thỉnh thoảng xuất hiện ngay trước mắt. Sự khác biệt giữa một người bình thường và một chiến binh là chiến binh nhận thức được điều này và luôn cảnh giác, thận trọng chờ đợi, để khi cái phân vuông cơ hội này xuất hiện, anh ta sẽ chớp lấy.” - Carlos Castaneda *** Tôi chưa bao giờ cảm thấy đau đớn nhiều như vậy trong cuộc đời mình. Bàn tay phải của tôi run rẩy không sao kiểm soát nổi, và máu tràn khắp chiếc áo sơ mi trắng tinh của tôi. Đó là một sáng thứ Hai, và ý nghĩ duy nhất lấp đầy đầu tôi là đây không phải là một ngày đáng để tôi chết. Khi tôi nằm bất động trong xe hơi của mình, tôi bị tác động bởi sự im ắng của hiện trường. Không một ai trong chiếc xe tải vừa va chạm với tôi rúm ró đến như vậy. Những người đứng xem xúm đông đỏ tại hiện trường trông đầy khiếp hãi. Và giao thông gần như tắc nghẽn hoàn toàn. Tất cả những gì tôi nghe thấy là tiếng lá sột soạt trên những tán cây dọc bên đường. Hai người đứng ngoài chạy lại, bảo tôi rằng lực lượng hỗ trợ đang trên đường tới và tôi đừng có bất kỳ cử động gì. Một trong số họ nắm tay tôi và bắt đầu cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin hãy giúp người đàn ông này. Xin hãy bảo vệ ông ấy.” Chỉ mấy phút sau, một đoàn xe cấp cứu, xe cứu hỏa, và xe tuần tra cảnh sát vây kín hiện trường tai nạn với những tiếng còi chói tai. Mọi thứ dường như chậm lại, và một cảm nhận bình yên rất lạ lướt qua tôi khi các nhân viên cứu hộ bắt đầu công việc của họ một cách bài bản, thể hiện rõ tác phong làm việc lúc khẩn trương. Tôi cảm thấy mình như một nhân chứng - như thể tôi đang đứng ở một vị trí rất cao phía trên để nhìn toàn bộ mọi việc diễn ra. Việc tiếp theo tôi có thể nhớ được là mình tỉnh lại trong một phòng bệnh tỏa ra mùi chanh tươi và thuốc tẩy. Tôi sẽ chẳng bao giờ quên cái mùi ấy. Cơ thể tôi được quấn trong mấy lớp băng gạc, và cả hai chân tôi đều bị nẹp cứng. Cánh tay tôi đầy những vết bầm tím. Người đón chào tôi là một y tá trẻ trung xinh đẹp. “Anh Valentine! Tôi thật không tin nổi anh tỉnh lại được! Để tôi đi gọi bác sĩ,” cô nói trong khi hấp tấp bấm hệ thống liên lạc nội bộ lắp ngay cạnh giường tôi. Khi cô ấy kết thúc cuộc đàm thoại, tôi rền rĩ: “Hãy gọi tôi là Jack,” cố gắng tỏ ra bình thường trước những gì tôi biết là một tình thế rất nghiêm trọng. “Tôi đang ở đâu vậy nhỉ?” “Anh đang ở Bệnh viện Đa khoa Lakeview, anh Jack ạ. Đây là phòng Chăm sóc Đặc biệt. Anh bị tai nạn vào tuần trước. Nói thật với anh, anh rất may mắn mới còn sống đấy.” “Tôi hả?” Tôi bẽn lẽn hỏi. “Ừm,” cô y tá đáp lại bằng một nụ cười miễn cưỡng trong khi mắt nhìn lên những bảng theo dõi ở cuối giường tôi. “Anh bị hôn mê sau khi bị một chiếc xe tải không mui đâm phải. Nhân viên cứu hộ đưa anh tới đây không tin rằng anh sống được sau vụ va chạm. Nhưng mà thôi, việc duy nhất anh cần quan tâm lúc này là điều trị khỏi những vết thương kinh khủng và đôi chân bị gãy của mình. Anh sẽ ổn thôi - tôi nói rồi, anh đúng là một người cực kỳ may mắn.” May mắn không phải là từ tôi gắn cho mình nhưng trong tình huống này, tôi có thể hiểu ý cô ấy. Tôi đã rất có phước mới còn sống được. “Tại sao tôi chỉ có một mình trong phòng này?” Tôi thắc mắc khi nhìn xung quanh. “Tôi đâu có bận tâm nếu có thêm ai đó cùng phòng.” “Anh chỉ vừa mới tỉnh lại được vài phút, Jack. Hãy nghỉ ngơi và dành chút thời gian hít thở đi. Nhớ nằm yên. Bác sĩ của anh sẽ tới đây ngay thôi - ông ấy cực kỳ lo lắng cho anh.” *** Trong khi ngày hôm đó trôi dần và cả đoàn bác sĩ, y tá xuất hiện, kiểm tra rồi động viên tôi, tôi bắt đầu hiểu được đầy đủ mức độ nghiêm trọng trong vụ tai nạn của mình. Người lái chiếc xe tải đã chết ngay tức thì, và bác sĩ của tôi thẳng thắn thông báo cho tôi biết rằng ông ấy đã nghĩ tôi chẳng bao giờ phục hồi ý thức được nữa. “Tôi chưa bao giờ thấy một trường hợp nào như thế này cả,” ông ấy nói rất thật lòng. Nhưng ngay lập tức tôi nghĩ trong đầu rằng chuyện này xảy ra vì có lý do. Mọi thứ xảy ra đều có lý do, và trong đời chẳng có gì là ngẫu nhiên cả - tôi biết bạn đã từng nghe nói đến điều này trước đó. Nhưng cá nhân tôi đi đến chỗ hiểu rằng cái vũ trụ kỳ diệu này của chúng ta không chỉ thông minh đến kỳ lạ trong cơ chế hoạt động của nó mà còn là một nơi rất thân thiện. Thế giới này muốn chúng ta có cuộc sống tuyệt vời hơn. Nó muốn chúng ta hạnh phúc. Và nó muốn chúng ta chiến thắng. Một giọng nói thầm lặng trong nội tâm (lần đầu tiên xuất hiện trong phòng bệnh đó nhưng sẽ tiếp tục an ủi tôi trong những thời khắc khó khăn và dễ tổn thương nhất của tôi) cho tôi biết rằng có gì đó lớn lao sắp xảy ra và rằng những gì tôi trải qua trong những ngày và tuần tới sẽ không chỉ thay đổi cuộc đời tôi mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống của nhiều người khác nữa. Nó bảo tôi rằng những điều tốt đẹp nhất của tôi sắp xuất hiện. Tôi đoán rằng nhiều người trong chúng ta không nghe thấy giọng nói nội tâm thầm lặng nhưng rất uyên bác này. Sâu thẳm trong trái tim mỗi chúng ta có một nơi biết hết mọi câu trả lời cho những câu hỏi lớn nhất của chúng ta. Mỗi chúng ta đều biết chân lý của mình và những gì cần phải làm để tạo ra cuộc sống phi thường cho chính mình. Hầu hết chúng ta đều để mất mối liên hệ với cái nguồn trí tuệ thuần túy tự nhiên này bởi vì có quá nhiều thứ ồn ào huyên náo chiếm ngự mỗi ngày của chúng ta. Nhưng tôi phát hiện thấy rằng khi tôi có được thời gian im lặng, tĩnh tại và một mình, tiếng nói của chân lý bắt đầu cất lên. Và tôi càng tin vào sự chỉ dẫn của nó, cuộc đời tôi càng trở nên phong phú. Đêm hôm đó, khoảng 9 giờ 30 phút, có một hộ lý đẩy chiếc xe lăn của một bệnh nhân khác vào phòng tôi. Tôi rất vui vì có thêm bạn và lập tức ngóc đầu lên để nhìn người bạn mới. Đó là một ông già, có lẽ khoảng 75 tuổi. Ông có mái tóc bạc trắng rất dày vuốt ngược ra sau rất kiểu cách. Trên mặt ông có những đốm nâu có lẽ là kết quả của nhiều năm dãi dầu nắng gió. Từ vẻ ngoài yếu nhược và hơi thở nặng nhọc của ông, tôi đoán rằng ông ốm rất nặng. Tôi cũng nhận thấy ông đang bị đau gì đó - ông luôn nhắm mắt và khẽ rên khi anh hộ lý chuyển ông lên giường. Sau khoảng 10 phút, vị khách từ từ mở mắt. Tôi như bị mê hoặc: đôi mắt ông xanh biếc, toát lên vẻ tinh anh và sáng quắc khiến sống lưng tôi nổi gai ốc. Tôi lập tức cảm thấy người đàn ông trước mặt mình có chiều sâu tri thức rất hiếm hoi trong cái thế giới đầy rẫy khó khăn và hối hả này. Tôi cảm thấy mình đang diện kiến một bậc sư phụ. “Chào anh,” ông khẽ lên tiếng với phong thái rất quý phái. “Có vẻ như chúng ta sẽ ở đây cùng nhau một thời gian.” “Vâng - đây không phải là nơi hay ho nhất để có một tối thứ Sáu, phải không bác?” Tôi trả lời với một nụ cười niềm nở. “Cháu tên là Jack,” tôi nói, giơ cao tay lên làm động tác chào. “Jack Valentine. Tuần trước, cháu bị tai nạn xe hơi và kết quả là cháu sẽ phải nằm trên chiếc giường này một thời gian, cả ngày nay cháu thấy rất cô đơn, cho nên cháu rất vui được gặp bác.” “Tôi cũng vui được gặp anh, Jack. Tôi là Cal. Tôi đã ở bệnh viện này, qua đủ các khoa, bảy tháng nay rồi. Tôi đã được khám, điều trị, và theo dõi còn nhiều hơn cả mức tôi có thể hình dung được. Tôi sợ cái cách tiến hành mọi việc cho tôi, tôi sẽ chẳng bao giờ được ra khỏi đây,” ông nói khẽ, đôi mắt ngước lên trần nhà. Ông ngừng lại một lúc. “Tôi vào đây vì đau dạ dày, chứng bệnh tôi nghĩ là do tôi ăn phải gì đó. Sáu ngày sau, người ta đưa tôi đi hóa trị.” “Ung thư ạ?” Tôi hỏi, cố gắng tỏ ra nhạy cảm hết mức. “Vâng. Lúc bác sĩ phát hiện ra bệnh, họ thấy rằng nó đã lan khắp cơ thể tôi rồi. Chạy cả vào phổi, vào ruột, và giờ thậm chí lên cả đầu,” ông nói trong khi run rẩy đưa tay phải vuốt qua mái tóc của mình. “Nhưng dù sao,” ông tiếp tục với vẻ trầm ngâm, “tôi cũng đã sống một cuộc đời khá ra trò so với hầu hết mọi người. Tôi lớn lên trong nghèo khó, chỉ có mẹ nuôi nấng. Bà quả là một phụ nữ cao quý.” “Mẹ cháu cũng vậy,” tôi xen vào. “Ngày nào tôi cũng nghĩ đến mẹ tôi,” ông Cal đáp. “Bà rất nhạy cảm, nhiệt thành, và mạnh mẽ như thép mới đúc vậy. Bà tin tưởng tôi hơn bất kỳ ai khác tôi từng gặp và khuyến khích tôi đặt ra những mục tiêu lớn lao, mơ những giấc mơ vĩ đại. Tình yêu của bà dành cho tôi đúng là vô điều kiện - và đó là thứ tình yêu đích thực duy nhất, Jack ạ. Nó làm cho tôi nhớ đến những gì Victor Hugo từng viết: ‘Hạnh phúc tối thượng của cuộc đời là có niềm tin rằng chúng ta được thương yêu.’ Và chàng trai ạ, tôi thực sự cảm thấy được người phụ nữ phi thường đó yêu thương. Anh không phiền nếu tôi chia sẻ với anh câu chuyện của tôi chứ?” “Không sao ạ,” tôi đáp. “Nói thật là cháu đang rất tò mò.” “Hay lắm. Chậc, tuổi thơ tôi rất đơn giản nhưng vui. Mùa hè thì tắm truồng trong mấy cái vũng còn mùa đông thì ngồi trước lò sưởi cháy phừng phừng để kể chuyện và đọc sách. Mẹ tôi dạy tôi biết yêu sách.” “Cháu cũng rất mê sách,” tôi lên tiếng. “Cháu thật sự không thích trường lớp lắm, nhưng cháu rất mê sách.” “Tôi cũng y như vậy. Đúng như nhà tư tưởng vĩ đại Judah ibn Tibbon nhận xét một cách rất sáng suốt: ‘Hãy biến sách thành bạn đồng hành. Hãy biến giá sách thành những sân chơi và khu vườn thú vị.’” “Thật là những lời tuyệt vời, bác Cal ạ.” Ông tiếp tục. “Trường học khiến tôi phát chán, nhưng tôi lại tìm thấy hứng khởi từ sách. Tôi sẽ chẳng bao giờ quên mẹ tôi nói rằng một ý tưởng đọc được trong một cuốn sách có khả năng thay đổi cuộc đời tôi. Sự thật là, bà dạy như vậy, chúng ta không biết cuốn sách nào có chứa ý tưởng sẽ dẫn chúng ta tới chỗ thức tỉnh! Nhiệm vụ của tôi, bà thường nói với tôi bằng tình yêu thấy rõ, là không ngừng tìm kiếm cuốn sách đó; một khi tôi tìm ra nó, tôi sẽ phải có can đảm hành động theo ý tưởng đó để đem lại kết quả cho cuộc đời tôi. Cậu Jack, vì cậu cũng thích đọc, nên tôi sẽ chia sẻ với cậu một câu trích dẫn khác về sức mạnh của việc đọc sách.” “Tất nhiên là được ạ!” ‘“Mua nhiều sách hơn mức ta có thể đọc không gì khác hơn là tâm hồn đang tiến đến vô cùng, và niềm đam mê này là điều duy nhất nâng chúng ta vượt lên trên bầy thú sẽ bị diệt vong.’ Câu đó là của A. Edward Newton[1]: “Đó là tác giả chúng ta đã được học ở bậc trung học, Cal nói trong lúc ông trở mình trên giường. *** “Thế rồi, khi lớn thêm một chút, tôi tới một học viện quân sự để được rèn luyện và giáo dục thêm. Mẹ không bao giờ muốn tôi xa nhà, nhưng tôi nhận được học bổng và đó thực sự là tấm vé giúp tôi thoát khỏi cảnh đói nghèo. Sau đó, tôi vào đại học, và ở đó, ngay ngày đầu tiên ở trường, tôi đã phải lòng một cô gái 18 tuổi có mái tóc vàng và nước da trắng trẻo. Tôi gặp nàng trong lớp lịch sử, và đó thực sự là tình yêu sét đánh. Tôi chỉ biết chúng tôi sinh ra để dành cho nhau. Lạy Chúa, tôi yêu Grace - nàng thật trong trắng và tốt bụng. Tôi không thể hình dung ra còn người nào tuyệt vời hơn để cùng tôi đi hết cuộc đời này.” “Mẹ cháu cũng tên là Grace,” tôi nhớ lại. “Cái tên rất đẹp, có phải không, Jack?” “Vâng.” “Sau khi Grace và tôi kết hôn, chúng tôi có một đứa con, đó là một thằng bé. Tôi rất yêu thằng nhỏ. Đó là một thời kỳ rất đặc biệt cho chúng tôi. Chúng tôi có niềm vui, tiếng cười, tình yêu - những thứ tuyệt vời nhất của cuộc sống. Thời gian đó, tôi cũng quyết định thử kinh doanh, bắt đầu với một công ty cung cấp gỗ cho nhiều nhà thầu lớn. Lúc đó đúng thời điểm kinh tế phát đạt và bùng nổ xây dựng. Suốt nhiều năm, tôi kiếm ra cả tấn tiền - hàng triệu đôla, thật thế - và cuộc sống mà Grace, con trai chúng tôi, và tôi bắt đầu có quả là như rút ra từ một câu chuyện. Như mơ, tôi phải nói vậy,” Cal nói, lắc lắc đầu như thể chính ông cũng không tin nổi. “Nhưng, khi tôi kiếm được tiền thì tôi lại bị công việc cuốn đi nhiều hơn. Tôi ngày càng sao nhãng và ít quan tâm tới gia đình mình. Người ta vẫn nói rằng khi chúng ta đi qua cuộc sống, chúng ta phải tung hứng vô số những trái bóng khác nhau. Một số trái bóng, ví như trái bóng sự nghiệp chẳng hạn, làm bằng cao su. Nếu chúng ta thả chúng xuống, chúng có khả năng nảy bật trở lại. Nhưng một số trái bóng lại làm bằng thủy tinh - gia đình chính là như vậy. Nếu chúng ta buông trái bóng đó, nó không quay lại. Đó chính là sai lầm tôi mắc phải. Tiền khiến mọi thứ trở nên phức tạp và khiến tôi lạc lối. Tôi đánh mất khả năng nhìn nhận những giá trị sâu và những ưu tiên đích thực nhất của mình. Tôi càng ngày càng xa rời gia đình mình hơn là xích lại gần họ. Người giàu nhất trên thế giới, tôi phát hiện ra như vậy, không phải là người có nhiều nhất mà là người cần ít nhất. Tôi đã mất cả một thời gian dài để rút ra bài học đó. Và chàng trai ạ, tôi đã phải trả một cái giá rất đắt cho nó.” Tôi lắng nghe chăm chú và bị cuốn hút theo câu chuyện của người đàn ông đang chia sẻ với tôi những trải nghiệm cuộc đời mình rất thẳng thắn. Tôi cũng lớn lên mà không có cha, cho nên tôi rất thích nghe quan điểm của Cal về tầm quan trọng của một cuộc sống gia đình vững chắc. Tôi mong mỏi có một mối liên hệ với người cha mà tôi chưa bao giờ biết và luôn cảm thấy rằng cuộc đời mình thiếu đi một mảng rất lớn vì tình trạng không hoàn chỉnh này. Tôi cũng cảm thấy thoáng chút buồn do thực tế là mặc dù tôi là một thanh niên khá trẻ, nhưng tôi vẫn chưa gặp được một người phụ nữ tôi cảm thấy có thể chia sẻ cuộc đời mình và bắt đầu xây dựng một gia đình. Đó là một khao khát mà tôi chưa hề nhận ra trước đó. “Nhưng dù sao,” Cal tiếp tục, sự nhiệt thành của ông tuôn trào: “thời kỳ khó khăn cũng đến với công việc của chúng tôi, lúc nào chẳng vậy, và tôi trắng tay. Tôi không nói mình mất một số tiền và một số tài sản đâu nhé, Jack. Tôi nói với cậu rằng chúng tôi mất sạch chỉ trong vài tuần. Grace rất sốc và không nguôi lo lắng về tình cảnh khó khăn của chúng tôi. Nhưng chúng tôi là những con người mạnh mẽ, và chúng tôi đã cùng nhau tìm cách xây dựng lại.” “Quy mô kinh doanh thu hẹp lại rất nhiều, Grace và tôi cũng sống lối sống giản dị hơn. Đây cũng là thời điểm cho chúng tôi nhìn lại mọi thứ đã xảy ra. Thất bại thường giúp chúng ta thức tỉnh và trở lại với bản ngã đích thực của mình. Do đó, ngay cả khi chúng tôi không hề thoải mái về kinh tế và mối quan hệ của chúng tôi vẫn đối mặt với những thách thức thì tôi cũng vẫn trưởng thành thêm rất nhiều với tư cách một con người. Trên thực tế, tình cảnh bi đát lúc đó đã giúp tôi bắt đầu đi trên con đường tự khám phá và trưởng thành của bản thân mà tôi vẫn đang đi ngày hôm nay. Nó làm thay đổi cuộc đời tôi hoàn toàn.” “Thế chuyện gì xảy ra tiếp theo, bác Cal?” tôi hỏi với vẻ quan tâm rất thành thật, không hề để tâm rằng trời đã rất khuya và đèn đóm trong bệnh viện đều đã tắt cả. “Tôi trở thành một triết gia,” một câu trả lời rất thẳng thắn vang lên. “Một triết gia ạ? Thế còn công việc của bác? Rồi còn bác Grace và con trai các bác nữa?” “Triết học đơn giản có nghĩa là ‘tình yêu tri thức.’ Những gì tôi đang nói với cậu, cậu Jack, là tôi thấy yêu tri thức chẳng khác gì tôi yêu chính cuộc sống này. Tôi dành cả ngày trời trăn trở về ý nghĩa của cuộc sống và suy ngẫm về những vấn đề sâu xa của nó. Những điều mà trước đây đã ngốn khá nhiều thời gian của tôi bắt đầu tỏ ra không mấy quan trọng. Buồn thay, khoảng cách giữa Grace và tôi ngày càng xa và cuối cùng chúng tôi ly thân. Một số người tin rằng các mối quan hệ đến với chúng ta như những nhiệm vụ. Một số mối quan hệ kéo dài vài tuần, một số dài cả đời - nhưng tất cả chúng đều xuất hiện để dạy cho chúng ta những bài học lớn có ý nghĩa thúc đẩy sự trưởng thành của chúng ta với tư cách là những con người. Tất cả những gì tôi biết là tôi học được nhiều từ quãng thời gian chúng tôi có với nhau. Nhưng thật không may, nàng mang theo con trai đi cùng, và tôi không bao giờ còn được gặp lại hai người nữa. Điều đó khiến tôi suy sụp,” ông Cal kể, giọng run lên. “Một phần trong tôi chết khi chuyện đó xảy ra. Tôi vẫn không sao tha thứ được cho bản thân về những gì tôi đã làm khiến cho cuộc sống gia đình tan vỡ. Và lạy Chúa, tôi nhớ con trai biết chừng nào.” “Lần cuối tôi nghe tin, Grace chuyển đến vùng khác và cố gắng nuôi nấng con trai chúng tôi bằng những nguồn lực eo hẹp mà nàng có. Tôi cố gắng giữ liên hệ với nàng và giúp nàng bớt khó khăn, nhưng tôi biết trái tim nàng đã vỡ nát, và vốn rất kiêu hãnh, nàng chẳng muốn liên can gì tới tôi. Đây thực sự là sai lầm lớn nhất của đời tôi, để mất gia đình mình. Vợ và con trai tôi đem lại cho tôi những khoảnh khắc vô cùng hạnh phúc, những điều tôi đã không nhìn thấy cho tới khi đã quá muộn. Nhưng những sai lầm lớn nhất của chúng ta cũng đem lại những bài học lớn nhất. Giờ tôi đã khôn hơn. Tôi đoán ra được mánh lới thực sự trong cuộc sống là đưa ra những tiên đoán từ những nhận thức muộn màng trước đó để nhìn thấu được bản chất bên trong.” “Cách nói hay lắm, bác Cal ạ. Những gì cháu hiểu từ những điều bác nói là trong cuộc đời, rất cần để quá khứ của chúng ta phục vụ cho chúng ta. Có phải thế không ạ?” “Rất đúng. Chính xác như vậy. Chẳng có gì sai khi phạm sai lầm cả - đó chính là cách con người trưởng thành. Chúng ta sinh ra để phạm sai lầm, vì sai lầm mang lại sự trưởng thành. Chúng ta chỉ không nên lặp lại cùng một sai lầm. Hãy biến một vết thương thành tri thức, hoặc, như cậu nói, hãy để quá khứ phục vụ chúng ta.” “Mà thôi, sau khi Grace và con trai chúng tôi ra đi, đến lượt mình, tôi càng đi sâu hơn vào bản thân, khép mình lại trước thế giới suốt nhiều năm, và tích cực tự đánh giá và chất vấn bản thân. Niềm đam mê của tôi là theo đuổi việc khám phá xem tôi là ai với tư cách một con người và tại