🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook 5 Ngôn Ngữ Tình Yêu - Dành Cho Trẻ Em
Ebooks
Nhóm Zalo
G ary C h a p m a n
#1 International Best-seller
https://thuviensach.vn
M uc Lưc
Lìri giód thiệu
Chia sẻ từ tác giả Ross Campbell
Chương 1: Tình yêu là nền tảng
Chương 2 : Ngôn ngữ yếu thương thứ 1 : Cử chỉ âu yếm Chương 3 : Ngôn ngữ yêu thương thứ 2 : Lòi khen ngợi Chương 4 : Ngôn ngữ yêu thương thứ 3 : Thòi gian chia sẻ Chương 5 : Ngôn ngữ yêu thương thứ 4 : Quà tặng Chương 6 : Ngôn ngữ yêu thương thứ 5 : Sự tận tụy Chương 7 : Cách phát hiện ngôn ngữ tình yếu cơ bản của trẻ Chương 8 : Kỷ luật và các ngôn ngữ tình yêu
Chương 9 : Việc học của trẻ và các ngôn ngữ tình yêu Chương 10: Sự giận dữ và tình yêu
Chương 11: Sử dụng ngôn ngữ tình yêu trong hôn nhân Phần kết Các cơ hội
Trò chơi "xác định ngôn ngữ tình yêu của trẻ"
Vài nét vê tác giả Gary Chapman
https://thuviensach.vn
https://thuviensach.vn
Lời giới thiệu
r ± ãy nói lòi yêu thương bằng ngôn ngữ của trẻ.
Đôi khi, con trẻ sử dụng những loại ngôn ngữ mà ta không sao hiểu được, và ngược lại, khi cần nói điều gì đó vói con, chúng ta thường cũng khó làm cho chúng hiểu trọn vẹn tình cảm và suy nghĩ của mình. Vì sao vậy? Nguyên nhân chính là vì giữa cha mẹ và con cái luôn tồn tại những ngôn ngữ yêu thương khác biệt. Hãy nghĩ xem, đã bao giờ bạn nói đúng ngôn ngữ tình yêu của con mình?
Sự thật là mỗi trẻ em đều có một ngôn ngữ tình yêu cơ bản, và đó là cách trẻ cảm nhận được tình yêu của cha mẹ dành cho mình. Cuốn sách này sẽ giúp bạn nhận diện và sử dụng đúng loại ngôn ngữ tình yêu của con, đồng thời nhận diện và kết họp tốt với bốn ngôn ngữ tình yêu khác. Nhờ đó, trẻ có thể cảm nhận được trọn vẹn tình yêu thương của cha mẹ để
có thể phát triển toàn diện.
Vói mục tiêu giúp các bậc phụ huynh nuôi dạy con trẻ tốt hơn, cuốn sách này tập trung tìm hiểu tầm quan trọng của tình yêu thương đối vói trẻ. Trẻ sẽ kiểm soát tốt cơn giận dữ cũng như dễ chấp thuận đề nghị của cha mẹ hơn khi cảm thấy mình được yêu thương. Tuy vậy, trên thực tế, rất ít phụ huynh có nhận thức đúng mức về tầm quan trọng của trách nhiệm dạy con biết kiềm chế cơn nóng giận và cư xử đúng mực. Chính vì thế, như được trình bày ở chương 10, việc dạy con cái kiểm soát cơn giận dữ trở thành nhiệm vụ khó khăn nhất của các bậc phụ huynh. Đê’ thực hiện được nhiệm vụ khó khăn này, bạn phải bắt đầu bằng tình yêu dành cho con trẻ, là vấn đề được trình bày tỉ mỉ trong 9 chương đầu. Bạn sẽ phát hiện ra điều thú vị là khi giúp con trẻ kiểm soát được cơn giận dữ, các bậc phụ huynh có thể xây dựng được mối quan hệ yêu thương và gần gũi với con hơn.
Việc áp dụng những gợi ý hữu ích trong cuốn sách này sẽ giúp bạn tích lũy kinh nghiệm trong quá trình nuôi dạy con. Khi giải quyết được những vấn đề quan trọng nhất của việc nuôi dạy con cái, bạn sẽ thấy mối quan hệ trong gia đình mình ngày một tốt đẹp, thoải mái và khắng khít hơn.
Chúc các bạn sớm tìm thấy ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con mình và thành công trong việc thể hiện tình yêu vói con!
https://thuviensach.vn
Chia sẻ từ tác giả Ross Campbell
! / rong suốt hon 30 năm, tôi cùng Gary Chapman đã viết và thuyết trình rất nhiều về đề tài tình yêu. Gary đã giúp cho hàng ngàn đôi lứa hiểu nhau hcm trong mối quan hệ của họ, trong khi tôi viết và chủ trì rất nhiều hội thảo cho các bậc phụ huynh về nhiệm vụ cực kỳ quan trọng và hết sức giá trị của chúng ta là nuôi dạy con cái. Dù tôi biết anh Gary hon ba thập niên qua, tôi đã không nhận ra rằng thông điệp của chúng tôi thật là giống nhau. Tôi chỉ phát hiện ra điều thú vị này khi có cơ hội đọc quyển “Năm ngôn ngữ tình yêu” hết sức ý nghĩa của anh Gary.
Điểm trọng tâm mà tôi rất thích trong sách của Gary là mỗi chúng ta đều có một ngôn ngữ tình yêu chính của mình. Nếu bạn và tôi xác định được loại ngôn ngữ đặc biệt này của vợ hay chồng mình, chúng ta có thể sử dụng kiến thức vô giá đó để phát triển mối quan hệ hôn nhân. Tương tự, chúng ta cũng có thể áp dụng khám phá tuyệt vòi này đối vói con cái chúng ta, bởi mỗi đứa trẻ đều có cách riêng để trao và nhận tình yêu của chúng. Vì vậy khi Gary phát hiện ra điều tuyệt vòi trên, quyển sách bạn đang cầm trên tay chính là kết quả tự
nhiên của công việc có bản chất giống nhau của hai chúng tôi.
Tôi rất biết ơn về vinh dự được làm việc với Gary để thực hiện quyển sách đặc biệt này. Chúng tôi thành tâm tin rằng sẽ giúp các bậc phụ huynh và tất cả những ai quan tâm đến trẻ em đáp ứng được nhu cầu tình cảm sâu kín nhất của những đứa con yêu quý của mình.
- Bác sĩ y khoa Ross Campbell Signal Mountain, Tennessee
https://thuviensach.vn
Chương I
T ÌN H YÊU L À N ẾN T Ả N G
I ^ e nnis và Brenda không hiểu chuyện gì đã xảy ra với Ben, cậu con trai tám tuổi của mình.Ben là một học sinh học khá và luôn chăm chỉ làm bài tập về nhà. Thế nhưng thòi gian gần đây, thành tích học tập của cậu bé xuống thấp đến mức báo động. Ben thường phải
lại gặp cô giáo sau giờ học và nhờ cô giảng giải lại từ đầu. Thậm chí có hôm, cậu bé phải đến gặp cô giáo đến tám lần. Vự chồng Dennis tự hỏi liệu kỹ năng nghe và đọc hiểu của Ben có vấn đề gì hay không. Họ quyết định đưa Ben đến gặp một thầy giáo trong trường nhờ kiểm tra kỹ năng đọc hiểu của con trai. Kết quả cho thấy khả năng nghe của Ben vẫn bình thường và kỹ năng đọc hiểu của cậu bé đúng vói trình độ của một học sinh lóp ba.
Ben còn có nhiều biểu hiện khiến vự chồng Dennis cảm thấy bối rối. Đôi lúc cậu bé tỏ ra rất khó gần, có khi lại quá khích. Giáo viên chủ nhiệm của Ben thường ăn trưa chung vói cả lóp. Những lúc ấy, Ben thường đẩy các bạn ra chỗ khác để đưực ngồi gần cô. Ben thường bỏ dở cuộc choi để chạy đến bên cô giáo mỗi khi cô xuất hiện trên sân trường vào giờ giải lao. Nếu cô giáo tham gia vào trò choi nào đó vói cả lóp, Ben luôn tìm cách bên cô trong suốt trò choi.
Cha mẹ Ben đã đến gặp giáo viên ba lần nhưng cả hai bên đều không tìm ra được nguyên nhân của vấn đề. Hai năm học trước, Ben tỏ ra rất độc lập và vui vẻ. Thế nhưng giờ đây, cậu bé lại rất thích “dựa dẫm” vào người khác. Trong khi đó ở nhà, Ben lại thường xuyên gây gổ với chị gái của mình. Trước những biểu hiện này, cả Dennis và Brenda đành cho rằng đó chỉ là những biểu hiện bất thường trong một giai đoạn phát triển của Ben mà thôi.
Khi vợ chồng Dennis tham dự buổi hội thảo “Đểhôn nhân ngày càng bền vững”, họ đã kể cho tôi nghe về chuyện của Ben. Họ thật sự lo lắng trước những biểu hiện của Ben cũng như tưong lai của cậu bé. Brenda chân thành nói vói tôi:
- Thưa Tiến sĩ Chapman, chúng tôi biết rằng đây là buổi hội thảo về hôn nhân và câu hỏi của chúng tôi chẳng ăn nhập gì vói đề tài chung. Nhưng vự chồng tôi thật sự rất mong được ông hướng dẫn để giải quyết vấn đề của con trai mình.
Khi nghe Brenda mô tả một số biểu hiện của Ben, tôi liền hỏi cuộc sống của gia đình họ có thay đổi gì trong vòng một năm qua không. Dennis cho biết anh làm nghề kinh doanh nên thường đi công tác xa nhà một tuần hai lần. Vào những ngày làm việc bình thường, anh
https://thuviensach.vn
đều trở về nhà vào lúc 6 giờ đến 7 giờ 30. Những hôm ấy, anh thường dành thòi gian để làm một số việc giấy tờ và xem tivi. Ngày trước, vào cuối tuần, anh thường đưa Ben đi xem đá bóng. Nhưng gần một năm nay, anh đã không còn làm việc đó nữa. Anh giải thích:
- Dạo gần đây tôi thấy đi xem bóng đá tốn nhiều thòi gian quá nên quyết định ở nhà xem cho tiện.
Tôi hỏi tiếp:
- Còn chị thì sao, Brenda? Thòi gian gần đây chị có thay đổi gì trong cách thức sinh hoạt không?
- À, có đấy ạ. - Brenda thừa nhận. - Trước khi Ben vào mẫu giáo, tôi chỉ làm việc bán thòi gian. Nhưng năm nay, tôi bắt đầu làm việc toàn thòi gian nên thường về nhà muộn hon bình thường, v ì thế tôi có nhờ ông ngoại đến đón Ben sau giờ học và Ben sẽ ở lại choi vói ông bà khoảng một tiếng rưỡi trước khi tôi đến đón cháu. Vào những tối anh Dennis đi công tác, mẹ con tôi ở lại ăn tối vói ông bà xong rồi mói về nhà.
Do sắp đến giờ phải diễn thuyết và cũng đã hiểu được vấn đề của Ben nên tôi đề nghị vói vợ chồng Dennis:
- Tôi sắp sửa trình bày về vấn đề hôn nhân và tôi muốn anh chị thử áp dụng các nguyên tắc mà tôi chia sẻ vào mối quan hệ của anh chị vói cháu Ben. Chúng ta sẽ trao đổi lại chuyện này khi hội thảo kết thúc nhé.
Vự chồng Dennis có vẻ hoi ngạc nhiên khi tôi kết thúc câu chuyện mà không đưa ra lòi tư vấn nào. Tuy nhiên, cả hai đều đồng ý làm theo yêu cầu của tôi.
Vào cuối ngày, khi các thành viên tham gia hội thảo lần lưựt ra về thì Dennis và Brenda cùng đến tìm tôi vói vẻ mặt rạng rỡ. Dường như cả hai đã phát hiện ra điều gì đó. Brenda nói nhanh:
- Thưa Tiến sĩ Chapman, tôi nghĩ là chúng tôi đã tìm ra được nguyên nhân dẫn đến tình trạng của Ben hiện nay. Khi ông nói về năm ngôn ngữ tình yêu, cả hai vự chồng tôi đều đồng ý rằng ngôn ngữ tình yêu cơ bản của Ben chính là thời gian chia sẻ. Tôi thấy rằng khoảng bốn hay năm tháng gần đây, chúng tôi ít dành thời gian cho Ben hơn so vói trước đây.
Brenda tiếp tục nhớ lại:
- Khi còn làm việc bán thời gian, tôi có nhiều thời gian rỗi rãi hơn nên luôn đến đón Ben khi thằng bé tan trường. Sau đó, trên đường về nhà, hai mẹ con sẽ ghé chơi công viên hoặc đi ăn kem. Sau bữa cơm tối, mấy mẹ con tôi thường chơi đùa vói nhau. Nhưng tất cả những điều đó đã thay đổi từ khi tôi nhận công việc toàn thòi gian. Tôi nhận thấy mình dành thòi gian cho Ben ít đi rất nhiều.
Tôi nhìn sang Dennis, và anh cũng gật đầu nói:
https://thuviensach.vn
- về phần tôi, ngày trước tôi thường đưa Ben đi xem bóng đá. Nhưng sau đó tôi dừng việc này mà lại không thay thế bằng bất kỳ hoạt động nào khác. Suốt nhiều tháng qua, hai cha con tôi chưa có nhiều thòi gian bên nhau.
Tôi nhận xét:
- Tôi nghĩ các bạn đã hiểu ra đưực nhu cầu tình cảm của Ben. Nếu các bạn đáp ứng được nhu cầu này, tôi nghĩ các bạn có thể sẽ giải quyết được vấn đề của cháu.
Tôi đề nghị Dennis và Brenda thể hiện tình yêu của họ vói Ben thông qua việc dành thòi gian chia sẻ vói cậu bé. Tôi khuyến khích Brenda tìm cách có được những hoạt động chung vói Ben như khoảng thòi gian cô chưa nhận việc toàn thòi gian. Cả hai vự chồng Dennis đều tỏ ra rất nhiệt tình trong việc thực hiện gợi ý này.
Tôi nói thêm:
- Có thể tình trạng của Ben còn do nhiều nguyên nhân khác nhưng tôi nghĩ nếu hai bạn dành cho Ben thật nhiều thòi gian chia sẻ thì các bạn có thể tạo ra thay đổi lớn ở cậu bé.
Chúng tôi tạm biệt nhau. Sau đó, tôi không nhận đưực tin tức gì từ Dennis và Brenda; nhưng khoảng hai năm sau, tôi quay trở lại Wisconsin để chủ trì một hội thảo khác và đã gặp họ tại đây. Cả hai đều cười rất tươi khi đến chào tôi.
- Hãy cho tôi biết tình hình của Ben đi. - Tôi đề nghị.
Cả hai cùng mỉm cười và nói:
- Ben đã thay đổi rất tuyệt vòi. Chúng tôi đã làm đúng như lòi chỉ dẫn của ông. Trong vài tháng sau đó, cả hai vợ chồng đều cố dành cho Ben thật nhiều thòi gian chia sẻ. và chỉ trong một thòi gian ngắn, chúng tôi đã thấy Ben có nhiều chuyển biến tích cực. Cô giáo của Ben đã mòi chúng tôi đến trường lần nữa. Điều đó khiến hai vợ chồng tôi lo lắng thật sự. Nhưng lần này thì cô giáo chỉ hỏi chúng tôi đã làm thế nào mà Ben thay đổi tích cực đến vậy.
Cô giáo cho biết những hành vi tiêu cực của Ben đã ngừng hẳn. Em không còn đẩy các bạn khác ra xa cô giáo trong phòng ăn và cũng không còn hỏi cô giáo những câu hỏi không đáng nữa. Brenda vui mừng kể cho cô giáo nghe cách thức vợ chồng chị áp dụng thông qua việc sử dụng ngôn ngữ tình yêu cơ bản của Ben.
Hai vự chồng Dennis và Brenda đã học cách sử dụng ngôn ngữ tình yêu của con trai họ. Và họ đã thể hiện câu nói: “Cha mẹ yêu con” theo cách mà Ben có thể cảm nhận được. Chính câu chuyện về cậu bé Ben đã khuyến khích tôi viết cuốn sách này, tiếp theo cuốn N ă m n g ô n n g ữ tìn h y ê u dành cho đôi lứa.
Việc bạn sử dụng được ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ không có nghĩa bạn đã loại trừ hoàn toàn nguy cơ trẻ nổi loạn ngày sau. Nhưng điều đó sẽ giúp con bạn cảm nhận được tình yêu thương mà bạn dành cho chúng, mang đến cho trẻ cảm giác an toàn và niềm hy
https://thuviensach.vn
vọng. Nó sẽ giúp bạn dạy dỗ con cái tốt hon để trẻ phát triển toàn diện và trở thành người có trách nhiệm. Tình yêu chính là nền tảng của quá trình phát triển đó. Sự trưởng thành của con trẻ chủ yếu phụ thuộc vào mối quan hệ giữa trẻ và cha mẹ. Bạn hãy nhớ, chỉ những trẻ nào cảm nhận đưực tình yêu thưcmg và sự quan tâm của cha mẹ mói có thể vững vàng trưởng thành. Có thể bạn rất yêu thưong con, nhưng nếu bạn không sử dụng đưực loại ngôn ngữ có thể chuyển đến cho con tình yêu sâu sắc của bạn thì trẻ vẫn cảm thấy mình thiếu vắng tình yêu của cha mẹ.
Làm đầy “khoang tình cảm” của trẻ
Mỗi trẻ em đều có một “khoang tình cảm” riêng. Đó là noi chứa đựng sức mạnh tình cảm của trẻ, giúp trẻ vượt qua những thử thách trong thòi thơ ấu và niên thiếu. Là cha mẹ, bạn phải biết cách làm đầy “khoang tình cảm” của con để trẻ có thể phát triển toàn diện nhất.
Nhưng làm thế nào để làm đầy được “khoang tình cảm” của trẻ? Dĩ nhiên, chúng ta phải luôn dành cho con tình yêu, nhưng tình yêu đó phải giúp cho trẻ phát triển bản thân và sống có trách nhiệm. Và câu trả lòi là chúng ta phải thương yêu con cái của mình bằng tình yêu thương vô điều kiện. Đây là loại tình yêu đầy đủ và trọn vẹn nhất, thừa nhận trẻ vì chính bản thân chúng chứ không phải vì những gì chúng làm. Dù trẻ có làm (hay không làm) điều gì đó thì chúng vẫn được yêu thương.
Nhưng một thực tế đáng buồn là các bậc phụ huynh thường dành cho con trẻ loại tình yêu có điều kiện. Loại tình yêu này lệ thuộc vào những việc trẻ làm hơn là bản thân trẻ. Nó đòi hỏi ở con trẻ một thành tích vượt trội nào đó và thường biểu hiện bằng cách nuôi dạy con gắn liền với việc tặng quà cho chúng, trao phần thưởng và những đặc lợi khác khi trẻ hành động hay đạt thành tích theo ý nguyện của cha mẹ.
Chỉ có tình yêu vô điều kiện mói ngăn chặn được những “căn bệnh” ở trẻ như sự giận dữ, cảm giác không được yêu thương, mặc cảm có lỗi, sợ hãi và bất an. Chỉ khi nào chúng ta cho con trẻ đúng tình yêu vô điều kiện đó, chúng ta mói có thể hiểu được chúng một cách sâu sắc và xử lý được những hành vi đa dạng ở trẻ.
Molly là một cô bé lớn lên trong một gia đình khá khó khăn. Cha cô bé đi làm gần nhà còn mẹ em thì làm việc bán thòi gian và lo nội trợ. Cha mẹ Molly là những người rất chăm chỉ và cả hai rất tự hào về gia đình mình. Cha của Molly thường nấu ăn buổi tối. Sau bữa ăn, cả hai cha con sẽ cùng dọn dẹp chén dĩa. Vào những ngày thứ bảy, cả gia đình cùng nhau lau dọn nhà cửa và quây quần bên nhau ăn bánh nướng hay xúc xích. Ngày chủ nhật, họ sẽ cùng đi nhà thờ vào buổi sáng còn buổi tối thì đi thăm viếng bà con họ hàng.
Khi còn bé, hầu như tối nào anh em Molly cũng được cha mẹ đọc truyện cho nghe. Tói tuổi đi học, anh em cô bé nhận được sự động viên rất lớn của cha mẹ. Vì chưa bao giờ được bước chân vào đại học nên cha mẹ Molly mong muốn hai con làm được điều đó.
Khi vào phổ thông, Molly kết bạn vói Stephanie. Dù học chung lóp và thường ăn trưa cùng nhau nhưng hai cô bé chưa bao giờ đến nhà nhau chơi. Nếu có đến, hẳn hai em đã nhận ra sự khác biệt lớn giữa hai gia đình. Cha của Stephanie là một doanh nhân thành đạt
https://thuviensach.vn
nhưng phần lớn thòi gian của ông đều dành cho công việc. Mẹ của Stephanie là y tá. Anh trai của em học ở trường tư thục. Bản thân Stephanie thì được gửi ở một trường bán trú tư thục suốt ba năm cho đến khi em xin cha mẹ chuyển về học ở trường công gần nhà. v ì cha thường đi công tác xa và mẹ lại quá bận rộn nên gia đình Stephanie ít khi có thòi gian bên nhau.
Molly và Stephanie choi thân vói nhau cho đến năm lóp chín. Sau đó, Stephanie chuyển sang đi học ở trường dự bị đại học gần nhà ông bà em.
Trong năm đầu tiên, hai cô bé vẫn thường liên lạc vói nhau. Sau đó, Stephanie có bạn trai và thư từ trao đổi giữa hai cô bé ngày càng thưa dần rồi ngưng hẳn.
Trong khi đó, Molly cũng bắt đầu thiết lập các mối quan hệ bạn bè mói và hẹn hò với một chàng trai vừa chuyển đến trường cô. Một thòi gian sau, gia đình Stephanie chuyển đi noi khác và Molly không còn nhận được tin tức gì của bạn từ ngày đó.
Nếu Molly biết đưực chuyện xảy ra sau đó vói Stephanie thì hẳn cô sẽ buồn lắm. Sau khi lấy chồng và có con, Stephanie bị bắt vì tội buôn ma túy và phải đi tù. Đó cũng là thòi gian cô bị chồng bỏ roi. Ngược lại, Molly đã có một gia đình hạnh phúc vói hai đứa con kháu khỉnh.
Vậy điều gì đã tạo nên sự khác biệt trong cuộc đòi của Stephanie và Molly? Chúng ta có thể hiểu đưực phần nào nguyên nhân của vấn đề này thông qua lòi tâm sự của Stephanie vói bác sĩ tâm lý của cô: “Tôi chưa bao giờ cảm nhận được tình yêu thưcmg của cha mẹ tôi. Lần đầu tiên tôi dính tới ma túy củng chỉ vì tôi muốn được mọi ngưừi chú ý đến mình”.
Bạn có hiểu đưực ý nghĩa trong câu nói của Stephanie không? Rõ ràng, không phải cha mẹ Stephanie không yêu cô mà là cô chưa bao giờ cảm nhận được tình yêu của họ. Đa phần các bậc cha mẹ đều yêu thưong con cái của mình và mong muốn chúng cảm nhận được tình yêu thưcmg đó. Thế nhưng, rất ít người biết cách thể hiện tình cảm một cách trọn vẹn. Chỉ khi học đưực cách yêu thương con vô điều kiện, họ mói có thể làm được điều đó.
Con bạn cảm nhận tình yêu thương như thê nào?
Trong xã hội hiện đại, nhiệm vụ nuôi dạy con cái để các em có được một đòi sống tình cảm lành mạnh trở nên rất khó khăn. Tệ nạn ma túy, bạo lực học đường... đã khiến các bậc phụ huynh vô cùng lo sợ.
Chính vì thế, trong cuốn sách này, chúng tôi muốn mang đến cho các bậc phụ huynh niềm hy vọng. Chúng tôi thật sự mong các bạn sẽ phát triển đưực mối quan hệ tốt đẹp và tràn đầy tình yêu thương vói con cái của mình. Cuốn sách này tập trung vào khía cạnh cực kỳ quan trọng trong việc nuôi dạy con trẻ - thỏa mãn nhu cầu yêu thưcmg của chúng. Nếu cảm thấy mình được yêu thương, trẻ sẽ phản ứng tích cực hcm đối vói những lòi khuyên răn, dạy bảo của cha mẹ.
Đê làm được điều này, chúng ta phải học cách sử dụng ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ. Bạn hãy nhớ rằng mỗi trẻ em đều có cách cảm nhận tình yêu riêng, về cơ bản, trẻ em
https://thuviensach.vn
(cũng như tất cả mọi người) có năm cách để biểu đạt và cảm nhận tình yêu. Đó là cử chỉ âu yếm, lòi động viên, thòi gian chia sẻ, quà tặng và sự tận tụy. Nếu gia đình bạn có nhiều con, rất có thể mỗi em sẽ có một ngôn ngữ tình yêu khác nhau, cũng giống như việc chúng có tính cách khác nhau vậy. Hiểu đon giản, mỗi trẻ em cần được cha mẹ yêu thưong theo một cách thức riêng.
r_ __Ạ __ + • À __ 1 • Ạ 1 ình ỵêu vô điêu kiện
Tình yêu vô điều kiện là tình yêu mà bạn dành cho con bất kê điều gì xảy ra chăng nữa. Chúng ta yêu thưong con ngay cả khi con không đạt đưực thành tích như ta mong muốn, khi con mắc sai lầm hoặc không hoàn hảo. Tuy nhiên,điều này không có nghĩa là chúng ta chấp nhận mọi hành vi của con. Nó có nghĩa là chúng ta thể hiện tình yêu vói con vào bất cứ lúc nào, ngay cả khi trẻ có hành vi khiến ta buồn lòng.
Vậy điều này có giống vói sự nuông chiều quá mức? Thật sự thì không. Đây chính là nguyên tắc: Việc nào cần thì làm trước. “Khoang tình cảm” của con bạn cần được làm đầy trước khi bạn dạy bảo hay áp dụng bất kỳ hình thức kỷ luật nào vói con. Trẻ có “khoang tình cảm” đầy sẽ phản hồi tích cực đối vói sự dạy bảo của cha mẹ.
Một số phụ huynh lo sợ rằng việc yêu thưong vô điều kiện có thể khiến con hư hỏng. Đó là quan niệm sai lầm. Không trẻ em nào than phiền rằng em nhận được quá nhiều tình yêu vô điều kiện từ cha mẹ cả. Sở dĩ một đứa trẻ trở nên hư hỏng là vì chúng không được dạy bảo hoặc phải nhận một tình yêu không thích họp hay cách dạy dỗ sai lầm từ cha mẹ.
Có thể bạn cảm thấy khó chấp nhận điều này vì nó đi ngược vói những gì bạn cho là đúng trước đây. Có thể thấy, việc yêu thương con bằng tình yêu vô điều kiện không dễ dàng chút nào. Tuy nhiên, một khi bạn hiểu rõ lựi ích của việc yêu thương con vô điều kiện và thực hành nó thường xuyên, bạn sẽ thấy dễ dàng hon rất nhiều.
Bây giờ, bạn hãy suy nghĩ để mang đến cho con mình những điều tốt đẹp nhất. Hãy nhớ rằng tình yêu của bạn sẽ tạo ra sự khác biệt ở con trẻ, giúp trẻ có đưực một cuộc sống tình cảm ổn định và hạnh phúc.
Dĩ nhiên chẳng ai hoàn hảo cả, và bạn không thể mong đựi bản thân mình lúc nào cũng có thể cho đi tình yêu vô điều kiện. Nhưng một khi bạn thật sự yêu thương con, bạn sẽ thấy việc cho đi tình yêu vô điều kiện dễ thực hiện hơn.
Đe có thể cho đi tình yêu vô điều kiện, bạn hãy thường xuyên nhắc nhở mình những sự thật hiển nhiên về con cái mình như sau:
1. Dù sao con mình cũng chỉ là đứa trẻ.
2. Vì thế, con sẽ có cách hành xử của trẻ con.
3. Đa số hành vi của con trẻ đều chẳng dễ chịu chút nào.
4. Là một bậc cha mẹ yêu thương con, tôi tin rằng con mình sẽ trưởng thành và từ bỏ
https://thuviensach.vn
những hành vi trẻ con đó.
5. Nếu tôi chỉ yêu con mình khi cháu làm cho tôi hài lòng (tình yêu có điều kiện) thì cháu sẽ không bao giờ cảm nhận đưực tình yêu thưong của tôi. Điều đó sẽ làm tổn thưong lòng tự hào của con tôi và ngăn chặn quá trình trưởng thành của cháu. Sự phát triển và hành vi của con tôi phụ thuộc vào cách giáo dục của tôi.
6. Nếu tôi yêu thương con bằng tình yếu vô điều kiện, cháu sẽ cảm thấy thoải mái đồng thòi sẽ kiểm soát được hành vi của bản thân trong suốt quá trình trưởng thành.
Dĩ nhiên, hành vi của trẻ thay đổi theo từng lứa tuổi và phụ thuộc vào giói tính. Trẻ mười ba tuổi sẽ có cách hành xử khác với một em bé bảy tuổi. Hãy nhớ rằng con cái của chúng ta còn nhỏ tuổi và việc các em gặp thất bại là chuyện bình thường. Vì thế, hãy kiên nhẫn trong quá trình nuôi dạy con cái.
Tình yêu và... còn nhiều thứ khắc nữa.
Cuốn sách này tập trung tìm hiểu nhu cầu tình yêu của trẻ cũng như cách đáp ứng nhu cầu đó. Đây là nhu cầu tình cảm lớn nhất của trẻ và ảnh hưởng to lớn đến mối quan hệ của trẻ vói những người xung quanh. Các nhu cầu khác của trẻ, đặc biệt là nhu cầu vật chất, thường dễ nhận ra và dễ đáp ứng hon. Nhưng nhu cầu vật chất lại không phải là yếu tố quyết định quá trình trưởng thành của trẻ. Các bậc phụ huynh không chỉ chăm lo về nơi ăn chốn ở, quần áo cho trẻ mà còn phải chịu trách nhiệm về sự phát triển tinh thần và tình cảm của trẻ.
Rất nhiều cuốn sách đã đề cập đến lòng tự trọng ở trẻ. Những trẻ cảm thấy tự tin về bản thân sẽ cảm nhận được sự khác biệt giữa mình vói những đứa trẻ khác và tin rằng mình xứng đáng được hưởng bất cứ điều gì.
Trong khi đó, những đứa trẻ tự đánh giá thấp mình thường có những suy nghĩ tiêu cực như: “Mình chẳng thông minh, mạnh mẽ hay xinh đẹp như các bạn khác”. Các em luôn lặp đi lặp lại trong đầu điệp khúc: “Mình không thể” và. kết quả là: “Mình đã chẳng ỉàm được...”. Vì vậy, trong vai trò làm cha mẹ, chúng ta cần tìm cách phát triển lòng tự trọng ở trẻ để trẻ hiểu được vai trò của mình đối vói xã hội cũng như luôn tự tin vào bản thân.
Một nhu cầu khác của trẻ chính là cảm giác được bảo bọc. Trong thế giói đầy trắc trở ngày nay, việc đáp ứng nhu cầu này của trẻ trở thành nhiệm vụ khó khăn đối vói các bậc phụ huynh. Ngày càng có nhiều phụ huynh phải nghe câu hỏi đau lòng này từ con cái: “Có phải cha/mẹ sắp bỏ con không?”. Câu hỏi này xuất phát từ một thực tế đáng buồn là rất nhiều cha mẹ của bạn bè trẻ đã chia tay nhau.
Trẻ cần học các kỹ năng quan hệ xã hội để biết cách cư xử với tất cả mọi người và xây dựng tình bạn thông qua việc chia sẻ và tiếp nhận tình cảm. Nếu không có những kỹ năng này, trẻ sẽ có nguy cơ rút vào “vỏ bọc” của mình cho đến tuổi trưởng thành.
Cha mẹ cần giúp cho con mình phát triển những khả năng đặc biệt để trẻ tin tưởng vào bản thân hơn. Bên cạnh đó, các bậc phụ huynh cũng cần duy trì sự cân bằng giữa việc thúc
https://thuviensach.vn
đẩy và động viên con trẻ.
Tình yêu là điều vĩ đại nhất
Cuốn sách này đề cập đến nhu cầu tình yêu của trẻ bởi tình yêu chính là nền tảng của mọi nhu cầu khác. Học cách nhận và cho đi tình yêu là cách thức tốt nhất giúp những nỗ lực của chúng ta đạt được kết quả như mong đợi.
Nhũng năm tháng đẫu đồi.
Trong những năm tháng đầu đòi, nhu cầu của trẻ về thức ăn và sự âu yếm là như nhau, trẻ cần cả sữa và sự chăm sóc dịu dàng. Không đưực cho ăn uống, đứa trẻ sẽ chết đói. Còn nếu không có tình yêu, trẻ sẽ bị “đói” về mặt tình cảm và bị “tật nguyền” về tâm hồn.
Nhiều nghiên cứu cho thấy nền tảng tình cảm của con người nằm ở mười tám tháng đầu đòi, đặc biệt trong mối liên hệ giữa mẹ và con. Dưỡng chất cho cuộc sống tình cảm của trẻ chính là sự vỗ về âu yếm, những ngôn từ yêu thưong và sự chăm sóc dịu dàng.
