🔙 Quay lại trang tải sách pdf ebook 100 Kỹ Năng Sinh Tồn Ebooks Nhóm Zalo CLINT EMERSON •• fi THE GIO'I NAY CHLJA HE TRCT NEN AN TOAN HCTN. HAY SAN SANG 8E LUON 8LJNG VlJNG. 00 lt ky thu�t cap am quan tr9ng duqc SU' dl,lng de ti,iO m{>t ducmg tho khi cac bi�n phap thong thucmg hon (vi dl,l: d�t m�t n� thanh quan va d�t ong rn'.>i khi quan) khong hi�u qua va c6 chong chi dtnh. 5 l\fC de can pha mot CU.QC tan cong cu.a ru6p bien (xem trang 112) hay h;,1 gt.IC mot ten khong t�c (xem trang 174) la nhfmg hanh dong can thi�p dung cam co muc do rui ro C\fC ky cao. Tac gia va nha xuat ban khong chiu trach nhi�m phap ly cho bat ky chan thucmg nao co the xay ra do sir d1,mg nhfmg thong tin trong cu.on sach nay, du la dung ca.ch hay khong dung ca.ch. Mvc dich cu.a cu.on sach khong phai la de khoi gQ'i va thuc day nhfmg hanh dong nguy hiem, ma la de giai tri, dong thoi truyen d;,1t nhfmg kien thuc co the hiiu ich trong nhfmg tinh huong C\fC ky nguy cap. Hay vfmg vang ve tinh than, dung m;,10 hiem trong hanh dong. Hay ton tr9ng quyen cu.a mQi nguoi va lu�t phap cu.a lanh tho. Cau cho nhfmg ai mi,lM me nhat Se ton ti,li Va Song SOt1• 1. Cac ky nang trong an pham mang tinh chat tham khao (bien t�p). 6 Slf tuyft chung la quy lu�t, nhimg sinh v�t song sot la cac ngoq,i lf, Carl Sagan Tr9ng thai sinh ton trong qua khu va hi�n t9i la khac nhau. Quay nguqc tro l9i vai tram nam tru6c, khi ma cuoc song kh6 khan hem, nhung moi trucmg la mot d9i luqng nh�n biet duqc. M�c du to tien cua chung fa v�n phai gvc nga tru6c b�nh t�t, thien tai hay nhfrng ke ru6p b6c, nhung h9 biet vi tri lanh tho cua hQ. C6 the h9 chua bao gio di lang thang qua xa, tu luc sinh ra cho den khi tuoi gia, nhung h9 hieu nhfrng rui ro ma h9 doi m�t, va luon s�n sang chuan bi cho nhfrng gi h9 c6 kha nang kiem soat duqc. Ngay nay, chung ta rat hay bi ru ngu trong mot cam giac an toan gia doi, S\l' hai long d� dai sinh ra tu ma tr�n cac gia dinh ve the gi6i hi�n d9i. Nhfrng con tau ch9y dung gio (hay neu c6 bi ch�m thi ciing duqc bao tru6c), chung ta phanh xe 19i khi c6 den d6, chung ta len ke ho9ch cho nhfrng chuyen phieu luu va vo tu du Jich vong quanh the gi6i. Neu c6 gi d6 sai s6t, chung ta se loi chiec may vi tinh nh6 be tu trong tui ra va tim ngay duqc cau tra loo ho�c S\l' giup do ma chung ta dang can. Nhung chinh nhfrng ti�n nghi khien cuoc song cua chung ta di�n ra suon se - nhfrng thiet bi toi tan khien S\J' kham pha khong gian ben ngoai cua chung ta em ai va d� chi u hem, nhfrng chiec xe hoi lao di vun vut dua chung ta den van phong lam vi�c, nhfrng chiec may vi tinh nghien cuu cac van de ma chung ta con nghi ngo va d� dang thl,l'c hi�n cac thu�t toan phuc t9p, nhfrng chiec may bay dua chung ta qua hang nghin d�m tren khong de t6i diem chung ta can den - tat ca 19i khien chung ta tro nen yeu trong cac ky nang sinh ton va tro thanh con moi d� dang cu.a nhfrng loai da thu. Neu thay doi each nhln, nhfrng ti�n nghi hi�n d9i cua chung ta b�t dau tro nen rat giong cac 16 hong bao m�t. Ca.ch di�n d9t t� nhat la nhfrng ti�n nghi d6 chinh la mot con dao hai luoi. Vi�c dl,l'a d�m vao nhfrng may m6c va thiet bi "thong minh", c6 h� thong va co tinh chat t1,l' dc;mg hoa, con khien cho chung ta tro nen I� thuoc hem, va kem thong minh di - khong c6 kha nang tim kiem ducmg di trong thanh pho cua chinh minh neu khong c6 S\J' trq giup cua cac thap di dong ho�c cac v� tinh do tim vi tri tu ngoai vii tI"l,l, va ch�c ch�n khong the tim duqc ducmg neu 6 tren mot lanh tho xa 19. Neu mot tham h9a xay ra, li�u b9n da tich liiy du kien thuc va S\J' chuan bi can thiet de song s6t? 51,l' song con se la the nao vao thoi diem 9 khi ma cac ranh gim bi xoa nhoa va cac moi de dQa la da d�g va luon bien doi, th�m chi doi luc con khong the nh� biet duc;,c? M(>t xa h(>i ngay cang duc;,c ket noi kh3p toan cau doi h6i S\f chi d§.n moi de ton t�i. Do la m(>t ban ke ho�ch chi tiet dua chung ta tro l�i kho chua cot 16i cua nhfrng ky nang da mat, d�y chung ta each xac dinh phucmg huong gifra khung canh thieu v3ng nhiing bien bao ducmg pho hay nhfrng tin hieu ve tinh, dong thoi chuan bi cho chung ta sin sang doi m�t voi nhieu moi de d9a moi, xuat hien trong moi trucmg do thi ma chung ta song- tu cac dich benh truyen nhi�m Ian nhanh nhu chop cho den cac am muu b3t coc duc;,c trc;, giup boi truyen thong xa h(>i. S\l' chi d§.n mm giup ta song sot con phai d\fa tren ca so hieu duc;,c rfulg ranh gim gifra chien tranh va hoa binh co the dut gay trong chop m3t, khong phai boi m(>t dam ruop boc, ma la boi m(>t con ngum dcm d(>c dang co hien th\l'C hoa nhiing ao tuong ky qu�c ve m(>t tr�t t\l' the gim duc;,c t�o ra boi m(>t ca nhan. S\l' chi d§.n nay d\fa tren ca so hieu rfulg de song sot trong m(>t CUQC tan cong nhu v�y, m6i cong dan can phai duc;,c chuan bi sin sang de chien dau. No ciing hieu rfulg m�c du doi luc, co ve chung ta da lam chu duc;,c thien nhien quanh minh, nhung M� Thien Nhien v§.n co kha nang khien chung ta bi bat ngo va choang vang. Hay tin Im m(>t C\fU d�c V\l Hai quan SEAL cua Hoa Ky, co hai muoi nam phvc V\l trong cac chien dich d�c biet va co nhieu kinh nghiem trong viec xac dinh, sua chfra va cung co cac 16 hong an ninh: cac yeu to khung hoang duy nhat ma chung ta co the kiem soat duc;,c la S\f phan ung va chuan bi cua chinh ban than chung ta. M(>t chien binh th\l'C thv se s� sang chien dau trong bat ky moi trucmg nao tren Trai Dat, bao ve nhiing ngum ma hQ yeu thucmg kh6i cac moi de d9a khac nhau, nhu la bi thucmg do sung d� va co ke d(>t nh�p vao nha rieng. Cho du mot moi hiem nguy thuc;,c linh V\fC y hQc, do con ngum ho�c do thien nhien gay ra, di�n ra o thanh thi hay o nong thon, thl nen tang kien thuc va S\f suy tinh can trQng co the t�o ra S\f khac biet m� me lien quan den kha nang song con. Chi nhiing sinh v�t m� me mm co the song sot. Chi nhiing ai thong th�o va hieu biet mm co the phat trien Ion m�. The gim nay chua he tro nen an toan hem. Hay s� sang de luon dungviing. 10 K , I A SU' CHUAN BI CUA CA NHAN • • ID Ngin ch'" tlnh hu&lg nguy c� xay ra Kha nang sinh ton khong chi la van de lien quan t6i vi�c mang theo nhfmg cong C\l thich hgp ho�c tuan theo mc;,t che de;, ren luyc$n the chat gian kho co sg_n, Ngoai the 11,lC, sue m.;inh CO' b�p va dt.mg C\l trg giup khan cap luon luon sg_n sang, yeu to quan tr9ng nhat cua vic$c huan luyc$n kha nang sinh ton b�t dau bing vi�c trang bi cho minh mc;,t tu duy chu dc;,ng. Hau het nguoi dan song trong cac xa h9i hic$n d.;ii tuong doi yen binh se trai qua CUQC song hang ngay giong nhu 6 trong lop strong mu hu ao va day th1,1. d9ng, cho ring dieu toi tc$ nhat co the xay ra la mc;,t cong vic$c khong the hoan thanh dung thoi h.;in, mc;,t cai ve ph.;it d6 xe sai ch6, cai c9 v6i nguoi yeu. M�t dat du6i chan h9 luc nao ciing ch�c ch�, vfmg vang. Dieu rui ro duy nhat chi xay den tir m9t bc;, phim ho�c mc;,t tr�n bong chieu tren ti vi toi thu Bay, nhu la phan tiep theo cua lo.;it phim sieu anh hung qua gay that v9ng ho�c d9i bong yeu thich cua h9 bi thua. Nhung nhu chung ta da biet, cac trung tam do thi hic$n d.;ii va sam uat ciing khong tranh dugc moi de d9a cua xung dc;,t toan cau ho�c mc;,t hiem h9a bat ngo gay ra boi nhfmg ca nhan don dc;,c ma cac ke ho.;ich nguy hiem va dang sq cua hQ co the dugc giau kin hoan toan, gia dinh va nhfmg nguoi b.;in than thiet nhat cua h9 ciing khong the biet. Mc;,t tu duy hu6ng den S\f song sot (ho�c tu duy song sot) se g.;it b6 sue cam d6 cua tinh th\l d9ng, thay vao do la luon sg_n sang doi m�t v6i mc;,t lo.;it cac kha nang khong mong muon co the xay ra - khong can biet tinh chat cua chung la gi va chung co the xay ra 6 dau, du la tren dinh mc;,t ng9n nui hay trong khu chieu phim dia phuong. Tu duy song sot khong phai la chung hoang tuong, ma la thl,lc te. Va no b�t dau v6i mc;,t chien luge da d.;ing de nh�n thuc va ung pho v6i khung hoang thuc;,c du m9i lo.;ii, bao gom nh�n thuc tinh huong, nh�n thuc ca nhan va nh�n thuc van hoa, ky nang lam giam moi de d9a mc;,t each chu dc;,ng, va tiep thu tu duy tan cong - chu khong phai tu duy phong thu. Nh�n thuc tinh hu6ng: Cho du b.;in dang di choi hay dang 6 nha, hay lam giam nguy co bi de d9a bing each ap d\lng nh�n thuc tinh huong nhu mc;,t triet ly ca nhan. Hay nhln ra ben ngoai tam cua qua bong bong rc;,ng mc;,t met ma hau het nguoi dan thuong cu tru trong 12 001: SI! chuin b\ cua ban than cJi ngin ch"1 tinh hu&lg �y c� xay ra C0N0P1: trang ph1,Jc phu hqp, cac cong Cl.l, va mot ti/ duy giup lam tang kha nang song sot trong tinh huong nguy hiem. CONOPS la siJ trinh bay, giili thich bAng lili n6i hoac bAng hinh ilnh ve nhilng gill llinh hoac y lfinh cila ngllili chi huy lien quan 11€n m(>t ho�t IIOng hoac m(>t lo�t cac ho�t ll(>ng. T6c bui gr;m Day dai da c6 m6c da nang Oi(in tho�i di di)ng 0. Tui diJng tai ueu I LUcli dao c�o Giay bu(>c day H6a dan 100$ va the tin di.mg ---- LUcli dao c�o Giay bit mlii gang Khong deo vong co Giam t6i da 116 trang sac Chia kh6a r.l;E;--:-!:-- cong tay Oi(in tho�i di di)ng 1. Nhang ph4n ve sung trong sach c6 th� khOng phu h�p vdi nhilng lla't nude khong cho phep ngllili dan lhllilng sli dung vii tang tnJ sung. A' K , ' I -E)IEU QUAN TRQNG CAN NHO': Dung bao gia nghI rang tlnh huong nguy hiem se Khong xay den v&i ban. 13 d6 khi h9 di chuyen gifra moi trucmg quanh minh. Hay nhln len, nhln xuong, dung gi mijt vao di�n tho9i di dc;mg. Hay hu6ng ban than ra khong gian xung quanh, ve phia nhfmg moi de d9a tiem an ngay gan ma b� c6 