sao cuộc sống của tôi lại diễn ra như vậy. Trong một thế giới nơi hầu hết mọi người sống ở phía bên ngoài thì tôi lại sống ở bên trong. Trong một thế giới nơi mọi người trốn tránh những nỗi sợ hãi của họ thì tôi lại lao về phía chúng. Và những gì tôi nhìn thấy ngay trong những phần sâu thẳm nhất của mình thật phi thường.” “Bác có thể chia sẻ những điều bác nhìn thấy ở bản thân không ạ?” Tôi háo hức hỏi, bám sát lấy từng lời của ông Cal. “Tôi sẽ để cậu tìm thấy điều đó cho chính cậu, con trai ạ,” ông đáp lời, càng khiến cho tâm trạng tò mò mãnh liệt của tôi thêm sôi sục. “Con biết không, tất cả chúng ta đều phải thực hiện công việc nội tại của chính mình. Đó là trách nhiệm cao nhất của chúng ta. Mục đích trung tâm của cuộc đời là đánh giá bản thân và hiểu được cái tôi đích thực - cái bản ngã thật sự - cùng tổng thể con người mình. Biết được thêm nhiều về bản thân để có thể làm được hơn nữa cho thế giới chính là hành trình tối thượng. Thành công thật sự trong cuộc đời là một công việc nội tại, con biết không?” “Cháu hoàn toàn hiểu ạ.” “Những gì tôi khám phá được là những kho báu quý giá nhất một con người sẽ tìm ra chính là những kho báu ẩn sâu trong trái tim họ. Những món quà tuyệt vời nhất của cuộc đời là những món quà nội tâm chỉ được hé lộ cho những người có can đảm nhìn xa hơn bề ngoài cuộc sống của mình.” Tôi mất một lúc để suy nghĩ về những gì ông nói. “Thật đáng tiếc, bác Cal ạ, cháu chưa bao giờ là người phát triển bản thân cả. Cháu làm việc cho một công ty quảng cáo, cho nên cháu suốt ngày ở trong thế giới của doanh nghiệp. Tất cả đều nhằm kiếm tiền và trông sao cho ổn. Cháu không tự hào lắm với cái cách thế giới của cháu vận hành, nhưng cháu học được cách chơi trò chơi này. Và cháu chơi khá tốt. Cháu có một chiếc xe hơi cáu cạnh, hay ít nhất là cháu đã từng có một cái. Cháu có một căn hộ ấm cúng và những người bạn chơi được. Nhưng cuối mỗi ngày, cháu vẫn không cảm thấy hạnh phúc, vẫn còn thiếu cái gì đó. Cháu thật sự hiểu những gì bác đang nói về chuyện thành công là một công việc nội tâm. Nếu cháu cảm thấy ổn với bản thân mình, cháu biết cháu sẽ cảm thấy tốt hơn nhiều về cuộc sống của mình. Do đó, cháu có thể bắt đầu ‘công việc bên trong’ như lời bác nói từ đâu đây?” “Con có thể bắt đầu bằng việc kết nối với cái chết của mình, Jack ạ. Nghĩ về cái chết là một sự khẳng định cuộc sống rất mạnh mẽ, con hiểu không?” “Thật sao?” “Chắc chắn như vậy. Chỉ khi chúng ta kết nối thật sâu sắc và tình cảm với thực tế rằng cuộc sống của chúng ta rất ngắn ngủi và thời gian của chúng ta rất hạn chế thì chúng ta mới có thể sống trọn vẹn, và làm cho mọi thời khắc của chúng ta đều là những khoảnh khắc đáng giá. Nếu con chỉ còn sống được một năm, ta cá rằng con sẽ sống rất khác so với lúc này. Con sẽ quyết tâm sống mà không phải hối tiếc; con sẽ tận dụng mọi cơ hội; con sẽ mạo hiểm mở rộng trái tim mình để yêu thương; và con sẽ sống với tất cả đam mê, tận hưởng, và tập trung vào những gì đáng giá.” “Tập trung vào những gì đáng giá, ý bác là sao ạ?” Tôi hỏi. Ông Cal từ từ ngồi dậy và với lấy cây bút chì nằm trên chiếc bàn bên cạnh. “Hãy sống như cái bút chì này và con sẽ có một cuộc sống tốt đẹp,” ông nói bằng một giọng rất tự tin. “Quá nhiều người trong chúng ta sống như cây bút chì chưa gọt. Chúng ta cần mài sắc trọng tâm của mình và sống hết mình - giống như một chiếc bút chì đã được gọt sắc nhọn. Đây là cách con thiết kế và sau đó tạo dựng trải nghiệm cuộc sống phi thường cho bản thân. Nhà văn Michel Eyquem de Montaigne[2]nói thế này: ‘Kiệt tác vĩ đại và rực rỡ của loài người là sống hết mình. Tất cả những điều khác đều chỉ là đạo cụ và những thứ thêm thắt không đáng kể mà thôi.’ Con thấy đấy, Jack, hầu hết chúng ta sống như thể chúng ta có toàn bộ thời gian trên cõi đời này. Tự chúng ta phủ nhận những đam mê của mình và chúng ta trì hoãn những giấc mơ của chúng ta. Nhưng cuộc sống thật sự là một món quà dễ vỡ, và nó cần chúng ta sống ngay từ lúc này. cả hai chúng ta đều không biết chúng ta còn được bao nhiêu cái ngày mai. Xin hãy tin ta về điểm này.” *** “Cháu sẽ làm như vậy,” tôi nói rất chân thành và cảm thấy những bài học mình nhận được từ người bạn mới này là rất quan trọng. “Hãy tập trung vào những gì thật sự có ý nghĩa với cuộc đời con. Giờ ta đã già dặn và khôn ngoan hơn, ta phát hiện ra rằng những gì ta từng tin tưởng là lớn lao trên thực tế lại là những chuyện rất nhỏ nhoi. Và tất cả những điều mà trước đây ta tin là nhỏ nhoi, những điều không đáng kể hóa ra lại là những thứ lớn lao - những thứ mà thực tế lại có ý nghĩa nhất.” “Nhưng làm thế nào cháu có thể kết nối được với cái chết của cháu?” “Hãy tự hỏi mình những Câu hỏi Cuối cùng,” câu trả lời rất rõ ràng. “Những Câu hỏi Cuối cùng ư? Cháu chưa nghe đến, bác Cal ạ. Bác đang nói đến chuyện gì vậy?” Tôi ngồi dậy trên giường, hoàn toàn sững sờ trước những gì tôi nghe thấy từ người đàn ông kỳ lạ và có phần bí ẩn này. “Khi con nằm trên chiếc giường chờ chết và thở những hơi cuối cùng, sẽ chỉ có ba câu hỏi hiện ra trong tâm trí con. Đây là những gì ta gọi là những Câu hỏi Cuối cùng của một con người. Và vì chúng sẽ là những điều quan trọng nhất vào cuối đời con nên tại sao lại không mạnh dạn biến chúng thành những điều quan trọng nhất của con ngay ngày hôm nay?” “Những câu hỏi đó là gì ạ?” Tôi hỏi, cảm thấy những gì tôi sắp nghe có thể thay đổi cuộc đời mình. “Chúng rất đơn giản: ‘Ta đã sống một cách khôn ngoan chưa?’ ‘Ta đã yêu thương chưa?’ và ‘Ta đã công hiến thật nhiều chưa?’” “Bác có thể giải thích từng câu được không?” Tôi háo hức hỏi. “Cháu biết đã muộn rồi, nhưng thông tin này thật sự có thể thay đổi mọi thứ với cháu.” “Jack, mặc dù ta cần ngủ một chút nhưng ta đánh giá cao sự nhiệt thành của con. Rõ ràng trong đầu ta thấy rằng con và ta có lý do để gặp gỡ nhau. Đó chính là cách thức thế giới này vận hành. Mọi người sẽ đến với con vào đúng thời điểm con cần học hỏi bài học mà họ xuất hiện để dạy con nhất.” “Cháu tin điều đó.” “Thế giới của chúng ta là một nơi rất khôn ngoan, và cuộc đời của chúng ta mở ra theo một loạt những quy luật tự nhiên mà không có gì có thể tuyệt vời hơn thế. Con người chúng ta nghĩ rằng cuộc sống của chúng ta bị chi phối bởi những sự kiện ngẫu nhiên và rằng những người đến và đi đều thuần túy do tình cờ. So với chân lý thì không còn gì khác nữa. Trong thế giới chúng ta không hề có sự hỗn loạn, chỉ có trật tự. Không hề có sự trùng hợp - không hề. Cuộc sống của chúng ta không phải do vận may hay bất hạnh, mà do một quá trình rất thông minh được vạch ra nhằm giúp chúng ta phát triển thành cái bản ngã tốt đẹp nhất.” “Làm sao bác biết được điều này?” “Ta chỉ mới biết thôi. Và con cũng sẽ như vậy,” ông Cal quả quyết nói. “Tuyệt vời,” tôi đáp và chìm trong suy ngẫm. “Con được sinh ra để dành những món quà tặng của con cho thế giới. Nhưng cách thức là trước khi con có thể tỏa sáng như một con người - ý ta là thực sự tỏa sáng - thì con phải thực hiện cái công việc nội tâm mà ta đã nói lúc trước. Con phải tìm cách hiểu bản thân; con phải nhìn vào những niềm tin hạn hẹp của mình và tái tạo lại chúng. Và con phải phân tích được những giả thiết sai lầm mà con có về việc con có thể là gì, có gì, và làm gì với tư cách một con người để rồi sau đó chỉnh sửa lại chúng. Còn cần nhận thức được những cách phản ứng và hành động của mình trong những kịch bản khác nhau của cuộc đời và tái tạo lại chúng. Và con phải giải quyết những nỗi sợ hãi của mình và vượt qua chúng. Khi đó con có thể mở rộng trái tim mình và quan tâm nhiều tới hạnh phúc của người khác hơn là hạnh phúc của chính con. Và một khi con làm được như vậy, thật ngược đời là con sẽ trở nên hạnh phúc.” “Như vậy tất cả được sắp xếp theo một cách rất có phương pháp,” tôi nói, tổng kết lại kiến thức mình vừa được tiếp cận. “Thế giới có trật tự và quy luật riêng. Cháu đoán điều đầu tiên cháu phải làm là hiểu những quy luật tự nhiên chi phối thế giới phải không ạ?” “Phải, con trai ạ,” ông Cal đáp, hài lòng thấy rõ trước sự cởi mở của tôi đối với triết lý của ông về cuộc sống. “Một khi con để mình tuân thủ theo những quy luật ấy, con sẽ tiếp cận được sức mạnh đích thực của con. Con sẽ trở thành một lực lượng của tự nhiên, và cuộc sống của con sẽ chuyển từ vị thế một cuộc đấu tranh thành một cuộc sống dễ dàng và suôn sẻ. Con sẽ trở thành những gì con từng mơ ước. Rất tự nhiên, con sẽ đưa vào cuộc đời mình tất cả những gì trái tim con khao khát mà không hề tốn công sức. Cuộc sống của con sẽ bắt đầu hoạt động, giống như có phép màu dẫn dắt.” Tôi lĩnh hội những gì ông nói một lúc rồi mới lên tiếng: “Cháu băn khoăn không biết chính xác cháu nên bắt đầu từ đâu. Cháu xin thú nhận rằng đây là một giai đoạn đấu tranh đích thực đối với cháu. Cháu thật sự không còn biết mình là ai nữa, và cháu rất nôn nóng muốn làm cho cuộc sống của mình tốt đẹp hơn. Gần đây, cháu vừa chia tay bạn gái. Cháu không thể tiếp tục công việc của mình. Cháu chưa bao giờ có nhiều tiền vào cuối tháng, mặc dù cháu có mức lương khá ổn. Và dường như sâu thẳm bên trong cháu luôn có khát khao muốn sống một cuộc sống hoàn toàn khác.” “Hãy tin vào khát khao đó, con trai ạ.” “Sao cơ ạ?” tôi hỏi, không dám chắc rằng tôi đã nghe đúng những lời ông nói. “Hãy tin vào khát khao đó,” ông Cal nhắc lại. “Ta đã học được từ những người thầy của mình rằng chỉ khi chúng ta đi sâu vào những cảm xúc và mong muốn mà hầu hết chúng ta tìm cách lảng tránh thì chúng ta mới tìm ra những câu trả lời lớn nhất cho mình. Những cảm xúc của chúng ta cho chúng ta sự sáng suốt lớn lao và truyền tải kiến thức trong tri giác tiềm thức của chúng ta. Và tri giác tiềm thức của chúng ta chính là mắt xích gắn kết chúng ta với tri thức của vũ trụ. Suy nghĩ có ý thức của chúng ta rất hạn chế, nhưng suy nghĩ tiềm thức của chúng ta thì vô cùng vô tận.” “Con biết không, hầu hết chúng ta phủ nhận những cảm xúc của mình. Xã hội dạy chúng ta làm việc đó. Từ khi còn rất trẻ, chúng ta đã chia tay với cách cảm nhận của chính mình. Người ta bảo chúng ta đừng khóc lóc, đừng cười quá to, và cảm thấy buồn hay thậm chí có tâm trạng giận dữ là việc rất sai lầm. Nhưng những cảm xúc của chúng ta không hề đúng hay sai - chúng chỉ đơn giản là những cảm giác, và là một phần quan trọng trong trải nghiệm của con người. Phủ nhận chúng chính là cách con đang giết chết một phần con người mình. Và nếu cứ tiếp tục như vậy con sẽ đánh mất mối liên hệ với bản ngã đích thực của mình. Con sẽ bắt đầu sống hoàn toàn bằng lí trí, và con sẽ ngừng cảm nhận.” Ông Cal ngừng lại một lúc và nhìn thẳng vào mắt tôi. “Ta sẵn sàng đánh cược, Jack, rằng tất cả những việc con đang làm, suốt cả ngày, là nghĩ, nghĩ và nghĩ. Tâm trí của con là một cỗ máy chạy không ngừng, và con không hề có sự bình yên bên trong. Con vừa ngừng sống trong khoảnh khắc hiện tại và cảm nhận những gì sống động thật sự - con quá bận rộn sống trong quá khứ hoặc tương lai. Con có biết rằng tâm trí hiếm khi sống trong hiện tại không? Nó luôn lo lắng về quá khứ hoặc nghĩ đến tương lai. Nhưng những chuyện đó lại không có thật. Tất cả những gì có thật là khoảnh khắc ngay trước mắt con. Đừng bỏ lỡ khoảnh khắc đó, bởi vì đó chính là nơi chốn cuộc sống của con.” “Quá đúng,” tôi nhận xét, kèm một tiếng thở dài. Những lời của người đàn ông này phản ánh đúng sự thật - tôi cảm thấy điều đó trong cơ thể mình. “Tất cả những điều này đang bắt đầu trở nên vô cùng có ý nghĩa,” tôi nói. “Cháu ước gì có thêm nhiều người được nghe những lời uyên bác mà bác đang chia sẻ với cháu và mở mắt cho họ. Thế giới sẽ là một nơi tốt đẹp hơn hẳn.” “Họ sẽ hiểu điều đó khi họ sẵn sàng. Ngạn ngữ xưa nói ‘Khi trò sẵn sàng, thầy sẽ xuất hiện.’ Chúng ta đều biết rằng mình không thể đẩy cho sông trôi được.” “Cháu đoán thế giới ngày nay còn quá nhiều điều hoài nghi.” Tôi trả lời. “Chúng ta không tin vào những giấc mơ mà chúng ta có như lúc còn bé nữa. Chúng ta không tin mình có sức mạnh tạo ra cuộc sống mà chúng ta muốn. Chúng ta không nghĩ rằng chúng ta có thể tạo ra sự khác biệt thật sự bằng những điều chúng ta làm.” Ông Cal gật đầu. “Và đó chính là lý do tại sao rất nhiều người trong chúng ta bị mắc kẹt. Chúng ta có sức mạnh phi thường ngay trong chính mình; chúng ta chỉ để mất sự kết nối của chính mình với sức mạnh ấy. Một phần lý do cho chuyện này là tâm lý sợ sệt. Những cơ hội có sẵn cho chúng ta trong đời mình thực sự rất lớn. Những điều kỳ diệu mà chúng ta có tiềm năng tạo ra trong cuộc đời mình, một khi chúng ta hòa hợp được với sức mạnh của tự nhiên, là rất lớn - thật sự như vậy. Nhưng tiềm năng này cũng mang theo nó những trách nhiệm nhất định... và điều này khiến chúng ta sợ sệt. Cho nên chúng ta không tin vào chính mình. Chúng ta phủ nhận sức mạnh của mình và dựng lên những trở ngại cho việc đạt được cuộc sống phi thường mà chúng ta mong muốn có được.” “Chẳng khác gì chúng ta tự hủy hoại chính mình. Chúng ta trốn chạy những điều mà chúng ta mong muốn nhất.” “Chính xác đó là những gì chúng ta đang làm. Chúng ta giả vờ rằng chúng ta không bận tâm, và chúng ta hành động như thể chúng ta không có gì đặc biệt. Chúng ta nhắm mắt trước cách thức vận hành của thế giới, cho nên chúng ta không tin vào những quy luật tự nhiên kiểm soát thế giới ấy. Và những quy luật này chỉ phát huy tác dụng trong cuộc đời con một khi con dành trọn niềm tin mà con có với tư cách là một con người vào những quy luật ấy. Chúng không có tác dụng nếu con không tin rằng chúng sẽ có tác dụng. Để tiếp cận được cuộc sống tuyệt vời nhất của mình, mỗi người trong chúng ta phải có những thay đổi căn bản trong tư duy. Quan trọng hơn nữa, chúng ta phải có những thay đổi căn bản trong tâm khảm của mình. Và điều đó bắt đầu bằng việc tin vào những quy luật của tự nhiên mà ta đang nói với con.” “Như vậy trước tiên cháu cần tin rằng những quy luật này có tác dụng - và sau đó chúng sẽ đúng như vậy?” “Chính xác. Điều này có phần giống như là một bếp lửa. Con cần cho củi vào trước khi con có được hơi ấm. Ngồi trước một bếp lửa không có củi thì không thể làm cho con ấm hơn được. Hầu hết mọi người không tin - họ không có niềm tin vào sự vĩ đại của vũ trụ và vai trò thú vị của họ ở trong đó. Đó là lý do vì sao cuộc đời họ không hề có sự hấp dẫn. Đó là vì họ không hiểu được cách thế giới vận hành, và cũng là vì họ không còn là những thủ lĩnh nữa.” Tôi bối rối vì nhận xét đó. “Ý bác là sao ạ?” “Xuất phát điểm của quá trình khai sáng, một mục tiêu mà mọi người đều cần phấn đấu, chính là vai trò lãnh đạo bên trong. Vai trò lãnh đạo còn cao xa hơn điều mà giới doanh nhân vẫn thực hiện trong công việc. Vai trò lãnh đạo là trách nhiệm cá nhân, sự tự khám phá, và việc tạo ra giá trị trên thế giới này bởi chính những con người mà chúng ta trở thành. Có quá nhiều người mất thời gian trách cứ người khác về tất cả những gì không như ý trong cuộc đời họ. Chúng ta trách cứ vợ chồng mình vì cuộc sống gia đình không êm ấm; chúng ta trách cứ cấp trên vì những bực dọc trong công việc; chúng ta trách cứ người lạ đi trên đường cao tốc vì họ làm cho chúng ta nổi khùng; chúng ta trách cứ cha mẹ mình vì họ cho chúng ta quá ít. Trách cứ, trách cứ, trách cứ và trách cứ. Nhưng trách cứ người khác không là gì khác hơn là bao biện cho bản thân. Trách cứ người khác vì chất lượng cuộc sống hiện nay của chúng ta là một cách sống rất đáng buồn. Làm như thế, tất cả những gì chúng ta đang làm chính là chấp nhận vị trí nạn nhân.” “Thật vậy sao ạ?” “Chắc chắn là như vậy. Bởi vì, khi sống như thế, những gì cơ bản con nói được là rằng con không có khả năng sống cuộc sống của mình. Những gì con nói được là, để cuộc sống của con thay đổi, người vợ của con phải thay đổi hoặc cấp trên của con phải thay đổi hoặc những người đi lại trên đường cao tốc phải thay đổi. Đó là một cách sống bất lực. Vai trò lãnh đạo nằm ở đâu trong cái triết lý sống như thế?” Ông Cal nhận xét, giọng cụ càng lúc càng to lên theo cảm xúc của mình. “Cách duy nhất để đưa cuộc sống của con tới cấp độ tiếp theo là hành động như một thủ lĩnh và nắm lấy vai trò lãnh đạo thật sự đối với cuộc sống của mình. Lúc con nhìn vào gương và nói với chính mình, bằng quyết tâm của chính mình: ‘Để thay đổi cuộc sống của ta, ta phải thay đổi’ - đó chính là lúc con sẽ lớn lên và bước qua khung cửa sẽ dẫn con đi tới cuộc sống tốt đẹp nhất của mình.” “Cháu thắc mắc tại sao lại như vậy ạ?” “Bởi vì, Jack ạ, đó là khi con sẽ nắm giữ cuộc đời mình trong tay,” ông Cal nói một cách say sưa, tay giơ cao trong không trung. “Con sẽ nhận lấy trách nhiệm nắm giữ số phận đã được dành cho con. Con sẽ thôi kháng cự lại cuộc đời của mình và chấp nhận nó. Con sẽ hòa mình với những quy luật bất biến của tự nhiên mà ta đang chia sẻ với con. Con sẽ lấy lại sức mạnh của mình.” Ông Cal ngừng lại và nhìn sâu vào mắt tôi. “Hãy chỉ ngón trỏ của con vào ta, con trai,” Ông nói. “Sao cơ ạ?” “Hãy làm đi,” ông đáp lại một cách dứt khoát. Tôi giơ tay lên và chỉ thẳng vào người bạn cùng phòng vô cùng kỳ cục của mình. “Con nhận thấy điều gì?” ông hỏi. “Cháu như bị lột từng mảng da,” tôi đáp một cách thành thực. “Không phải, con trai ạ. Hãy suy nghĩ kỹ hơn, điều gì là điều mà tất cả chúng ta đều cần làm nhiều hơn nữa khi chúng ta trải qua cuộc sống. Suy ngẫm là mẹ của trí tuệ, con biết mà. Được rồi, giờ con đã giơ một ngón tay chỉ thẳng vào ta, nhưng còn những ngón tay khác thì đang chỉ vào ai?” Tôi sững sờ vì cách chứng minh đơn giản nhưng mạnh mẽ của ông Cal. Ý của ông rất rõ ràng: Nếu chúng ta dùng một ngón tay để chỉ vào người khác thì chúng ta lại có đến ba ngón khác đang chỉ vào chính mình. Tôi chia sẻ nhận xét này với ông. “Giờ con đã hiểu rồi đấy!” Ông vui vẻ kêu lên. “Đừng trách móc người khác vì mọi điều con không thích trong cuộc đời mình. Hãy nhìn vào gương và giành lại trách nhiệm với chính cuộc đời mình. Đó là cách con làm để bắt đầu thay đổi bản thân và bắt đầu vai trò lãnh đạo cuộc sống của chính mình.” Tôi mỉm cười với ông. “Vâng, cháu đã rõ bác từ đâu đến rồi.” Tôi mất một lúc để cho những bài học và suy nghĩ uyên thâm của ông Cal hòa nhập với nhau. Sau đó tôi nói: “Bác không nghĩ như đa số mọi người.” “Ta biết. Đó là vì ta nhìn thấy được nhiều điều hơn đa số mọi người. Nhưng đó không phải là vì ta giỏi hơn bất kỳ ai khác - mà đơn giản chỉ là ta được dạy bởi những người giỏi nhất,” ông Cal đáp lại một cách khiêm nhường. “Ý bác nói thế là sao ạ?” “Chà, điều đó làm ta nghĩ đến những gì cha đẻ của môn vật lý cổ điển, Isaac Newton[3], nói: ‘Nếu tôi nhìn được xa hơn những người khác thì đó là vì tôi đứng trên vai của những người khổng lồ.’ Con thấy đấy, ta may mắn có được một số chỉ dẫn tuyệt vời trong đời mình. Trí tuệ ta đang chia sẻ với con không phải là của ta.” “Thật vậy sao?” “Đúng. Ta học được từ ba người thầy của mình, ba con người vĩ đại đã thay đổi cuộc đời ta. Ta mắc nợ họ mọi thứ.” “Cháu có thể gặp họ không?” Tôi háo hức hỏi. “Dĩ nhiên là có thể - thực tế là sẽ sớm hơn con nghĩ đấy. Họ sẽ là những người giải thích cho con ý nghĩa của những Câu hỏi Cuối cùng mà ta đã nói đến lúc trước. Họ sẽ là những người thật sự cho con những câu trả lời con đang tìm kiếm. Họ là những nguồn tốt nhất mà ta biết về việc làm một thủ lĩnh đích thực của cuộc đời mình và sống hòa hợp với những quy luật tự nhiên của thế giới nghĩa là thế nào. Họ là những bậc thầy. Ta chỉ là một học trò.” Đúng lúc đó, ông Cal bắt đầu ho. Cơn ho lúc đầu rất bình thường nhưng nhanh chóng trở nên dữ dội. Gương mặt ông đỏ lựng, và mồ hôi chảy xuống trán ông. “Chúa ơi, bác Cal! Để cháu gọi y tá nhé!” Tôi hỏi với vẻ lo lắng. “Đừng, ta không sao,” ông đáp lại, thở phì phò và trông tái mét. “Ta thật sự nghĩ ta cần đi ngủ một chút. Ta hứa rằng ngày mai sẽ là một ngày rất tuyệt vời với con - thậm chí có thể sẽ là ngày tuyệt vời nhất của con. Cũng có thể là một khởi đầu mới của con,” ông nói, đôi mắt xanh biếc của cụ ánh lên như những vì sao trong một đêm đông lạnh lẽo. “Thật sự ta rất vui vì được gặp con, Jack ạ,” ông Cal nói tiếp. “Như ta nói đấy, nó có ý nghĩa rất lớn, mối liên hệ tuyệt vời mà chúng ta đã tạo ra ấy. Tối nay, chúng ta bước vào cuộc đời nhau vì một lý do. Đó là cách thế giới này vận hành,” ông nói với một nụ cười trong khi trở mình và kéo chăn lên đến tận vai, cười với chính mình. “Đó là cách thế giới này vận hành,” ông nhắc lại. “Cuộc sống thật sự rất tuyệt vời.” Căn phòng im lặng một lúc. “Ồ, và nhân tiện, con trai” ông nói thêm rất khẽ khàng. “Ta yêu con.” 2. LÊN ĐƯỜNG “Sống trong tâm những người ở lại có nghĩa là không bao giờ chết. ” - Thomas Campbell *** Sáng hôm sau tôi thức dậy với ánh nắng rực rỡ ngập tràn trên khuôn mặt. Tôi thấy mình khỏe hơn nhiều, và mặc dù tôi biết sẽ phải mất một thời gian nữa mình mới hoàn toàn bình phục nhưng tôi đã tìm thấy một niềm hy vọng mới. Tôi nhận ra rằng, cho dù chuyện gì xảy ra thì tôi vẫn ổn. Cuộc trò chuyện tôi qua giữa tôi và ông Cal - một người đàn ông kỳ lạ - đã khiến tôi cảm nhận được một niềm vui mà tôi chưa từng trải qua suốt nhiều năm. Trí tuệ và triết lý của ông về cách cuộc sống của chúng ta diễn ra thật vô cùng ấn tượng. Và tôi rất nóng lòng muốn ông giới thiệu tôi với ba người thầy, những người đã làm thay đổi cuộc đời ông. Mặc dù tôi nghĩ có phần kỳ cục khi ông nói yêu tôi lúc ông chuẩn bị ngủ nhưng tôi cho rằng đó đơn giản chỉ là một thói quen khác của ông để sống một cuộc sống tốt đẹp hơn. Tôi sốt ruột muốn tiếp tục cuộc trò chuyện và học thêm nhiều nữa từ người đàn ông mà tôi nhanh chóng thấy vô cùng kính trọng này. “Chúc bác một buổi sáng tốt lành, bác Cal,” tôi nhiệt thành lên tiếng chào trong khi vươn vai như một con mèo trên chiếc giường bệnh của mình. “Hôm nay sẽ là một ngày tuyệt vời của chúng ta, bác ạ.” Ông Cal đang ngoảnh mặt về phía khác và không trả lời. “Này, bác Cal, đã 10 giờ rồi - đến giờ phải dậy rồi. Đừng để cháu phải qua đó kéo bác dậy đấy,” tôi nói giọng bông đùa. Nhưng ông Cal vẫn không nhúc nhích. Ruột gan tôi chợt thắt lại, đầu óc tôi bắt đầu quay cuồng và tôi sợ điều tồi tệ nhất xảy ra. “Y tá!” tôi hét lên. “Nhanh lên, tôi cần giúp đỡ.” Ba y tá chạy nhanh vào phòng. “Tôi nghĩ đã có chuyện gì đó không ổn với bác Cal! Tối qua bác ấy vẫn ổn cho tới lúc bác ấy ho. Bác ấy nói với tôi là không sao nhưng giờ thì dường như là không đúng.” Ông Cal vẫn bất động khi các y tá hướng về phía ông. “Tôi mong là bác ấy không sao,” tôi nói đầy lo lắng. “Ông Cal đi rồi,” người y tá lớn tuổi nhất tuyên bố. “Tôi rất lấy làm tiếc,” bà ấy nói thêm với giọng dịu dàng hơn. “Ông Cal đã ốm nặng trong một thời gian dài, anh Jack ạ,” một y tá khác giải thích. “Bệnh ung thư đã lan khắp cơ thể ông cụ và chúng tôi không thể làm được gì nữa. Ông cụ đã đề nghị được đưa lên đây tối qua - không ai trong chúng tôi biết vì sao. Đó là nguyện vọng cuối cùng của ông cụ. Chúng tôi cũng thấy hạnh phúc hơn vì đã thực hiện yêu cầu đó.” “Ông cụ chỉ nói đã biết anh cách đây khá lâu và ông cụ muốn gặp anh,” người y tá lớn tuổi nói. “Ông Cal luôn là một người đàn ông đầy bí ẩn, anh biết đấy.” “Tôi biết,” tôi đáp. Tôi cảm thấy một nỗi buồn thực sự trong lòng khi mất đi một người mà tôi biết đã bước vào cuộc đời tôi như một thiên thần, dẫn dắt cuộc đời tôi đi theo một hướng mới và chỉ ra cho tôi sự khỏi đầu mới, điều mà tôi mong đợi bấy nay. “Bác Cal là một người kỳ lạ,” tôi nói đầy kính trọng. “Tôi không thể tin bác ấy đã ra đi - chỉ trong một thời gian ngắn bác ấy đã thay đổi tôi bằng cách thức mà tôi cũng chưa nhận thức đầy đủ được.” “Cuộc đời là vậy mà,” cả ba y tá cùng nói vậy, họ nói câu nói của người vừa qua đời rồi mỉm cười với nhau. “Chúng tôi yêu quý ông Cal,” một y tá nhắc lại. “Mà này,” cô ấy nói thêm trong khi một y tá khác phủ tấm vải trắng lên mặt ông Cal và đưa ông ra khỏi phòng. “Ông ấy gửi lại cho anh một gói quà và nhờ chúng tôi đưa cho anh vào sáng nay. Có lẽ từ tối qua, ông ấy đã biết là mình sẽ ra đi” cô ấy khẽ nói, mắt rưng rưng lệ. “Để tôi đưa nó cho anh.” Cô y tá trở lại sau vài phút và đưa cho tôi gói quà được bọc rất đẹp trong lớp giấy trang trí có hình những đứa trẻ đang bơi và nô đùa trên cát. Những hình ảnh này được vẽ tay và tô màu sáp rất thành thạo. Chúng thật kỳ lạ. “Tôi có thể mở quà một mình được không?” Tôi hỏi cô y tá. “Nó được dành cho tôi và tôi muốn tự mình mở nó ra. Đó cũng là cách tôi tôn trọng bác Cal.” “Tất nhiên là được rồi, đừng ngại!”Cô ấy trả lời. “Chúng tôi đều rất buồn vì chuyện của ông Cal nhưng hãy nói cho chúng tôi biết bất kỳ điều gì anh cần. Chúng tôi sẽ chỉ ở ngay dưới sảnh chỗ phòng của y tá thôi.” “Cám ơn!” Tôi cẩn thận mở gói quà và phải bóc vài lớp giấy lụa mới tới món quà bên trong. Vừa nhìn thấy nó, tôi sửng sốt trước những gì mình thấy. Ba tấm vé máy bay được sắp xếp gọn gàng, tấm nọ chồng lên tấm kia. Nhìn kỹ hơn, tôi thấy chúng đều là vé hạng nhất đi đến ba nơi nổi tiếng trên thế giới: Rome, Hawaii và New York. Kèm theo những tấm vé là một bản đồ của từng đích đến, với những hướng đi được vẽ nguệch ngoạc bằng mực đỏ và một dấu X được khoanh tròn, chỉ tới vị trí mà tôi cho rằng tôi cần tới. Thành phần cuối cùng của món quà này là một lá thư viết tay của bác Cal. Thư viết: Jack thân yêu! Xin lỗi vì đã rời bỏ con đi quá nhanh như vậy, con trai ạ. Cha biết mình sẽ sớm ra đi. Con là một người đàn ông tốt với nhiều triển vọng và cha biết rằng con sẽ có được một cuộc sống vẻ vang, thú vị và thuận lợi. Cha ra đi nhưng không hề cảm thấy buồn mà cực kỳ hạnh phúc và mãn nguyện. Con biết đấy, cha đã sống một cuộc sống tốt đẹp, được tận hưởng những bữa tiệc dưới ánh sao và những khoảnh khắc đặc biệt dưới ánh mặt trời. Cha đã từng đi qua những hố sâu cuộc đời và trải nghiệm những nỗi buồn sâu sắc. Cha cũng đã từng bước lên đỉnh cao nhất và thấy hạnh phúc hơn so với mức cha có quyền được hưởng. Đúng vậy, cha đã mắc nhiều sai lầm. Nhưng con trai ạ, cha là một con người thực tế - luôn luôn như vậy. Vì vậy cha nhận ra rằng mạo hiểm và thất bại còn hơn là không dám mạo hiểm. Cha biết rằng giờ đây con đang đứng trước những ngã rẽ cuộc đời. Mặc dù đây là một khoảng thời gian khó khăn khi con tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi lớn nhất đời mình, nhưng con hãy nhớ rằng đây cũng là thời khắc tuyệt vời. Con người thức ngộ nhất khi sống trong những điều họ chưa biết, vì đây chính là nơi mọi chuyện và bất kỳ chuyện gì đều có thể xảy ra. Con hãy mở lòng với thế giới, và như thế thế giới sẽ bắt đầu mở lòng với con. Cha không thể dạy cho con tất cả những gì con cần biết. Mặc dù cha trở nên khôn ngoan hơn theo mỗi bước đường đời, nhưng còn có những người thầy mà con cần ngồi dưới chân họ và học hỏi trí tuệ tuyệt vời của họ. Ngay sau khi con hoàn toàn bình phục, cha hối thúc con hãy đến thăm họ. Họ là những con người nhiệt tâm rất đáng kính. Mỗi người trong số họ đều khám phá ra cách tạo nên một cuộc sống đặc biệt. Họ đã đồng ý sẽ là người hướng dẫn cho con. Cha cho con ba tấm vé máy bay. Đầu tiên con hãy tới Rome. Đi theo hướng trên bản đồ để gặp người thầy đầu tiên của con. Tất cả mọi thứ đã được thu xếp. Khi đã ở đó, con sẽ tìm hiểu về Câu hỏi Cuối cùng thứ nhất: “Mình đã sống một cách khôn ngoan chưa?” Con sẽ tìm ra cách điều khiển cuộc đời mình để sống sao cho cao quý và hiểu biết hơn. Từ người thầy đầu tiên này, con sẽ học được tầm quan trọng của việc khám phá ra những món quà ở bên trong cuộc đời con để con có thể sống thật bình yên ở bên ngoài. Con sẽ học được cách đi sâu vào bên trong, với tư cách một con người. Sau đó hãy tới Hawaii. Người thầy con gặp ở đó là một nhân vật rất cá tính. Nhưng con đừng để bị đánh lừa bởi vẻ bề ngoài giản dị và cách ứng xử hài hước của ông ấy. Đó là một bậc thầy thật sự. Ông ấy sẽ giải thích cho con một triết lý tuyệt vời xung quanh Câu hỏi Cuối cùng thứ hai: “Mình đã yêu thương thật sự chưa?” Ở ông ấy con sẽ học được cách yêu chính cuộc đời và từng khoảnh khắc xảy ra trong đời con. Ông ấy sẽ truyền cảm hứng cho con trải nghiệm hạnh phúc của con, sống với cảm xúc phiêu lưu tuyệt vời, và mở rộng trái tim cho một hiện thực hoàn toàn mới mẻ. Và sau đó, để hoàn thành quá trình thay đổi cá nhân mình, con sẽ tới New York, ở đó, con sẽ gặp một người thực sự đặc biệt, người sẽ giúp con đến với Câu hỏi Cuối cùng thứ ba: “Mình đã cống hiến thật nhiều chưa?” Với người thầy này, con sẽ được chỉ dẫn cách để trở thành một thủ lĩnh trên hành tinh này, không chỉ trong sự nghiệp mà còn trong cuộc sống của con. Toàn bộ quá trình này sẽ mất ba tháng, nhưng cha hứa rằng về cơ bản con sẽ thay đổi nhờ nó. Làm thế nào cha biết được điều này? Bởi vì cha cũng đã thay đổi từ những gì họ dạy cha. Đừng để cho thái độ công kích ngầm có thể đang bắt đầu trỗi dậy trong tâm trí con lúc này lấn át. Cái thái độ tai hại này luôn xuất hiện khi chúng ta có được một cơ hội trưởng thành. Nó chẳng là gì hơn tiếng nói của sự sợ hãi. Và đó không phải là chân lý. Đó không phải là con. Hãy tin vào quá trình mà cha đang trình bày với con với tất cả tình yêu thương đây. Hãy gạt bỏ mọi đắn đo của con về con đường mà con sắp đi này và chỉ việc bước lên con đường ấy với thái độ tò mò của một đứa trẻ, chỉ cần biết rằng khi bước ra từ đầu bên kia, con sẽ là một con người mới, hoặc chính xác hơn là khác xa với con người thật sự lúc này của con như đã được sinh ra. Cha ước gì có thể dẫn dắt con đi qua toàn bộ quá trình này nhưng đây là một chuyến đi đơn độc mà con phải đi một mình. Cho nên cha chúc con mạnh khỏe, con trai ạ. Cha chúc phúc cho con. Cha cầu nguyện cho con được thành công. Cha dành cho con tất cả tình yêu thương của mình. Cha của con Cal Valentine Đọc xong bức thư, tôi thực sự bất ngờ. Ông Cal có đúng là người cha mà tôi chưa từng biết hay không? Bao nhiêu câu hỏi vẫn chưa có lời đáp cứ quanh quẩn trong đầu óc tôi. Ông ấy đã ở đâu trong từng ấy năm? Tại sao ông không tìm cách liên lạc với tôi? Tại sao ông không nói với tôi ông là ai trong những giờ phút cuối đời? Tôi nên thương hay nên giận ông vì đã bỏ rơi mẹ con tôi trong từng ấy năm? Tôi hoàn toàn bối rối. Tôi cảm thấy những vết thương xưa lại tái phát. Rồi tôi nhìn xuống gói quà, tự hỏi liệu những tấm vé máy bay có là thật và những lời hướng dẫn của ông Cal có đáng tin hay không? Liệu hành trình mà ông ấy gợi ý có an toàn không? Nhưng sau đó có một cái gì đó trong tôi bắt đầu thay đổi. Bác Cal đã rất tử tế với tôi trong suốt thời gian ngắn ngủi gần nhau. Tôi cảm thấy tất cả những gì ông muốn làm trong những giờ phút cuối cùng trên cõi đời này là giúp đỡ tôi, hướng dẫn và dạy bảo tôi. Tôi cảm nhận được tình yêu của ông và tôi biết đó là sự thật. Mong muốn của ông dành cho tôi là tôi hãy thực hiện chuyến đi này, và tôi cảm thấy cần phải làm như vậy. Tôi đã phải vật lộn với nỗi đau của mình trong suốt những ngày qua - nhưng tôi biết mình sẽ ổn. Ngồi một mình trên giường bệnh, chỉ có một điều luôn chi phối nhận thức của tôi: Lòng tin. Và tôi đã đúng. Khoảnh khắc này, tôi không phải hình dung ra mọi thứ ngoài kia nữa. Cuộc sống của tôi đang mở ra và tôi chỉ việc tận hưởng chuyến đi. Trước kia, tôi đã dành quá nhiều thời gian tìm cách thực hiện nó - lập kế hoạch, suy ngẫm và lo lắng. Cuộc sống đã cho tôi một cơ hội tuyệt vời, và tôi cảm thấy thoải mái nắm bắt nó. Tôi tự nhủ với mình rằng nếu suy nghĩ là cách tìm ra lời giải đáp mà tôi cần để tạo nên một cuộc sống tuyệt vời tôi luôn mong muốn thì giờ đây tôi đã có những câu trả lời đó. Một giọng nói trong tôi cất lên: “Có một cách sống khác, Jack ạ.” Và nó mạnh mẽ hơn rất nhiều. Sẽ chẳng có ích gì nếu chỉ suy ngẫm trong đầu - mọi thứ sẽ được thực hiện bằng cách lắng nghe sự mách bảo của con tim. Đừng quá bận rộn với việc cố gắng mà hãy bắt đầu dành thêm thời gian để sống. Hãy có ý định gắn kết cuộc đời con với sức mạnh tự nhiên đang điều khiển thế giới này. Các câu trả lời con cần đều nằm ở đó.” Tôi đã từng đọc một đoạn trích của triết gia đáng kính Abraham Maslow[4]. Những lời của ông ấy vô cùng thích hợp với chuyến đi mà tôi sắp thực hiện. Tôi muốn chia sẻ chúng với quý vị: “Chúng ta sợ những khả năng lớn nhất của bản thân... Chúng ta nhìn chung đều e ngại những gì chúng ta chỉ thoáng nhận ra trong những khoảnh khắc hoàn hảo nhất, trong những điều kiện hoàn hảo nhất, vào những lúc có dũng khí thật lớn. Chúng ta thích và thậm chí còn run lên khi chúng ta nhìn nhận bản thân ở những thời khắc đỉnh điểm như vậy và đồng thời chúng ta cũng rùng mình trước sự yếu đuối, khiếp nhược và sợ sệt trước chính những khả năng ấy.” Khi tôi nhắm mắt lại, tôi cảm nhận được ánh nắng trên mặt và từng nhịp đập của trái tim. Sâu thẳm trong mình, tôi hiểu rằng cuộc sống của tôi - cuộc sống tốt đẹp nhất - đang đến với tôi. Tôi cảm nhận rằng số phận đang mang lại cho tôi điều đó. VỊ THÁNH 3. KHÁM PHÁ CÁCH THẾ GIỚI THẬT SỰ VẬN HÀNH “Những người sống cao thượng, thậm chí nếu suốt đời họ sống ẩn dật, họ cũng sẽ không sống vô ích. Luôn có gì đó tỏa ra từ cuộc đời họ, một thứ ánh sáng soi tỏ con đường đến với bạn bè, láng giềng của họ và có lẽ tới những kỷ nguyên tương lai xa xôi.” - Bertrand Russell “Hãy nhớ người là ai, nàng nói. Người là một bậc thầy.” - Aniesa Thames *** Thời tiết đã bắt đầu sang mùa xuân, còn tôi thì đang ở Roma. Đó là một giai đoạn tuyệt vời. Tôi đã bình phục hoàn toàn sau vụ tai nạn và chưa bao giờ cảm thấy khỏe khoắn hơn thế. Tôi có ba tháng nghỉ phép và đã để căn hộ của mình cho một người bạn cũ thời đại học thuê lại và cô ấy không thể sung sướng hơn với vận may đó của mình được nữa. Tôi đã kết thúc mối quan hệ với bạn gái cũ của mình và tôi hạnh phúc nói rằng chúng tôi chia tay như những người bạn. Lần đầu tiên sau nhiều năm, tôi cảm thấy rất ổn thỏa với cuộc sống của mình. Và tôi đã sẵn sàng cho một chuyến phiêu lưu. Trải nghiệm của tôi với Cal chưa bao giờ rời khỏi tâm trí tôi. Kể từ cuộc gặp kỳ lạ của chúng tôi, chưa có ngày nào tôi không nghĩ về ông và sự uyên thâm của ông ít nhất vài lần. Kiến thức của ông ấy ăn sâu bén rễ trong tôi, và kể từ ngày ông ra đi, mỗi ngày qua tôi lại có thêm những am hiểu rất mới mẻ về thế giới quan độc đáo của ông. Tôi phát hiện ra rằng ông hoàn toàn xứng đáng với niềm tin của tôi: Tấm vé hạng nhất đi Roma hoàn toàn hợp pháp, và đúng như ông ấy đã hứa, mọi thứ cho chuyến đi đều đã được thu xếp vô cùng chu đáo. Cal rõ ràng đã dành rất nhiều tâm huyết cho việc thay đổi con người tôi và đã rất chú ý lo cho mọi chi tiết của chuyến đi có một không hai này. Giờ đây tôi có thể cảm nhận được tình yêu thương của ông dành cho tôi. Mình không thể tin nổi - mình đang ở Roma, với thời gian dư dả, và không cần lo lắng chuyện gì hết ngoài một cái ba lô cùng vài bộ quần áo bên trong, tôi nghĩ trong khi thong thả bước dọc những đường phố hẹp trải sỏi ở khu phố cổ của thành phố. Trong không khí có mùi thơm rất dễ chịu khiến tôi mỉm cười và thư giãn trong môi trường mới mẻ này. Tôi cảm thấy như thể mình sinh ra là để có mặt ở