Khi chập chững tập đi, bé dần nhận thức được nhiều hon về bản thân và bắt đầu tách ra khỏi những người thân bên cạnh. Có thể trước thòi điểm đó, người mẹ đã tách ra khỏi con mình, và giờ đây, đến lượt trẻ tách khỏi những người mà em từng phụ thuộc. Khi đã quen thuộc hon vói môi trường xung quanh, trẻ sẽ tích cực học cách yêu thưong hon. Đến giai đoạn này, trẻ không còn tiếp nhận tình yêu một cách thụ động nữa mà đã có khả năng phản hồi lại. Tuy nhiên, khả năng này của trẻ thiên về mục đích có được người trẻ yêu thưong hon là sự sẻ chia. Trong những năm tiếp theo, khả năng thể hiện tình yêu của trẻ sẽ tăng dần. và nếu trẻ tiếp tục nhận được tình yêu thưong thì khả năng chia sẻ tình yêu của trẻ sẽ ngày càng phát triển.
Nền tảng tình yêu hình thành trong những năm đầu đòi sẽ ảnh hưởng đến khả năng học hỏi cũng như nắm bắt thông tin của trẻ. Nhiều trẻ đến tuổi đi học nhưng do chưa đưực chuẩn bị tốt về mặt tình cảm nên em chưa sẵn sàng đến trường. Trẻ cần trưởng thành về mặt tình cảm để học tập hiệu quả hon. Việc thay đổi trường hay chuyển lóp không phải là cách giải quyết tốt nhất. Điều bạn cần làm là chuẩn bị về mặt tinh thần và tình cảm để con bạn sẵn sàng đến trường.
Thỏi, niên thiếu
Đáp ứng nhu cầu tình yêu của trẻ là việc làm không hề đon giản, nhất là khi trẻ bước vào tuổi thiếu niên. Những vấn đề nảy sinh trong giai đoạn thiếu niên của trẻ luôn khiến các bậc cha mẹ lo ngại, v ì vậy, nếu trẻ bước vào giai đoạn niên thiếu vói “khoang tình cảm” trống rỗng thì chắc chắn sự phát triển của trẻ sẽ bị ảnh hưởng.
Trong khi đó, những trẻ nhận đưực loại tình yếu có điều kiện cũng sẽ yêu thưong mọi người theo cách này. Những trẻ này thường tạo sức ép để buộc cha mẹ phải làm theo ý mình. Nếu cha mẹ đáp ứng yêu cầu của trẻ, trẻ cũng sẽ làm cho cha mẹ hài lòng. Ngược lại,
https://thuviensach.vn
trẻ sẽ làm mình làm mẩy vói cha mẹ. Điều này khiến các bậc phụ huynh hết sức bối rối vì họ không biết làm thế nào đê dạy con cách yêu thưong vô điều kiện.
Cái vòng luẩn quẩn này thường khiến trẻ tức giận và chống đối lại cha mẹ. Tĩnh yêu và cảm xúc của con trẻ
Trẻ thường rất nhạy cảm và nhận thức đầu tiên của trẻ về thế giói xung quanh chính là tình cảm. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy trạng thái cảm xúc của người mẹ có ảnh hưởng đến thai nhi. Em bé trong bụng sẽ phản ứng theo cảm xúc giận dữ hay hạnh phúc của người mẹ. Và khi trưởng thành, trẻ cực kỳ nhạy cảm vói trạng thái tình cảm của cha mẹ.
Đôi lúc, các con tôi nhận thức rõ cảm xúc của tôi hon cả bản thân tôi. Chẳng hạn, một ngày bé Carey hỏi: “Cha đang bực mình về điều gì đó phải không?” trong khi tôi lại không biết đến sự bực bội của mình. Khi suy nghĩ lại thì tôi nhận ra quả thực là mình đang tức giận về một việc đã xảy ra ngày hôm ấy. Ngày khác, cháu lại hỏi tôi: “Cha đang rất vui về việc gì đó phải không?”. Tôi bèn hỏi cháu: “Sao con biết là cha đang vui?” để tìm hiểu xem mình có biểu hiện điều đó ra ngoài không. Carey trả lòi: “Vì cha đang huýt sáo một điệu gì nghe vui lắm”. Quả thật khi ấy, tôi thậm chí không nhận ra mình đang huýt sáo một cách vui vẻ.
Bạn thấy đó, con cái chúng ta thật tuyệt vòi phải không? Chúng rất nhạy cảm vói cảm xúc của ta. Điều đó giải thích vì sao trẻ lại tỏ ra cực kỳ nhạy với cách thể hiện tình yêu của ta. Và cũng chính là lý do vì sao trẻ em rất sự con tức giận của cha mẹ. Và chúng ta sẽ bàn về vấn đề này ở các chưong sau.
Vì vậy, chúng ta phải thể hiện tình yêu bằng loại ngôn ngữ mà con trẻ có thể hiểu được. Nhiều trẻ bỏ nhà ra đi vì chúng nghĩ chẳng ai yêu thưong mình. Trong khi đó, các bậc phụ huynh lại phản đối vì cho rằng họ rất yêu thưong con cái. Như vậy, nguyên nhân của vấn đề là do các bậc cha mẹ không biết cách thể hiện tình yêu của mình đối vói con. Việc nấu nướng, giặt giũ quần áo, đưa con đi học, mang đến cho con cơ hội giải trí và học tập tốt nhất... đều là những cách thể hiện tình yếu đúng đắn nếu các bậc phụ huynh biết lấy tình yêu vô điều kiện làm nền tảng. Tuy nhiên, những hành động đó không thể thay thế cho tình yêu vô điều kiện, và trẻ hiểu rõ sự khác biệt đó. Trẻ luôn biết rõ mình có nhận được điều mà mình thật sự khao khát hay không.
Làm thê nào để thể hiện tìnhỵêu của. bạn?
Một sự thật đáng buồn là rất ít trẻ cảm thấy mình được cha mẹ yêu thương và chăm sóc vô điều kiện. Trong khi đó, có một sự thật nữa là phần lớn các bậc phụ huynh đều rất yêu thương con. vậy tại sao lại có sự mâu thuẫn này? Nguyên nhân là do rất ít bậc cha mẹ biết cách chuyển tải tình cảm sâu đậm của mình đến vói con. Một số bậc phụ huynh cho rằng khi họ yêu thương con thì con cái họ sẽ tự động cảm nhận được điều đó. Các bậc phụ huynh khác lại cho rằng chỉ cần nói vói con câu nói đơn giản: “Cha/Mẹ yêu con” là đủ. Thật trớ trêu, con cái họ lại không nghĩ như vậy.
https://thuviensach.vn
Động viên con trẻ thông qua hành động của cha mẹ
Việc nói vói con về tình yêu của bạn là việc không khó. Tuy nhiên, chỉ nói thôi thì chưa đủ. Nguồn tình cảm lớn nhất mà cha mẹ chuyên tải tói con là thông qua hành động. Trẻ luôn có khuynh hướng bắt chước những hành động của cha mẹ. v ì vậy, để con trẻ hiểu được tình cảm của mình, bạn cần phải yêu thương con theo ngôn ngữ tình yêu của chúng và thể hiện điều đó qua những hành động cụ thể.
Thậm chí, ngay cả khi bạn có một ngày khủng khiếp và trở về nhà trong tâm trạng chán nản thì bạn vẫn có thể cư xử nhẹ nhàng vói con mình bỏi điều này rất dễ thực hiện. Có thể bạn cảm thấy băn khoăn về mức độ chân thành của hành động này cũng như liệu con trẻ có cảm nhận được tình yêu của bạn hay không. Ở mức độ nào đó, con bạn có thê nhận thức được tình yêu của bạn bởi trẻ rất nhạy cảm. Trẻ có thể đoán biết bạn đang mệt mỏi nhưng vẫn cố bày tỏ tình yêu thưong và sự quan tâm đến chúng. Hãy nghĩ xem, con bạn sẽ biết ơn và quý trọng bạn biết bao nhiêu khi trẻ hiểu đưực những nỗ lực của bạn. Thánh John từng nói: “Chúng ta đừng yêu thưong bằng ngôn từ mà hãy yêu thương bằng hành động chân thành”. Nếu bây giờ, tôi yêu cầu bạn viết ra tất cả những hành động bạn có thể làm để thể hiện tình yêu thương đối vói con cái thì liệu bạn có thể viết ra đưực đầy một trang giấy không? Có thể bạn cho rằng mình không có nhiều cách để thể hiện tình yêu. Tuy nhiên, điều quan trọng ở đây là việc bạn nỗ lực làm đầy “khoang tình cảm” của con. Và bạn có thể nhớ đến những cách làm đơn giản bao gồm cử chỉ âu yếm, thòi gian chia sẻ, quà tặng, sự tận tụy và lời khen tặng.
Sử dụng ngôn ngữ tình yêu của con
Như đã nói, con em chúng ta có thể tiếp nhận tình yêu bằng tất cả các loại ngôn ngữ. Tuy nhiên, hầu như mỗi trẻ đều có một ngôn ngữ tình yêu chính. Đó là loại ngôn ngữ có tác động mạnh mẽ đến trẻ hon các ngôn ngữ cồn lại. Nếu bạn muốn đáp ứng nhu cầu yêu thương của con, điều bạn cần làm là phải phát hiện được ngôn ngữ tình yêu cơ bản của chúng. Bắt đầu từ chương hai, bạn sẽ học cách phát hiện điều này.
Tuy nhiên, bạn cần lưu ý: nếu con bạn dưới năm tuổi thì bạn đừng mong sẽ tìm ra ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ vì điều đó gần như là không thể. Trẻ có thể có những hành động mà qua đó bạn có thể đoán được ngôn ngữ tình yêu của chúng. Nhưng điều đáng nói là ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ hiếm khi thể hiện rõ trong giai đoạn này. v ì vậy, bạn hãy dùng cả năm ngôn ngữ để truyền đạt tình yêu của mình đến vói con trẻ. Cử chỉ âu yếm, lòi khen ngợi, thời gian chia sẻ, quà tặng và sự tận tụy sẽ đáp ứng đủ nhu cầu tình yêu của trẻ. Nếu con bạn cảm thấy được yêu thương thật sự, trẻ sẽ có động lực học tập cũng như trong mọi lĩnh vực khác. Tình yêu của cha mẹ liên quan đến mọi nhu cầu khác của trẻ. Do đó, bạn hãy sử dụng cả năm ngôn ngữ tình yêu này trong quá trình nuôi dạy con bởi điều đó cần thiết cho sự trưởng thành của trẻ.
Điều bạn cần lưu ý tiếp theo là khi đã phát hiện ra ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con, bạn đừng nghĩ rằng mọi việc sẽ diễn tiến tốt đẹp. Con bạn vẫn sẽ có nhiều vấp váp và có lúc hiểu lầm cha mẹ. Nhưng con bạn cũng giống như một đóa hoa đang rất cần được nguồn nước tình yêu tưới mát. Khi được tưới mát, đóa hoa đó sẽ tô đẹp cho đời những sắc màu
https://thuviensach.vn
lộng lẫy. Ngưực lại, trẻ sẽ trở thành bông hoa héo úa, luôn khao khát được dòng nước tưới mát để sống tốt và khoe sắc tỏa hưong cho đời.
Muốn con cái trở thành người toàn diện, bạn cần thể hiện tình yếu của mình bằng tất cả các ngôn ngữ tình yêu và dạy trẻ cách sử dụng các ngôn ngữ đó. Điều này không những hữu ích cho con bạn mà còn cho tất cả những người thân bên cạnh trẻ. Một dấu hiệu cho thấy một ai đó đã trưởng thành chính là khả năng cho và nhận tình yêu thưong thông qua cả năm loại ngôn ngữ cử chỉ âu yếm, lòi khen ngợi, thòi gian chia sẻ, quà tặng và sự tận tụy. Tuy nhiên, rất ít người trưởng thành có khả năng làm được điều đó. Phần lớn chúng ta chỉ có thể cho và nhận tình yêu bằng một hoặc hai cách mà thôi.
Một khi áp dụng các ngôn ngữ tình yêu này, bạn sẽ nhận ra những khác biệt trong cuộc sống của bạn và con cái bạn. Vói thòi gian, bạn sẽ có một gia đình thực sự hạnh phúc và tất cả các thành viên đều biết cách sử dụng ngôn ngữ tình yêu của nhau.
https://thuviensach.vn
Chương 2
NGÔN NGỮ YÊU THƯƠNG THỨ ì:
C ử CH Ỉ ÂƯ YÊM
iS^amantha là một bé gái học lóp năm vừa chuyển đến sống ở một vùng mói cùng vói gia đình. Em tâm sự: “Năm nay là một năm vất vả vói cháu. Cháu phải chuyên chỗ & và kết thân vói nhiều bạn bè mói. Hồi & trưàng cũ, cháu cố rất nhiều bạn”.
Khi được hỏi liệu em có nghĩ rằng cha mẹ không yếu em vì họ mang em ra khỏi môi trường học tập và nơi ở thân thuộc hay không, Samantha đáp ngay: “Ô không đâu ạ. Cháu biết chẳng qua là do hoàn cảnh bắt buộc nên cha mẹ cháu mói phải chuyển nhà như thế này. Cha mẹ rất thưcmg cháu vì họ thường ôm hôn cháu bằng thái độ đầy yêu thưcmg. Dù cháu mong cả nhà cháu không phải đổi chỗ ở nhưng cháu cũng hiểu rằng công việc của cha rất quan trọng”.
Như vậy, có thể thấy ngôn ngữ tình yêu cơ bản của Samantha chính là cử chỉ âu yếm. Thông qua những cử chỉ yêu thương của cha mẹ, cô bé biết được tình yêu họ dành cho mình. Những vòng tay ôm và những nụ hôn là cách biểu hiện thông thường của ngôn ngữ tình yêu này. Ngoài ra, còn nhiều cách thể hiện khác, chẳng hạn như một người cha có thể nhấc bổng đứa con trai của mình lên hay xoay vòng cô con gái bé bỏng trên không trung trong tiếng cười giòn giã; một người mẹ có thể đọc truyện cho con nghe và đặt con nằm gọn trong lòng mình.
Rõ ràng, cử chỉ âu yếm mà cha mẹ dành cho con là điều rất bình thường. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy các bậc phụ huynh thường chỉ tiếp xúc vói con cái vào những lúc thật cần thiết, chẳng hạn như khi thay đồ cho con, bế con lên xe hay vào giường mỗi tối.
Nhiều bậc phụ huynh không hiểu được nhu cầu âu yếm, yêu thương của con cái mình cũng như làm cách nào để giữ được “khoang tình cảm” của con luôn tràn đầy tình yêu vô điều kiện.
Cử chỉ âu yếm là ngôn ngữ tình yêu dễ sử dụng nhất vì nó không đòi hỏi phải chờ đến những dịp đặc biệt. Các bậc phụ huynh luôn có cơ hội truyền tải tình yêu đến trẻ thông qua cử chỉ âu yếm. Và loại ngôn ngữ tình yêu này không chỉ giới hạn trong việc ôm hôn con cái mà còn bao hàm mọi hành động tiếp xúc âu yếm khác. Thậm chí, khi bận rộn, các bậc phụ
https://thuviensach.vn
huynh cũng có thể tiếp xúc vói con bằng những cách đon giản như vỗ lưng, chạm nhẹ vào tay hay vai con.
Trong khi nhiều phụ huynh có thể thể hiện tình yêu thưong đối vói con cái khá dễ dàng thì vẫn còn nhiều người, đặc biệt là những người cha, lại có xu hướng tránh tiếp xúc vói con cái. Việc hạn chế tiếp xúc vói con thường bắt nguồn từ việc các bậc phụ huynh không nhận ra nhu cầu yêu thương của con hoặc không biết làm thế nào để thay đổi thói quen của mình. Nhiều phụ huynh cho biết họ rất muốn thể hiện tình yêu đối vói con theo những cách cơ bản trên nhưng họ vẫn không sao thực hiện nó một cách tự nhiên.
Fred là một ví dụ điển hình. Anh rất lo lắng về mối quan hệ của mình với đứa con gái bốn tuổi, Janie, vì bé dường như đang lẩn tránh anh. Fred là một người cha tốt nhưng anh sống khép kín và thường che giấu cảm xúc của mình. Anh thường cảm thấy không thoải mái khi thể hiện tình cảm với con qua cử chỉ âu yếm. Nhưng vì muốn gần gũi vói con hơn nên anh quyết định tìm cách thay đổi. Anh bắt đầu thể hiện tình yêu của mình với bé Janie bằng cách chạm nhẹ lên cánh tay, lưng và vai em. Fred tăng dần số lần sử dụng loại ngôn ngữ tình yêu này và cuối cùng, anh đã có thể ôm hôn cô con gái bé bỏng của mình mà không còn cảm thấy ngượng nghịu nữa.
Dĩ nhiên, việc thay đổi này chẳng hề dễ dàng với Fred. Nhưng từ khi tăng cường việc bộc lộ tình cảm vói con, anh nhận thấy nhu cầu được cha âu yếm, yêu thương của bé Janie ngày càng tăng. Thậm chí, nếu không được đáp ứng, Janie thường tỏ ra cáu giận với anh. Điều đó giúp Fred nhận ra rằng sự thiếu thốn tình cảm yêu thương của anh rất có thể sẽ phá vỡ mối quan hệ của bé Janie với người khác giói về sau.
Nhu cầu được ầu yếm của trẻ nhỏ
Nhiều nghiên cứu gần đây kết luận: Những trẻ được cha mẹ âu yếm, ôm hôn thường xuyên sẽ phát triển đời sống tình cảm lành mạnh hơn những trẻ bị bỏ rơi và không nhận được bất kỳ hành động âu yếm nào.
Cử chỉ âu yếm là một trong những ngôn ngữ thể hiện tình yêu mạnh mẽ nhất. Ngôn ngữ này truyền đạt thật rõ thông điệp “Cha/Mẹ yêu con!”. Tích xưa cũng từng đề cập đến tầm quan trọng của việc âu yếm yếu thương con trẻ. Vào thếkỷ thứ nhất sau Công nguyên, những người Do Thái sống ở Palestine đã mang con mình đến gặp Chúa Jesus vói mong muốn “các con được Chúa chạm vào và ban phúc”. Thế nhưng, các môn đồ của Chúa đã ngăn cản họ lại với lý do Chúa Jesus quá bận rộn vói những vấn đề quan trọng nên không có thời gian dành cho bọn trẻ. Biết được chuyện này, Chúa Jesus đã trách mắng các môn đồ của mình. Ngài bảo: “Hãy đưa các em nhỏ vào đây, đừng ai ngăn cản các em vì vưcmg quốc của Chúa thuộc về chính các em. Bất kỳ ai không tiếp nhận vưcmg quốc của Chúa như các em nhỏ này sẽ không bao giờ được bư&c chân đến đây”. Sau đó, Chúa Jesus bế từng em bé lên và chúc phúc cho các em.
Bạn sẽ học cách phát hiện ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con cái ở chương bảy. Dù cho ngôn ngữ yêu thương của con bạn không phải là cử chỉ âu yếm thì sự trìu mến của bạn cũng đáp ứng một phần nhu cầu tình cảm của trẻ. Ngoài nhu cầu được cha mẹ yêu thương, trẻ
https://thuviensach.vn
còn cần nhận được cử chỉ âu yếm từ ông bà, cô chú, thầy cô giáo..., những người có vai trò quan trọng vói trẻ. Thực sự trẻ luôn cần những vòng tay ôm ấp yêu thưcmg và sự vuốt ve trìu mến của những người thân để có thể cảm nhận được ý nghĩa của thông điệp: “Cha/Mẹ/ Ông/Bà... yêu con!”.
/ ?
Vãi trò của. cử chỉ ầuỵêm trong những năm thắng phắt triên của con trẻ
Đốỉ vói. trẻ S(T sinh và bé mói. biết đỉ
Trẻ cần nhận được cử chỉ âu yếm trong những năm tháng đầu đòi. Tạo hóa thật kỳ diệu khi tạo ra bản năng ôm ấp yêu thưong con cái mọi người mẹ. Và ở hầu hết các nền văn hóa, những người cha cũng luôn biết thể hiện tình yêu thưong đối vói các thiên thần bé nhỏ của họ thông qua cử chỉ âu yếm.
Nhưng trong xã hội ngày nay, các bậc phụ huynh dường như không dành cho con trẻ những cử chỉ nâng niu trìu mến như họ đã từng nhận được từ cha mẹ mình trước kia. Nguyên nhân là do họ quá bận rộn và luôn mệt rã người sau một ngày làm việc vất vả. vì vậy, nếu phải ra ngoài làm việc thì một người mẹ phải đảm bảo có một người khác thay thế mình nựng nịu và choi đùa vói con suốt ngày. Người mẹ ấy phải biết liệu con mình có thường xuyên được âu yếm yêu thưong hay cả ngày phải tự choi đùa một mình. Trẻ SO' sinh cần nhận được cử chỉ âu yếm yêu thưong khi em được thay tã, cho ăn hay lúc đưực bồng bế. Thậm chí,trẻ nhạy cảm đến mức có thể phân biệt được sự khác nhau giữa cái chạm nhẹ nhàng đầy thưong yêu và hành vi thô bạo. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần đảm bảo con trẻ vẫn được âu yếm yêu thưong trong thòi gian xa con.
Khi trẻ lớn lên, nhu cầu đưực cha mẹ yêu thưong của trẻ không hề suy giảm. Những cái ôm hôn âu yếm, trò vật nhau trên sàn nhà, trò cưỡi ngựa hay các hoạt động vui đùa khác đều rất cần thiết đối vói quá trình phát triển tình cảm của trẻ. Chính vì thế, các bậc phụ huynh cần cố gắng thể hiện tình yêu của mình vói con thông qua những hoạt động đó. Có thể bạn thấy không tự nhiên khi ôm hôn con cái. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể học được điều này. Khi hiểu được tầm quan trọng của cử chỉ âu yếm đối vói con trẻ, chúng ta sẽ có động lực thay đổi thói quen của mình.
Cả bé trai lẫn bé gái đều thích nhận được tình yêu của cha mẹ thông qua cử chỉ âu yếm. Tuy nhiên, các bé trai thường ít nhận đưực những cử chỉ âu yếm hon các bé gái. Có thể vì nhiều lý do nhưng phổ biến nhất là do các bậc phụ huynh lo ngại hành vi âu yếm thưong yêu có thể khiến bé trai bị nữ tính hóa. Dĩ nhiên, điều này không hề đúng. Sự thật là các bậc phụ huynh càng giữ cho “khoang tình cảm” của trẻ tràn đầy thì lòng tự trọng và đặc điểm giới tính của em càng hình thành rõ nét.
Đốỉ vói. trẻ & tuổi bắt đầu đỉ học
Khi trẻ bắt đầu đi học, nhu cầu đưực cha mẹ âu yếm yêu thưong vẫn rất cao. Một cái
https://thuviensach.vn
ôm âu yếm vào mỗi buổi sáng trước khi trẻ đi học có thể tạo ra sự khác biệt rõ ràng trong cảm xúc của trẻ suốt cả ngày hôm đó. Trẻ sẽ cảm thấy bình an hon so vói những ngày không nhận đưực cái ôm âu yếm nào của cha mẹ.
Tưong tự, cái ôm âu yếm mà trẻ nhận được khi về nhà sẽ mang đến cho trẻ một buổi tối ngập tràn niềm vui thay vì trẻ phải nỗ lực làm điều gì đó để được mọi người chú ý. Tại sao vậy? Mỗi ngày, trẻ luôn có nhiều hoạt động ở trường và điều đó tạo ra cho trẻ nhiều cảm xúc, cả tích cực lẫn tiêu cực về thầy cô giáo và bạn bè. Vì vậy, gia đình nên là noi trú ngụ bình yên cho trẻ, noi mà trẻ sẽ nhận đưực tình thương yêu từ những người thân yêu. Bạn hãy nhớ rằng cử chỉ âu yếm là một trong những ngôn ngữ tình yêu mạnh mẽ nhất. Hãy sử dụng ngôn ngữ tình yêu đó sao cho tự nhiên nhất để trẻ cảm thấy thoải mái và có thể giao tiếp dễ dàng hon vói mọi người xung quanh.
“Càng lốn, các con trai của tôi càng ít có nhu cầu thưong yêu, nhất là đối vói những cử chỉ âu yếm của cha mẹ”. Một số phụ huynh đã than phiền vói tôi như vậy. Đó là những cảm nhận sai lầm. Bạn hãy nhớ rằng tất cả trẻ em đều có nhu cầu đưực âu yếm yêu thưong trong suốt thòi thơ ấu và ngay cả khi đã trưởng thành. Nhiều bé trai từ bảy đến chín tuổi tỏ ra không thích những cử chỉ âu yếm của cha mẹ nhưng thực sự thì các em vẫn cần những tiếp xúc yêu thương đó. Các em sẽ hưởng ứng tích cực hơn vói những tiếp xúc mạnh bạo như vật lộn hay chơi bóng với cha mẹ. Tuy các bé gái cũng thích những hoạt động này nhưng các em thường thích cử chỉ âu yếm nhẹ nhàng hơn. Nguyên nhân là do quá trình phát triển của các bé gái không trải qua giai đoạn từ chối cử chỉ âu yếm như các em trai.
Trong giai đoạn này, phần lớn các em sẽ nhận được những cử chỉ âu yếm của cha mẹ thông qua các trò chơi như bóng rổ, bóng đá hay bóng chuyền. Khi chơi bóng cùng con, bạn đang phối họp giữa ngôn ngữ tình yêu thời gian chia sẻ và cử chỉ âu yếm. Nhưng sự tiếp xúc không nên chỉ giói hạn qua những trò chơi đó. Bạn có thể có nhiều cách tiếp xúc khác với con như vuốt tóc, chạm vào vai hay cánh tay, vỗ nhẹ lên lưng hay chân, nói những lời động viên... Đây là những cách ý nghĩa nhất mà bạn có thể sử dụng để thể hiện tình yêu đối với đứa con đang trưởng thành của mình.
Một cách tiếp xúc âu yếm khác mà các bậc phụ huynh thường sử dụng là ôm con trong lòng và đọc truyện cho con nghe. Hành động này cực kỳ có ý nghĩa đối với trẻ và trở thành kỷ niệm khó quên trong suốt cuộc đời trẻ.
Khi trẻ bị bệnh, bị tổn thương về thể chất hay tinh thần hoặc đang phải đối mặt vói một chuyện buồn nào đó thì những cử chỉ âu yếm đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Khi đó, các bậc phụ huynh cần quan tâm đến các bé trai như cách quan tâm với các bé gái. Trong một giai đoạn nào đó, phần lớn các bé trai có khuynh hướng xem cách thức thể hiện tình yêu thương qua cử chỉ âu yếm là “nữ tính”. Các em đó sẽ từ chối những cử chỉ trìu mến này nên các bậc phụ huynh dễ bị xa cách vói con. Nếu gặp tình trạng trên, bạn hãy vượt qua trở ngại này và dành cho các bé trai những cử chỉ yêu thương trìu mến, bất kể em có muốn nhận hay không.
Khi trẻ hư&c vào tuổi thiếu niên
https://thuviensach.vn
Tuổi thiếu niên luôn là giai đoạn khó khăn nhất trong quá trình phát triển của trẻ. Khi con còn nhỏ, bạn có thể làm đầy “khoang tình cảm” của con khá dễ dàng dù “khoang tình cảm” đó cạn kiệt rất nhanh sau đó. Khi trẻ lớn khôn hcm, “khoang tình cảm” của chúng cũng lớn lên theo và việc giữ cho nó luôn đầy càng trở nên khó khăn hon. Bạn sẽ phải tìm cách để cậu con trai của mình trở nên mạnh mẽ và thông minh hon; còn cô con gái bé bỏng sẽ trở thành một thiếu nữ duyên dáng và nhanh nhẹn hon cả bạn.
Bạn cần tiếp tục làm đầy “khoang tình cảm” của con bằng tình yêu vô điều kiện của mình, thậm chí ngay cả khi trẻ tỏ vẻ không cần điều đó. Nếu bạn muốn con cái mình phát triển thành những thanh thiếu niên dễ mến thì đừng ngại dành cho con tình yêu thưong trìu mến.
Tại sao như vậy?
Trong giai đoạn phát triển thành thiếu nữ, các bé gái có nhu cầu đặc biệt đối vói tình yêu của cha. Không giống như các bé trai, nhu cầu tình yêu vô điều kiện của các bé gái không ngừng gia tăng và đạt đến đỉnh điểm khi em lên mười một tuổi. Một lý do khác giải thích nhu cầu đặc biệt này ở các bé gái là do người mẹ thường hay âu yếm các em hcm người cha.
Nếu quan sát một nhóm nữ sinh lóp sáu, bạn sẽ thấy sự khác biệt giữa những em được chuẩn bị tốt cho tuổi trưởng thành và những em chưa được chuẩn bị tốt. Khi một em gái tiến gần đến độ tuổi nhạy cảm này, các em sẽ có nhu cầu được khẳng định mình. Bằng trực giác, em biết mình cần xác định đặc điểm giói tính của bản thân để chuẩn bị cho những năm tháng tiếp theo. Tóm lại, em cần cảm nhận đưực sự quý trọng của mọi người trước những giá trị riêng của em.
Khi bạn quan sát các nữ sinh này, bạn sẽ nhận thấy một số em gặp khó khăn trong mối quan hệ vói các bạn nam. Một số em tỏ ra rụt rè khi đứng giữa các bạn nam trong khi một số em khác lại tỏ ra bạo dạn hon. Dù thích thú trước những biểu hiện bạo dạn đó nhưng các em trai thường không đánh giá cao bé gái này và sẽ chế nhạo em. Nhưng vấn đề lớn nhất đối vói em gái này không nằm ở việc danh tiếng của em bị xấu đi mà chính là mối quan hệ đang có giữa em vói các bạn nữ khác. Các bạn gái trong lóp sẽ ghét em vì hành vi bạo dạn của em đối vói các bạn trai. Điều cần lưu ý là ở lứa tuổi này, việc thiết lập mối quan hệ bình thường và bền vững vói các bạn gái đóng vai trò quan trọng hon việc thiết lập mối quan hệ tốt đẹp vói các bạn trai.
Tuy nhiên, một số em gái khác thì không có những biểu hiện này đối vói các bạn trai. Lý do đon giản là các em có lòng tự trọng và tự hào về bản thân cũng như khẳng định được đặc điểm giói tính của mình. Các em luôn hành xử ổn định và nhất quán, dù là vói một cậu bạn nổi tiếng hay một cậu bạn rụt rè. Bạn cũng sẽ nhận ra rằng các em trai luôn đánh giá cao những em gái có phẩm chất đó. Và quan trọng nhất, các em gái này có mối quan hệ tốt đẹp, thân mật và họp tác vói các bạn nữ khác.
Những em gái có lòng tự trọng cao và đặc điểm giới tính rõ ràng như trên có khả năng chịu đựng được áp lực tiêu cực từ bạn bè. Các em có thể giữ vững các tiêu chuẩn đạo đức mà mình đã được dạy dỗ trong gia đình và luôn suy nghĩ độc lập.
https://thuviensach.vn
Vậy điều gì đã tạo nên sự khác biệt giữa các em gái này như vậy?
Bạn có thể đoán đưực đấy - đó chính là do “khoang tình cảm” của các em. Phần lớn các em gái sống tự tin và thoải mái là do các em có mối quan hệ tốt đẹp vói cha. Tuy nhiên, việc thiếu vắng tình thưong của cha cũng không phải là một thất bại đối vói các em gái. Em có thể tìm tình yêu thưong từ ông nội hay chú bác ruột của mình.
Thực tế cho thấy nhiều bé gái không có cha vẫn có thể phát triển thành những phụ nữ có cuộc sống lành mạnh về mọi phưong diện.
Khi trẻ bư&c vào tuổi vị thành niên
Khi con bạn bước vào tuổi vị thành niên, điều quan trọng là bạn cần thể hiện tình yêu của mình một cách tích cực, đúng lúc và đúng chỗ.
Các bà mẹ không nên âu yếm ôm hôn con trai trước mặt bạn bè của con. Đây là thòi kỳ con trai bạn đang muốn phát triển tính độc lập của chúng. Vì vậy, hành động âu yếm đó sẽ khiến cho trẻ cảm thấy bối rối trước bạn bè. Thậm chí, trong một số trường họp, trẻ sẽ trở thành đề tài đùa cợt của các bạn. Tuy nhiên, khi con bạn trở về nhà sau một ngày tập luyện bóng đá vất vả, cái ôm âu yếm của người mẹ chắc chắn sẽ truyền cho em thông điệp thưong yêu.
Một số người cha ngừng ôm hôn con gái khi em bước vào tuổi thiếu niên vì cho rằng hành động đó không còn phù họp với con mình nữa. Nhưng thực tế thì không phải vậy. Một bé gái ở tuổi thiếu niên vẫn cần nhận được những cái ôm hôn trìu mến của cha. v ì vậy nếu cha không còn dành cho em cách thể hiện tình cảm này nữa, em sẽ đi tìm một nguồn tình cảm khác và rất có thể là ở một người đàn ông khác. Điều này thường chẳng hay ho chút nào. Nhưng bạn nên lưu ý, điều quan trọng chính là thòi gian và địa điểm bạn dành cho con những cử chỉ âu yếm. Trừ khi con gái bạn muốn đưực cha ôm hôn noi đông người, còn không thì bạn không nên làm điều đó. Tuy nhiên, bạn có thể tự do thể hiện tình cảm này vói con khi về đến nhà.
Trẻ rất cần những cử chỉ âu yếm của cha mẹ trong thòi kỳ đối mặt vói những khó khăn trường lóp và các mối quan hệ xung quanh. Bạn đừng quên, cử chỉ âu yếm yêu thưong từ người cha đối vói con trai và người mẹ đối vói con gái cũng đóng vai trò rất quan trọng ở mọi giai đoạn phát triển của các em. Cả bé trai lẫn bé gái đều cần nhận được cử chỉ âu yếm của cha mẹ.