the phat hi�n duqc, hay dua ra nhfmg quyet dinh tir sO'IIl de doi ph6 voi. cac moi de d9a nay khi b� nhin thay chung. Hay dijt ra cac ngucmg cho phan ung tan cong hay phong thu. Neu m9t nguai dim ong c6 ve nhu dang barn theo toi, ma di vuc;,t qua ben suim toi a tren pho; thi toi se ngay l�p tuc tron vao dja diem tiep theo deg9i den so' difn thoq,i cua duang day n6ng ung CU'U kha'n cap va nha den Slf trc;, giup tir nhung nguai xung quanh d6. Hay xac djnh sful nhfrn.g loi thoat trong cac khong gian cong c9ng dong due va khep kin. Xac dinh duqc nhfmg rui ro trong tinh huong hi�n c6 va suy nghi tim ra each ung ph6 tir tru6c giup b9n c6 the hanh d(>ng khi tinh tr�g khan cap xay den. Trong trucmg hqp c6 h6n lo9n bat thinh linh, b9n c6 the tim duqc noi an toan trong khi nhfmg ngum khac con dang mo m�m tim each ung ph6. Nhin thuc van h6a va nhin thuc ca nhan: Ket hqp nh�n thuc ca nhan voi. nh� thuc van h6a de giam kha nang tro thanh m9t n9n nhan tiem nang. Nh� thuc ca nhan lien quan den vi�c xem xet ti mi ve ngoai va each cu XU' cua ban than tir cai nhin cua ke tan cong. Ve ngoai cua b� gm tin hi�u gi den nhfmg ke tr9m cip hoijc nhfmg ten t9i ph9m b9o h,rc? Nhfmg lo go va thuong hi�u dit tien day pho truong se chi thu hut Sl,1' chu y ve phia b�, bien b9n tro thanh m1,1c tieu tiem nang, vi the, hay mijc nhfmg quan ao thong thucmg, gian di va mang theo cac m6n do ph1,1 ki�n binh dan, it noi b�t. Khong can biet hoan canh la the nao, se tot hon cho b� neu b9n la m9t ngum binh thucmg giong nhu da so nhfmg ngum khac, m9t ngum khong c6 gi dijc bi�t va dang chu y trong nhfmg boi canh khac nhau. Nh�n thuc van h6a lien quan den vi�c xem xet ti mi ve ngoai va each cu XU' cua b� so v6i nhfmg th6i quen pho bien cua bat ky moi trucmg nao. Khi b9n di du ljch, ac cam doi v6i Sl,1' pho truong se ket hqp ca v6i s6 thich dong h6a. Kha.ch du lich thucmg xuyen tro thanh m1,1c tieu d� nh�n thay doi v6i nhieu lo9i t9i ph9m khac nhau, cling nhu nhfmg am muu tr9m cip va bat luong thu9c du m9i lo9i. Thay doi dang ve thucmg ngay cua b� de hoa minh vao v6i nhfrn.g ngum dan dja phuong chinh la each don gian de b9n kh6 tro thanh m1,1c tieu d� nh�n thay. Lam giam cac m6i de dQa: nhfmg ph1,1 nu dang tim each bao v� chinh minh kh6i nhfmg ke xau c6 the bit dau voi. m9t vai each thuc rat don gian de lam giam rui ro tro thanh m1,1c tieu bi nhim den. Toe dai 14 co the dugc bui l�i cho g9n gang chu khong buong xoa hay bu(k duoi ng\fa, nhu v�y ke xau se khong co cai gl ma n3m hay tom ch�t. Ke xau co the lc;ri d1,mg vong deo co va the can ruck g3n vao day deo quanh co dekhong cheb�. Hay m�c quan - S\f th�t lake xau rat hay nh3m den nhiing ph\l nfr m�c vay, con nhiing chiec quan se mang den S\f bao vi$ va tinh ca dc;mg toi da trong m9i tlnh huong hiem nguy. Tam tri a trong the tan cong: khi noi den S\f song sot, ngum ta hay lien tucmg den " t\l' vi$". Nhung trong hau het tinh huong nguy hiem, tu duy t\l' vi$ khong mang den cho b� nhieu lQ'i ich. Neu da vugt qua dtrQ'C ngucmg khung hoang (hay la S\f nguy hiem luc dau) va thm diem hanh dc;mg da den, thl day la luc deb� "b�t cong t3c" tinh than va chuyen sang tr�ng thai chong tra. Trong CUQC doi dau v6i nhiing dich thu hung du, b� phai ngang b�ng ho�c tr(>i hon muc d(> hung hang ma mlnh phai doi m�t. Hay gia sir mlnh dang 6 trong trucmg hgp xau nhat, ke gay han rat gi6i ve VO thu�t tong hgp ho�c co kha nang sir d\lng vii khi VO rung chuan xac, va hay chong tra b�ng tat ca nhiing gl b� co. S\l' song con cu.a b� ph\l thu(>c vao do. Tinh than phan khang m�nh me nay rung ap d\lng dugc trong trucmg hqp xay ra tham h9a thien nhien ho�c song sot trong hoang da. Trong bat ky tham h9a ho�c tlnh huong khan cap nao, m\lc tieu cu.a b�n la phai b�ng m9i ca.ch tranh xa kh6i nguy hiem cang nhanh cang tot, cang hi4$u qua cang tot, luon kiem soat cam xuc cu.a b�n, khong dtrQ'C hoang lo�. Ban nang chong tra- hay-b6 ch�y rat m�nh me, nhung no can dugc ket hgp v6i suy nghI sang suot de dua ra giai phap ung pho toi uu. Luu y: m6i ky nang trong cuon sach nay se duqc chia nh6 thanh cac phan quan tr9ng nhat cu.a no, con gQi la Cac buoc can th\l'C hi4$n, dugc mo dau b�ng Khai ni4$m Hanh d(>ng (CONOP), sau do dugc tom t3t b�ng m(>t cau nh3c nho quan tr9ng, giup giai thich ro rang diem then chot can phai nho cu.a ky nang do. 15 Chuin bi m9t bQ d\119 C\.I ca nhan mang theo m8i ngay Sinh ton la mot tro choi ve kha nang thich nghi, va nhieu ky nang dugc trinh bay trong cuon sach nay chu tr9ng den cac d1,1.ng c1,1. ung bien dugc t�o ra tir nhfrng v�t li�u co sin vao phut cuoi. Nhung chi can vai thiet bi sin co dugc h.ra ch9n can th�n, ky cang thi se rat hfru d1,1.ng. M6i nguoi nen tl,l.' t�o ra bo d1,1.ng c1,1. ca nhan mang theo m6i ngay cho rieng minh, tuy thuoc vao moi truong ma hQ song va nhfrng thoi quen cu.a ban than, nhung du b�n dang tim each tinh chinh bo d1,1.ng c1,1. cu.a minh hay dang b�t dau tu mot dong lon xc;,n, thi co vai mon do nh6 va nh� nhang nen dugc xem la nhfrng thu can thiet co ban (xem trang ben). Mot cai bao chong d�n, d�t lam theo y muon ho�c co the gap l�i de cat vira trong cac kich co tui khac nhau, co the bien chiec tui cu.a bi;lll thanh mc;>t tam la ch�n linh ho�t chong l�i mot ke tan cong co su d1,1.ng sung. Mot chiec den pin nh6 se vo rung hfru d1,1.ng khi lam cong C1,1. dieu huong ho�c thiet bi bao hi�u (trang 124). Mot cay but viet b�ng thep khong chi la mot d1,1.ng C1,1. de viet, ma con co the tro thanh mon vu khi t1,l.' v� khi dam vao m�t ho�c co dich thu. Mc;>t cuon nhfrng dong tien XU co the dugc goi ben trong chiec khan r�n va tro thanh vu khi de d�p vo xuong. Ciing chiec khan r�n do co the dung lam ga-ro buoc vet thuong, con mot ong keo sieu dinh co the dugc ung bien lam chi khau vet thuong (trang 256). Hai chiec day giay Kevlar co the dugc dung de rua kim lo�i. Keo y te se c�t dugc vai quan ao va day kim lo�i. Cung v6i nhfrng vu khi tren day ma m{>t ngum dan thuong co the mang theo hang ngay, mc;,t binh xit hoi cay nh6 se la mot cong C1,1. t1,l.' v� khong gay chet nguoi. Mc;,t thiet bj djnh vj GPS la mon do dl,l.' phong de giup xac djnh phuong huong trong truong hgp dich v1,1. di�n tho�i di dong bi gian do�n khi co thien tai ho�c mc;>t tham h9a nao do di�n ra trong thanh pho, va ban do giay se rat can thiet trong truong hgp ca hai thiet bi tren day khong ho�t dong ho�c bi danh c�p. Neu co the, hay g�n moc da nang vao vi ho�c day deo tui - mc;,t day dai co the thao ra l�p vao d� dang se rat hfru d1,1.ng trong tinh huong nguy hiem (xem trang 210), va mot do�n day dai ny-lon hinh ong ciing v�y (trang 106). 16 002: Chuin b\ mQt b¢ dl:lf'lg Cl:J ca nhan mang theo mat ngay CONOP: Thu th�p nh0ng m6n do mang theo hang ngay ma c6 the ho trQ mang den stj an toan va kha nang song sot. H(>p keo ng�m b�c ha Moc da nang Keo y te Ban do giay thlldng hii)u Altoids, Mn trong la bang dan vet thllc!ng t�m thoi, keo sieu dinh, day giay Kevlar vii b�t lua. Bao chong d�n -• But viet kim lo�i Binh nhiJa Nalgene Binh ·x� hdi cay �� nylon be r(>ng khoang 2,5cm Cu(>n lien XU Moc khoa c6 Oi-6t phat sang, dvng CV dap Vil thlly tinh, cOi vii chia kh6a Thanh dinh dllilng Thiel bi djnh vj GPS Khan ran A,. K § {HEU QUAN TRQNG CAN NHO': SU' hai long chi dU'O'C xac dtnh khi k.et qua la dang thoa man. 17 A A N � I TfH) luy� de song sot Neu b,,m khong co dieu ki�n sue khoe the chat can thiet de tl,l minh thoat khoi tinh tr.;ing riic roi, thi nhfrng ky nang trong cuon sach nay se ching giup kh cho b.;in nhieu liim dau. Cho du la b.;in dang ch.;iy thoat khoi mot toa nha dang chay hay danh bat tinh mot ke tan cong nguy hiem, thi thu thach do se bao gom vugt qua dugc khung hoang ban dau, roi sau do la ch.;iy ho�c la bo, truon den nai an toan each day mot khoang nhat djnh. Toi thieu, b.;in can phai co kha nang day, keo va nang dugc tr9ng lugng cu.a chinh ca the minh. Con ly tuong, thi b.;in phai co sue m.;inh de nang dugc tr9ng luc;mg cu.a chinh ca the minh, trong luc ay v�n mang dugc mot nguoi than yeu cu.a b.;in den nai an toan. Sue m.;inh cu.a toan bo ca the va sue ben cu.a tim m.;ich la hai yeu to cu.a mot bai tap ren luy�n ca ban va m.;inh me, se mang den cho b.;in S\f kien cuong ban dau de' t1,l keo minh ra khoi khung hoang - va sau do la kha nang chju dl,lng ma b.;in se can den de thoat khoi tinh huong nguy hiem. Mot bai tap the 11,lc linh ho.;it va phu hgp, vm cac phan luy�n keo, day, dam, nang vat n�ng, chinh la co h9i tot nhat de tien gan den nhfrng kjch ban song sot trong thl,lc te. Luy�n tap cac phan cu.a bai tap the 11,lc do trong cac khoang thm gian la ba muai giay, biit dau vm Ch.;iy nuoc rut keo theo bao cat n�ng (xem trang ben). Vi la de ren luy�n cho phan thiit lung va doi chan, nen dong tac nay chiic chiin se giong mot CUQC hanh quan nhieu ap 11,lC hon la ch.;iy nuoc rut tren thl,lc te. Tiep theo la Dam bao cat tren m�t dat, day la de ren luy�n cho sue m.;inh canh tay va lung, trong khi v� dvng them ca 11,fC quay 6 thiit lung. Doi chan phai dung that vfrng khi thl,lC hi�n bai t�p Keo bao cat n�g, dung hai tay ian luqt keo day thimg de bao cat tien ve phia b.;in. Khi t�p luy�n V ac bao cat nijng tren vai va dung len ngoi xuong, hay doi ben sau ba muoi giay ho�c sau mum ian dung len ngoi xuong. Tiep theo la mot ian nfra tap bai Dam m.;inh bao cat tren m�t dat, ian nay hay de 11,lc quay thoat ra ti:r hai aau goi cu.a b.;in khi day bao cat n�ng qua m�t san. Ket thuc cac phan tap luy�n do bing vi�c ch.;iy nuoc rut het toe 11,lc quang duong bon tram den tam tram met. Nghi ngoi khoang ba muoi giay cho den mot phut, sau day l�p l.;ii lo.;it dong tac do cho den khi du namian. 