cái nơi lạ thường này, nơi hành trình tự khám phá của tôi đang bắt đầu. Gần như thể số phận đã cuốn Cal vào cuộc đời tôi, và số phận đã dẫn tôi tới cái nơi mà tôi đang đứng lúc này. Tất cả những gì tôi có thể làm là thật sự sẵn sàng vào thời khắc này và mở rộng lòng mình trước bất cứ việc gì sắp xảy ra với tôi. Đây là một cách thức hoàn toàn khác với tôi, hoàn toàn xa lạ với lối sống cứng nhắc và luôn có kế hoạch sẵn vốn là đặc trưng của tôi trong quãng thời gian trước khi xảy ra vụ tai nạn xe hơi. Thế nhưng, một phần trong tôi biết rằng cách thức mới mẻ này mạnh mẽ hơn rất nhiều so với trước đây. Cuộc sống của tôi giờ đây dường như đang dẫn dắt tôi, và tôi sẵn sàng nhận lấy những món quà và tận hưởng những điều ngạc nhiên. Cụ thể hơn nữa, mọi việc gần như thể có những bàn tay vô hình hoặc một thế lực vô hình đang hướng dẫn tôi đi vào cuộc sống cao nhất và đích thực nhất của mình. Thật sự rất khó giải thích điều này cảm nhận như thế nào vào thời khắc này của cuộc đời tôi. Nhưng tôi dám nói rằng tôi cảm thấy hoàn toàn thanh thản và cực kỳ bình yên. Tôi đi đến chỗ hiểu rằng thế lực này, cái sức mạnh vô hình này, chính là sức mạnh của tự nhiên. Đó chính là thứ sức mạnh đã tạo ra các vì sao và những buổi hoàng hôn. Nó vận chuyển trong mọi thực thể sống và hiện diện với bất kỳ ai nhận thức được việc khám phá nó để rồi gắn mình với chính nó. Tất cả bắt đầu với một lời cam kết gạt bỏ mọi tấm rèm mà hầu hết chúng ta đã dựng lên trước thế giới quan của mình và tìm ra chân lý. Và chân lý càng rõ rệt hơn với tôi khi tôi tiến sâu vào chính mình. Tôi tin đó chính là vai trò lãnh đạo thật sự với tư cách một con người. Nó không là gì khác hơn một cuộc tìm kiếm chân lý của cá nhân mỗi người - chân lý về những gì chúng ta trải qua trong quá khứ và những gì chúng ta có thể trở thành trong tương lai; chân lý về lý do tại sao chúng ta lại ở đây và làm thế nào chúng ta tới được nơi chúng ta đang có mặt. Khám phá chân lý và sau đó dẫn dắt cuộc sống của chúng ta theo chân lý ấy chính là những gì giúp chúng ta tự do. Qua những trải nhiệm và bài học của riêng mình trên đường đời, tôi đã hiểu rằng lãnh đạo cuộc sống của mình cũng chính là nới lỏng việc bấu víu lấy thực tại. Tất cả chúng ta đều cần từ bỏ thói quen đã thành nghiện này để có thể biết trước được rằng cuộc sống của mình sẽ tiến triển như thế nào. Mấu chốt của vấn đề là chúng ta phát triển thành cái bản ngã mạnh mẽ nhất của mình (hoặc ít nhất cũng bắt đầu quá trình này) đúng vào thời điểm chúng ta dám từ bỏ toàn bộ sự kiểm soát mà chúng ta cứ bám rịt lấy một cách sợ sệt, và mở lòng trước mọi khả năng mà vũ trụ tuyệt vời của chúng ta đem lại. Đây là một hành động nhún nhường cao cả bởi vì nó đòi hỏi chúng ta phải từ bỏ niềm tin rằng chúng ta biết điều gì là tốt nhất cho mình. Nó đòi hỏi chúng ta nhận ra rằng những gì chúng ta nghĩ là cần thiết trong cuộc đời để làm cho chúng ta hạnh phúc có khi lại không phải là những gì chúng ta thật sự cần. Và tôi nói rằng việc nới lỏng kiểm soát này là một hành động nhún nhường cao cả bởi vì ta phải để cho cuộc sống chạy theo đúng quy luật của nó. Tôi biết ban đầu đó là một cảm giác đáng sợ, nhưng tôi nhận thấy rằng ở mặt kia của những cảm giác sợ hãi lớn nhất trong ta lại chính là vận hội tuyệt vời nhất của chúng ta. Tôi đoán vấn đề chỉ là cần có niềm tin rằng ngay cả khi cuộc sống của chúng ta không diễn ra đúng như những kế hoạch đã được chuẩn bị kỹ lưỡng nhất của chúng ta thì cuộc sống ấy cũng sẽ vẫn diễn ra suôn sẻ. Và vấn đề là hãy tin vào một thành công cao hơn, vượt xa cả phạm vi chúng ta có thể nhìn thấy hiện nay. Arthur Shopenhauer[5]gần như đã làm được điều đó khi ông nhận xét: “Mọi con người đều coi giới hạn tầm nhìn của chính mình là giới hạn của thế giới.” Nhưng có một số người không như vậy. Hãy tham gia cùng những người đó. *** Tôi đi theo những chỉ dẫn của Cal khoảng một tiếng thì tôi đến gần một nơi được đánh dấu trên bản đồ bằng một dấu “x”. Mảnh giấy viết tay nguệch ngoạc của ông nói một cách đầy bí hiểm: “Tìm ô cửa sổ kính màu và con sẽ thấy thế giới qua những lăng kính mới.” Lúc tôi tiếp tục đi trên đường, tìm kiếm tòa nhà được đánh dấu trên bản đồ và tôi nhìn thấy thứ khiến tôi ngộp thở. Trước mặt tôi là một giáo đường lộng lẫy, với những cánh cửa mở rộng và những khóm hồng dọc các bậc cấp. Tiếng nhạc Baroque[6]vang ra từ lối cửa chính, và những âm thanh tuyệt vời tràn ra đường phố. Các trụ cột ở phía trước giáo đường đều được ốp đá và chắc chắn rồi, đứng sừng sững kiêu hãnh ở khu trung tâm chính là ô cửa sổ kính màu đẹp nhất mà tôi từng nhìn thấy. Tôi đứng đờ ra như kẻ mất hồn, lắng nghe tiếng nhạc và đắm chìm trong thời khắc tuyệt vời ấy. Mắt tôi bắt đầu rưng rưng lệ, tim tôi bắt đầu đập nhanh hơn, và hai bàn tay tôi bắt đầu rịn mồ hôi. Cuộc sống của chúng ta, tôi nhận ra như vậy, không là gì khác hơn một chuỗi những thời khắc - nếu bạn bỏ lỡ thời khắc ấy, bạn sẽ bỏ lỡ cả đời mình. May thay, tôi đã có đủ khôn ngoan để tận hưởng cái thời khắc đặc biệt ấy, cái thời khắc mà bằng cách nào đó đã gắn kết tôi với một thứ còn lớn hơn cả bản thân mình. Cái cảm giác mà tôi có nhắc tôi nhớ rằng tôi không hề đơn độc, và rằng tôi chưa hề đi qua hết đời mình. Nó nhắc tôi về câu chuyện Dấu chân nổi tiếng của Margaret Fishback Powers[7], trong đó kể về một người đàn ông có giấc mơ rằng ông ấy nhìn thấy mình đang đi trên một bãi biển cùng với Chúa. Trên bầu trời lóe lên những khung cảnh trong chính cuộc đời của người đàn ông này, và với từng cảnh, người ấy lại nhìn thấy hai cặp dấu chân trên cát. Một cặp là của chính ông ấy còn cặp kia là của Chúa. Đột nhiên người đàn ông nhận ra một điều rất đáng chú ý trong lúc ông ấy đang xem lại tất cả những khung cảnh đời mình: Vào thời điểm khó khăn và đau khổ nhất cuộc đời ông, ông chỉ thấy duy nhất dấu chân của mình trên cát. Người đàn ông hỏi Chúa về quan sát này, bày tỏ thái độ thất vọng của mình rằng ông ấy cảm thấy cô độc khi ông ấy cần có sự giúp đỡ nhất. Chúa trìu mến giải thích rằng trong những thời khắc đau khổ, Người dẫn đường cho người đàn ông. Tôi đang mải nghĩ về giấc mơ rất đặc biệt đã làm thay đổi cách nhìn nhận thế giới của người đàn ông thì một giọng nói khỏe khoắn vang lên từ bên trong giáo đường: “Jack, con đã làm được rồi! Rất vui được gặp con ở đây!” Một tu sĩ chạy vội ra đón tôi. Ông ấy mặc trang phục tôn giáo truyền thống, với một chuỗi hạt trên tay còn tay kia cầm một cuốn sách có gắn một chiếc nơ đỏ tươi. Ông thong thả bước xuống bậc cấp và dừng lại ngay trước mặt tôi, tươi cười. “Thứ này dành cho con, Jack,” ông ấy nói trong khi trao cho tôi một cuốn sách. “Cal bảo ta rằng con sẽ đến. Tất cả chúng ta đều sẵn sàng chào đón con ở lại. Ta hy vọng con thích món quà này - nó sẽ là cuốn nhật ký để con ghi chép những hiểu biết của mình. Ghi nhật ký là một thói quen rất tốt để tự thay đổi, và ta biết rằng con sẽ có nhiều quan sát để ghi chép lại trong suốt thời gian con ở lại đây.” “Con ở lại đây ư?” “Đúng, anh bạn trẻ của ta. Con sẽ ở đây với ta tại giáo đường trong vòng bốn tuần tới. Ta sẽ là huấn luyện viên cuộc đời con, giúp con tiếp cận được với bản ngã cao nhất và tốt nhất của con. Ta sẽ dạy con về những điều như số phận, tính xác thực và liêm chính. Ta sẽ cho con thấy làm cách nào tiếp cận được sức mạnh đích thực của con và ta sẽ đưa con đến với tinh thần của chính mình. Chúng ta sẽ có một quãng thời gian tuyệt vời cùng nhau!” Ông ấy nói đầy nhiệt thành. “Cảm ơn cha - nhưng nói thật, con chưa thật sự là một người theo đạo,” tôi nói rất thành thực. “Những gì ta phải dạy con chẳng liên quan gì đến tôn giáo. Là một con người tâm linh thật ra chính là làm một con người đích thực. Đó chính là sống theo những giá trị riêng cao quý nhất của con, sống thật theo cách con sống, và nhìn nhận thế giới theo một cách thức giác ngộ và tiến hóa hơn.” “Vâng, con hoàn toàn sẵn sàng,” tôi đáp, đặt hành lý xuống đất và uống một ngụm nước trong chai nước của mình. “Con sẵn sàng cho những thay đổi của cuộc đời mình hơn lúc nào hết.” “Tuyệt vời. Cal đã đề nghị ta thu xếp mọi thứ cho con, và ta rất vui được làm điều đó. Ta sẽ dạy con về ý nghĩa của cuộc sống. Ta sẽ giải thích chính xác cách đánh thức những tài năng cao nhất của con, cách tiếp cận tri thức sâu thẳm nhất của con, và cách để lại một di sản. Về cơ bản, ta sẽ cho con thấy cách sống với tri thức là như thế nào - cách sống một cuộc sống khôn ngoan.” “Đây là câu đầu tiên trong những Câu hỏi Cuối cùng,” tôi nhận xét, và nhớ lại ba câu hỏi quan trọng của cuộc đời mà Cal đã giải thích với tôi trong buổi tối đáng nhớ của chúng tôi ở bệnh viện. “Đúng vậy. Ta sẽ cố gắng để khi đến lúc con tự hỏi mình ‘Ta đã sống một cách khôn ngoan chưa?’ thì câu trả lời của con sẽ phải là ‘Chắc chắn là như vậy!’ Ta muốn con sống khôn ngoan đến mức con sẽ ra đi thật hạnh phúc. Chào mừng con tới Roma!” Ông ấy nói với tất cả tình cảm và sự nhiệt thành của một ngôi sao opera Italia. “Thứ lỗi cho ta chưa giới thiệu bản thân - ta là Đức cha Michael Antonio Di Franco. Bạn bè gọi ta là Cha Mike,” ông nói kèm theo một cái nháy mắt. “Con rất vui được gặp Cha, thưa Cha Mike. Con rất biết ơn về sự đón tiếp nồng hậu của Cha,” tôi nói một cách chân thành, cảm thấy hoàn toàn thoải mái khi được làm quen với người đàn ông nhỏ bé có gương mặt tròn trĩnh và mái tóc chải mượt về phía sau này. “Cha cũng biết ông Cal ư?” “Ồ, phải rồi. Cha của con là một người đàn ông tuyệt vời, Jack ạ. Một con người rất đặc biệt ở nhiều khía cạnh. Ông ấy kể cho ta nghe mọi chuyện về con. Cho dù lúc này con đã thành một người đàn ông trưởng thành, con trông vẫn y như lúc còn là một cậu bé trong bức ảnh ông ấy thường mang theo bên mình. Đó là lý do tại sao ta dễ dàng nhận ra con ngày hôm nay.” “Con vẫn thấy không thể tin được rằng ông Cal chính là cha đẻ của con. Cha có biết tại sao ông ấy lại rời bỏ mẹ con và con không? Tại sao ông ấy không hề tìm cách liên lạc với con? Nếu người đó là cha của con, Cha có nghĩ lẽ ra ông ấy nên đi tìm con không,” tôi nói với cơn giận dâng lên trong lòng. “Mọi người cha đều không bao giờ quên con cái của mình.” “Ta không biết nhiều về lý do khiến cha mẹ con chia tay. Tất cả những gì ông ấy kể cho ta là ông ấy và mẹ con chia lìa đôi ngả sau khi công việc của ông ấy rơi vào giai đoạn khó khăn. Ta nghĩ rằng cha của con bắt đầu hướng nội sau khi ông ấy thất thế, và từ đó cách ông ấy trải nghiệm thế giới bắt đầu thay đổi. Ta nghĩ đến một lúc cả hai người bọn họ nhận ra rằng họ đang đi theo những hướng khác nhau như những người dưng. Cal kể với ta rằng ông ấy vẫn yêu mẹ con, nhưng ta đoán rằng họ đều biết mình không thể bước cùng trên một con đường nữa. Ta không thể hình dung nổi điều đó đau đớn với con đến mức nào, Jack ạ. Nhưng con cần biết rằng cha của con là một người đàn ông đáng kính. Ông ấy thật sự rất quan tâm đến mọi người - và ông ấy quan tâm nhiều nhất đến con.” “Cảm ơn Cha đã nói với con điều đó,” tôi đáp khẽ. Khi còn nhỏ, tôi đã nhiều đêm mất ngủ tự hỏi về người cha của mình. Ông ấy không có mặt trong các buổi hòa nhạc Giáng Sinh của tôi, những buổi tôi trình diễn ở trường, và những trận đấu bóng của tôi... Tôi cảm thấy một chút an ủi khi biết rằng ông ấy thật sự yêu thương tôi. “Cha của con đặt cho ta biệt danh ‘Vị thánh’ vì ta dành cả đời mình sống theo một cách thức cao quý, khôn ngoan và chân thực. Ông ấy biết ta từ rất nhiều năm trước khi học được những bài học mà con sẽ sớm biết. Cal là một triết gia theo đúng nghĩa đích thực nhất của từ này. Ông ấy ham học và rất chuyên tâm làm cho mình thêm uyên thâm. Và như ta đề cập, đó chính là điều tốt đẹp nhất mà một con người có thể làm. Con có biết rằng ông ấy đã thực hiện một hành trình mà lúc này con đang bắt đầu không? Hổ phụ sinh hổ tử,” ông ấy cười. “Nhân tiện, ta rất vui vì cuối cùng con đã ở đây.” “Con cũng rất vui được đến đây, thưa Cha. Nhưng nói thật, con không chắc lắm về toàn bộ chuyện này. Thật lòng thì con phải thừa nhận rằng con cảm thấy lo lắng. Có quá nhiều việc diễn ra chỉ trong một khoảng thời gian ngắn ngủi.” “Ta hiểu, Jack. Ta hoàn toàn hiểu con. Con sắp học những điều mới mẻ, cho nên những e ngại của con bắt đầu xuất hiện, dưới tâm lý lo lắng và không chắc chắn, đó cũng là điều tự nhiên. Nhưng con phải tin - rốt cuộc, tất cả những chuyện này không phải là tin tưởng ư? Hãy tin rằng Cal xuất hiện khi con cần gặp ông ấy nhất. Hãy tin rằng con và ta gắn kết với nhau vì một lý do đặc biệt. Hãy tin rằng không có nơi nào tốt cho con hơn là nơi con đang có mặt lúc này. Và hãy tin rằng sau bốn tuần ở đây với ta, con sẽ có một cách nghĩ và sống hoàn toàn mới mẻ. Chúng ta có thể thay đổi cách chúng ta nhìn nhận thế giới chỉ trong khoảnh khắc. Một thay đổi duy nhất diễn ra trong một giây ngắn ngủi có khi chính là tất cả những gì cần để đánh thức một thực tại mới mẻ cho con.” “Vậy Cha là một trong những người thầy vĩ đại mà cha con nói đến ư?” Tôi hỏi trong khi ông ấy vòng tay qua người tôi và dẫn tôi bước lên những bậc cấp của giáo đường. “Phải, hoàn toàn đúng. Cha của con thật sự là một người tuyệt vời. Ta biết ông ấy đã phạm sai lầm trong đời, chẳng hạn như việc không tìm gặp con và cho con thấy tình yêu của ông ấy, nhưng ta chưa từng gặp một người nào hoàn hảo như vậy. Điều kiện của một con người là không hoàn hảo, nhưng ta đã hiểu rằng chúng ta thực sự hoàn hảo trong sự không hoàn hảo của mình. Nếu không có những điểm yếu thì chúng ta chẳng còn gì để cố gắng. Như những người theo thuyết thần bí từng nói: ‘Con đường chẳng còn giá trị khi ngươi đến đích.’ Đặc điểm kém-lý-tưởng của chúng ta thực tế chính là những kho báu quý giá giúp mở ra những cửa ngõ để trở thành những mẫu người cao hơn so với chúng ta hiện nay.” Luận điểm cuối cùng này khiến tôi chú ý. Liệu Cha Mike có đúng không? Tôi nghĩ về hành trình cuộc đời mình - những thử thách tôi phải đối mặt thời niên thiếu và những va vấp tôi gặp trong suốt chặng đường; cả chuỗi những mối quan hệ bất thành của tôi; và sự thật là, cho dù tôi cố gắng đến đâu thì dường như tôi vẫn không tài nào tìm được công việc phù hợp với con người mình. Có lẽ toàn bộ tình trạng không hoàn hảo này trong cuộc đời tôi lại hoàn hảo - mọi thứ diễn ra chính xác như nó phải vậy, và có một kế hoạch lớn hơn nào đó mà tôi không hề biết. Và có lẽ tất cả những điểm không hoàn hảo của tôi với tư cách một con người lại chính là những cơ hội để tôi trưởng thành. Những ý nghĩ này làm tôi thư giãn và mang lại cho tôi cảm giác nhẹ nhõm ngay lập tức. “Sự không hoàn hảo đem lại ý nghĩa cho cuộc sống của chúng ta,” Cha Mike tiếp tục. “Nó trao cho chúng ta một nhiệm vụ trung tâm: Thực hiện hành trình ngược trở lại cái bản ngã nguyên sơ và lý tưởng như khi chúng ta mới chào đời, và khai phá con người đích thực của chúng ta. Nếu không vì những nhược điểm rất con người của chúng ta thì sẽ chẳng có nhiệm vụ nội tâm để làm cho chính mình. Và chính nhiệm vụ nội tâm này nối kết chúng ta trở lại với tầm vóc lớn lao của riêng chúng ta. Con biết đấy, Jack, để có được nhiều hơn những gì con mong muốn trong cuộc đời mình, trước hết con phải vượt xa cái con người thật sự của mình. Để thành công, thật sự không chỉ là làm việc nhiều hơn nữa, mà là sống hơn nữa.” “Con hoàn toàn đồng ý chuyện đó. Con thấy vô cùng mệt mỏi khi cảm thấy rằng, cho dù con có làm việc nhiều đến đâu và cho dù con có thu thập được bao nhiêu trò vui thì vẫn chẳng bao giờ là đủ.” Cha Mike dường như không hề ngạc nhiên trước cảm xúc của tôi. “Con không hài lòng với cuộc sống trước đây của mình, phải vậy không?” “Vâng, hoàn toàn không,” tôi đáp. “Thực tế, con còn thấy ghét nó. Dường như con chẳng bao giờ có được niềm vui. Mọi thứ đều hết sức nghiêm trọng và đơn điệu. Lạy Chúa, con chưa bao giờ nghĩ cuộc sống lại nhọc nhằn như vậy, xin thú thực với cha như vậy.” “Chà, vậy thì, để có một cuộc sống mới, trước hết con phải suy nghĩ, cảm nhận và hành động như một con người mới. Trong cuộc đời, rốt cuộc chúng ta không thật sự có được những gì mình muốn, chúng ta có được những gì dành cho ta. Có được những điều mới mẻ trong cuộc đời con, chẳng hạn một mối quan hệ mới, những mức độ thú vị mới, và những trải nghiệm mới, con phải bắt đầu làm những việc mới.” “Chẳng hạn như?” “Chẳng hạn như thật sự biết rõ những điểm yếu của mình. Đó là một điểm khởi đầu quan trọng; thực tế, đó chính là nơi ta bắt đầu. Khắc phục những điểm yếu của con là một trong những lý do cơ bản để chúng ta ở đây. Mục đích cuộc sống của chúng ta, bằng nhiều cách, chính là chấp nhận phần tăm tối của mình để chúng ta có thể sống bằng phần tươi sáng. Tất cả chúng ta đều có những điểm mù - chúng ta cần thừa nhận chúng và mang chúng ra ánh sáng nhận thức, nơi chúng sẽ được khắc phục. Và chúng ta cần định hình lại những niềm tin sai lệch của mình và vượt qua những cảm xúc bị hạn chế của mình. Nực cười là, trong quá trình tiến tới, về cơ bản chúng ta lại thụt lùi - lùi trở lại thành những sinh vật đẹp đẽ và hoàn hảo như lúc chúng ta sinh ra.” Cha Mike nhìn quanh giáo đường và mỉm cười. “Ta từng là một kẻ rất tầm thường,” ông ấy thừa nhận. “Ta thật sự không quan tâm đến bất kỳ ai ngoài bản thân mình lúc ta còn trẻ. Trong mối quan hệ của ta với những người khác, tất cả những gì ta chú trọng là những gì ta nhận được từ họ. Rồi đến một ngày, khi ta đang học tập tại Pháp, ta nhận được một cú điện thoại thông báo rằng em trai của ta vừa bị giết trong một vụ nổ súng tại hộp đêm. Sự kiện đó đã tàn phá ta và làm thay đổi mọi thứ. Ta bắt đầu cầu xin được chỉ dẫn và có được lòng can đảm để vượt qua quãng đời đó. Đã có những lúc căng thẳng đến mức ta nghĩ đến chuyện tước bỏ mạng sống của mình. Nhưng ta càng cầu xin, ta càng nhận ra rằng cuộc sống của mình có ý nghĩa và rằng ta rất cần cho thế giới này. Cuối cùng, ta bắt đầu nghiên cứu thần học và rồi có mặt ở đây với tư cách một tu sĩ. Và giờ đây, trong các mối quan hệ của mình, ta không nghĩ đến những gì ta sẽ được từ ai đó nữa. Thay vào đó, tất cả những gì ta quan tâm là những gì ta có thể cho đi. Và điều đó, anh bạn của ta ạ, làm cho ta trở thành một con người rất hạnh phúc.” Ông ngừng lại và sau đó lại nói to: “Chào mừng con đến Roma!” Tôi không thể không phá lên cười trước cách ứng xử có phần kỳ cục của ông. “Jack, để ta nói với con một chuyện: Những gì con không thừa nhận về bản thân lại thừa nhận chính con đấy,” Cha Mike tiếp tục trong lúc chúng tôi bước vào sảnh chính của giáo đường. “Con không hiểu.” “Đúng như vậy. Nếu con không thừa nhận cái phần trong con vốn luôn cảm thấy rằng con sẽ chẳng bao giờ đủ tốt, lấy một ví dụ phổ biến khác, thì nó sẽ thừa nhận chính con. Nếu con không thừa nhận một phần trong mình vốn không tin tưởng vào những người khác, thì nó sẽ nắm bắt chính con và điều khiển - rồi sau đó hủy hoại - cuộc đời con bằng nhiều cách. Điều này phải cho đến khi ta nhận ra thói ích kỷ của mình lúc còn trẻ thì ta mới bắt đầu thay đổi.” “Điều đó rất có ý nghĩa. Con đang băn khoăn tại sao từ trước đến nay con chẳng bao giờ hiểu được chuyện này. Con đoán mình quá bận rộn với những điều tầm thường của cuộc sống đến mức con bỏ lỡ mất bức tranh lớn hơn,” tôi nói với vẻ suy tư. “Đó là điều rất thường tình. Nhiều người trên thế giới đang mê ngủ với chính cuộc đời họ và với cả điều kỳ diệu này, nhưng giờ con đã sẵn sàng đi bước tiếp theo. Trước đây con chưa sẵn sàng cho bước này, nên nó chẳng hề xuất hiện. Nhưng giờ đây, đã đến lúc tiếp cận cái vĩ đại của chính con và sẵn sàng cho cuộc sống tuyệt vời nhất của con. Cuộc đời của con sẽ không dẫn dắt con đến đây nếu như con chưa chuẩn bị đầy đủ cho bất kỳ điều gì.” “Con đồng ý.” “Tốt lắm. Nhân tiện, hầu hết mọi người đều phủ nhận và né tránh việc gắn kết với cái bản ngã tăm tối không được thừa nhận của mình. Những con người khôn ngoan biết rõ những phần này hơn cả những phần họ trưng ra với đời. Chỉ khi con hiểu được nguyên tắc then chốt này thì con mới có thể tìm thấy sự bình yên bên trong và lạc thú bên ngoài mà con xứng đáng được hưởng. Bởi vì chỉ khi con biết và sau đó chấp nhận tất cả cái bản ngã của mình thì con mới thực sự yêu chính mình. Và không biết yêu chính mình thì không thể có bình yên; và không có bình yên thì không có lạc thú. Nghịch lý thay, con càng khám phá phần trong sáng của mình với tư cách một con người và để nó tỏa sáng ra thế giới này thì những phần tầm thường mà con muốn che giấu khỏi chính mình lại càng bắt đầu bộc lộ ra.” “Điều đó rất đúng,” tôi đáp. “Con đã thấy điều đó xảy ra trong các mối quan hệ thân thiết của mình. Chẳng hạn, con đã yêu và dành hết tình cảm của mình vào đó. Con biết quan tâm và sôi nổi hơn trước, nhưng sau đó thì những chuyện không đâu vào đâu cũng bắt đầu xuất hiện. Nói thật là chuyện này xảy ra trong mối quan hệ cuối cùng của con. Con cảm thấy yêu Jane hơn mức con từng nghĩ mình có thể như vậy. Một phần kỳ lạ trong con sống cùng cô ấy: Chúng con khiêu vũ hàng giờ trong bếp của cô ấy và cùng nhau hát dưới ánh trăng. Chúng con kể cho nhau nghe những bí mật sâu kín nhất của mình cho đến tận khuya, và chúng con ủng hộ những ước mơ của nhau theo một cách mà con chưa bao giờ nghĩ có thể như vậy. Nhưng mọi chuyện không tốt đẹp mãi, vì một lý do nào đó những đặc điểm tồi tệ nhất trong con lại xuất hiện, và mọi chuyện thành rối beng. Con đoán chính vì con cảm thấy quá an toàn với cô ấy. Và khi chúng ta cảm thấy an toàn, dường như cái bản ngã đích thực của chúng ta mới xuyên qua lớp áo giáp xã hội mà hầu hết chúng ta đã tạo dựng để trông sao cho ổn thỏa trước thế giới này.” “Hoàn toàn đúng, Jack ạ. Những gì con vừa nhận ra rất sâu sắc và ta chỉ muốn nói thêm rằng: Nếu con tìm hiểu cách vận hành của tự nhiên, con sẽ biết cuộc sống vận hành như thế nào. Những quy luật điều khiển tự nhiên chính là những quy luật vận hành cuộc sống của chúng ta. Chẳng hạn, con đã bao giờ nhận thấy rằng lúc mặt trời chiếu sáng nhất cũng chính là lúc bóng của chúng ta xuất hiện lớn nhất chưa?” “Đúng như vậy,” tôi đáp. “Chà, điều đó đúng với chúng ta với tư cách là những con người.” “Ẩn dụ rất tuyệt vời, thưa Cha Mike,” tôi tán thưởng. “Khi chúng ta chưa thay đổi bên trong chính mình, ta rất dễ tin rằng mình tiến hóa rất cao và đang phát huy tối đa bản thân. Khi chuyện gì đó tiêu cực xảy ra, chúng ta nghĩ đó là lỗi của người khác. Nhưng thực ra đó là vì tất cả những niềm tin hạn hẹp, những giả định sai lầm và hành trang tình cảm vẫn giữ cho chúng ta thật tầm thường đều được giấu kín ở một nơi tăm tối sâu thẳm bên trong chúng ta. Chúng ta thậm chí không biết nó nằm ở đó, điều khiển cuộc sống của chúng ta và phá hỏng những ước mơ của chúng ta. Chúng ta bắt đầu tin rằng chúng ta rất lý tưởng về nhiều phương diện. Chúng ta tự huyễn hoặc bản thân để chúng ta không phải đối diện với những yếu kém của mình và nỗ lực tin vào điều đó. Rất cần có sức mạnh nội tại thật lớn để thâm nhập sâu vào cái phần tăm tối vẫn làm cho chúng ta tầm thường trong cuộc đời. Rất cần sức mạnh nội tại thật lớn để có cái nhìn nghiêm túc về cách chúng ta đang sống và thực hiện những chỉnh đốn giúp đưa chúng ta trở lại đúng quỹ đạo.” “Bằng cách nào ạ?” “Việc nhìn nhận những nhược điểm rất con người của chúng ta sẽ kích thích nhận thức rằng chúng ta phải thay đổi, và con người luôn có bản năng cưỡng lại sự thay đổi. Thực tế, trong não bộ chúng ta hằn sâu ý nghĩ muốn chúng ta duy trì những nề nếp của mình. Khoa học đã chứng minh rằng não chúng ta có một bộ phận rất cổ xưa được biết đến như là hạch hạnh nhân (amygdala) vốn luôn chuộng nề nếp và không thích bất kỳ thay đổi cá nhân nào. Nó chẳng tìm kiếm gì ngoài sự an toàn và kiểm soát bất biến. Xu hướng này có ích cho tổ tiên tối cổ của chúng ta và giúp họ tồn tại ở thời nguyên thủy, nhưng nó không còn giúp ích cho ta trong thế giới hiện nay nữa.” “Vậy làm cách nào chúng ta khắc phục được xu hướng của phần não bộ này?” Tôi hỏi đầy tò mò. “Ta gợi ý rằng, trên cơ sở mỗi ngày, con hãy đặt ra cho mình một ý định thực hiện những thay đổi một cách có chủ ý. Ta đã học được từ chính cuộc đời mình rằng những ý định của ta định hình thực tiễn của ta. Hãy dạy cho não của con rằng thay đổi là tốt và hãy kiên trì một con đường mà không ai khác đi theo, xét theo cách con thể hiện với tư cách một con người.” Nói đến đây, Cha Mike làm một việc khiến tôi giật mình, và sau đó là thích thú. Ông bắt đầu chạy qua những dãy ghế trống trong đại sảnh nơi chúng tôi đang đứng và biến vào trong một gian phòng nhỏ ở mé bên. Chuyện tiếp theo mà tôi biết là ca khúc kinh điển My Way (Con đường của tôi) của Frank Sinatra[8]vang lên, và Cha Mike khiêu vũ đầy hạnh phúc với hai mắt nhắm lại. Tôi chỉ biết đứng nhìn người đàn ông này, không dám chắc chuyện gì thật sự đang diễn ra. Khi bài hát kết thúc, Cha Mike mở mắt. “Ta từng rất ngại khiêu vũ,” ông nói. “Nhưng bây giờ ta mê nó! Nó giúp ta giữ cho trái tim mình rộng mở. Những gì ta vừa làm là chấp nhận một rủi ro, Jack ạ. Ta từng sợ khiêu vũ trước mặt người khác, còn giờ ta biến nó thành một cách để đương đầu với tâm lý sợ sệt của mình và xua đuổi những con quỷ trong ta.” “Thật thú vị,” tôi chỉ có thể thốt ra như vậy. “Ta liên tục tìm cách đặt ta vào những tình huống thách thức để buộc ta phải khắc phục những cảm giác sợ hãi lớn nhất của mình. Chiến lược này có tác dụng kỳ lạ. Nhân tiện, con nghĩ sao về các động tác khiêu vũ của ta?” ông hỏi với nụ cười rạng rỡ. “Liệu ta đã sẵn sàng cho chương trình MTV chưa?” “Chưa hẳn,” tôi bật cười. “Toàn bộ những gì ta gợi ý là con hãy toàn tâm toàn ý thực hiện việc tự khám phá liên tục và không bao giờ ngừng nghỉ. Đó là cách duy nhất để khai phá trọn vẹn phần tốt trong con, ta có thể nói như vậy. Đúng như Erich Eromm[9]từng nói: ‘Nhiệm vụ chính của con người trong cuộc đời là sinh ra chính mình, trở thành thứ mà mình có tiềm năng như vậy.’ Và khi con làm điều đó, cách nhìn nhận thực tiễn tươi đẹp nhất mà con có thể có được bắt đầu mở ra cho con. Điều này là chắc chắn.” “Nhân tiện, cha con thường nói đến con với tất cả tình yêu thương khi ông ấy ở đây. Cho nên ta biết rõ vài điều về con.” “Chẳng hạn chuyện gì ạ?” “Ta biết rằng con thích bơi lội khi còn bé. Ta biết rằng con có những giấc mơ lớn khi con còn trẻ. Và ta biết rằng con thích sô-cô-la,” ông nói trong khi móc từ trong túi ra một thanh kẹo. “Đây, cắn một miếng đi,” ông giục. “Có vị ngọt đắng,” tôi nói khi chúng tôi đi qua giáo đường lộng lẫy. “Phải, cũng như cuộc sống vậy. Con thấy đấy, Jack, cuộc sống có cao và thấp. Hầu hết chúng ta đều mắc kẹt trong tấn kịch của nó. Khi mọi chuyện suôn sẻ, chúng ta cảm thấy hạnh phúc. Khi mọi chuyện không đâu vào đâu, chúng ta cảm thấy buồn chán. Đó là một cách sống rất yếu đuối. Con sẽ chẳng khác gì một khúc củi trôi nổi theo sóng. Con thay đổi theo dòng nước: Lúc này con đang di chuyển theo một hướng, sau đó con lại di chuyển theo một hướng khác. Cách thực hiện cuộc chơi khôn ngoan hơn hẳn là gạt bỏ mọi đánh giá. Hãy ngừng quy định thế này thế khác cho những trải nghiệm cuộc đời mà hãy đơn giản là chấp nhận chúng mà không cần phản kháng. Bước tiếp theo là hiểu rằng cuộc sống không là gì khác hơn một trường học dạy ta trưởng thành, và mọi thứ xảy ra với con đều tuyệt vời.” “Mọi thứ ư? Hơi khó chấp nhận được rằng cái chết của một người thân yêu hoặc mất đi một mối quan hệ mang đến hạnh phúc lớn lao lại là một chuyện tuyệt vời.” “Chỉ có những suy nghĩ hạn hẹp của con người mới khiến cho một việc trở thành đúng hoặc sai,” Cha Mike đáp lại. “Một sự kiện trong cuộc đời chúng ta về bản chất không hề đúng hay sai - nó đơn giản là như vậy. Nhưng do con người chúng ta có xu hướng kiểm soát mọi thứ, nên chúng ta cứ đi quy định đúng sai cho nó.” “Hoặc là tốt hoặc là xấu,” tôi nói xen vào. “Phải. Nhưng thực sự không hề có những chuyện tốt, cũng chẳng hề có sự kiện nào xấu khi con thật sự hiểu sâu sắc về cách vận hành của thế giới. Mọi thứ xảy ra với con đơn giản là một cơ hội để trưởng thành và khắc phục cái phần trong con vốn rất cần khắc phục. Người khôn ngoan hiểu điều này và sau đó nắm bắt lấy những cơ hội ấy để trưởng thành, hơn nữa thành con người đích thực của họ. Và đó là lý do tại sao ta nói rằng cuộc sống là một trường học dạy trưởng thành.” Tôi băn khoăn về quan niệm này, vẫn chưa dám chắc với toàn bộ khái niệm ấy. Liệu có đúng cuộc sống của chúng ta trên thực tế được thiết kế vì mục đích này không? Cha Mike tiếp tục. “Hằng ngày, khi con bước ra thế giới, con thật sự đến trường. Và cũng như trong một trường học truyền thống, có một chương trình giảng dạy với những môn học khác nhau cung cấp những bài học khác nhau. Một khi con vượt qua một môn bằng cách học lấy bài học của nó, con tiếp tục sang môn mới.” “Và nếu con không tiếp thu được bài học?” “À, khi đó con phải học lại - dĩ nhiên,” ông nói rất nghiêm túc. “Như thế gọi là phục hồi. Mọi trải nghiệm giao cắt với cuộc đời con đều xảy đến với con để dạy con bài học con cần nhất để học cách vươn tới nấc tiếp theo của cuộc đời mình. Khi trò sẵn sàng, thầy sẽ xuất hiện.” “Ông Cal có nói với con như vậy,” tôi nói khẽ, cảm thấy một nỗi buồn dâng lên do mất đi người cha mà tôi chỉ vừa kịp biết. “Chính ta là người đã nói với ông ấy điều đó,” Cha Mike đáp lại với một nụ cười. “Nếu con hiểu quá trình này và nhận ra cơ hội có được một bài học trong mọi tình huống, con có thể chuyển sang môn tiếp theo. Và khi con rời khỏi môn cũ, con cũng sẽ rời khỏi cuộc sống cũ của mình vì, thật thú vị, một khi con đã có được bài học mình cần, loại người hoặc tình huống mà bài học đó có liên quan đến sẽ chẳng bao giờ trở lại với con lần nữa. Chuyện này gần như thể chúng ta lột bỏ lớp da cũ mỗi lần chúng ta có được một bài học mới, vượt qua một môn học mới, và tiếp tục đi tới những phần tiếp theo cao hơn trên chặng đường đời của mình.” “Thật là một sự bố trí tuyệt vời, cái cách mọi thứ vận hành ấy ạ,” tôi nhận xét. “Chính thế. Nhưng nếu con không chấp nhận bài học mà trải nghiệm mang đến thì có thể nói đó là vì con đổ lỗi cho người khác có liên quan vì bất kỳ điều gì xảy ra, và đã không thấy được phần tri thức mà con có số được học, tình huống ấy sẽ tiếp tục lặp lại hoặc tái hiện trong cuộc đời con cho tới khi con hiểu được nó. Và con càng bỏ lỡ nhiều bài học được đặt ra thì mỗi sự kiện mang theo những bài học ấy càng trở nên đau đớn với con cho tới khi con chịu đau khổ đến mức lựa chọn duy nhất của con là tiếp nhận nó.” “Tuyệt vời - cách vận hành của thế giới quả là phi thường hơn so với con từng hình dung,” tôi nói đầy phấn khích, cảm thấy thoải mái hơn với triết lý cuộc sống khác thường mà tôi đang được tiếp cận này. “Phải, Jack, đúng như vậy. Những quy luật tự nhiên điều khiển mọi thứ này sẽ chẳng bao giờ làm chúng ta hết ngạc nhiên. Những gì ta đang nói đây là thế này: Thực tại hiện nay của con chẳng là gì khác hơn một sự phản chiếu hoàn toàn những bài học mà con cần học nhất.” “Đúng là một nhận định rất mạnh mẽ, thưa Cha Mike. Mang tính cách mạng, thật sự là như vậy.” “Phải. Và vì con học được thêm nhiều từ những gì không như ý hơn là từ những gì như ý trong cuộc đời nên toàn bộ những điều không như ý chính là một món quà. Milton Erickson[10]từng viết: ‘Cuộc sống sẽ chỉ mang tới cho bạn đau đớn. Trách nhiệm của bạn là tạo ra niềm vui.’ Vì con khám phá được nhiều về bản thân qua thất bại hơn là qua thành công nên hãy để thất bại là một người bạn mà con trân trọng và học hỏi. Hãy tạo ra niềm vui từ thất bại.” “Cha nói ‘hãy để thất bại là một người bạn’ nghĩa là sao ạ?” “Chậc, mọi điều con thấy ghét liên quan đến cuộc đời mình, mọi điều khiến con khó chịu, và mọi điều làm cho con căng thẳng đều là một người thầy rất quan trọng. Những điều ‘điểm trúng huyệt’ của con đều cho con những đầu mối tốt nhất về những gì cần để trưởng thành và tiến hóa ngay trong chính con. Những điều con không thích liên quan đến cuộc đời mình - những khó chịu và căng thẳng của con - đều không là gì khác hơn những phương tiện mang tới những bài học con cần học để vượt qua môn học con đang theo đuổi và tiếp tục môn mới.” “Làm như vậy, con sẽ tiến sang phần tiếp theo của cuộc đời mình ư?” “Chính xác.” “Vậy tất cả những điều con không thích về cuộc đời mình thực tế lại là những người bạn tốt nhất và những người thầy vĩ đại nhất của con bởi vì chúng giúp con đi tới cái đích của mình - cuộc sống lý tưởng của con,” tôi tổng kết lại. “Và cái bản ngã cao nhất của con. Ta sẽ nói thêm về toàn bộ chuyện này sau, nhưng bây giờ, con chỉ cần biết rằng cuộc sống là một trường học dạy trưởng thành rất phi thường và mọi thứ xảy đến với con đều rất thiêng liêng. Đó là một sự sắp xếp kỳ diệu, thật sự như vậy, cái cách vũ trụ thông minh này của chúng ta vận hành ấy,” Cha Mike nhận xét. Ông ngừng lại và nhìn sâu vào mắt tôi. “Con có câu hỏi nào không?” “Chà, con thích một vài ví dụ về quá trình tái hiện. Con nghĩ điều này sẽ giúp con nhận ra quá trình khi nó xảy đến trong cuộc đời con.” “Chắc chắn rồi. Nếu bài học con cần học nhất ở một giai đoạn nhất định trong cuộc đời là sự chấp nhận, con có thể thấy rằng có vô số những người khiến con phát khùng xuất hiện trong đời con. Hoặc, nếu bài học của con là bớt kiểm soát, con có thể thấy rất nhiều kẻ thích kiểm soát xuất hiện hằng ngày. Điều này nhắc ta nhớ đến những gì Đức Phật nói từ nhiều năm trước: ‘Hãy hình dung rằng mọi con người trên thế giới này đều đã thức ngộ trừ ngươi. Họ đều là thầy của ngươi, mỗi người sẽ làm đúng những điều giúp ngươi học nhẫn, trí huệ và vị tha.” “Quả là những lời siêu phàm - nhưng con ngạc nhiên là một giáo sĩ lại trích dẫn lời Đức Phật,” tôi nói. “Chà, Jack, cuối cùng thì cuộc tìm kiếm của con cũng chỉ là tìm kiếm chân lý. Và tất cả mọi tôn giáo lớn của thế giới đều nói đến cùng một chân lý. Cho nên nếu Đức Phật đạt tới một tri thức giá trị để cho ta chia sẻ thì ta cảm thấy buộc phải chia sẻ điều đó với con thôi.” “Cha trả lời thật hay,” tôi dí dỏm đáp, vỗ tay bắt chước một người dẫn chương trình trò chơi truyền hình. “Trở lại với quy trình tái hiện,” Cha Mike nói trong lúc bắt đầu sắp xếp một bó hoa rực rỡ đã được đặt trên một chiếc bàn nhỏ ở phía trước gian phòng chúng tôi đang có mặt. “Nếu con không đủ nhận thức để biết rằng đây là những gì đang xảy ra và phủ nhận trách nhiệm cá nhân về vai trò của chính con trong các kịch bản con đang được tham dự trong cuộc đời mình thì khi đó những loại người như vậy - hoặc ta nên nói là những thầy giáo này - sẽ tiếp tục xuất hiện trong cuộc đời con. Họ sẽ tiếp tục tái hiện, và bằng những cách thức đau đớn hơn nhiều, cho tới khi con hiểu ra vai trò của mình và cơ hội của mình để tiến bộ lên trong mỗi tương tác.” “Vậy phải cho tới khi con đảm nhận trách nhiệm thật sự nào đó trong mọi trường hợp của cuộc đời mình thì con mới có thể trưởng thành và cuộc sống của con mới có thể cải thiện. Có phải thông điệp thật sự là vậy không ạ?” “Phải. Và khi đó - đây là phần rất thú vị - những loại người và tình huống ấy sẽ thôi không xuất hiện trong cuộc đời con nữa.” “Tuyệt vời. Cực kỳ tuyệt vời.” “Chà, ta phải thừa nhận rằng thực tế không trắng đen rõ ràng như thế. Một khi con tiếp thu bài học, một vài điều có thể xảy ra. Những loại người này có thể thôi xuất hiện với tần suất trước đây bởi vì họ đến với con như những thầy giáo và giờ công việc của họ đã hoàn thành.” “Vâng. Khả năng nữa là gì ạ?” “Cách hành xử của những người này có thể thay đổi mạnh, và rất bất ngờ, họ sẽ trở thành những con người tốt bụng nhất, đáng yêu nhất mà con từng gặp.” “Làm thế nào họ có thể thay đổi ngay lập tức như vậy ạ?” “Một cách giải thích là, khi thay đổi từ chỗ trách cứ họ, như đa số chúng ta có xu hướng làm vậy trong những tình huống như thế, sang hoàn thiện bản thân và dọn sạch những chướng ngại cần dọn dẹp bên trong con, con đã tạo ra một không gian cho họ trở thành những bản ngã tốt nhất của họ trong những tình huống trước kia khiến họ tỏ ra khó khăn. Con người căn bản đều tốt đẹp, con biết đấy. Và nếu con dành cho họ tình cảm nhân ái và hiểu biết vô điều kiện thay vì công kích và trách móc, họ không thể không đáp lại bằng những cách thức cao cả và giác ngộ hơn so với họ vẫn thường làm. Khi gặp tình yêu thương đích thực và sự quan tâm sâu sắc, không con người nào có thể dửng dưng. Bóng tối đều biến mất khi ra ánh sáng. Một cách giải thích khác là thế này: Chúng ta khiêu vũ với từng người và với tất cả những người quan trọng với chúng ta trong cuộc đời mình.” “Ôi, lại khiêu vũ nữa rồi,” tôi nói và bật cười. “Lần này khác. Đây là điệu nhảy của mối quan hệ và chúng ta đều phải thực hiện. Con có thể vẽ một biểu đồ của điệu nhảy mà con thực hiện với từng nhân vật quan trọng trong cuộc đời con nếu con muốn thật sự hiểu rõ nó. Lấy ví dụ rằng người phụ nữ con hẹn hò bảo con dọn sạch đĩa bát sau khi các con ăn tối. Điều này có thể khơi dậy điệu nhảy. Phản ứng của con có thể là cảm thấy bị cô ấy kiểm soát hoặc thấy khó chịu. Sau đó cô ấy nhận ra mình đã quá đà, cho nên bước nhảy của cô ấy có thể là cảm thấy có lỗi và xấu hổ vì đã làm tổn thương con, điều cô ấy xem như là sự giận dữ. Và cứ như vậy - hai con thực hiện một điệu nhảy rất tinh tế với lần lượt từng bước phản ứng tiếp liền nhau mà các con thậm chí không hề nhận ra. Mỗi người các con lại nhấn những cái nút của người kia, vốn không là gì hơn chính những tổn thương cũ từ quá khứ chưa hề được giải quyết và chữa lành. Thực tế, hầu hết những vết thương này đều từ thời niên thiếu và chẳng liên quan gì đến người đang ở bên con lúc này.” “Trong nhiều mối quan hệ, điệu nhảy tương tự lặp lại trong nhiều thập kỷ. Và vì cả hai bên đều không nhận thức được nó, và không có cam kết thực hiện công việc hoàn thiện bên trong vốn cần để nhận ra tình trạng đang xảy ra, nên nó cứ tiếp tục. Giờ đây mới là luận điểm ta muốn nói: Con có thể thay đổi toàn bộ động lực của bất kỳ mối quan hệ nào đúng vào thời điểm con ngừng nhảy. Chừng nào con nhận ra rằng điệu nhảy đã bắt đầu, hãy ngừng ngay động tác con luôn thực hiện - chỉ cần đừng nhập cuộc mà hãy chọn một con đường cao hơn.” “Con cần làm điều đó như thế nào?” Tôi hỏi. “Chà, trong kịch bản ta vừa đưa ra cho con, chỉ cần trước khi con có phản ứng thông thường là tỏ ra khó chịu khi cảm thấy bị kiểm soát, hãy nắm bắt suy nghĩ của mình và chọn một phương án cao hơn. Mỗi lần con định thực hiện cách hành xử tự hại bản thân cũ rích của mình, hãy đưa ra lựa chọn khôn ngoan hơn. Khi con làm được điều này, nguồn năng lượng mà cách hành xử cũ đã khống chế con sẽ được chuyển hóa thành một sức mạnh cá nhân tích cực. Và mỗi lần con làm được điều này, thực tế con sẽ tạo ra những lộ trình mới trong bộ não của mình, từ đó mở đường cho những cách hành xử mới xuất hiện trong cuộc đời con. Đây là cách tốt nhất để trở nên mạnh mẽ hơn với tư cách một con người - chỉ cần lựa chọn lấy phản ứng khả dĩ cao nhất và đằm thắm nhất trong mọi tình huống. Sẽ đến lúc nó dễ dàng hơn, và kết quả sẽ rất đáng ngạc nhiên. “Cho nên trong kịch bản mà chúng ta đang thảo luận, thay vì cảm thấy khó chịu với bạn gái của mình, con hãy tự kiểm điểm bản thân mình và nhận ra rằng cô ấy thật sự không định kiểm soát con tí nào cả. Con nhận ra rằng con chỉ đang tưởng nhầm rằng bạn gái của mình có cách ứng xử áp đặt giống như mẹ con vẫn thường làm với con. Nói cách khác, tâm trạng khó chịu mà con cảm nhận được không phải là với người bạn gái hiện tại của mình, mà chỉ là điều con chưa hề giải quyết được với mẹ của con. Bạn gái con đề nghị con dọn bát đĩa chỉ đơn giản là một sự kiện đưa con trở lại thời niên thiếu. Con nhận ra điều này, và bằng cách như vậy, con chấm dứt điệu nhảy. Và khi con chấm dứt nhảy cùng ai đó, họ sẽ phải làm gì nào?” “Chậc, họ không thể nhảy một mình, phải vậy không ạ?” Tôi đoán. “Chính xác. Cho nên bằng cách thay đổi ứng xử của con, họ nhất thiết phải thay đổi ứng xử của họ. Đó là lý do tại sao sẽ hay hơn nhiều nếu con tự thay đổi chính mình chứ không phải là lãng phí năng lượng vào việc cố tìm cách thay đổi người khác. Và đó là lý do tại sao nhìn ra cơ hội trưởng thành trong mọi tình huống của cuộc đời mình và sau đó thực hiện trách nhiệm cá nhân chứ không phải trách cứ người khác thực tế lại là cách tốt nhất để tác động làm cho người khác thay đổi.” “Những gì Cha vừa chia sẻ với con sẽ thay đổi các mối quan hệ của con!” Tôi thốt lên. “Và dĩ nhiên sẽ có những tình huống trong đó đối tác của con đã làm điều sai lầm,” Cha Mike tiếp tục. “Trong những tình huống này, chỉ cần nhớ rằng cách giải trừ nỗi sợ hãi chính là tình yêu thương. Khi con lùi bước trước một người đang hành xử cay nghiệt, con sẽ thấy thực ra là họ đang cần con giúp đỡ bởi vì hoặc là họ thấy sợ hãi hoặc trong sâu thẳm họ thấy tổn thương, khi đó con có thể dễ dàng dành cho họ tình yêu thương. Đừng bao giờ quên rằng ngay trước khi bất kỳ ai phản ứng bằng thái độ giận dữ hoặc bằng một hình thức ít nhân ái hơn, họ đều đã từng bị tổn thương. Đó là một điểm quan trọng. Những người tỏ ra giận dữ đều làm vậy bởi vì họ bị tổn thương. Họ cần sự quan tâm của con - không phải sự lên án của con. Hãy nhớ, khi con dành cho họ tình nhân ái mà mọi con người đều cần đến, cái bản ngã tốt đẹp nhất của họ sẽ xuất hiện bởi vì con đã tạo ra một nơi an toàn cho cái bản ngã ấy tỏa sáng. Khi con thay đổi, những người khác sẽ tự động thay đổi bởi vì con dành cho họ chỗ để bộc lộ.” *** Những gì Cha Mike nói với tôi cực kỳ thuyết phục. Và điều đó hoàn toàn có ý nghĩa. Càng suy ngẫm luận thuyết của ông về cách thế giới vận hành, tôi càng thấy quy trình tái hiện vẫn luôn diễn ra suốt cuộc đời tôi mà tôi không hề biết. Tôi đã trải qua những trải nghiệm và tiếp xúc với những con người như vậy hết lần này đến lần khác. Chẳng hạn, tôi cứ theo đuổi những khách hàng luôn hứa hẹn những hợp đồng lớn nhưng thực chất là chẳng bao giờ thực hiện được, khiến cho tôi vô cùng thất vọng và tiêu tốn của công ty cả đống tiền. Tôi dường như cũng đã gặp không ít những người tôi cảm thấy khiếm nhã với tôi - thường tất cả mọi người tôi tiếp xúc trong một ngày dường như đều sẵn sàng gây chuyện và có thái độ tiêu cực. Nếu những gì Cha Mike vừa nói là đúng thì đây không phải là những sự kiện ngẫu nhiên. Thay vào đó, chúng là một phần trong kịch bản được viết ra cho tôi, một phần của một ngôi trường dạy trưởng thành mà tôi đang theo học từ lúc chào đời. Và lý do duy nhất những người này tiếp tục xuất hiện và những sự kiện này tiếp tục lặp lại là vì tôi vẫn chưa tiếp thu bài học cuộc đời mà tôi cần phải học. Tôi bắt đầu nghĩ kỹ hơn về những người đã từng xuất hiện trong cuộc đời tôi. Vì một lý do nào đó, tôi cứ theo đuổi những cô bạn gái, mong muốn một mối quan hệ sâu hơn mức tôi sẵn sàng. Khi họ càng quan tâm và thể hiện tình cảm với tôi, tôi càng trở nên xa lánh, vì sợ đánh mất tự do cá nhân mà tôi cho rằng một mối quan hệ thân mật thật sự sẽ gây ra. Có lẽ, chỉ là có lẽ, điều này cứ tiếp diễn vì một lý do - đó là có một bài học tôi cần học trong cái kịch bản cứ tái hiện suốt cuộc đời tôi. Bài học ấy là gì? Có lẽ đã đến lúc tôi phải mở lòng và để cho những người khác bước vào. Đã đến lúc tôi phải trở thành một con người khác, tốt bụng hơn, nhân ái hơn. Phải chăng tôi đang thực hiện lại một mẫu thức mà tôi tiếp nhận một cách vô thức từ mối quan hệ của cha mẹ mình? Chà, có lẽ đã đến lúc tôi cần chấm dứt việc tỏ ra sợ hãi việc mình sẽ mất tự do và hiểu rằng niềm vui đích thực trong cuộc đời chỉ xuất hiện khi nó được chia sẻ với ai đó bạn yêu quý. Tôi chưa bao giờ thực hiện việc tự phê này. Trong đời mình tôi chưa bao giờ dành thời gian đi sâu và xem xét những đặc điểm và cách ứng xử tiêu cực của mình. Điều này giống như thực hiện công tác điều tra, đem lại nhận thức cho những phần bị sao nhãng của chính tôi. Nhưng giờ đây, tôi có thể thấy rằng đây là một trong những hoạt động quan trọng nhất mà một người có thể thực hiện. Một người vốn không thật sự biết về bản thân sẽ chẳng biết gì cả. Và có lẽ chính vì vụ tai nạn bi thảm mà tôi buộc phải hướng vào bên trong. Khi cuộc sống suôn sẻ và ổn thỏa, tôi nhận ra rằng, chúng ta có xu hướng sống ở một cấp độ hời hợt. Khi cuộc sống trở nên khắc nghiệt và chúng ta trải qua một cuộc khủng hoảng, chúng ta luôn đi tới chỗ xem xét nội tâm mình. Và như vậy tôi nghĩ rằng những nhà thần bí và các hiền nhân của quá khứ đã đúng khi họ nhận xét rằng những khó khăn lớn nhất của cuộc đời thực tế lại là những phúc lành lớn nhất, vì chúng giúp chúng ta thêm sâu sắc và đưa chúng ta đến với một trải nghiệm sống rộng hơn. Thất bại luôn dẫn tới đột phá. Càng suy nghĩ, tôi càng thấy rõ những mô thức vẫn tái diễn trong cuộc đời mình. Dường như tôi đã lôi cuốn rất nhiều người vào cuộc đời mình, những người thể hiện mọi việc theo một cách thức thường làm tổn thương cảm xúc của tôi. Có lẽ mọi việc diễn ra như vậy bởi vì tôi cần học một bài học cuộc đời. Có lẽ, như tôi nhận xét, chân giá trị của tôi cần cải thiện và tôi phải đón nhận mọi thứ bớt vị kỷ hơn. Đột nhiên, cái phần hoài nghi trong tôi lên tiếng, băn khoăn không rõ cuộc sống có thật sự vận hành như thế không. Có lẽ Cha Mike, vốn là người có ý tốt, hơi ảo tưởng, giỏi nêu ra những luận thuyết hấp dẫn nhưng xa rời thế giới thực tiễn. Thế rồi trong ý thức tôi lại bật lên hai chữ: Lòng tin. Trong sâu thẳm tâm hồn mình, tôi biết rằng ông ấy đã nói sự thật. Và đó là tất cả những gì tôi thật sự cần biết. “Được rồi, anh bạn trẻ,” Cha Mike lên tiếng, đánh tan trạng thái mơ màng của tôi. Ông cầm lấy ba lô của tôi và dẫn tôi bước lên một cầu thang tròn. “Một ngày như thế là đủ rồi. Đe ta chỉ cho con phòng của con - ta biết con sẽ thích khung cảnh ở đó. Phòng nhìn thấy hết cả thành Rome. Ban đêm, con có thể ngắm những ngôi sao băng. Đây sẽ là nhà của con trong một tháng tới. Ồ, ta quên mất, để ta đưa cho con chìa khóa.” Cha Mike trao cho tôi một chiếc chìa khóa vàng có gắn kèm một miếng kim loại và sau đó dẫn tôi vào phòng khách. Đó là một gian phòng nhỏ, đồ đạc sơ sài nhưng vô cùng sạch sẽ. Một bông cúc đồng tiền duy nhất - loài hoa của hạnh phúc - nằm trong chiếc bình bạc trên kệ đầu giường. Và đúng như Cha Mike đã hứa, khung cảnh thật ấn tượng. Khi tôi quay lại để cảm ơn Cha Mike vì sự hào phóng của ông, tôi nhận ra ông đã rời đi. Sau đó tôi nhìn mảnh kim loại gắn kèm chìa khóa. Có một câu trích khắc trên đó. Nội dung như thế này: “Những con quỷ duy nhất trên thế giới chính là những gì đang chạy trong tim chúng ta. Đó là nơi cuộc chiến cần diễn ra.” - Mahatma Gandhi 4. SỐNG ĐÚNG VỚI BẢN NGÃ ĐÍCH THỰC CỦA MÌNH “Chúng ta có thể dễ dàng tha thứ cho một đứa trẻ sợ bóng tối. Bi kịch thật sự của cuộc đời là khi một người lớn sợ ánh sáng. ” - Plato “Đằng sau tất cả những điều nhìn thấy được đều ẩn chứa gì đó lớn lao hơn; mọi thứ chỉ là một con đường; một cánh cổng, hoặc một ô của sổ mở ra một điều gì đó khác.” - Antoine de Saint-Exupéry *** Tôi ngủ say hơn bất kỳ giấc ngủ nào tôi đã có trong cả một thời gian dài và mơ một giấc mơ tuyệt vời - rằng tôi lại là một đứa trẻ, đầy vui sướng, ham mê, và ngây thơ. Tôi đang nhảy chân trần trên một bãi cỏ ở một vùng núi nhỏ, xung quanh là những đỉnh núi phủ tuyết và những thung lũng toàn hoa. Tôi có thể nghe thấy tiếng những đứa trẻ khác cười đùa trong khi tôi nhảy, say sưa trong sự kỳ thú của khoảnh khắc ấy. Lòng tôi thấy hạnh phúc, tâm trí tôi tĩnh lặng, và tôi hoàn toàn bình an. Tôi choàng tỉnh do một bàn tay dịu dàng đang lay gọi tôi. Cha Mike đang đánh thức tôi dậy. Ông đang mỉm cười, và đôi mắt ông long lanh khi ông bày tỏ lòng biết ơn vì một buổi sáng tuyệt vời ở ngoài kia. “Thêm một ngày tuyệt vời nữa, Jack ạ,” ông nói. “Chúng ta đừng bỏ lỡ dù chỉ một khắc. Ta có rất nhiều điều muốn chia sẻ với con. Tại sao con lại không sẵn sàng và gặp ta dưới nhà chứ? Chúng ta có thể ăn điểm tâm thật nhanh và ngồi trò chuyện ở bậc tam cấp đằng trước.” “Tuyệt vời,” tôi đáp. “Sau cuộc nói chuyện với Cha ngày hôm qua, con có vài câu hỏi rất muốn hỏi Cha.” “Rất tốt,” Cha Mike đáp. Thật sự là một buổi sáng tuyệt đẹp, và bậc tam cấp giáo đường là một nơi tuyệt vời để ngồi trò chuyện. Mùi hương hoa hồng phảng phất quanh chúng tôi, và việc nhìn ngắm tất cả mọi người đi lại trên phố càng làm tăng thêm mối liên hệ của tôi với thành phố Rome cổ kính, nơi rất nhiều tri thức của thế giới được sáng tạo ra. “Ngày hôm qua Cha nói với con rằng cuộc sống là một trường học trưởng thành, thưa Cha Mike. Mọi người và mọi trải nghiệm đến với chúng ta để dạy chúng ta bài học chúng ta cần học nhất ở thời điểm cụ thể đó của cuộc đời. Chúng ta có thể nhận thức được hành động này của tự nhiên, hoặc chúng ta có thể nhắm chặt mắt lại, và làm như vậy, chúng ta tiếp tục lặp lại những sai lầm của quá khứ cho tới khi nỗi đau lớn đến mức chúng ta không có lựa chọn nào khác ngoài thay đổi.” “Đúc kết hay lắm,” Cha Mike nói trong khi nhẩn nha ăn một miếng bánh mỳ mới ra lò có phết pho mát Gorgonzola. “Sớm muộn cậu học trò cũng trở thành thầy giáo thôi,” ông ấy nói thêm đầy khích lệ. “Chà, con đang thắc mắc, liệu có phải tất cả mọi người đều phải theo đúng giáo trình mà cha đã nói đến không? Ý con là, mỗi người trong chúng ta đều phải học những bài học như nhau và tiếp nhận các môn học như nhau trong ngôi trường trưởng thành này phải không ạ?” “Câu hỏi rất hay, Jack. Ở đây với ta, con sẽ rất tiến bộ - chắc chắn là như thế,” Cha Mike nói trong khi chúng tôi thư giãn trong nắng. Đó là một trong những ngày mà, cho dù mặt trời chói chang, thì người ta vẫn có thể nhìn thấy mặt trăng trên bầu trời trong xanh. “Để trả lời cho câu hỏi của con, tất cả mọi người và từng người trên hành tinh này đều có một giáo trình khác nhau dành cho họ - đó là quá trình học tập riêng biệt cho từng người. Những bài học ta cần học trong đời mình, có thể rất khác với những bài học mà số phận định sẵn cho con. Giáo trình của ta có thể được vạch ra để dạy ta biết giảm bớt công kích và biết chấp nhận hơn. Và những bài học cuộc đời của ta có thể dạy ta biết cho đi nhiều hơn, quên đi cảm giác thiếu thốn, vứt bỏ nhu cầu kiểm soát, và chấp nhận dòng chảy của cuộc đời.” “Mặt khác,” Cha Mike tiếp tục, “giáo trình của con có thể được thiết kế để dạy con biết thoát khỏi lý trí của mình và sống theo trái tim nhiều hơn - sống đúng lúc và cảm nhận chứ không phải chỉ suy ngẫm. Nó có thể là việc phải vứt bỏ thái độ bản ngã trung tâm và những cân nhắc xung quanh sự cạnh tranh - hãy hết lòng quên mình giúp đỡ người khác. Con đường học tập của con có thể là nhìn ra cái tốt trong mọi người chứ không phải chỉ tập trung vào những điểm yếu của họ. Nó thậm chí có thể là nhận biết giá trị của chính con và đừng để bất kỳ ai khiến con cảm thấy thấp kém.” Thật sâu sắc, tôi nghĩ. Cứ như thể người đàn ông này biết rõ những vấn đề sâu kín nhất và những đấu tranh nội tâm riêng tư nhất của tôi. Cách ông ấy trình bày thật rõ ràng và dễ hiểu. Mẹ tôi cũng có khả năng tương tự - rất nhiều việc bà làm xuất phát từ trực giác của bà. Bà biết rõ mình cần phải làm gì trong bất kỳ tình huống nào và hoàn toàn tin tưởng vào điều này. Nếu tôi luôn đưa ra lựa chọn của mình dựa trên lí trí và lôgic, thì tôi cảm thấy rằng mẹ tôi luôn dựa trên những dự cảm sâu sắc và khôn ngoan hơn. “Trong bất kỳ trường hợp nào,” Cha Mike tiếp tục trong khi miệng vẫn đầy bánh mỳ, “thì tất cả những gì ta thật sự muốn truyền đạt ngày hôm qua là mỗi sự kiện và mỗi con người bước vào cuộc đời chúng ta đều có một lý do nào đó. Hãy nhớ, không hề có sự trùng hợp ngẫu nhiên. Thế giới là một cỗ máy rađa khổng lồ, chuyên phát hiện những nhu cầu trưởng thành của chúng ta và sau đó gửi cho chúng ta những con người và sự kiện tương ứng để thúc đẩy sự trưởng thành này. Điểm uyên thâm liên quan đến việc này là những người xuất hiện trong cuộc đời ta chính là những tấm gương, phản chiếu cả những phần sáng nhất và tối nhất của chính chúng ta.” “Cha nói nghiêm túc chứ?” Tôi hỏi. “Phải. Con sẽ không thể nhìn thấy phẩm chất tuyệt vời của người khác trừ phi con biết phẩm chất đó ở chính mình.” “Có thể là như vậy ạ. Con sẽ không thể nhận ra điều gì đó là tốt ở ai đó nếu như con không hề biết đó là gì.” “Chính xác. Nếu con chưa từng thấy trứng cá muối trông như thế nào thì con không thể nhận ra nó trên đĩa thức ăn của người khác tại một buổi dạ tiệc. Tương tự, nếu con không nhận ra tài năng hoặc nét tích cực nào đó trong chính mình thì con không thể nhìn thấy điều đó ở người khác. Nếu con