Nếu thật sự muốn thể hiện tình yêu thưong vói con thông qua cử chỉ âu yếm, bạn sẽ luôn tìm ra cách thích họp nhất. Chẳng hạn, khi con bạn trở về nhà và bị đau chân sau khi choi thể thao, bạn có thể xoa bóp để giúp con giảm đau. Hoặc sau khi con học suốt nhiều giờ liền, bạn có thể mát-xa cho con, bảo con nghỉ ngoi hoặc dành cho con những cử chỉ yêu thưong trìu mến.
Dĩ nhiên, bạn không nên ép con phải nhận những cử chỉ âu yếm này. Nếu con bạn tìm cách thoát ra khỏi vòng tay âu yếm của bạn hay giật lùi khi bạn chạm vào vai con thì bạn hãy tạm dừng cử chỉ đó. v ì một số lý do nên trong một số thòi điểm nào đó, con bạn không
https://thuviensach.vn
muốn bị bất kỳ ai động chạm vào.
Có thể lý do đó chẳng liên quan gì đến bạn nhưng cũng có thể nó liên quan đến một khía cạnh nào đó trong mối quan hệ giữa bạn và con. Trẻ ở giai đoạn thiếu niên luôn có những cảm xúc, suy nghĩ, ước vọng riêng và đôi khi các em không thích “bị” ai đó động chạm đến. và điều bạn cần làm là tôn trọng cảm giác đó của con. Tuy nhiên, nếu trẻ liên tục từ chối cử chỉ âu yếm của bạn, bạn cần dành thòi gian nói chuyện vói con để tìm hiểu lý do.
Tiếp theo, hãy nhớ rằng bạn chính là tấm gưcmg cho con cái noi theo. Con bạn sẽ quan sát cách bạn thể hiện cử chỉ âu yếm để học hỏi. Một cách có thể giúp bạn biết đưực liệu con cái có bắt chước mình hay không là hãy quan sát cách trẻ thực hiện cử chỉ âu yếm vói những người xung quanh.
Khi ngôn ngữ yêu thương cư bản của con bạn là cử chi âu yếm yêu thương
Có phải ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con bạn là cử chỉ âu yếm? Bạn hãy đọc kỹ chương bảy để chắc chắn về điều đó. Tuy nhiên ở đây, chúng tôi có một số gợi ý dành cho bạn. Đối với những trẻ có ngôn ngữ tình yêu cơ bản là cử chỉ âu yếm thì một cái ôm của bạn sẽ truyền đạt đến trẻ thông điệp yêu thương sâu sắc hơn việc bạn nói “Cha/Mẹ yêu con”, hay việc bạn tặng cho con một món quà, sửa cho con chiếc xe đạp hoặc dành thòi gian chơi đùa với con. Dĩ nhiên, trẻ đón nhận tình yêu của cha mẹ bằng tất cả các ngôn ngữ nhưng tác động sâu sắc đến trẻ nhất vẫn là cử chỉ âu yếm. Không có những cái ôm thật chặt, những nụ hôn âu yếm, những cái vỗ vai yêu thương... thì “khoang tình cảm” của trẻ sẽ không bao giờ đầy.
Khi bạn sử dụng cử chỉ âu yếm đối với trẻ vị thành niên, thông điệp yếu thương của bạn cần phải rõ ràng. Một cái ôm nhẹ nhàng có thể thể hiện tình yêu vô bờ của bạn đối vói trẻ. Nhưng nếu bạn sử dụng việc tiếp xúc thân thể như một cách thể hiện sự giận dữ thì con cái bạn sẽ bị tổn thương rất nhiều. Một cái tát gây ra hậu quả tiêu cực đối vói mọi đứa trẻ, nhưng đối vói trẻ vị thành niên có ngôn ngữ tình yêu cơ bản là cử chỉ âu yếm thì hành động này cực kỳ nguy hại.
Marilyn chưa từng nghe nói đến năm ngôn ngữ tình yêu cho đến khi con trai Joey của chị được 12 tuổi. Sau khi tham gia một buổi hội thảo về các ngôn ngữ yêu thương, chị tâm sự với người bạn của mình:
- Cuối cùng thì tôi đã hiểu được Joey. Trong suốt nhiều năm tròi, thằng bé cứ thường xuyên bám chặt lấy tôi. Khi tôi giặt đồ, Joey thường đi đến phía sau, lấy tay bịt mắt tôi lại. Nếu tôi đi ngang qua chỗ thằng bé ngồi, nó sẽ vươn tay ra bắt lấy tay tôi. Nếu tôi đi ngang qua phòng lúc thằng bé đang nằm trên sàn, nó bèn ôm lấy chân tôi. Đôi khi Joey ôm chặt lấy cả người tôi. Thằng bé thường lấy tay đan vào mái tóc tôi khi tôi ngồi trên ghế. Tuy nhiên, khi tôi bảo cháu đừng làm thế nữa thì cháu sẽ ngưng lại ngay. Joey cũng có những biểu hiện tương tự vói cha, và hai cha con thường vật nhau ngã lăn cù trên sàn.
Bây giờ tôi nhận ra rằng ngôn ngữ yếu thương cơ bản của Joey chính là cử chỉ âu yếm. Suốt những năm qua, cháu đã không ngừng thể hiện điều đó với tôi vì cháu muốn mình được mẹ ôm ấp, nâng niu. Trong khi đó, tôi lại không thích những cử chỉ âu yếm vì cha mẹ
https://thuviensach.vn
tôi chưa bao giờ làm điều đó với tôi. Tói bây giờ, tôi mói nhận ra rằng chồng tôi đã thương yêu Joey bằng những cuộc vật lộn với con trong khi tôi lại tìm cách thoát khỏi những biểu hiện tình yêu của thằng bé. Làm sao tôi có thể bỏ lỡ những dịp thể hiện tình yêu vói con trai mình trong suốt thòi gian qua như vậy cơ chứ? Nhưng dù sao thì bây giờ, mọi việc đã đơn giản hơn rồi.
Tối hôm ấy, Marilyn đã nói chuyện vói Chris
- chồng cô - về buổi hội thảo cô đã tham dự. Chris có vẻ ngạc nhiên về những điều vợ anh nói.
- Anh chưa bao giờ nghĩ rằng vật lộn vói con là một cách thể hiện tình yêu thương, nhưng mà những điều em nói thật có lý. - Chris nói với vợ. - Anh chỉ đơn giản thích chơi đùa với con mà thôi. Thì ra cử chỉ âu yếm cũng là ngôn ngữ tình yêu cơ bản của anh.
Khi Marilyn biết được điều này, cô hiểu ra một số vấn đề khác, chẳng hạn như lý do khiến Chris luôn thích được ôm hôn. Tối hôm ấy, Marilyn nghĩ đến những điều thú vị mà cô vừa phát hiện. Cô quyết định sẽ học cách sử dụng ngôn ngữ tình yêu cử chỉ âu yếm bằng cách phản hồi lại những cái ôm, nụ hôn của chồng và con. Hôm sau, khi Joey lấy tay che mắt Marilyn khi cô đang rửa bát, cô bèn nhẹ nhàng xoay người lại và ôm con vào lòng. Lúc đầu, Joey tỏ vẻ ngạc nhiên nhưng ngay sau đó, cậu bé cười thật to. Và khi Chris ôm hôn vợ, Marilyn bèn đáp lại nồng nàn như thòi họ hẹn hò trước đây. Chris tỏ vẻ rất vui. Anh nói:
- Anh phải cho em đi dự thêm những khóa hội thảo như thế này nữa. Chúng thật sự hiệu quả phải không?
Marilyn tiếp tục học ngôn ngữ tình yêu mới mẻ này. Chỉ trong một khoảng thòi gian ngắn, cử chỉ âu yếm yêu thương đã trở nên quen thuộc đối vói cô. Nhưng điều tuyệt vòi là trước khi cô cảm thấy hoàn toàn thoải mái vói cách thể hiện tình cảm này, Chris và Joey bắt đầu phản hồi lại tình yếu của cô bằng cách sử dụng chính ngôn ngữ yêu thương của cô, đó là phụ giúp cô làm việc nhà: Joey rửa chén và Chris hút bụi. Và kết quả này khiến Marilyn vô cùng sung sướng.
Trẻ n ói gì về ngôn ngữ cử chỉ ấ u yếm ?
Đối vói nhiều trẻ em, cử chỉ âu yếm có tác động mạnh hơn cả lòi khen ngợi, quà tặng, thời gian chia sẻ hay sự tận tụy. Không có cử chỉ âu yếm, “khoang tình cảm” của em sẽ không bao giờ đầy. Hãy xem trẻ nói gì về sức mạnh của cử chỉ âu yếm nhé.
Allyson, bảy tuổi: “Em biết mẹ thưcmg em vì mẹ thường ôm chặt lấy em”.
Jeremy, một tân sinh viên cao đẳng, tâm sự về cách em nhận biết tình yêu thương của cha mẹ: “Cha mẹ thê hiện tình yêu vói em mọi ỉúc. Mỗi khi em ra khỏi nhà hay về đến nhà, cha mẹ luôn ôm hôn em. Thậm chí đến bây giờ cha mẹ em cũng còn làm như vậy. Một số bạn bè em, do không lón lên trong những gia đình có cử chỉ âu yếm nên họ không tin cha mẹ em có thê làm điều đố. Nhưng bản thân em thì rất thích. Em luôn mong chờ những cái ôm hôn của cha mẹ. Nó mang đến cho em cảm giác thật ấm áp”.
https://thuviensach.vn
Cậu bé Mark 11 tuổi được hỏi: “Theo thang điểm từ o đến 10 thì em đánh giá cha mẹ thưcmg em được bao nhiêu điểm?”. Cậu bé trả lòi ngay: “10 điểm ạ ỉ”. Khi đưực hỏi tại sao em lại trả lòi dứt khoát như vậy, cậu bé nói: “Một phần ỉà vì cha mẹ nói vói em điều đó, nhưng quan trọng hon ỉà cách cha mẹ thê hiện tình yêu vói em. Cha luôn vỗ vai em mỗi khi đi ngang qua chỗ em ngồi, thậm chí hai cha con còn vật nhau trên sàn nhà nữa. Còn mẹ thì luôn ôm hôn em, mặc dù mẹ không bao giờ làm điều đó trư&c mặt bạn bè của em”.
Jessica, 12 tuổi, sống vói mẹ và chỉ gặp cha hai tuần một lần. Em cho biết cha đặc biệt yêu thưong em. Khi được hỏi vì sao em cảm thấy như thế, Jessica trả lòi: “Vỉ mỗi lần em đến thăm cha, cha luôn ôm hôn em và bảo rằng cha vui xiết bao khi được gặp em. Khi em đi về, cha lại ôm em rất lâu và nói rằng cha rất nhớ em. Em biết mẹ cũng thưong em - vì mẹ làm rất nhiều việc cho em, nhưng em ư&c gì mẹ củng ôm em và thê hiện là mẹ vui như thế nào khi sống với em như cách cha đã làm”.
Nếu cử chỉ âu yếm là ngôn ngữ yêu thưong cơ bản của con nhưng bạn lại không thích có những cử chỉ thân mật với người khác thì bạn hãy bắt đầu học cách đụng chạm chính cơ thể mình. Nếu bạn chưa bao giờ nhận được cử chỉ âu yếm và cảm thấy ngượng ngùng với nó thì cách làm này cũng có thể giúp bạn xóa bỏ những trở ngại đó. Bất kỳ ai cũng có thể học được ngôn ngữ cử chỉ âu yếm này. Và nếu đây là ngôn ngữ yêu thương cơ bản của con bạn thì những nỗ lực của bạn sẽ được hồi đáp xứng đáng.
Một Số gợi ý
Dưới đây là một số gợi ý về những cử chỉ âu yếm mà bạn có thể áp dụng. Biết đâu con bạn sẽ thích thú những cử chỉ mói mẻ này từ cha mẹ:
• Khi chào hay tạm biệt con, bạn hãy âu yếm ôm con vào lòng. Nếu bé còn nhỏ, bạn nên ngồi xuống để ôm trọn con trong lòng.
• Khi con ngủ, hãy cho con ôm một vật mềm mại, chẳng hạn như một con gấu bông hay chiếc chăn vải để con cảm thấy bình yên.
• Nếu con bị căng thẳng, hãy vuốt nhẹ tóc con để con được thư giãn thoải mái. • Thường xuyên thăm dò ý kiến con để biết con có thích được ôm ấp hay không. • Ôm chặt và hôn con mỗi ngày khi con đi học về.
• Vuốt nhẹ tóc hay xoa lưng cho con khi con kể với bạn về những khó khăn chúng đã trải qua trong ngày.
• Ngay sau khi phạt con, hãy ôm con vào lòng và giải thích để con hiểu nguyên do bị phạt mà vẫn cảm nhận được tình yêu của bạn.
• Nằm bên con khi cả hai cùng xem ti vi.
• Khen ngợi và chúc mừng con khi con làm được điều tốt đẹp.
https://thuviensach.vn
• Mua cho con một món quà thể hiện tình yêu thương, chẳng hạn như một con gấu bông, một cái gối mềm...
• Choi trò chọc léc vói con nhưng hãy cẩn thận để trò choi này không gây áp lực quá mức vói con.
• Cùng con choi những môn thể thao hay trò choi đòi hỏi sự va chạm thân thể. Những hoạt động này giúp bạn và con có thòi gian gần gũi bên nhau.
• Khi con còn bé, hãy đặt con vào lòng bạn và đọc truyện cho con nghe. • Cùng con múa hát để có cơ hội tiếp xúc vói con như vỗ tay, xoay người hay nhảy lên. • Hãy vỗ về con khi con bị bệnh.
Ôm hôn con dù con cho rằng mình đã lớn và không phù họp vói hành động âu yếm đó.
https://thuviensach.vn
Chương 3
NGÔN NGỮ YÊU THƯƠNG THỨ 2:
LỜI K H EN NGỢ I
p hilip, một cậu bé 14 tuổi, tâm sự vói tôi: “Cha có yêu em không à? Câu trả lòi là ‘Có’ vì mỗi khi em chơi bóng, cha em luôn reo hò cổ vũ em bên ngoài. Và khi trận đấu kết thúc, cha luôn nói với em: “Thật tuyệt, con trai. Con đã choi hết mình”. Cha nói với em rằng việc giành chiến thắng không quan trọng bằng việc em đã choi hết sức mình. Đôi khi em phạm lỗi nhưng cha khuyên em đừng quá lo lắng. Cha nói rằng nếu em luôn choi hết mình thì em sẽ nhanh chóng tiến bộ”.
Rõ ràng, ngôn từ đóng vai trò rất quan trọng trong việc thể hiện tình yêu. Lòi khen ngợi của cha mẹ gửi đến trẻ thông điệp rằng: “Cha/Mẹ quan tâm đến con”. Những ngôn từ đó như dòng nước tưới mát tâm hồn trẻ, nuôi dưỡng lòng tự hào và mang đến cho trẻ cảm giác bình an. Dù những lòi nói này nhanh chóng qua đi nhưng dấu ấn mà chúng để lại trong lòng trẻ thường rất sâu sắc. v ì vậy, ngôn từ yêu thương thật sự là bảo vật đối với trẻ và theo mỗi người đến suốt cả cuộc đòi.
Trái lại, những ngôn từ gay gắt có thể làm tổn thương nghiêm trọng tâm hồn và lòng tự trọng của trẻ, khiến trẻ nghi ngờ về khả năng của chính mình. Chính vì vậy, ngạn ngữ Do Thái có câu: “Cái lưỡi có thê tạo nên sự sống hay mang đến cái chết”.
Ngôn ngữ tình yêu mà chúng ta đề cập trong chương này là lời khen ngợi. Một số trẻ em cảm thấy mình được yêu thương nhiều nhất khi nhận được những lòi khen ngợi từ cha mẹ.
Lời khen ngợi và sự âu yếm
Trước khi hiểu được ý nghĩa của ngôn từ, trẻ đã nhận ra những thông điệp yêu thương từ người lớn. Đối vói trẻ, âm điệu ngọt ngào của giọng nói, sự dịu dàng, những tiếp xúc thể chất nhẹ nhàng đều là những biểu hiện của tình yêu. Tất cả các bậc cha mẹ đều trò chuyện với con từ khi trẻ còn rất nhỏ. Và trẻ có thể hiểu được cha mẹ thông qua những biểu hiện trên gương mặt, giọng nói và cử chỉ.
Có thể khi còn quá nhỏ, trẻ không thể hiểu hết được điều cha mẹ muốn nói, thậm chí
https://thuviensach.vn
ngay cả câu: “Cha/Mẹ yêu con”. Tình yêu là một khái niệm trừu tượng nên trẻ sẽ không thể nhìn thấy nó như cách em thấy một món đồ choi hay một cuốn sách. Tuy nhiên, trẻ em thường có khuynh hướng suy nghĩ hình tưựng nên các bậc cha mẹ cần giúp trẻ hiểu được thông điệp tình yêu của mình. Câu nói: “Cha/Mẹ yêu con” sẽ trở nên ý nghĩa hon vói con bạn khi trẻ gắn câu nói ấy vói những cảm xúc trìu mến. Chẳng hạn, khi đọc sách cho con nghe mỗi đêm, bạn hãy ôm con lòng và hãy đựi đến một thòi điểm phù họp vói câu chuyện, nhẹ nhàng nói vói con: “Mẹ yêu con lắm, cung à ỉ”.
Và khi con bạn bắt đầu hiểu đưực ý nghĩa của câu nói: “Cha/Mẹ yêu con”, bạn có thể dùng câu nói này bằng nhiều cách và nhiều thòi điểm khác nhau. Bạn cũng có thể nói vói trẻ những lòi ngợi khen, khích lệ khi trẻ làm được điều gì đó đúng đắn. Alice, một bà mẹ hai con, cho biết:
- Tôi vẫn nhớ mẹ tôi thường nói về mái tóc màu đỏ tuyệt đẹp của tôi như thế nào. Mẹ luôn chải tóc cho tôi trước khi tôi đi học và khen ngựi mái tóc của tôi. Những lòi ngợi khen ấy đã khiến tôi rất tự hào về bản thân. Nhiều năm sau, tôi phát hiện ra rằng có rất ít người có mái tóc đỏ như mình nhưng tôi không bao giờ cảm thấy khó chịu hay mặc cảm về điều đó. Tôi tin rằng đó là nhờ những nhận xét yêu thưong mà mẹ dành cho tôi trước kia.
Ngôn từ ghi nhận
Lời ghi nhận và tình cảm yêu thưong thường phối họp vói nhau trong những thông điệp mà ta gửi đến con em mình. Tuy nhiên, bạn cần phân biệt rõ hai yếu tố này. Tình yêu thể hiện sự trân trọng của ta đối vói bản thân trẻ vì những đặc điểm tính cách và khả năng của trẻ. Trong khi đó, chúng ta ghi nhận trẻ & những điều trẻ làm, vì trẻ đã đạt đưực thành tích nào đó hay trẻ đã có những hành vi, thái độ đáng trân trọng.
Nếu muốn ngôn từ ghi nhận thật sự có ý nghĩa đối vói con trẻ, bạn hãy sử dụng chúng một cách thận trọng. Nếu dùng quá thường xuyên, ngôn từ của bạn sẽ mất tác dụng. Chẳng hạn, bạn có thể nói vói con rằng: “Con của mẹ thật là ngoan!”. Đây là câu nói rất tuyệt vòi nhưng bạn hãy sử dụng nó cẩn thận - khi con bạn làm đưực điều gì đó khiến cháu cảm thấy tự hào về bản thân và mong được bạn khen ngợi. Điều này thật sự đúng khi bạn khen con trai: “Con bắt bóng rất tuyệt” nếu cậu bé đã nỗ lực hết mình trong pha cứu bóng đó. Trẻ rất nhạy cảm nên các em luôn biết đưực khi nào mình được ngựi khen vì đã làm đưực điều tốt đẹp và khi nào thì lòi khen ấy chỉ để an ủi. Trẻ sẽ xem trường họp thứ hai là hành động không thành thật của cha mẹ.
Những lòi khen ngựi quá thường xuyên và không đúng chỗ có thể mang đến rủi ro khác. Khi đó, trẻ sẽ xem những lòi ấy là lẽ tự nhiên. Dần dần, các em sẽ hình thành tâm lý mong chờ đưực cha mẹ ngựi khen mà không quan tâm là mình có nỗ lực và cố gắng hay không.
Dĩ nhiên, hầu hết các bậc cha mẹ đều muốn ngợi khen con cái mình, nhưng ta phải tìm cách để những lòi ghi nhận đó thật sự hiệu quả vói trẻ. Nếu không, trẻ sẽ xem những ghi nhận ấy như cách ta an ủi, phỉnh nịnh em và đánh đồng chúng vói những lòi nói dối.
https://thuviensach.vn
Ngôn từ động viên
Động viên có nghĩa là “làm cho ai đổ can đảm”. Khi động viên con, chúng ta đang tìm cách giúp con can đảm hcm để đưoTLg đầu vói những thử thách của cuộc sống. Hầu như trải nghiệm nào đối với trẻ cũng đều mói mẻ. Học đi, học nói, học chạy xe đạp... đều cần đến sự can đảm. Hãy nhớ rằng những lòi nói của ta có thể động viên con trẻ hoặc làm cho chúng nhụt chí.
Các chuyên gia ngôn ngữ cho biết trẻ em học nói bằng cách bắt chước người lớn. Và quá trình này sẽ đưực cải thiện nhanh chóng nếu người lớn phát âm rõ ràng và không ngừng động viên bé. Những câu nói như: “Con ỉàm gần được rồi”; “Con làm giỏi lắm!”; “Tuyệt quá! Con làm được rồi!”... không chỉ khuyến khích trẻ học nói mà còn phát triển nguồn từ vựng của em trong tưong lai.
Điều này cũng xảy ra tương tự đối vói việc học hỏi các kỹ năng xã hội của trẻ. Hãy xét hai ví dụ sau. Một bà mẹ nói vói con gái: “Sáng nay mẹ thấy con chia phần đất sét nặn tượng vói Mary. Mẹ rất thích việc làm đó của con. Thật tuyệt vòi khi ta biết chia sẻ vói mọi ngưòi, phải không con?”. Chắc chắn những lòi nói này sẽ tạo động lực để cô bé cảm thấy thoải mái hon khi chia sẻ vói bạn mình lần sau. Trong trường họp khác, một người cha nói vói đứa con trai học lóp sáu của mình rằng: “Jason này, cha thấy sau trận đấu hôm nay, con đã chăm chú lắng nghe bạn Scott chia sẻ cảm nghĩ của bạn ấy về trận đấu. Cha rất vui khi con biết quan tâm đến cảm xúc của bạn như vậy. Lắng nghe là một trong những món quà tuyệt vòi nhất mà ta có thê tặng cho những người mình thưcmg yêu, con ạ ”. Người cha này đang khuyến khích cậu con trai của mình học cách lắng nghe - một trong những nghệ thuật giao tiếp quan trọng nhất giúp phát triển các mối quan hệ xã hội.
Nếu bạn cảm thấy khó khăn khi nói vói con những lòi động viên yêu thương, bạn cần tập luyện thường xuyên để có thể sử dụng chúng một cách tự nhiên, thuần thục. Đê’ làm được điều này, các bậc cha mẹ cần phải khỏe mạnh cả về thể chất, tinh thần và tình cảm. Khi cảm thấy thoải mái và tràn đầy sức sống, chúng ta dễ nói vói con những lòi động viên hon.
Kẻ thù lớn nhất của việc động viên con trẻ chính là sự giận dữ. Khi giận dữ, các bậc phụ huynh thường có khuynh hướng trút con giận đó lên con cái mình. Điều đó dẫn đến nguy cư rất đáng lo ngại: Khi lớn lên, trẻ có khả năng trở thành người thích chống đối và gây hấn. v ì vậy, các bậc cha mẹ cần cố gắng loại bỏ con giận dữ của mình - hoặc giữ con giận dữ ở mức thấp nhất và xử lý nó một cách khôn ngoan.
Ngạn ngữ có câu “L òi dịu dàng xua tan giận dữ”. Âm điệu giọng nói của các bậc phụ huynh cũng ảnh hưởng lớn đến phản ứng của trẻ. Chính vì thế, bạn cần tập luyện và học hỏi từ ngưừi xung quanh để có thể nói năng thật nhẹ nhàng. Chẳng hạn, khi cảm thấy căng thẳng vói con cái, chúng ta cần điều tiết âm vực trong giọng nói của mình và đặt ra những câu hỏi thay vì ra lệnh cho con. Thay vì nói: “Con đồ rác đi!”, bạn hãy nhẹ nhàng đề nghị: “Con đổ rác giùm mẹ nhé?”. Cách cư xử nhẹ nhàng này sẽ mang đến cho bạn nhiều điều tốt đẹp không ngờ. Trẻ sẽ phản hồi tích cực trước lời đề nghị của bạn.
Vài năm trước, tạp chí Reader’s Digest có đăng câu chuyện về một giáo viên dạy toán ở
https://thuviensach.vn
trường St. Mary’s tại Morris, Minnesota. Chuyện kể rằng một chiều thứ sáu nọ, cô giáo yêu cầu các học sinh viết tên tất cả các bạn học trong lóp lên một tờ giấy và viết điều tốt đẹp nhất ngay bên cạnh tên người bạn mình. Sau đó, cô thu tất cả những tờ giấy trên lại. Vào cuối tuần, cô dành thòi gian thống kê những điều mà các học sinh đã mô tả về tùng người bạn của mình. Thứ hai tuần kế tiếp, cô phát cho mỗi học sinh một bản danh sách mà cô tổng họp được. Các em chăm chú đọc những dòng nhận xét của các bạn về mình và thì thầm vói nhau: “Thật sự là mình chưa bao giờ biết ỉà các bạn lại thích mình đến thể’. Dù không thảo luận trước lóp về những tờ giấy đó nhung cô giáo biết trò choi đó đã mang đến cho các học sinh của mình những cảm xúc tích cực về bản thân.
Nhiều năm sau đó, một trong những học sinh của cô - Mark Eklund - tử trận trong cuộc chiến tại Việt Nam. Cô giáo và hầu hết bạn bè cùng lóp đều đến dự lễ tang của Mark. Sau tang lễ, cha của Mark nói vói cô giáo: “Tôi muốn cho cô xem vật này”, và ông lấy ra một chiếc ví. Ông cho biết chiếc ví này đã được tìm thấy trên người Mark sau khi anh chết. Ông lấy ra một tờ giấy tập học sinh đã sờn rách và đưực gấp lại nhiều lần. Đó là tờ giấy ghi những điều tốt đẹp mà các bạn cùng lóp đã viết về Mark trong giờ học năm xưa.
Mẹ của Mark nói vói cô giáo:
- Xin cảm ơn cô thật nhiều. Cô thấy đó, cháu Mark nhà tôi rất quý tờ giấy này.
Và thật bất ngờ, tất cả các bạn cùng lóp của Mark năm đó cho biết họ vẫn giữ tờ giấy của mình và thường đọc nó khi rảnh rỗi. Có người bỏ tờ giấy ấy vào ví và có người bỏ vào album cưới của mình. Một chàng trai lên tiếng:
- Em nghĩ tất cả chúng em đều giữ lại tờ giấy này.
Bạn thấy đấy, ngôn từ động viên có ý nghĩa rất lớn đối với con người. Vì vậy, đừng bao giờ đánh giá thấp sức mạnh của nó đối với con trẻ.
Sự hướng dẫn củã chã mẹ
Lời khen ngợi bạn dành cho con sẽ đạt hiệu quả cao nhất khi trẻ đạt được một thành tích nào đó. Vì vậy, bạn cần để ý để nhận biết đúng lúc cần đưa ra lòi khen ngợi. Dĩ nhiên, việc làm này đòi hỏi bạn phải nỗ lực nhiều hơn việc chỉ chú ý đến những lúc trẻ mắc sai lầm. Việc được khen ngợi đúng lúc sẽ giúp trẻ biết cách định hướng trong suốt quá trình hình thành và phát triển tính cách.
Trẻ luôn cần sự dìu dắt, hướng dẫn của bố mẹ trong tất cả các lĩnh vực của đòi sống, từ việc học cách sử dụng một ngôn ngữ cụ thể nào đó đến các cách cư xử hằng ngày. Ở hầu hết các nền văn hóa, cha mẹ đóng vai trò chính trong việc giúp con trẻ hòa nhập vào xã hội. Điều này không đơn thuần chỉ là việc chỉ dạy cho các em những việc được phép và không được phép làm mà còn liên quan đến quá trình phát triển đạo đức của trẻ.
Mọi trẻ em đều cần đến sự hướng dẫn của một người trưởng thành nào đó. Nếu các bậc cha mẹ không định hướng được cho trẻ thì vai trò hướng dẫn đó sẽ rơi vào những tác nhân khác - trường học, ti-vi, xã hội.
https://thuviensach.vn
Bạn hãy tự hỏi bản thân rằng: “Con mình cố nhận được sự chỉ bảo đúng đắn và đầy yêu thưcmg của mình không?”. Sự chỉ bảo trong tình yêu thưong là điều trẻ quan tâm nhiều nhất. Mục tiêu của sự hướng dẫn này là nhằm giúp trẻ phát triển những phẩm chất cần có trong tương lai.
Thông điệp của các bậc phụ huynh luôn đúng đắn nhưng cách họ đưa ra thông điệp thì chưa hẳn đã đúng. Họ yêu cầu con cái phải tránh xa ma túy nhưng những hành động của họ đôi khi lại góp phần đẩy trẻ đến gần ma túy hon. Vì thế, các bậc cha mẹ cần sử dụng những ngôn từ hướng dẫn con trẻ một cách tích cực. Một thông điệp tích cực nhưng được truyền đạt theo cách thức tiêu cực sẽ luôn dẫn đến kết quả tiêu cực.
Một em nhỏ tâm sự: “Cha mẹ thường la mắng em nhưng họ lại bảo em đừng có la hét. Rõ ràng cha mẹ đã mong đợi ử em một việc mà họ không thực hiện bao giờ. Thật chẳng công bằng chút nào!”.
Một sai lầm khác là nhiều bậc phụ huynh đánh đồng việc dạy dỗ vói việc cấm đoán: “Đừng uống rượu. Nhưng nếu lỡ uống thì đừng lái xe”; “Đùng hút thuốc”; “Đừng thử ma túy”; “Đừng lái xe quá tốc độ”... Những cảnh báo này đều rất hữu ích nhưng chúng chẳng mang ý nghĩa giáo dục gì đối vói trẻ. cấm đoán là điều cần thiết và có thể hỗ trợ bậc phụ huynh trong việc nuôi dạy con trẻ nhưng nó chưa bao giờ đóng vai trò chính cả.
Một quy tắc tối quan trọng mà chúng ta cần nhớ chính là hãy dạy dỗ con bằng tình yêu thưong. Nếu chúng ta hướng dẫn con cái theo đuổi những điều tích cực và ý nghĩa thì trẻ sẽ biết cách tránh xa những cạm bẫy trong cuộc sống.
Các bậc phụ huynh dành cho con cái những lòi chỉ bảo yêu thưong thường quan sát những mối quan tâm và khả năng của con em mình. Trên cơ sở đó, họ sẽ hỗ trự tích cực để trẻ đạt được thành công như mong muốn. Các bậc phụ huynh cần thể hiện tình yêu thương bằng những lời hướng dẫn tích cực dành cho con cái, cả trong chuyện học hành lẫn việc tạo dựng các mối quan hệ xã hội của con.
Bạn có thể dạy dỗ con cái tránh xa những điều tiêu cực bằng thái độ yêu thương. La mắng không bao giờ giúp bạn đạt được kết quả như mong muốn. Ke lể và than phiền về những thói hư tật xấu mà bạn bè con mắc phải cũng chẳng giúp ích được gì. v ì thế, cách tốt nhất là bạn hãy cùng con tiếp cận những vấn đề tiêu cực bằng thái độ yêu thương. Hãy nói với con rằng bạn thật tiếc khi biết tin bạn bè con đã có lựa chọn không hay khi vướng vào ma túy. Bạn cũng có thể cùng con đọc những bài báo viết về các tệ nạn xã hội hay những cái chết thương tâm liên quan đến ma túy và rượu.Hãy nói vói con rằng bạn đau lòng biết bao khi chứng kiến những tổn hại to lớn mà các tệ nạn này đã gây ra cho bản thân nạn nhân cũng như gia đình và xã hội. Khi nghe những lòi tâm sự đầy yêu thương của bạn, trẻ sẽ nhận ra điều mà bạn muốn nói với cháu.
Khi ngôn ngữyêu thương cơ bản củã con bạn là lời khen ngợi Ba từ “Cha/Mẹ yêu con” cần được đứng độc lập và không đi kèm bất kỳ điều kiện nào. Câu nói “Mẹ yêu con... Con làm việc này cho mẹ nhé?” hay câu “Mẹ yêu con, nhưng mẹ cần nói điều này vói con”... sẽ làm mất đi giá trị cốt lõi trong thông điệp tình yêu mà bạn muốn
https://thuviensach.vn
gửi đến con trẻ. Do đó, cụm từ “Cha/Mẹ yêu con” không nên đi cùng những câu nói điều kiện.
Cậu bé Todd - mười tuổi - tỏ ra khá hờ hững vói cuộc sống cũng như cả trong mối quan hệ vói bố mẹ. Bill và Mary - bố mẹ của Todd - cố gắng thiết lập mối quan hệ thân thiết hon vói con trai như cùng choi thể thao, chăm sóc những chú chó... nhưng tất cả đều thất bại. Chán nản trước thái độ của Todd, họ trách mắng con và nói rằng lẽ ra cậu bé phải biết on cha mẹ vì đã quan tâm đến em như vậy. Họ yêu cầu Todd phải tìm cho mình một dam mê nào đó để phát triển bản thân. Họ thậm chí dọa sẽ đưa em đến bác sĩ tư vấn nếu em không thay đổi thái độ của mình.
Sau khi tham dự buổi hội thảo về năm ngôn ngữ tình yêu, Bill và Mary tự hỏi không biết liệu ngôn ngữ tình yêu cơ bản của Todd có phải là lòi khen ngợi hay không. Vợ chồng Bill cũng nhận ra rằng chưa bao giờ họ dành cho Todd những ngôn từ yêu thương. Họ chỉ sử dụng bốn ngôn ngữ tình yêu quà tặng, cử chỉ âu yếm, thời gian chia sẻ và sự tận tụy mà thôi.
Vì vậy, hai vợ chồng Bill lên kế hoạch thay đổi tình hình. Cả hai cố gắng dành cho Todd những lời khen ngợi, mà trước hết là về những điều họ thích ở cậu bé. Họ quyết định sẽ tập trung sử dụng những ngôn từ diễn đạt thông điệp: “Cha mẹ rất quan tấm và yêu thưcmg con” trong một tháng.
Vì Todd có thể hình khá đẹp nên Bill và Mary bắt đầu khen ngợi hình thể của cậu bé. Họ tránh dùng những ngôn từ động viên yêu thương đi kèm vói những gợi ý như: “Con là một chú bé mạnh mẽ, vì vậy con nên choi bóng đá”. Họ chỉ nói về thể hình đẹp đẽ của con và dừng lại ở đó.
Hai vợ chồng cũng bắt đầu quan sát những việc làm tốt của Todd và không quên khen ngợi con mỗi khi có dịp. Nếu Todd nhận nhiệm vụ cho chó ăn, thì thay vì nhắc nhở: “Tói giờ cho chó ăn rồi Todd à ” thì hai vợ chồng Bill lại khen ngợi cách thằng bé chăm lo cho những chú chó trong nhà. và mỗi khi cần phải đưa ra lòi chỉ bảo, họ cố gắng nói những lòi hướng dẫn ấy theo hướng tích cực.
Một tháng sau, Bill và Mary hào hứng kể:
- Thật không thể tin được sự thay đổi ở Todd. Thái độ của cháu đối vói cuộc sống càng ngày càng tích cực. Cháu bắt đầu kể chuyện cười cho chúng tôi nghe và tỏ ra rất vui vẻ. Todd tự giác cho chó ăn thay vì phải đợi nhắc nhở như lúc trước. Thậm chí gần đây, cháu còn chơi bóng với mấy đứa trẻ hàng xóm nữa. Chúng tôi cho rằng mình đã đi đúng hướng roi.
Phát hiện của Bill và Mary đã giúp ích rất nhiều cho con trai và thay đổi cả suy nghĩ của chính bản thân mình. Họ nhận ra rằng việc làm cha mẹ không chỉ liên quan đến việc giải quyết rắc rối theo cách thông thường, v ì mỗi đứa trẻ là một thế giói hoàn toàn khác biệt nên các bậc phụ huynh cần chú ý khi thể hiện tình cảm yêu thương vói con trẻ. Việc giao tiếp vói trẻ bằng ngôn ngữ tình yêu cơ bản của chúng đóng vai trò rất quan trọng. Câu chuyện của Bill và Mary là minh chứng cho tác hại của việc áp dụng sai ngôn ngữ tình yêu
https://thuviensach.vn
cơ bản của trẻ. Đối với Todd, ngôn ngữ tình yêu chính của em là lòi khen ngợi trong khi cha mẹ em lại thường xuyên nói với em những từ ngữ trách cứ nặng nề. Những ngôn từ đó có hại đối vói mọi trẻ em, nhưng chúng cực kỳ nguy hại đối vói trẻ có ngôn ngữ tình yêu cơ bản là lời khen ngợi.
Nếu ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con bạn là lòi khen ngợi nhưng bạn lại cảm thấy khó khăn trong việc sử dụng nó, bạn hãy dùng một cuốn sổ ghi lại những ngôn từ động viên, yêu thương mà các bậc phụ huynh khác sử dụng vói con cái họ hoặc tham khảo qua sách báo. Tiếp theo, bạn hãy thực hành nói những lời này một mình trước gương. Điều này sẽ giúp bạn sử dụng ngôn ngữ tình yêu lời khen ngợi dễ dàng hơn. Sau đó, bạn hãy tìm cơ hội để thể hiện tình yêu vói con bằng những ngôn từ động viên này ít nhất là ba lần mỗi ngày.
Nếu bạn thấy mình lại rơi trở lại tật phê phán con, hãy thành thật xin lỗi và nói cho con biết điều mà bạn thực sự mong muốn. Bạn hãy cố gắng từ bỏ những thói quen không hay đó và thiết lập cách xử sự mói với con.
Phần thưởng to lớn nhất cho nỗ lực của bạn chính là những thay đổi ở con cái bạn cũng như bản thân bạn. Thậm chí, kết quả còn tốt đẹp hơn nữa là bạn sẽ nhận được những ngôn từ yêu thương từ chính con bạn. Theo quy luật tương hỗ, khi trẻ cảm thấy được cha mẹ thương yêu, các em sẽ hành động tương tự như vậy đối vói cha mẹ.
Con cắỉ của. chúng ta nói gì về lời khen ngợi?
Hãy nghe tâm sự của bốn em nhỏ có ngôn ngữ tình yếu cơ bản là lời khen ngợi để hiểu hơn về sức mạnh của loại ngôn ngữ này.
Mary, tám tuổi, cho biết: “Cháu yêu mẹ cháu nhất vì ngày nào mẹ cũng nói vối cháu rằng mẹ yêu cháu. Cháu nghĩ cha cũng yêu cháu nhung chưa bao giờ cha nói ra điều đó”.
Lisa, 12 tuổi, vừa mói bị gãy tay, tâm sự: “Cháu biết cha mẹ rất yêu cháu vì trong thòi gian cháu bị tai nạn, cha mẹ luôn & bên cạnh động viên cháu mỗi ngày. Cha mẹ chưa bao giờ bắt cháu phải làm bài tập về nhà khi cháu mệt. Cha mẹ còn nói rằng cha mẹ rất tự hào về những nỗ lực của cháu và tin rằng cháu sẽ vượt qua khó khăn này”.
David - một cậu bé năm tuổi - rất năng động và thích giao tiếp. Cậu bé cho biết: “Mẹ và cha đều rất yêu thưong cháu. Ngày nào cha mẹ cũng nói vói cháu rằng: “Cha/Mẹ yêu con!”.
John - mười tuổi - đã sống chung vói gia đình cha mẹ nuôi từ năm lên ba. Hiện nay, cậu bé đang sống với gia đình cha mẹ nuôi thứ tư - Bob và Betsy. Khi được hỏi rằng cha mẹ nuôi có yêu mình không, John trả lòi ngay: “Có ạ. B ỏi vì cha mẹ cháu không bao giờ la mắng cháu cả. Những cha mẹ nuôi trước đây của cháu luôn la cháu suốt ngày. Họ đối xử vối cháu như thê cháu là đồ bỏ đi vậy. Nhưng cha Bob và mẹ Betsy đối xử vói cháu rất tốt. Dù đôi lúc cháu không được ngoan nhưng cha mẹ nuôi vẫn rất yêu cháu”.
Đối vói những trẻ có ngôn ngữ tình yêu cơ bản là lời khen ngợi, không có gì quan trọng
https://thuviensach.vn
bằng việc được nghe lòi động viên, yêu thưong từ cha mẹ và những người lớn quan trọng trong cuộc đời em. Ngược lại, không điều gì khiến em bị tổn thương bằng những lời chê bai, trách cứ. Những câu nói gắt gỏng chê bai luôn tác động xấu đến mọi trẻ em, và đặc biệt nghiêm trọng vói những trẻ có ngôn ngữ yêu thương cơ bản là lời khen ngợi. Trẻ sẽ nhớ những lời nói này suốt một thời gian dài sau đó.
Vì vậy, các bậc phụ huynh và những người lớn có vai trò quan trọng đối với cuộc đời trẻ cần biết cách xin lỗi khi lỡ nói ra những lời nhận xét tiêu cực, chê trách hay gắt gỏng vói trẻ. Dù không thể xóa đi hoàn toàn những ngôn từ không hay kia nhung ít ra một lời xin lỗi cũng làm giảm thiểu tác hại của chúng.
Việc giao tiếp bằng những ngôn từ tích cực đóng vai trò rất quan trọng trong mọi mối quan hệ. v ì thế, bạn nên cố gắng xóa bỏ những thói quen không tốt và thiết lập cách giao tiếp mới vói con trẻ. Lợi ích mà con bạn nhận được hoàn toàn xứng đáng với nỗ lực mà bạn đã bỏ ra.
M ột Số gợi ý
Bạn có thể tham khảo thêm một số gợi ý dưới đây và lựa chọn cách thức thể hiện tình yêu bằng lòi khen ngợi mà con bạn thích nhất.
• Dán lên bàn ăn của con một mảnh giấy ghi những lời khen ngợi, yêu thương.
• Hình thành thói quen tuyên dương những thành tích mà con đã đạt được, chẳng hạn: “Mẹ rất thích cách cư xử tử tế của con đối vói bạn nhỏ đó” hay “Thái độ thi đấu tích cực của con hôm nay thật đáng khen”.
• Hỏi xem con bạn muốn làm nghề gì khi chúng trưởng thành. Sau đó, bạn hãy khuyến khích con theo đuổi ước mơ của chúng. Nếu con bạn nói: “Con muốn sau này sẽ trử thành bác sĩ thú y ”, bạn hãy nói với nó: “Cha tin rằng con sẽ là một bác sĩ thú y giỏi”.
• Ghi lại những khoảnh khắc đặc biệt giữa bạn và con để con bạn hiểu được ý nghĩa của trẻ đối với bạn. Thậm chí tốt hơn bạn nên phát huy thói quen này khi bạn đưa con đi chơi, tổ chức sinh nhật hay đi nghỉ mát ở ngoại ô.
• Nếu có khả năng, bạn hãy vẽ một bức tranh thể hiện tình yêu thương đối vói con.
• Chụp hình con hoặc những tác phẩm của con. Sau đó, hãy lồng chúng vào khung hình xinh xắn và ghi lại những lời yêu thương để trẻ biết rằng bản thân trẻ và tác phẩm của trẻ có ý nghĩa đặc biệt vói bạn.
• Khi bạn vắng nhà, hãy viết những mảnh giấy nhỏ thể hiện tình yêu thương của bạn dành cho con, mỗi mảnh giấy tương ứng với một ngày bạn xa nhà.
• Gọi điện cho con bất cứ khi nào bạn nghĩ đến con, đơn giản chỉ để nói rằng: “Cha/Mẹ yêu con”.
https://thuviensach.vn
• Đặt cho con một tên gọi trìu mến mà chỉ có bạn và con biết.
• Hãy nói: “Cha/Mẹ yêu con” vào mỗi tối bạn đắp chăn cho con trước khi con ngủ.
• Đặt những tác phẩm do con bạn làm ra những vị trí đặc biệt đối vói bạn như trên tủ lạnh, trong phòng làm việc hay cuốn sổ cá nhân của bạn.
• Khi trẻ buồn bã hoặc thất vọng, hãy nói vói trẻ năm điều bạn tự hào về chúng.
• Dán mảnh giấy có dòng chữ: “Cha/Mẹ rất yêu con” lên hộp ngũ cốc, gưong soi hay noi nào đó con bạn dễ nhìn thấy nhất.
• Lồng một bức hình của con bạn vào một khung hình thật đẹp và “khoe” nó vói các thành viên trong gia đình hay bạn bè của bạn khi có mặt trẻ.
• Tạo một cái hộp xinh xắn giữ lại những mảnh giấy ghi những lòi khen ngợi để bạn và con có thể thường xuyên đọc cho nhau nghe.
• Khi con bạn cố gắng làm một điều gì đó hữu ích nhưng không may phạm sai lầm, bạn hãy nói với con rằng bạn hiểu ý tốt của con.
https://thuviensach.vn
Chương 4
NGÔN NGỮ YÊU THƯCHSÍG THỨ 3:
TH Ờ I G IA N C H IA SẺ
C ô bé Sara bốn tuổi cố kéo chân mẹ:
- Mẹ oi, ra đây choi vói con! Mẹ cô bé trả lời:
- Giờ mẹ không thể choi với con được vì mẹ phải làm cho xong món xà lách khoai tây này. Con choi một mình vài phút đi, sau khi làm xong, mẹ sẽ ra choi vói con nhé.
Sau năm phút, Sara lại nài nỉ mẹ choi cùng. Một lần nữa mẹ của cô bé, Ginny, lại trả
- Con yêu, mẹ phải làm xong món xà lách này đã. Con choi một mình thêm một lát nữa đi, mẹ sẽ ra ngay.
Sara lại chạy ra khỏi phòng nhưng bốn phút sau em đã quay lại. Cuối cùng thì món xà lách khoai tây của Ginny cũng làm xong. Nhưng cô biết ngày mai, cảnh này sẽ tiếp tục lặp lại.
Chúng ta rút ra đưực điều gì từ câu chuyện này? Rõ ràng, Sara đang cố gắng nói vói mẹ ngôn ngữ tình yêu CO’ bản của cô bé - thòi gian chia sẻ. Điều duy nhất khiến cô bé cảm thấy được mẹ yêu là nhận được sự chú ý trọn vẹn của mẹ. Điều này quan trọng vói Sara đến nỗi cô bé cứ liên tục thuyết phục mẹ. Tuy nhiên, đối vói Ginny, yêu cầu này của Sara khiến chị dở dang việc đang làm. Nếu việc này lặp đi lặp lại nhiều lần, rất có thể Ginny sẽ nổi nóng vói Sara và cho con vào phòng choi một mình. Và điều này hoàn toàn trái ngược vói mong muốn của Sara.
“Mình phải làm thế nào đê vừa thê hiện được tình yêu thương con vừa hoàn thành tốt công việc?” - Ginny tự hỏi. Và câu trả lòi cần thiết cho Ginny là hãy học cách sử dụng ngôn ngữ tình yêu CO’ bản của Sara. Nếu trước đó, Ginny bỏ ra mười lăm phút để choi đùa vói Sara thì có thể sau đó, cô đã thoải mái hoàn thành món xà lách kia rồi.
Khi “khoang tình cảm” của trẻ bị cạn kiệt thì cách duy nhất làm đầy lại nó chính là sự
https://thuviensach.vn
quan tâm, chú ý của cha mẹ. Thậm chí, nếu ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con bạn không phải là thòi gian chia sẻ thì chúng vẫn khao khát có được sự chú ý trọn vẹn của bạn. Thực tế cho thấy, nhiều hành vi sai trái của trẻ xuất phát từ mong muốn được ở bên cạnh cha/mẹ nhiều hon. Thậm chí, nhiều em nhỏ chấp nhận việc làm cho cha mẹ bực mình hon là không được họ chú ý đến.
Trong thời gian gần đây, hẳn bạn đã được nghe nói nhiều về thòi gian chia sẻ giữa cha mẹ và con cái. Nhung trên thực tế, đa số trẻ em đều thiếu thốn thòi gian quý báu đó. Thậm chí, có những trẻ được cha mẹ yêu thương hết mực nhung “khoang tình cảm” của các em vẫn trống rỗng, và đa số các bậc phụ huynh đều không biết nên xử lý vấn đề này ra sao.
Thòi gian chia sẻ tức là thời gian cha mẹ dành cho con sự chú ý tuyệt đối của mình. Phần lớn trẻ sơ sinh đều nhận được sự quan tâm trọn vẹn của cha mẹ. Bên cạnh đó, trẻ còn nhận được tình yêu thương của ông bà và các thành viên khác trong gia đình.
Nhưng khi trẻ dần lớn lên, các bậc phụ huynh khó dành cho con thòi gian tuyệt đối bởi việc này đòi hỏi sự hy sinh thực sự. Họ dễ dàng bày tỏ tình cảm của mình thông qua cử chỉ âu yếm, lời khen ngợi hơn thòi gian chia sẻ. Rất ít phụ huynh có đủ thòi gian để chu toàn mọi việc trong cuộc sống. Chính vì thế, việc dành cho con thời gian chia sẻ đồng nghĩa vói việc họ phải từ bỏ một việc gì đó quan trọng cần làm. Đôi khi, trẻ đòi hỏi cha mẹ phải dành cho chúng sự quan tâm tuyệt đối trong những lúc họ đang mệt mỏi và căng thẳng.
Thòi gian chia sẻ là một món quà quý giá cha mẹ có thể dành cho con. Nó truyền đạt đến với trẻ thông điệp: “Con rất quan trọng đối với cha/mẹ. Cha/Mẹ rất vui vì được & bên con”. Khi ấy, con cái bạn sẽ cảm nhận được vai trò quan trọng cũng như tình yêu thương của bạn.
Khi dành thời gian chơi đùa với con, bạn cần chú ý đến mức độ phát triển thể chất và tình cảm của trẻ. Chẳng hạn, nếu con bạn đang học bò, hãy ngồi lên sàn nhà cùng với con. Nếu trẻ đang chập chững tập đi, bạn nên ở gần bên con, động viên con cố gắng bước tới. Nếu trẻ bắt đầu tập chơi bóng, bạn nên ra sân chơi đùa cùng con. Đến tuổi đi học, con bạn sẽ được tham gia nhiều hoạt động khác như chơi thể thao cùng bạn bè, sinh hoạt đội nhóm... Khi ấy, bạn cần theo sát con để động viên và hướng dẫn con khi cần thiết. Trẻ càng lớn, thời gian chia sẻ càng khó thực hiện hơn, đặc biệt là khi bạn có đông con và các hoạt động xã hội của trẻ ngày càng gia tăng.
Ở bên con
Yếu tố quan trọng nhất trong ngôn ngữ tình yêu thời gian chia sẻ không nằm ở chỗ con bạn tham gia hoạt động gì, mà ở chỗ bạn và con phải làm điều đó cùng nhau. Khi được hỏi làm sao nhận biết là được bố yêu thương, bé Nathan bảy tuổi trả lời ngay: “Vỉ bố thường cùng cháu làm nhiều việc như rửa xe, chcrì bống và cả đi cắt tóc nữa”.
Thòi gian chia sẻ không yêu cầu bạn phải đưa con đến một nơi nào đó đặc biệt. Bạn có thể dành cho con sự chú ý đặc biệt ở bất cứ tình huống nào. Tuy nhiên, thòi gian chia sẻ có ý nghĩa nhất khi chỉ có bạn và con bên nhau. Tìm ra thòi gian để được ở riêng với con không phải là việc dễ dàng nhưng nó lại vô cùng cần thiết. Ngày nay, chúng ta có xu hướng
https://thuviensach.vn
thích quan sát hcm là tham gia. Chính vì thế, sự quan tâm đặc biệt của cha mẹ ngày càng đóng vai trò quan trọng hon vói trẻ.
Ngày nay trong nhiều gia đình, trẻ em nhớ chưong trình ti-vi mình yêu thích nhiều hon là nhớ cha mẹ. Điều đó cho thấy các yếu tố ngoài gia đình ngày càng tác động đến trẻ nhiều hon. Do đó, trẻ cần nhận đưực sự quan tâm tuyệt đối của cha mẹ để luôn vững vàng trong cuộc sống. Việc dành thòi gian chia sẻ vói con đòi hỏi bạn phải nỗ lực rất nhiều. Tuy nhiên, đây là sự đầu tư quý giá và khôn ngoan cho tưong lai của con cái cũng như gia đình bạn.
Thời gian dành cho con trẻ trong gia đình đông con
Nếu gia đình bạn đông con, bạn cần tìm cách sắp xếp để có được những khoảng thòi gian riêng tư cho từng đứa con. Tất nhiên, điều này không dễ thực hiện nhưng nếu cố gắng, bạn hoàn toàn có thể làm được.
Susanna Wesley có đến mười người con. Bà lên kế hoạch dành cho mỗi đứa con một giờ mỗi tuần. Ba người con của bà - Sam, John và Charles Wesley - lần lưựt trở thành nhà thơ, nhà văn và mục sư. Bà Susanna không những dạy cho các con biết đọc, biết viết mà còn dạy cả cách sống, cách hành xử cũng như các giá trị đạo đức.
Vào thế kỷ XVIII, phụ nữ Anh có rất ít cơ hội được thể hiện mình nhưng bà Susanna luôn tạo điều kiện để con gái được hưởng một nền giáo dục trọn vẹn. Người mẹ khôn ngoan này đã từng bảo với con gái Emilia của mình rằng: “Xã hội của chúng ta không dành cơ hội cho trí thông minh của phụ nữ con ạ ”. Nhưng dưới sự dạy dỗ của mẹ, Emilia đã trở thành một giáo viên. Hẳn nhiều người trong chúng ta ngưỡng mộ cách Susanna sắp xếp các tiêu chuẩn ưu tiên trong gia đình và đã thực hiện thành công những ưu tiên đó. Chìa khóa then chốt để có được thời gian chia sẻ vói con cái là xác định các giá trị ưu tiên và quyết tâm thực hiện chúng tói cùng.
Ánh mắt yêu thưomg
Nhìn con trìu mến là cách thức hiệu quả để thể hiện tình yêu đối với con trẻ. Vì thế, hãy dành cho con ánh mắt yêu thương khi ở bên cạnh chúng. Nhiều nghiến cứu cho thấy phần đông các bậc cha mẹ không biết cách giao tiếp với con bằng ánh mắt, cả trong việc dạy dỗ lẫn bày tỏ tình cảm vói con.
Việc giao tiếp bằng mắt thường chứa đựng thông điệp thương yêu. Nếu bạn chỉ dành cho con ánh mắt dịu dàng, trìu mến khi con trẻ đạt được một thành tích nào đó thì bạn đã rơi vào cái bẫy của tình yêu có điều kiện. Điều đó sẽ làm tổn hại đến sự phát triển tình cảm của con bạn. Bạn cần dành cho con tình yêu vô điều kiện để giữ cho “khoang tình cảm” của con luôn đầy. Cách tốt nhất để làm được điều đó là giao tiếp bằng mắt với con đúng cách.
Đôi khi, nhiều người xem việc không nhìn mặt người nào đó như một hành động trừng phạt đối vói họ. Thế nhưng, cách xử sự này chỉ khiến cho cả đôi bên cảm thấy tổn thương hơn mà thôi. Điều này cũng xảy ra tương tự trong mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Trẻ
https://thuviensach.vn
sẽ bị tổn thương trước thái độ hờ hững của cha mẹ. Chính vì thế, đừng bao giờ để việc thể hiện tình yêu của bạn vói con bị chi phối bởi việc trẻ có làm bạn hài lòng hay không. Dù điều gì xảy ra chăng nữa, dù hành vi của con bạn như thế nào hay trong bất kỳ tình huống nào thì bạn cũng cần thê hiện tình yêu của mình vói con một cách nhất quán.
Chia, sẻ với con suy nghĩ và cảm xúc bản chân
Thời gian chia sẻ không chỉ mang đến cho bạn cơ hội ở bên cạnh con mà nó còn giúp bạn hiểu rõ trẻ hơn. Khi dành thời gian cho con, bạn sẽ có cơ hội cùng con trao đổi về mọi đề tài liên quan đến cuộc sống của cả hai. Phil Briggs, giáo sư của trường Đại học Caliíornia, rất thích đi chơi golf với con trai. Ông kể: “Con trai tôi rất ít nói, ngoại trừ những lúc chúng tôi cùng chcrì goựv&i nhau”. Khi ấy, họ thường bàn luận vói nhau đủ mọi chuyện, từ trò chơi cho đến những vấn đề khác trong cuộc sống. Khi một người cha dạy cho con cách chơi bóng chuyền, cách rửa xe hoặc cả việc rửa chén, người cha ấy đã tạo ra một môi trường thuận lợi để cùng con trao đổi về nhiều vấn đề quan trọng hơn.
Trò chuyện “chất licọng”
Trò chuyện chất lượng là khi một người cha kể với con đôi điều về quá khứ của mình, chẳng hạn như chuyện hò hẹn giữa cha vói mẹ ngày xưa. Sau đó, cả hai cha con cùng bàn bạc đến những vấn đề quan trọng hơn như đạo đức và các giá trị tinh thần. Cách trò chuyện này sẽ tác động sâu sắc đến thế giói tình cảm của trẻ. Nó phát đi thông điệp: “Cha rất tin tưởng và luôn quan tâm đến con. Con là người rất quan trọng đối vói cha và cha yêu con nhiều lắm”.
Trẻ luôn có nhu cầu được chia sẻ vói cha mẹ và những người lớn quan trọng trong cuộc sống của mình. Đây chính là những sợi vải dệt nên chất lượng cuộc sống của trẻ, giúp trẻ học hỏi được nhiều điều hay lẽ phải cho các mối quan hệ trong tương lai, kê cả cuộc sống hôn nhân sau này. Cách giao tiếp này sẽ giúp trẻ phát triển kỹ năng xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, khi lớn lên biết hành xử đúng mực vói đồng nghiệp và luôn trân trọng người khác. Những cuộc trò chuyện chất lượng vói người lớn sẽ giúp trẻ học được cách kiềm chế cảm xúc tiêu cực của mình.
Vì những lý do trên, bạn nên dành thời gian để có được những cuộc nói chuyện hữu ích với con, dù con bạn ở độ tuổi nào chăng nữa. Với những trẻ nhỏ, một trong những thòi điểm hiệu quả nhất để trò chuyện với con là giờ đi ngủ. Lúc này, do trẻ ít bị các yếu tố khác chi phối hoặc muốn trì hoãn việc đi ngủ nên trẻ sẽ đặc biệt tập trung vào những điều bạn nói.
Kê chuyện và nói chuyện vói. con
Mọi trẻ em đều thích nghe người lớn kể chuyện, v ì vậy, đọc sách cho con nghe là một cách tuyệt vòi giúp bạn có được quãng thời gian chất lượng bên con. Bạn có thể biến việc đọc truyện cho con nghe trước khi con ngủ thành một thói quen cho cả hai. Trong lúc đọc truyện hoặc khi câu chuyện kết thúc, bạn có thể ngừng lại để con trình bày cảm xúc về
https://thuviensach.vn
những sự kiện hay các nhân vật trong truyện và cùng thảo luận vói con về những đề tài đó. Điều này rất quan trọng vói trẻ vì nếu không hiểu đưực cảm xúc của bản thân, khi lớn lên chúng sẽ không kiểm soát được hành vi của mình. Cho nên, khi bạn đang đọc cho con nghe câu chuyện về một nhân vật đang trải qua cảm giác thất vọng, bạn có thể giải thích vói con về cảm giác chán chường mà trẻ đã từng trải qua hoặc những cảm xúc khác tưong tự.
Bạn nên duy trì những giây phút giao tiếp tuyệt vòi đó vói con trẻ để tránh điều đáng buồn như hiện nay là rất ít người trẻ biết cách điều khiển và xử lý cảm xúc của mình, đặc biệt là khi họ giận dữ. Chính điều này đã trở thành nguyên nhân dẫn đến việc họ dính vào các tệ nạn xã hội như ma túy, rượu chè, sống buông thả... đồng thòi có thái độ và hành vi chống đối xã hội. Những cuộc trò chuyện chất lượng, sự sẻ chia trìu mến của cha mẹ có ảnh hưởng rất tích cực vói trẻ, trở thành những kỷ niệm đẹp theo trẻ suốt nhiều năm sau, hướng trẻ đến một lối sống thăng bằng, lành mạnh.
Lên kê hoạch đễ có thờigia.n chia, sẻ với con
Trong suốt tám năm đầu đòi của con, bạn có thể thể hiện tình yêu của mình vói con theo những cách thức tưong tự nhau vì cuộc sống của các em chủ yếu diễn ra trong gia đình. Nhưng khi con bạn trưởng thành và đã tham gia nhiều hoạt động bên ngoài, bạn cần nỗ lực hon nữa để mang đến cho con nhiều thòi gian chia sẻ chất lưựng. Một số gợi ý sau có thể sẽ giúp ích cho bạn.
Trước tiến, những bữa ăn gia đình là dịp để bạn tạo ra khoảng thòi gian chất lượng cho tất cả các thành viên. Đây là một trong những hoạt động
kết nối tình cảm hiệu quả nhất mà bạn có thể tận dụng, v ì vậy, bạn cần sắp xếp thòi gian biểu phù họp để cả gia đình có được một bữa tối thật ấm cúng và hạnh phúc, không bị chi phối bởi các hoạt động khác. Ngoài ra, bạn cũng có thể sắp xếp để cả gia đình ăn sáng hoặc ăn trưa cùng nhau.
Thứ hai, bạn có thể tạo ra quãng thòi gian chất lượng cho cả gia đình bằng những chuyến đi choi xa nhà. Cứ ba tháng một lần, Burney và con trai của anh, Jeff, lại đi choi xa cùng nhau. Họ thường đến những noi cách nhà khoảng một giờ lái xe và ở lại đó một ngày
rưỡi để cha con có thòi gian bên nhau mà không bị ai quấy rầy. Hoặc bạn cũng có thể áp dụng cách thức đi bộ cùng con như Allyson. Tuần nào chị cũng đi bộ với cô con gái mười hai tuổi Brittany hai buổi tối. Những tối đó, chồng và con trai chị sẽ nhà dọn rửa chén bát và trò chuyện cùng nhau.
Trên đây chỉ là hai ý tưởng mà bạn có thể tham khảo. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng việc lên kế hoạch gần gũi với con cái không nhất thiết phải đúng giờ giấc hoàn toàn. Nếu muốn, bạn có thể thay đổi lịch trình của mình. Tuy nhiên, nếu không lên kế hoạch trước, có thể bạn sẽ không có đủ thòi gian để có được sự chia sẻ chất lượng vói con. Con bạn sẽ rất trân trọng việc bạn sẵn sàng từ chối các hoạt động khác để dành cho chúng sự quan tâm tuyệt đối. Một lọi ích khác của việc làm này là bạn có thể dạy cho con cách lên kế hoạch cho chính cuộc sống của chúng.
Việc chuẩn bị thòi gian tâm sự cùng con không chỉ đòi hỏi bạn đặt bút đánh dấu ngày
https://thuviensach.vn
giờ dành cho con trong lịch làm việc của mình mà còn yêu cầu bạn phải chuẩn bị cho bản thân. Nếu trở về nhà sau một ngày làm việc căng thẳng, bạn cần nghỉ ngoi thư giãn, xóa khỏi bộ nhớ mọi vấn đề liên quan đến công việc và chỉ tập trung vào gia đình mà thôi. Một số người nghe những bài nhạc họ yêu thích trên đường về nhà. Bạn cần tìm cho mình cách thư giãn thích họp để lấy lại cảm giác thoải mái cũng như đủ năng lượng dành cho con cái.
Nếu bạn không làm được điều đó trước khi về đến nhà, hãy tìm kiếm sự hỗ trự từ phía chồng/vự bạn. Đôi lúc, bạn chỉ cần thay một bộ đồ mói dễ chịu hon, uống một cốc nước hoặc đi bộ lòng vòng trong sân. Càng thoải mái đầu óc bao nhiêu, bạn sẽ càng dành cho gia đình những giây phút quý báu bấy nhiêu.
K hỉ ngôn ngữ tình ỵêu chính của. con bạn ỉà thời gian chia sẻ Nếu thòi gian chia sẻ là ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con bạn thì việc không nhận được thời gian chia sẻ và sự quan tâm tuyệt đối của bạn sẽ khiến trẻ nghĩ rằng bạn không yêu thương chúng.
Alan là lính cứu hỏa nên phải làm việc liên tục hai ngày và được nghỉ vào ngày tiếp theo. Trong những ngày trực ban, anh phải ở lại trong trạm cứu hỏa. Còn trong ngày nghỉ, anh và một đồng nghiệp khác thường làm thêm việc gì đó để kiếm tiền. Vợ anh, Helen, là một y tá nên phải làm việc hàng đêm và ngủ bù vào ban ngày. Khi hai vợ chồng Alan đều làm việc vào ban đêm thì các con của họ, ơonathan tám tuổi và Debra sáu tuổi, được bà nội chăm sóc.
Hai vợ chồng Alan rất lo lắng về ơonathan vì cậu bé càng ngày tỏ ra xa cách với họ. Helen tâm sự với một người bạn:
- Hai vợ chồng mình cố gắng trò chuyện vói ơonathan nhưng thằng bé lại chẳng muốn tham gia. Trong khi ngày bé, nó nói nhiều lắm.
Chị cho biết thêm:
- Hồi thằng bé chưa đi học, mình ở nhà thường xuyên và hầu như chiều nào hai mẹ con cũng ra công viên chơi. Lúc ấy thằng bé nói nhiều lắm và luôn tràn đầy sức sống. Còn bây giờ thì thằng bé thay đổi nhiều quá. Nó khiến mình lo lắng hết sức. Không hiểu chuyện gì đã xảy ra với nó nữa. Anh Alan không dành nhiều thời gian cho ơonathan nên anh ấy không nhận ra điều đó như mình. Rosie, bạn của Helen, đã từng đọc cuốn Năm ngôn ngữ tình yêu dành cho bạn trẻ và cô nhớ một chương trong cuốn sách này có nhắc đến trường họp tương tự. Vì vậy, Rosie đưa cho Helen cuốn sách đó và nói rằng nó có thể giúp cô giải quyết những khó khăn với con. Hai tuần sau, Helen hào hứng nói với Rosie:
- Mình đã đọc xong cuốn sách và nhận ra ngôn ngữ tình yêu cơ bản của ơonathan. Mình nhớ lại quãng thời gian hai mẹ con bên nhau trước đây. Khi đó, thằng bé tíu tít nói chuyện suốt. Mình nhận ra mọi thứ đã thay đổi kể từ khi ơonathan bắt đầu đi học và mình đi làm. Hai năm qua, thằng bé đã thiếu vắng tình yêu thương của vợ chồng mình. Chúng mình đã mang đến cho con cuộc sống đủ đầy về mặt vật chất nhưng lại chưa đáp ứng tốt nhu cầu tình cảm của thằng bé.
https://thuviensach.vn
Sau khi đã xác định được nguyên nhân, Helen và Rosie bắt đầu lên kế hoạch để Helen cải thiện mối quan hệ và tình cảm vói con, đưa hẳn kế hoạch này vào thòi gian biểu của cô. Thòi gian rỗi của Helen thường roi vào buổi chiều. Ngày trước, Helen thường dành thòi gian đó để làm việc nhà, đi mua sắm, ở bên cạnh Alan hoặc quan tâm đến việc học của Jonathan. Helen nhận ra rằng nếu cố gắng, cô có thể dành mỗi tuần hai giờ để trò chuyện thân mật vói con. Cô có thể đưa con đi choi công viên như trước đây. Việc đó sẽ gựi lại trong hai mẹ con cô nhiều kỷ niệm tuyệt vòi ngày trước.