18 003: T� luy� di s&,g sot C0N0P: Thl,lc hien cac bai tap ren luyen the 11,lc de giup b�n tang cueing sac m�nh khi doi m�t tinh huong nguy hiem. Bai tap 1 : Ch\lY ntJ{lc rut v{li bao cat nang Bai tap 3: Keo bao cat nang \ I f: . , I•) Bai tap 5: Dam bao cat tren mat dat (hich bang dau g6i) Bai tap 2: Dam bao cat tren mat dat Bai tap 6: Ch\lY ntJ{lc rut Chuin bl tui di! phong mang theo khi di chuyEn tren xe M9t tang ham v6i day du trang thiet bi dung trong trucmg hop khan cap thi dung la diem kh6i dau tuy�t voi de chuan bi doi m�t v6i tham h9a, nhung cai thung xe o to cu.a b9n cling c6 the la nguon tai nguyen chua duqc su d1=mg dung muc. Tinh huong nguy cap c6 the xay den bat ky luc nao, va S\f ung ph6 thong minh, nhanh nh�n nen dap ung duqc ca khi di chuyen tren ducmg. Giau m9t chiec tui 6 ben du6i ho�c ben c9nh banh xe d\f phong cu.a b9n de kh�c ph1=1c trong trucmg hop bi xi hai ho�c lao vao ho svt (xem trang 206) ho�c m9t chuyen di b9 khong mong muon du6i thoi tiet l9nh gia tru6c khi nh�n duqc S\f trq giup tren ducmg. Cho vao chiec tui cu.a b9n nhfmg m6n do quan tr<;>ng de duy tri S\f song va de' t1,f v�, bao gom (nhung khong gi6i h9n) nhfmg m6n do sau: Moc da nang. G�n v6i day dai debu9c ch�t trong moi trucmg ngoai bien, treo thl,fc pham khi leo nui ho�c ung bien lam day an toan khi di o to. Lum d�o c�o duqc giau kin. Day la m6n vii khi khong d� phat hi�n ra va c6 the VO cung hfru d1=1ng. Bang dinh to ban. Dung de n�p xuong bi gay (xem trang 260) ho�c ung bien ti;l.O ra la ban tir tinh (trang 30). Day thimg. Debi;l.Il keo minh ra kh6i m9t tinh huong kh6 khan. Tui so CU'U. Ti;!.m thoi ngan chay mau trong truong hqp co va ch9m. Phao sang, sung bin phao sang, coi hai, coi hi�u. Bao hi�u de giup b9n thoat kh6i m9t dam dong chen chuc. Den pin, b�t lira. M9t chiec den pin 16n c6 rat nhieu cong dv.ng, va m9t cai b�t lua se giup b.;tn khong bao gio 6 trong tinh tr.;tng khong c6 lua. Thvc pham va nuac. Tich trfr luqng th\fc pham va nu6c uong du dung trong ba ngay de chuan bi cho m9t chuyen di ducmg dai ra kh6i thanh pho trong trucmg hop c6 khung hoang do thi tren quy mo 16n ho�c tham h<;>a thien nhien. Thiet bi dinh vi GPS c�m tay. Phan bo sung them cho chiec di�n 20 OOLf: Oluin bJ mQt chltc tut mang theo khl di chuyin tren xe CONOP: Thu th�p va tf ch tnJ nhtJng thu de duy tri s1,1 song khi di xa khoi nha. Khan ran Bang dinh to ban Vong Que phat sang Lllcli dao cao <11/(IC giau kin Bat c6 the gap l@i <11/(lc 0,-- TuingiJ Thia-dia 2 trong 1 NgO CDC an lien Chai nhl,la Nalgene Day thung Thiel bi <1inh vi GPS � K I -OIEU QUAN TRQNG CAN NHO': i)ung bao gicr rcri Khoi nha ma Khong c6 chiec tu1 dU' phong cua ban. 21 tho,;1i di dc;mg cu.a bi;Ul va/hoijc h� thong GPS gful lien trong di�n tho,;1i trong trucmg hqp ca hai deu khong ho,;1t d9ng. D\lng C\l da nang. Co the' cit day kim lo,;1i, thao dinh vit hoijc cua duqc kim lo,;1i. Sung l\lc, dfn, dao gam. Hay trang bi cho minh nhiing mon vii khi can thiet phong trucmg hqp co chuy�n bat tric xay ra. Tui ngit, vong, m'en Poncho Liner1• De b,;1n co duqc S\f thoai mai va lam tang kha nang chju d\l'Ilg trong nhiing dieu ki�n kho khan. Qu'an ao nhi'eu lap dl gifr lm. 6 to co the hong 6 bat ky dau, va de lo sum ch,;1y qua dem chinh la m9t each tuy�t di�u de tieu ton s,;1ch ic quy. 1. Loi;ti men quan nhan My thuong sir di,mg de' gift am 22 I I XAC -DINH PHlTaNG HlTaNG • Xac dlflh phU'0'11g hu'cmg d\18 vao mot trl.l'O'ng Xll'lgquanh Trong mc;,t tinh huong c6 tinh song con, ph1,1 thuc;,c qua nhieu vao h� thong GPS se mang den nhieu nguy co. Cac thiet bj c6 the bj mat ho�c bi hong. Trong rung gia r�m ri;tp ho�c dieu ki�n thoi tiet kh�c nghi�t, cac thiet bi nay c6 the khong ket noi dugc voi ba ho�c nhieu hon nhung v� tinh can thiet de xac djnh vj tri. Va quan trc,mg hon ca, khi thieu di nhfrng tam bien ghi ten duong, vi�c c6 the xac djnh chinh xac VJ tri cu.a minh se ch�ng giup ich gi cho bi;ln neu bi;ln khong c6 mc;,t boi canh cho cac moc dja hinh cu.a moi truong d6. De giam thieu nhfrng nguy co nay, hay mang theo mc;,t cai la ban, pin d\f tru, va ban do giay nhu m6n do d\f phong - va hay nghien cuu ban do tong quat truoc khi buoc vao vimg hoang vu. M1,1c tieu cu.a bi;tn la lam quen voi dja hlnh trong vong ban kinh ru hai muoi tu den ba muoi hai d�m tinh ru dich den cua bi;tn. Neu ch�ng may bi;tn bi li;tc, vi�c nho ky huong cu.a cac cc;,t moc, ch�ng hi;tn nhu cac ho nuoc, nhung ngoi lang, nhung ng<;m nui va cac di;ti duong se giup bi;tn dua ra cac quyet djnh khon ngoan hon ve duong xa. Vi�c c6 mc;,t con m�t quan sat ciing v�y. Khong biet la do tinh CO' hay la c6 y do, M� Thien Nhien cung cap cho nhfrng nguoi biet de m�t chu y VO so cac manh moi lien quan den VJ tri cu.a h9. Vi dw vi hau het nhfrng con gi6 deu la gi6 tay thjnh hanh, nen nhfrng cay than g6 va cay b1,1i c6 XU huong c6 tan r�m ri;!.p hon o m�t phia dong cu.a chung. Doi l�p voi la, nhung ch6 nao c6 nhieu canh nhanh hon thi d6 la m�t phia nam cu.a cai cay, m�t nh�n dugc nhieu anh sang m�t troi nhat, nguyen nhan la vi de;, nghieng cu.a hanh tinh nay. Va n6i chung, reu phat trien nhieu o m�t phia b�c cua cay, boi vi reu ua thich b6ng ram mat me. Manh moi cuoi cung nay chi dung trong truong hgp da xem xet tong the, vi cac cay coi thl,fC v�t Ian c�n ciing c6 the ti;l.O ra b6ng ram. Va voi tat ca cac manh moi, hay dam bao bi;tn nhin thay hinh m�u tong the cu.a chung truoc khi dua ra quyet djnh ve phuong huong cu.a minh. De ti;l.O ra mc;,t chiec la ban ti;lm thoi trong truong hgp khan cap, hay xem trang 30. 24 005: Xac cfp,h ph'10ng tu.rang di!& vao mot tr\lO'l'lg xu,g quanh CONOP: Quan sat cay c6i thi.tc v�t de xac djnh phlldng hllong. 2: Cay than go thllelng bat doi xl1ng. M�t c6 nhieu canh nhanh va la la m�t phfa nam cua cay, va sv phat trien tong the cua cay cung hlldng ve phfa nam. 3: SI.I phat trien cua reu c6 the chi ra hlldng bac, blli vi reu Ila bong ram mat me. - � T If Y-1rJ / J ;('I \ \ J l I f4JJJ __J11 1¥ _rJ �---- �---.E...--.,,. .... -===::::;or;; -->, Huling na; ••-----• l'.lngbac � ♦ Y'' -OIEU QUAN TRQNG CAN NHO': Moi tmc'mg c6 day cac manh moi, neu ban biet nO'i can quan sat. 25 M�c du vi«$c tim duong d\fa vao cac v«$ tinh da xam nh�p vao rat nhieu khia c�nh cu.a CUQC song hi«$n d�i trong vong nua the ky qua, nhung trong hang nghin nam, ngum ta da su d\lng cac thien the nhu m9t cong C\l de xac dinh phuong huong. Neu b� da nghien ruu ban do va cung cap cho minh nhiing kien thuc hfru kh co ban ve moi truong xung quanh, thi vi«$c theo doi chuyen d9ng cu.a ngoi sao gan voi chung ta nhat - M�t Trm - se giup b�n tim duQ'c duong di den noi an toan. Ca.ch don gian nhat de t� d\lng S\l' chuyen d9ng cu.a M�t Troi la xac dinh xem bong cu.a b�n do theo huong nao. Bai vi M�t Trm m9c 6 huong dong nen M�t Trm buoi sang se khien bong cu.a b� dove phia tay. Qua trua, khi M�t Trm bit dau l�n ve phia tay, luc nay bong cu.a b�n se dove huong dong. Vao gifra trua, rat kho su d\lng phuong phap nay, vi khi ay M�t Trm 6 phia tren dau b�, nen no se khong t�o ra cai bong nao het. Nhung neu b�n deo m9t cai dong ho kim 1, b�n da co tat ca cong C\l can thiet de xac djnh cac huong dong, tay, nam, bic. Hay gio cao co tay cu.a b�n nhu the de nhin vao chiec dong ho cu.a minh, xoay ca the de kim chi gia chi th�ng ve phia M�t Trm. Diem n�m chinh gifra kim chi gia va v�ch mum hai gia tren dong ho cu.a b� cho thay do la huong nam. Neu b�n khong chic chfu ve thm gian trong ngay, v�y thl hay ung bien t�o ra m9t cai dong ho m�t trm, su d\lng bong do ma b� co. Dau tien, cim m9t cai que tren m�t dat, d�t m(>t hon da vao diem cuoi cu.a cai bong hit xuong ru cai que. DQ'i mum lam phut troi qua, sau do d�t hon da thu hai vao diem cuoi cu.a cai bong mm. Ve m9t duong th�ng noi gifra hai hon da, va m(>t duong thing khac vuong goc voi no. Diem cueH cu.a duong vuong g6c 6 phia each xa cai que se chi ve phia bile. 1. Dong ho Analog: la mot lo�i dong ho hien thi thoi gian bing cac kim quay tren mijt so. 26 006: Xac cf� ptuang hl.rang nha t1�t Tral C0N0P: Dung M�t Troi de xac djnh phlldng hlldng. 1: Sll dI,mg viec Mat Trc'Ji mQc cJ dang dong va Ian {J dang tay de xac djnh cac hi.long dong, tay, nam, bk _;. �- � _.,/' 1\\ Mat trcfi di chuyen Iii 110ng sang lay 2: Oe kim chi gic'J tren dong ho cua b�n hi.long ve phia Mat Trc'Ji. HI.long nam nam chinh giiJa kim chi gic'J va moc 12h {J Ban Gau Bae. 12:00 l :rEi3?st Orn rrrfri rtwfiE:tt :tflRlll! - , ,, OOng Nam �o'- ""'lllllllm • ..,... Bae �Nam ' I / ., - ' 1 \ ' Kim chi gill chi ve phia M�t Trlli 3: Cam mot cai que tren mat dat va danh dau diem cuoi cua cai b6ng. Oc;li 15 phut va danh dau diem cuoi cua cai bong thO hai. \ ', -'O- , I ' 0----.