không biết thực sự yêu thương người khác là thế nào, thì con sẽ không có cách nào biết được khi nào ai đó thể hiện tình yêu với con. Nếu con không có tài năng cá nhân - chẳng hạn trí thông minh - thì con sẽ không thể đánh giá được nó ở người khác. Nhìn thấy điều gì đó vĩ đại ở người khác chính là nhìn thấy sự vĩ đại ngay trong chính mình. Ta cần nói rằng nguyên tắc này cũng đúng với cả những tính cách tiêu cực mà con không thể chịu được ở người khác.” “Ý Cha là sao ạ?” “Chà,” Cha Mike đáp, “để con nhận thấy một người khác đang có thái độ giận dữ thì trước hết con phải biết giận dữ thật sự là như thế nào. Để con gọi ai đó là đang giận dữ thì trong chính con phải có sự giận dữ. Để con nhận ra ai đó là ích kỷ thì con phải có chút ích kỷ trong mình. Để con gọi ai đó là hấp dẫn, thì con cũng phải có mặt hấp dẫn. Mặt khác, sẽ không có cách nào để con có thể nhận ra những đặc tính này. Toàn bộ cuộc sống chẳng là gì hơn ngoài sự phản chiếu. Như một chiếc máy chiếu phim khổng lồ, chúng ta chiếu ra thế giới bên ngoài xung quanh chúng ta chính con người chúng ta ở thế giới bên trong. Chúng ta tập hợp những gì chúng ta phản chiếu.” “Rất thú vị,” tôi đáp lại. “Cha có thể cho con một ví dụ nhanh không ạ?” “Dĩ nhiên rồi. Giả sử con đang ở trong một cửa hàng băng đĩa. Con có mặt ở một trong những cửa hàng cho phép con nghe những đĩa nhạc mới nhất, và con đang thưởng thức những giai điệu con đang nghe. Đột nhiên, một nhân viên của cửa hàng đi tới chỗ con và yêu cầu con không được nghe quá nhiều như vậy. Ông ấy đề nghị rất lớn tiếng và khiếm nhã. Nếu con phản ứng bằng cách quát lại ông ta, thì với ta điều đó có nghĩa là trong con có gì đó cần phải xem xét và khắc phục.” “Nhưng ông ta thô lỗ với con kia mà!” Tôi kêu lên. “Con có gây chuyện đâu.” “Jack, con không thể có gì đó từ chỗ chẳng có gì cả. Tất cả những gì có thể nảy sinh từ con đều là những gì ở trong chính con - rốt cuộc, con không thể có sốt cà chua từ một quả chanh được. Thực tế người đàn ông này nhận được sự giận dữ từ con do điểm trúng huyệt của con có nghĩa là ngay bên trong con sự giận dữ đã tồn tại từ trước, phải không nào?” “Con phải thừa nhận rằng cách giải thích đó rất thuyết phục.” “Cho nên người đàn ông này chỉ khơi lên phần giận dữ của con. Nếu con không hiểu thực tế đó thì nó sẽ tiếp tục nắm bắt con. Tâm trạng giận dữ đó thực chất vẫn hiện diện từ trước khi ông ta bước vào cuộc đời con - đó chính là những gì ta gọi là điều kiện sẵn có. Con cần nhìn ra điều đó và chịu trách nhiệm với nó chứ không phải là trách cứ ông ta. Ông ta chỉ là một tác nhân. Nó giống như triết gia người Pháp Antoine de Saint-Exupéry[11]từng viết: ‘Không một sự kiện nào có thể đánh thức trong ta một kẻ xa lạ mà chúng ta hoàn toàn không biết. Sống chính là được sinh ra từ từ.’ Cho nên cách nhìn nhận sự việc trong cửa hàng âm nhạc một cách thông suốt chính là xem người nhân viên bán hàng khiếm nhã này là một món quà lớn. Có cả một cơ hội để trưởng thành và phát triển từ tình huống này nếu con khôn ngoan. Với cách hành xử khiếm nhã của mình, ông ta đã đưa con tới một phần của chính con vốn vẫn được giấu kín trước nhận thức của con.” Cha Mike hít một hơi và tiếp tục. “Carl Jung[12]từng viết rằng: ‘Mọi thứ khiến chúng ta khó chịu với người khác đều có thể dẫn chúng ta tới việc hiểu về chính mình.’ Giờ đây, hãy có đủ can đảm và chín chắn để tiến hành công việc nội tại cần để giải phóng cơn giận sẵn có của con và chuyển tâm trí con sang một không gian yêu thương. Đó chính là mục đích mà tất cả chúng ta đều cần nhắm tới - không gì ngoài tình yêu thương thuần túy. Bởi vì một con người tràn ngập yêu thương sẽ nhìn thấy yêu thương từ những người xung quanh. Ta biết đây không phải là một quá trình có thể thực hiện một cách nhanh chóng - nó là một ý tưởng để phấn đấu, và thậm chí với nhiều người, có khi phải mất đến cả đời để thoát khỏi tâm lý giận dữ và sợ hãi để biết yêu thương và bao dung với những người xung quanh. Thực tế, đây chính là hành trình cuộc đời - tìm ra những khu vực yếu đuối của chúng ta và khắc phục chúng để cuối cùng chúng ta có thể tìm thấy cái bản ngã tốt nhất của mình. Đây là con đường duy nhất phải đi nếu mục đích của con là tìm thấy sự bình yên và tự do vĩnh hằng. Không có lựa chọn nào khác.” *** Đột nhiên, Cha Mike đứng dậy và nói: “Gắng lên nào. Hôm nay là một ngày vui vẻ. Chỉ học mà không chơi không phải là cách hay. Ta vừa phát hiện thấy rằng tự khám phá và trưởng thành chỉ được thực hiện một cách tốt nhất trong tinh thần vui vẻ và phiêu lưu - cuộc sống quá ngắn ngủi để ta phải nghiêm túc thái quá. Hôm nay, chúng ta sẽ đóng vai du khách. Ta muốn đưa con tới Đại hý trường và một số danh thắng nổi tiếng khác của Rome. Và buổi trưa, chúng ta sẽ đi dã ngoại. Ta thậm chí còn mang theo cả một ít rượu vang Italia cho con,” ông ấy nói kèm theo một cái nháy mắt. Nói xong, con người kỳ diệu thuộc giới tu hành này bước xuống những bậc tam cấp của giáo đường, ngửi những đóa hồng trong lúc đi xuống. Tôi nhanh chóng theo ông. Tôi biết rằng tất cả những điều ông dạy đều đang dẫn tôi về nhà. Mỗi ngày qua đi, tôi càng lúc càng thấy kính trọng Cha Mike. Ông là một con người vĩ đại, ông cho tôi những hiểu biết sâu sắc về cuộc đời mà tôi chưa hề được nghe nói đến, và dạy tôi cách có thể nâng cuộc sống của mình lên cấp độ cao nhất. Nhưng điều quan trọng hơn, ông ấy tốt bụng. Ông hiểu bản chất con người và tôi cảm thấy ông hiểu tôi. Ông biết rằng khi chúng ta càng bước ra ánh sáng, những phần tăm tối của chúng ta thật sự xuất hiện và một phần trong chúng ta tìm cách cưỡng lại, muốn bám lấy những cách nghĩ, cảm nhận và hành động xưa cũ. Khi chúng ta tiến gần tới tình yêu thương nhất, thì những sự sợ hãi lớn nhất của chúng ta trỗi dậy. Cha Mike đã trìu mến hỗ trợ tôi khi tôi làm theo triết lý của ông và tiến về phía cuộc sống tươi đẹp nhất của tôi. Ông nhắc cho tôi nhớ đến sự vĩ đại của mình và sức mạnh mà mỗi người và tất cả mọi người trong chúng ta đều có để định hình số phận của mình ở mọi thời khắc của cuộc đời. Quãng thời gian tôi ở bên ông tôi thấy mình thật may mắn. Một buổi sáng, khi chúng tôi ngồi ăn sáng ở một hành lang nằm bên cánh trái của giáo đường, Cha Mike nói một điều khiến tôi ngạc nhiên. Đó là tuần thứ hai tôi ở cùng ông, và tôi cảm thấy rất hạnh phúc với tất cả những tiến bộ mà tôi đạt được nhờ những ý tưởng và công cụ ông chia sẻ với tôi. Một sự bình yên nội tâm sâu thẳm đã dần hình thành trong tôi, và tôi bắt đầu nhìn ra tất cả những đặc tính tầm thường của mình và chấp nhận chúng: Một khía cạnh tăm tối của tôi cần được khắc phục để cái phần tốt đẹp có thể tỏa sáng. Tôi cảm thấy hạnh phúc và sung túc hơn hẳn so với tôi trước đây và bắt đầu tin rằng thế giới này của chúng ta thật sự đang diễn ra theo một kế hoạch lớn hơn, một kế hoạch đã thu hút được sự quan tâm của tôi. Tôi đang trở thành một học trò vững vàng trong ngôi trường trưởng thành của cuộc sống và dần lột bỏ những cách thức xưa cũ của mình giống như một con sâu bướm lột bỏ cái kén của nó khi nó trở thành bướm. “Cha biết không, Cha Mike,” tôi hân hoan nói khi cắn một chiếc bánh sừng bò nóng hổi: “việc tự khắc phục này thật sự có tác dụng. Con luôn nghĩ rằng việc này chỉ phí thời gian. Nhưng con phải thừa nhận rằng con thật sự cảm thấy những thay đổi kỳ diệu ngay trong chính mình.” “Khái niệm tự khắc phục với ta thật ngớ ngẩn,” Cha Mike đáp trong khi đăm đăm nhìn thành phố vẫn còn say ngủ. “Nó hàm ý rằng con người bị hỏng hóc và cần được sửa chữa. Nhưng chẳng có gì vượt qua được chân lý. Chẳng có gì cả! Mỗi người trong chúng ta đều hoàn hảo xét ở cốt lõi của mình - chúng ta chỉ cần nỗ lực vượt qua các tầng lớp để quay lại với chính cái phần hoàn hảo của bản thân mình.” “Con nghĩ rằng với tư cách một giáo sĩ và là huấn luyện viên cuộc đời của con, tất cả những gì Cha làm là khuyến khích con cải biến bản thân, sống cao thượng hơn, và tồn tại một cách khôn ngoan hơn - làm một con người tốt hơn, tử tế hơn và nhân ái hơn. Vậy có gì sai với khái niệm tự khắc phục chứ?” Tôi hỏi. “Như thế là sai - đó chính là cái sai,” Cha Mike đáp lại với sự quả quyết lớn hơn, giọng ông đầy say sưa. “Hành trình cuộc đời không phải là khắc phục bản thân, Jack ạ. Thay vào đó - và điểm này cực kỳ quan trọng - nó là ghi nhớ bản thân. Những người trong chúng ta tìm ra được cuộc sống tốt đẹp nhất và bày tỏ những mong muốn trong lòng mình đều phải đi trên con đường khám phá bên trong, chứ không phải thay đổi bên ngoài. Mục đích thật sự trong đời là tự khám phá: bộc lộ cái bản ngã tốt nhất trước cái bản ngã hiện có và sau đó nhìn nhận thế giới qua một nhãn quan mới trong quá trình ấy.” “Nhưng nếu không có ai cần cải biến, thì tại sao thế giới lại tệ như vậy? Tại sao vẫn còn những cái xấu trên đời này? Tại sao vẫn có chiến tranh, những người vô gia cư và những đứa trẻ chết đói? Tại sao vẫn có thù hận và quá ít yêu thương?” “Từ từ nào, Jack. Tất cả những gì ta đang nói là không có ai cần cải biến dựa trên những gì đang là chính họ. Cái kiểu tư duy đó chỉ làm cho người ta cảm thấy có lỗi hơn so với những gì họ làm. Chẳng hạn, con, anh bạn trẻ của ta, vốn đã rất hoàn hảo.” “Thật sao?” “Phải.” “Vậy thì tại sao con phải ở đây làm học trò của Cha?” “Để tự khám phá - chứ không phải tự khắc phục,” ông nhấn mạnh. “Đó là lý do tại sao chúng ta có mặt ở đây trên hành tinh này. Đó là một nét đặc biệt rất tinh tế, nhưng là một điều quan trọng. Ta sẽ không bảo con thay đổi hoặc cải biến hay bắt đầu hành động giống như ai khác. Ta chẳng bao giờ làm như thế với con. Toàn bộ trọng tâm của ta trong suốt thời gian chúng ta ở bên nhau là giúp con bộc lộ cái bản ngã thật sự của con, cho chính con lần đầu tiên biết về chính bản thân con mình. Con đường mà con đang đi này không phải là một hành trình tới một mảnh đất xa xôi nào đó. Thay vào đó, nó dẫn con trở lại một nơi con đã từng biết nhưng con quên mất, khi mà những người xung quanh con cuốn con rời xa cái bản chất của con. Thực tế, đây là một chuyến đi trở lại nhà, trở lại cái vĩ đại và hoàn hảo tự nhiên mà con đã có từ lúc con mới sinh ra. T.S. Eliot[13]nói rất rõ điểm này khi ông viết: ‘Chúng ta không được ngừng khám phá. Và kết quả quá trình khám phá của chúng ta sẽ là đi đến nơi chúng ta bắt đầu và đó cũng là lần đầu tiên ta biết rõ về nơi đó.’” *** “Quả là những lời rất có ý nghĩa.” “Và là những lời rất chính xác,” Cha Mike lưu ý. “Cuộc sống thật sự chẳng là gì ngoài một hành trình trở lại nhà. Con biết đấy, Jack, sự vĩ đại của một con người không là gì khác ngoài việc khám phá những tài năng họ đã đánh mất trong quá trình trưởng thành. Sống cuộc sống tốt đẹp nhất thật sự chính là nắm bắt lại những gì con đã từ bỏ.” “Một cách nhìn nhận rất rõ ràng,” tôi nói. “Đúng vậy. Khi còn bé, con nhận thức được tất cả những tài năng của mình. Con ngây thơ và thuần khiết. Con vô cùng sáng tạo và cực kỳ say mê. Trí tưởng tượng của con không hề biết đến mọi ranh giới và những giấc mơ của con không hề bị giới hạn. Con tin người khác và có niềm tin vào chính mình. Con không hề có nhu cầu mà người lớn chúng ta có: Phán đoán tất cả mọi thứ. Con bộc lộ cái bản chất đích thực nhất của mình mà không hề sợ bị trả thù, và con thoải mái để cho phần tốt đẹp của mình tỏa sáng. Con sống trọn vẹn và tận hưởng mọi món quà giản dị mà cuộc sống của mỗi chúng ta đều đặn mang lại cho chúng ta. Con thích những bông tuyết và nhện, ca hát và mơ mộng, một cái ôm thật chặt và một cốc sô-cô-la nóng bốc hơi nghi ngút. Thế giới thật phong phú, một nơi với những khả năng vô tận, và một đối tác luôn sẵn sàng cho sự thành công thật sự của con. Nhưng sau đó có chuyện xảy ra.” “Chuyện gì ạ?” Tôi nhấn mạnh. “Chà, nói trắng ra thì con phạm phải một tội. Thực tế là con phạm phải tội nghiêm trọng nhất mà bất kỳ con người nào cũng có thể phạm phải.” Tôi cảm thấy không thoải mái. Cha Mike nhìn tôi với vẻ cực kỳ nghiêm túc, và nói: “Con bắt đầu phản bội sống đúng với bản ngã đích thực... chính mình. Con không thừa nhận cái bản ngã đích thực của mình để mua lấy những niềm tin của bộ lạc.” “Bộ lạc của con?” “Phải, Jack ạ. Xã hội chính là bộ lạc của con. Con thấy đấy, con bắt đầu chấp nhận niềm tin của người khác về cách thế giới này vận hành và bản chất vai trò của con trong đó. Con đóng sập mọi cảm xúc tươi đẹp của con và bắt đầu sống theo lý trí - dành cuộc đời mình lý giải, phán xét, và lo lắng chứ không phải bỏ qua, nhảy múa và chơi đùa. Con trở thành kẻ ba phải - suy nghĩ, hành động và điều khiển bản thân mình theo những cách thức không phải chính con lựa chọn mà là sự lựa chọn của những người xung quanh con, chẳng hạn bố mẹ con, các thầy cô giáo, và bạn bè. Và cứ thế quá trình xã hội hóa này thắng thế và cái vĩ đại của riêng con bắt đầu bị che lấp. Con làm những gì con được bảo, hành động như con được hướng dẫn, và nghĩ theo cách người khác dạy con nghĩ.” “Và khi làm thế, con bắt đầu sống trong một cái hộp nhỏ,” tôi nói thêm. “Chính xác. Sau khi con chết, sẽ có vô khối thời gian để nằm trong một cái hộp nhỏ... Vậy thì tại sao lại phải sống trong hộp khi con vẫn còn đang sống?” “Hay quá,” tôi đáp lại, đã hiểu ra hình ảnh trực quan mà vị thầy rất uyên bác của tôi vừa vẽ ra. “Nhưng chắc chắn cha không hề nói rằng cha mẹ dạy con cái cách ứng xử và có trách nhiệm ở đời là sai. Hay cha thấy có vấn đề với những ông thầy ưa khuôn phép và những người lớn thích đặt ra những giới hạn?” “Đúng và sai. Dĩ nhiên, cha mẹ là những thủ lĩnh và người chỉ dẫn khôn ngoan cho con cái của họ là điều rất quan trọng. Không có khuôn phép và những ranh giới lành mạnh, một đứa trẻ sẽ bị mất phương hướng. Nhưng cuộc sống thì luôn cân bằng - và đó là một trong những nguyên tắc quan trọng nhất ta có thể dạy con. Chắc chắn, một đứa trẻ cần được dạy dỗ để biết thế nào là hành xử đúng, và đương nhiên một đứa trẻ cần được dạy về những giới hạn. Một số giới hạn đưa ra cho cách hành xử của một đứa trẻ là rất cần thiết, nhưng bất kỳ giới hạn nào áp đặt cho tinh thần của một đứa trẻ thì lại không như vậy.” “Con hiểu ý Cha rồi.” “Ta có thể mượn trải nghiệm thời thơ ấu của con một lúc được không?” “Chắc chắn rồi, Cha Mike,” tôi nói và đứng dậy khỏi ghế. “Ta cá rằng, sau tuổi lên ba hoặc bốn, phần lớn cách con điều khiển bản thân được tiến hành rất đơn giản để làm cho mẹ hoặc cha con hoặc thầy giáo của con tự hào về con. Mọi đứa trẻ đều cần yêu thương và mong được tán thành, cho nên con bắt đầu phản bội chính mình và hành xử theo những cách giả tạo nhằm mục đích làm cho những người con yêu thương cảm thấy hạnh phúc. Con tin rằng cách tốt nhất để bảo đảm tình yêu thương của họ là hành xử như họ muốn con làm vậy. Thay vì hát đến rách phổi ngay trong siêu thị và để cho cái tôi đích thực của con được bộc lộ trước thế giới, con lại hát khe khẽ để cho mẹ của con không cảm thấy xấu hổ và khó chịu với con.” “Và từ đó trở đi con luôn hát khe khẽ, nói năng ý tứ,” tôi đáp lại, cảm thấy cực kỳ biết ơn sự uyên thâm mà tôi đang được nghe. “Phải. Thoreau[14]từng nói gì nhỉ? ‘Hầu hết mọi người ra đi với âm nhạc vẫn còn ở trong chính họ’” *** “Ông ấy cũng nói: ‘Nếu một con người không theo đúng nhịp đi của các đồng đội của mình, có lẽ đó là vì người đó nghe một tay trống khác. Hãy để anh ta bước theo tiếng nhạc mà anh ta nghe thấy, dù lạc điệu đến đâu’” tôi tiếp lời, trong đầu nhớ đến những lời của triết gia người Mỹ vĩ đại mà tôi đã phải tìm hiểu cuộc đời ông khi còn đi học. “Rất hay,” Cha Mike nói với đôi mắt khép lại, chìm đắm trong kiến thức truyền tải qua những lời thâm thúy mà tôi vừa chia sẻ. “Chúng ta cần cho phép tất cả những người xung quanh chúng ta được là cái bản ngã đích thực của họ. Chúng ta phải, như con gợi ý, để mọi người diễu hành theo nhịp của chính họ và để họ cảm thấy khi ở quanh chúng ta họ được an toàn là chính họ. Đó chính là tình yêu vô điều kiện - là một người khuyến khích niềm đam mê, tình yêu và giấc mơ của mọi người - thậm chí nếu con không đồng ý với họ. Và những lời nói mạnh mẽ mà con vừa chia sẻ khiến ta nghĩ đến một ngạn ngữ tiếng Phạn cổ thế này: ‘Xuân qua, hạ đi và xuân lại đến. Và bài hát tôi định hát vẫn chưa được cất lên.’ Hầu hết mọi người đều ra đi khi bài hát của cuộc đời họ không hề được hát lên. Họ không sống cuộc đời tuyệt vời mà họ muốn. Và điều này không chỉ là một tổn thất rất lớn với chúng ta - mà nó còn là một tổn thất rất lớn đối với thế giới.” Cha Mike nhấp tách cappucino của mình, sau đó nói tiếp. “Khi chúng ta sống cuộc đời tốt nhất của mình, cuộc sống đích thực của chúng ta, cuộc sống thực sự của chúng ta, chúng ta đạt đến sự vĩ đại nhất của mình. Và khi chúng ta thể hiện theo cách này với thế giới, thế giới sẽ có lợi nhờ những điều chúng ta làm. Đúng như những gì Paolo Coelho, tác giả cuốn sách phi thường Nhà giả kim (The Alchemist) đã viết: ‘Thế giới sẽ tốt lên hoặc xấu đi tùy thuộc vào việc liệu chúng ta trở nên tốt hơn hay xấu đi’.” “Lạy Chúa! Đó là một cách thật hay để nhìn nhận,” tôi đáp đầy nhiệt thành. Cha Mike tiếp tục. “Tiếc thay, hầu hết mọi người chẳng bao giờ nhận ra điều này. Họ chẳng bao giờ nhận ra rằng cuộc sống của họ có ý nghĩa rất nhiều với thế giới - họ phải có can đảm trở thành con người đích thực của mình. Và vì thế, cuộc sống đã từng rất tuyệt vời của họ trở thành một trò chơi đố chữ. Có quá nhiều người trong chúng ta không sống theo cách đích thực với chính mình. Chúng ta sống cuộc sống của mẹ, của cha, hay thậm chí của linh mục, chứ không phải có can đảm sống cuộc sống có ý nghĩa duy nhất với chúng ta. Với ta, đó là một tội lỗi cực lớn.” “Con đã hiểu ý Cha, thưa Cha,” tôi đáp đầy kính nể. Ông tiếp tục bài giảng của mình. “Thay vì mơ ước trở thành một phi hành gia hay một nhà thơ hoặc một chính khách, ta sẵn sàng đánh cuộc rằng khi con lớn lên, con chấp nhận trở thành gì đó mà thầy giáo của con bảo con rằng như thế thực tế hơn. Thay vì được thực sự là mình và nói những gì con thật sự muốn nói trong bất kỳ tình huống nào, con bắt đầu đeo chiếc mặt nạ xã hội, rồi nghĩ, cảm nhận, và hành động theo những gì người khác bảo con là cách thích hợp để nghĩ, cảm nhận và hành động. Con bắt đầu phủ nhận chính mình. Con trở thành ‘Một kẻ giả vờ vĩ đại.’ Về cơ bản, con kìm nén thể hiện chính mình và đánh mất tiếng nói của mình.” “Đúng như vậy,” tôi thừa nhận. “Khi không thể hiện bản thân và chân lý của mình, con đánh mất tiếng nói giúp thể hiện cái tôi đích thực của con với thế giới. Và một con người không tự thể hiện là một con người không có tự do cá nhân. Một con người không thực sự thể hiện bản chất của mình trước thế giới cũng trở thành những hình ảnh tưởng tượng thuần túy, vô hình từ những cái tôi thực sự của họ.” “Con đã phạm lỗi tự phản bội chính mình,” tôi đồng ý, thể hiện rằng tôi đã hiểu rõ. Cha Mike gật đầu. “Và con càng đánh mất hình ảnh về sự vĩ đại tự nhiên của mình và con người thực sự của mình, thì con càng trở thành một kẻ không phải là con. Và con càng hành động như thế, còn càng đánh mất sự tôn trọng chính mình. Cái giá trị của riêng con bắt đầu phôi phai theo những cách thức rất sâu xa. Và từng ngày trôi qua, cái phần sâu thẳm nhất của con bắt đầu khép lại và cắt đứt liên hệ với con người đích thực của con. Chúng ta quên mất rằng một cuộc sống tuyệt vời là một cuộc sống đích thực. Như lời thi sĩ David Whyte[15]đã nói: ‘Tâm hồn thà thất bại với chính cuộc đời mình còn hơn là thành công vì cuộc đời kẻ khác.’ Và chúng ta quên mất chân lý này. Điều đó giết chết một con người, Jack ạ. Một phần của họ bắt đầu chết.” *** “Vậy tại sao chúng ta lại làm điều đó. Và tại sao chúng ta không khắc phục vấn đề?” Tôi hỏi. “Vì sợ hãi. Trước hết chúng ta sợ sống khác đi. Chúng ta muốn phù hợp với bộ lạc của mình và là một phần của cộng đồng. Trong thế giới của chúng ta, có một giá trị rất lớn đặt vào việc làm những gì mình làm và nghĩ phải giống những người xung quanh đang nghĩ. Bạn bè ta sẽ nghĩ gì nếu ta đi con đường riêng của mình và không theo đúng đường của họ? Chúng ta tự hỏi như vậy. Hàng xóm sẽ nghĩ gì nếu nhóc Johnny muốn trở thành một thi sĩ thay vì một bác sĩ? Cha mẹ chúng ta sẽ tự hỏi như vậy. Và khi nghĩ như thế này, với tư cách là cha mẹ, chúng ta đóng vai Chúa trời trước cuộc sống của con cái mình, một điều rất đáng buồn với bất kỳ con người nào. Thay vì tin tưởng con trẻ và tạo ra một môi trường an toàn để cho phép cái bản ngã tốt nhất của chúng phát triển thì chúng ta lại bảo với con trẻ những gì chúng nên làm khi chúng lớn để chúng có thể gây ấn tượng với những người hàng xóm. Chân lý của vấn đề là các bậc cha mẹ làm thế vì tâm lý sợ hãi của chính họ. Cha mẹ bảo con cái mình rằng chúng phải làm bác sĩ hoặc luật sư hay kết hôn cho môn đăng hộ đối bởi vì bản thân họ sợ họ thất bại nếu như con cái mình không trở nên ‘thành đạt’ theo đúng định nghĩa về thành đạt trong xã hội của chúng ta.” “Nhưng thế nào là thành đạt? Với ta, thành đạt chẳng là gì hơn sống cuộc sống của mình theo đúng cái chân lý và những nguyên tắc của riêng mình. Nó gắn chặt với những giá trị nói lên cái phần tốt đẹp nhất ngay trong con, bất kể áp lực bên ngoài của xã hội như thế nào. Thành đạt là sống cuộc sống của con theo quy trình sáng tạo và nhận ra những gì là quan trọng nhất với con - không phải là những gì quan trọng nhất với bất kỳ ai khác. Đó là cách sống của những nhân vật rất có ảnh hưởng về mặt tinh thần đã hiện diện trên Trái đất này trước con. Và đó là gợi ý của ta dành cho con. Hãy tin ta về điều này. Chỉ riêng điều uyên thâm này thôi, nếu được tích hợp vào mọi người và từng con người, sẽ khiến cho con được sống một cuộc sống phi thường.” Cha Mike ngừng lời, nhìn lên trời một lúc như thể tìm kiếm sự chỉ dẫn từ thiên đường, và sau đó nói tiếp. “Lý do thứ hai chúng ta phản bội chính mình và vay mượn lối sống của người khác là vì chúng ta sợ cái phần tốt đẹp của mình.” “Cha nói thế nghĩa là sao ạ?” “Jack, từng con người trên hành tinh này đều có sức mạnh ngủ yên ngay trong chính mình lớn hơn hẳn những gì chúng ta có thể tưởng tượng. Nếu chúng ta biết được mình vĩ đại và hùng mạnh như thế nào thì chúng ta sẽ thật sự tôn thờ chính mình hằng ngày. Chúng ta sẽ tới bàn thờ cuộc đời mình và liên tục tôn vinh chính mình. Chúng ta sẽ hoàn toàn yêu kính bản thân và sẽ là những người hùng hoặc thần tượng của cuộc đời mình. Chúng ta sẽ không có những nỗi sợ hãi chúng ta có, và chúng ta không giới hạn bản thân theo cách chúng ta làm. Nhưng buồn thay, sức mạnh chúng ta có ngay trong chính mình cũng khiến chúng ta sợ. Tài năng vĩ đại cũng đi kèm với trách nhiệm thật lớn. Ở cấp độ rất sâu bên trong chính mình, chúng ta băn khoăn liệu chúng ta có thể điều khiển được tiềm năng lớn lao tồn tại trong mình hay không, và chúng ta sợ tội lỗi mà chúng ta sẽ cảm thấy nếu chúng ta không điều khiển được hay lãng phí sức mạnh tự nhiên của mình.” “Cho nên chúng ta phủ nhận nó,” tôi nhận xét. “Và làm như thế, phán đoán của con sẽ là chúng ta cũng phủ nhận số phận của chính mình.” “Rất cừ, anh bạn Jack. Rất cừ,” Cha Mike tỏ ra vô cùng ấn tượng với sự tham gia của tôi vào cuộc trò chuyện. “Chúng ta rơi vào những gì các nhà tâm lý học gọi là phủ nhận. Đây là một cơ chế ứng phó mà mọi con người đều vận dụng để tránh cảm thấy nỗi đau của chân lý. Những gì tất cả chúng ta làm là tạo ra một câu chuyện hoặc thậm chí sử dụng ngôn ngữ mạnh mẽ hơn - chúng ta nói dối về chuyện gì đó và sau đó chúng ta đánh lừa tư duy có ý thức của mình và tin rằng đó là sự thật, cho dù tâm hồn của chúng ta biết đó là lời nói dối.” “Ôi trời.” “Phủ nhận hoạt động ở cấp độ ngay bên dưới tư duy có ý thức, cho nên chúng ta thậm chí không biết mình đang làm điều đó. Đúng, như con nói, chúng ta phủ nhận cái phần tốt đẹp của mình. Nhưng sự thật bi thảm là chúng ta cũng phủ nhận cái phần xấu xa của mình. Tất cả chúng ta đều có cái phần giấu kín này, cái bản ngã tối tăm mà ta đã ám chỉ trong mấy ngày qua - một phần của chúng ta mà ta không muốn thừa nhận, vì làm như vậy sẽ khiến chúng ta cảm thấy xấu hổ. Đây là cái phần trong chúng ta vốn luôn cảm thấy ganh ghét khi người khác thành công; luôn tìm cách đầu cơ khi người khác có nhu cầu; luôn tỏ thái độ công kích khi lẽ ra chúng ta nên bày tỏ tình yêu thương; luôn hành xử theo cách kiểm soát khi lẽ ra chúng ta nên hành xử theo cách hỗ trợ; và luôn cảm thấy cạnh tranh khi lẽ ra chúng ta nên thấy rằng tất cả chúng ta đều gắn kết và khi một người trong chúng ta chiến thắng, tất cả chúng ta đều thắng. Mọi con người đơn lẻ trên hành tinh này đều có một phần mà chúng ta che giấu trước thế giới. Trong cuộc tìm kiếm vô định nhằm tỏ ra hoàn hảo, chúng ta gói ghém nó trong một cái hộp tối. Thực tế, chúng ta phủ nhận sự tồn tại của nó và làm như thế, chúng ta phủ nhận một phần của chính mình.” “Con vẫn đang suy ngẫm về quan niệm này khá nhiều kể từ lúc con ở với Cha,” tôi nói. “Tốt lắm, Jack. Nhưng còn hơn thế. Bởi vì chúng ta phủ nhận một phần của chính mình, chúng ta có thể không bao giờ sống trọn vẹn. Thể hiện vai trò lãnh đạo trong cuộc đời mình rất cần có sức mạnh nội tại để chấp nhận mọi phần của chính con, những phần làm con hài lòng và cả những phần không. Một khi con làm được, con sẽ đánh giá được bản thân giúp gắn kết con với cuộc sống tốt nhất của con một cách nhanh chóng. Con sẽ trở thành một chỉnh thể hoàn chỉnh lần nữa - và trở thành một chính thể hoàn chỉnh chính là trở nên khỏe khoắn. Nhưng rất ít người làm như vậy. Quá dễ khi phủ nhận những phần không hoàn hảo của chúng ta, để thể hiện bản thân trước thế giới một cách hoàn thiện và để đeo chiếc mặt nạ hoàn hảo. Và thậm chí cho dù sâu thẳm trong chúng ta biết đó là điều dối trá thì chúng ta vẫn cứ làm điều đó.” “Vậy có nghĩa là quan niệm phủ nhận mà Cha vừa nói đến khiến cho chúng ta mắc kẹt trong sự dối trá?” “Chính xác là như vậy. Đó chính là ý nghĩa của phủ nhận - nói dối chính con để né tránh sự đau đớn khi phải thừa nhận sự thật. Ở một mức độ thật sâu, con có thể mất đi sự chính trực. Chắc chắn, con biết cách nói như ai đó có sự chính trực cao, và con tự nhủ với mình rằng con là một người tốt có những chuẩn mực đạo đức cao. Nhưng nếu thật sự chân thật với bản thân, có thể con sẽ bắt đầu nhìn thấy sự phủ nhận của mình. Con có thể bắt đầu chú ý đến bất kỳ lúc nào con nói ra những lời dối trá nho nhỏ hoặc cắt bỏ những góc khuất đạo đức. Con thuyết phục bản thân rằng con tuyệt đối trung thực - nhưng có đúng vậy không? Và con nghĩ không ai nhận ra, nhưng sẽ có người nhìn thấy mọi ý nghĩ, hành động và cảm xúc. Và cái người đó chính là con.” “Tất cả mọi người trong chúng ta đều có một tâm hồn trong mình biết rõ làm một con người cao thượng, tử tế và đáng yêu nghĩa là thế nào. Tất cả chúng ta đều có một nơi sâu thẳm trong mình biết như vậy. Khi con làm gì đó sai trái, con có thể tìm cách đánh lừa mình bằng việc biện bạch cho những gì con làm ở một cấp độ có ý thức. Con có thể tạo ra toàn bộ câu chuyện rằng thế giới không liêm chính và con là nạn nhân. Con có thể xây dựng một trường hợp rằng người khác phải chịu trách nhiệm cho những gì họ làm với con và con hành động nghiệt ngã với họ để dạy cho họ một bài học. Nhưng trách nhiệm của con không phải là một cảnh sát của vũ trụ này. Công việc của con là thể hiện như một thủ lĩnh trong chính cuộc đời của con bằng cách tiếp nhận những bài học mà ngôi trường trưởng thành đang giảng cho con, và làm như vậy sẽ giúp phát triển cái tôi tốt nhất và chân thực nhất của con.” “Vâng,” tôi nói, cố gắng tiếp thu tất cả điều này, “liệu có công bằng khi nói rằng cuộc chiến này là một trong những cuộc chiến về sự xác thực không? Hay chính xác hơn, đây là một trận chiến của sự liêm chính - vì khi chúng ta hành động theo những cách thức không đồng điệu với con người đích thực của chúng ta thì chúng ta không còn liêm chính nữa?” “Chắc chắn như vậy, Jack. Có một quan niệm cực kỳ mạnh mẽ mà ta gọi là Lỗ hổng Liêm chính. Nói đơn giản, lỗ hổng giữa con người con ở bên trong, hay là cái bản ngã thật sự của con, với cách con thể hiện ra ngoài, hay cái bản ngã xã hội của con, càng lớn thì con sẽ càng cảm thấy không hạnh phúc trong cuộc đời. Như Ashley Montagu[16]từng nhận xét nhiều năm trước: ‘Thất bại cá nhân sâu thẳm nhất mà con người phải chịu cấu thành bởi sự khác biệt giữa những gì người ta có khả năng trở thành với những gì thực tế người ta trở thành.’ Con thấy đấy, lý do chính khiến hàng triệu người trong thế giới của chúng ta ngày nay có sự khó chịu tinh thần mà họ luôn phải mang theo mình chính là do Lỗ hổng Liêm chính. Họ đang phản bội chính mình và không để cho cái bản chất đích thực của họ thể hiện trước thế giới. Và những phần sâu thẳm nhất và tốt nhất của họ chắc chắn biết như vậy.” *** “Mẹ con thường dạy con: ‘Jack, con người con nói to đến mức mẹ không thể nghe được những gì con đang nói’,” tôi nói. “Mẹ con là một người phụ nữ khôn ngoan. Và bà ấy đúng - tất cả chúng ta phải để cho cuộc đời mình tự nói lên tiếng nói của mình. Con người con và cách con thể hiện trong cuộc sống nói lên tất cả. Và con cần trung thực với chính mình, nếu không nó sẽ khống chế con.” Cha Mike nói và sau đó cười. “Sao cha lại cười?” “Bởi vì thế giới vận hành với trí thông minh tuyệt đỉnh và cách sắp xếp của vũ trụ hoàn hảo đến mức ta chỉ có thể cười cái cách chúng ta, những con người, nghĩ rằng mình kiểm soát được toàn bộ mọi thứ! Ý ta là, hãy quan sát cách toàn bộ thế giới này được bài trí. Hãy nghĩ về điều đó một phút,” ông nói, mắt ông nhìn xoáy vào tôi. “Con có đủ tiềm năng và nó đang ngủ sâu trong chính con. Con có những giá trị nhất định mà con yêu quý nhất. Con có những cách suy nghĩ, cảm nhận và hành động nhất định vốn là một phần của những gì khiến con trở nên riêng biệt trên hành tinh này. Con có những đam mê và sở thích riêng làm cho con hạnh phúc. Và cả những giấc mơ cho cuộc đời con được giải mã sâu trong ADN của con. Tất cả những thứ này là các khía cạnh của cái tôi đích thực của con. Và khi con từ bỏ việc sống một cuộc đời phản ánh được những khía cạnh của cái tôi đích thực này - bằng việc không thể hiện với thế giới, không làm những gì mình thích, không sống theo những giá trị quan trọng nhất của mình, không cảm nhận những cảm xúc của mình, hay không nói sự thật của mình - con dần dần khép “cánh cửa” lại. Giá trị riêng của con mất đi, và tâm hồn con bắt đầu teo tóp. Con sẽ thường xuyên phải chịu đựng những nỗi bất hạnh. Con có ít năng lượng hơn, sức sáng tạo của con giảm sút, và con không còn đam mê.” “Vậy sự khó chịu mà con cảm thấy chính là một món quà,” tôi nói, suy luận ra một ý nghĩa lớn. “Con thật thông minh,” Cha Mike nói và vỗ tay đầy tự hào. “Chính là như vậy! Tất cả sự không hài lòng con cảm thấy thật sự không là gì khác hơn cuộc sống tốt nhất của con - số phận con gõ cánh cửa cuộc sống hiện tại của con. Nỗi đau con cảm nhận được ở sâu thẳm bên trong chính là tinh thần của con đang mách bảo con thức tỉnh và quay trở lại đúng đường đi - trở nên đồng dạng và xác thực và hãy làm con người đích thực của con. Như Hermann Hesse[17]đã viết trong cuốn Demian: ‘Mỗi con người chỉ có một thiên hướng đích thực duy nhất - tìm đường tới chính mình... Nhiệm vụ của họ là khám phá số phận của chính mình - không phải là một số phận võ đoán - và sống trọn vẹn cho nó và ngay trong chính bản thân. Mọi thứ khác chỉ là sự tồn tại có thể, một nỗ lực lảng tránh, một hình thức quay trở lại với những ý tưởng của đại chúng, tuân theo và sợ hãi cái phần thực chất của riêng mình.’ Điều đáng buồn là hầu hết mọi người đều không chú ý đến sự khó chịu, sự vô nghĩa, sự lệ thuộc bên trong đã tồn tại trong chính họ, sự nhắc nhở của vũ trụ nhằm đánh thức và khám phá những cái bản ngã tốt nhất của họ này. Họ tin rằng sự bất hạnh của họ là điều tự nhiên.” “Vậy làm cách nào con điều hòa được thế giới bên ngoài với thế giới bên trong của mình?” Tôi thắc mắc. “Con cần bắt đầu có ý thức thực hiện việc thu hẹp Lỗ hổng Liêm chính mỗi ngày, Jack ạ. Làm như vậy, con sẽ cải tạo được con người đích thực của mình. Và khi điều đó xảy ra, sự vĩ đại sẽ lan tỏa ra mọi hướng của cuộc đời con.” “Con cần bắt đầu từ đâu?” “Trước tiên, con cần đi sâu vào bên trong và bắt đầu quá trình tự tìm hiểu chính mình. Tự hiểu chính là xuất phát điểm của việc con khám phá ra giá trị của bản thân mình. Hãy khám phá những giá trị lớn nhất của con, xác định cách con thật sự muốn thực hiện cuộc đời mình, và nghĩ về những gì làm con hạnh phúc. Hãy làm rõ những tiêu chuẩn con cảm thấy mình cần để sống cuộc sống của mình, để đúng với chính mình, sau đó khớp nối với cách con xuất hiện trên thế giới này nếu như con đã thật sự suy nghĩ, hành động và cảm nhận theo những cách chân thực. Tất cả sẽ như thế nào? Con sẽ không còn phải chịu đựng những gì? Con sẽ không thực hiện những hành động gì? Và con sẽ có ý thức lựa chọn loại bỏ những con người nào ra khỏi cuộc đời mình?” “Thật là những câu hỏi thú vị,” tôi nhận xét. “Ta gợi ý rằng con cần viết ra những gì con phát hiện được trong hành trình mà ta nói với con trong ngày đầu tiên con ở đây để con có thể hình thành một cuộc đối thoại vẫn đang tiếp diễn với chính mình. Đối thoại với bản thân là việc làm rất quan trọng, bởi đó là cách để con hiểu được con thật sự là ai. Sau đó, bước tiếp theo là hành động mỗi ngày để bộc lộ cái tôi đích thực với thế giới - lấp đầy Lỗ hổng Liêm chính. Hãy bắt đầu sống cuộc đời của mình theo đúng những chuẩn mực của riêng con.” “Lấp đầy Lỗ hổng Liêm chính,” tôi nhắc lại. “Đúng - hãy chân thực, hãy sống thật, và là chính mình. Và lúc con làm như thế, lòng tự trọng của con sẽ phát triển mạnh, và con sẽ giải phóng được mức độ tự tin cực lớn. Con thậm chí sẽ không biết điều gì đang xảy ra, vì toàn bộ điều này sẽ diễn ra ở một cấp độ tiềm thức rất sâu. Nhưng con sẽ bắt đầu thấy những thay đổi lớn theo cách con đang thực hiện khi cái tôi xã hội của con trở thành hình ảnh phản chiếu trong gương cho cái tôi đích thực của con. Con sẽ có nhiều năng lượng vô kể và sẽ thấy rằng con sáng tạo hơn hẳn. Con sẽ thấy rằng con có lạc thú và bình yên sâu trong chính mình. Việc thành thật với chính mình nâng cuộc đời con lên một cấp độ hoàn toàn mới và đánh thức cái bản ngã tốt đẹp nhất của con. Từ quan điểm siêu hình, khi con hài hòa được thế giới bên ngoài với thế giới bên trong mình, vũ trụ sẽ thổi những làn gió dưới đôi cánh của con và đưa con tới những kho báu của nó.” Cha Mike đứng lên. “Hãy gặp ta ở sảnh lớn vào sáng mai lúc 7 giờ. Ta cần cho con xem một thứ,” ông nói với vẻ đầy bí ẩn. “Hôm nay thế là đủ. Ta đã cho con rất nhiều điều để suy ngẫm, cho nên ta đoán rằng con nên về phòng và ghi chép một chút. Hãy ghi lại những gì con vừa học được từ ta và những gì con khám phá được về bản thân. Ta biết cách làm này sẽ có ích nhất cho con đấy.” Nói xong, ông quay đi, để lại tôi với tâm trí ngập tràn những suy nghĩ và một cảm giác hy vọng mà tôi chưa từng biết suốt nhiều năm.