Ba tuần sau, Helen rất vui kể cho bạn nghe:
- Kế hoạch này rất thành công, Rosie ạ. Thái độ của ơonathan vói mình thay đổi hẳn. Lần đầu tiên mình rủ thằng bé đi choi công viên, nó có vẻ không hào hứng lắm. Nhưng sau khi đi choi về, mình thấy rõ là cậu bé ơonathan ngày trước đã quay trở lại. Hai mẹ con quyết định mỗi tuần sẽ cùng nhau đi choi công viên một lần và đi ăn kem một lần. Jonathan bắt đầu nói nhiều hon. Vậy là cuối cùng thằng bé cũng có những phản hồi tích cực trước tình cảm của mình.
Cô nói thêm:
- Mình cũng đã bảo Alan đọc cuốn sách này. Mình nghĩ là hai vợ chồng mình cần học cách nói ngôn ngữ tình yêu của nhau và của các con. Mình mong rằng Alan sẽ nhận ra tầm quan trọng của việc dành thêm thòi gian cho ơonathan.
Trẻ em nói gì về ngôn ngữỵêu thương nàỵ?
Hãy l ắ n g n g h e t â m s ự c ủ a b ố n e m n h ỏ c ó n g ô n n g ữ yêu t h ư o n g CO’ b ả n l à t h ò i g i a n c h i a sẻ:
Cô bé Bethany - tám tuổi - lúc nào ánh mắt cũng lấp lánh . Cô bé nói: “Chảu biết mọi người trong gia đình rất yêu thưcmg cháu vì mọi ngưòi đều ỉàm việc chung vói cháu”. Khi được hỏi đó là những công việc gì, cô bé trả lòi: “Tuần trư&c cha đã đưa cháu đi câu cá. Cháu không biết mình có thích đi câu cá hay không nhưng cháu rất thích được & cùng cha. Còn mẹ đã đưa cháu đi chcrì sở thú sau ngày sinh nhật của cháu. N oi cháu thích nhất chính là chuồng nuôi khỉ. Hai mẹ con cháu xem một con khỉ ăn chuối. Thật là vui!”.
Jeremy, mười hai tuổi, nói: “Cháu biết là bố rất yêu cháu vì bố luôn dành thòi gian cho cháu. Hai bố con cháu thưừng làm chung nhiều việc lắm. B ố thường dẫn cháu đi xem bóng đá và hai bô'con cháu chưa từng bỏ lữ trận đấu nào. Cháu cũng biết là mẹ củng yêu cháu nhưng hai mẹ con ít có thòi gian bên nhau vì mẹ thường không được khỏe”.
Cậu bé Frankie tâm sự: “Mẹ cháu yêu cháu lắm. Mẹ thường đến xem các trận đấu bóng của cháu và sau đó hai mẹ con thường đi ăn món gì đó. Cháu không biết là bố có yêu cháu không nữa. Dù bố nói là bô'rất yêu cháu nhưng bô'đã bỏ roi mẹ con cháu. Cháu chưa bao giờ được gặp bố cả”.
Mindy, mười sáu tuổi, nói: “Làm sao cháu biết là bô'mẹ yêu cháu à? Đố là do bố mẹ luôn ử bên cháu khi cần. Cháu có thê nói vói bô'mẹ bất cứ chuyện gì. B ố mẹ luôn hiểu cháu
https://thuviensach.vn
và cố gắng giúp cháu đưa ra những quyết định khôn ngoan. Chắc là khi vào đại học, cháu sẽ nhớ bố mẹ rất nhiều, nhưng cháu biết rằng bố mẹ sẽ luôn & bên cháu”.
Đối vói mọi trẻ em, đặc biệt là những trẻ có ngôn ngữ tình yêu thòi gian chia sẻ, sự chú ý tuyệt đối của cha mẹ là yếu tố đặc biệt cần thiết trong suốt quá trình khôn lớn của trẻ. Khi bạn dành thòi gian cho con cái, nghĩa là bạn đang tạo cho con những kỷ niệm đáng nhớ để con luôn đưực hạnh phúc trong những năm tháng sống dưới mái ấm gia đình. Khi “khoang tình cảm” của trẻ tràn đầy, trẻ sẽ sống tích cực và luôn tràn ngập niềm vui. Bạn có thể trở thành một người cha/mẹ tuyệt vòi bằng cách mang đến cho con những kỷ niệm đáng nhớ đó.
M ột Số gợi ý
Dư&i đây là một số gọi ý về ngôn ngữ tình yêu thòi gian chia sẻ mà bạn có thê áp dụng. Có thể con bạn sẽ thích thú vói những hành động mói mẻ này:
• Thay vì dành thòi gian choi vói con sau khi bạn làm xong việc nhà, hãy đề nghị con cùng tham gia những hoạt động hàng ngày như giặt giũ, mua sắm hay dọn dẹp nhà cửa. Có thê việc này sẽ làm bạn mất nhiều thòi gian hon nhưng bù lại, bạn sẽ có thòi gian ở bên con trong khi vẫn làm được việc nhà.
• Dừng hẳn việc bạn đang làm để tập trung vào con khi con nói vói bạn điều gì đó quan trọng.
• Cùng con nấu những món ăn cả hai cùng thích.
• Cố tìm ra những điều hài hước để cùng cười đùa vói con.
• Đối vói trẻ lớn hon, hãy hướng dẫn con sử dụng máy chụp hình để trẻ ghi lại những khoảnh khắc vui vẻ của cả gia đình.
• Khi đứa con bé bỏng của bạn cố đưa cho bạn vật gì đó, hãy ngồi xuống và ôm con trong vòng tay âu yếm của bạn.
• Khuyến khích trẻ nói về những noi mà trẻ muốn đến thăm và lý do vì sao. Sau đó, hãy tạo bất ngờ thú vị cho con bằng cách thỉnh thoảng để con chọn một trong số những địa điểm đó và lên kế hoạch cho chuyến đi choi của cả hai.
• Chuyển chưong trình ti-vi bạn đang xem sang kênh mà trẻ thích nhất.
• Nếu gia đình bạn có đông con, hãy thu xếp thòi gian để bạn có thể chăm sóc các con theo cách riêng và trọn vẹn nhất. Bạn có thể đưa con đi ăn sáng trước khi con đi học hay cùng con uống sinh tố sau giờ tan học để có được thòi gian chia sẻ vói con.
• Chuẩn bị món ăn nhẹ và cùng trò chuyện vói con về một ngày của con. • Đặt cho con những câu hỏi cụ thể về một ngày của con. Hãy chú ý, những câu hỏi của
https://thuviensach.vn
bạn không nên hướng đến dạng mà câu trả lòi chỉ là “Có” hoặc “Không”.
• Khi đưa con đi choi công viên, hãy dành thời gian choi vói con thay vì chỉ ngồi xem con choi đùa một mình. Bạn có thể cùng con gái choi trò đi xe lửa hay cùng con trai choi trò ném bóng.
• Hãy hướng con vào những hoạt động giải trí mang tính nghệ thuật như ca hát hoặc vẽ tranh.
• Lên lịch “hẹn” thật cụ thể vói từng đứa con của bạn. Đưa kế hoạch này vào thòi gian biểu của bạn và đừng để những kế hoạch khác xen ngang.
• Tạo cho con những bất ngờ thú vị bằng cách tặng con vé choi trò choi hay tổ chức các buổi dã ngoại, choi thể thao, đi mua sắm... Hãy ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ đó bằng hình chụp hoặc quay phim để trẻ có thể xem lại khi lớn lên.
• Nếu điều kiện cho phép, hãy đưa con đến noi làm việc của bạn một đôi lần, giói thiệu con vói đồng nghiệp của bạn và sau đó đưa con đi ăn com trưa vói bạn.
• Dành một noi đặc biệt trong nhà để cho con choi đùa. Chẳng hạn, bạn có thể biến một góc phòng trở thành “lâu đài” hay một góc trong nhà xe trở thành “nhà xưởng” cho con.
• Giúp con dựng lều cắm trại trong sân nhà, dù chỉ là một cái lều nhỏ. Trang trí thêm đèn điện và nấu những món ăn đặc biệt để tạo không khí cắm trại thực sự.
• Biến các dịp họp mặt đông đủ các thành viên trong gia đình thành những buổi sinh hoạt chung thay vì tách ròi hoạt động của cha mẹ và con cái.
• Thỉnh thoảng cả nhà cùng đi bộ hay đạp xe cùng nhau. Tận dụng mọi cơ hội để chơi đùa cùng con như cùng tập thể dục hay chơi thể thao.
• Tạo mọi điều kiện để cả nhà có được bữa ăn cùng nhau. Nhiều gia đình hiếm khi ăn chung hoặc vừa ăn vừa xem ti-vi. Trong khi đó, đây lại chính là dịp để bố mẹ và con cái trò chuyện cùng nhau, cùng chia sẻ với nhau về những việc xảy ra trong ngày.
• Dành thời gian trồ chuyện với con trước giờ con đi ngủ, chẳng hạn như đọc truyện cho con nghe, tâm sự về những hoạt động trong ngày hay cùng con cầu nguyện.
• Nếu con bạn lớn, hãy dành thời gian làm bài tập chung vói con. Điều này không những giúp trẻ học hành tốt hơn mà còn giúp bạn có thòi gian chia sẻ cùng con.
• Cùng trồng cây với con, điều này đặc biệt có ích đối vói những trẻ có xu hướng hướng ngoại. Bạn có thể cùng con trồng hoa, trồng rau cải hay sắp xếp lại khu vườn nhà bạn. Những hoạt động này sẽ trở thành kỷ niệm tuyệt vời đối với trẻ.
• Cùng con tạo những album ảnh lưu niệm để lưu giữ những khoảnh khắc hạnh phúc
https://thuviensach.vn
của gia đình.
• Vào những ngày mưa, hãy cùng con xem lại những album ảnh của gia đình. Hãy kể cho nhau nghe những kỷ niệm cũ và cảm xúc của mình khi đó.
https://thuviensach.vn
Chương 5
NGÔN NGỮ YÊU THƯƠNG THỨ 4:
QƯÀ T Ặ N G
K*Rachel - mười tuổi - được hỏi vì sao bé chắc chắn rằng được cha mẹ yêu thương,bé nói ngay:
- Hãy đến phòng cháu và cháu sẽ cho chú xem cái này nè.
Bước vào phòng, Rachel chỉ ngay một con gấu bông lớn và nói:
- Cha mẹ đã mua cho cháu con gấu bông này từ Caliíornia cơ đấy.
Rồi bé ôm một chú hề nhồi bông và hào hứng nói:
- Cha mẹ mua cho cháu chú hề này khi cháu vào lóp một. Còn con khỉ ngốc nghếch này đã được cha mẹ cháu mua khi đi nghỉ ở Hawaii đó.
Cô bé tiếp tục đi khắp phòng, kê về hàng chục món quà mà cha mẹ đã tặng cô trong vài năm qua. Tất cả các món quà này đều được Rachel đặt ở nơi đặc biệt, thể hiện sự trân trọng của em đối vói tình yêu của cha mẹ.
Tặng quà là một trong những cách thể hiện tình yêu thương mạnh mẽ nhất, không chỉ ngay tại thời điểm tặng quà mà còn kéo dài nhiều năm sau đó. Những quà tặng có ý nghĩa sẽ trở thành biểu tượng của tình yêu. Tuy nhiên, điều quan trọng là trẻ phải cảm nhận được tình yêu thương của cha mẹ trong món quà đó. “Khoang tình cảm” của trẻ phải được giữ đầy để quà tặng truyền đạt trọn vẹn thông điệp yêu thương thực sự của cha mẹ. Điều này có nghĩa là các bậc cha mẹ phải sử dụng nhiều ngôn ngữ tình yêu phối họp nhau như cử chỉ âu yếm, lời khen ngợi, thòi gian chia sẻ và sự tận tụy để giữ cho “khoang tình cảm” của trẻ luôn đầy.
Julie tâm sự rằng ngôn ngữ tình yêu đã giúp cô hiểu được hai con gái - Mallory, sáu tuổi, và Meredith, tám tuổi - nhiều hơn. Cô kể:
- Hai vợ chồng tôi thường phải đi công tác xa nhà nên hai con gái của tôi thường ở nhà
https://thuviensach.vn
vói bà nội hoặc bà ngoại. Trong thời gian đi công tác, tôi thường mua quà cho các con. Meredith tỏ ra hào hứng vói các món quà hon Mallory. Con bé nhảy chân sáo khi chúng tôi lấy quà ra khỏi va li và luôn miệng ồ lên thích thú khi mở quà. Sau đó, Meredith tìm một góc đặc biệt trong phòng để trưng bày món quà này và luôn muốn chúng tôi trông thấy noi ấy. Khi bạn bè đến choi, con bé luôn lấy ra quà tặng mói nhất của cha mẹ để khoe vói các bạn.
Trái lại, Mallory lại tỏ ra điềm đạm khi đón nhận những món quà của cha mẹ. Cô bé quan tâm hon về chuyến đi của họ. Julie kể lại:
- Mallory thường ngồi nghe chúng tôi kể về từng chi tiết của chuyến đi. Cháu thường tỏ ra rất hứng thú vói những câu chuyện ấy.
Khi được hỏi sẽ làm gì vói khám phá thú vị này, Julie nói:
- Tôi vẫn sẽ tiếp tục mua quà tặng cho các cô công chúa của mình bởi tôi rất thích làm điều đó. Nhưng giờ tôi không còn cảm thấy buồn khi Mallory không hào hứng như Meredith. Trước đây, thái độ của Mallory từng khiến tôi cảm thấy hoi thất vọng vì cho rằng con bé không trân trọng những món quà của mình. Nhưng tôi hiểu rằng những cuộc nói chuyện của chúng tôi có ý nghĩa với Mallory, cũng như những món quà tặng có ý nghĩa đối vói Meredith vậy. Vự chồng tôi đang cố gắng dành nhiều thòi gian tâm sự cùng các con sau mỗi chuyến đi cũng như nhiều dịp khác. Chúng tôi muốn Mallory làm quen vói ngôn ngữ tình yêu quà tặng cũng như Meredith làm quen vói ngôn ngữ thòi gian chia sẻ.
Nghệ thuật tặng quà cho con
Cho và nhận quà để thể hiện tình yêu thưong là một việc làm rất bình thường. Bản chất của quà tặng không phải là một món hàng vì nó phải thể hiện được tình yêu dành cho người nhận và đưực tặng không điều kiện.
Thế nhưng, điều đáng buồn là trong xã hội ngày nay, quà tặng không phải lúc nào cũng xuất phát từ lòng thành của người trao tặng. Đó là những trường họp “hối lộ” mà chúng ta thấy trong kinh doanh. Lúc này, nó đưực trao tặng vì lợi ích của người cho hơn là người nhận. Đây cũng là cách để người cho cảm ơn về những đóng góp của người nhận và yêu cầu người ấy đóng góp nhiều hơn nữa.
Nhiều trường họp cha mẹ tặng quà cho con cái cũng mang dụng ý tương tự. Khi cha mẹ tặng quà cho con trẻ vì trẻ đã lau dọn phòng, đó không phải là quà tặng thực sự mà là cách cha mẹ trả công cho việc trẻ hoàn thành nhiệm vụ được giao. Hay khi cha mẹ hứa mua kem cho con nếu con ngừng xem ti-vi để làm một việc gì đó thì cây kem này không phải là một quà tặng nữa. Nó là sự mua chuộc để trẻ làm theo ý của cha mẹ. Có thể trẻ không hiểu được ý nghĩa của từ “hối lộ” nhưng em hoàn toàn hiểu được ẩn ý bên trong hành động của cha mẹ.
Đôi khi các bậc phụ huynh thực sự muốn dành cho con một món quà ý nghĩa nhưng vì không hiểu được nhu cầu tình cảm của con nên họ lại phát đi những thông điệp khiến trẻ hoang mang. Trên thực tế, khi không cảm nhận được tình yêu thương của bố mẹ, trẻ có thể
https://thuviensach.vn
dễ diễn dịch sai ý nghĩa của món quà mà trẻ nhận được. Trẻ sẽ cho rằng đó là quà tặng có điều kiện. Một người mẹ đã tặng cậu con trai một quả bóng chày dù trước đó chị đã nổi cáu vói con vì cậu bé đã làm việc gì đó không đúng. Ngày hôm sau, chị thấy quả bóng nằm trong nhà vệ sinh. Chị vội đi tìm gặp con trai, bé Jason, và hỏi ngay:
- Jason, quả bóng sao lại nằm ở đây? Con không thích quả bóng sao?
Jason chỉ trả lòi: “Con xin lỗi” và im lặng.
Ngày hôm sau, người mẹ lại thấy quả bóng nằm trong thùng rác. Một lần nữa, chị lại hỏi con. Và cũng như lần trước, cậu bé Jason chỉ nhìn xuống đất và nói: “Con xin lỗi”. Sau đó không lâu, người mẹ này học được cách làm đầy “khoang tình cảm” của Jason bằng cách trò chuyện vói con trước giờ ngủ. Và chỉ một thòi gian ngắn sau, mọi thứ thay đổi rõ rệt. Khi chị tặng Jason cây gậy bóng chày thì cậu bé đã ôm chầm lấy mẹ với nụ cười rạng rỡ: “Con cảm 0 7 7 mẹ!”.
Jason là một cậu bé ngoan nhưng “khoang tình cảm” của em đã bị rỗng. Những đứa trẻ như Jason hiếm khi bày tỏ nỗi buồn hay nhu cầu tình cảm của mình mà chỉ gián tiếp thể hiện nó. Việc từ chối hoặc làm lơ trước quà tặng của cha mẹ là một trong những cách thức thể hiện nhu cầu được làm đầy “khoang tình cảm” của trẻ.
Đ ẻ việc tặng quà đạt hiệu quả Câo nhất
Nghệ thuật tặng quà không liến quan đến kích thước và giá trị của món quà. Nó chỉ liên quan đến tình yêu chứa đựng trong món quà đó mà thôi. Vào thòi kỳ kinh tế khó khăn, ông bà ta từng dùng các nhu yếu phẩm làm quà tặng. Nhưng ngày nay, các bậc phụ huynh không tặng quà cho con nhằm đáp ứng nhu cầu vật chất của con mà đó là cách để họ thể hiện tình yêu thương và sự quan tâm của mình. Nếu quà tặng của các bậc phụ huynh không mang thông điệp yêu thương, trẻ sẽ xem quà tặng đó như một việc “hoàn toàn bình thường” và không bao giờ nhận ra thông điệp tình yêu trong đó cả.
Bạn có thể tham khảo gợi ý nhỏ sau đây để việc tặng quà cho con cái trở thành cách thể hiện tình yêu đặc biệt. Hãy gói quà (chẳng hạn như quần áo mới của con) cẩn thận, sau đó tặng cho con món quà này trong buổi tối có đông đủ thành viên gia đình. Việc mở quà sẽ khiến trẻ cảm thấy hồi hộp, thích thú. Trẻ sẽ cảm nhận được tình cảm của bạn thông qua cách tặng quà này. Dạy cho con hiểu được ý nghĩa đích thực của quà tặng sẽ giúp con biết cách ứng xử phù họp khi được nhận quà.
Việc nhận được một món quà chứa đựng thông điệp yêu thương sẽ kích thích trẻ tìm cách phản hồi lại bằng tình yêu thương, dù món quà đó như thế nào chăng nữa.
Khi mua đồ chơi tặng cho con, bạn cần chú ý những điểm sau. Trước hết, bạn cần chọn lựa kỹ càng khi bước vào thế giới đồ chơi tại cửa hàng.Trẻ dễ bị lôi cuốn trước những món đồ chơi lạ mắt nhưng có thể ngay ngày hôm sau, trẻ đã chán ngấy nó.
Thứ hai, bạn đừng để các chương trình quảng cáo ảnh hưởng đến quyết định mua đồ chơi cho con của mình. Hãy tự hỏi: “Con mình có thích món đồ choi này không? Món đồ
https://thuviensach.vn
chcrì này sẽ ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực đến con? Nó có phù họp với con mình không? Con mình sẽ học được gì khi sử dụng nó? Đồ choi này có bền không? Nó sử dụng được trong bao lâu? Liệu mình đủ khả năng mua nó không?”. Đừng bao giờ mua một món đồ choi không cần thiết vói con bạn trong khi bạn lại không đủ khả năng chi trả nó.
Không phải mọi đồ choi đều mang ý nghĩa giáo dục. v ì thế, chỉ lựa chọn món nào có ý nghĩa tích cực đối vói con bạn mà thôi. Bạn cũng nên lưu ý khi mua những món đồ choi công nghệ cao vì chúng có thể đưa con bạn xa ròi vói những giá trị truyền thống của gia đình bạn.
Tặng quà không đúng cách
Hãy cẩn thận khi tặng quà cho con. Nhiều bậc phụ huynh có khuynh hướng tặng thật nhiều quà cho con cái đê thay thế cho sự hiện diện của mình. Đối với họ, việc tặng cho con một món quà dễ thực hiện hon việc sử dụng các ngôn ngữ tình yêu còn lại. Họ ít có thòi gian, lòng kiên nhẫn cũng như không có những hiểu biết cần thiết để đáp ứng nhu cầu thật sự của con mình. Dù rất yêu thưong con nhưng họ lại không biết cách mang đến cho chúng cuộc sống tình cảm đủ đầy.
Trong xã hội ngày nay, nhiều bậc phụ huynh bận rộn đến mức không có thòi gian dành cho gia đình và con cái. Đê’ bù đắp cho việc vắng mặt thường xuyên của mình, nhiều người chọn giải pháp tặng quà cho con. Họ cố dùng quà tặng lấp đầy khoảng trống trong mối quan hệ vói con. Điều này thường xảy ra trong những gia đình đã đổ vỡ. Bậc cha/mẹ không được nuôi con thường mua thật nhiều quà cho con như một cách bù đắp cho sự thiếu vắng tình cảm của trẻ cũng như xóa đi cảm giác có lỗi vói con.
Trong trường họp này, khi những món quà quá đắt tiền và không phù họp vói con được đem ra so sánh vói quà tặng của người cha/mẹ trực tiếp nuôi con thì chúng sẽ trở thành một hình thức “hối lộ”, một nỗ lực nhằm mua chuộc tình cảm của trẻ.
Trước sau gì trẻ cũng sẽ nhận ra bản chất của những món quà ấy. Trẻ sẽ nhận ra rằng cha/mẹ dùng những món quà này như một cách thức thay thế cho tình yêu thương mà chúng xứng đáng được nhận. Nhận thức này có khả năng khiến trẻ chạy theo chủ nghĩa vật chất, thích vòi vĩnh và thậm chí còn tìm cách “gây áp lực” với cha mẹ thông qua những quà tặng không phù họp đó. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến quá trình hình thành và phát triển nhân cách của trẻ.
Susan - một người mẹ đon thân hiện đang nuôi ba con nhỏ - roi vào hoàn cảnh tương tự. Susan ly dị chồng - anh Charles - được ba năm. Charles đang sống khá sung túc vói người vợ thứ hai trong khi Susan và ba đứa con lại khá chật vật về kinh tế. Vì vậy, bọn trẻ rất thích đến thăm bố. Lisa, Charley and Annie lần lượt lên 15 ,12 và 10 tuổi gặp cha mỗi tháng hai lần. Charles cho con chơi những trò chơi tốn kém như trượt tuyết và bơi thuyền. Chúng luôn trở về nhà với những món quà tặng đắt tiền của bố. Càng ngày bọn trẻ ngày càng thích đi thăm bố và than phiền về việc ở nhà cùng mẹ. Dần dần, cả ba bắt đầu chống đối lại Susan, đặc biệt trong những ngày chúng đi thăm Charles về. Rõ ràng, Charles đang chia rẽ Susan và các con mà không nhận ra rằng khi lớn lên, bọn trẻ sẽ hiểu ra và ghét bỏ
https://thuviensach.vn
anh vi những hành động tranh thủ tình cảm đó.
May mắn thay, Susan đã thuyết phục đưực Charles cùng tham gia vói cô trong các buổi tư vấn về cách nuôi dạy con. Trước tiên, hai người cố gắng gạt qua những mâu thuẫn ngày trước để cùng đáp ứng nhu cầu tình cảm của các con. Sau những buổi tư vấn này, cả hai đã hiểu được cách làm đầy “khoang tình cảm” cho con. Nhờ đó, Charles đã biết cách sử dụng cả năm ngôn ngữ tình yêu đồng thòi biết sử dụng quà tặng như một cách thể hiện tình yêu chứ không phải để điều khiển con cái. Các con của Charles và Susan đã có những phản hồi tích cực. Trên thực tế, các cặp vợ chồng đã ly dị thường ít khi họp tác vói nhau vì lựi ích chung của con cái. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều cặp vợ chồng tìm cách phối họp vói nhau để thực hiện mục tiêu này.
Việc lạm dụng quà tặng còn xảy ra trong trường họp các bậc phụ huynh quá thường xuyên tặng quà cho con khiến phòng trẻ trông giống như một cửa hàng đồ choi. Điều này khiến cho quà tặng mất đi ý nghĩa đặc biệt của nó vì trẻ có nhiều đồ choi hon mức cần thiết. Cuối cùng, chẳng có món quà nào có ý nghĩa thực sự đối vói trẻ và trẻ sẽ không còn thấy hứng thú khi nhận quà nữa. Việc tặng quá nhiều quà cho con cái cũng giống như việc đưa trẻ vào một cửa hàng đồ choi rồi nói: “Tất cả nhũng đồ chcrì & đây đều thuộc về con”. Có thể ban đầu, trẻ cảm thấy rất hứng khỏi nhưng chỉ một lát sau, trẻ đã chán ngấy.
Những món đồ choi phù họp cần thu hút đưực sự chú ý của trẻ và tạo cho trẻ niềm say mê thật sự. Đe làm đưực điều này, cha mẹ và ông bà cần chú ý tặng trẻ những món quà có ý nghĩa thiết thực.
Tặng quà có ý nghĩa.
Khi tặng quà cho con trẻ, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau:
Quà tặng cần đưực trao tặng dưới danh nghĩa của tình yêu thưong. Nếu bạn chỉ tặng quà cho con trẻ khi chúng hoàn thành một nhiệm vụ hay đạt được thành tích cao thì đó không còn gọi là quà tặng nữa. Quà tặng thực sự là những món quà đưực chọn lựa kỹ lưỡng, truyền đạt thông điệp yêu thương, đưực trẻ yêu thích và bổ ích đối vói trẻ.
Trừ các dịp lễ đặc biệt như năm mói, Giáng sinh và sinh nhật, bạn nên cùng con lựa chọn quà. Điều này sẽ càng hiệu quả khi con cái bạn lớn lên và có những ý kiến riêng về quần áo, giày dép, ba lô... của các em. Có thể con bạn cũng muốn mua những món quà không cần thiết. Chính vì thế, bạn sẽ phải cân nhắc mong muốn của con để xem nó là tức thòi hay lâu dài, lành mạnh hay không lành mạnh, có tác động tích cực hay tiêu cực... để hướng dẫn con chọn những món quà phù họp và hữu ích thật sự.
Không phải mọi món quà đều nằm trong những cửa hàng lưu niệm. Bạn có thể mang về cho con một món quà đặc biệt khi xuống phố hay lang thang trên những con đường thơ mộng. Đó có thể là những bông hoa dại ven đường, những hòn đá hình thù kỳ lạ, thậm chí là một tấm gỗ đặc biệt trôi trên sông. Tất cả đều có thể trở thành những món quà ý nghĩa khi bạn biết trao tặng một cách sáng tạo và đầy tình yêu thương. Quà tặng cũng có thể được làm từ những vật dụng có sẵn trong nhà. Trẻ thường không có khái niệm về tiền bạc nên món quà bạn tự làm hay mua ở cửa hiệu đều không quan trọng vói em.
https://thuviensach.vn
Nếu món quà có thể kích thích tính sáng tạo của trẻ thì việc tặng quà sẽ có ý nghĩa hon và mối quan hệ giữa bạn và con càng trở nên thân thiết.
Chiếc nhẫn của. Am ỵ
Một số trẻ tỏ ra không hào hứng lắm vói món quà của cha mẹ nhung nhiều năm sau, em vẫn gìn giữ và trân trọng nó. Đó là trường họp con gái của Ted. Nhiều năm trước, Ted đi du lịch ở nước ngoài và mua tặng cho Amy - cô con gái 12 tuổi của anh- một chiếc nhẫn. Amy tỏ vẻ không thích chiếc nhẫn này cho lắm và cất nó vào hộc tủ. Dĩ nhiên, Ted rất thất vọng nhung dần dần, anh cũng không còn nhớ đến chiếc nhẫn đó nữa-một chiếc nhẫn. Amy tỏ vẻ không thích chiếc nhẫn này cho lắm và cất nó vào hộc tủ. Dĩ nhiên, Ted rất thất vọng nhung dần dần, anh cũng không còn nhớ đến chiếc nhẫn đó nữa.
Suốt thời niên thiếu, Amy đã làm vự chồng Ted lo lắng và buồn phiền rất nhiều. Đôi lúc Ted cảm thấy thất vọng khi nghĩ về tưong lai của con gái. Thậm chí, ngay cả khi Amy đã thay đổi thì Ted vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng ở con. Điều đó khiến mối quan hệ cha con anh không đưực thân thiết như cả hai mong muốn.
Thế rồi một ngày nọ, Ted trông thấy Amy đeo chiếc nhẫn mà ngày trước anh đã tặng cho con bé. Ted nhận ra rằng con gái anh đang cố gắng truyền đạt thông điệp rằng con bé đã làm chủ được cuộc sống của mình và mọi người có thể tin tưởng ở em.
Khi được hỏi về chiếc nhẫn cùng thông điệp của nó, Amy thừa nhận rằng em muốn được bố mẹ tin tưởng vì bây giờ em đã thay đổi. Câu trả lòi của Amy khiến Ted rất xúc động. Từ đó, Amy có những bước phát triển tốt đẹp như cha mẹ em mong muốn.
Qua câu chuyện này, ta thấy đưực vai trò quan trọng của quà tặng. Có thể Amy đã không có những vấn đề rắc rối nếu cha mẹ em luôn tin tưởng ở em và giữ cho “khoang tình cảm” của em tràn đầy. Nhu cầu tình cảm của Amy cần được đáp ứng trước khi em tiếp nhận và trân trọng món quà từ cha mẹ đúng như mong muốn của họ.
K hi ngôn ngữỵêu chương chính của con bạn ỉà quà tặng Phần lớn trẻ sẽ phản hồi tích cực đối vói quà tặng và đối vói nhiều trẻ thì đây chính là ngôn ngữ tình yêu cơ bản. Do đó, khi nhận được quà, trẻ sẽ có cách phản hồi khác so với những trẻ còn lại. Trẻ luôn muốn nhận được những quà tặng được gói ghém cẩn thận hoặc được trao tặng một cách độc đáo. Đối với trẻ, những hình thức đó là một phần của ngôn ngữ yêu thương. Các em sẽ nhận xét giấy gói, cách gói và cả chiếc nơ dán trên hộp quà đồng thời sẽ thích thú thốt lên khi mở quà.
Chính vì những lý do trên, trẻ muốn cha mẹ dành cho mình sự chú ý trọn vẹn trong thời gian em mở quà. Bạn hãy nhớ, đây chính là ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ và trẻ muốn bạn chia sẻ giây phút đặc biệt này với em.
Trẻ thường dành một nơi rất đặc biệt trong phòng để trưng bày món quà mà em được tặng và hãnh diện nói với mọi người về chúng. Trẻ bày tỏ niềm yêu thích đặc biệt của mình
https://thuviensach.vn
và món quà đó sẽ chiếm giữ một vị trí đặc biệt trong trái tim em. Mỗi khi nhìn thấy món quà, trẻ sẽ nhớ đến thông điệp yêu thưong của người tặng. Thậm chí, trẻ cũng không quan tâm đến nguồn gốc và giá trị của món quà đó. Điều quan trọng đối vói trẻ chính là bạn thực sự nghĩ và quan tâm đến em.
Trẻ em nói gì về ngôn ngữ tình ỵêu quà tặng?
Hãy nghe tâm sự của những trẻ có ngôn ngữ tình yêu là quà tặng để hiểu rõ hcm về sức mạnh của loại ngôn ngữ này.
Frankie - năm tuổi - nói vói bà ngoại sau ngày thứ hai đi học trường mẫu giáo: “Cồ giảo con thưong con lắm ngoại oi. Ngoại coi cô cho con cái gì nè”. Cậu bé lấy ra cây thước màu xanh ngọc có in dãy số lớn như một bằng chứng về tình yêu của cô giáo dành cho em.