-Q ,, IJ J,. Phia bac Ollcfng !hang Iii 11iem danh dau cua cai b6ng th(I nhat sang 11iem 11anh dau cua cai b6ng th(I hai se ch�y Iii htJOng dang sang htJOng tay, dllcfng !hang vuOng g6c vOi dllcfng nay chi ve hai htJOng bac va nam. K K § OIEU QUAN TRQNG CAN NHO': O(mg de bi lac trong mot ngay nh1eu may. 27 - -Dinh hl.rong noo cac thlen thi Khi thl,l'c hi�n phuong phap co xua xac dinh phuong huong nho cac thien the' - phuong phap quan sat cac vi sao da dua nhfmg thuy thu, cu6p bien va cac nha tham hiem tim den cac bo bien xa xoi va ca nhfmg kho bau bi danh cu6p - bat ky 1fr khach nao ciing c6 the xac dinh duqc cac huong dong, tay, nam, bic, cho du hQ dang 6 gifra dem den toi mit. Day la m9t tin rat tot cho nhfmg nguoi dan thuong phai vuqt qua m9t sa m9c n6ng bong (xem trang 62) hay dang ch9y tron m9t tham h9a, khi hQ bu(>c phai di chuye'n vao luc ma M�t Troi da l�n. Vi tri ro rang cu.a nhfmg vi sao tren bau troi dem va nh6m cac vi sao ma b9n c6 the nhin thay duqc, se my thu9c vao vi�c b9n dang 6 kinh d(> va vi d(> nao, khi d6 dang la thoi diem nao trong nam, bau troi nhieu may hay quang may, va khi d6 dang la may gio dem. 0 Ban Cau Bic, sao Bic Cl,l'c chfnh la ngoi sao giup ta biet duqc huong bic la huong nao. Bai vi ngoi sao nay 6 rat gan Cl,l'C bic cu.a Trai Dat, vi tri cu.a n6 tren bau troi gan nhu khong thay doi. Sl,l' quay cu.a Trai Dat khien nhfmg ngoi sao khac trong nhu di chuyen tren bau troi, nhung sao Bic Cl,l'C l9i gill' nguyen vi tri cu.a n6 6 Cl,l'C phia tren cu.a qua dia cau, vi hanh tinh nay t1,l' quay giong nhu m9t con cu v�y. Sao Bic Cl,l'c khong phai la ngoi sao sang nhat tren bau troi, vi v�y hay tim kiem n6 b�ng each xac dinh nhfmg chom sao Ian c�n: Gao Lon ( chom sao D9i Hung), Gao Nh6 (chom sao Tieu Hung) va chom sao Thien H�u. Ngoi sao nay cung n�m tren m9t duong th�ng v6i hai ngoi sao ben ngoai cu.a cai gao tren chom sao Gao Lon (xem trang ben - neu dung khoang each gifra hai ngoi sao nay lam que do, thi d(> dai cu.a duong th�ng d6 gap nam ian cai que) va v6i ngoi sao trung tam hay la diem cao nhat duqc t9o thanh boi chfr W trong chom sao Thien H�u. Sao Bic Cl,l'c ciing la ngoi sao cuoi cung tren phan tay cam cu.a Gao Nh6. 0 Cl,l'C nam khong c6 ngoi sao nao nhin thay duqc ma bat dinh nhu the, nhung 6 Ban Cau Nam, b� c6 the xac dinh phuong huong b�ng vi�c tim vi tri cu.a chom sao Nam Th�p Tl,l'. Ke m9t duong th�ng tuong tuqng tu' ngoi sao sang nhat cu.a chom sao nay den ngoi sao doi di�n v6i n6, dung tn,Ic nay nhu m9t thu6c do, Cl,l'C nam n�m th�ng hang each d6 gap bon ian ruoi d(> dai trvc, theo huong cu.a ngoi sao sang nhat trong chom sao. Con 6 xich d9o, b9n hay tim vi tri cu.a nh6m sao Dai lung L9p H(> (Dai lung Thq San). Ba ngoi sao t9o thanh phan dai lung cu.a Thq San n�m d9c theo duong th�ng ch9y tu' dong sang tay; phan phia tren cu.a Thq San chi ve phia bic, phan chan cu.a Thq San chi ve phia nam. 28 - Xac diflh phllO'l'lg hllO'l'\9 bing tll trl10'119 Hem ca m9t thi nghi�m khoa h9c mang tinh giai tri, m9t chiec la ban h.r tay minh lam ra la m(>t phucmg ti�n trg giup djnh hu6ng rat hfru ich - va giong nhu tat ca cac cong C\1 tuy�t voi khac dugc t;;io ra b�ng S\f ung bien, la ban thu cong dugc t;;io ra tu cac v�t li�u c6 the t� d\lng dugc tu rat nhieu nguon sful c6. Day di�n c6 the dugc tim thay trong loa dai, den pin, h� thong day d�n trong phucmg ti�n di chuyen. Pin/ic quy thi c6 day ben trong nhieu lo;;ii thiet bi. Va m9i nguoi nen c6 m9t cu9n bang keo 6 phia sau thimg de hanh ly tren xe o to cu.a minh. Tat ca nhfrng gi b;;in th\l'C S\l' can la m9t chut may mfu ho�c tinh can th�n lo xa de c6 dugc m9t cay kim ho�c m9t mau thep dai, manh. Chi v6i vai bu6c don gian, m9t cay kim b�g thep ho�c mc;,t mau day thep gai c6 the dugc tu h6a va t;;io ra hi�u ung giong nhu nhung chiec la ban dugc mua t;;ii cira hang, v�t dugc thiet ke d\l'a vao d�c tinh nhfrng chiec kim dugc tu h6a se thiing hang v6i tu trucmg Trai Dat (hay con g9i la "tu quyen"). Di�n tich se khien cac ion trong cay kim tv l;;ii 6 mc;,t dau, va khi troi noi khong tr9ng lugng, cay kim se h.r dc;,ng chi theo hai hu6ng bic-nam. M9t S\l' khac bi�t gifra hai phien ban nay la la ban mua 6 cira hang thi dugc tu h6a dung each, de sao cho m9t cay kim cu.a n6 chive hu6ng nam, con cay kim kia thi chive hu6ng bic. Ly tuong nhat la b;;in chi muon tu h6a mc;,t dau cay kim cu.a minh, nhung dieu nay c6 thekh6 XU' ly khi lam v6i mc;,t v�t nh6 va manh nhu v�y. V�y nen hay SU' d\lilg cay kim cu.a b;;in nhu mc;,t nguon thong tin c6 tinh khai quat, de tim ra tr\}C chi theo hu6ng bic va nam. De biet dugc C\1 the' dau la bic va dau la nam, b;;in can su d\lng cac phucmg phap xac djnh phucmg hu6ng khac d\fa vao thien nhien (xem cac trang 24, 26 va 28). Luuy: Huong bic tren m(>t cai la ban th\l'C chat la C\l'C tu bic cu.a Trai Dat, n�m khoang mc;,t ngan d�m ve phia nam cu.a phia bic th\fc1 (con g9i la phia bic tric dia) - C\l'C bic dia ly cu.a Trai Dat. Neu c6 the, nhfrng chiec la ban h.r lam nen dugc su d\lng ket hQp v6i cac ban do, vi chung chi cho biet phucmg hu6ng m(H each chung chung. 1. Phia biic thl,fc ( con gQi la phia biic triic dia) la huong dQc theo be m�t Trai Dat ve phia biic dia ly ho�c Cl,fc Biic thl,fc 30 008: xac d�h ptuong tvang bing tu trU'O'ng CONOP: T1J lam la ban ae xac ajnh phlldng hlldng. 1 : Tu hoa mot chiec kim khau sit dvng mOt eve pin 9 von va mOt mau day kim lo�i dll(.lc each aien. LOt b6 phan nhl,la bQc � hai dau day. 2: Quan phan giila cua day kim lo�i quanh mOt cai kim khau. 3: Giil phan dll(.lc each aien cua day kim lo�i. cho hai dau cua day kim lo�i tiep xuc vdi cac eve am va dlldng tren eve pin trong khoang vai giay. · - -� - --- -� - 4: oat cay kim len mOt chiec la va tha xuong mOt viing nll(lc de tlm ra t11JC bac-nam. c:.ic:;) � : e·- 5: Hoac cho cay kim troi noi phia tren mOt cai nut ban trong mOt cai khay dll(.lc lam tu bang keo to ban. � �- � �I___ � ...,, C' . =--- ----:::;;; � .... _ .. -- --1-' ... .... / - -f)IEU QUAN TRQNG CAN NHO': Kim loai can pha1 d\l'O'C tU' h6a thl m&1 dung lam la ban du-o·c. 31 � I � SONG SOT TRONG HOANG DA v oi S\f toi tam, on a, nhiing am thanh VO VO, vu vu va cac loai d9ng thvc v�t nguy hiem, rung r�m nhi�t doi c6 the' nhanh ch6ng tro thanh m9t trong nhiing moi trucmg nhieu thu thach cam go nhat tren Trai Dat, dia hinh cu.a n6 khien nhiing nguoi nhieu kinh nghi�m trong vi�c xac dinh phuemg huang cling g�p phai nhieu kh6 khan, tro ng.;i.i de' vuqt qua va song sot. Vi�c di l.;i.i tren m�t dat di@n ra trong tinh tr.;i.ng gan nhu toi tam, tung buoc chan se bi can tro boi nhiing thvc v�t nhieu gai nh9n, nhay nhot, va th�m chi la c6 d9c, voi kha nang barn ch�t vao da va quan ao. Dia hinh bi che bong boi nhiing cay day leo va cay c6 tan sum sue, tuoi tot, nhiing thvc v�t nay khien rung r�m nhi�t doi va rung mua mang ve d�p xanh tuoi mum mat, nhung dong thoi ciing ngan can m9t luqng Ian anh sang nhin thay duqc l9t xuong lap tham rung am uat va toi tam. Moi trucmg nay n6ng va am uot, doi h6i S\f che chin day du de'bao v� chong l.;i.i cac loai con trung va thvc v�t. B.;i.n se phai t�p quen voi S\l' kh6 chiu va bat ti�n. Neu b.;i.n bi l.;i.c trong m9t khu rung r�m, hay hie'u r�ng sv r�m r.;i.p cua moi truong xung quanh va sv ng9t ng.;i.t cua bau khong khi 6 day chic chin se lam tang them cam giac sq hai, hoang lo.;i.n va tuy�t v9ng. Hay tiep h,1c tien buoc. Sv m.;i.nh me la rat quan tr9ng de giup ta song sot. Lam the' nao di phat quang m(>t con duimg di qua rung r�m? C6 nhieu yeu to gay ra sv that b.;i.i khi n6 Ive thoat kh6i rung r�m, nhung vi�c di theo nhiing dong suoi ho�c loi mon cu.a d(>ng v�t c6 the giup kh rat nhieu, b.;i.n se do phai ton sue ch�t b6 cay rung de lay loi di. Khong can biet con ducmg ma b.;i.n di la nhu the nao, m9t con dao thkh hqp la rat can thiet de b.;i.n phat quang mot loi di qua rung r�m voi ma tr�n day d�c cay b1,1.i, cay day leo va nhiing canh cay to, m9t thvc te luon hi�n hfru khien tung buoc chan tien len phia truoc cling tro thanh thu thach kh6 khan. Cong c1,1. toi uu chinh la m9t con dao quim Ian ( con g9i la dao Kukri), lo.;i.i dao c6 luoi dai ma phan luoi cong cua n6 khien chieu dai tong the cu.a con dao tro nen ngin hem, nhung khong anh huong den chieu dai cua luoi cit, nho d6 thu�n ti�n hem khi mang theo. 1. EDC la nr viet tiit cua Every Day Carry (vat di,mg thiet yeu mang theo hang ngay). 34 CONOP: Nhang thu phai mang theo hang ngay de hoi;it dl)ng trong rung r�m nhi�t doi. Ba lo di rung lo�i nhe Quan tat Boe ong chan ngl/oi Ion Boe ong chan Ire em Giay nhe lam bang chat lieu thoang khi Thuoc la nhai xa c�p giay Gang tay da nhe Dao 11/oi dai Kukri Chai dl,lng nl/oc De phat quang m9t loi di, hay vung con dao cu.a bc;1n theo nhfrng chuyen d<)ng cheo, gifr ch�t dao va vung cao qua vai roi chem tu tren xuong duoi. De' thu�n ti�n khi sir d\lflg, con dao nen duqc cat gifr trong m<)t cai bao da ho�c bao nhl,l'a Kydex deo o thiit lung - bc;1n se thay m9t con dao siic va rung cap hfru ich nhu the nao trong moi trucmg rung r�m, tu vi�c tim kiem va chuan bi thuc an, cho den dl,l'Ilg leu tru an va t1,l' v�, vi v�y chiic chiin bc;1n se muon c6 cong a.i ay trong tay minh. M<)t hon da siic nh<;m cilng rat can thiet. M�c du moi trucmg rung r�m rat khac so voi moi trucmg sa mc;1c, vi rung r�m c6 h� thl,l'C v�t day d�c va VO rung phong phu, va d�c diem t1,l' nhien cu.a hai noi nay cilng rat khac nhau, nhung vi�c xac dinh phuong huong o hai noi lc;1i c6 nhieu diem tuong dong. Trong ca hai moi trucmg d6, vi�c thieu kha nang phan bi�t dia hinh se khien bc;1n rat d� bi lc;1c. Hon nfra, trong rung r�m, nhfrng thiet bi GPS chiic chiin se khong hoc;1t d<)ng duqc vi S\l' day d�c cu.a nhfrng tan cay. Va khong giong nhu o sa mc;1c cat, a rung r�m rat kh6 nh�n thay cac dau chan, dieu nay lam tang kha nang bc;1n di long vong va quay tro lc;1i vi tri cu ma khong he hay biet. Hay mang theo ban do va la ban khi di chuye'n, va sir d1;mg but dc;1 mau ho�c bang dinh mau de' danh dau ducmg khi di. Dieu nay con c6 lqi kh la tc;10 ra dau vet de' nhfrng nhan vien cl.l'U h9 c6 the tim duqc bc;1n. Bao v� ban than trong