🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook 11 Loại Thực Phẩm Bổ Dưỡng Chống Lão Suy Ở Người Cao Tuổi Ebooks Nhóm Zalo NGUYỄN HŨU THẢNG (Biên soạn) q7 lod thụo phđm bổ duởng, chống lôo suy d nguôi cao tuổi I S NHÀ XUẤT BẢN PHU N ữ https://thuviensach.vn NGUYỄN HŨU THẢNG (Biên soạn) // bại thục phđm bổ duởng, chống bo suy ò nguòi cao tuổi NHÀ XUẤT BẢN PHỤ NỮ https://thuviensach.vn 11 loại thực phốm bổ dưõng, chống lão suy ở ngưòi cao tuổi NGÔ GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Ngô là loại lưong thực, thực phẩm giàu protein, lipit, vỉtamin B, vitamin E, vitamin A, phốtpho lipit và các nguyên tố vi lượng như kali, mangan, magiê, silic, caroten, canxi, sắt, đồng, kẽm... Hàm lượng axít linolic cao tới 60%. Thường xuyên ăn ngô sẽ giúp hạ cholesterol, phòng chửa xơ cứng động mạch, làm giảm hoặc xóa tàn nhang, vết nám trên da m ặt người cao tuổi. Phốtpho lipit Đây là chất m à mỗi tế bào sống trong cơ thể người đều cần đến. Phần lớn màng tế bào có tác dụng điều tiết dinh dưỡng ra vào tế bào đều do chất này tạo ra. Kết cấu của chất này có tác dụng bảo vệ tế bào tránh được thương tỗn do oxy hóa. Thiếu phốtpho lipit, màng tế bào sẽ bị xơ cứng. Đồng thời, lóp màng vỏ xung quanh đại não vốn được tạo thành bỏi phốtpho lipỉt, tế bào cơ bắp củng như tế bào thần kinh cũng chứa nhiều axít amin thiết yếu. Phốtpho lipit vô cùng quan trọng đối với người cao tuổi, bởi tác dụng ngăn ngừa xơ cxing động m ạch và các bệnh về tim mạch, tăng cường chức năng của não, hỗ 'Ó https://thuviensach.vn 11 loại tíiực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở ngưồi cao tuổi trợ gan hấp thụ vitamin Bj và ruột hấp thụ vitamin A của nó. Chất này còn có tác dụng tăng cường thể lực, hồi phục tổn thưong của gan do uống rượu. Người cao tuổi khi tuổi tác tăng lên, trí nhớ cũng dần giảm sút, thậm chí do tế bào não bị suy thoái ở người già còn xuất hiện chiing Alzheimer, suy giảm trí nhớ. Nhưng nếu được bổ sung phốtpho lipit là chất có công hiệu bổ não thì sẽ hỗ trợ rất nhiều cho tế bào não, tránh bị thoái hóa. Vítamin A Vitamin A đóng vai trò quan trọng đối với sự sinh trưởng của tế bào và các tổ chiic mô, đặc biệt là các tổ chức mô có tốc độ chuyển hóa nhanh như ở da, niêm mạc, khoang miệng, đường tiêu hóa. Nếu tình trạng thiếu vitamin A kéo dài thì ngưòi cao tuổi rất dễ bị mù lòa, khô da, dễ bị nhiễm khuẩn, hấp thụ dinh dưỡng kém và cuối cùng là nguy hiểm đến tính mạng. TÁC DỤNG ĐỔI VỚI sức KHỎE Trong ngô tưol chứa nhiều vitamin E là loại vitamin có tác dụng thúc đẩy phân chia tế bào, làm chậm quá trình lão suy của tế bào, hạ thấp cholesterol trong máu, ngăn ngừa bệnh ở da giúp người cao tuối trẻ lâu, giảm thiếu tình trạng xơ cứng động m ạch và thoái hóa chức năng của não. Q ua nghiên cihi, người ta đã phát hiện, ăn nhiều ngô còn có the h ạn chế ảnh hưởng phụ của thuốc chữa bệnh ung th ư đối với cơ thể. Ngoài ra, chất cellulose trong ngô tươi còn có công hiệu n h u ận tràng, chống táo bón và bệnh tri, giảm mắc bệnh đường ruột, phòng ngừa và điều trị ung thư trực tràng. Ũ Phòng ngừa thoái hóa ở mắt Bệnh biến chiíng hoàng điểm (AMD) ở người cao tuối là chiíng bệnh do m ắt bị lão hóa gây ra, nặng sẽ khiến thị lực bị giảm sút. Chất ílavon có tác https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưdng, chống lão suy ở người cao tuổi dụng phòng ngừa biến chiing hoàng điểm ở người cao tuổi. Kết quả nghiên cihi tại Học viện Y học Đại học Harvard củng nhiều trung tâm nghiên C IÍU khác ở Mỹ năm 1994 đã cùng cho kết quả lá, nếu cơ thể được hấp th ụ nhiều Aavon sẽ h ạ thấp tới 43% tỉ lệ biến chiúig hoàng điểm ở người cao tuổi. Vì vậy, ngô thực sự là loại lương thực, thực phẩm quý giá giúp người cao tuổi chống lão hóa m ắt. Chất ílavon củng n h ư caroten trong ngô nếu được đun nóng sẽ tăng hiệu quả hấp thụ. Ũ Chống lão hóa Một chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng của Mỹ gần đây đả giói thiệu 100 nguyên tố và họp chất có tác dụng chống lão hóa thì riêng trong ngô đã có 7 loại, bao gồm canxi, glutamin, vitamin, magiê, silic, vitamin E và axít béo không bão hòa. ^ Phòng ngừa chứng đãng trí ở người già Ngô chiia nhiều chất phốtpho lipit, có tác diạng rất tốt đối vói việc phòng ngừa chứng đãng trí ở người già. Phốtpho Upit có công hiệu đào thải cholesterol dư thừa trong cơ thể, đồng thời hỗ trợ hoạt động của thần kinh. 0 Hạ huyết áp Một phát hiện y học ở Mỹ cho thấy, những nơi sử dụng ngô làm lương thực chủ yếu thì dân ở đó ít nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp. Trong xã hội hiện đại, khi ngày cáng có nhiều người mắc bệnh cao huyết áp - "bệnh của n hà giàu", người ta không thể không quan tâm đến chế độ ăn uống khoa 'Ó https://thuviensach.vn Ó ' 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở người cao tuổi học. Ngô chứa nhiều canxl là chất có công hiệu hạ huyết áp. Đàn ông lớn tuổi mỗi ngày ăn Ig canxi, sau 6 tuần huyết áp sẽ hạ 9%: phụ nữ lớn tuối sử dụng canxi trong 9 tuần, huyết áp sẽ hạ 6%. Nhiều thành phần trong ngô có tác dụng h ạ cholesterol máu, phòng ngừa cao huyết áp, bệnh m ạch vành, thoái hóa tế bào, suy thoái chức năng của não, phòng chống xơ ciing m ạch máu. CÁCH DÙNG Ngô là loại hoa m àu phổ biến ở Việt Nam cũng nh ư nhiều nước trên thế giới; nhiều nơi ngô còn là lương thực chủ yếu. Tuy nhiên, khi mức sống của nhân dân không ngừng được nâng cao thì ngô cũng ngày cảng ít xuất hiện trong các bửa ăn của các gia đình. Những năm gần đây, khi n hận thức được tác dụng quan trọng của ngô đối với sức khỏe, người ta lại bắt đầu quan tâm tới loại hoa m àu này, ngô được sử dụng nhiều hơn vả được chú ỷ chế biến da dạng hơn, khoa học hơn. Ngô có thể được nghiền thánh bột, trộn lẫn với bột mì, bột đậu tương làm thánh bánh hấp. Sử dụng ngô như thực phẩm làm món ăn Tuy ngô là loại hoa m àu, nhưng có thể kết họp với các loại thực phẩm khác chế biến thành nhiều món bằng nhiều phương pháp nh ư xúp, xáo, luộc, nướng, rán... https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Nấu lẫn ngô với đậu tuo’ng Trộn ngô với đậu tưong theo tỉ lệ 75 /2 5 , xay th àn h bột, để n ấu cháo, hoặc làm bánh... sẽ làm tăng giá trị dinh dưỡng, bởi đậu tương chứa nhiều protein, nhiều lipit thực vật vá chất sắt. Ngô không có protein nhưng lại chứa nhiều ch ất khoáng nh ư magiê, canxi, nhiều vitam in E và caroten, rất có ích cho sức khỏe. Điều thú vị là, ngô rất dễ hấp thụ nguyên tố silic trong đất trồng, vi lượng silic trong ngô có tác dụng phòng ngừa ung thư. Do những giá trị riêng của ngô và đậu tương nêu trên, khi kết họp chế biến sẽ trở thành món bô dưỡng toàn diện. LƯU Ỷ Sử dụng ngô tốt nhốt là loại ngô bánh tẻ tươi. Khi đó ngô có hờm lượng nước vừa phải, các chốt hoạt tính, vita min và các loại dinh dưỡng khác đều có hàm lượng cao nhất. Ngô quá non thì chứa nhiều nước. Ngô già có nhiều tinh bột nhưng protein lại giảm, ăn cũng không ngon, để lâu sẽ làm giảm đáng kể gió trị dinh dưỡng của ngô. An ngô tốt nhốt là để cả râu ngô, rửa sạch, luộc chín, vừa ăn bắp ngô, vừa uống nước luộc, hiệu quả hạ huyết áp sẽ rốt rõ rệt. Tuy nhiên, cần lưu ý uống nước ngô với lượng vừa phải, thích hợp, tránh đào thải kali qua nước tiểu. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở ngưởi cao tuổi MÓ^ ÃIN CHÉ BIẾN TỪ NGÔ OSúp ngô ► Nguyên liệu: - Ngô hạt: 200g - Nấm hương: 5 tai - Tníng gà: 1 quả - Sâm tây: 4g - Bột đao hoặc bột sắn dây: 1 thìa xúp - Bột canh, bột tiêu đủ dùng. ► Cách làm: - Nấm hương ngâm, rửa sạch, dội qua nước sôi, để ráo, thái lát mỏng. - Đập tn ín g gà ra bát, đánh nhuyễn. - Sâm tây rửa sạch, đổ nước luộc sôi, chuyển nhỏ lửa trong 10 phút, lọc lấy nước để sẵn. - Bột đao hoặc bột sắn dây hòa nước, để sẵn. - Đố 3 cốc nước váo nồi, đun sôi, cho nước sâm, ngô, nấm, đun sôi, xuống bột, nêm bột canh vừa ăn, sau đó cho tníng gà vào khuấy đều, trước khi ăn rắc h at tiêu là đươc. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi @ Ngô xào tổng hợp ► Nguyên liệu: - Ngô h ạt non: 300g - Đậu Hà Lan: 50g - Tỏi vài nhánh - Muối, đường đủ dùng. ► Cách làm: - Cá quả lọc xương thái miếng: 200g - Câu kỷ tử: 20g - Bột mì: 1 thìa to Nhúng riêng ngô hạt, cá đã thái miếng qua nước sôi; đậu Hà Lan, câu kỷ tử rửa sạch; tỏi bóc vỏ, rửa sạch, băm nhỏ. Đổ dầu vào chảo đun nóng, phi thơm tỏi, cho cá vào đảo qua, tiếp đó cho ngô hạt, tra muối, đường, bột mì hòa nước, đảo đều đun cho đến khi nước cạn sánh là được. •V ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm isổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi TỎI GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Tỏi là gia vị và cũng là vị thuốc "chửa bách bệnh" phố biến trong dân gian. Tỏi có tác dụng kháng khuẩn tiêu viêm, phòng chống ung thu, hạ huyết áp, nâng cao sức đề kháng của cơ thể, rất thích họp cho người cao tuổi sử dụng thường xuyên. Cl" Dầu tỏi Trong tỏi chứa một thành phần hoạt tính là loại dầu bay hơi, là chất cay đặc trưng của tỏi, được m ệnh danh là "vàng thực vật". Dầu tỏi có hoạt tính kháng khuẩn rất m ạnh, có tác dụng điều tiết mỡ m áu, hạ huyết áp, chống xơ cứng động mạch, bảo vệ m ạch m áu ở tim, não, phòng chống tắc m ạch m áu. Với tác dụng đó, đối với người cao tuổi, tỏi là loại thực phấm quỷ. Những thí nghiệm có liên quan cho thấy, dầu tỏi giúp hấp th ụ vitam in B j trong thực pham cao gấp 4 -6 lẩn. Bj là loại vitamin quan trọng tham gia vào quá trình chuyển hóa năng lượng, trao đối chất. Khi ăn nhirng thực phẩm chứa vitamin B1, dầu tỏi sẽ kết họp hữu cơ loại vltamin này, hình thành chất dễ tiêu mỡ, kéo dài thời gian giữ Bj trong cơ thê, nâng cao hiệu quả hấp thụ Bj trong ruột, từ đó tăng cường khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, n h ất là các loại đường, cung cấp năng lượng cho những cơ quan https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi như não, tim, thận. Dầu tỏi khi kết hợp với vitamin B0 có tác dụng tăng cường chức năng của tụy, giúp tụy sản xuất insulin, đem lại hiệu quả hạ huyết đường. Điều quan trọng hon là dầu tỏi có thể điều tiết chuyển hóa lipit, làm sạch m ạch m áu và huyết dịch. Dầu tỏi còn có tác dụng chống oxy hóa ở những cơ quan bị ảnh hưởng xấu do tiểu đường, rất có lọi cho người cao tuổi. Axít amỉn đặc hữu trong tỏi Axít amin đặc hiru trong tỏi có tác dụng sát khuẩn rất m ạnh, hỗ trợ đắc lực cho người cao tuổi chống nhiễm khuẩn, tiêu viêm. Ngoài ra, trong tỏi còn có nhiều thành phần dinh dưỡng khác như protein, lipit, gluxit, cellulose, các loại vitamin A, B^, B2, B0, c, D, E, caroten, các chất khoáng vi lượng như canxi, sắt, phốtpho, kali, natri, đồng, magiê, kẽm, silic... TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Trong tỏi có đến hơn 400 họp chất có lợi cho sức khỏe, là loại thực phẩm, cũng đồng thòi là vị thuốc. Các nghiên cứu cho biết, giá trị dinh dưỡng của tỏi còn cao hơn cả nhân sâm, được xếp hàng đầu trong các loại thực phẩm và thuốc bảo vệ sức khỏe người cao tuổi. Bảo vệ mạch máu Tỏi có tác đụng h ạ cholesterol trong máu, chống ung thư, chống lão hóa. Tinh trạng cặn lắng bám váo thành m ạch m áu ở người già là một nguyên nhân lớn dẫn đến bệnh tim mạch. Lâu ngày, m ạch m áu sẽ bị tắc nghẽn, đàn hồi kém, dễ dẫn đến tai biến m ạch m áu não, nhồi m áu cơ tim. Những người thường xuyên ăn tỏi giúp giảm thiểu tình trạng cặn lắng bám vào thành m ạch m áu so với người không hay ăn tỏi. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lâo suy ở người cao tuổi Phòng ngừa bệnh về mạch máu ở tim, não Những nghiên ciiu có liên quan cho thấy, tỏi có tác dụng giảm cholesterol và lipit m áu, có hiệu quả n h ất định đề phòng tai biến m ạch m áu ở tim, não. Tỏi cũng là vị thuốc chống oxy hóa, có tác dụng ngăn ngừa tụ m áu, đề phòng bệnh tắc m ạch m áu tim. Tỏi còn có tác dụng giảm bớt độ đặc dính của m áu, có hiệu quả rõ rệt chống hiện tượng tích tụ tiểu cầu. Vì vậy, thường xuyên ăn tỏi sẽ giảm thiểu đáng kể hiện tượng tai biến m ạch m áu não nh ư tắc m ạch m áu não, xuất huyết não. Sát khuẩn, tiêu viêm Trong tỏi có loại axít amin đặc hữu và chất m en allinase đặc trimg, có khả năng sát khuẩn rất m ạnh, n h ất là có công hiệu diệt virút. Chất diệt khuẩn trong tỏi lại khác với kháng sinh. Kháng sinh tiêu diệt cả vi khuấn có hại và có lợi, phá hoại sự cân bằng vi khuẩn có ích trong cơ thế, làm hạn chế khả năng miễn dịch, còn chất diệt khuẩn trong tỏi lại khác. Tỏi có thể dùng để phòng ngừa và điều trị bệnh viêm dạ dày, viêm ruột, diệt virút bệnh viêm m àng náo, virút cảm cúm, virút viêm não Nhật Bản B, virút viêm gan, cầu khuẩn mới dạng ẩn bệnh viêm não, song cầu khuẩn gây viêm phối, trực khuấn bệnh lao, diệt khuân thương hàn, ly amíp, khuân gây viêm âm đạo... Phòng ung thư Tỏi có tác dụng ngăn cản phản lúig hóa học nitrosam ine là chất gây ung thư, ngăn chặn sự sinh trưởng của tế bào ung thư, có tác dụng diệt tế bào ung thư. Trong tỏi chứa nhiều silic, có tác dụng https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở nguời cao tuổi phân giải nhanh chất oxy hóa, giảm thiểu cung cấp oxy cho khối u ác tính, từ đó ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư. Các nhà khoa học cho biết tỏi, có tác dụng phòng ngừa đối với các bệnh ung thư m áu, ung thư vòm họng, ung thư thực quản, ung thư dạ dày, ung thư vú, ung th ư buồng trứng... & Hạ huyết áp Tỏi có tác dụng hạ huyết áp nhất định. Bệnh nhân cao huyết áp mỗi ngày ăn vài nhánh tỏi, đồng thời uống hai thìa cùi dĩa giấm, duy trì liền trong nửa tháng sẽ giúp hạ huyết áp. Chỉ cần giữ cho huyết áp bình thường sẽ không lo bị mắc bệnh tim, tắc m ạch m áu não. Thường xuyên ăn tỏi sẽ kéo dài tuổi thọ. Ũ Tăng cường khả năng miễn dịch Những thí nghiệm trên cơ thể động vật cho thấy, dầu tỏi có tác dụng tăng cường rõ rệt chức năng của hệ miễn dịch. CÁCH DÙNG Tỏi được sử dụng nh ư một loại gia vị trong chế biến món ăn, hay cũng có thể ăn trực tiếp. Khỉ sử dụng tỏi làm gia vị, người ta thường phi thơm, hoặc ưóp vói thịt trước khi xào nấu, có thể băm nhuyễn tỏi cho vào nước chấm cùng các gia vị khác... Ù' Ảnh hưởng phụ của tỏi Tuy tỏi có nhiều tác dụng tốt, nhưng củng có nhiìng ảnh hưởng phụ, như nếu ăn nhiều một lúc có thể gây thiếu m áu dạng loãng m áu, làm giảm Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi chất lượng huyết thanh, kích thích niêm mạc dạ dày (gây nhiệt, đau bụng, đi ngoài...). Vì vậy, mỗi ngày chỉ nên ăn 3-5g tỏi tưoi. Ngoài ra, các chuyên gia còn chỉ rõ, không phải cứ ăn càng nhiều tỏi càng tốt, bởi vì ăn nhiều tỏi sẽ ảnh hưởng đến hấp th ụ vitam in nhóm B. Ăn nhiều tỏi dễ gây kích thích m ắt, gây viêm mí m ắt, viêm kết mạc. Do tỏi có mùi đặc biệt nên sau khi ăn, cho dù có đánh răng thì mùi tỏi vẫn nồng, ảnh hưởng đến quan hệ giao tiếp. Vì vậy nên dùng tỏi khi chế biến thức ăn để tránh mùi hôi. LƯU Ỷ Ăn tỏi sống tốt hơn ăn tỏi chín Axít am in và chất m en allinase đặc trưng của tỏi được giữ tốt trong tế bào tỏi tưoi. Khi giã nát, hai chất này sẽ tiếp xúc với nhau, hình th àn h allicin - m ột chất lỏng tron n h ư dầu, không m àu. Allicin có tác dụng sát k h u ẩn rất m ạnh. Nhưng khi allicin bị đun nóng thì tác dụng đó sê n h an h chóng m ất đi, cho nên dùng tỏi tốt n h ất là ăn sống. Khi dùng tỏi để chữa bệnh trán h đun nóng và trán h nêm muối m ặn. Tốt n h ất là nên giã n át chứ không thái nhỏ, để 10-15 p h ú t cho axít am in vá allinase tác dụng lẫn n hau trong không khí để tạo th àn h allicin rồi hãy dùng. 4 ^ - Không nên ân tỏi khi đói vì tỏi có tính kích thích và ân mòn rốt mạnh. Người bị viêm loét dạ dày vò khi nhức đầu, ho, đau răng không nên ăn tỏi. Để khắc phục hôi miệng sau khi ăn tỏi, có thể uống cò phê, sữa hoặc trò xanh, cũng có thể nhai vòi búp chè xanh, ăn kẹo cao su. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi MẬT ONG Mật ong là loại thực phẩm cao cấp giàu dinh dưỡng. Thành phần của m ật ong chủ yếu là đường gluco và đường trustose, được cơ thể hấp thụ trực tiếp, rất thích họp với người cao tuổi, được coi là "sửa của người cao tuổi". GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG •V Đường và các loại men Trong th àn h phẩn dinh dưỡng của m ật ong, đường gluco chiếm 35%, đường trustose chiếm 40%. c ả hai loại đường này đều được cơ thể hấp thụ dễ dàng. Mật ong còn có nhiều muối vô cơ gần với nồng độ huyết thanh, các loại m en starch, m en lipit, m en chuyển hóa, là một trong những thực phẩm chứa nhiều loại m en nhất. Men là chất xúc tác giúp cơ thể tiêu hóa, hấp thự và trao đổi chất. Mật ong có m ùi thơm, ăn ngon miệng, chẳng những lá loại thực phẩm tẩm bổ giàu dinh dưỡng, kéo dài tuổi thọ m à còn lả vị thuốc chửa bệnh có giá trị. Ù Kalí Mật ong còn một lượng nhỏ protein, lipit và chứa nhiều nguyên tố vl lượng như crôm, sắt, Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi magiê. Đáng chú ý là m ật ong có nhiều kali. Tác dụng sinh lý của kali được phát huy khi kết họp cùng natri. Việc duy trì cân bằng ion kali vả natri có ỷ nghĩa quan trọng đối VÓI hoạt động sự sống. Kali có chức năng điều tiết áp lực thẩm thấu họp lý trong tế bào, cân bằng axít và kiềm của chất dịch trong cơ thế, tham gia vào quá trình chuyến hóa đường và protein trong tế bào, duy trì trạng thái hưng phấn của thần kinh và vận động của cơ tim, khi cơ thể hấp th ụ nhiều natri dẫn đến cao huyết áp thì kali lại có tác dụng hạ huyết áp. 0 Vitamin Trong m ật ong có nhiều vitamin A, E, K, Bj, B2. Người cao tuổi ăn m ật ong có thế nhanh chóng bồi bố sức khỏe, tăng cường sức đề kháng đối với bệnh tật, kể cả mắc bệnh truyền nhiễm, n h ất là đối với người giá chức năng tiêu hóa kém thì m ật ong là loại thực phẩm lý tưởng. TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Mật ong có tác dụng an ngũ tạng, ích khí, giải độc giảm đau, th an h nhiệt, nhuận táo, làm lành vết viêm loét dạ dày. Những người bị mắc các bệnh xơ cứng động mạch, bệnh về gan, mắt, kiết ly, táo bón, ăn m ật ong dài ngày sẽ giúp thuyên giảm bệnh, tăng cường thể chất. Thường xuyên ăn m ật ong sẽ cải thiện được chức năng gan. Những người cao tuôi bị lao phôi, ho lâu ngày thì m ật ong là loại thực phẩm thiên nhiên tẩm bổ rất tốt, ăn thưòpg xuyên sẽ tăng cường thể lực, hồi phục sức khỏe. Những bệnh nhân bị viêm loét dạ dày, hành tá tràng, thường xuyên ăn m ật ong sẽ giảm nhẹ bệnh, làm vết loét m au lành. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi ^ Sát khuẩn, tiêu độc Thường xuyên ăn m ật ong, không những không ảnh hưởng gì bất lợi cho răng m à còn có tác dụng sát khuẩn, tiêu độc trong khoang miệng, hạn chế phát sinh viêm niêm mạc miệng lưỡi, giúp vết thương m au lành. Do m ật ong chứa nhiều đường, độ axít và kiềm thấp, không cung cấp nước cho vi khuẩn hoạt động nên khi bôi, đắp m ật ong ngoài vết thương sẽ hạn chế hoạt động của vỉ khuẩn, điều trị được vết thương ở mức độ vừa phải, hiệu quả chửa vết bỏng lại càng rõ rệt hơn. Trong y học, người ta thường sử dụng công hiệu sát khuẩn của m ật ong đế diệt vi sinh vật, nấm , chống bụi bám vết thương, phòng ngừa vết thương có mủ; m ật ong còn được sử dụng rộng rãi làm thuốc ngậm chửa viêm họng. An thần, dẻ ngủ Người cao tuổi mắc chứng m ất ngủ, ăn m ật ong sẽ cải thiện được giấc ngủ. Mật ong được coi là vị thuốc an thần, chửa chiing suy nhược thần kinh. Trước khi đi ngủ, uống một thìa m ật ong pha nước đun sôi để nguội sẽ giúp ngủ ngon giấc. Phòng chống ung thư Những phát hiện y học mói nhất cho thấy, mật ong không những là loại thực phẩm ăn ngon miệng, m à còn nâng cao khả năng chống oxy hóa trong cơ thể, có tác dijng phòng ngừa ung thư. Trong thành phần của mật ong có chất phenol mang đặc trưng chống oxy hóa. Chất này có thể loại bỏ các phân tử gốc tự do https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi được sinh ra trong quá trình trao đổi chất. Những phân tử này có tác dụng phá hoại mạch máu, đồng thời gây đột biến ADN dẫn đến ung thư. ù Hạ huyết áp Những ngưòi cao tuổi mắc bệnh cao huyết áp, nếu mỗi ngày 2 lần sáng, chiều uống 2 cốc nước m ật ong pha loãng đều đặn sẽ có tác dụng giũ cho huyết áp ở mức bình thường. Bởi m ật ong chứa nhiều kali, khi vào cơ thể sẽ có tác dụng loại bỏ các ion natri, duy trì cân bằng chất điện giải trong huyết dịch. Do đó, dùng m ật ong có công hiệu rất tốt đối vói người cao tuổi mắc bệnh tim m ạch dạng cao huyết áp, xơ vữa hoặc xơ ciíng động mạch. Thường xuyên ăn m ật ong giúp bảo vệ m ạch máu, hạ huyết áp, thông đại tiện. Làm đẹp Mật ong có th àn h phần dinh dưỡng phong phú, toàn diện, chứa nhiều loại men, hoạt chất sinh hóa, các loại vitam in và hơn 40 nguyên tố vi lượng. Do đó, thường xuyên ăn m ật ong có tác dụng bổ huyết, chống nẻ da, làm cho da mịn mảng, sắc m ặt hồng hào. Đun nóng m ật ong trộn lẫn mỡ lợn theo tỉ lệ 70/30, để nguội, bôi ngoài da sẽ chống khô da, nirt nẻ. Thường xuyên ăn m ật ong còn có tác dụng bổ thận, chửa khô tóc, bạc tóc, xóa tàn nhang trên m ặt, bảo vệ da, làm cho da mềm m ại và tăng tính đàn hồi, chống già nua. Vì thế, m ật ong còn được coi là phương thuốc cải lão hoàn đồng. CÁCH DÙNG Sử dụng m ật ong khá đơn giản, th u ận tiện, chỉ cần hòa nước ấm uống là được. Trong gia đình, m ật ong có thể sử dụng thay đường, làm các món ăn ngọt thông dụng. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi 0 Không nén hòa mật ong vói nuức sôi Một ngáy nên uống m ật ong 2 lần vào hai buổi sáng, chiều, mỗi lần 25-50g, không nên pha m ật ong với nước nóng trên 60°c. Bởi vì, vitamin và các loại men trong m ật ong dễ bị phân hủy dưới tác động của nhiệt độ cao. v ề m ùa hè có thể hòa m ật ong trong nước đun sôi để nguội hoặc phết m ật ong ngoài bánh mì để ăn, cũng có thể hòa lẫn m ật ong với sửa đậu nành, sửa bò uống. Ệ} Sử dụng mật ong chữa bệnh, bảo vệ sức khỏe Dùng m ật ong chi3a bệnh thì mỗi ngày cần tăng lượng mật ong từ 50- lOOg. Những ngưòi hay bị bệnh táo bón, sáng sớm hàng ngày nên uống khoảng 50g m ật ong. Người mắc bệnh viêm loét dạ dày, hành tá tràng ngoài phối họp uống m ật ong cùng thuốc Đông y, mỗi buổi sáng hoặc tối uống thêm 50-100g m ật ong. Người cao tuổi cũng có thể uống m ật ong sau khi tập thể dục, thể thao hoặc lao động chân tay để tăng lượng đường huyết, tăng cường thế lực, n hanh chóng giảm m ệt nhọc. Hòa m ật ong với nước ấm, sửa bò hay sửa đậu nành uống đều được. Không đụng mật ong trong dồ đựng bằng kim loại Mật ong là chất m ang tính axít yếu, có thể xảy ra phản ứng hóa học khi tiếp xúc với kim loại. Vĩ vậy, cần chứa m ật ong trong các dụng cụ phi kim loại. Mật ong cũng dễ hấp thụ nước trong không khí gây biến chất nên khi bảo quản n h ất định phải đậy kín. c ầ n bảo quản m ật ong noi khô mát, thoáng gió, tránh để m ật ong bị tác động ảnh hưcmg bỏã nhiệt độ cao, nhưng cũng không nên để m ật ong trong tủ lạnh, m ật ong sẽ dễ bị kết tủ a đường. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ớ người cao tuổi R Cách chọn mua mật ong Mật ong được lấy từ các loài hoa khác nhau sẽ có tác dụng khác nhau. Người cao tuổi nên LƯU Ỷ lựa chọn loại m ật ong thích họp với cơ thể và tình trạng sức khỏe của mình. Ví dụ, m ật ong hoa hòe m ang lại hiệu quả nhiều hơn về dưỡng tâm bô thận, làm đẹp da; m ật ong hoa nhân sâm bổ huyết khỏe thận; m ật ong hoa táo bổ dạ dày, cân bằng âm dương, m ật ong hoa kim ngân thanh nhiệt; m ật ong hoa quế được coi là vua của các loại m ật ong, có công hiệu điều tiết toàn diện đối với cơ thể, lại thơm ngon; m ật ong hoa cam quýt có tác dụng giã rượu, lợi tiểu... Lượng dùng mạt ong tốt nhất là 25 - 50g mỗi lần, nói chung không được quá 1 OOg, nếu không, cơ thể sẽ không thể hấp thụ quá nhiều chốt dinh dưỡng, lại dễ gây tiêu chảy nhẹ. Một ong thu hoạch vào mỗi mùa xuân, hạ, thu, đông có chốt lượng khác nhau, tốt nhốt là một ong thu hoạch vào mùa đông. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHÉ BIẾN TỪ MẬT ONG ONước sinh tố xoài, mật ong ► Nguyên liệu: - Xoài: 1 quả - Mật ong vừa đủ dùng. ► Cách làm: Xoài gọt bỏ vỏ, hột, cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn. Sau đó hòa m ật ong vào khuấy đều là được. https://thuviensach.vn 11 Icxại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi © Nước uống mật ong, bạc hà ► Nguyên liệu: - Lá bạc hà tươi: 3 lá - Nụ hoa hồng; 3 bông - Nước lạnh đủ dùng. ► Cách làm: - Lá bạc hà tươi rửa sạch, để ráo nước. - Cho lá bạc hà khô vào hãm trong 0,3 lít nước nóng, sau 3 phút bỏ bã, để nguội. - Bỏ lá bạc hà tươi vào nước đã ngâm bạc hà khô, đun sôi nhỏ lửa khoảng 3 phút, khi dậy mùi thơm bạc hà, lấy ra để nguội, hòa m ật ong, thêm nụ hoa hồng và nước lạnh. LƯUỸ Bạc hà có tác dụng làm dịu thần kinh, giảm mệt mỏi, chữa đầy hơi, sử dụng làm nước giải khát vào mùa hè rốt tốt. Lá bạc hà khô: 1 cùi dĩa to Nước nóng: 0,3 lít https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi ĐẬU PHỤ GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Thành phần dinh dưỡng của đậu phụ có 40% là protein, 25% cacbonhyđrat, 20% lipit. Do axít béo không bão hòa cao tói 61%, lại có thêm các thành phần chất khoáng, vltamỉn nên có thể nói thành phần dinh dưỡng của đậu phụ không kém gì thịt, lại không có cholesterol nên đậu phụ dễ tiêu hóa. Vĩ thế nói đậu phụ là loại thực phẩm tuyệt vời cho người giả. ^ Axít béo không bão hòa Có tác dụng h ạ cholesterol trong m áu, phòng các bệnh về bệnh tim m ạch nh ư huyết áp cao, tắc m ạch m áu, nhồi m áu cơ tim, tăng trí nhớ, phòng bệnh suy giảm trí nhớ ở người già, tăng cường chức năng của m ắt (như chức năng võng mạc), chức năng thần kinh. Ngoải ra, đậu phụ còn có tác dụng tiêu viêm, phòng viêm khóp. Vítamin Trong đậu phụ chứa nhiều vitamin Bj. Đây là loại vitam in hòa tan, có tác dụng thúc đẩy chuyển hóa họp chất cacbon và lipit, là chất m en để chuyển hóa năng lượng, có thể nói không có vitamin sẽ không có năng lượng. Vitamin Bi cung cấp https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ỏ người cao tưổi năng lượng cần thiết cho hệ thống thần kinh, làm chậm quá trình thoái hóa của tế bào thần kinh, phòng và chửa bệnh phù chân. Khi cơ thể thiếu ít vitamin sẽ gây rối loạn chuyển hóa đường, dẫn đến chán ăn, mỏi mệt, thể lực giảm sút, buồn phiền, nóng nảy, sinh trưởng chậm, tê chân, điện tâm đồ xuất hiện tình trạng bất thường: nếu thiếu vitamin BI nghiêm trọng sẽ dẫn đến viêm dây thẩn kinh đa phát (viêm phổi dạng thần kinh), gầy còm hoặc phù thủng, rối loạn chức năng tim. Phốtpho Đậu phụ chứa nhiều chất phốtpho, đây là thành phần quan trọng cấu tạo xương, răng vá vật chất cơ bản của tế bào, có vai trò vô cùng quan trọng đối với người cao tuổi. Ngoài ra, trong đậu phụ còn có các thành phần vltamin A, B2, B0, c, D, E, caroten, axít hữu cơ, nhiều chất khoáng như canxi, sắt, kalỉ, natri, đồng, magiê, kẽm, silic... rất cần thiết cho cơ thể. TÁC DỤNG Đối VỚI sức KHỎE Đậu phụ không những là món ăn ngon, giàu chất dinh dưỡng mà còn có tác dụng phòng chửa bệnh, bảo vệ sức khỏe. Trong đậu phụ và các chế phấm từ đậu phụ chứa nhiều protein thực vật, có tới 8 loại axít amin. Vì vậy, thường xuyên ăn đậu phụ có thể hạ cholesterol trong m áu, giảm nguy cơ xơ vữa động mạch. Trong váng đậu còn chứa nhiều phốtpho lipit đặc hữu của đậu tương, là cơ sở vật chất quan trọng cho hoạt động duy trì sự sống, có tác dụng quan trọng đối vói hoạt động bình thường của tế bào và quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Thường xuyên ăn đậu phụ chẳng những có lợi đối với người suy nhược thần kinh và suy dinh dưỡng m à còn có tác dụng hỗ trợ điều trị đối với bệnh cao huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi m ạch vành. Hiện nay đậu phụ đã được cả thế giới m ệnh danh là "Thực phẩm bảo vệ sức khỏe m ang tính toàn cầu". ù Phòng bệnh xơ cúng động mạch Tỉ lệ m ắc bệnh xơ cứng động m ạch luôn tăng lên theo tuổi tác, là một trong những căn bệnh chủ yếu của người cao tuối. Bệnh n h ân xơ cứng động m ạch thường kèm theo cao huyết áp, cholesterol trong m áu cao. Đi theo đó bệnh m ạch vành, nhồi m áu cơ tim, x u ất huyết não củng tăng theo. Thường xuyên ăn đậu phụ sẽ phòng ngửa hiệu quả xơ cứng động m ạch và các chứng bệnh do xơ cứng động m ạch gây ra n h ư cao huyết áp, nhồi m áu cơ tim, x u ất huyết não. Ngoài ra, đậu tương có nhiều axít béo chưa bảo hòa, có tác dụng phòng cholesterol trong m áu tăng cao dẫn đến bệnh tim mạch. Ù Phòng và điều trị bệnh béo phì ở nguời cao tuổi Nhiệt lượng tiêu hao trong quá trình trao đổi chất của cơ thể có liên quan m ật thiết đến tuối tác, giới tính, chiều cao, cân nặng cũng như điều kiện thời tiết, khí hậu, lao động của mỗi người, ớ ngưòi cao tuổi, khả năng trao đổi chất đả suy giảm, hoạt động chân tay ít đi, cơ bắp nhỏ lại còn mỡ thì nhiều lên. Vì thế, n h u cầu năng lượng hàng ngày ở người cao tuổi thấp hơn nhiều so với thanh niên. Ăn nhiều món giàu nhiệt lượng là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng béo phì ở người cao tuôi. Các công trình nghiên cứu y học đã cho thấy, những người trọng Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi lượng cơ thể tăng 30% so với mức bình thường có tỉ lệ tử vong tăng lên đến 50%. Những người béo phì có tỉ lệ mắc bệnh m ạch vành nhiều gấp hơn 6 lần, cao huyết áp nhiều hon 4 lần, tiểu đường nhiều hon 3 lần so với người bình thường, sức đề kháng giảm sú t rõ rệt. Đe hạn chế nhiệt lượng, cần phải giảm khẩu phần ăn có nhiều mỡ, đường, món ăn cần th an h đạm, ít dầu mỡ. Đậu phụ là loại thực phẩm có đặc điểm nhiệt lượng thấp, dễ nhai nuốt, dễ tiêu hóa, rất phù họp với ngưòi cao tuối. Cỉ Bảo vệ gan Gan là bộ phận quan trọng có đặc điểm chuyển hóa nhanh, nhiều họp chất, lại có chức năng trử huyết và lọc độc. Nhiều kết quả thi nghiệm lâm sàng đã cho thấy, lipit rất dễ bị tích tụ trong gan gây tình trạng gan nhiễm mỡ, hợp chất kiềm trong đậu phụ giàu phốtpho có tác dụng chuyến hóa mỡ, đồng thời duy trì ỗn định m àng tế bào, giúp chức năng gan hoạt động bình thường. CÁCH DÙNG Ù Đậu phụ tuy ngon, bổ, nhung không nén sử dụng riêng lẻ Hàm lượng protein trong đậu phụ tuy cao nhưng do trong protein của đậu phụ, lượng axít am in cần thiết cho cơ thể lại thấp nên giá trị dinh dưỡng bị giảm đi đáng kể. Cách khắc phục rất giản đon là chỉ cần n ấu lẩn đậu phụ với các thực phẩm gốc động, https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi thực vật khác nhằm bổ sung axít amin. Người ta thường n ấu đậu phụ lẫn với thịt nạc băm hoặc trứ n g gá rán nhằm bổ sung protein cẩn thiết, nâng cao giá trị dinh dưỡng của đậu phụ. Khi n ấu đậu phụ lẫn với cá, chẳng những món ăn được bô sưng nguồn protein động vật, hơn thế do trong cá có chứa nhiều vitam in D, trong đậu phụ nhiều canxi nên khi ăn kèm, vitam in D sẽ nâng cao khả năng hấp th ụ canxi gấp hơn 20 lẩn. Đậu phụ n ấu củng với rau câu cũng rấ t hợp vì tuy đậu phụ có tác dụng chống xơ vữa động m ạch nhưng lại làm tiêu hao iốt. Nếu n ấu rau câu vốn chứa nhiều iốt với đậu phụ sẽ m ang lại hiệu quả toàn diện. Cách chọn mua đậu phụ Đậu phụ vốn có m àu hơi váng, nếu thấy loại đậu bày b án có m áu trắng nhợt thì có thể bị cho thêm thuốc tẩy trắng, không nên m ua. Ngoài ra đ ậu phụ là loại thực phấm giàu protein, dễ bị ôi thiu nên cần chọn loại đậu tươi. Đậu phụ đóng hộp cần được bảo quản lạnh, nên m ua ở cửa hàng có trang thiết bị bảo quản lạnh, nếu bao bì đậu phụ đóng hộp bị phồng lên, bên trong thấy đậu phụ đã ngả m àu đục, có nhiều bọt lớn thì đó là loại đậu m ất phẩm chất, tuyệt đối không nên mua. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Xử lý đậu phụ Do đậu phụ vốn không có mùi nên dễ bị hấp thụ mùi của các loại thực phẩm khác. Vì thế khi nấu đậu phụ nên có thêm nước sốt, càiy để tạo hưoug vị thom ngon. Nếu m uốn ăn đậu phụ mềm, có thể chần đậu phụ qua nước sôi, sau đó cho vào nước lạnh hoặc nước đá, để ráo nước. Như vậy không những tăng thêm vị ngon của đậu m à còn làm sạch vi khuẩn bám ngoài miếng đậu. Nếu m uốn ăn đậu phụ m át, nhất là vào m ùa hè, có thể đụng đậu phụ vào hộp, để vào ngăn đá tủ lạnh một ngày, sau khi đông ciing lấy ra ăn. Khi hấp đậu phụ không nên để to lửa, nếu không do quá nóng, đậu phụ sẽ chảy nhiều nước, miếng đậu dễ bị rỗ. Ũ Bảo quản đậu phụ Đậu phụ được lảm theo phương pháp truyền thống rất dễ bị hỏng, khi m ua về nhà, nên nhanh chóng ngâm nước, đưa vào bảo quản trong tủ lạnh, lúc cần chế biến mới lấy ra. Khi cho đậu phụ ra khỏi tủ lạnh, không nên để lâu quá 4 tiếng, tốt nhất lá ăn hết ngay trong ngày. Loại đậu phụ đóng gói trong hộp dễ bảo quản, nhưng trong thời hạn sử dụng vẫn phải để trong tủ lạnh để đậu không bị hỏng. Nếu dùng không hết một hộp, có thể cắt ra từng phần để nấu dần, số đậu còn lại đưa vào tủ đá, khi cần lấy ra dùng tiếp. https://thuviensach.vn 11 loại tfiực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHẾ BIÉN TỪ ĐẬU PHỤ Đậu phụ là món phổ biến trong mỗi gia đình, có thể để nguyên làm món ăn, cũng có thê dùng làm nguyên liệu chính, thêm các nguyên liệu phụ trợ khác để chế biến. Cách chế biến khá đa dạng, có thể rán, nướng, nấu canh, chẩn, nhồi, xốt... Sau đây là cách làm hai món đậu phụ đon giản: o Canh cái cúc đậu phụ ► Nguyên liệu: - Cải cúc: lOOg - Nấm kim châm: lOOg - Muối: 1/2 thìa con - Bột tiêu: 1 /4 thìa con - Dầu mè; 1/2 thìa con. ► Cách làm: - Đậu phụ: 1 bìa to - Nước luộc thịt: 3 bát con - Rượu gạo: 1 thìa con - Đậu phụ rửa sạch, xắt miếng, cải cúc rửa sạch, ngắt riêng từng lá. Nấm kim châm rử a sạch, để sẵn. - Đun sôi nước luộc thịt, cho cải cúc, đậu phụ, nấm kim châm và các gia vị khác, đun sôi trong 1-2 phút. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi 0 Đậu phụ tẩm hành ► Nguyên liệu: - Đậu mơ: 10 bìa - Hành hoa: 5g - Nước mắm, ớt tươi đủ dùng. ► Cách làm: - Hành hoa nhặt rửa sạch, thái nhỏ, cho ra b át con. - ớ t tươi thái nhỏ cho vào cùng b át hành. Đổ ít nước sôi váo (20ml) rồi rưới nước m ắm váo khuấy tan đều để tẩm đậu. - Đậu phụ rửa sạch, cho vào chảo dầu rán chín vàng đều cả hai mặt. Khi đậu chín, lần lượt gắp từng bìa đậu tẩm vào b á t nước chấm cho ngấm, bày ra đĩa, cho hành lên trên là được. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi BÍ Đ ỏ GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Bí đỏ (bí ngô) chứa nhiều đường và gluxit nên khi ăn có vị ngọt. Hàm lượng protein và lipit trong bí đỏ khá thấp. Bí đỏ chứa nhiều vitamin, một lượng sắt và phốtpho n h ất định. Những chất nảy có vai trò quan trọng duy trì chức năng sinh lý của cơ thể. Gần đây, ngưòi ta còn phát hiện thấy trong bí đỏ có chứa th àn h phần côban có tác dụng bổ máu. Trong lOOg bí đỏ có 0,148g vitamin A, 0,3mg B^, 0,4mg B2, 0,12mg B0, 8mg vitamin c , 0,36mg vitamin E, 0,026mg vitamin K, 0,89mg p-caroten, 0,08mg axít folic, 0,5mg axít pantothenic, 0,4mg axít nicotinic; các chất khoáng nhiều nhất là kali (287mg), phốtpho (24mg), canxi (16mg), magiê (8mg), ngoài ra còn sắt (0,4mg), natri (0,8mg) và một số nguyên tố vi lượng khác như đồng magiê, kẽm, silic. Trong lOOg bí đỏ có 700mg protein, lOOmg lipit, 4,5g gluxlt, 800mg cellulose dễ tiêu hóa. -Ũ p-Caroten Đây là chất chống oxy hóa giống nh ư vitamin E, giúp làm giảm tỉ lệ mắc bệnh ung thư tử cung, ung th ư phổi, ung thư dạ dày. Ngoài ra, ăn thực phẩm chứa nhiều p-caroten còn có tác dụng giảm nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể. Khi được tiêu hóa, p-caroten được chuyển Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở ngưồi cao tuổi hóa thành vitamin A, duy trì hệ miễn dịch hoàn hảo. Khi thiếu vltamin A, khả năng miễn dịch của cơ thể bị giảm sút, hệ hô hấp và m ắt trở nên đặc biệt suy yếu, không thể chống đỡ được với vi khuẩn xâm nhập. Vĩ vậy, bổ sung nhiều (3-caroten có trong bi đỏ sẽ giúp người cao tuổi phòng ngừa mắc chứng mủ lòa và các bệnh về m ắt khác. ễề Côban Côban là thàĩửi phần quan trọng cần thiết cho cơ thể người, có tác dxmg điều trị thiếu m áu ác