Lisa - sáu tuổi - hỏi tôi rằng: “Chú có bao giờ gặp ông tình yêu chưa? Ông ấy & đây nè”. Sau đó, cô bé chỉ tay vào một người đàn ông khả kính: “Ông ấy cho cháu tất cả sô'kẹo mút này đó”. Đối vói Lisa,người đàn ông đưực mệnh danh là “ông tình yêu”chỉ vì ông đã tặng kẹo cho cô bé.
Michelle - mười lăm tuổi, được hỏi làm sao em biết bố mẹ thưong em. Không chút lưỡng lự, Michelle chỉ ngay vào chiếc áo đầm, áo sơ mi và giày của mình, rồi nói: “Mọi thứ mà cháu có đều là do cha mẹ cháu tặng đó. Cháu nghĩ đó chính ỉà tình yêu của cha mẹ đối vối cháu. Cha mẹ không những đã mua sắm đồ dùng cho cháu mà còn giúp đỡ nhiều bạn trong lóp cháu nữa”.
Chris, cậu bé 14 tuổi, tâm sự: _ “Cha mẹ cháu luôn luôn cho cháu mọi thứ cháu cần - từ dụng cụ thể thao cho đến giày dép, quần áo của cháu. Cha mẹ cháu là những người tuyệt vòi nhất. Cháu luôn cố gắng để làm vui lòng cha .
Đối vói những trẻ như Chris, quà tặng rất có ý nghĩa và là cách thể hiện tình yêu sâu sắc nhất. Điều này lý giải tại sao các em tỏ ra vô cùng tức giận nếu quà tặng của em bị phá hỏng hay đặt nhầm chỗ. Và nếu ai đó từng tặng quà cho trẻ lại dịch chuyển; làm hỏng món quà, hoặc nói vói trẻ rằng họ hối hận vì đã tặng cho trẻ món quà đó thì tâm hồn trẻ sẽ bị tổn thưong nghiêm trọng.
“Khoang tình cảm” của trẻ luôn cần được làm đầy. Có thể trong giai đoạn đầu, con bạn không nhận ra được ý nghĩa của những món quà bạn tặng. Nhưng nếu bạn tiếp tục làm đầy “khoang tình cảm” của con thì khi lớn khôn, trẻ sẽ hiểu rằng tình yêu và sự quan tâm của bạn là quà tặng quý giá nhất.
M ột Số gợi ý
Dư&i đây là một sô'gọi ý về việc tặng quà mà bạn có thê áp dụng:
• Sưu tập những món quà không đắt tiền và gói ghém cẩn thận. Hãy tặng quà cho con khi bạn cảm thấy cần thiết.
https://thuviensach.vn
• Chọn lựa những món quà phù họp vói sở thích của con.
• Nấu cho con món ăn mà con thích hoặc dẫn con đi ăn một nhà hàng đặc biệt.
• Chuẩn bị sẵn giấy gói quà và những hộp quà đặc biệt để bạn có thể dùng để gói những món quà đon giản nhất.
• Khi vắng nhà trong một thòi gian, hãy gửi cho con một món quà nhỏ ghi rõ tên con bạn trên đó.
• Chuẩn bị một túi quà chứa những món quà nhỏ để làm phần thưởng cho con khi trẻ làm được việc tốt.
• Tìm những món quà đặc biệt phù họp vói con, ghi rõ tên con trên món quà đó. Hãy dành tặng món quà này cho con khi con gặp khó khăn để khích lệ tinh thần con.
• Dành tặng con một bài hát đặc biệt nào đó. Đó có thể là bài hát bạn tự sáng tác hay một bài hát mà bạn cảm thấy phù họp với sở thích và lứa tuổi của con.
• Tạo trò choi săn tìm quà theo bản đồ và đưa ra những hướng dẫn cụ thể để giúp con tìm ra món quà.
• Nếu bạn đi xa vài ngày, hãy để lại cho con một hộp nhỏ đựng món quà đặc biệt kèm ghi chú nói rằng bạn yêu con rất nhiều.
• Thay vì mua cho con một món quà giá trị trong ngày sinh nhật của con, bạn hãy tổ chức cho con một buổi tiệc sinh nhật ở địa điểm đặc biệt nào đó.
• Bạn có thể tặng cho con một món quà giữ đưực lâu, chẳng hạn như cây cối để cả hai cùng chăm sóc hoặc một bàn cờ tướng để cả hai cùng choi.
• Làm hoặc mua cho con một chiếc nhẫn hay một vòng đeo cổ đặc biệt.
• Đối vói trẻ nhỏ tuổi hon, hãy tặng cho con những món quà “thiên nhiên” như hoa dại, những viên đá ngộ nghĩnh gói trong giấy gói thật đặc biệt.
• Đến dịp sinh nhật hay Giáng sinh, bạn hãy cùng con đi mua sắm món quà đặc biệt sau khi đã tham khảo ý kiến của con. Món quà đặc biệt này cùng vói sự quan tâm của bạn có thể tạo ra một món quà thực sự ý nghĩa đối vói con trẻ.
• Gợi ý cho con về một món quà đặc biệt mà em sắp được nhận. Dùng cách đếm ngược thòi gian: “Chỉ còn bốn ngày nữa ỉà đến ngày con được tặng quà” để tạo cho con thêm niềm hứng khỏi.
• Lập ra bản danh sách những thành tích mà con bạn có thể đạt được. Tặng cho con một món quà sau khi em thực hiện được một thành tích nào đó.
https://thuviensach.vn
Chương 6
NGÔN NGỮ YÊU THƯƠNG THỨ 5:
S ự T Ậ N T Ụ Y
eremy vừa tìm được công việc toàn thòi gian và dự định sẽ kết hôn vào mùa hè năm sau.
Nhưng đến bây giờ, cậu vẫn luôn nhớ về thòi thơ ấu của mình:
- Tôi nghĩ bố mẹ rất yêu thương tôi bởi họ đã luôn chăm lo cho tôi. Tôi vẫn nhớ mãi những bữa ăn do mẹ nấu hay khi cha giúp tôi sửa chữa chiếc xe hoi cũ kỹ mà cha đã mua cho tôi khi tôi 16 tuổi.
Chàng thanh niên 24 tuổi tiếp tục nhớ lại:
- Cha mẹ luôn giúp tôi trong mọi việc, từ nhỏ đến lớn. Ngay từ khi còn bé, tôi đã hiểu được sự khó nhọc của cha mẹ và tôi luôn biết ơn họ về điều đó. Hy vọng tôi cũng sẽ làm được điều tương tự cho các con tôi sau này.
Đối vói một số trẻ em, sự tận tụy là ngôn ngữ tình yêu cơ bản của em. Khi bạn có con, bạn sẽ nhận ra rằng mình luôn sẵn sàng làm mọi thứ vì con. v ì sự tận tụy đòi hỏi bạn phải dành mọi sự quan tâm của mình cho con nên bạn cần chú ý đến sức khỏe thể chất cũng như tình cảm của bản thân mình.
Bạn phục vụ cho ai?
Có bao giờ bạn tự hỏi mình rằng: “Tôi phục vụ cho ai?”. Dĩ nhiên bạn không những phục vụ cho con cái mà còn chăm lo cho vợ/chồng mình để giữ cho “khoang tình cảm” của họ luôn đầy. Trẻ em cần sự quan tâm, chăm sóc của cha mẹ để có được một cuộc sống cân bằng. Chính vì thế, việc dành thòi gian chăm lo cho gia đình là một trong những cách làm quan trọng để bạn trở thành một người cha/mẹ tốt.
Dĩ nhiên, mục tiêu chính của việc chăm lo cho con trẻ không phải nhằm làm cho chúng hài lòng. Điều các bậc cha mẹ hướng đến chính là mang đến cho con cái của họ những điều tốt đẹp nhất. Mang đến cho con trẻ cảm giác hài lòng trong một thời điểm nào đó chưa hẳn
https://thuviensach.vn
đã là cách tốt nhất đê thể hiện tình yêu. Cho con một thanh kẹo có thể sẽ khiến con vui thích nhưng đó vẫn chưa phải là điều tốt nhất mà bạn nên làm. Mục tiêu chính của bạn - mang đến cho con điều tốt đẹp nhất - nghĩa là làm đầy “khoang tình cảm” của con. Đê’ làm được điều đó, bạn cần phối họp ngôn ngữ tình yêu sự tận tụy vói những ngôn ngữ khác.
Một điều quan trọng mà bạn cần lưu ý khi sử dụng ngôn ngữ tình yêu này là đừng sử dụng nó như một phương tiện điều khiển con làm theo ý muốn của mình. Trẻ rất thích được cha mẹ tặng quà và quan tâm chăm sóc. Tuy nhiên, nếu bạn luôn làm mọi thứ cho con thì con bạn sẽ dễ nảy sinh tư tưởng ỷ lại và ích kỷ. Nhưng bạn cũng không cần phải lo ngại quá mức về điều này, chỉ cần bạn thể hiện sự tận tụy vói con đúng cách thì mọi việc đều trở nên đon giản hon rất nhiều.
Khi tỏ ra tận tụy đúng cách, bạn sẽ dạy cho con bài học về sự cho đi. Khi đó, con bạn sẽ trở nên độc lập và giỏi giang hon. Bạn có thể bày tỏ tình yêu của mình bằng cách làm giúp trẻ những việc trẻ chưa thể tự làm và hướng dẫn con làm theo. Nhờ đó, con bạn sẽ từ bỏ cái tôi ích kỷ để biết sống vì người khác. Và đó mói chính là mục tiêu cao nhất mà các bậc cha mẹ hướng đến.
Sự tận tụy cần phù hợp với độ tuổi củâ con
Những trẻ có “khoang tình cảm” tràn đầy thường dễ cảm nhận được sự tận tụy của cha mẹ hon những trẻ khác. Bên cạnh đó, các bậc cha mẹ nên có những hành động tận tụy phù họp vói độ tuổi của con cái mình. Bạn chỉ nên làm cho con những việc mà con không thể tự làm một mình. Bạn không thể cứ mãi đút com cho con khi con đã được sáu tuổi nhưng có thể dạy con cách trải ga giường khi trẻ lên tám tuổi. Và tất nhiên, bạn cũng không nên đựi con vào đại học rồi mói dạy cho nó cách giặt quần áo. Những phụ huynh bận rộn đến mức không có thòi gian dạy con giặt giũ quần áo hay quá cầu toàn đến mức không muốn con cái làm những việc này đều là những người không biết yêu thương con đúng cách và đã phần nào làm thui chột khả năng của con trẻ.
Vì vậy, sự tận tụy là một bước trung gian. Chúng ta chăm lo cho con cái đến khi trẻ đủ độ chín để tự lập. Khi ấy, ta sẽ dạy cho con cách chăm lo cho bản thân cũng như quan tâm đến những người xung quanh. Tất nhiên, việc làm này đòi hỏi bạn phải kiên nhẫn và mất nhiều thòi gian. Chẳng hạn, nếu mục tiêu của bạn là có được một bữa ăn ngon thì bạn có thể tự tay chuẩn bị bữa ăn đó. Nhưng nếu mục tiêu của bạn là yêu thương con cái và giúp con tự lập về sau, bạn sẽ dạy con cách nấu nướng. Nguồn động viên lớn nhất của con bạn trong suốt quá trình học hỏi chính là việc đưực chứng kiến những hành động yêu thương thực sự của bạn dành cho gia đình.
Bạn cũng cần nhớ rằng một số hành động tận tụy xuất phát từ những kỹ năng riêng biệt của bạn. Mỗi người đều có một năng khiếu riêng và chúng ta có thể chăm sóc nhau bằng khả năng độc đáo đó của mình. Trong vai trò người dẫn đường, các bậc cha mẹ nên cẩn trọng để không biến con trẻ thành những bản sao của mình hoặc bắt trẻ phải hoàn thành những ước mơ mà bạn chưa đạt được. Tốt hơn hết, các bậc cha mẹ cần giúp con trẻ phát triển những năng khiếu đặc biệt, theo đuổi dam mê riêng và trở thành người tốt nhất trong khả năng của trẻ.
https://thuviensach.vn
Một số bậc phụ huynh, vì muốn con cái phát triển các kỹ năng và sự độc lập, nên đã để con tự giải quyết mọi việc. Will và Kathy là điển hình của các bậc phụ huynh như thế. Vự chồng Will rất coi trọng tinh thần độc lập nên quyết định nuôi dạy hai đứa con trai của mình theo quan điểm đó. Một lần, vự chồng họ tham dự buổi hội thảo về hôn nhân của tôi và đưực nghe về năm ngôn ngữ tình yêu. Tuy nhiên, cả hai vợ chồng Will đều cho rằng hành động tận tụy không thể là một ngôn ngữ tình yêu được. Will nói:
- Tôi không nghĩ các bậc phụ huynh nên làm mọi việc cho con cái trong khi chúng có thể tự làm những việc đó.
Họ hỏi vặn tôi:
- Làm thế nào ông dạy cho con mình tính tự lập nếu ông cứ làm giúp chúng mọi việc? Bọn trẻ phải học cách tự lèo lái con thuyền cuộc đòi chúng.
Tôi bèn hỏi:
- Các con trai anh có thể tự nấu ăn mỗi ngày không?
Kathy đáp:
- Việc đó thì tôi vẫn làm. Nhưng hai đứa nhỏ có thể làm đưực nhiều việc khác. Will nói đầy vẻ tự hào:
- Hai con chúng tôi có thể nấu ăn khi chúng đi choi xa nhà và luôn làm rất tốt việc đó.
- Vậy sau khi nghe phần trình bày của tôi về năm ngôn ngữ tình yêu, anh chị có biết ngôn ngữ tình yêu cơ bản của các con mình là gì không?
Will lắc đầu:
- Tôi không biết.
- Anh có nghĩ rằng các con mình cảm nhận được tình yêu thương của anh chị không? - Chắc là có. Chúng tôi nghĩ thế.
- Anh chị có can đảm hỏi các con mình về điều đó không?
- Ý ông là sao?
- Ý tôi là anh có thể gặp riêng từng con trai của mình và hỏi cháu: “Con trai của cha! Cha muốn hỏi con một câu mà trư&c đây cha chưa từng hỏi. Điều này rất quan trọng đối vối cha. Con có cảm thấy cha yêu con không? Con cứ thẳng thắn nhé. Cha thực sự muốn biết con cảm thấy như thế nào”.
Will yến lặng một lúc lâu, rồi anh nói:
https://thuviensach.vn
- Tôi cho rằng việc này rất khó. Nhưng liệu điều đó có cần thiết không? Tôi đáp lại:
- Cũng không nhất thiết phải làm thế. Tuy nhiên, anh chị sẽ không bao giờ biết đưực ngôn ngữ tình yêu của con nếu không hỏi cháu.
Will trở về nhà, suy nghĩ mãi về cuộc trò chuyện với tôi. Câu nói: “Anh chị sẽ không bao giờ biết ngôn ngữ tình yêu của con mình nếu không hỏi cháu” cứ vang lên trong đầu anh. Và thế là anh quyết định nói chuyện vói đứa con trai nhỏ của mình, Buck. Anh hỏi con khi chỉ có hai cha con nhà. và câu trả lòi của con trai anh là:
- Tất nhiên rồi cha ạ. Con biết là cha yêu con. Cha luôn dành thòi gian cho con. Khi xuống phố, cha luôn dắt con theo. Dọc đường cha lại dành thòi gian nói chuyện vói con. Con luôn nghĩ rằng thật là đặc biệt lắm con mói đưực một người bận rộn như cha quan tâm đến thế.
Rồi vói giọng nghẹn ngào, Buck hỏi tiếp:
- Có việc gì không hay hở cha? Cha sẽ không bỏ con đi chứ?
Will xúc động trả lòi:
- Không, cha sẽ không đi đâu cả. Cha chỉ muốn con biết rằng cha yêu con.
Đó thật sự là một trải nghiệm đáng nhớ đối vói Will. Mãi đến một tuần sau anh mói đủ can đảm để nói chuyện vói Jake, cậu con trai 17 tuổi của anh. Tối hôm đó, anh đến phòng Jake và hỏi:
- Jake à, cha muốn hỏi con một câu hỏi rất quan trọng vói cha, nhưng cũng là điều cha chưa từng hỏi con trước đây. Cha biết câu hỏi này có thể sẽ rất khó khăn đối vói con nhưng cha thật sự mong nhận đưực câu trả lòi của con. Cha thật sự muốn biết con có cảm thấy rằng cha yêu con không?
Sau một lúc lâu im lặng, Jake nói:
- Con không biết mình nên diễn tả như thế nào cho chính xác cha ạ. Con nghĩ rằng cha yêu con nhưng đôi khi con lại không cảm nhận đưực điều đó. Thậm chí có lúc con cảm thấy cha chẳng hề yêu con nữa.
- Khi nào vậy con trai? - Will hỏi.
- Khi con cần cha nhưng cha lại chẳng làm gì giúp con cả. Chẳng hạn, hồi con lên mười tuổi, con đã nhờ cha giúp con môn toán nhưng cha lại bảo rằng con có thể tự làm vì con rất thông minh. Con biết cha muốn con tự lập nhưng lúc ấy con chỉ cần cha giải thích giúp con một chút là đưực rồi. Hồi đó, con cảm thấy thất vọng ghê gớm. Một lần khác, khi chiếc xe ngựa nhà mình bị kẹt dưới rãnh và con đã nhờ cha giúp con kéo nó lên. Nhưng hôm đó, cha
https://thuviensach.vn
nói rằng vì con đã làm cho chiếc xe bị kẹt nên con cũng sẽ biết cách kéo nó lên. Con có thể làm được việc đó nhưng vấn đề là con muốn được cha giúp đỡ. Những lúc ấy, con cảm thấy cha chẳng hề yêu con.
Những lòi nói của Jake khiến cho Will suýt khóc. Anh nói vói con:
- Jake oi, cha xin lỗi con. Cha không biết là mình đã làm con buồn đến vậy. Lẽ ra cha nên hỏi con điều này sớm hon mói phải. Tự đáy lòng mình, cha luôn mong muốn con sống độc lập và tự tin - và đó là điều con đang làm được. Cha rất tự hào về con, nhung cha cũng muốn con biết rằng cha rất yêu con. Từ nay về sau, cha sẽ hỗ trự con mỗi khi con cần. Cha mong con sẽ cho cha CO” hội đó.
Sau đó, hai cha con Will đã ôm lấy nhau và cùng chia sẻ mối đồng cảm yếu thưong.
Bảy tháng sau, Will có cơ hội bày tỏ sự quan tâm của mình vói hai cậu con trai khi chiếc xe ngựa một lần nữa roi xuống rãnh nước sau nhà. Hai cậu con trai của anh đã mất hon hai giờ để cố kéo chiếc xe lên nhưng không làm được. Cuối cùng, Jake bảo em trai về nhà cầu cứu. Buck hết sức ngạc nhiên khi thấy cha vội vã lấy đồ đạc chạy theo mình. Cậu bé càng ngạc nhiên hơn khi thấy lúc chiếc xe được kéo lên, cha ôm hôn anh Jake và nói: “Cảm 071 con trai của cha, cảm 071 vì con đã báo tin cho cha biết”. Nỗ lực của Will nhằm xoa dịu vết thương lồng của đứa con trai lớn đã thành công. Hôm ấy, Will đã học một bài học sâu sắc về việc nuôi dạy con.
Sự tận tụỵỵêư thương
Cha mẹ dành sự quan tâm chăm lo cho con cái qua nhiều tháng năm và được thể hiện dưới hình thức trách nhiệm. Điều đó khiến nhiều người quên rằng những hành động rất đỗi bình thường mỗi ngày họ làm cho con đều là những biểu hiện tình yêu. Họ cảm thấy mình chăm lo cho con cái vì trách nhiệm hơn là vì tình yêu thương. Thái độ đó khiến trẻ thấy mình trở thành gánh nặng đồng thời không thể cảm nhận được tình yêu thương của cha mẹ qua những hành động tận tụy đó.
Tận tụy vì con không có nghĩa là bạn phải làm nô bộc cho con như nhiều người lo ngại. Sự chăm sóc này xuất phát khao khát bên trong mỗi người làm cha làm mẹ. v ì vậy, tận tụy phục vụ là một quà tặng chứ không phải là sự bắt buộc. Khi các bậc phụ huynh chăm lo cho con trong tâm trạng bức bối hay tức giận, nhu cầu vật chất của trẻ có thể được đáp ứng nhưng tâm hồn trẻ sẽ trở nên trống rỗng và khô cằn.
Dù việc chăm lo cho con trẻ diễn ra hàng ngày nhưng thỉnh thoảng, các bậc phụ huynh cũng nên kiểm tra thái độ của mình để đảm bảo rằng sự tận tụy đó truyền đạt đến trẻ thông điệp yêu thương thực sự.
M ục đích tối thượng củâ sự tận tụy
Mục đích tối thượng của sự tận tụy vì con cái là giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, cả về thể chất lẫn tinh thần để có thể phục vụ lại người khác. Qua sự tận tụy của cha mẹ, trẻ sẽ
https://thuviensach.vn
học cách giúp đỡ những người thân yêu lẫn những người xa lạ.
Kinh Thánh có nói rằng hành động phục vụ là một trong những cách làm đẹp lòng Chúa. Kinh Thánh kể rằng trong một buổi tiệc, Chúa Jesus đã nói vói vị chủ nhà: “Mỗi khỉ ngài tổ chức một bữa tiệc nào đó, đừng m òi bạn bè, anh em, họ hàng hay những người hàng xóm giàu có. Nêĩi không, họ sẽ đáp lại ngài bằng cách m òi lại ngài. Khi ngài tổ chức tiệc tùng, hãy mòi những người nghèo khó, tàn tật, mù lòa, khổ hạnh. Đó mói là hành động quý báu nhất và ngài sẽ được hưởng phúc đức từ đó...”. Đó cũng chính là điều chúng ta nên dạy cho con cái mình - phục vụ người khác vói thái độ yêu thưong.
Dù sao, con cái chúng ta cũng chỉ là những đứa trẻ nên điều tất yếu là trẻ sẽ có khuynh hướng sống vị kỷ. Trẻ luôn muốn được tưởng thưởng từ những hành động tốt đẹp của mình. Do đó, bạn sẽ phải tốn nhiều thòi gian mói có thể dạy trẻ biết cách sống và cho đi tình yêu thưong một cách bất vụ lọi.
Làm gương cho con cái
Các bậc phụ huynh cần làm gưong cho con cái noi theo. Trước tiên, bạn cần đảm bảo rằng con cái thực sự cảm nhận được tình yêu thưong và sự quan tâm, chăm sóc của bạn. Điều đó có nghĩa là bạn phải tìm cách giữ cho “khoang tình cảm” của trẻ luôn tràn đầy. Thông qua hành động của cha mẹ, trẻ sẽ hiểu đưực sống vì người khác là như thế nào. Bạn hãy nhớ rằng yêu cầu hoàn toàn khác vói ra lệnh. Trẻ sẽ khó cảm thấy trân trọng và biết on bạn khi bạn ra lệnh cho chúng phải làm điều gì đó. Đưa ra một yêu cầu nhẹ nhàng và biết kiềm chế con giận dữ sẽ giúp ta cư xử vói con trẻ một cách dịu dàng.
Khi trưởng thành, con trẻ sẽ hiểu rõ sự hy sinh thầm lặng của cha mẹ. Dĩ nhiên, trẻ sẽ không thê nhớ đưực ai đã thay tã hay cho chúng ăn. Nhưng khi chứng kiến các bậc cha mẹ khác chăm sóc con họ, trẻ sẽ nhận ra rằng mình cũng đã từng được chăm lo và yêu thưong như thế. Khi đó, trẻ sẽ biết trân trọng hon những gì chúng đã nhận đưực từ cha mẹ.
Và cuối cùng, từ tấm gưong của cha mẹ, trẻ sẽ học được bài học giúp đỡ người khác như săn sóc người bệnh, giúp dữ người nghèo khổ. Có thể trẻ sẽ tham gia các tổ chức từ thiện hoặc những hoạt động vì cộng đồng. Trẻ không cần phải đi xa mói nhận ra những người kém may mắn hon mình. Bạn cũng có thể giúp con hiểu được điều này bằng cách cùng con tham gia những hoạt động tình nguyện. Khi cha mẹ và con cái cùng nhau hoạt động vì mục tiêu giúp đỡ những người kém may mắn, cả hai sẽ có những giờ phút ý nghĩa bên nhau. Các hoạt động này sẽ trở thành một bài học có ý nghĩa sâu sắc đối vói trẻ.
Một năm nọ, cả gia đình tôi tham gia các hoạt động tình nguyện của tổ chức các tác giả theo đạo Thiên Chúa ở Bolivia. Tại đó, chúng tôi đã giúp một em bé ba tuổi bị gãy chân. Các con tôi đã làm những việc thiết thực và đáng quý để giúp đỡ em bé ấy. Và tôi thực sự ngạc nhiên khi đến lễ Giáng sinh sau đó, cậu con trai Carey tám tuổi của tôi đã dành tặng cho chị gái món quà Giáng sinh quý giá nhất của mình - một con búp bê mói toanh.
Thãỵ đôi hành vi của. con
https://thuviensach.vn
Trọng tâm của các hoạt động xã hội chính là lòng thành tâm giúp đỡ người khác. Thế nhưng đôi khi hành động của các bậc phụ huynh lại thể hiện thông điệp khác, khiến trẻ hoài nghi về bài học cho đi một cách bất vụ lọi. Đó là khi các bậc phụ huynh yêu thưong con bằng tình yêu có điều kiện, tức là chỉ thể hiện sự quan tâm với con khi con đạt được một thành tích nào đó. Điều này khiến trẻ nảy sinh tư tưởng chỉ nên giúp đỡ người khác khi điều đó có lựi cho mình. Vì vậy, hành động tận tụy của các bậc cha mẹ cần chuyển tải đưực thông điệp tình yêu và không vì lý do nào khác. Khi làm được điều đó, các bậc phụ huynh đã tạo nên động lực giúp trẻ thay đổi hành vi của mình.
Trong xã hội ngày nay, lối suy nghĩ: “Tôi được gì từ việc này?” đã trở nến phổ biến. Suy nghĩ này hoàn toàn đi ngược vói hành động chăm lo cho con cái của cha mẹ. Mục tiêu mà các bậc cha mẹ hướng đến chính là nuôi dạy con cái mình trở thành người tử tế và nhân hậu.
Có thể bạn băn khoăn về tính khả thi của mục tiêu này trong xã hội đầy toan tính như hiện nay. Mục tiêu này hoàn toàn có thể thực hiện được, nhưng nó phụ thuộc rất nhiều ở bạn. Bạn cần giúp con hiểu rõ ý nghĩa của hành động tận tụy và cùng con tham gia chăm sóc những người kém may mắn. Bạn cũng có thể dạy con bằng cách nêu ra những tấm gương người tốt việc tốt để trẻ tự nhận thức và giúp đỡ những người xung quanh một cách bất vụ lọi.
Lòng hiếu khẩch
Lòng hiếu khách là nền tảng giúp bạn thiết lập đưực các mối quan hệ vững bền. Một trong những cách thức giúp bạn thể hiện lòng hiếu khách của mình là tổ chức một buổi tiệc và mời mọi người đến dự.
Khi bạn mở rộng cửa chào đón bạn bè, khách khứa, con bạn sẽ học được cách san sẻ tình yêu vói mọi người. Dù ngày nay xu hướng đãi tiệc ở nhà hàng đang thịnh hành nhưng không khí ấm áp và thân mật của những bữa tiệc tại nhà vẫn có ý nghĩa đặc biệt. Việc thiết lập các mối quan hệ vững bền sẽ dễ thực hiện hon trong không khí gia đình.
Suốt những năm 70, gia đình tôi luôn trở thành điểm đến của sinh viên các trường đại học trong vùng, đặc biệt là trường Đại học Wake Forest. Chương trình sinh hoạt thường rất đơn giản. Từ 8 đến 10 giờ tối thứ sáu, tất cả cùng thảo luận những vấn đề về phát triển mối quan hệ, đạo đức, xã hội... Sau đó, mọi người cùng thư giãn và chuyện phiếm cho đến nửa đếm.
Ngày đó, các con của tôi - Shelley và Derek - vẫn còn rất bé. Chúng luôn hào hứng chạy tói lui giữa mọi người, trò chuyện hoặc sẽ ngủ trong lòng một sinh viên nào đó. Những sinh viên này đã mang đến cho chúng tôi không khí của một đại gia đình và các con tôi luôn mong chờ những tối thứ sáu như thế.
Vào sáng thứ bảy, một số sinh viên sẽ đến nhà tôi để thực hiện “Nhũng dự án công ích”. Chúng tôi đi khắp vùng, chia nhau dọn dẹp nhà cửa giúp các gia đình neo đơn, thông cống rãnh hay quét lá cây trong công viên. Shelley và Derek cũng tham gia vói chúng tôi. Niềm vui lớn nhất của cả hai là đùa nghịch trên những đống lá được vun lại sau khi quét
https://thuviensach.vn
xong.
Khi trưởng thành, Shelley và Derek luôn ghi nhớ những kỷ niệm về các anh chị sinh viên. Cả Shelley và Derek đều sống có trách nhiệm vói bản thân và quan tâm đến mọi người. Shelley - giờ trở thành bác sĩ sản khoa - cho biết việc trò chuyện vói các anh chị sinh viên đến từ Đại học Y Bowman Gray ngày trước đã ảnh hưởng lớn đến quyết định lựa chọn nghề nghiệp của con bé. Trong khi đó, Derek đã từng mòi những người vô gia cư về sống trong căn hộ của mình suốt mùa đông. Từ trường họp các con mình, tôi tin rằng việc mở rộng cửa chào đón mọi người cũng như việc cả gia đình cùng tham gia các dự án công ích sẽ có ảnh hưởng sâu sắc và tích cực đối vói con trẻ.
Hãy đặt ra mục tiêu rằng con bạn sẽ cảm thấy thoải mái khi giúp ích người khác. Dĩ nhiên, con bạn sẽ không dễ dàng cảm thấy như thế. Trẻ sẽ học đưực điều đó qua việc quan sát cách bạn chăm sóc, giúp đỡ chính bản thân trẻ và những người xung quanh hay khi cùng bạn làm điều gì đó hữu ích cho mọi người. Khi lớn lên, con bạn sẽ làm nhiều hon những việc làm tốt đẹp ngày hôm nay.
K hi ngôn ngữỵêu thương chính của. con bạn là sự tận tụy Sự tận tụy của cha mẹ tác động rất lớn đến đòi sống tinh thần, tình cảm của trẻ. Nếu đây chính là ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con bạn thì việc bạn chăm lo cho trẻ sẽ truyền đạt đến bé thông điệp đầy yêu thương. Khi nhờ bạn sửa chiếc xe đạp, vá chiếc áo đầm cho búp bê, trẻ không chỉ muốn bạn thực hiện những điều đó mà còn muốn nhận được tình yêu thương của bạn. Đó chính là điều cậu bé Jake mong muốn ở bố mình trong câu chuyện trên.
Khi các bậc phụ huynh hiểu và phản hồi lại những yêu cầu này bằng thái độ yêu thương, trẻ sẽ cảm thấy hạnh phúc và “khoang tình cảm” của trẻ lại được làm đầy, như trường họp của Jake. Nhưng khi các bậc phụ huynh từ chối yêu cầu hoặc thực hiện nó với thái độ khó chịu, trẻ sẽ bị tổn thương rất nhiều.
Tuy nhiên, không phải lúc nào bạn cũng cần làm theo mọi yêu cầu của trẻ. Điều bạn nên làm là tỏ ra nhanh nhạy vói yêu cầu của con và hiểu được rằng sự phản hồi của mình có thể làm đầy hoặc rút cạn “khoang tình cảm” của chúng. Bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng và có thái độ phản hồi đầy yêu thương trước những yêu cầu của con.
Trẻ nói gì về ngôn ngữ yêu thương “sự tịn tụy”?
Hãy lắng nghe tâm sự của những trẻ có ngôn ngữ yếu thương cơ bản là sự tận tụy dưới đây để hiểu hơn về sức mạnh của loại ngôn ngữ này.
Krystal, 7 tuổi, gặp trục trặc về sức khỏe liên tục trong ba năm qua: “Cháu biết mẹ yêu cháu vì mẹ luôn giúp đỡ cháu mỗi khi cháu cần. Khi cháu phải đi khám bệnh, mẹ luôn nghỉ việc đê đưa cháu đi. Khi cháu bị bệnh nặng, mẹ tự tay nấu món cháo mà cháu thích nhất”.
Bradley, 12 tuổi, sống cùng mẹ và em trai. Cha Bradley đã bỏ mẹ con cô bé khi cô bé
https://thuviensach.vn
mói lên sáu. “Cháu biết là mẹ yêu cháu vì mẹ đã khâu lại cho cháu nhũng chiếc áo bị đứt cúc và còn giúp cháu làm bài tập về nhà vào mỗi tối. Mẹ cháu là y tả và mẹ đã phải làm việc cật lực đê chăm lo cho chị em cháu.Cháu nghĩ là cha cũng thưong cháu nhung cha đã chẳng làm gì đ ể giúp mẹ con cháu cả”.
Jodi, 14 tuổi, là học sinh của trường dành cho trẻ khiếm khuyết, hiện đang sống với mẹ, cho biết: “Cháu biết mẹ yêu cháu là vì mẹ luôn giúp cháu giặt quần áo và dọn dẹp phòng ốc. Buôi tối mẹ thường giúp cháu làm bài tập về nhà, nhất là môn vẽ”.