moi trucmg rung rim Thi.re v�t trong rung r�m c6 the gay ra rat nhieu ton hc;1i len phan da thit khong duqc bao v�. D1,mg a.i bao v� ong chan voi nhieu kich co cho ca nguoi Ion va tre em, deo o dng tay va chan duoi, c6 the giup bao v� chan tay bc;1n kh6i nhfrng chuong ngc;1i v�t nhieu gai siic nh9n va nhfrng cu vung dao qua da khi bc;1n d9n quang cay coi de lay loi di. Cing tay, d.ng chan, ban tay va ban chan la nhfrng b{> ph�n d� tiep xuc voi bat ky cay b1,1.i siic nh9n ho�c cay co gai nao bc;1n g�p phai, vi v�y m<)t doi gang tay da loc;1i nh� cilng rat can thiet. Bat ky phan da nao de ho ra cilng rat d� bi ton thuong boi hau het nhfrng ke san moi gan Ii nhat cu.a rung r�m. Nhfrng ke dich tiem nang tu mu6i mang vi-rus Zika ho�c gay b�nh sot xuat huyet, cho den kien quan d<)i1 va ret d<)c, rung r�m co day nhfrng con b9 ma vet dn cu.a no 1. Kien quan d{>i hay kien quan linh, kien le dmmg la ten gQi chi chung cho hon 200 loai kien tren the gim sinh song theo bay vm so lw;mg rat lon. 36 c6 the khien m9t nguoi len con sot den n6i mat mi;mg. Th�m chi m9t vet ciin cu.a m9t con kien quan d9i rung c6 the khien ban tay b,;m te li�t suot ca ngay, vi v�y che chiin day du va hqp ly la rat can thiet - tir quan dai va ao dai tay thoang khi, cho den xa Ci;ip giay bjt kin phan chan ben duoi va ngan dia ciing nhu nh�n bo len chan quan. M�c quan ao chong cheo len nhau de' ti;l.O ra S\l' bao v� kin nhat c6 the. De an toan hon nfra, hay m�c quan tat day ben trong quan ao. Nhfrng con dia se khong the dam thung lop vai d�t cu.a quan tat va ciing khong the barn vao be m�t cu.a quan tat de bo len, m�c du chung c6 kha nang dang kinh ngi;ic de' xoay xo tim duong chui qua cac lop quan ao. De doi ph6 voi nhung loi;ii sau b9 dang sq d6 hi�u qua hon nua, hay do nuoc vao m9t cai mi ho�c h9p siit tay c6 thuoc la nhai trong d6, de ngam trong khoang vai phut, sau d6 boi h6n hqp dung djch d6 len tu chi va boi len ca quan tat ciing nhu quan ao nfra. Du bi;in che chiin can th�n the nao, nhfrng con dia se tim duqc duong chui vao quan ao cu.a bi;in, nicotine se lam cho chung te li�t va giet chet chung nhanh hon ca thuoc di�t sau b9 do con nguoi lam ra. Tam lu6i chong mu6i ciing rat can thiet. Hay che m9t mieng luoi nh6 tren m�t bi;in trong luc phat quang lay loi di trong rung r�m, va khi dem xuong hay xep nhung tam lu6i con li;ii quanh ch6 ngu cu.a bi;in (xem trang 44). Dung bao gio lo la trong van de bao v� chinh minh. Thay tat thuong xuyen va di m9t doi giay thoang khi giup doi chan cu.a chung ta vua am ap li;ii vua kho rao, m9t van de khong chi giup mang den S\l' thoai mai, ma con c6 y nghia quan tr9ng trong S\l' song con. Vi�c Iva ch9n nhung m6n do di duoi chan c6 the giup bi;in song sot trong rung r�m, ho�c c6 the khien bi;in that bi;ii. De tranh chting bqt da chan (do dam nuoc lau) ho�c b�nh loet da nhi�t doi, ket qua cu.a sv am uot khong thoat hoi duqc va nhieu Ian phai l9i qua nuoc trong moi truong rung r�m, hay tranh xa cac loi;ii giay lam b�ng vai Gore-Tex1 ho�c nhfrng v�t li�u khong thoang khi khac, vi chung se gill' hoi am li;ii, dieu nay khien da bi;in bi mun ra chi trong vong chua den m9t ngay. Neu khong duqc chfra tri, chung bqt da chan c6 the gay hoi;ii thu, nhieu kha nang phai ciit cvt chan. Hay coi b6 tat khi ngu ban dem ho�c bat cu luc nao bi;in dung li;ii nghi ngoi, de ban chan cu.a bi;in duqc kho rao. Hay treo tat uot ben ngoai ba lo de tat c6 the kho trong luc bi;in di chuyen. 1. Gore tex la m(>t lo�i vai cho v�t li�u tong hc;Yp, chong tham nuoc cao. 37 Lgy nooc a rung r"'1 nhi�t dai Co the noi rung r�m nhi�t doi la moi trucmg tren Ci;tn nhieu nuoc nhat tren Trai Oat, 6 do co day nuoc Si;l.Ch co the uong duqc cho nhfrng ai biet phai tim kiem 6 dau - va ciing rat nhieu kha nang bi nhi�m cac lo9i vi khuan va ky sinh trimg nguy hiem tu cac nguon nuoc khong dam bao v� sinh. Neu b9n tim thay m9t dong song ho�c m9t dong suoi va tinh co co mang theo nhfrng vien l9c nuoc ho�c do dung can thiet de dun soi nuoc, v�y thi b9n th�t may m�n. Con neu khong, hay co g�ng giam bot rui ro bi nhi�m b�nh b�ng each dao sau xuong dat each mep nuoc khoang hem m9t met, 6 do b9n se tim thay nuoc da duqc l9c qua lop soi da va tram tich cu.a dat1• Ngay ca khi b9n each xa song ho�c suoi, h� sinh thai am uot luon mang l9i rat nhieu h.ra ch9n de cung cap nuoc cho ca the. Nhfrng cem mua thucmg xuyen trot xuong la m9t nguon cung cap nuoc nhu the, va m9t v�t chua la tat ca nhfrng gi b,,m can de thu th�p nuoc mua. B,;m khong co chai d\ffig nuoc u? Hay c�t lay m9t dot tre, m9t do9n phia tren va duoi m9t khop noi. Nhfrng th1,l'c v�t than r6ng thucmg d�c 6 cac khop noi, t9o ra m9t ong tn.i khep kin co the dung th�ng tren be m�t b�ng ph�ng. Th1,l'C v�t ciing co the tf1,l'C tiep cho chung ta nguon nuoc Si;l.Ch, duqc l9c qua dat va qua· cac thanh te bao cu.a cay. De tiep c�n duqc nguon nuoc do, hay d\1-c m9t cai 16 ngay hen duoi m9t khop noi cu.a cay tre xanh con song, sau do dung m9t canh tre nh6 hem nhu m9t cai ong hut de uong nuoc trong than cay. Co the' c�t nhfrng than cay day leo co day trong rung mua nhi�t doi theo each tuemg t1,l' nhu tren de giup b9n song sot. Chia khoa thanh cong la t9o ra hai vet khia tren m9t day leo, vet thu nhat cao, va vet thu hai thap duoi m�t dat (gan goc). Vet khia thu nhat de khong khf tran vao, day nuoc xuong diem lay nuoc hen duoi. M9t nguon khac yeu cau S\f lao d9ng n�ng nh9c hem, nhung ciing mang den thanh qua Ion hem, nguon nay co the duqc tim thay 6 nhfrng cay chuoi, ma h� thong r� cu.a chung co hinh d9ng giong nhu nhfrng cai bat khong lo - day nuoc Si;l.Ch va co the uong duqc. Vi�c dt phan than doi h6i sue m9nh ca b�p va m9t con dao s�c, nhung thanh qua d9t duqc rat dang voi cong sue b6 ra. 1. Cat, s�n, bim ... trong dat 38 010: Tim nooc u6ng trong rung ml/8 nhl�t cr61 CONOP: Tim kiem nude da duoc IQc va co the uong duoc trong rung mlla nhiet doi 1 : Ovc mOt cai lo ngay ben dlldi mOt khdp noi cua than tre, dut vaa do mOt ong tre nh6 va uong. Moi dot tre deu co chaa nude co the uong dl/Qc. 3: Oe uong nude tnJc tiep t(J nhOng cay chuoi, hay cat than cay t(J cho gan goc, khaet b6 phan goc con l�i cha den khi phan hlnh cai bat duQc t�a ra chaa day nude. 2: R(lch mOt vet khia o diem caa nhat tren mOt day lea, r�chdiem tha hai o dlldi !hap gan m�t dat (gan goc), nhll v�y nude se chay xuong. 39 tll6m lU'a a rung r"'1 nhi�t cfO'i Nghi qua dem tren m(>t chiec giucmg thu cong duqc lam tu nhfmg V?t li�u s3.n c6 trong moi trucmg rimg r?m ch�c ch�n la khong mang l?i cam giac wc ky d� chiu va thoai mai roi. Nhung neu c6 them m9t ng9n lua se ti,l.O ra S\l' khac bi�t gifra vai gio nghi ngoi VO cung can thiet v6i mot dem tr�n tr9c khong yen. Ban dem 6 trong rimg rat lt;1.nh va am - day ciing la thoi diem hot;1.t d{>ng cu.a nhieu lot;1.i con trimg va d{>ng v?t san moi. M�c du hau het con trung deu bi anh sang cuon hut, nhung kh6i cua ng9n lua lt;1.i c6 tac d-1,mg xua duoi chung di. Nhfmg dong v?t 16n hem thi bi chfnh ng9n lua lam cho SQ hai. Lua r6 rang la rat can thiet trong bat ky moi trucmg hoang da nao, lua can thiet de nau thuc an, de' khu trung nu6c lay tu du6i song va suoi. Trong rimg r?m, bi,1.n c6 the t?n d-1,mg S\f phong phu t\l' nhien cu.a tre, m<;>t lot;1.i V?t li�u rat d� chay, de dot m9t ng9n lua. Hay tim kiem nhfmg khuc tre kho do tren m�t dat va c6 mau nau nht;1.t chu khong phai mau xanh h,1c. Bt;1.n se can m9t con dao (xem trang 34) de nt;1.o phan v6 tre ben ngoai thanh nhfmg v6 bao, day chfnh la moi nhen lua. Phan 16i se duqc dung lam bui nhui va chat dot, va ma sat se tt;1.o ra tia lua can thiet de' dot len bat ky ng9n lua nao. Khi da chuarl bi xong nhfmg nguyen V?t li�u cua minh roi, chi can cha xat hai muoi Ian hai nua dot tre da duqc rt;1.ch m9t 16 nh6 (xem hinh minh h9a) de tt;1.o ra kh6i. Thai ho�c dung tay qut;1.t phfa tren moi nhen lua se bien Ian kh6i d6 thanh tia lua. LU'U y: Tre - mot loai xam lan1 - la mot trong nhfmg m6n qua hao ph6ng nhat cua rimg mua nhi�t d6i, ciing c6 the duqc dung lam lao xien ca (xem trang 42), lam giucmg ngu tt;1.m thoi (xem trang 44), lam noi de nau nu6ng, ho�c V?t chua do an - d6 la m9t vai trong so nhieu cong dt,mg cua tre giup b?n song s6t trong t\l' nhien. 1. Ck loai xam Ian, con dugc goi la loai ngo9i lai xam h9i hoijc chi don gian la giong nhap ngo9i, loai ngo9i lai la mc;,t Cl,lm tu chi nhiing loai dc;,ng vat, th1,rc vat h� dl.fQ'c du nhap tu mc;,t noi khac vao vi.mg ban dja. 40 I CONOP: T�o ra Ilia voi ml)t do�n than tre 1 : nm mot t CO' the am ap tren nen dat cua rung r�m chinh la ffi\lC tieu hoan hao cho nhfrng loai san moi, ca 16n l�n be. Do la ly do vi sao, noi tru an t9m thoi nhung toi uu trong moi trucmg rung r�m chinh la m9t chiec vong bing sqi nylon c6 hinh giong cai ken, de nguoi ngu co the lo hmg phia tren m�t dat. Nh6 gon, co the gap 19i duqc va d� su dt.mg, m9t chiec vong cho nhfrng nguoi thich du ljch phieu luu m9o hiem, duqc thiet ke d�c bi�t de phu hqp v6i cac dieu ki�n cua rung mua nhi�t doi, co the d� dang mic duqc tu cay nay sang cay khac, v6i m9t V,;lt lu6i chong mu8i treo tu m9t sqi day 6 phia tren, each no khoang vai foot1• Nhung neu chiec vong cua b,;ln da bi rach ( dieu nay rat co the xay ra vi rung r�m co rat nhieu th1.rc v�t co gai), b,;ln co the tt.r minh ti;l.O ra chiec vong ru m9t khuc tre, va chiec vong nay ben chic den muc khien b9n phai kinh ng9c day. Hay d1,mg xong noi tru an cua b9n tru6c khi troi toi - luu y la nhfrng tan cay r�m r9p se khien khu rung chim trong bong toi tru6c ca khi m�t troi th1.rc S\f khuat sau ducmg chan troi. Hay chc;m mc;,t do9n than cay tre xanh va chic chin, va t�n d\lng tinh mem deo, d� uon cua loai th\fc v�t nay de mang den nhfrng lc;ri ich cho b9n, bing each che khuc tre do thanh nhfrng ducmg ngang dai, sau do dan vao bing nhfrng do9n tre ngin hon, che ra ru chinh khuc tre do (xem hinh anh minh hoa). Hay ch9n khuc tre dai hon chieu dai co the cua b9n khoang 30 den 60cm, nhu v�y se chua ra duqc nhfrng mau chic chin de buc;,c vao cay bing nhfrng do9n day leo, san pham cuoi rung se cang ra de do lay sue n�ng tu CO' the cua bi;l.Il. Ngu trong tu the treo lo lung nhu v�y se khien b9n tiep xuc v6i luong khong khi dang luu thong. Neu thoi tiet ban dem mat me, hay rai mc;,t lop la cay mem lot gifra chiec vong va co the' b9n de lam tang S\f each nhi�t. Nhfrng each thuc nay chua chic da giup b,;ln c6 dtrQ'C S\f nghi ngoi d� chju, thoai mai khi dem ve, nhung chung toi da hoa co hc;,i de b9n thuc d�y vao ngay horn sau va nhin thay M�t Troi m9c m9t Ian nfra. 1. 