tính và kích thích tạo huyết, cải thiện hoạt tính của kẽm, thúc đẩy sinh trưởng, phòng ngừa bệnh mạch vành tim, viêm cơ tim, thiếu máu, xơ cứng động mạch, đục thủy tinh thể, kéo dài tuổi thọ. Khi cơ thể thiếu côban sẽ dẫn đến thiếu m áu ác tính hoặc gây suy tủy, đồng thòi cũng xuất hiện viêm niêm mạc miệng lưỡi. Côban là một trong những thành phần quan trọng tạo ra tế bào hồng cầu trong máu, có tác dụng quan trọng trong việc tổng họp protein hồng cầu, phát triển hoàn thiện hồng cầu, cũng là thành phần tạo ra phân tử vitamin B i2- Chính vì trong bí đỏ chiia nhiều côban nên ăn vào có tác diạng bổ máu, được coi là loại thiK phẩm - vị thuốc bổ máu có giá trị. ^ Argenine Argenine có tác dụng giúp m au lảnh vết thương, loại bỏ nước amoniac dư thừa trong cơ thế; tăng cường chức năng hệ miễn dịch, làm giảm cơn đau thắt tim. Ngoái ra, argenine còn có tác dụng hạ huyết áp, giảm cholesterol trong máu, thực sự là loại thực phấm tuyệt vời bảo vệ hệ thống tim mạch. TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Như đã phân tích ở trên, những thành phần dinh dưỡng đặc biệt có trong bí đỏ có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch, phòng ngừa xơ cứng động https://thuviensach.vn 11 loại tfiục phẩm bổ dưỡng, chông lão suy ở người cao tuổi mạch, phòng chống ung thư, làm đẹp, giảm béo. Thường xuyên ăn bí đỏ không những n h u ận tràng m à còn chống tai biến m ạch m áu não, điều trị cao huyết áp. 0 Phòng ngừa tai biển mạch máu não Tai biến m ạch m áu não (Đông y gọi là trúng phong, trúng gió) được chia thành hai loại là tai biến do xuất huyết não và tal biến do thiếu m áu não. Loại thứ n h ất chủ yếu do cao huyết áp gây ra; loại th ứ hai thường do bệnh đái tháo đường, xơ cứng động mạch, m áu đặc dính gây ra. Nghiên C\Ú1 của y học hiện đại cho thấy, nguyên nhân dẫn đến xơ cứng hoặc xơ vữa động mạch chủ yếu là do cholesterol "xấu". Làm giảm nồng độ của loại cholesterol này, kiềm chế oxy hóa sẽ có tác dụng vô cùng quan trọng đối với việc ngăn ngừa xơ ciíng hoặc xơ vữa động mạch. Qua nghiên ciru, giới y học còn phát hiện, bí đỏ có tác dụng h ạ huyết áp, làm mềm thành m ạch m áu, ngăn ngừa hẹp m ạch m áu, tắc nghẽn m ạch máu. Ăn bí đỏ thường xuyên có thể phòng ngừa có hiệu quả tai biến m ạch m áu não. Ũ Hạ đường huyết Bí đỏ là loại thực phẩm đặc biệt tốt đối vói người bệnh tiểu đường. Bởi chất pectin chiếm tới 15% trong bí đỏ sau khi đi vào ruột sẽ kiềm chế sự hấp thụ đường gluco. Một số chất trong bí đỏ còn có chức năng giống như insulin, có tác dụng hạ đường huyết. Đây là kết luận được các chuyên gia Nhật Bản công bố gần đây. Nhật Bản là quốc đảo, đất đai nhiễm kiềm, bí đỏ trồng ít ngọt, hàm lượng gluxit củng khá thấp. Vì thế, khi xem xét chất có tác dụng giống như insulin trong bí đỏ củng cần phải xem xét lượng gluxit trong thứ quả này, cần chú ỷ lượng sử dụng, tốt nhất lá mỗi tuần ăn 2 -3 lần, mỗi lần 100-200g, cứ ăn lOOg bí đỏ thì nên giảm bót 15g lương thực. Đồng thời, cần chú ỷ chủng loại khác nhau, noi trồng khác nhau thì bí đỏ cũng có hàm https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi lượng đường khác nhau. Loại bí đỏ có hình tròn dẹt như chiếc đèn lồng chứa nhiều nước, ít đường, khá thích họp vói bệnh nhân tiểu đường. Phòng chữa cao huyết áp Vói người cao tuổi có cảm giác nhức đầu, chóng mặt, khả năng chú ỷ không tập trung hoặc ngủ không ngon giấc thì hãy đề phòng khả năng phát sinh bệnh cao huyết áp. Nên đi khám sớm, xác định cho rõ để để điều trị. Cao huyết áp thường được coi là "kẻ giết người thầm lặng". Nếu như trong một thời gian dài, huyết áp không được kiểm soát thì chức năng của các cơ quan trong cơ thê sẽ bị tôn hạl nghiêm trọng, đặc biệt là nhũng bộ phận quan trọng trong cơ thế như tim, não, thận. Đặc trưng điển hình của cao huyết áp là thành động m ạch dày lên, nhưng khi được cung cấp đủ kali thì ngay cả thành động mạch của bệnh nhân cao huyết áp củng không bị dày lên thêm. Vì vậy, kali có tác dụng bảo vệ mạch máu. Những bệnh nhân uống thuốc hạ huyết áp dài ngày, do tiểu tiện nhiều, kali củng bị thải ra ngoài nhiều hơn, khả năng thiếu kali sẽ tăng lên. Do đó, những người dùng thuốc hạ huyết áp cần chú ỷ bổ sung kali. Hàm lượng kali trong bí đỏ khá cao nên bí đỏ được coi là thực phẩm dưỡng sinh cần thiết đối vói bệnh nhân cao huyết áp. CÁCH DÙNG Có nhiều cách chế biến bí đỏ làm món ăn, thông dụng nhất là các món xào, nấu, có thế nấu vói thịt, hầm với xương, cũng có thể hấp cách thủy, hoặc nấu chín, giã nhuyễn trộn bột mì làm bánh. Bí đỏ chín già ninh nhừ cùng gạo nếp, táo đỏ, đường đỏ thành món chè ăn rất ngon và bổ dưỡng. Bí đỏ cần ăn chín Bí đỏ tính ấm, vị ngọt, không độc, có công hiệu n h u ậ n phế bổ trung. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Thường xuyên ăn bí đỏ sẽ tăng cường thị lực, phòng cảm mạo, làm cho da dẻ m ịn m àng. Tuy nhiên, cần lưu ý là khả năng hấp th ụ vitam in A củ a cơ thể người liên quan m ật thiềt với phương pháp chế biến. Nếu ăn sống, cơ thể chỉ hấp th ụ được dưới 10%, nếu n ấu chín có thể tăng lên đến 20%, còn nếu xào dẩu mỡ thì tỉ lệ hấp thụ càng tăng gấp bội, có thể lên tới trên 60%. Tránh phân hủy vỉtamin c Trong bí đỏ có chứa một loại men phân giải, có the phân hủy vltamin c, nhưng loại men này khi gặp axít hoặc bị đun nóng sẽ m ất khả năng phân hủy. Vì vậy khi n ấu bí đỏ cùng các loại rau giàu vitamin c như cả chua thì nên nấu chín bí đỏ trước. Ệỷ Cách bảo quản bí đỏ tươi lău Thực phẩm cho dù có giá trị dinh dưỡng đến đâu, nếu không tươi sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng, th án h phần dinh dưỡng. Bí đỏ củng vậy, bảo quản bí đỏ được tươi lâu chủ yếu là giũ bí đỏ trong môi trường không khi trong lành, để nơi khô ráo, thoáng mát. Trong điều kiện bảo quản tốt, bí đỏ có thể bảo quản được trên 100 ngày. LƯUỸ Bí đỏ non chứa nhiều vitamin c và ít đường gluco hơn bí đỏ già; bí đỏ già có hàm lượng canxi, sắt, p-caroten cao hơn. LƯUỸ Bí dỏ không được nấu lẫn với thịt dê, cừu, nếu không, ân vào dễ bị vòng da. Bệnh nhân tiểu đường khi ăn món bí đỏ cồn tính đến lượng dường cho phép mỗi ngày, nếu đã ân bí đỏ thì giảm cơm vò cóc món tinh bột khác. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHẾ BIẾN TỪ BÍ Đ ỏ OBí đỏ tẩm bột hấp ► Nguyên liệu: - Bí đỏ: 500g - Bột gạo vừa đủ - Muối, đường vừa đủ ► Cách làm: - Bí đỏ gọt bỏ vỏ, rửa sạch, thái lát dày, trộn đều với bột gạo, muối, đường. - x ế p các miếng bí đã tẩm bột vào lòng hấp, hấp khoảng 20 phút là được. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ duõng, chống lão suy ỏ người cao tuổi 0 Xalát bí đỏ, nấm ► Nguyên liệu: - Bi đỏ thái lát: 800g - Sửa chua: 3 thìa xúp - Giấm trắng: 3 thìa xúp - Đường trắng: 1/2 thìa xúp - Dầu thực vật: 1 thìa xúp - Thìa là: 2 mớ ► Cách làm: - Thìa là n h ặt rửa sạch, thái nhỏ. - Nấm rom: 200g - Hạt bí đỏ rang chín bóc vỏ: 2 thìa xúp - Nước cam: 3 thìa xúp - Hành: 1 củ thái nhỏ - Bột tiêu đen một ít - Muối vừa đủ. - Cho giấm, nước cam, sửa chua, đường, hạt tiêu, muối, thìa là trộn đều làm nguyên liệu trộn xalát. - Cho bí đỏ, ít thìa lá vào nồi hấp, rắc muối, hấp khoảng 10 ph ú t đến khi bí mềm, lấy ra để nguội. - Đun nóng dầu ăn, phi thom hành khô rồi cho nấm rom vào xào khoảng 2 phút, nêm muối, lấy ra để nguội. - Cho bí và nấm vào cùng một đĩa to, trộn đều với nguyên liệu trộn xalát cho ngấm. Sau cùng rắc h ạt bl rang đã bóc vỏ lên trên là đươc. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy d người cao tuổi HẠT SEN Hạt sen vừa có thể ăn tươi, vữa dùng làm nguyên liệu chế biến các món canh, làm nhân bánh, làm miít... Đông y từ xưa đã coi hạt sen là vị thuốc quý có tác dụng bổ nguyên khí, thanh tâm an thần. GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Kali Hạt sen chứa nhiều kali, trong lOOg hạt sen có tới 846mg kali. Đây là nguyên tố có tác dụng cân bằng chất dịch trong tế bào, giúp duy trì chức năng tim và huyết áp ở trạng thái bình thường. Qua nghiên ciiu, các chuyên gia đã phát hiện trong nước tiểu của người cao huyết áp, lượng natri thường tăng còn lượng kali lại giảm. Điều đó chiing tỏ trong cơ cấu món ăn, natri được đưa vào quá nhiều, còn kali lại quá ít. Vì vậy, ăn những thực phẩm giàu kali sẽ có tác dụng đáo thải muối natri m à h ạt sen là sự lựa chọn lí tưởng nhất. Magiẽ Trong lOOg hạt sen có chứa 242mg magiê. Đây là nguyên tố giúp tăng cường trí lực, Magiê kết họp với natri còn có tác dụng https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ duõng, chống lão suy ở người cao tuổi chống loảng xưong, tăng cường chức năng hoạt động của hệ thần kinh và cơ bắp. Trong bửa ăn hàng ngày, người ta thường được được cung cấp nhiều canxi nhưng lại thiếu nguyên tố magiê. Vĩ vậy ăn hạt sen có tác dụng hấp th ụ canxi tốt hơn. Bệnh tim m ạch thường liên quan rất nhiều vói tình trạng thiếu magiê. Nghiên ciKi những người chết vi bệnh tim cho thấy hàm lượng nguyên tố magiê trong tim cực thấp. Thiếu magiê còn có khả năng dẫn tới co th ắt cơ. Nhiều công trình nghiên ciru đã phát hiện, một trong những nguyên n hân gây đau tim không phải do tắc động m ạch vành m à do co th ắt động m ạch vành tim dẫn đến tim bị thiếu oxy. 0 Nhiều loại vitamin Trong h ạt sen có nhiều loại vitamin như vitamin A, B j, B2, E. Vitamin trong hạt sen có tác dụng thúc đay sự hoạt động của men, từ đó khiến cơ thế người đi vào trạng thái làm việc, sinh ra năng lượng, nâng cao khả năng miễn dịch, duy tri sức khỏe cơ bắp, bảo vệ động mạch. Trong đó, vitamin c và vitam in E có tác dụng chống oxy hóa, giúp người cao tuổi trẻ lâu, ngăn ngừa bệnh ung th ư và bệnh tim, bảo vệ cơ thể. Cellulose Trong h ạt sen còn chứa nhiều cellulose, n h ất là cellulose dạng thô, có tác dụng loại bỏ cặn bã trong cơ thể, giúp cơ thể hấp th ụ nước trong hệ thống tiêu hóa, làm cho thức ăn trương lên, được thải dễ dàng khỏi cơ thể. TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Hạt sen vừa là loại thực phẩm, vừa là vị thuốc tẩm bổ có giá trị đối với người cao tuôi. Theo Đông y thì hạt sen tính bĩnh, vị ngọt, vào tâm tỳ. Trong hạt sen chứa nhiều protein, lipit và các nguyên tố nh ư canxi, phốtpho, sắt... https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Đây là vị thuốc có tác dụng bố khí, cố tinh, dùng điều trị các bệnh đi ngoài, chán ăn do tỳ hư, đồng thời là thuốc bố bồi dưỡng sức khỏe người cao tuổi sau khi ốm. 0 Thanh tàm an thần Hạt sen luôn được coi là vị thuốc Đông y có giá trị bồi bổ nguyên khí, thanh tâm an thần. Hạt sen được dùng điều trị các chứng loạn nhịp tim, m ất ngủ, suy nhược thần kinh do tình trạng sức khỏe và trạng thái tâm lý gây ra. Đối với nữ giói ở giai đoạn tiền m ãn kinh củng như nam giới ở giai đoạn thay đổi về sinh lý sử dụng hạt sen rất có lợi. ỡ Bổ tỳ, chữa đi ngoài Do h ạt sen có vị ngọt, tính bình, bổ dưỡng, có khả năng thu sáp m ạnh nên được dùng đê chửa trị cho những người bị tỳ hư, đi ngoài lâu ngày, chán ăn, thường được dùng phối họp với nhân sâm, phục linh, son dược. Do hạt sen bố tỳ âm, chửa đi ngoài nên được coi là vị thuốc làm m ạnh tràng vỊ. Điều trị bệnh đi ngoài m ạn tính có thể dùng h ạt sen (bỏ tâm) 30g, khiếm thực 30g, hạt ý dĩ 40g, hạt kê 150g nấu cháo. Cỉ Bổ thận Hạt sen có tác dụng bố thận tinh, tăng cường mối liên hệ giữa thận và tim. Các chứng bệnh di tinh, đái dắt, khí hư đục, khí hư ra nhiều cũng như các triệu chimg loạn nhịp tim, m ất ngủ do tâm khí hư hoặc tâm - thận không hỗ trợ được cho nhau gây ra, nên ăn nhiều cháo hạt sen. Ix)ại cháo này có đặc điểm chống lạnh, thanh đạm, ăn ngon, dễ tiêu hóa. Món hạt sen hẩm dạ dày lợn có tác dụng bổ thận, bổ tỳ, kiện vị, chữa các chirng như di tinh do thận hư, tỳ vị yếu, chán ăn... https://thuviensach.vn u Hạ huyết áp 11 loại thực phẩm bổ duững^ chống lão suy ở ngưởi cao tuổi LƯUỸ Cao huyết áp là bệnh thường gặp ở người cao tuổi. Đe điều trị bệnh này, ngoải việc kiên trì dùng thuốc, nên thường xuyên ăn hạt sen sẽ có tác dụng hỗ trợ chửa bệnh rất tốt. Theo nghiên ciiu dược lý, tâm sen có tác Người bị đầy trướng bụng, táo bón không nên ăn nhiều hạt sen. dụng hạ huyết áp, giảm mở máu. Vì vậy ăn hạt sen để nguyên tâm sen sẽ hiệu quả hon. sử dụng mỗi lần 12g tâm sen khô thay trà pha nước uống, mỗi ngày 2 lần vào 2 buổi sáng, chiều, ngoài công dụng hạ huyết áp, còn có tác dụng thanh nhiệt, an thần, bổ tim. Ù Tăng cuửng thể chát, làm chậm quá trình lão hóa Do chức năng của các tố chức và cơ quan trong cơ thể người cao tuổi bị suy yếu nên xuất hiện tình trạng thể lực yếu, sức đề kháng bệnh giảm sút, thính lực, thị lực kém dần, tóc bạc, rụng, hay quên, m ất ngủ, kém ăn, sợ lạnh, nhiều người cao tuổi kèm theo những căn bệnh m ạn tính ở người già vói mức độ khác nhau. Vì vậy, đối với người cao tuổi, ăn bổ sung hạt sen sẽ giúp tăng cường thế chất, làm chậm quá trình lảo hóa, phòng chống bệnh tật. CÁCH DÙNG Hạt sen là loại thực phẩm , và là loại thuốc bổ dưỡng. Món ăn có h ạt sen, bách họp, nấm tuyết, trim g chim cút có tác dụng ích trí an thẩn, bố tim, não. Dùng h ạt sen cùng phục linh, sơn dược (củ mài), hạt ỷ dĩ nấu cháo không nhũng lá món ăn ngon m à còn bổ tỳ vị, chống lão hóa. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Hạt sen tươi nấu với thịt gà, cá, tôm sẽ cho món ăn m át, ngon miệng. Hạt sen khô có thể dùng nấu chín hoặc nghiền thảnh bột làm bánh. Chọn loại hạt sen vỏ mỏng, hạt chắc, bỏ tâm đắng, ninh kỹ, cho ít đường phèn vào nấu chè sẽ được món chè bổ dưỡng ngon miệng. Hay cũng có thể nấu hạt sen với bách họp, thịt lợn nạc thành món cháo tâm bô dùng cho người mới ốm dậy cơ thể đang yếu. Cách tẩm bổ bằng hạt sen có hiệu quả Đối với hạt sen vừa là thực phẩm, vừa là vị thuốc không phải cứ càng ăn nhiều càng tốt. Nếu sử dụng không đúng cách sẽ "lợi bất cập hại". Ù Cách ninh nhừ hạt sen Hạt sen rất khó ninh nhừ vì vỏ lụa ngoài có một lóp chất sừng, thời gian bảo quản càng lâu, lóp sxìng đó ngày càng dày thêm, không dễ hấp thụ nước để trương nở. Đe hạt sen chóng mềm, khi ngâm cần sử dụng nước muối loãng nóng, để khoảng 1 giờ, lấy tay bóp nhẹ, lớp vỏ lụa sẽ bong ra, cho hạt sen vào nước sôi ngâm tiếp, hạt sẽ trương nở, khi nấu chóng nhừ. LƯUỸ Khi mua hạt sen nẽn chọn hgt chọn loại hạt to, chắc, đều hạt. Mọi bộ phận của hạt sen đều có tóc dụng chữa bệnh, nhưng đối với những người mới bị cảm, táo bón, sốt rét, trĩ, đầy trướng bụng thì tạm thời không nên ăn hạt sen. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng^ chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHÉ BIÉN TỪ HẠT SEN Hạt sen tươi có thể ăn sống hay để nấu canh, nấu chè, làm nhân bánh. OMón vịt hầm hạt sen ► Nguyên liệu: - Thịt vịt (chưa lọc xương): 500g - Đậu đỏ: 80g - Trần bì: 1 miếng - Muối vừa đủ. ► Cách làm: - Thịt vịt rử a sạch, chần qua nước sôi đê ráo. - Đổ nước vào nồi, đun sôi, cho tất cả các nguyên liệu vào đun to lửa, khi sôi chuyển nhỏ lửa hầm trong 2 giờ. - Cho thịt vịt ra, để nguội, lọc bỏ xương, thái miếng mỏng, cho tiếp vào nồi, n h ặt bỏ trần bì, nêm muối vừa miệng là được. - Hạt sen tươi: lOOg - Giing: 2 lát - Rượu thực phâm: 1 thìa to Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở ngưòi cao tuổi ©c/?è hạt sen, bách hợp ► Nguyên liệu: - Hạt sen: 50g - Son dược (củ mài); 20g - Nấm tuyết: 20g ► Cách làm: - Bách họp (hoa atisô): 50g - Táo tàu; 20 quả - Đường phèn đủ dùng. - Đem tất cả nguyên liệu (trừ đường phèn) rủ a sạch, ngâm nước 1 giờ, táo tàu bỏ hạt, để sẵn. - Đô 1 lít nước vào xoong, cho bách họp, hạt sen, son dược, táo tàu vào đun chín nhừ, tiếp đó cho nấm tuyết vào đun chín mềm. - Sau cùng cho đường phèn vào khuấy tan đều là được. https://thuviensach.vn 11 loại ifiực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi SÚP L ơ XANH GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Súp lơ xanh chứa nhiều chất p-caroten, kali, canxi, nhiều loại vitamin, axit íolic (B0), silic, cellulose... Trong đó, canxi, axít folic, vitamin c, p-caroten là chất chống oxy hóa, có tác dụng bảo vệ m àng tế bào, tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể; kali giúp cân bằng dịch bào, hỗ trợ chức năng tim và giữ cho huyết áp ở mức bình thường: silic có tác dụng phòng ngừa tai biến m ạch m áu não và bệnh ung thư. Vì vậy, súp lơ xanh đã trở thành loại rau xanh tuyệt vời, rất phù họp với người cao tuổi. Kalí Kali trong súp lơ xanh có tác dụng cân bằng chất dịch trong tế bào, hỗ trợ chức năng tim và giữ ổn định huyết áp. Nguyên n hân chính gây tai biến m ạch m áu não ở người cao tuổi là do cao huyết áp và xơ ciing m ạch m áu não. Nghiên ciru 2000 người độ tuổi trung niên ở Mỹ cho thấy, trong nước tiểu của người bệnh cao huyết áp, hàm lượng natri tăng, hàm lượng kali giảm. Điều này chứng tỏ trong cơ cấu bửa ăn, lượng natri được đưa vào cơ thể quá nhiều, trong khi kali lại được hấp thụ quá ít. Vì thế, cần phải ăn các món https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ỏ người cao tuổi chứa nhiều kali để giúp cơ thể bài tiết ra nhiều muối natri, m à súp lơ xanh chính là sự lựa chọn tối ưu (trong lOOg lơ xanh chứa 30,3mg kali). Ô Canxi Hàm lượng canxi trong súp lơ xanh khá cao (41m g/100g rau), có thể hỗ trợ phòng ngừa ung thư. Người cao tuổi có nhu cầu canxl cao hơn người trẻ tu ối, nếu thiếu canxi, sẽ dễ bị "hội chứng loãng xương đặc thù ở người cao tuổi", tình trạng nặng dễ có hiện tượng gảy xương bệnh lý. Người cao tuổi mỗi ngày cần hấp thụ 0,6g canxi, nên bổ sung súp lơ xanh để tăng cường thêm canxi. ế Sắt Các công trình nghiên cứu đả cho biết, những người tuổi trên 60, thính lực sẽ giảm sút, không ít người mắc chiing điếc tuổi già. Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, bổ sung chất sắt có thể làm giản m ạch m áu nhĩ, làm mềm hồng cầu, đảm bảo cung cấp đủ m áu cho tai, giúp phòng ngừa giảm thính lực. Hàm lượng sắt và kẽm trong súp lơ xanh khá nhiều (0,8mg sắt, 0,2mg kẽm/lOOg rau). Vì vậy, thường xuyên ăn súp lơ xanh có lợi cho phòng ngửa bệnh điếc ở ngưòi cao tuổi. Nếu thiếu sắt, người cao tuổi dễ bị bệnh thiếu m áu, dễ sợ lạnh, ăn súp lơ xanh sẽ có tác dụng tốt. ^ Silic Súp lơ xanh có nguyên tố vl lượng silic, giúp loại bỏ chất bị oxy hóa trong cơ thế, bảo vệ cho tế bào và tổ chức mô không bị hủy hoại, nâng cao khả năng miễn dịch, duy trì kết cấu và chức năng bình thường của hệ thống tim mạch. Đây là chất thải độc đối với người bị nhiễm kim loại nặng nh ư chì trong thiên nhiên. Ngoài ra, silic còn giúp phòng ngừa tai biến m ạch m áu não và ung thư. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lâo suy ở người cao tuổi TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Súp lơ xanh không những giàu chất dinh dưỡng m à còn có tác dụng chửa bệnh, bảo vệ sức khỏe, là loại thực phẩm quỷ đối vói người cao tuổi sức yếu, nhiều bệnh. Thường xuyên ăn súp lơ xanh trong một thời gian dài có thể phòng ngừa các chiing bệnh nh ư ung thư, tai biến m ạch m áu não, cao huyết áp, yếu tim, táo bón, bệnh về tuyến tiền liệt... Bổ não, tăng cuòng trí nhớ Các n hà nghiên ciru của Mỹ đả phát hiện, ăn nhiều súp lơ xanh rất có lợi cho não bộ của người cao tuối. Những phụ n ữ 60-70 tuổi, ăn nhiều rau xanh và súp lơ xanh thì sẽ làm chậm lại quá trình suy giảm về trí nhớ, khả năng diễn đạt bằng lời nói, khả năng tập trung chú ý khi về già. Các công trình nghiên cim cũng cho thấy, súp lơ xanh cũng rất có lợi cho não bộ của đàn ông. Ngưòi cao tuổi có thể sử dụng súp lơ xanh như một thói quen ăn uống khoa học đế hạ thấp mối nguy hiểm của hội chiúig suy giảm trí tuệ khi về già. Nâng cao khả năng miễn dịch Súp lơ xanh giàu vitamin và chất khoáng, có công hiệu nâng cao sức đề kháng bệnh tật, tăng cường khả năng miễn dịch. Súp lơ xanh còn chứa nhiều loại axít hữ u cơ chống hoại huyết, có thể làm tăng chức năng giải độc của gan, nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể. Q Bảo vệ da Trong súp lơ xanh chứa nhiều vitamin A, vitamin c và caroten, có thể tăng cường khả năng chống tổn thương ở da, giúp cho da giữ được tính đàn hồi, làm chậm quá trình lão hóa. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi p ũ Phòng chống ung thư Súp lơ xanh có nhiều p-caroten là chất chống ung thư nổi tiếng. Lượng vitamin c , axít folic và silic khá dồi dào trong súp lơ xanh đều có tác dụng chống oxy hóa nên có công hiệu nhất định trong phòng chống ung thư. Những nghiên cxru ở Mỹ còn chiứig tỏ, ăn súp lơ xanh kết họp với cà chua phòng ngửa được ung thư tiền liệt tuyến khá rõ rệt. Công hiệu phòng chống ung thư của cà chua chủ yếu do chất tạo m àu đỏ của cà chua chín, còn tác dụng phòng ngừa ung thư của súp lơ xanh chủ yếu do chất thioglucolide có trong loại rau này. U' Diệt xoắn trùng hành tá tràng Gần đây, các nhà khoa học Pháp và Mỹ đã phát hiện súp lơ xanh không chỉ chứa nhiều vitamin và chất khoáng có tác dụng bổ dưỡng m à còn có khả năng kỳ diệu diệt được xoắn trùng hành tá tràng gây ung thư dạ dày. Ũ Hạn chè bệnh tiểu đường Súp lơ xanh chứa nhiều cellulose, có thể làm giảm khả năng hấp thụ của ruột đối với đường glucô, từ đó hạ thấp đường huyết, khống chế có hiệu quả bệnh tiểu đường. CÁCH DÙNG Súp lơ xanh không những giàu giá trị dinh dưỡng, m à còn có tác dụng phòng chống ung thư và là loại thực phẩm ăn ngon miệng. Cho dù lảm xalát, xào, luộc hay nấu canh, súp lơ xanh vẫn luôn là món ăn hấp dẫn. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dirõng, chống lão suy ở người cao tuổi Bí quyết trong chế biến Súp lơ xanh không nên ăn sống vì dễ sinh đầy hơi, ảnh hưởng đến tiêu hóa. Nhưng nếu m uốn giũ được nhiều nhất lượng vitamin c trong lơ xanh thì cần rú t ngắn thời gian đun nấu. Tốt n h ất là không nên cho cả cây hoặc miếng to vào nấu, m à cần thái miếng nhỏ, nấu ít một, nh ư vậy rau sẽ chín nhanh. Người ta đã nghiên ciru thấy rằng nếu luộc lơ xanh quá 3 phút, lượng vitamin c sẽ m ất đi 50%, nhưng nếu chỉ luộc trong 2 ph ú t thì vẫn giũ lại được 80% lượng vitam in c, do đó cần nấu th ật nhanh súp lơ xanh. 0^ Cách chọn - Súp lơ xanh ngon, chất lượng tốt là loại có m àu sắc tươi, xanh sẫm, nếu rau có m àu vàng thì chứng tỏ rau quá già hoặc đã để lâu. - Bề m ặt hoa súp lơ xanh không bị lồi lõm, kết cấu dày chắc. - Cầm trên tay, thấy nằng nặng là loại tốt, nhưng nếu hoa quá cirng, cuống hoa to dày, thì là rau đã già. - Nên chọn cây súp lơ xanh có lá xanh non, mởn là rau tươi. - Q uan sát cuống súp lơ xanh, nếu vết cắt còn ướt, mói lá rau tươi, còn thấy cuống khô chiing tỏ rau đã được th u hái lâu, không còn tươi nữa. Bí quyết bảo quản Lấy giấy hoặc túi ni lông có lỗ thoát khí (giấy cần phun ít nước cho ẩm) bọc ngoài cây súp lơ xanh, sau đó dựng điing đặt trong tủ lạnh, có thể giũ tươi trong 1 tu ần lễ. Lá súp lơ xanh còn tươi rửa sạch, thái miếng nhỏ, xào cùng hải sản ăn rất ngon. Tước bỏ vỏ cứng của cuống hoa, rửa sạch, thái lát mỏng dầm giấm đường làm thành món dưa góp ăn khai vị rất ngon. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHẾ BIẾN TỪ SÚP Lơ XANH o Súp lơ xanh xào tỏi >■ Nguyên liệu: - Súp lơ xanh; 250g - Tỏi: 5 nhánh - Gừng: 3 lát >-Cách làm: - Dầu thực vật: lOOg - Muối: 1 thìa con - Bột đao: 1 thìa cà phê. - Súp lơ xanh đem cắt tiing nhánh nhỏ, rửa sạch, thái lát. - Chần súp lơ xanh qua nước sôi, vớt ra để ráo. - Tỏi bóc bỏ vỏ, băm nhuyễn. - Cho dầu vảo chảo, phi giÌTig tỏi, đổ lơ xanh vào đảo, nêm bột canh vừa miệng. Xuống bột đun sôi là được. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưdng, chống lão suy ỏ ngưòi cao tuổi 0 Thịt gà om súp lơ xonh >■ Nguyên liệu: - Súp lơ xanh: 250g - Thịt lườn gà: 300g - Khoai tây: lOOg - Cà rốt: lOOg - Sửa tươi: 200ml - Giìng: 3 lát - Bột canh, bột đao đủ dùng. ► Cách làm: - Súp lơ xanh rửa sạch, tách thành tirng nhánh nhỏ, luộc qua nước muối pha loãng đun sôi trong 2 phút, vớt ra để ráo. - Cà rốt, khoai tây rửa sạch, thái miếng. - Lườn gà rủ a sạch, thái miếng, nhúng qua nước sôi, vớt ra đế ráo. - Đun nóng chảo, cho 1 thìa dầu ăn, gừng vào đảo qua, cho tiếp thịt gà, cà rốt, khoai tây, đun to lửa cho sôi, sau đó chuyển nhỏ lửa om trong khoảng 1 giờ. Bột đao hòa nước khuấy tan. - Cho tiếp súp lơ xanh, tử từ xuống sửa tươi, đảo đều, cuối cùng xuống bột làm nước sốt, đảo chín là được. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi NẤM TUYẾT GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Nấm tuyết (ngân nhĩ) lả loại nấm m àu trắng, là thực phẩm giàu dinh dưỡng, cũng là vị thuốc tẩm bổ có giá trị. Nấm tuyết chứa nhiều protein, lipit, gluxit, canxi, phốtpho, sắt; ngoài ra trong nấm tuyết còn chứa nhiều thánh phần vitamin và nguyên tố vi lượng. Do nấm tuyết có thành phần dinh dưỡng phong phú, giá trị ngang với n hân sâm, nhung hươu, là loại thực phâm có giá trị dành cho người cao tuôi. Holoside đặc trung của nấm tuyết Đây là loại holoside mang tính axít, được hình thành trong quá trình sinh trưởng của nấm tuyết, có tác dụng cải thiện vả điều tiết chức năng miễn dịch của cơ thể, nâng cao số lượng bạch cầu. Holoside là thảnh phần hoạt tính chủ yếu nhất của nấm tuyết, có thể hạ thấp rõ rệt lipit trong tổ chức cơ tim, tăng cường men hoạt tính SOD trong tổ chức não và gan, giảm lượng cholesterol trong máu, thúc đẩy tổng họp protein trong gan, có công hiệu rõ rệt trong điều trị bệnh viêm phế quản m ạn tính, bệnh tâm phế m ãn ở người già. Ngoài ra chất này còn có tác Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi dụng bảo vệ gan, nâng cao khả năng chống phóng xạ của cơ thể, thúc đẩy tống họp protein và axít amin, phòng chống ung thư, chống lảo hóa. Chất pectin Đây là chất có hàm lượng phong phú trong nấm tuyết, thành phần chủ yếu là polyscharide dính, dạng axít. Đây là một trong những th àn h phần của tố chức xương, da. Tác dụng của chất náy trong cơ thể củng giống như xi m ăng trong xây dimg nhà, làm tăng tính vững chắc của xương, đặc biệt là phòng ngừa loãng xương, dễ gãy xương nên vô củng quan trọng đối với người cao tuổi. Pectin thực vật còn làm tăng hoạt tính của m en trong tế bào, tham gia vào phản líng truyền dẫn của hệ thống thần kinh, giúp hấp thụ tốt vitamin B J2- Chất này còn làm tăng tính đàn hồi của da, giảm nếp nhăn, làm cho tóc đen mượt. Con người ta tuổi càng cao thì càng bị thiếu pectin thực vật m ả biểu hiện lá loãng xương, xương khóp giòn. Vì vậy ăn nhiều nấm tuyết sẽ rất có lọi. Vìtamin và chất khoáng khác Mộc nhĩ trắng chứa nhiều vitamin B2, vlamin c, canxl, sắt, phốtpho, vi lượng caroten, ngoài ra còn giàu protein thô, lipit, gluxit. Trong nấm tuyết còn chứa phốtpho hữ u cơ quan trọng, có công hiệu làm giảm m ệt nhọc cho cơ bắp. TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Nấm tuyết có công hiệu cường tinh bổ thận, m ạnh phổi, sinh tân, trị ho, giáng hỏa, n h u ận tràng ích vị, bổ khí huyết, tăng cường thể lực, bổ não, làm tinh thần sảng khoái, làm đẹp da, kéo dài tuổi thọ. Nấm tuyết tính bình. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ỏ ngưòi cao tuổi không độc, có tác dụng kiện tỳ khai vị, ích khí thanh tràng, bổ âm n huận phế. Ngoài ra, nấm tuyết còn nâng cao khả năng miễn dịch của cơ thể, tăng cường khả năng chịu đựng của người bệnh ung thư khi điều trị bằng chiếu xạ, truyền hóa chất. Nấm tuyết còn rất thích họp với người già yếu, cơ thể hư nhược sau khi ốm, có tác dụng tăng cường thể lực. Đối với bệnh viêm phế quản m ạn tính, cao huyết áp, xơ ciíng m ạch m áu ở người già, ăn nấm tuyết cũng rất tốt, ngoài ra, nấm tuyết còn có công hiệu làm đẹp da. Chống ung thư Nấm tuyết tính bình, vị ngọt nhạt, có công hiệu bổ âm, n huận phổi, dưỡng vị, sinh tân dịch nên nấm tuyết là loại thực phẩm bổ dưỡng phòng bệnh ung thư. Những nghiên ciiu dược lý cho thấy, nấm tuyết thúc đẩy chuyển hóa, tăng cường khả năng miễn dịch. Chất holoside chống ung thư trong mộc nhĩ trắng có tác dụng kiềm chế sự phát triển của tế bào ung thư, được dùng hỗ trợ điều trị chiếu xạ, truyền hóa chất trong điều trị các bệnh ung thư. Ũ Bổ phế hư Nấm tuyết là loại thực phẩm bổ dưỡng cấu tạo pectin thực vật, khi đang sống ký sinh trên gỗ, nấm tuyết tươi là loại chất dịch dạng keo, khi khô mới teo lại, có hình dáng nh ư vẫn nhìn thấy ở thị trường. Nấm tuyết có khả năng chịu lạnh rất tốt, có thể sinh trưởng bình thường trong điều kiện nhiệt độ dưới âm, không bị chết khô nên có tác dụng n huận phế, chửa ho khan, khô https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở người cao tuổi phổi, phổi yếu, đặc biệt là có công hiệu điều trị ho ra m áu, cầm máu. Nhiều người già phổi đả h ư nhược, hay bị ho, cảm mạo, thường ngày nên hầm nấm tuyết với táo đỏ, đường phèn ăn tẩm bổ, tăng sức đề kháng của phổi. Cầm máu Pectin thực vật trong nấm tuyết còn có tác dụng cầm m áu nên ăn nấm tuyết có thể hỗ trợ điều trị bệnh lao, ho ra đờm dính m áu, có công hiệu chửa khô phối, cầm m áu. Thường xuyên ăn nấm tuyết có thể phòng ngừa ho ra m áu. Có thể hấp cách thủy nấm tuyết vói đường phèn. Một gam nấm tuyết, sau khi n ấu sẽ cho 15g, loại tốt cho 24g. c ầ n biết rõ nh ư vậy để ước lượng nấm khô cho thích họp. Những người ho nhiều đờm, khi ăn nên cho thêm ít đường phèn. Ũ Chữa táo bón Nguyên n h ân gây táo bón có nhiều, nhưng thường là do tràng vị quá nóng gây ra. Nấm tuyết được dùng để điều trị chứng táo bón do âm hư hỏa vượng, nhờ tác dụng n h u ận tràng. Những người âm hư, cơ thê suy nhược, đi ngủ m uộn, ngày hôm sau dễ bị táo bón, ăn nấm tuyết sẽ cải thiện được tình hình. Q Làm mịn da Bước vào tuối trung niên, da bắt đầu khô, nếp nhăn xuất hiện nhiều, sắc m ặt sạm, chủ yếu lả do chất collagen dưói da bị m ất tính đàn hồi. Đe cải thiện tình hình này, trong lĩnh vực thẩm mỹ thường áp dụng biện pháp cấy collagen thực vật dưới da, kéo căng nếp nhăn. Đây tuy là giải pháp tốt, nhưng giải pháp thực sự tối ưu là phải dựa vào liệu pháp ăn uống kéo dài tuổi thọ của collagen. Nấm tuyết chinh là loại thực phẩm đem lại hiệu quả https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở người cao tuổi đó. Loại thực phẩm này chứa nhiều pectin thực vật tự nhiên, vói tác dụng bố âm, nếu sử dụng thường xuyên, dái ngày sẽ có tác dụng làm mịn da, hon nửa giá thành lại rẻ, cách chế biến đa dạng. Chống phóng xạ Những thi nghiệm dược học đả chứng minh, chất holoside trong nấm tuyết có tác dụng bảo vệ cơ thể trước tác hại của phóng xạ. Vì vậy, khi đang phải điều trị bằng truyền hóa chất hoặc chiếu xạ nên ăn nhiều nấm tuyết sẽ giảm nhẹ được thương tốn đối vói tế bào. CÁCH DÙNG Nấm tuyết vừa là thứ bổ dưỡng, vừa có thể chế biến bằng nhiều phương pháp đa dạng, chẳng những ăn ngon m à còn giúp cho người cao tuổi bổ thận, nhuận phế, sinh tân dịch, ích khí, bổ não, làm cho tinh thần sảng khoái. Đặc biệt, trong m ùa hè nóng nực, ăn nấm tuyết sẽ có tác dụng cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ ở người cao tuổi. Cách chọn Không bao giờ được chọn m ua loại nấm tuyết "trắng tinh", "đẹp mắt". Nấm tuyết vốn có m àu vàng nhạt, m àu ở cuống hơi sẫm. Hay cũng có thể chọn nấm tuyết bằng cách mở túi đxmg ngửi xem có mùi hắc không, nếu có chimg tỏ dư lượng điôxit lưu huỳnh còn khá nhiều. Điôxỉt lưu huỳnh dễ hòa tan trong nước, trước khi chế biến, phải ngâm nấm tuyết trong nước 3 đến https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng^ chống lão suy ở ngưòi cao tuổi 4 giờ, cứ sau một giờ lại thay nước một lẩn. Khi nấu, cần đun đến khi nấm tuyết chín nhừ. Nói chung, sau khi ngâm nước, rửa sạch, nấu kỹ sẽ giảm đáng kể, thậm chí hoàn toàn loại bỏ được dư lượng điôxit lưu huỳnh trong nấm tuyết. Dùng nấm tuyết tẩm bổ Nấm tuyết ngâm trong nước 8 đến 10 giờ, vớt ra để ráo, sau đó cho vào nồi cùng chục quả táo tàu, vài chục h ạt câu kỷ tử vá hai bát nước, đun nhỏ lửa cho đến khi nước đặc sền sệt bỏ vài viên đường phèn đun thêm vài phút, cho ra, mỗi ngày ăn hai lần vào hai buổi sáng, chiều, mỗi lần 2 -3 thìa con. Đây là thang thuốc dưỡng sinh dành cho người già, phụ nữ đau yếu, nhất là vào m ùa đông. Món này có tác dụng bổ não, bổ dạ dày, n h u ận phổi, n h u ận tràng, giảm ho, bố khí. Nếu dùng dài ngày còn đem lại hiệu quả làm đẹp da. Hay cũng có thể dùng nấm tuyết nấu cháo, cho một ít vào nồi hầm với thịt lợn vừa ngon, vừa có tác dụng tẩm bổ. K Cách dùng chữa bệnh Nấm tuyết sau khi ngâm nở, cho ra bát, bỏ vào nồi hấp chín. Khi ăn thêm ít đường, dùng trước khi ngủ sẽ có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh cao huyết áp, xơ ciing m ạch m áu. Nếu nh ư hấp với ít đường phèn thì ăn vào buổi sáng, lúc đói sẽ thích họp hơn, có công hiệu khá tốt trong điều trị bệnh lao phối, ho nhiều, khạc ra máu. LƯU Ý Những người bị cảm mạo do nhiễm lạnh, ho nhiều dòm do thấp nhiệt, hoặc dương suy, sợ lạnh không nên ăn nấm tuyết. Nếu sau khi ăn nấm tuyết thấy có hiện tượng tiêu chảy, thì không nên ăn. Trong nấm tuyết có nhiều chất keo thực vật, dễ được cơ thể hấp thụ, nhưng chất này khá dính, nếu ăn nhiều sẽ khó tiêu. Vì vậy những người tỳ vị yếu, rối loạn tiêu hóa không nên òn. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHẾ BIỂN TỪNẤM TUYÉT CÓ nhiều phương pháp chế biến món ăn nấm tuyết nhưng đối với người cao tuổi thì cách chế biến tốt nhất là hấp và ninh, nấu cháo, nấu canh, nấu chè với đường phèn. Cách chế biến này giúp người cao tuổi dễ tiêu hóa hơn. Đối VÓI những người không thích ăn ngọt thì có thể hầm nấm tuyết với chân giò lợn, sườn lợn, thịt gà, thịt vịt, mỗi món sẽ cho hương vị khác nhau. Váo m ùa hè, có thể chế biến nấm tuyết thành các món lạnh như kem, bánh, thạch... Sau đây giới thiệu hai món thông dụng: o Chè nấm tuyết ► Nguyên liệu: - Nấm tuyết: 30g - Táo đỏ: 5 -6 quả - Đường phèn: 2 thìa xúp. ► Cách làm: - Hạt sen; 30g - Sơn dược (củ mài): 5 lát - Nấm tuyết rửa sạch, ngâm nước 2 giờ, cắt bỏ cuống, xé thành tiìng miếng nhỏ. - Hạt sen, táo đỏ, sơn dược rửa sạch, cho vào nồi cùng nấm tuyết. - Đổ 4 đến 5 bát nước, ninh kỹ khoảng 2 giờ cho đến khi các thực phẩm chín nhừ, thêm đường phèn vào khuấy tan đều. Món chè này có vị ngọt, đặc dính, có công hiệu tăng cường khả năng miễn dịch của các tế bào và chống ung thư. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi @ Nơm tuyết, súp lơ xanh ► Nguyên liệu: - Súp lơ xanh: 200g - Tỏi: 3 nhánh - Dầu lạc: 20g - Đường trắng: 3g ► Cách làm: - Nấm tuyết đã ngâm nở: 50g - Câu kỷ tử: lOg - Bột canh: lOg - Bột đao: 1 thìa cà phê. - Súp lơ xanh đem thái miếng, rửa sạch; nấm tuyết đã ngâm nở cắt bỏ phần cuống già, xé thành tiing cánh nhỏ; tỏi thái lát, câu kỷ tử ngâm nở, rửa sạch. - Đố ít nước vào chảo đun sôi, cho súp lơ xanh, nêm bột canh, dầu ăn, đun chín, vớt ra bày quanh đĩa. - Cho dầu vào chảo, đun nóng, phi tỏi thơm, cho nấm tuyết vào đảo qua, nêm bột canh, đường trắng, thêm ít nước dùng đun sôi, rắc hạt câu kỷ tử, hòa bột đao tạo độ sánh. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi BÍ ĐAO Bí đao là loại thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng nh ư protein, đường, các chất khoáng canxi, phospho, sắt, các loại viamin Bj, B2, c , axít hữu cơ... Trong đó vitamin B ị c ó tác dụng thúc đẩy chuyển hóa gluxit, đường thành nhiệt lượng m à không bị chuyển hóa thành lipit. Vì thế, bí đao giúp giảm béo cho người cao tuối bị béo phì. Hạt bí đao cũng được coi là vị thuốc có tác dụng chửa bệnh. GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Ẽề Cellulose Bí đao chứa nhiều cellulose lá chất có khả năng cải thiện mức độ lipit và đường trong máu. Tinh trạng động m ạch bị hẹp lại và xơ CTÌng ở người già nói chung nghiêm trọng hơn nhiều so vói người trẻ tuổi. Các công trình nghiên cứu cho thấy, người cao tuổi ăn nhiều thực phẩm giàu cellulose sẽ giảm bớt mối nguy hiểm mắc các bệnh về tim mạch. & Nhiều loại vitamin Bí đao chứa nhiều caroten và vitam in nhóm B, riboílavin (B2), axít nicotinic, axít hữ u cơ chống hoại huyết. Người cao tuổi nếu đựơc bổ sung các loại vitamin có trong bí đao sẽ có tác https://thuviensach.vn 11 loại thực phểm bổ dưỡng, chống lão suy ở ngưòi cao tuổi dụng phòng ngừa bệnh về thị lực như biến chiing hoàng điểm. Bệnh này thường xuất hiện ở những người trên 65 tuổi, ảnh hưởng rất lớn đến thị lực, nhẹ thì không đọc nôi sách báo, nặng thậm chí gây m ù lòa. Hàm lượng vltamin c trong bí đao khá cao, trong lOOg bí đao có đến 18mg vitam in c, ăn bí đao giúp người già tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, đặc biệt là đối với bệnh cảm cúm vào m ùa đông - xuân. Axít propanol Bí đao không chứ a lipit, hám lượng n atri thấp, lại có axĩt propanol nên có thế ngăn ngửa có hiệu quả sự chuyển hóa đường th á n h lipit, đồng thời tiêu bớt lượng mỡ dư thử a, có tác dụng rấ t tốt phòng trị bệnh béo phì, cao huyết áp, xơ vữa hoặc xơ cứng động m ạch. TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Theo Đông y, bí đao có vị cam, đạm, tính hơi hán, có công hiệu thanh nhiệt giải độc, lọi tiểu, chống khô khát, có tác dụng điều trị rất tốt đối vói các loại bệnh thường gặp ở người cao tuổi nh ư xơ CTÌng động mạch, m ạch vành, cao huyết áp, phù thủng, đầy trướng bụng. Bí đao còn có tác dụng giải độc khi bị dị ứng do ăn cua cá, giả rượu. Vào m ùa hè, nếu bị cảm nắng nóng, ăn bí đao sẽ đem lại hiệu quả rõ rệt. Tiêu phù Bí đao có công hiệu tiêu phù do viêm thận, n h ất là ở giai đoạn đầu. Giảm béo Axít propanol trong bí đao giúp cơ thể kiềm chế chuyển hóa đường thành lipit, ngăn ngừa tích mỡ, có công hiệu giảm béo. Vì thế, bí đao luôn được Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở người cao tuổi coi là vị thuốc giảm béo sẵn có trong tự nhiên. Đây là loại thực phẩm thanh đạm, không có lipit, rất ít gluxit, cho ít nhiệt lượng. Thường xuyên ăn bí đao vào m ùa hè thu rất có lợi đối vói những người bị thừa cân. "Chống đói" cho bệnh nhân tiểu đường Người bệnh tiểu đường nếu đói bụng có ăn nhiều bí đao cũng không bị ảnh hưởng gì vi bí đao có rất ít đường. Làm đẹp da Bí đao xưa nay được nhắc đến với công hiệu làm đẹp da; người xưa đã biết đun bí đao lấy nước tắm, rửa m ặt để làn da trắng đẹp, trẻ lâu. Ũ Chữa phù chân Ninh vỏ bí đao lấy nước rửa chân sẽ chửa được phù chân. Dùng liên tục trong 3 tu ần sẽ thấy hiệu quả rõ rệt. Ù’ Chữa mỡ máu tăng Người cao tuổi dễ mắc bệnh mỡ m áu cao. v ỏ bí đao có tác dụng phòng chửa bệnh này rất hiệu quả. Cách lảm: v ỏ bí đao khô 150g, lá sen, sơn tra, h ạt ỷ dĩ, trần bì, mỗi th ứ 50 g, nghiền nhỏ riêng từng th ứ sau đó trộn đều, mỗi ngày hòa nước cơm hoặc nước lả đun sôi để ấm uống 3 lần, mỗi lần 6-8g. LƯUỸ Đông y thường lấy hạt bí đao làm một trong những vị thuốc quan trọng làm tan đờm, như bài thuốc lấy hạt bí đao, xuyên bối mẫu, quả lê, đường phèn cùng sắc kỹ lấy nước uống hoặc hấp cách thủy để ăn. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy à người cao tuổi R Chửa ho Vỏ bí đao có tác dụng chửa ho. c ầ n lấy loại vỏ bí đao sau đợt rét m ùa đông phoi khô, sắc 15g, hòa m ật ong uống. CÁCH DÙNG Có rất nhiều cách chế biến bí đao làm món ăn n h u xào, nấu canh, luộc, hấp cách thủy... Có thể nấu bí đao lẫn với măng, cà chua, mướp, nấm... thành món ăn chay hoặc nấu với cá, thịt, tôm, lưon, yến sào... thành món ăn giàu đạm động vật, hưong vị thom ngon. Vào m ùa hè, có thể nấu bí đao với lá sen non thành món ăn giải nhiệt, giảm béo rất tốt. Sử dụng bí đao chữa bệnh Đối VỚI người cao tuổi bị béo phì, sử dụng bi đao để giảm béo không nên ngày nào cũng ăn m á cần căn cứ tình hình thực tế, mỗi tu ần ăn gián đoạn 2 -4 lần. Nhưng nếu người béo phì bị bệnh phủ thủng thì có thể ăn thường xuyên, khi hết phù chuyển sang ăn gián đoạn. Nói chung, bất cứ thực phấm giảm béo nào cũng nên ăn theo lời khuyên của thầy thuốc mới đem lại hiệu quả. 0 Nén chọn loại bí đao chắc quả Vỏ bí đao khá ciíng, khỉ bí già có lóp phấn trắng phủ ngoài. Nếu bổ bí đao, thấy cùi dày, chắc thì đó là bí ngon. Những quả bí đao to thường được người bán cắt sẵn tiing khúc nên rất dễ phân biệt quả nào ngon. https://thuviensach.vn 11 loại thực phổm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Nếu chưa ăn ngay, không nên gọt vỏ, bỏ ruột m à cần để nguyên, bí sẽ tươi lâu hơn, khi nào ăn mới nên gọt vỏ, bỏ ruột. Muốn biết quả già hay non, chỉ cần quan sát xem quả nào vỏ xanh sẫm, ruột có nhiều chỗ rỗng, hạt đã hình thành rõ thì đó là bí già. Ăn bí đao nên chọn quả già vì bi non cho cảm giác ngấy, không giòn, ăn nhạt. Nếu m ua bí đã cắt khúc thì nên chọn khúc trên gần cuống. Cách bảo quản Nếu được bảo quản tốt, bí đao có thể để đến 4 -5 tháng không hỏng. Đe m ùa đông củng có bí đao ăn, cần khéo bảo quản, nên chọn những quả không bị xây xát, còn nguyên vẹn lớp p hấn trắng bám ngoài vỏ, để nơi khô m át, dưới lót rơm rạ hoặc tấm gỗ. LUUỶ Bí đao là loại thực phẩm tính hơi hàn nên không phải bốt cứ ai cũng nên ăn bí đao. Những người âm thịnh hoặc dương suy, đại tiện lỏng lâu ngày thì tốt nhất là hạn chế ăn bí đao. Do bí đao có tác dụng thanh nhiệt, tan dòm, kiện vị nên đun kèm với gừng tươi thì hiệu quả sẽ càng tốt hơn. Người cao tuổi bí tiểu tiện, đói buốt, ăn canh bí đao sẽ có tác dụng lợi tiểu. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHÉ BIẾN TỪ BÍ ĐAO o Canh bí đao, lá sen ► Nguyên liệu: - Bí đao: 300g - Lá sen khô: 25g - Ỹ dĩ: 50g - Gừng tươi: 3 lát ► Cách làm: - Lá sen tươi: 1 tàu - Đậu côve hạt: 50g - Câu kỷ tử: lOg - Bột canh vừa đủ. - Đậu côve hạt, ý dĩ rửa sạch, ngâm nước trong một giờ. - Đổ 1,5 lít nước vào nồi đun sôi, cho lá sen tươi, lá sen khô vào đun trong 15 phút. - Cho bí đao, đậu côve hạt, ý dĩ, câu kỷ tử, gừng tươi, đun to lửa 10 phút, sau chuyển lửa nhỏ, ninh trong 2 giờ. - Nêm bột canh vừa miệng là được. ■ Ể Ệ ế https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bố dưỡng, chống lão suy ỏ ngưòi cao tuổi © Canh bí đao nấu sườn ► Nguyên liệu: - Bi đao: 300g - Gừng tươi: 4 lát - Bột canh đủ dùng ► Cách làm: - Xương sườn lọn: 300g - Hành hoa, mùi tàu một ít. - Sườn rửa sạch, luộc qua, đố nước bẩn để ráo. - Bí đao gọt vỏ, thái miếng. Gừng thái lát. - Hành, mùi tàu nhặt sạch, thái nhỏ. - Đố nước vừa phải, cho sườn và gừng vào, đun to lửa, khi sôi chuyển nhỏ lửa hầm trong nửa giờ, tiếp đó cho bí đao vào đun cho đến khi bi chín mềm, nêm bột canh vừa miệng, rắc hành, m ủi tàu vào lá được. LƯUỸ Loại canh này ăn vào mùa hè là thích hợp nhốt, có tóc dụng giải nhiệt, tiêu phù, lợi tiểu, gióng hỏa. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi DÂU TÂY GIÁ TRỊ DINH DƯỠNG Dâu tây là th ứ trái cây có giá trị dinh dưỡng cao, được coi là "nữ hoàng của các loài trái cây". Dâu tây chứa nhiều loại đường, protein, axít hữu cơ, pectic và giàu vitamin, chất khoáng cũng nh ư nguyên tố vi lượng, rất thích họp với người cao tuổi. Axít hữu cơ Axít hữ u cơ trong dâu tây giúp cơ thể phân giải lipit trong thực phẩm, có tác dụng kích thích ăn uống, hỗ trợ tiêu hóa. Chất pectic tuy không dễ được ruột hấp th ụ nhưng lại có tác dụng kích thích thành ruột, tăng khả năng tiết dịch tiêu hóa, thúc đay sự nhu động của dạ dày vả đường ruột, từ đó giúp đại tiện dễ dàng, giúp đường ruột đào thải những chất dư thừa có hại như kim loại nặng, cholesterol. Vìtamín Dâu tây được coi là "vitamin tưoi". Trong lOOg dâu tây tươi chứa 60mg vitamln c, hàm lượng vitamin c ở đâu tây cao gấp 7 đến 10 lần ở táo, nho. Vitamin c được coi là axít hữu cơ chống hoại huyết, là loại vitamin tan trong nước. Trong các loại vitamin thì vitamin c là loại không ổn định Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi nhất, khi bảo quản, chế biến, nấu chín, vitamin c rất dễ bị phân hủy, bị oxy hóa. Vitamin c còn có tác dụng thúc đây sự họp thành collagen xưong, làm m au lành vết thuong, tăng cường khả năng trao đổi chất của tyrosine trong axít amin và tiyptophan, kéo dài tuối thọ, tăng khả năng hấp thụ chất sắt, canxi và axít folic, cải thiện tình trạng tích tụ mỡ, đặc biệt là điều hòa lượng cholesterol, phòng bệnh tim mạch, có giá trị dưỡng sinh rất quan trọng đối với người cao tuổi. Ngoài ra, dâu tây còn chiia vitamin c và vitamin E có công dụng bảo vệ màng tế bào, chống oxy hóa, đào thải "rác" trong cơ thể, giúp ngưòi cao tuổi trẻ lâu. Vé các vítamin khác Ngoài vitamin c, trong dâu tây còn chứa nhiều loại vi tam in khác như vitamin A, B j, B2, B0, E, caroten... Axít amin Loại axít náy có tác dụng phòng và chửa bệnh thiếu m áu, m ẩn ngứa da, phòng bệnh ung th ư m áu vả các bệnh về huyết dịch do thiếu m áu. ũ Chất khoáng Trong dâu tây có chứa nhiều chất khoáng nh ư canxi, sắt, phốtpho, kali, natri, đồng, magiê, thiếc, kẽm... Các chất dinh dưỡng khác Trong lOOg dâu tây chứa 800mg protein, lOOmg lipit, 5,2g cacbon hyđrat, l ,6g cellulose. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Dâu tây tưoả có vị ngọt, tính lưong, không độc, có tác dụng n h u ận phổi, sinh tân dịch, hóa đờm, kiện tỳ, bổ máu, giảm mỡ m áu... có tác dụng phòng chửa nhất định bệnh đường ruột và tim m ạch cho người cao tuổi. Vitamin và pectin trong dâu tây có công hiệu chửa táo bón, trĩ, cao huyết áp, phòng ngừa ung thư đường ruột. Thường xuyên uống nước sinh tố dâu tây có thể chửa viêm họng, giúp cho da dẻ mịn màng. Chữa táo bón, tăng cường chức năng tiêu hóa Người già thường gặp phải vấn đề trao đổi chuyển hóa chất, tiêu hóa sú t kém. Táo bón là hiện tượng khá phổ biến ở người cao tuổi. Dâu tây có công hiệu điều trị k h á rõ rệt đối với bệnh táo bón, b ệnh trĩ, cao huyết áp, cholesterol cao, ung thư đường ruột. Thường xuyên ăn dâu tây sẽ có thể loại trừ được các triệu chríng đầy trướng bụng, kém ăn, suy dinh dưỡng... Làm cho răng chắc khỏe Vitamin c trong dâu tây có tác dụng thúc đẩy sinh trưởng đối với răng, xưong, phòng bệnh chảy m áu chân răng, chống dị lứig, tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể. Khi thiếu vitamin c, ngưòi ta thường có triệu chứng sưng lọi, xuất huyết chân răng, răng lung lay. Khi chân răng đã bị vết thương thì rất khó lành, lại có thể dẫn đến bệnh hoại huyết, thiếu máu, yều tim... Vì vậy, ăn nhiều dâu tây, thường xuyên bổ sung vitamin có ý nghĩa rất quan trọng đối với người cao tuổi. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Xóa nếp nhăn, chống già nua Hình thức bề ngoài của người cao tuổi cũng là điều phải quan tâm. Dâu tây mang lại hiệu quả rõ rệt làm chậm quá trình xuất hiện nếp n hăn trên da ở người già. Ăn dâu tây sẽ tăng cường khả năng trao đổi chất ở da, làm cho da dẻ mịn màng, đàn hồi tốt, giảm dần nếp nhăn trên mặt. Dâu tây có tác dụng thanh nhiệt đối với tim phổi nên có công hiệu n h ất định chửa các chiúig bệnh ngoài da do tâm phế nhiệt nh ư m ẩn ngứa, viêm da. C hất dinh dưỡng trong dâu tây có tác dụng chống lão hóa đối với xưong, da, hệ thần kinh khá tốt. Bổ tim, kiện não, chống ung thư Những công trình nghiên cứu y học có liên quan gần đây cho thấy, dâu tây có tác dụng đặc th ù về bổ tim, kiện não. Đặc biệt, loại trái cây này có tác dụng rất tốt phòng chữa các bệnh m ạch vành, tắc m ạch m áu não, xơ vữa động mạch. Các công trình nghiên cứu củng cho thấy dâu tây còn có công hiệu chống ung thư. Axít ellagic chiết xuất từ rễ, lá và quả dâu tây có hoạt tính chống ung thư khá cao, bảo vệ có hiệu quả các cơ quan trong cơ thể không bị tác n hân ung thư xâm hại, từ đó giảm bớt ở mức độ n h ất định nguy cơ mắc bệnh ung thư. Trong tám loại thực phẩm có khả năng h ạ thấp tỉ lệ tử vong do ung thư thì dâu tây đxing ở vị trí hảng đầu. Loại tanric axít kỳ diệu nói trên có trong dâu tây tưoi giúp cơ thể kháng độc, ngăn chặn hình thành tế bào ung thư, có hiệu quả điều trị n h ất định đối vói nhiều loại bệnh ung thư. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phổm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi CÁCH DÙNG Dâu tây không những là loại trái cây có giá trị dinh dưỡng mà còn rất sẵn. Đe giữ cho dâu tây tưol ngon, không bị m ất chất dinh dưỡng thì ăn tưol là tốt nhất. Tuy nhiên, để trở thành món ăn ngon thì ngoài ăn tươi ra, còn có nhiều cách ăn độc đáo khác. R Cách lựa chọn và bảo quản dâu tày Thông thường, dâu tây ngon là những quả tươi, to, có mùi thơm đậm. Trước khi ăn cần phải rửa sạch, tiêu độc: ngâm dâu tây 5-10 phút trong dung dịch nước muối pha loảng, sau đó ngâm nước đun sôi để nguội 1 đến 2 ph ú t rồi vớt ra để ráo là được. C; Nuức dâu tây ép Ngắt bỏ cuống, rửa sạch, để ráo nước, trộn đều với đường kính vài giờ, nước dâu tây sẽ chảy ra, cho dâu tây vào dụng cụ ép hoa quả, ép lấy nước, chờ đến khi cặn lắng, nước trong là có thể uống được. Nếu trộn lẫn nước dâu tây vói nước uống có gas hoặc kem thì hương vị càng ngon, uống liên tục nước dâu tây vài ngày có thể trị viêm họng, khản tiếng. Xay nhuyễn dâu tây th àn h nước sinh tố uống cũng rất tốt, có thể điều trị các chiing bệnh như đái buốt, nước tiểu vàng... iề Mứt dâu táy Mứt dâu tây là loại chế phẩm sử dụng tiện 10, giàu chất dinh dưỡng, Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưõng, chống lão suy ở ngưòi cao tuổi nên chuẩn bị sẵn với số lượng nhiều cho người cao tuối ăn dần. Mứt dâu tây có thê dùng ăn sáng củng bánh mì. Làm m ứt dâu tây rất dễ, cụ thể nh ư sau: Sau khi ngắt bỏ cuống, rử a sạch, cho dâu tây vào máy xay sinh tố xay nhuyễn, cho ra trộn đều với đường, để tủ lạnh, sau 1 ngày sẽ th àn h m ứt dâu tây. Kem dâu tày Vào m ùa hè, có thê lựa chọn cách ăn dâu tây lạnh. Trước hết đem dâu tây rửa sạch, đế ráo, ép lấy nước rồi trộn đều vói sửa bò, bột ngô chín, sau đó đô vào khuôn đặt trong tủ đá sẽ thành kem. Đối với ngưòl già, cách ăn này chỉ phù họp trong m ùa hè nóng nực, ngoài ra cần lưu ỷ không nên dùng khi răng và đường ruột không được tốt. Ó LƯU Ý Người cao tuổi không nên ăn một lúc nhiều dâu tây mà nên ăn ít một, chia làm nhiều lần. Khi rửa dâu tây, nên ngâm nước trước rồi hẵng nhặt bỏ cuống ló, bởi khi đõ nhặt bỏ cuống ló, ngâm nước, nếu dâu tây còn bám thuốc trừ sâu thì dư lượng thuốc trừ sâu sẽ theo nước thấm vào bên trong quả dâu, như vậy dễ bị ngộ độc. https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tưổi MÓN ĂN CHẾ BIẾN TƯ DÂU TÂY Vói m àu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng của dâu tây, người ta có thể chế biến loại trái cây này th àn h các món ăn cao cấp, lịch sự. Sau đây là cách làm hai món m à nguyên liệu chủ yếu là dâu tây tươi. o Sôđa dâu tây ► Nguyên liệu: - Dâu tây: 6 quả - Kem hương vani: 1 que - Nước sôđa: lOOml - Đá viên sạch đủ dùng. ► Cách làm: - Dâu tây rử a sạch, để ráo nước, thái lát. - Cho các miếng dâu tây đã thái vào máy xay sinh tố cùng kem hương vani, xay nhuyễn đều khoảng 30 giây, cho tiếp nước sôđa vào trộn đều, cho ra ly là được. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lâo suy ở người cao tuổi © Bánh nướng dâu tây ► Nguyên liệu: - Dâu tây: 2 quả - Đường: 53g - Muối, bột vani một ít vừa đủ. - Đào m ật chín; 1 /2 quả - Nước quả ép: ISOml ► Cách làm: - Bột mì: 150g - Bơ (không muối): 75g - Bột nở: 1 thìa cà phê. - Kiwl: 1/2 quả - Bột rau câu: 1/2 thìa - Trộn đều bột mì, đường, bơ, muối, bột nở, bột vani, ít nước lã vào nhào kỹ, nặn thành khối tròn, bọc giấy bóng kinh, cho vào ngăn đá tủ lạnh khoảng 2 giờ (qua đêm càng tốt), sau đó lấy ra, để rã đông tự nhiên. - Phết bơ lên m ặt viên bột, rồi rắc một lóp bột mì lên, nặn theo hình dáng tùy thích, đem nướng ở nhiệt độ 170°c trong khoảng 20-25 phút, đến khi chín vàng thì lấy bánh ra. - Rửa sạch dâu tây, đào, kivvi, thái miếng mỏng, đặt lên trên bánh đã nướng chín. - Hòa bột rau câu vào nước hoa quả, đun chín, đổ lên trên chiếc bánh, để nguội là được. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lâo suy ở người cao tuổi HẠCH ĐÀO Hạch đào, còn gọi là quả óc chó, là loại trái cây rất có ích đối với người cao tuổi. Loại quả này khi ăn chẳng những có hưong vị độc đáo m à còn là vị thuốc quý, có công hiệu bổ khí dưỡng huyết, n h u ận táo tan đờm, ấm phổi, bổ thận. THÀNH PHẦN DINH DƯỠNG Axít béo thiết yếu; axit linoleic và axít linseed Cơ thể người ngoái hấp th ụ axít béo từ thực phẩm , còn có thể tự tổng họp được nhiều loại axít béo. Tuy nhiên có nhiều loại axít béo m à cơ thể không thể tổng họp được m à chỉ có thể hấp th ụ từ thực phẩm . Axít béo thiết yếu chỉ có hai loại là axít linoleic vá axít linseed. Axít linoleic có tác dụng quan trọng đối với việc duy trì cơ cấu vá chức năng của m àng tế bào. Người cao tuối thiếu axit linoleic sẽ xuất hiện triệu chiing da bị á stmg, rụng tóc và khó lành vết thương. Axít linseed m ang đặc tính chống viêm, chống tắc m ạch m áu, ốn định nhịp tim, giảm mỡ m áu, giãn m ạch máu. Loại axít này rất có công hiệu điều trị các bệnh m ạch vành tim, tiểu đường, phong thấp, viêm da, ung thư, trầm cảm, tâm th ần phân liệt, quá m ẫn cảm, hen phế quản, bệnh thận. Trong hạch đào rất sẵn hai loại axít béo này nên rất phù họp đối với người cao tuổi, có thể bổ sung nguồn dinh dưỡng m à các loại thực phẩm thông thường không có. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi u DHA DHA là một loại axit béo không bão hòa, có tác dụng cijn Ity quan trọng đối với tế bào đại não, đặc biệt là đối VÓI sự hình thành phát triển chức năng truyền dẫn và tác động của thần kinh não. Những kết quả nghiên ciiu cho thấy, DHA là một trong những vật chất quan trọng giúp cho sự phát triển của não. Vì vậy, người cao tuổi thường xuyên ăn hạch đào sẽ phòng ngtta được chiing suy giảm trí nhớ, nâng cao rõ rệt khả năng tư duy, có công hiệu kiện não ích trí, là thực phẩm dinh dưỡng chửa chiing hay quên, váng đầu, loạn nhịp tim. Glyceride linoleic Trong hạch đào có chứa tới 63% chất béo. Thành phần chất béo đó chủ yếu là glyceride linoleic. Thường xuyên ăn hạch đào, không những điều chỉnh cholesterol m à còn có tác dụng làm hạn chế sự hấp th ụ của đường ruột đối với cholesterol, rất thích họp đối vói bệnh nhân mắc bệnh xơ cihig động mạch, cao huyết áp, bệnh m ạch vành. TÁC DỤNG ĐỐI VỚI sức KHỎE Hạch đào không những là thực phẩm có hương vị độc đáo m à còn là vị thuốc rất có giá trị, có công hiệu bố khí dưỡng huyết, n h u ận táo tan đờm, ấm phối bổ thận. Đây là loại thực phẩm dùng chửa ho hen, đau lưng mỏi gối, đái dắt do thận hư, chửa táo bón, là vị thuốc bổ não, trợ tim, bổ thận. Phòng ngừa chúng suy giảm trí nhớ ở người cao tuổi Chứng bệnh này chẳng những lảm cho bệnh nhân suy sụp m à còn gây ra nỗi đau khố phiền m uộn và gánh nặng cho người thân. Các chuyên gia đã dự báo, nếu các giải pháp phòng chửa bệnh không có tiến bộ thì căn bệnh này sẽ từ vị trí "sát thủ" th ứ tư lên vị trí số 1 đối vói sức khỏe của https://thuviensach.vn 11 loại thực phổm bổ dưõng, chống lão suy ở người cao tuổi người cao tuổi. Chất phốtpho trong hạch đào có tác dụng rất tốt đối với việc bảo vệ tế bào th ần kinh đại não. Nhân hạch đáo chứa nhiều chất nh ư protein, lipit, gluxlt, cellulose, canxi, phốtpho, sắt, caroten, vitamin B]^, B2, c... có hiệu quả bổ não rõ rệt. Thường xuyên ăn hạch đào sẽ giúp cho cơ thể khỏe m ạnh, làm chậm quá trình già nua, tăng cường chức năng đại não, tăng trí nhớ, phòng ngừa chiúig suy giảm trí nhớ ở người cao tuối (Hội chiing Alzheimer). ■Ũ Phòng chống bệnh mạch vành Những nghiên ciru khoa học đã chứng minh, ăn hạch đào có tác dụng bảo vệ tim, giảm tỉ lệ mắc bệnh m ạch vành. Đối với hệ tim mạch, hạch đào vừa có tác dụng hạ thấp axít béo bão hòa và cholesterol, vừa làm tăng tính đàn hồi của động mạch, từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh m ạch vành. Những người thường xuyên ăn hạch đào có thể giảm 50% tỉ lệ mắc bệnh m ạch vành so với người hoàn toàn không ăn hạch đào. ^ Giảm lipit máu Hạch đào được coi là th ứ quả "trưởng thọ". Nhân hạch đào chứa 65% hàm lượng dầu, trong đó có axít linoleic vô cùng quỷ giá, khi đi vào cơ thế có tác dụng phân giải lipit, giảm mỡ m áu, mềm thành mạch, làm sạch máu, ngăn ngừa hình thành cholesterol, đồng thời đào thải cholesterol ra ngoài cơ thể. Vì thế, hạch đào rất thích họp cho người cao tuổi bị bệnh cao huyết áp, lipit m áu tăng, xơ cứng động mạch. Bổ thận Trong hạch đào có nhiều nguyên tố vi lượng như vitamin E, kẽm, magiê, m angan, là những thành phần quan trọng tạo nên hormon sinh dục và khối thủy não. Lý luận của Đông y cho rằng "thận là cái gốc của cơ thể". Trong Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ỏ người cao tuổi khi đó, hạch đào lại có tác dụng làm ấm thận, bổ thận, tăng cường sức đề kháng bệnh tật của cơ thể. Ô Làm đẹp Axít linoleic trong hạch đào có tác dụng dưỡng da, làm cho da mịn màng, trắng hồng. Lượng vltamin E rất phong phú trong hạch đào có khả năng bảo vệ lipit da và protein tế bào da, giữ nước trong da, thúc đẩy tái sinh và sức sống của tế bào cơ thể. Ăn hạch đáo chẳng những làm chậm quá trình bạc tóc m à còn làm cho tóc đen mượt. Thứ quả này còn có tác dụng chống mót nẻ móng chân, móng tay. CÁCH DÙNG Hạch đào có thể dùng ăn sống, luộc chín qua nước muối, củng có thể đem n ấu cháo cùng h ạt ỷ dĩ, hạt dẻ... Ô Làm sữa hạch đào Đập bỏ vỏ ciing, lấy nhân hạch đáo nghiền n át cùng đường phèn, khi ăn xúc ra 2 thìa, hòa nước sôi để uống. Đây chính là loại sửa hạch đào bổ não. Làm chè hạch đào Nghiền riêng hạch đào, vòmg thánh bột, sau đó trộn lẫn, đổ nước vừa đủ nấu thành chè, ăn có tác dụng làm đẹp da, đen tóc, n h u ận tràng, chửa táo bón, rất thích họp vói người cao tuổi bị suy nhược cơ thể. Đem bột nhân hạch đào, đậu tương, bạch cập, gạo tẻ nấu th àn h cháo, khi chín cho đường vào làm thành chè hạch đào. Ăn loại chè này củng có tác dụng làm đẹp da. Ó https://thuviensach.vn 11 loại tỉiực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi Dùng hạch đào làm thuốc Hạch đào có thể đem sắc th àn h thuốc nước, cũng có thê đem tán bột th àn h bột hạch đáo hoặc hoàn tán th àn h viên hạch đào. Lấy nước muối n h ạt hoặc hòa nước đường xào hạch đáo đến khi khô nước sẽ th àn h m ón hạch đào m ặn hoặc hạch đáo ngọt, dùng cho người già bị suy nhược, ho lâu ngày, hay thở hổn hển khi mới vận động. Nhân hạch đào sắc cùng n hân sâm uống hoặc nhai nuốt th ật chậm tửng ít m ột có tác dụng chữa ho hen rất tốt. Người già hay đi tiểu tiện ban đêm, lấy hạch đào đã xào muối m ặn vừa, ninh củng h ạt sen, uống trước khi đi ngủ. LƯUỸ Nhiều người cao tuổi khi ăn hoa quả chua hoặc ăn thức ăn quá nóng hay quá lạnh có cảm giác buốt răng. Nhai hạch đào có thể điều trị được chứng bệnh này. Ngâm hạch đào chưa bóc vỏ trong nước muối vài giờ sẽ dễ bóc lấy nhân. Ngoài ra, nhân hạch đào còn có thể dùng điều trị sỏi đường tiết niệu. Đem n hân hạch đào rửa sạch 2 đến 3 lần nước, nhúng qua nước muối đang sôi trong 2 -3 phút, vót ra, phot gần khô, cho vào lò vl sóng nướng trong khoảng 4 -5 ph ú t (số lượng nhiều kéo dài thêm thời gian nướng), lấy ra để nguội, cho tiếp vào lò vi sóng nướng thêm 1 phút, để nguội. Mỗi ngày ăn 4 chiếc, nhai nuốt chậm, ăn váo lúc đói sẽ hấp th ụ tốt hon, củng có thể ăn diêm tâm sáng cùng sửa bò. Ù Cách chọn mua Khi m ua hạch đào, cần chọn những n h ân quả nguyên, ít vỡ vụn, m àu vàng n h ạt hoặc vàng xám, giòn, không có m ủi lạ. Những n h ân hạch đào bị chuyến m àu đen sẫm là đã để lâu, chất lượng kém, axít béo không bão hòa có thể do bị oxy hóa nên nặng m ùi dầu. Ó https://thuviensach.vn 11 loại thực phẩm bổ dưỡng, chống lão suy ở người cao tuổi MÓN ĂN CHẾ BIÉN TỪ HẠCH ĐÀO Ngoài ăn sống, hạch đào có thể dùng làm bánh, nấu chè, nấu cháo.. o Bánh gatô hạch đào kiểu Đức ► Nguyên liệu: - Nhân hạch đào giã nhỏ: lOOg - Bơ: 250g - Bột ca cao: 40g - Đường: 150g (có thể tăng, giảm tùy theo khẩu vị) - Tníng gá: 3 quả - Bột mì: 200g - Sôđa: 5g - Sửa tươi: 60ml. ► Cách làm: - Lấy 45g bơ đun sôi, cho bột ca cao vào, cho sôđa trộn đều để sẵn dùng. - Đem số bơ còn lại trộn đường, đập trứng vào đánh nhuyễn, sau đó cho tiếp bột ml khuấy đều. - Cho trứng gà vào khuấy đều. - Đẹmg trong khuôn bánh, trộn hạch đào đã giã vụn, cho vào lò nướng ở nhiệt độ 190°c trong 60 phút là được. https://thuviensach.vn