Melanie, 14 tuổi, là con cả trong gia đình bốn anh em. “Cháu biết bố mẹ thưong yêu cháu vì bố mẹ làm rất nhiều việc cho cháu. Mẹ may trang phục cho cháu khi cháu đóng kịch ử trường. Thậm chí mẹ còn may cả cho hai người bạn khác của cháu nữa. Điều đố khiến cháu rất tự hào về mẹ. Còn bô'thì luôn giúp cháu làm bài tập về nhà. Năm nay bô'
còn dành thòi gian dạy cháu môn đại số nữa. Cháu không thê tin được là bố có thê giải được tất cả nhũng bài tập rất khó đó”.
Đối vói những em nhỏ này, sự tận tụy xuất phát từ tình thưong yêu thực sự của cha mẹ rất quan trọng. Phục vụ nghĩa là yêu thưong. v ì vậy bạn hãy tận tụy chăm lo cho con, dạy con biết giúp đỡ người khác - và con bạn sẽ học tập bạn để trở thành một người có ích cho xã hội.
M ột Số gợi ý
Dư&i đây là một sô'gọi ý dành cho các bậc phụ huynh. Bạn hãy thử chọn trong số nhũng gọi ý này đê áp dụng vói con cải bạn:
• Dạy con choi một số môn thể thao như bóng đá, bóng chày...
• Hướng dẫn con làm bài tập.
• Nấu cho con một món ăn ngon khi con phải trải qua một ngày khó khăn. • Thay vì bảo con: “Đi ngủ đi”, hãy nhẹ nhàng bế con vào giường và đắp chăn cho con.
• Đối vói trẻ đã đến tuổi đi học, hãy giúp con chọn quần áo đi học vào mỗi buổi sáng khi con thức dậy.
• Dạy cho con biết tầm quan trọng của việc giúp đỡ người khác thông qua những hoạt động cộng đồng.
• Hãy chuẩn bị cho con những món đồ choi mà con thích nhất để trẻ có thể choi khi thức dậy hoặc đi học về (dĩ nhiên là bạn phải tham gia cùng con).
• Khi bạn sắp trễ một cuộc hẹn hay buổi họp, hãy giúp con hoàn thành những việc con đang làm để cả hai thu xếp nhanh hon thay vì để con làm một mình và hối thúc con.
Khi con bị ốm, hãy cùng con xem bộ phim con yêu thích, đọc truyện cho con nghe
https://thuviensach.vn
hoặc nấu món ăn bổ dưỡng mà con thích nhất.
• Giúp con phát triển các mối quan hệ vói những người lớn xung quanh để trẻ có thể học hỏi được nhiều lĩnh vực như khiêu vũ, bóng chày, âm nhạc...
• Chuẩn bị tiệc sinh nhật vói những món ăn con thích nhất.
• Lên danh sách những việc con thích làm cùng vói bạn. Thỉnh thoảng hãy thực hiện một trong số chúng một cách bất ngờ.
• Chuẩn bị một món ăn đặc biệt cho con, chẳng hạn như một chiếc bánh có hình dạng kỳ lạ hoặc có khắc tên con trên đó.
• Giúp con sửa chữa một món đồ choi hoặc vật dụng con thích nhất.
https://thuviensach.vn
Chương 7
CÁCH PH ÁT HIỆN NGÔ N NGỮ TÌN H YÊU C ơ BẢN CỦA TRẺ
C^húng tôi vừa giói thiệu đến bạn năm ngôn ngữ tình yêu của trẻ. Hẳn bạn đã nhận ra vai trò của các ngôn ngữ này đối vói đòi sống tinh thần, tình cảm của trẻ. Vậy bạn đã bao giờ tự hỏi bản thân: “Ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con mình ỉà gì nhỉ? Mình có biết gì về nó hay không?”. Trên thực tế, việc tìm ra ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ có thê khiến bạn mất nhiều thòi gian. Tuy nhiên, bạn cũng đừng quá lo lắng bởi luôn có những dấu hiệu giúp bạn phát hiện ra điều đó.
Biêt tận dụng những điều tét đẹp nhất của. tình ỵêu
Điều gì sẽ xảy ra khi ta sử dụng cả năm ngôn ngữ tình yêu của trẻ? Câu trả lời là khi đó, ta đã dạy cho trẻ cách yêu thương và thể hiện tình yêu thương mọi người qua cả năm ngôn ngữ. Khi ấy, trẻ sẽ hiểu và tôn trọng nhu cầu tình cảm của người khác hơn.
Cũng như chúng ta - những người trưởng thành, mọi trẻ em đều có nhu cầu được yêu thương bằng tất cả các ngôn ngữ tình yêu. Khi nhu cầu này được đáp ứng, trẻ sẽ có cuộc sống tình cảm cân bằng và hòa nhập tốt vói xã hội. Tuy nhiên, ở lứa tuổi này, do bị tư tưởng vị kỷ chi phối nến trẻ không nhận thức được tầm quan trọng của việc thiết lập và phát triển các mối quan hệ. Chẳng hạn, trẻ có thể cảm thấy không thoải mái khi chia sẻ quà tặng hoặc đồ chơi với bạn mình. Hoặc những trẻ có tính rụt rè sẽ khó thích nghi với ngôn ngữ tình yêu thời gian chia sẻ của bố mẹ. Một số trẻ lại có khuynh hướng thể hiện tình cảm bằng hành động nên trẻ sẽ cảm thấy khó khăn khi sử dụng ngôn ngữ lời khen tặng. Chính vì thế, việc giúp trẻ tự tin trong giao tiếp và hòa đồng hơn với mọi người là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của các bậc phụ huynh.
Khi học cách sử dụng ngôn ngữ tình yêu của con, các bậc cha mẹ đã dạy cho trẻ cách sống cống hiến và cho đi. Hãy tưởng tượng, nếu tất cả con cái chúng ta đều hiểu và trân trọng ý nghĩa của ngôn ngữ tình yêu sự tận tụy thì chắc hẳn các tổ chức xã hội sẽ có rất nhiều tình nguyện viên muốn cống hiến cho cộng đồng.
Nhưng bạn phải cần thời gian
https://thuviensach.vn
Hẳn bạn đã biết tầm quan trọng của việc hiểu đưực năm ngôn ngữ tình yêu của con trẻ cũng như học cách sử dụng các ngôn ngữ đó. Nhưng câu hỏi đưực đặt ra ở đây là: “Làm thế nào đê biết được ngôn ngữ tình yêu của trẻ?”.
Dĩ nhiên, việc làm này đòi hỏi bạn phải đầu tư thòi gian và tâm sức. Vói những trẻ nhỏ, bạn cần thể hiện tình yêu bằng cả năm ngôn ngữ để giúp trẻ phát triển toàn diện. Có thể lúc này, bạn sẽ nhận ra những dấu hiệu thể hiện ngôn ngữ tình yêu của con bạn. Chẳng hạn, một số em bé đặc biệt yêu mến giọng nói của mẹ nhưng cũng có nhiều em lại tỏ ra khá hờ hững vói điều đó; có em bé cảm thấy rất an toàn khi ở bên người lớn trong khi có em khác lại không chú ý đến điều này cho lắm.
Khi con bạn lớn khôn hon, bạn sẽ thấy cách thể hiện tình yêu của trẻ dần thay đổi. Khi ấy, một trong năm ngôn ngữ tình yêu sẽ đưực thể hiện rõ nét và đóng vai trò quan trọng hon so vói các ngôn ngữ còn lại. Nếu bạn sử dụng ngôn ngữ tình yêu không đúng cách, trẻ sẽ bị tổn thưong. Vì thế, bạn cần lưu ý điều này khi thể hiện tình yêu với trẻ đồng thòi giảm thiểu việc làm tổn thưong trẻ khi bạn giận dữ.
Phát hiện ngôn ngữ tình yêu của con trẻ là cả một quá trình. Chính vì vậy, bạn cần tỏ ra kiên nhẫn vói con, đặc biệt khi con cồn bé. Ở giai đoạn này, trẻ chỉ mói bắt đầu học cách tiếp nhận và thể hiện tình yêu. Điều đó có nghĩa là trẻ sẽ nhận thức về tình yêu thông qua hành động, lời nói và cử chỉ của cha mẹ. Bạn nên lưu ý rằng việc trẻ phản hồi đặc biệt đối vói một ngôn ngữ tình yêu nào đó cũng không có nghĩa đó là ngôn ngữ tình yêu CO' bản của trẻ. Có thể vài tháng sau, trẻ sẽ quan tâm đến một ngôn ngữ tình yêu khác.
Hãy xem Camỉ đã lớn lên như thế nào
Cả gia đình Campbell đều thích theo dõi bé Cami giao tiếp vói những người già viện dưỡng lão noi bà cố của em đang sống. Thậm chí, ngay từ khi mói lên hai hay ba tuổi, Cami đã rất thích vẽ tranh tặng cho từng cụ già trong viện. Cami luôn tặng thiệp và quà cho bà cố vào những dịp Giáng sinh hay sinh nhật của bà, dù bà cố của bé bị mất trí nhớ và không nhớ được bé là ai. Chúng ta có thể dễ dàng đoán được ngôn ngữ tình yêu cơ bản của Cami là sự tận tụy. Tuy nhiên, có thể chúng ta dự đoán nhầm vì lúc này, Cami còn quá bé để chúng ta có thể đánh giá chính xác ngôn ngữ tình yêu của bé. Mọi người trong gia đình quan sát và nhận thấy rằng Cami rất cần tình yêu thương và sự quan tâm của bố mẹ, đặc biệt là qua cử chỉ âu yếm, lòi khen ngợi và thòi gian chia sẻ.
Các giai đoạn phát triển
Gia đình Campbell quan sát cách bé Cami thể hiện và tiếp nhận tình yếu trong từng giai đoạn phát triển của em. Họ hiểu rằng Cami sẽ trải qua nhiều thay đổi trong cách biểu hiện tình yêu, đặc biệt là trong giai đoạn niên thiếu.
Không phải lúc nào ngôn ngữ tình yêu của trẻ cũng cố định. Trong quá trình tìm kiếm ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con, bạn nên nhớ rằng trẻ sẽ trải qua nhiều giai đoạn phát triển tình cảm khác nhau, cũng giống như những dam mê về giải trí và học tập của em. Nhiều trẻ có khuynh hướng dùng một ngôn ngữ để tiếp nhận tình yêu và một ngôn ngữ
https://thuviensach.vn
khác để san sẻ tình yêu đó. Hẳn bạn không muốn cản trở quá trình phát triển của con em mình, phải không?
Dù trong chưong này, chúng tôi nhấn mạnh đến một ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ nhưng bạn cũng đừng vì thế mà xao nhãng bốn ngôn ngữ tình yêu còn lại. Con bạn cần học cách san sẻ và tiếp nhận tình yêu bằng tất cả năm loại ngôn ngữ. Điều này rất quan trọng vì khi lớn lên, trẻ sẽ tiếp xúc vói nhiều người có ngôn ngữ tình yếu cơ bản khác với ngôn ngữ tình yêu của em. Càng có khả năng thể hiện tình yêu bằng tất cả các ngôn ngữ, trẻ càng có
cơ hội thể hiện được sự quan tâm và lòng biết ơn đối với người thân, bạn bè, đồng nghiệp của mình.
Giá trị tối cao của việc phát hiện ra ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ chính là việc bạn tìm ra phương pháp truyền tải tình yêu đến con cái mình hiệu quả nhất và luôn làm đầy “khoang tình cảm” của con.
Phắt hiện ngôn ngữ tình ỵêu cơ bản của. trẻ
Khi tìm kiếm ngôn ngữ tình yếu cơ bản của con, bạn không nên trao đổi về mục tiêu này với trẻ, đặc biệt là khi trẻ ở vào lứa tuổi vị thành niên. Trong thòi kỳ này, nếu biết được mục tiêu của bạn, có thể trẻ sẽ lợi dụng điều đó để bắt bạn đáp ứng những mong muốn tạm thời của mình. Và thường thì mong muốn tạm thời đó chẳng liên quan gì đến nhu cầu tình cảm thực sự của trẻ cả. Chẳng hạn, nếu con bạn đang mong muốn có được một đôi giày thể thao đắt tiền và biết được ý định của bạn, có thể trẻ sẽ đòi bạn mua bằng được đôi giày đó. Trẻ sẽ bảo vói bạn rằng ngôn ngữ tình yêu cơ bản của mình là quà tặng và nếu bạn yêu em, bạn phải mua cho em đôi giày đắt tiền đó.
Vói mong muốn biết được ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con, rất có thể bạn sẽ mua đôi giày đó cho con trước khi nhận ra mình đã bị gạt. Vì vậy, bạn hãy nhớ rằng làm cha mẹ tốt không có nghĩa là phải đáp ứng mọi yêu cầu của con.
Bạn có thể tham khảo một số cách thức dưới đây để nhận biết được ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con em mình:
1. Quan sát cách trẻ thể hiện tình yêu đối vói. bạn
Hãy quan sát cách trẻ thể hiện tình yêu bởi có thể khi ấy, trẻ đang sử dụng ngôn ngữ tình yêu cơ bản của em. Điều này đặc biệt đúng đối vói trẻ nhỏ tuổi bởi ở lứa tuổi này, trẻ thường thể hiện tình yêu của mình thông qua cách trẻ muốn nhận lại nhất, v ì vậy, nếu đứa con lên năm tuổi của bạn nói với bạn những ngôn từ động viên yêu thương như “Mẹ oi, mẹ nấu ăn thật ngon”, “Cảm on bố đã giúp con làm bài tập về nhà”, “Con yêu mẹ lắm, mẹ o i” hoặc “B ố oi, con chúc bố một ngày thật tuyệt nhé”, thì ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ chính là lòi khen ngợi. Tuy nhiên, phương pháp này lại không hiệu quả đối với những trẻ mười lăm tuổi. Ở lứa tuổi này, trẻ đã biết rút kinh nghiệm từ những lần vòi vĩnh cha mẹ bằng cách sử dụng lòi yêu thương. Chính vì vậy, phương pháp này tốt nhất nên được áp dụng vói trẻ từ năm đến mười tuổi.
https://thuviensach.vn
2. Quan sát cách trẻ thể hiện tình yêu
Nếu con bạn muốn tặng quà cho những người thân xung quanh bé thì có thể ngôn ngữ tình yêu CO' bản của trẻ chính là quà tặng. Tuy nhiên, bạn không được gọi ý con tặng quà cho mọi người. Nếu không, trẻ sẽ chỉ làm theo sự chỉ đạo của bạn và khi đó, quà tặng không còn là cách thể hiện tình yêu thực sự của trẻ nữa.
Khi ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ là quà tặng, trẻ sẽ tỏ ra vô cùng thích thú khi nhận được quà và mong muốn mọi người cũng có được niềm vui như mình. Trẻ sẽ có xu hướng cho rằng mọi người đều cảm thấy vui như em khi nhận được quà.
3. Lắng nghe yêu c'âu thưòrig xuyên nhất của trẻ
Hãy dành thòi gian choi đùa cùng con hoặc ở bên con khi bạn thường nhận được đề nghị bạn choi chung của con. Lúc này, con bạn đang yêu cầu bạn dành cho chúng thòi gian chia sẻ và sự chú ý trọn vẹn. Dĩ nhiên, mọi em bé đều cần sự chú ý của cha mẹ nhưng với những trẻ có ngôn ngữ yêu thương thòi gian chia sẻ thì nhu cầu này sẽ vượt trội hơn.
Nếu con bạn thường xuyên hỏi bạn về bức tranh bé mói vẽ, có thể ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ chính là lời khen ngợi. Những câu như: “Mẹ oi, mẹ thấy bức tranh con vẽ đẹp không?” hoặc “Con cố làm bài tập về nhà tốt không mẹ?”, “Con mặc chiếc ảo đầm này có xinh không hả mẹ?”... đều là những cách thể hiện nhu cầu được nghe những lời khen ngợi, động viên của trẻ. Tất nhiên, mọi trẻ em đều cần những ngôn từ động viên như vậy. Nhưng nếu yêu cầu của con bạn thường tập trung vào cách thức này thì rất có thể đó là biểu hiện quan trọng về ngôn ngữ tình yêu cơ bản của bé: lời khen ngợi.
4. Lắng nghe xem trẻ thirìmg than phiền vê điêu gì nhất
Phương pháp này cũng tương tự như phương pháp thứ ba. Tuy nhiên, ở đây, thay vì đề nghị trực tiếp, con bạn lại than phiền về việc trẻ đã không nhận được điều gì đó từ bạn. Nếu con bạn than phiền: “Bốchưa bao giờ dành thòi gian cho con”, “Mẹ chỉ chăm sóc cho em mà không chú ý gì tới con”, “Cha con mình chưa bao giờ đi choi công viên vói nhau”... thì có thể trẻ đang tiết lộ nhiều hơn là sự bực bội của em đối vói đứa em vừa chào đời. Có thể trẻ muốn nói với bạn rằng từ khi có em, trẻ không còn nhận được tình yêu thương của bạn như trước. Trong lời than phiền của trẻ, rõ ràng trẻ muốn bạn dành nhiều thời gian chia sẻ với em hơn.
Tuy nhiên, nếu thỉnh thoảng trẻ mói than phiền về việc thiếu thời gian chia sẻ vói cha mẹ thì đó không phải là dấu hiệu cho thấy ngôn ngữ tình yêu cơ bản của em. Chẳng hạn, khi trẻ hỏi bạn: “B ố o i, bô'làm việc nhiều quá à !” thì rất có thể trẻ đang lặp lại câu nói của mẹ. Hay khi trẻ bảo: “Con ư&c gì gia đình mình đi nghỉ hè giống như gia đình của Ben” thì có thể chỉ là trẻ đang mong muốn được giống như Ben.
Hầu như mọi trẻ em đều có lúc than phiền về những điều khiến em không hài lòng. Tuy nhiên,đa số những lòi than phiền này lại liên quan đến khao khát tức thì của trẻ. v ì vậy, đây không hẳn là dấu hiệu giúp bạn nhận biết ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ. Nhưng nếu
https://thuviensach.vn
những lòi than phiền này xảy ra thường xuyên thì rất có thể chúng chính là dấu hiệu thể hiện ngôn ngữ tình yêu cơ bản của em. Vì vậy, mức độ thường xuyên của những lòi than phiền chính là chìa khóa giúp bạn phát hiện ra ngôn ngữ tình yêu của con em mình.
5. Cho con đ ư ự c chọn lự a g iữ a h a i n g ô n n g ữ tìn h y ê u
Hãy tạo điều kiện để con bạn được chọn lựa giữa hai ngôn ngữ tình yêu.Chẳng hạn, một người cha có thể nói vói con trai lên mười tuổi của mình rằng: “Erỉc à, bố được nghỉ vào buổi chiều ngày thứ năm. Chúng ta có thê cùng đi câu cá hoặc bố sẽ dẫn con đi mua một đôi giày thê thao mói. Vậy con thích cái nào hoiĩ?”. Trong trường họp này, cậu bé Eric được quyền lựa chọn giữa thòi gian chia sẻ và quà tặng. Hoặc một người mẹ có thể nói vói con gái của mình: “Tối nay mẹ rảnh. Vậy con thích chúng ta cùng đi bộ vói nhau hay mẹ sẽ & nhà may cho con chiếc áo đầm m&i?”. Như vậy, con gái chị sẽ có quyền đưực chọn lựa giữa thòi gian chia sẻ và sự tận tụy.
Hãy ghi lại quyết định của con bạn trong những lần chọn lựa này. Nếu phần lớn chọn lựa của con bạn xoay quanh một trong năm ngôn ngữ tình yêu thì có thể bạn đã tìm ra được cách thức khiến con bạn cảm thấy được yêu thương nhiều nhất. Tuy nhiên, cũng có khi con bạn không thích điều gì trong hai chọn lựa đó và đề nghị một điều khác. Hãy ghi lại yêu cầu này của trẻ vì có thể đây chính là gọi ý quan trọng giúp bạn phát hiện ra ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con.
Nếu trẻ băn khoăn về hành động của bạn, bạn có thể giải thích vói con rằng: “Mẹ muốn gia đình ta có được những khoảng thời gian bên nhau thật hạnh phúc. Chính vì thế, mẹ muốn biết suy nghĩ và cảm giác của con đê có thê thực hiện điều đó tốt hem. Suy nghĩ của con rất có ý nghĩa đối v&i mẹ. Vậy con nghĩ thế nào về điều này?”. Tuy nhiên, bạn có thể tùy vào hoàn cảnh của mình mà giải thích đon giản hoặc chi tiết vói con. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải nói vói con những lòi chân thật.
Dùng nhiều lựa chọn để phất hiện ngôn ngữ tình yêu của trẻ Các lự a ch ọn cho trẻ n ă m tuổi
Những lựa chọn này phụ thuộc vào lứa tuổi và sở thích của con bạn. Dưới đây là một số ví dụ mà bạn có thể tham khảo. Đối với trẻ học lóp một, bạn có thể nói vói con:
“Con muốn mẹ nướng cho con món bánh táo (sự tận tụy) hay chúng ta cùng đi dạo trong công viên (thòi gian chia sẻ)?”
“Con thích bố con ta cùng chơi trò vật lộn (cử chỉ âu yếm) hay bố đọc truyện cho con nghe nè (thòi gian chia sẻ)?”
“Bố có việc phải ra thành phố trong vài ngày, con muốn bố mua cho con một món quà (quà tặng) hay sẽ viết cho con một lá thư vì con là một cậu bé tuyệt vòi (lời khen ngợi)?”
https://thuviensach.vn
“Con có muốn cùng choi trò choi này vói bố không? Trò choi của chúng ta sẽ bắt đầu “Bốyêu con vì...” (l&i khen ngợi) hay con muốn bố sửa cho con món đồ choi bị hỏng (sự tận tụy)?”
Trò choi “Bốyêu con lù....” là trò choi mà cha mẹ và con cái có thể thay phiên nhau hoàn thành câu nói đó. Chẳng hạn, bạn có thể nói vói con: “Bốyêu con vì con cố một nụ cười đẹp tuyệt vò i”. Con bạn có thê nói: “Con yêu bô'vì bố thường đọc truyện cho con nghe”. Bạn lại nói tiếp “Bốyêu con vì con rất yêu thưcmg em gái con”...
Đây là một trò choi thú vị mà các bậc cha mẹ dùng lòi khen ngợi để thể hiện tình yêu thương vói con và dạy con sử dụng nó vói mình. Trò choi cũng có thể bắt đầu bằng mẫu tự ABC sau cụm từ “vì...”, chẳng hạn như: “B ố yêu con vì con ăn nói rất lễ phép vối ngưòi l&n” được tiếp tục vói: “Con yêu bố vì bố luôn b ên h vực người yếu đuối”...
L ự a chọn d à n h cho trẻ m ư ờ i tuổi
Nếu con bạn gần mười tuổi, bạn có thê hỏi trẻ những câu hỏi như:
“Sinh nhật sắp tói của con, con muốn đưực bố mẹ tặng một chiếc xe đạp mói (quà tặng) hay du lịch cùng cha mẹ (thòi gian chia sẻ)?”
“Con muốn cha sửa máy vi tính cho con tối nay (sự tận tụy) hay chúng ta cùng choi bóng rổ (thòi gian chia sẻ và cử chỉ âu yếm)?”
“Khi chúng ta đến thăm bà vào cuối tuần này, con muốn bố kể vói bà về thành tích học tập xuất sắc của con trong học kỳ này (lòi khen ngợi) hay con muốn bố mua cho con một món quà (quà tặng)?”
“Con muốn bố mẹ đến xem con biểu diễn môn thể dục (thòi gian chia sẻ) hay mua cho con bộ đồ thể thao mói (quà tặng)?”
L ự a chọn d à n h cho trẻ m ư ờ i lăm tuổi
Đối vói trẻ mười lăm tuổi, bạn có thể đưa ra cho con một số lựa chọn sau:
“Con có thích mẹ mua cho con một cái áo khoác mói vào cuối tuần này (quà tặng) hay hai mẹ con ta sẽ ở nhà vói nhau trong thòi gian bố đi công tác (th&i gian chia sẻ)?”
“Tối nay chỉ có hai mẹ con ta ở nhà, vậy con muốn hai mẹ con ta ăn ngoài (thòi gian chia sẻ) hay mẹ sẽ làm cho con món pizza con thích nhất (sự tận tụy)?
“Khi con nản chí và bố muốn vực dậy tinh thần của con, con thích hành động nào của bố hơn - một là bố sẽ ngồi xuống bên con, nói với con rằng bố yêu con và kể cho con nghe những ưu điểm vượt trội của con (lòi khen ngại), hay con chỉ cần bố ôm con thật chặt và nói vói con rằng: “Bốluôn ở bên con, con trai à ” (cử chỉ âu yếm)?”.
https://thuviensach.vn
Việc đưa ra nhiều lựa chọn chỉ hữu ích khi bạn thường xuyên thể hiện tình yêu của mình vói con. Có thể bạn sẽ cần từ 20 đến 30 câu hỏi như thế này mói xác định được ngôn ngữ yêu thương cơ bản của con. Những chọn lựa rải rác sẽ thể hiện nhu cầu tình cảm của trẻ trong một giai đoạn nào đó mà thôi.
Nếu có thể, bạn hãy nghĩ ra khoảng 30 lựa chọn trong mỗi ngôn ngữ tình yêu. Sau đó, bạn hãy tổng họp chúng lại thành một bản danh sách và đề nghị con lựa chọn. Trẻ thường thích họp tác với cha mẹ trong những việc như thế này nên nhờ đó, bạn có thể hiểu rõ hơn về ngôn ngữ tình yêu của con.
Thử nghiệm 15 tuân
Nếu cách làm trên vẫn không giúp bạn tìm ra được ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con thì phương pháp dưới đây có thể sẽ hữu ích với bạn. Tuy nhiên, để kế hoạch này thành công, bạn cần phải thực hiện nó liên tục trong vòng 15 tuần.
Đầu tiên, bạn hãy chọn một trong năm ngôn ngữ tình yêu và tập trung sử dụng nó trong vòng hai tuần lễ. Chẳng hạn, nếu bạn chọn thời gian chia sẻ thì hãy thể hiện tình yêu của mình vói con bằng cách dành cho con ít nhất là ba mươi phút trọn vẹn mỗi ngày. Ví dụ,
ngày đầu tiên, bạn có thể đưa con đi ăn sáng. Ngày hôm sau, bạn chơi đùa hoặc đọc sách cho con nghe. Trong thời gian dành cho con sự chú ý tuyệt đối đó, hãy quan sát phản ứng của trẻ. Nếu sau hai tuần, con bạn xin phép được tự do làm điều cháu muốn thì bạn cần thê hiện tình cảm yêu thương của mình bằng ngôn ngữ khác. Ngược lại, nếu con bạn có những thay đổi đáng khích lệ, nghĩa là trẻ rất thích được ở cùng bạn thì đây chính là điều bạn đang tìm kiếm.
Sau hai tuần lễ đó, bạn hãy tạm dừng trong tuần kế tiếp. Tất nhiên, điều đó không có nghĩa là bạn ngừng hoàn toàn việc thể hiện tình cảm yêu thương của mình vói con mà là bạn chỉ dành cho con một phần ba thòi gian trước đây. Sau đó, bạn chọn một ngôn ngữ tình yêu khác và tập trung sử dụng ngôn ngữ này trong suốt hai tuần lễ tiếp theo. Chẳng hạn, nếu bạn chọn cử chỉ âu yếm là ngôn ngữ tình yêu của con, bạn nên có những tiếp xúc yêu thương vói con ít nhất bốn lần mỗi ngày. Chẳng hạn, trước khi con đi học, bạn hãy ôm hôn con thật âu yếm. Khi con đi học về, hãy chào đón con bằng một cái ôm thật chặt. Khi con ngồi ăn cơm tối, hãy xoa nhẹ lên lưng con trong khoảng một phút. Và khi con xem ti-vi, bạn hãy vỗ nhẹ âu yếm lên lưng con. Hãy lặp lại quá trình này mỗi ngày với những cách thể hiện âu yếm khác nhau.
Sau đó, bạn hãy quan sát phản hồi của con. Nếu sau hai tuần lễ, trẻ thu người lại và nói với bạn rằng: “Cha/Mẹ đừng đụng đến con nữa” thì chắc chắn đây không phải là ngôn ngữ tình yêu cơ bản của em. Nhưng nếu trẻ tiếp tục tỏ ra hào hứng khi đón nhận cử chỉ âu yếm của bạn thì có nghĩa bạn đã đi đúng hướng rồi.
Tuần lễ tiếp theo bạn hãy giảm cường độ quan tâm và theo dõi phản ứng của con. Sau đó, hãy chọn một ngôn ngữ tình yêu khác và tiếp tục thực hiện theo cách trên.
Bạn hãy tiếp tục quan sát thái độ của con khi chuyển qua ngôn ngữ tình yêu kế tiếp. Có thể con bạn lại mong chờ cách thể hiện tình yêu mà bạn đã sử dụng trước đây. Điều đó có
https://thuviensach.vn
nghĩa là con bạn đang cho bạn một gọi ý về ngôn ngữ tình yêu cơ bản của trẻ. Hoặc nếu con bạn than phiền về việc bạn không còn quan tâm đến trẻ theo cách thức mà bạn đã làm hai tuần trước đó, thì nghĩa là trẻ cũng đã cho bạn một gọi ý quan trọng. Nếu con bạn thắc mắc về hành động của bạn, bạn có thể trả lời con rằng: “Cha/Mẹ muốn quan tâm đến con theo mọi cách đê con biết được rằng cha/ mẹ rất yêu thưcmg con”. Bạn đừng nói gì vói con về những khái niệm của ngôn ngữ tình yếu. Và khi bạn thực hiện những thử nghiệm này, hãy nhớ rằng con bạn vẫn cần tình yêu của bạn bằng cả năm ngôn ngữ tình yêu - lời khen ngợi, thòi gian chia sẻ, sự tận tụy, quà tặng và cử chỉ âu yếm.
Nêu con bạn bir&c vào tuổi vị thành niên
Việc nuôi dạy trẻ ở độ tuổi vị thành niên là một công việc khác thường và đòi hỏi bạn phải hết sức kiên nhẫn. Trong giai đoạn này, những thay đổi về tâm sinh lý sẽ kéo theo sự thay đổi trong cách cho và nhận tình yêu của trẻ.
Đa số trẻ vị thành niên đều trải qua giai đoạn phát triển được mô tả là “thòi kỳ cộc cần”. Lúc này, bạn sẽ thường nghe được những đoạn trao đổi như sau:
Mẹ: “Chào con yêu. Con có khỏe không?”.
Tim: “Củng bình thưcrng”.
Mẹ: “Sáng nay ở trường có việc gì đố vui lắm phải không con?”.
Tim: “Chẳng có gì”.
Trong giai đoạn khó khăn này, nhiều trẻ không chịu nhận ngôn ngữ tình yêu nào ngoại trừ cử chỉ âu yếm. Đôi lúc, trẻ vị thành niên có những biểu hiện gây khó khăn cho bạn trong việc làm đầy “khoang tình cảm” của em. Đó là lúc trẻ muốn kiểm tra liệu bạn có thực sự yêu thương em hay không. Trẻ sẽ có những hành động khiến bạn khó chịu, hoặc làm mọi thứ
rối lên, hoặc tỏ ra lầm lì vói thái độ khiêu khích. Những hành vi đó ngụ ý rằng: “Cha/Mẹ có thực sự yêu thưcmg con không?”.
Đây thực sự là một thử thách đối với các bậc phụ huynh. Nếu bạn giữ được điềm tĩnh và tỏ ra dễ chịu (cứng rắn nhưng dễ chịu), bạn sẽ vượt qua được thử thách này. Khi ấy, đứa con đang độ tuổi vị thành niên của bạn sẽ vượt qua được giai đoạn phát triển khó khăn này và sớm trưởng thành.
Năm lên mười ba tuổi, Dan bắt đầu “thử thách” bố mẹ mình. Lúc đầu, Jim - bố của Dan - cảm thấy bực bội vói những hành động của con trai. Nhưng sau đó, Jim nhận ra rằng mình đã để cho “khoang tình cảm” của con trai cạn kiệt, v ì biết rằng ngôn ngữ tình yêu cơ bản của Dan là thòi gian chia sẻ nên Jim quyết định dành ra cả ngày cuối tuần để làm đầy lại “khoang tình cảm” của con. Đó thật sự là một thách thức lớn đối với anh bởi nhu cầu tình cảm của con trai anh rất lớn. Sau khi trải qua ngày nghỉ cuối tuần bên nhau, Jim đã đạt được mục tiêu mình đề ra. Và từ đó về sau, anh không bao giờ để cho “khoang tình cảm” của Dan cạn kiệt nữa.
https://thuviensach.vn
Buổi tối hôm đó, Jim có một cuộc họp rất quan trọng, và Dan cũng biết điều đó. Khi Jim sắp ra khỏi nhà, Dan đã gọi:
- BỐ oi! BỐ dành cho con một phút được không?
Và với giọng nghiêm túc, Dan hỏi:
- BỐ oi! BỐ có thực sự yêu con không?
Rất nhiều bậc phụ huynh không biết cách xử lý tình huống này bởi nó quá bất ngờ. May thay, Jim hiểu đưực mong muốn của Dan lúc này nên anh nói:
- Bây giờ bố phải đi họp ngay, nhưng bố có thể trò chuyện vói con ngay sau khi bố về nhà, khoảng 9 giờ 30 phút nhé.
Nếu lúc đó Jim mất kiên nhẫn vói Dan và nói vói con rằng: “Bốvừ a dành cho con cả ngày hôm nay rồi đấy thôi! Con còn đòi hỏi gì nữa?” thì có lẽ anh đã chọc thủng “khoang tình cảm” của con trai mà anh vừa mói dành 24 giờ để làm đầy.