1 foot bing 0,3m. 44 OB: Lam 1119t cal vong tre I CONOP: Lam cai vong tu m()t do�n than tre. 1: Tim mOt khuc tre c6 dll<'Jng kinh ldn, dt lay mOt do�n dai hdn chieu dai cd the b�n it nhat 60cm. Cat va khoet ra theo chieu dQC phan giOa nhll hinh minh hQa dlldi day, chila l�i 30cm lJ moi dau cua khuc tre. t,, , (;, 2: Dung day leo buOc hai dau, chila l�i mot do�n day dai de buOc vao canh cay va treo vong len. 4: Bao sd qua va dan nhOng do�n tre ngan vao de lam chiec vong xOe ra. K K I ' '. " 3: Xe dQc phan than tre nhieu Ian, each nhau khoang 2,5cm den 5cm. 5: Mac hai dau chiec vong len hai cai cay. OIEU QUAN TRQNG CAN NHO': Oung bao 910 ngu dlJO'l dat & trong rung ram. 45 Ch,y thoat khi b� lgn rl.1119 t"1 cong Kha ming b9n doi m�t voi lQ'Il rung la bao nhieu phan tram? Con so cao hem b9n nghI day, b6i vi loai d(mg v�t nay ho9t d<)ng trong vimg Hinh tho r(mg Ion hem gan nhu tat ca d<)ng v�t c6 vu tren Trai Dat. LQ'Il rung hiem khi tan cong con nguoi, va loai d<)ng v�t c6 chiec rang nanh rat dai d6 nhieu kha nang se b6 ch9y khi nhin thay b9n, hem la tan cong b9n. Nhung neu chung bj lam cho gi�t minh, nhat la khi chung di cung voi nhiing con non, thi loai to tien nay cu.a giong lQ'Il nha se tro nen hung du hem rat nhieu nhfrng con v�t hien lanh trong nong tr9i cua b9nday. Va chung cling ch9y nhanh hem rat nhieu. LQTI rung thich nghi va sinh soi trong nhieu lo9i rung khac nhau tren m<)t so Ive dja, va cang ngay nguoi ta cang hay bit g�p chung 6 cac vung ngo9i o tren khip the gioi. D�c diem d�c trung cua chung la hai chiec rang nanh lon chia ra kh6i mep, cai mom rat kh6e, cai dau Ion va cung. Day chinh la cong C\1 cua chung de dao boi va tim kiem thuc an - va cling la vu khi Cl,l'C ky nguy hiem giup chung h,r v�. Nhiing sinh v�t nay noi tieng hung du khi bj khieu khich, voi c�p ham c6 the d� dang cin gay xuemg, va cai dau Ion cung nhu thep khien chung chfulg he han gi neu bj bin b�ng mot khau sung Ive binh thucmg (m<)t khau sung san .308 se la h,ra ch<;m tot hem). Neu b9n nhin thay m<)t con lQ'Il rung tu xa, hay tranh xa kh6i ducmg di cua n6. Neu con v�t d6 dang 6 gan, hay treo len m<)t ch6 cao hem, dung dung duoi m�t dat - vi dv treo len cay, len xe o to ho�c m<)t tang da Ion. Neu b9n bj m<)t con lQ'Il rung tan cong (19'Il rung c6 the di chuyen voi toe d<) len den nam muoi sau kilomet mot gio), chic chin b9n se ch�ng the ch9y nhanh hem n6 duqc dau. Nhung b,;1.n c6 the' lqi dvng S\1' n�ng ne va kem lanh lqi cu.a chung b�ng each ne sang mot ben vao phut cuoi. Danh l9i chung la bi�n phap cuoi cung. Ngim bin ho�c dam dao vao m�t con v�t d6, vao gifra hai ba vai cua n6, bvng cua n6, ho�c vao cac eve buou cung 6 nach, ngay ben duoi hai chan truoc cua n6. Dung c6 doi dau voi con v�t d6 duoi m�t dat, hay duy tri lqi the 6 tren cao cua b9n b�ng m9i gia. 46 OlLt: Ch•y thoat kh1 bl lQ't'l rling t,n cong CONOP: Nhan di�n va tron thoat khi bi Ion rung tan cOng. 1: Danh gia moi tnlt'lng xung quanh b�n. Rui ro la cao nhat t�i tht'li diem hoang hon va binh minh. Neu b�n bat gap mOt con l(ln rung, hay gii1 mOt khoang each an toan. Gae v1,1 tan cong xay ra nhieu nhat vao nhi1ng thang mua dong. Phan 11au va mom: ldp 2: Treo len mOt cai cay, tang da, hoac ii to, each mat dat ft nhat 1,Bm. Nhi1ng con l(ln rung ldn se giam m6ng guoc cua hai chan tnldc len cac chlldng ng�i v�t can dut'lng chung. NhiJng chiec rang nanh chet ngueli bao ve day 11en 7,5cm. 3: Neu bi tan cong, hay ne sang mot ben vao phut cuoi. Di chuyen vao phut cuoi, giong nhll mOt vfi si dau bo Tay Ban Nha. Hay tranh xa cap rang nanh chet ngut'li cua chung. � ,,..... , 4: Danh tra. Bang moi each phai duy tri l(li the a tren cao. Ban hoac dam vao nhi1ng vi tri la phan mem. Dau va mom cua l(ln rung dll(lc bao ve rat chac chan, c6 the ngan chan dll(lc vai phat d�n va bat ky t6n thlldng nao do mOt con dao gay ra. -OIEU QUAN TRQNG CAN NHO': Lqn rung dll9'C bao v� b&i "b9 ao giap tl,I' nhien" rat ch�c ch�n. va chung ch�y nhanh hon b�n day. 47 A � N SQ d� C\,I EDC toi thieu, moi trl10'119 bing gia "Hanh ly g9n nh�, ban dem l.;i.nh c6ng". Cau n6i pho bien cua nhfrng binh linh mang theo 68kg hanh ly vugt qua vimg dia hinh l.;i.nh leo, bang gia, cau n6i nay ciing dung voi nhfrng nguoi ciim tr.;i.i vao mua dong va ca nhfrng nguoi tham hiem vung dat bang gia. B.;i.n c6 the duy tri dugc nhic$t d9 co the cua minh khi di chuyen qua vung dia hinh duoi nhic$t d9 la hai muoi d9 vao ban ngay, nhung khi nhic$t d9 xuong du6i O d9 rat nhieu va vic$c b.;i.n ngimg di chuyen luc dem ve se khien vic$c gm am co the tro nen kh6 khan hon nhieu. Hay gm an toan con hon la phai hoi tiec. Dong g6i do d.;i.c trong m9t chiec xe trugt tuyet c6 day xien nghieng de c6 the mang them cac m6n do Ion, cong kenh ma b.;i.n se can den de gm am co the. Keo hanh ly qua be m�t bang va tuyet se ton it nang lugng hon la mang vac tren ngum, dieu nay rat quan trQng, boi vi b.;i.n cang SU' d\lng nang lugng cua minh hi�u qua thi b.;i.n cang tranh dugc vi�c bi giam than nhi�t (trang 60). Hanh ly va do dcJ.c Moi trucmg BJc C\l'C VO rung khJc nghi�t, chi c6 nhfrng sa m.;i.c kho c�n moi so sanh dugc voi chung ve muc d9 kem than thi�n doi v6i S\l' song cua con nguoi. Gia su c6 m9t phan tram kha nang it 6i de b.;i.n tinh co bi l.;i.c vao vung dat bang gia, nhfrng chuan bi thich hgp de doi ph6 v6i S\J.' khJc nghi�t cua nhi�t do, va cac nhu yeu ve nhien li�u, th\l'C pham trong moi trucmg nay khong bao gio c6 the coi la dugc cucmg di�u h6a. Can phai nghien cl.l'U cho ky. Hieu ro nhi�t do thap nhat va cao nhat la bao nhieu, nhfrng rui ro ve 16 tuyet, va cac hinh m�u thoi tiet, nhu v�y b.;i.n c6 the' chuan bi hanh ly thkh hgp, va l�p ban do cho chuyen hanh trinh cua minh. Nhfrng cong C\J. trg giup dinh huong nen c6 la la ban, thiet bi dinh vi GPS va ban do. Neu mot cong C\l bi hong va khong ho.;i.t d9ng dugc, thi nhfrng thu con l.;i.i c6 the thay the. Kinh ram la can thiet, boi vi anh sang M�t Troi ch6i 16a khi phan x.;i. kh6i be m�t tuyet trJng, se khien vi�c dinh huong g�p kh6 khan. Chung m6i mJt va viem giac m�c anh nJng, S\l' chay nJng quang h9c rat dau don con dugc g9i la chung mu t�m thoi do tia UV cua M�t Troi, ding la cac rui ro. 48 015: BQ d\119 c� EDC t6i thlfu, mol tr\lO'ng bing gla CONOP: Nhang vat d1,mg can thiet mang theo hang ngay de ho�t d(ing trong moi trtlcJng bang gia. OAU: MO len Kinh ram/kinh bao h(l MO len !rum kin dau va co QUAN Ao AM BAO VE Cd THE: Lop gi[I nhiet chong gi6/ mJoc Lop a giaa Lop trong cung \\ M�t n� deo m�t TAY: Bao tay ngoai Gang tay len hl'.I ng6n Bao tay deo ben dlloi gang len CHAN/BAN CHAN: xa c�p giay U�g khong th�m nlloc HANH LY MANG Clla tuyet VO khi I G1ay trll(ll tuyet \\ Tat len THEO CHO CHUYEN HANH TRiNH: Leu vai Leu tui bivy Xeng Bep 16/ chat dot Neo tuyet Nen/ que phat sang Dvng CV IQC nlloc Giay di tuyet Men ch[la chay 06 11� nau nllong ThVc pham � K EU QUAN TRQNG CAN NHO': Ban c6 mac bao nhieu \crp quan ao cung ch�ng bao ' thU'a. 49 Neo tuyet1 va mc;,t doi giay di tuyet co chat lu<;mg dam bao se can thiet trong trucmg hqp viec truqt tuyet la bat kha thi. Khi di chuye'n tren m�t tuyet bong mem, giay di tuyet se phan tan tr9ng lu<;mg co the xuong be m�t ben duoi rc;,ng va giong hinh m.;mg nhen cu.a giay, dieu nay lam giam de;, lun. Neu tuyet day den eo cu.a b.;m, b9n co the se phai tieu ton hang tram calo quy gia chi de di chuye'n qua quang ducmg vai met. Neu tinh hinh tr6 nen dang lo ng9i hon nfra, mc;,t cai neo tuyet co the' tr6 thanh cong C\l giup b9n khong bi truqt xuong 6 ch6 doc. Hay h9c each su d1,mg neo tuyet truoc khi b9n len ducmg. Mc;,t v�t tuong h,r nhu con dao Kukri ma b9n mang theo khi 6 trong rung r�m (trang 34), cua tuyet va xeng la nhfrng cong C\l da d1,mg VO rung can thiet, giup b9n tim duqc thuc an cho minh, d\ffig ch6 tru an, ho�c la vuqt qua mc;,t chuong ng9i v�t bat ngo. Ngoai mc;,t chiec leu dung trong dieu kien thoi tiet l9nh gia va mc;,t chiec tui ngu co de;, each nhiet cao, viec ngu trong khi nhiet de;, xuong thap se can den leu tui bivy, mc;,t lop b9c ben ngoai tui ngu, m6ng va khong thoat khi. Gifr l9i cang nhieu hoi am cu.a co the cang tot, do la S\f bao ve duy nhat de' co mc;,t dem ngon giac ma khong phai td.n tr9c - hay la th�m chi te hon nfra. Mc;,t cai dem ngu day se giup b9n duqc each nhiet voi nen dat l9nh leo ben duoi, no dong vai tro nhu mieng ���ffeW�b���oo������� chfra chay cling co the dap ung duqc mvc dkh do, dong thoi mang den sv each nhiet can thiet bat cu khi nao b9n can lam am ca the mc;,t each nhanh chong. Th�p len vai ng9n nen co the lam tang nhiet de;, ben trong mc;,t chiec leu vai ho�c leu tuyet (trang 58) len vai do, nhung truoc khi ngu b9n phai thoi t�t nen de giam thieu rui ro h6a ho9n. Nhu cau thvc pham la rat cao. Trong dieu kien nhiet do thap, ca the' dot chay nhien lieu nhieu gan gap doi binh thucmg, thuc an phai day du dinh duong, ham luqng chat beo cao, va nhieu ve luqng. Ngoai nhfrng thuc an kho dUQ'C dong goi s�n va cac thanh dinh duong, hay cho vao ba 16 cac thvc pham co ham lu<;mg chat beo cao nhu la bo 19c, thjt mo xong khoi, qua h9ch va so co la. Ching co gi g9i la qua nhieu calo khi ma he thong trao doi chat trong co the b9n dang phai lam viec het cong suat de dot chay thuc an thanh nhiet nang nhim duy 1. Khi leo nui, b�n dim cac neo tuyet de tang cuong S\1' bao v� nhiing luc di chuyen tren mot song bang, vugt qua ch6 doc, ho�c trq giup trong vi�c giai C1.1'U khi song bang nut vo. Neo tuyet c6 the duqc dim b�ng cac m6n do khac nhau, ching h�n nhu riu pha bang ho�c van trm;n: tuyet, nhung nhiing nguoi leo nui thuong hay mang theo cac c9c tuyet. so tri Sl,l' song. Dieu do, cc;mg vm nang Im.mg b6 ra de keo chiec xe truqt tuyet chat day do dung va chuyen hanh trinh vat va qua nhiing ch�ng ducmg dai, v�y la du khien b� cam thay doi con cao - va b9n se bi svt can nhanh chong neu khong ni;tp du calo vao ca the. De co duqc sue kh6e tot nhat, hay len ke ho9ch de tieu thv nam nghin calo m6i ngay ho�c hon nfra, va dong goi them ca nhiing khau phan dl,l' phong trong trucmg hqp khan cap. Phai can den ca nhiing thiet bi l9c nu6c. Vi m�c du trong tinh huong nguy cap, co the dung den tuyet va bang ma khong can phai lQC, va rui ro ciing khong qua 16n (trang 52), nhung noi chung tot hon het van nen lQC nu6c truoc khi uong va nau nu6ng, nhat la khi nuoc duqc lay tu ho ho�c song suoi. Cac nha ban le do c�m tr9i chuyen d\1-Ilg co the cung cap rat nhieu mon do dung cho thoi tiet 19nh gia de lam tang sl,l' thoai mai, d� chiu cu.a b9n, nhung hay can nh�c den vi�c khi co them nhiing mon do khac thi se lam tang khoi luqng hanh ly cu.a b9n ra sao. Trangph\lC Thu vii khf ca ban cu.a b9n de chong ch9i l9i nhi�t d9 ben ngoai la m9t h� thong quan ao nhieu lop de gifr 19i nhi�t luqng ma co the b9n t6a ra va khong de cho gio cung cai 19nh l9t vao ben trong. Cac lop long dru va long vii mem xop se ch!ng co tac dvng gi neu khong duqc dong kin dung each, do la ly do vi sao co lop quan ao bao v� ben ngoai dung each va hi�u qua la rat quan tr9ng. Hay 11,l'a ch9n trang phvc duqc lam tu chat li�u chong ch9i duqc thoi tiet l9nh gia (nhiing chat li�u giong nhu Gore-Tex), co the giu nhi�t nhung van hoi thoang khf m9t chut; khong giong nhu cac chat li�u co d9 xop b�ng khong, Sl,l' thoang khi nay giup mo hoi tham duqc ra kh6i co the. Can phai giu am co the, nhung ciing can phai giu cho co the kho rao nua, dieu nay rat quan tr9ng trong dieu ki�n khf h�u 19nh, vi mot lop am uot tren da se nhanh chong dong bang l9i khi tiep xuc v6i moi trucmg ben ngoai. Nhat la tat u6t co the khien cac mo bi chet rat nhanh ch6ng, vi Sl,l' co m9ch se can tro viec cung cap mau de tranh mat nhi�t qua ban chan bi uot. Chan uot se mat di nhiet luqng nhanh gap hai muoi lam Ian chan kho. Ngay ca trong dieu ki�n khf h�u am ap nhung am uot (xem trang 64) tat b�ng vai bong ciing c6 the gay h9i. Tat len tham am la sl,l' bao v� vo cung quan tr9ng de chong li;ti chung bqt da chan. 51 Tim nooc u&lg trong moi trU'O't19 bing gia Khi b<:1-n thl,l'C hien CUQC hanh trinh qua m<)t vimg dat l<:1-nh gia, thuc an va S\f am ap la nhfmg thu rat kho de co dUQ'C - nhung co m<)t dieu ma b9n co the tin chic, do la b9n se khong bao gio bi khat. V 6i viec nu6c co 6 xung quanh b9n, du6i d9ng cua tuyet va bang, viec rung cap nu6c uong cho co the khong bao gio la qua kho khan. Va chung thuong rat tinh khiet. Nhung rui ro chu yeu khi 6 trong moi truong bang gia la S\f giam than nhiet (xem trang 60) co the' tram tr9ng them qua viec an tuyet ho�c bang - nhfmg thu l9nh se khien nhiet d<) co the b9n giam di khi chung di qua co cua b9n, m<)t trong nhfmg khu V\fC cua co the' d� bi mat nhiet nhat. Cac d<)ng m9ch canh 6 co lien h,lc born m<;>t lu<;Jng 16n mau am trl,l'C tiep len nao, va tinh ffi9Ch canh thi born mau tro l<:1-i tim. Dieu nay VO rung quan tr9ng doi v6i co the b9n. Lay nuoc u6ng a moi tnrcmg bang gia: M�c du dun nong nu6c den diem soi luon la each an toan nhat de tiet trung, tuyet va bang S9Ch dUQ'C lay tu cac khu V\fC khong co nu6c tu d9ng ho�c khong co cac nguon o nhi�m co the nhin thay dUQ'C, deu co muc d<) an toan tucmg ducmg va co the uong dUQ'C. Hau het vi khuan co trong nu6c nguon deu khong the song sot 6 nhiet d<) dong bang. Hay chQn bang ban la tuye't: bang co chua nhieu nu6c hem, trong khi tuyet dUQ'C t<:10 thanh m<;>t phan boi khong khi. Bang tan nho nhi�t luc;mg cu.a ca the hoic nhi�t tir lira: Nhiet luQ'ng la thu rat quy gia 6 moi truong bang gia, vi v�y hay t�n d1=mg nhiet luQ'ng cua co the b9n de lam tan bang thanh nu6c uong neu co the dUQ'C. Neu m�c du am, b<:1-n se giai phong ra m<;>t luQ'ng 16n nhiet khi dang di tren duong, cho du moi truong xung quanh co 19nh nhu the nao. Hay tranh nhfmg d<)ng m9ch 6 canh tay ma di qua nach va nhung dong m9ch di qua phan trong cua dui, vi chung giup v�n chuyen mot luQ'ng 16n mau di khip co the, b9n hay cho bang vao mot chai nu6c va de no tan chay gifra cac lop quan ao cua b9n. Khi dung chan, b9n hay gifr gin nhi�t luQ'ng cua co the va dung ng9n lira tr9i de lam tan bang. 52 016: Tim nooc lb\g trong mol tn.rang bing gla CONOP: nm kiem ntJoc uong era cr111;1c loc trong m0i trllelng bang gia. 1: Uong nude ngQt trong ho, sang va suoi. Nl/Oc: Uu Mn 1h11 nhat Bang: Uu tien thl1 hai Tuyet: Uu tien thl1 ba 2: Uong bang duQc lam tan chay hdn la uong tuy�t tan chay. 3: Dung nhitt ILlQng ell the de lam tan bang thay cho h)a. 4: Khi co nhieu chat dot, hay lam tan bang bang h)a. Khi tu.yet va bang bao phu toan bo canh v�t, vi�c xac dinh vi tri de tim kiem nhien li�u cho mot ngc;m lua tr..i.i co these rat kho khan - nhung vi nhu cau can c6 mot nguon nhi�t trong moi trucmg nhi�t do du6i khong la rat Ian nen hay co gfulg tim kiem nguyen v�t li�u, vi dieu d6 la rat dang gia. Trong be ngoai thi nhu v�y thoi, nhung thl,l'c ra moi trucmg bang gia c6 the c6 rat nhieu xac thl,l'C v�t chet ho�c thl,l'C v�t ngu dong. Hay h..i. tr..i.i gan nhfrng cay than g6, b..i.n chiic chiin se tim duqc nhfrng canh cay gay bi roi xuong va mot nen dat kho rao ben du6i lop tu.yet. Neu dao nong thi co the' se khong mang l..i.i ket qua, nhung neu dao sau khoang mot phan ba met, b..i.n co the tim duqc vo so thu c6 the nh6m lua duqc. Hay lo..i.i bo 16p vo cay ngoai cung bi dong bang ho�c bi tu.yet lam cho am u6t, va b..i.n se tim thay phan ben trong kho rao de lam bui nhui nh6m lua rat tuy�t. Dieu nay se ton cong sue va thoi gian, nhung trong nhieu hoan canh, chung c6 the mang y nghia song con. Khi trong tay b..i.n da c6 chat dot va moi nhen lua roi, vi�c t�n d1.mg thu nang luqng tich trfr trong bat ky bo pin d\l' phong nao ma b..i.n mang theo nhu mot v�t kich lua la hanh dong tuy tiem an nhieu nguy hiem nhung v�n co the kiem soat duqc. Bui nhui thep (thu dung de co ma va lam s..i.ch bat cfia khi 6 ngoai troi) c6 the duqc su d1.mg nhu m{>t cau noi. Khi cac electron mang di�n tich trong pin d\l' phong di chuyen nhanh qua cac sqi thep manh cua bui nhui (xem hinh ve minh h9a), chung se t..i.o ra mot luqng Ian nhi�t. Cau true trong giong nhu cai ken cua bui nhui, v6i cac bao khi duqc phan tan trong khiip cac sqi manh dan xen vao nhau, se t..i.o ra mot moi trucmg ly tuong cho S\l' chay. De lam duqc dieu nay, hay chong C\l'C am va C\l'C duong cua hai pin AA ho�c AAA vao nhau. Dung m<)t do..i.n bui nhui thep noi hai dau con I..i.i cua hai pin nay, ho�c gi thfulg mot C\l.C pin 9 von vao bui nhui thep. Gifr cac ng6n tay tranh xa khoi diem tiep xuc va chuan bi s�n sang de nhanh chong dua bui nhui xuong ben duai dong cui va nhen lua. Bui nhui se nhanh ch6ng bien thanh mau do va biit dau boc kh6i. De' t..i.o mot tin hi�u khoi mau den tuong phan gifra moi trucmg toan mau triing, hay them vao nhfrng qua thong co chua hiic in ngay khi dong cui de nhen lua cua b..i.n da chay sang. 54 017: tt\6m 1118 tr'1 a Vll"l9 khi htu bang gla CONOP: T�o ra lt'la tu pin dl,I phong va bui nhui thep. 1: Thu thap qua th6ng, canh cay va co kh6. Moi nhen lua Cui ae nhen lua T�o ra tin hi�u Pin va bui nhui thep 2: Hai cvc cua pin duc;lc noi vdi nhau bang bui nhui thep se t�o ra h'.la. Bui nhui thep Hai cue pin AA 3: Them c6 kh6 va canh cay vao de ngon lila boc len. 4: Them nhung qua th6ng vao de t�o ra cot kh6i den. ::!