Tr& thành chuyên gỉa đa ngôn ngữ
Dù ngôn ngữ tình yêu của con bạn là gì chăng nữa thì hãy nhớ rằng việc sử dụng được cả năm ngôn ngữ là điều rất quan trọng. Nhiều bậc phụ huynh chỉ chú trọng việc sử dụng một ngôn ngữ tình yêu mà quên đi các ngôn ngữ còn lại. Điều này thường xảy ra vói ngôn ngữ tình yêu quà tặng. Có lẽ do việc sử dụng ngôn ngữ này ít tốn thòi gian và tâm sức nên nhiều người đã roi vào cái bẫy của việc tặng quà. Khi tặng cho con quá nhiều quà, chúng ta chẳng những không thể làm đầy “khoang tình cảm” của con trẻ mà còn có thể hình thành trẻ tính thực dụng.
Không chỉ hữu ích trong quá trình nuôi dạy con cái, việc học cách sử dụng năm ngôn ngữ tình yêu còn giúp các bậc phụ huynh biết cách thể hiện sự quan tâm của mình đến tất cả mọi người.
Hãy ghi nhớ rằng việc học cách sử dụng ngôn ngữ tình yêu là một quá trình dài đòi hỏi bạn phải đầu tư cả thời gian lẫn tâm sức của mình. Quá trình trưởng thành của con cái là một quá trình chậm rãi, phức tạp vói vô vàn khó khăn. Hãy dạy cho trẻ cách cho đi và đón nhận tình yêu bằng cả năm loại ngôn ngữ. Khi bạn đặt niềm tin vào tình yêu và trở thành tấm gưong cho con cái noi theo, bạn sẽ định hướng cho trẻ phát triển lành mạnh và biết quan tâm đến mọi người xung quanh bằng nhiều cách khác nhau. Làm đưực điều đó, con cái bạn sẽ trở thành những người xuất sắc!
https://thuviensach.vn
Chương 8
KỶ L U Ậ T V À CÁC N G Ô N N G Ữ T ÌN H YÊU
T h e o bạn, từ nào trong các từ sau đây mang nghĩa tiêu cực: tình yêu, sự nồng thắm, tiếng cưòi, kỷ luật? Câu trả lòi là không từ nào cả. Trái vói suy nghĩ của nhiều người, “kỷ luật” không phải là một từ tiêu cực. Trong tiếng Anh, từ “kỷ luật” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp, có nghĩa là “huấn luyện”. “Kỷ luật” là. một trong những nhiệm vụ lâu dài và cần thiết mà các bậc phụ huynh cần thực hiện khi nuôi dạy con trẻ từ thuở ấu thơ đến lúc trưởng thành. Mục tiêu của việc kỷ luật là giúp trẻ đạt đến sự trưởng thành cần thiết để sống có trách nhiệm đối vói bản thân và xã hội. Như vậy, từ “kỷ luật” mang ý nghĩa tích cực chứ không phải tiêu cực.
Việc nuôi dạy trẻ để trẻ phát triển về tinh thần, tính cách và trở thành một người biết tự chủ đòi hỏi bạn phải dùng mọi phương cách giao tiếp với trẻ. Bạn sẽ phải hướng dẫn cho trẻ thông qua việc làm gương, dạy bảo, uốn nắn hành vi sai trái của trẻ, giúp trẻ rút ra bài học kinh nghiệm và nhiều điều khác nữa. Kỷ luật là một trong những cách thức giúp bạn hoàn thành mục tiêu này. Kỷ luật có vai trò nhất định của nó nhưng trong nhiều gia đình, việc áp dụng hình phạt đối vói trẻ thường bị lạm dụng quá mức. Trên thực tế, nhiều bậc phụ huynh cho rằng “kỷ luật’ và “hình phạt” đồng nghĩa vói nhau. Thậm chí một số người còn cho rằng kỷ luật chính là hình phạt. Đúng ra, hình phạt là một dạng của kỷ luật và đó là hình thức kỷ luật tiêu cực nhất.
Một số phụ huynh, đặc biệt là những người không nhận được tình yêu thương của bố mẹ ngày bé, có khuynh hướng xem nhẹ việc nuôi dạy con. Họ thích áp dụng hình phạt với con thay vì sử dụng một hình thức kỷ luật nào đó có ý nghĩa tích cực hơn. Các bậc phụ huynh cần giữ cho “khoang tình cảm” của trẻ đầy ắp trước khi áp dụng hình thức kỷ luật. Nếu không, việc bạn áp dụng hình thức kỷ luật với con cũng giống như việc bạn chạy một chiếc máy không bôi dầu vậy. Nó có thể hoạt động trong một khoảng thời gian nhất định rồi chết máy một cách thảm hại.
Vì có sự nhầm lẫn về từ “kỷ luật” như thế nên trong chương này, chúng ta sẽ chỉ tập trung bàn về ý nghĩa của từ này. Trong chương tiếp theo, chúng ta sẽ đề cập đến những khía cạnh của hình thức kỷ luật. Hy vọng hai chương sách này sẽ giúp bạn tìm ra được hình thức kỷ luật phù họp nhất đối vói con em mình dựa trên ngôn ngữ tình yêu của trẻ.
https://thuviensach.vn
Dạy con hành động chín chắn
Thông thường, “kỷ luật” đưực hiểu là việc các bậc phụ huynh thiết lập quyền hành, xây dựng các chuẩn mực về cách hành xử và giúp trẻ sống theo những chuẩn mực đó. Tất nhiên, những tiêu chuẩn này thay đổi theo từng nền văn hóa và từng giai đoạn lịch sử. Ngày nay, một số người cho rằng việc nuôi dạy con trẻ không cần đến các hình thức kỷ luật nữa. Thế nhưng, phưong thức giáo dục “loi lỏng” cho phép trẻ làm bất kỳ điều gì chúng muốn đã không giúp trẻ có đưực hạnh phúc cũng như sống có trách nhiệm vói gia đình và xã hội.
Trong lịch sử, tất cả các xã hội đều đề cao đạo đức của con người. Mỗi xã hội có những chuẩn mực đạo đức và hệ thống luật pháp riêng. Một cách hành xử có thể được chấp nhận xã hội này nhưng không đưực chấp nhận xã hội khác. Tuy nhiên, khi một người nào đó hành xử trái đạo đức,người đó không những khiến bản thân họ bị tổn thưong mà còn gây thiệt hại cho cả xã hội.
Các bậc phụ huynh phải là người thực hiện các hình thức kỷ luật đối vói con trẻ bởi họ chính là người dạy bảo cho trẻ những chuẩn mực xã hội. Ở lứa tuổi này, trẻ không thể quyết định được cách sống của mình. Chính vì thế, nếu không có sự dạy bảo dìu dắt của cha mẹ, trẻ sẽ gặp nhiều khó khăn trong quá trình khôn lớn, trưởng thành.
Khi con còn bé, các bậc phụ huynh phải đề ra những quy định để kiểm soát hành động của con. Điều này có nghĩa là họ không cho phép con làm mọi thứ chúng muốn nhằm bảo vệ con trước những hiểm nguy của cuộc sống. Đây là giai đoạn các bậc phụ huynh phải quản lý con nghiêm ngặt, tuyệt đối.
Sau giai đoạn này, các bậc phụ huynh phải dành một thòi gian dài để dạy con tính kỷ luật. Trưởng thành là quá trình mà mọi trẻ em đều phải trải qua. Mỗi giai đoạn, các bậc phụ huynh đều có những nhiệm vụ tưcmg ứng cần phải thực hiện. Đó là một quá trình khó khăn, đồi hỏi các bậc cha mẹ phải tỏ ra khéo léo, kiên nhẫn và thật sự yêu thưong con.
Tình yêu và kỷ luật
Mục đích của tình yêu là mang đến cho người khác điều tốt đẹp nhất, và kỷ luật cũng vậy. Chính vì thế, kỷ luật là một hành động thể hiện tình yêu thưong. Khi cảm nhận được tình yêu thưong của cha mẹ, trẻ sẽ dễ chấp nhận các hình thức kỷ luật của họ hon. Trẻ sẽ tiếp nhận sự dạy dỗ của cha mẹ mà không có thái độ thù nghịch ngấm ngầm. Điều này có nghĩa là các bậc phụ huynh phải giữ cho “khoang tình cảm” của con luôn đầy trư&c khi áp
dụng kỷ luật đối vói con.
Nếu không hiểu đưực ý nghĩa hành động giáo huấn của cha mẹ, trẻ sẽ xem đó là gánh nặng đầy phiền toái và dần căm ghét nó. Thậm chí, trong một số trường họp, trẻ sẽ hành động theo yêu cầu của cha mẹ nhưng kết quả thì nhận thức của trẻ lại hoàn toàn ngược lại vói điều cha mẹ mong đựi. Đây là điều rất phổ biến ngày nay.
Cha của Jason - một cậu bé mười tuổi - là một thưcmg nhân, v ì tính chất công việc nên cha Jason thường xuyên vắng nhà. vào những ngày cuối tuần, ông cắt cỏ và làm những công việc lặt vặt khác trong gia đình. Trong khi đó, vào những ngày này, Jason lại ra ngoài
https://thuviensach.vn
choi đá bóng vói các bạn. Vì ngôn ngữ tình yêu chính của Jason là thòi gian chia sẻ nên cậu bé không cảm nhận được tình yêu của cha. Ông thường mệt lả khi về đến nhà nên hiếm khi dành thòi gian cho Jason và thường nổi cáu trước những trò nghịch ngợm của con. Hình phạt của ông dành cho Jason luôn đi kèm vói những từ ngữ nặng nề và giận dữ. Ông cho rằng hình thức kỷ luật này sẽ giúp Jason trở thành một chàng trai sống có trách nhiệm.
Tuy nhiên, trên thực tế, Jason vô cùng căm ghét hình thức kỷ luật đó và hoàn toàn không muốn tuân lời cha. v ì rất sự cha nên cậu bé luôn tìm cách lẩn tránh ông.
Bất kỳ ai cũng có thể nhận ra vấn đề trong mối quan hệ giữa cha con Jason. Rõ ràng, Jason thiếu hụt tình yêu của cha nên em cũng không mấy kính trọng cha. Chỉ khi cảm thấy an toàn trong tình yêu của cha, Jason mói có thể chấp nhận những lòi dạy dỗ có phần nặng nề của ông. Do “khoang tình cảm” của Jason trống rỗng nên hình thức kỷ luật của cha chỉ tạo ra sự bất mãn và chống đối ở cậu bé hon là dạy cho cậu ý thức trách nhiệm. Dần dần, cậu bé thấy mình là gánh nặng của cha và ý nghĩ này đã tác động xấu đến lòng tự trọng của cậu.
Bạn sẽ dạy dỗ con cái mình hiệu quả hon nếu bạn có thể sử dụng cả năm ngôn ngữ tình yêu.Tình yêu vô điều kiện của bạn sẽ giữ cho “khoang tình cảm” của trẻ luôn tràn đầy. Chỉ khi làm được điều đó, bạn mói có thể đạt được kết quả tốt đẹp nhất khi áp dụng hình thức kỷ luật vói con. Các bậc phụ huynh hãy nhớ rằng việc gì cần thì làm trước. Hãy mang đến cho con tình yêu vô điều kiện trước khi áp dụng hình phạt đối vói con.
Trẻ yêu th ương nh ư thê nào
Đê áp dụng các hình thức kỷ luật vói con một cách hiệu quả, trước tiên bạn cần tự hỏi mình hai câu hỏi sau:
1. Trẻ yêu thương như thế nào?
2 . Con tôi cần gì khi cháu hành xử sai lệch?
Vói câu hỏi đầu tiên: “Trẻ yêu thương như thế nào?” thì câu trả lòi là: Trẻ yêu thương theo cách thức bồng bột, không chín chắn. Trong khi đó, những người trưởng thành tìm kiếm tình yêu thương vô điều kiện. Tuy nhiên, chúng ta thường thất bại trong việc tìm kiếm này và rơi vào tình yêu có điều kiện. Chẳng hạn, John có tình cảm đặc biệt với Marcia. Vì muốn tình cảm đôi bên tiến triển tốt đẹp nên anh luôn hành xử hòa nhã, tử tế, tôn trọng và chăm sóc tận tình Marcia. Đây chính là tình yêu có điều kiện.
Thế nhưng, trẻ thường không yêu thương theo kiểu tình yêu vô điều kiện mà có khuynh hướng vì bản thân mình. Theo bản năng, trẻ ý thức được nhu cầu yêu thương của bản thân cũng như nhu cầu giữ “khoang tình cảm” của mình luôn đầy. Nhưng trẻ không biết rằng bố mẹ mình cũng có “khoang tình cảm” cần được làm đầy. Khi “khoang tình cảm” của trẻ sắp cạn kiệt hoặc đã trống rỗng, trẻ sẽ lo sợ hỏi: “Bốm ẹ cố yêu con không?”. Cách trả lời của bố mẹ sẽ ảnh hưởng rất lớn hành vi của trẻ bởi nguyên nhân chính dẫn đến hành vi sai trái ở trẻ chính là “khoang tình cảm” của em bị trống rỗng.
Một cách tự nhiên, trẻ em có khuynh hướng muốn kiểm tra tình yêu của bố mẹ bằng
https://thuviensach.vn
hành động của mình. Khi con trẻ hỏi bạn: “Bốm ẹ có yêu con không?” và câu trả lòi của bạn là: “Cố chứ, bố mẹ yêu con” đồng thòi bạn có những hành động làm đầy “khoang tình cảm” của con thì bạn đã loại bỏ đưực cảm giác bất an trong lòng trẻ. Khi ấy, bạn sẽ dễ dàng điều chỉnh hành vi của con hon. Tuy nhiên, nếu bạn yêu thưong con bằng tình yêu có điều kiện, bạn sẽ bực tức khi con mắc sai lầm mà không nhận ra nhu cầu tình cảm của con.
Có thể bạn không thích câu hỏi: “Bố/Mẹ có yêu con không?” của trẻ. Nếu không khéo, có thể bạn sẽ khiến trẻ thất vọng và có những hành động không đúng đắn. Thật bất công nếu ta đòi hỏi trẻ phải hành xử đúng mực trong khi bản thân ta lại không mang đến cho trẻ cảm giác đưực yêu thương. Việc giữ cho “khoang tình cảm” của con luôn tràn đầy là trách nhiệm của cha mẹ. Và bạn sẽ làm đưực điều này bằng cách sử dụng tất cả các ngôn ngữ tình yêu, đồng thòi tập trung vào ngôn ngữ tình yêu cơ bản của con.
Câu hỏi thứ hai mà chúng ta cần đặt ra khi dạy dỗ con cái là: “Con tôi cần gì khi cháu hành xử sai lệch?”. Thực tế, khi con trẻ hành động sai trái, các bậc phụ huynh lại đặt ra câu hỏi: “Tôi có thê làm gì đê điều chỉnh hành vi của con?”. Câu trả lòi mà nhiều người thường nghĩ đến ngay sau đó là: “Áp dụng hình phạt”. Đây chính là lý do dẫn đến việc ngày nay, nhiều người lạm dụng hình phạt trong việc nuôi dạy con. Nếu ngay từ đầu, ta đã sử dụng hình phạt thì về sau, ta sẽ khó hiểu được nhu cầu tình cảm thật sự của con. Trẻ sẽ không cảm nhận được tình yêu thương của ta nếu ta xử lý hành động sai trái của trẻ theo cách này.
Câu trả lời cho vấn đề “Trẻ cần gì?” \k các bậc phụ huynh hãy tìm ra phương pháp giáo dục họp lý nhất vói con em mình và có những hành động đúng đắn. Sở dĩ trẻ có hành động sai trái là do một nhu cầu nào đó của trẻ chưa được đáp ứng. Nếu không nhận ra nhu cầu thực sự ẩn sau hành động sai trái của con, chúng ta sẽ khó giáo dục con đúng đắn. Câu hỏi: “Tôi có thể làm gì đ ể sửa chữa hành vi sai trái của con?” thường dẫn đến những hình thức trừng phạt tiêu cực và thiếu suy nghĩ.
Vì thế, hãy thay câu hỏi trên bằng câu hỏi: “Con tôi đang cần gì?” để có thể đưa ra những hành động đúng đắn và giải quyết vấn đề của trẻ một cách tốt đẹp.
Nguyên nhăn của hành vỉ sai trái & trẻ: “Khoang tình cảm” trống rỗng
Khi trẻ hành xử sai trái, bạn hãy tự hỏi bản thân: “Con mình đang cần gì?” và. “Mình có cần làm đầy “khoang tình cảm” của con hay không?”. Những câu hỏi này sẽ giúp bạn hiểu được nhu cầu yêu thương của con trẻ cũng như dễ đưa ra hình thức kỷ luật hơn. Khi đó, hãy làm đầy “khoang cảm xúc” của trẻ bằng cách áp dụng các ngôn ngữ tình yếu, đặc biệt là cử chỉ âu yếm, thời gian chia sẻ và hành động tận tụy cho trẻ.
Tất nhiên, ta không nên bỏ qua hành vi sai trái rõ ràng của trẻ. Nhưng nếu ta xử lý không đúng cách - nghĩa là quá nghiêm khắc hoặc quá nuông chiều - ta sẽ gặp nhiều rắc rối về sau trong việc dạy trẻ. Chính vì thế, điều chúng ta cần làm là hướng dẫn con cách hành xử đúng đắn và quá trình này không bắt đầu bằng hình phạt.
Ở lứa tuổi này, trẻ chưa tinh tế trong việc thể hiện yêu cầu tình cảm của mình vói cha mẹ. Các em thường tỏ ra ồn ào và đôi khi còn có những hành động không phù họp vói quan điểm của người lớn. Thông qua những hành động này, trẻ thể hiện mong muốn được cha
https://thuviensach.vn
mẹ dành cho thòi gian chia sẻ, ôm ấp yêu thương và quan tâm chăm sóc. Hãy nhớ rằng dù sao con bạn vẫn là trẻ con và bạn phải có trách nhiệm làm đầy “khoang tình cảm” của con rồi mói dạy dỗ để con có đưực sự phát triển đúng đắn.
Những nguyên nhấn khắc: cắc vấn đề liên quan đến thể chất Thật dễ chịu khi cho rằng tất cả hành vi sai trái của con trẻ xuất phát từ “khoang tình cảm” của trẻ trống rỗng. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng đúng. Vậy ta nên làm gì khi hành vi sai trái của con em mình không phải do “khoang tình cảm” của trẻ trống rỗng?
Sau khi bạn tự đặt câu hỏi: “Con mình cần điều gì?” và. biết chắc rằng “khoang tình cảm” của trẻ không hề cạn kiệt, hãy hỏi tiếp: “Đẫy có thuộc về vấn đề thê chất của con hay không?”. Nguyên nhân thứ hai của những hành vi sai trái ở trẻ liên quan đến thể chất của trẻ. Càng bé, hành vi của trẻ càng chịu ảnh hưởng bởi tình trạng thể chất, vì vậy, bạn cần đặt ra câu hỏi: “Con mình cố bị đau đ&n gì không? Cháu có khát, đói, mệt mỏi hay bệnh tật gì không?”. Hành vi sai trái của trẻ sẽ được giải quyết nhanh chóng nếu nó xuất phát từ vấn đề thể chất.
Sự hổi hận củâ trẻ và sự tha. thứ của cha mẹ
Nếu hành vi sai trái của con không liến quan đến những lý do thể chất thì bạn sẽ làm gì tiếp theo? Theo tôi, đây là lúc bạn tự hỏi mình rằng: “Liệu con mình có hối hận về những điều đã làm hay không?”. Nếu trẻ tỏ ra hối lỗi, bạn không cần phải tiến xa hon nữa. Lúc này, trẻ đã rút ra bài học kinh nghiệm và cảm thấy hối tiếc về việc mình làm nến việc áp dụng hình phạt có thể sẽ gây ra nhiều tác hại. Hãy vui mừng nếu con bạn thực sự tỏ ra ăn năn, hối hận bởi điều này có nghĩa là lưong tâm trẻ vẫn đang vận hành tốt.
Điều gì khống chế hành vi của trẻ (và của tất cả mọi người) khi em có hành vi sai lệch? Đó chính là lương tâm của trẻ. Vậy điều gì dưỡng nuôi lưong tâm? Đó chính là sự hối hận. Sự hối hận là yếu tố cần thiết để dưỡng nuôi một lương tâm tốt đẹp. Việc trừng phạt trẻ khi trẻ đã thật sự hối hận sẽ ngăn cản việc phát triển lưong tâm của trẻ. Trong trường họp đó, hình phạt đối vói trẻ sẽ chỉ tạo ra sự giận dữ và bất mãn mà thôi.
Hãy tha thứ khi trẻ đã biết hối hận. Vói sự tha thứ của mình, bạn dạy cho trẻ bài học tuyệt vời về lòng khoan dung và sự vị tha. Việc được cha mẹ tha thứ cho những lỗi lầm là một trải nghiệm khó quên trong cuộc đời trẻ. Khi ấy, trái tim trẻ sẽ ngập tràn cảm giác yêu thương.
Bên cạnh đó, bạn có thể dạy con bài học về sự tha thứ bằng cách xin lỗi khi bạn làm điều gì đó không phải vói con. Tuy nhiên, bạn hãy hạn chế việc lặp lại sai lầm đó. Nếu không, trẻ sẽ chẳng học được điều gì từ việc hối lỗi của bạn đâu.
Đê giao dục hiệu quả hành vỉ của con
Chúng ta phải chịu trách nhiệm cho những vấn đề xảy ra vói con cái mình. Tuy nhiên,
https://thuviensach.vn
chúng ta có thể học cách giúp trẻ điều chỉnh hành vi cũng như tránh những sai lầm đáng tiếc. Sau đây là năm phương pháp đơn giản mà nhiều người chọn áp dụng để nuôi dạy con. Trong số này có hai phương pháp mang ý nghĩa tích cực, hai phương pháp tiêu cực và một phương pháp trung tính.
Nếu áp dụng những cách thức này, bạn có thể thay đổi hoặc bổ sung để phù họp với hoàn cảnh của mình.
1. Đưa ra yêu cấu
Đưa ra yêu cầu là phương pháp quan trọng, tích cực có thể giúp bạn điều chỉnh hành vi của trẻ. Với những yêu cầu nhẹ nhàng, các bậc phụ huynh sẽ dạy dỗ con cái hiệu quả hơn rất nhiều. Vì vậy, bạn cần nhớ: “Nhẹ nhàng nhung cưcmg quyết”.
Khi đưa ra yêu cầu với con, bạn đã gửi đến con ba thông điệp không lời. Thông điệp thứ nhất là bạn tôn trọng cảm xúc của trẻ: “Bốm ẹ tôn trọng cảm xúc của con, đặc biệt là cảm xúc về vấn đề này”. Thông điệp thứ hai là bạn công nhận suy nghĩ và ý kiến riêng của con: “Bốm ẹ tôn trọng ý kiến của con về vấn đề đó”. Thông điệp thứ ba cũng là thông điệp có giá trị nhất: “Bốm ẹ mong con có trách nhiệm vói hành vi của mình”. Con bạn có thể trở thành một người có trách nhiệm khi bạn trao cho trẻ cơ hội thực hiện điều đó. Hãy dìu dắt và động viên con sống có trách nhiệm bằng chính những yêu cầu họp lý của bạn.
Khi được dạy dỗ theo cách này, trẻ sẽ cảm nhận được mối quan hệ hỗ tương vói cha mẹ trong quá trình hình thành nhân cách của em. Phương pháp này không làm mất đi uy quyền của các bậc phụ huynh hay sự tôn trọng của con trẻ. Ngược lại, trẻ sẽ tôn trọng cha mẹ hơn khi cảm nhận được tình yêu và sự chỉ dạy tận tình của họ.
Vì vậy, đặt ra yêu cầu cho con cái là một trong những cách thức tốt nhất để giáo dục con. Lòi yêu cầu thường thể hiện sự quan tâm hơn nhiều so vói mệnh lệnh. Bạn có thể thường xuyên áp dụng phương pháp này để việc nuôi dạy con của mình đạt được hiệu quả cao nhất.
2. Đưa ra mệnh lệnh
Đưa ra mệnh lệnh là việc làm cần thiết và phù họp trong một số thời điểm nhất định. Dĩ nhiên, lời yếu cầu bao giờ cũng tích cực hơn mệnh lệnh. Thế nhưng, nếu yêu cầu của bạn thất bại, bạn hãy sử dụng biện pháp mạnh hơn, đó là mệnh lệnh. Mệnh lệnh đồi hỏi bạn phải dùng giọng điệu nghiêm khắc và nhấn giọng ở cuối câu. Mệnh lệnh là một phương pháp giáo dục tiếu cực bởi nó gây ra sự giận dỗi ở trẻ, đặc biệt là khi bạn sử dụng thường xuyên. Theo đó, những thông điệp không lời đi kèm với mệnh lệnh thường có ý nghĩa tiêu cực. Trẻ không có sự chọn lựa hoặc cơ hội để phản hồi, tranh luận trước mệnh lệnh của bạn. Khi ấy, bạn truyền đến trẻ thông điệp rằng cảm giác và ý kiến của trẻ không quan trọng với bạn: “Bốm ẹ không quan tâm đến cảm giác hay ý kiến của con về vấn đề này. Bô'mẹ cũng không mong đợi con gánh vác trách nhiệm về hành vi của con. Bốm ẹ chỉ muốn con làm theo yêu cầu của bố mẹ mà thôi”.
https://thuviensach.vn
Bạn càng dùng những biện pháp độc đoán như ra lệnh, rầy la hay đay nghiến thì việc dạy dỗ con cái của bạn càng kém hiệu quả. Ngược lại, việc sử dụng lòi yêu cầu nhẹ nhàng sẽ giúp bạn dạy con hiệu quả hcm.
Các bậc phụ huynh luôn rất có uy quyền đối vói con cái. Nhưng nếu không sử dụng nó đúng cách, bạn sẽ hoang phí quyền hành đó và không thể áp dụng trong những thòi điểm cần thiết. Bạn hãy nhớ: Việc dạy dỗ con trẻ một cách dịu dàng nhưng cương quyết không những giúp bạn gìn giữ quyền hành của mình mà còn gia tăng quyền hành đó bởi khi ấy, bạn đã thành công trong việc hình thành nên & con lòng kính trọng và lòng biết on sâu sắc.
Trẻ em là những nhà quan sát tuyệt vòi. Trẻ sẽ nhận ra mọi cung bậc cảm xúc trong cách trò chuyện của cha mẹ. v ì vậy, khi bạn đối xử dịu dàng nhưng cưong quyết vói con trẻ, trẻ sẽ quý trọng và biết on bạn rất nhiều về cách hành xử đó!
3. Khuyến dụ con cái làm điều bạn mong muốn
Việc khuyến dụ con cái làm điều bạn mong muốn có thể giúp bạn điều chỉnh và hướng con cái làm theo hướng bạn muốn. Đây là phưong pháp tích cực thứ hai có thể giúp bạn điều chỉnh hành vi của trẻ. Nó đặc biệt tỏ ra hữu dụng vói những trẻ nhỏ khi hành động của trẻ không sai nhưng không đúng vói mong đựi của bạn.
Chẳng hạn, hành động tiêu cực ở trẻ lên hai tuổi có thể dễ dàng bị nhầm lẫn vói việc nói “không” đầy thách thức của trẻ. Con bạn có thể nói “Không” vỏi bạn nhưng sau đó cháu sẽ làm theo yếu cầu của bạn. Đôi lúc trẻ ngừng thực hiện điều bạn mong muốn nhưng sau đó lại tiếp tục thực hiện nó. Trẻ có thể tỏ vẻ “cứng đầu” trước lòi yêu cầu của bạn, nhưng thực chất không phải vậy. Những biểu hiện tiêu cực ở trẻ lên hai tuổi là một bước phát triển tâm lý bình thường, nhằm giúp trẻ hình thành nên tính độc lập.
Việc nói “Không” này có ý nghĩa rất quan trọng đối vói quá trình phát triển của trẻ. Nếu bạn phạt con vì điều này, bạn không những làm tổn thương trẻ mà còn trực tiếp chen ngang vào quá trình phát triển bình thường của trẻ. v ì vậy, hãy cẩn thận để không nhầm lẫn giữa sự tiêu cực ở trẻ và việc không tuân theo mệnh lệnh cha mẹ. Đây là hai phạm trù hoàn toàn độc lập vói nhau.
Giả sử bạn muốn đứa con ba tuổi của mình đến bên bạn, bạn có thể bắt đầu bằng lòi yêu cầu: “Tói đây nào, con yêu”. Con bạn đáp lại rằng: “Không” và bạn tiếp tục bằng câu ra lệnh: “Tói vói mẹ ngay nào!”. Và một lần nữa con bạn lại trả lòi: “Không”. Đến đây, có thể bạn cảm thấy rất bực tức và muốn phạt con, nhưng hãy kìm lại. Thay vì chuốc lấy rủi ro và làm tổn thương con, bạn hãy tìm cách khuyến dụ con thực hiện điều bạn muốn. Nếu trẻ tiếp tục không chịu thực hiện thì đó chính là sự ương bướng của trẻ và khi đó, bạn cần dùng đến những hình thức phù họp để giáo dục con. Nhưng trong phần lớn trường họp, bạn sẽ thấy rằng trẻ không hề muốn thách thức lời nói của bạn, bé chỉ muốn nói “Không” mà thôi.
Những biểu hiện tiêu cực ở trẻ thường bắt đầu từ lúc trẻ lên hai tuổi và thể hiện ở những lứa tuổi khác. Khi không chắc về cách xử lý một tình huống như vậy, bạn có thể dùng biện pháp khuyến dụ nhẹ nhàng với con. Điều này đặc biệt hữu dụng khi trẻ “trái tính trái nết” ở nơi đông người. Thay vì bất lực và tức giận trước hành vi của con, bạn có thể dễ
https://thuviensach.vn
dàng xử lý điều đó bằng cách khuyến dụ trẻ.
4. Hình phạt
Hình phạt là cách thứ tư để điều chỉnh hành vi của trẻ. Đây là hình thức tiêu cực nhất và cũng là biện pháp khó thực hiện nhất khi dạy dỗ con cái.
Trước tiến, trẻ ý thức rất rõ về sự công bằng nên hình phạt của bạn phải đúng vói tội danh của trẻ. Trẻ biết được mức độ của hình phạt cũng như thái độ hành xử không nhất quán của cha mẹ đối vói các anh chị em của mình.
Thứ hai, một hình phạt có thể không phù họp đối vói nhiều trẻ em khác nhau. Chẳng hạn, phạt trẻ bằng cách cô lập trẻ một mình trong phòng có thể là hình phạt quá nghiêm khắc đối vói trẻ này có khi lại rất dễ chịu đối vói trẻ khác.
Thứ ba, các bậc phụ huynh thường đưa ra hình phạt dựa vào cảm xúc của họ lúc ấy. Khi tâm trạng thoải mái, họ có khuynh hướng nhẹ tay hon. Còn vào những ngày không vui, hình phạt sẽ nặng hon. v ì vậy, bạn cần phải đưa ra những hình phạt phù họp vói tùng sai phạm của trẻ. Đê’ thực hiện điều này, bạn hãy lên kế hoạch trước để tránh đưực “cái bẫy hình phạt”. Điều đó có nghĩa là bạn hãy ngồi lại bàn bạc vói vự/chồng mình hay một người bạn thân để quyết định đưa hình phạt phù họp cho nhiều “tội danh” khác nhau của trẻ. Việc lên kế hoạch đó sẽ giúp bạn kiểm soát được con giận dữ của mình khi con làm điều sai trái.
Bên cạnh những hành động trên, bạn nên tự hỏi thêm câu hỏi này: “Con mình có cứng đầu không?”. Cứng đầu chính là thái độ trẻ công khai chống đối và thách thức quyền hành của cha mẹ.
Dĩ nhiên, cứng đầu là thái độ mà trẻ không được có và hành vi này phải đưực chỉnh đốn nghiêm túc. Nhung việc chỉnh đốn sự cứng đầu trẻ không nhất thiết phải dùng đến hình phạt. Hãy cố gắng tránh sự hấp dẫn của “cái bẫy hình phạt”. Nếu việc yêu cầu có thể khiến trẻ trở nên ngoan ngoãn hon (và thường là như vậy) thì đây là điều bạn nên thực hiện. Nếu hành động khuyến dụ nhẹ nhàng hay mệnh lệnh tỏ ra phù họp thì bạn cũng nên áp dụng chúng. Trong trường họp phải áp dụng hình phạt thì bạn hãy thật cẩn thận.
Cuối cùng, bạn đừng dùng hình phạt như một cách chính để dạy dỗ con cái mình. Bạn sẽ gây ra sự giận dữ không đáng có ở trẻ. Khi kiềm chế ccm giận dữ của mình quá lâu, trẻ sẽ trở nên tiếu cực và có những hành vi chống đối ngấm ngầm.
5. Tạo áp lực
Cách làm này cũng có thể giúp bạn điều chỉnh đưực hành vi của trẻ. Nó sử dụng biện pháp tạo áp lực tích cực (nghĩa là đưa thêm một yếu tố tích cực vào môi trường sống của trẻ), tạo áp lực tiêu cực (rút bớt một yếu tố tích cực từ môi trường sống của trẻ) và trừng phạt (đưa một yếu tố tiêu cực vào môi trường sống của trẻ). Một ví dụ về biện pháp tạo áp lực tích cực là thưởng một thanh kẹo khi trẻ đã hành động đúng đắn. Biện pháp tạo áp lực tiêu cực là rút đi quyền xem ti-vi khi trẻ làm điều sai trái. Ví dụ về hình phạt là bắt trẻ ở
https://thuviensach.vn