�JJ ,'c_ �J - _,I ;:...J.5 -------=- K K I OIEU QUAN TRQNG CAN NHO': Lua rat quan tr9ng di giup ta s6ng sot trong rnoi tn..l'ong khi hau bang gia. 55 Tim kilm thU'C an trong moi trl.1'0'119 nhi�t d9 dU'O'lO Trong moi trm'mg bang gia khiic nghi�t, vi�c duy tri nhi�t de;, on dinh 6 ben trong la uu tien so m9t cua co the con nguoi. De dc;tt duqc m1,1c dich do, co the se hy sinh cac te bao chat beo, ngon tay va ngon chan, va y thuc 6 cac gioi hc;tn ben ngoai. Va no se dot chay bat ky luqng thuc an co sin nao 6 muc de;, gan gap doi binh thucmg. Gifr nhi�t de;, co the cao hon nhi�t de;, ben ngoai tu nam muoi d9 F1 tr6 len la dieu kho khan, doi h6i m9t luqng nhien li�u dang ke'. M�c du voi luqng nhien li�u it hon the rat nhieu da c6 the giup bc;tn song sot, luqng calo tot nhat giup mang den sue hoc;tt d9ng toi uu trong moi truong nhi�t d9 thap la nam nghin. Neu bc;tn dang di b9 qua m9t khu V\fC co tuyet day de tim duong ra kh6i vung dat hoang dn c6i, bc;tn se can phai co S\f kh6e mc;tnh. Nhin dqc theo cac mep mroc: Neu nhfrng khu V\fC tuyet phu trong co ve ch�ng c6 thu gi an duqc, thi mep nuoc quanh cac song va ho cua vung lc;tnh gia thuong la noi cu tru cua nhieu sinh v�t doi dao chat dinh duang, vi d1,1 nhu trai hay la ngheu, c6 the an song duqc va rat an toan, ho�c dung lam moi cau de co them thuc an. Khoet ho de cau ca: Tim duqc du chat beo nh�m giup b9 may co the' bc;tn hoc;tt d9ng qua la khong d� dang, va vi�c l9i xuong nuoc lc;tnh nhu bang de tim kiem nhfrng con ca beo mam trong luc dang co de' song sot 6 dieu ki�n nhi�t d9 du6i khong la dieu ch�ng khon ngoan gi. Nhung neu ho ho�c long song da dong bang rung lc;ti, bc;tn c6 the' su d1,1ng cua de' khoet nhfrng cai 16 tren be m�t. Hay dam bao r�ng lop bang phai day it nhat 10cm truoc khi buoc di tren do, hay dung 6 tren bo de kie'm tra, dung m9t con dao de' kiem tra d9 day cua lop bang. Hay dij.t nhieu day cau: Hay khoet nhieu ho de' toi da h6a co may danh biit cua bc;tn va su d1,1ng cac phao cau ca ung bien. Bu9c cac day cau vao hai cai que dai hon duong kinh cua ho cau, chong hai cai que thanh hinh chfr X. Khi m9t con ca ciin cau, nhfrng cai que se khong bi keo xuong ho. 1. 50 d(> F bing 10 d(> C 56 018: Tim kllm thuc in trong mol troong nhl�t dQ d\lO'l 0 C0N0P: San tim va an nhang tha an toan, giau dinh duang trong moi truilng bang gia. �gMu, trai va hai sam c6 rat nhieu a khu v1,1c mep mJ(lc. \mg nai tru in t� then trong moi trwng 1� gla CONOP: D(Jng mot ndi tru an giua moi tnJong bang gia thich hQp voi tung tinh huong th(Jc te. 1: Tan d1,mg thien nhien de trO an dlldi nhang g6c cay ldn va cac hang dOng. \.,..) ! -------- / , I ',, 1/----­ /, ---. I ���';7;������ /, �� /,/ I I I / I 2: Cat cac kh6i tuyet de dljng ham tru an hoac leu tru an. "' t thm gian rat ngiin. Khi nhfrng con rung minh cham dut va nhip tim giam xuong, d6 la luc b.;tn da di chuyen vao vung nguy hiem roi day. Nhi�t do ben trong ca the b.;tn dang giam nhanh ch6ng, bao hi�u ring cac phan ung h6a h9c cua ca the bi ch�m l.;ti, va ket C\IC la cai chet. Khong c6 muc nhi�t do nhat dinh nao cua moi trucmg ben ngoai khien cho sg h.;t than nhi�t biit dau xay ra. Vi�c xac dinh cac yeu to bao gom dieu ki�n gi6, ngum d6 m�c am nhu the nao, tinh tr.;tng sue kh6e va sg hap th\l nu6c ra sao, luQTig chat beo trong ca the' nguoi d6, va S\f am u6t tren ca the ngum d6. (Bai vi nu6c la chat d�n nhi�t rat tot, sg am u6t tren da ho�c 6 gan da cua b.;tn se hut nhi�t luQTig ra kh6i ca theb.;tn.) Neu thay cac tri�u chung xuat hi�n, hay ngay l�p rue m�c them quan ao, ho�c c6i b6 quan ao u6t va m�c vao quan ao kho rao. Dung cac 16p c6 cay thgc v�t ho�c cac v�t li�u 16t s3.n c6 de each nhi�t cho ca the kh6i m�t dat l.;tnh gia. Neu c6 cac tui nhi�t dung trong truang hqp khan cap, ho�c c6 cac nguon nhi�t khac, hay d�t chung ben du6i nach, quanh co, ho�c 6 hang, nhu v�y chung se duqc tiep xuc trgc tiep v6i cac dong m.;tch. Khong duqc dung chung 6 tay va chan tru6c khi nhi�t do ben trong ca the b.;tn da duqc lam am tr6 l.;ti - chan tay am len se khien mau nhanh ch6ng chay nguqc vao "trung tam" cua ca the: va dieu d6 c6 the se d�n den vi�c tim ngimg d�p. Mot each tg nhien, ca these hy sinh luu luQTig mau den cac chi debao ton tai nguyen cho cac chuc nang thiet yeu. Khong duqc SU' d1.mg chat con, ca-phe-in va ni-co-tin vi se gay ra S\f gian m.;tch mau, lam tang S\f mat nhi�t. Ca.ch xu ly tinh tr.;tng mat than nhi�t tram tr9ng hon (dung nu6c duang, thgc hi�n thao tac cap mu hoi sue tim phoi) doi h6i sg trq giup tu mot ben thu hai, vi v�y vi�c khiic ph\lc tinh tr.;tng nay tru6c khi qua muon la het sue quan tr9ng. 60 020: i>i khong b! glam than nhl�t CONOP: Xac clinh va xa trf SI$ giam than nhiet. 1: Khi viOc mat nhi0t trong cd the dien ra nhanh hdn viOc san sinh ra nhiOt, thl se bat dau xuat hiOn cac triOu chl1ng nhe. A. Nhi(lt d(i Cd the giam 2: Khi nhiOt di) cd the s1,1t giam nhanh ch6ng, bat dau xuat hiOn cac triOu chang W trung blnh cha t(li tram tn;>ng. ------ A. Nhi(lt d(i cd the giam xuong dlllli 36,8 d(i C cho den 35 d(i C B. Cd the bat dau run len de ti! lam am C. Nhip tim khi nghi ngdi tang D. Tho nhanh E. Roi loan nhe >' xuong dlllli 27,8 IJ(i C _____ B. Cd the khong run ray mJa - I � L �---- c. Nhip tim giam ----;:.t,;-"::""i: · 1· D. Ho hap giam , E. Mat y thuc " '1 j 3: Xll tri cang s(lm cang tot khi thay xuat hiOn cac triOu chung nhE_l cua giam than nhi0t. A. Che chan cd the kh6i cai lanh B. Coi b6 tat ca quan ao llllt C. Ciich nhi(lt cd the kh6i mat (fat 1anh gia D. Lam am ben trong cd the, chu khong phai chan tay - chan tay am len se day ngllQc mau tro lai ben trong cd the va khien tim ngung d�p. Ba lo Chan ·---, Canh cay, la. c6, - cay dai Ao mlla hoac ao choang Poncho. ·OieU quan tr9ng can nha: dling di b\ giam than nhiet, neu k.hong bcm s ~ b\ danh guc day. 61 BQ d\119 c� EDC t6i thiiu, mol trU'O'l'lg sa m� Di b<) qua moi trucmg kho c�n, h9n han nghia la phai mang theo luQilg dang ke' thu dong vai tro quan trc;mg so m<)t de duy tri S\f song m<)t ga-16ng1 nuoc cho m<)t nguoi m6i ngay, c<)ng them khau phan cho trucmg hqp khan cap. Nhung m<)t ga-long nuoc thi n�ng den 3,79kg va S\f ging sue de mang theo bat ky cai gi nhieu hem m<)t ga-long ruoi thi se khien b9n bi mat nuoc (thong qua vi�c do mo hoi) nhieu hem luQilg nuoc ma b9n mang theo tren lung de bo sung. B9n ding se phai mang theo luQilg 16n hanh ly dung cho thoi tiet l9nh gia, nhu the thi moi song sot duqc 6 moi trucmg sa mi;l.C, noi ma S\f chenh l�ch nhi�t d<) gifra ngay va dem la rat cao. Tat ca dieu d6 khien luQilg hanh ly b9n phai mang theo qua th�t la m<)t thu thach. Neu keo dong hanh ly d6 se chi can den 20% nang luQilg b9n bo ra de mang vac m<)t khoi luQilg tuemg tl,l', vi v�y m<)t cai may c6 the giup b9n keo thay vi mang vac nhiing thu h6 trq S\f song la rat can thiet va quan tr9ng. Cau true ly tuong de keo hanh ly qua dja hinh sa m9c la m<)t chiec xe cha hang keo tay hai banh ho�c bon banh, c6 cau t9o dem gian, ma b9n c6 the mua ho�c t1,l' lam ru cac lop xe d9p va ong nhva PVC. Hay ghep hai banh xe vao nhau nhu hinh ve minh h9a - Hi�n tuQilg xi lop thucmg xay ra tren nhiing be m�t n6ng c6 da sic nh9n xuat hi�n rai rac, va lop phv duqc gin s�n vao d6 dong nghia voi vi�c b9n se khong phai dung l9i va ton nang luQilg cho vi�c thay lop. Xac dinh phuang hmmg Di chuyen vao ban dem va ngu vao ban ngay la mot manh khon kheo de doi ph6 voi S\f thay doi nhi�t d<) day khic nghi�t noi sa m9c. Khi M�t Troi l�n, cai n6ng m,rc cua ban ngay se bien mat, nhi�t d9 c6 the giam xuong den ba muoi d<) F (khoang -1 do C). Vi�c dao nguoc dong ho sinh h9c cua co the giup b9n gifr gin luQilg nuoc va nhien li�u can thiet, ru d6 tiet ki�m duoc sue Ive de dung trong nhieu gio dong ho khi chi de mat luQilg nuoc toi thieu qua vi�c do mo hoi - va cung dam bao duoc r�ng co the b9n se khong phai lang phi mot luQilg calo quy gia de t1,l' lam am khi b9n phai ngu gifra dem l9nh gia. 1. 1 ga-long nu6c tucmg ducmg 3,79 Ht nu6c 62 021: BQ dvng C\.I EDC t61 thliu, mot trl/O'l'lg sa m� CONOP: Nhung thu can mang theo hang ngay de ho�t ac}ng tren sa m�c. 06 DUNG VA 06 AN oAu Cac binh m/Oc dung tich nam MO r(ing vanh MO len giiJa'.m (cho ban dem) Cd THE ga-lOng Tui ngiJ Thilc an Kinh mat G�y da ngoi!i BAN CHAN Kem ch6ng nAng Ao dai lay loi!i nhe bang vai cotton Ao thun IOi!i nhe bang vai cotton Khan quang loi!i nhe Ao bong lim/i!.o khoi!.c ch6ng m/Oc (cho ban dem) CHAN Quan nhe 06 161 (khOng phai bang cha'.! lieu cotton) Xe keo lay ch(l do VO khi Quan ao de !hay Day bu(ic, giay 06 dung cho thcli Mt li!nh gia Hai banh xe di!P Giay phl/(11 loi!i nhe (khOng phai bang cha'.! lieu Gore-Tex) Tat chuyen dvng de di phl/(ll (moi ngay !hay m(it dOi) Sandal (khi nghi ngdi) G6i thu6c dap cho bong gi(ip B(it khll mui cho chan � � ,? ghep li!i -OIEU QUAN TRQNG CAN NHO': Hay che kin tLr dau den chan dllO'i cai n6ng chay da chay th\t cua sa mac. 63 Xac dinh phuemg hu6ng gifra khung canh b�ng phiing va ch6 nao ding giong ch6 nao, khong c6 nhfrng CQt moc nhin thay duqc de xac dinh vi tri, d6 ro rang la m9t thach thuc khong he nho neu bc;tn di chuyen vao ban ngay. Vi�c di chuyen vao ban dem chic chin se g�p phai kh6 khan ve tam nhin, nhung lc;ti mang den cong C\l tuy�t voi giup bc;tn dinh hu6ng: bau troi day nhfrng ngoi sao sang lap lanh gifra dem toi sa mc;tc ( de c6 thong tin C\l the hem ve dinh hu6ng nho cac thien the: hay xem trang 28). Sa mc;tc vao ban dem khong he toi nhu bc;tn nghi dau, nhung kha nang nhan thuc ve khoang each tuemg doi cu.a cac vat se bi anh huong sau khi m�t troi l�n. De bu dip cho dieu d6, hay su d1;mg gay da ngoc;ti de giup bc;tn di chuyen vfrng vang hem. Con ve vi�c dinh hu6ng, phai luon de phong r�ng c6 the m9t ho�c nhieu cong C\l dinh hu6ng bc;tn mang theo se khong hoc;tt d9ng, VI vay hay mang theo nhieu cong C\l khac nhau de dv phong, va hay nghien ruu ky luong ban do truck khi len duong. Tru6c khi len duong, bc;tn cang hieu ro ve dia hinh minh sip di qua bao nhieu, bc;tn cang duqc chuan bi tot bay nhieu neu g�p phai finh huong nguy cap. Khi khong c6 cac c<)t moc nhin thay duqc giup xac dinh vi tri, hay dung vi�c dem bu6c chan de theo doi quang duong bc;tn da di du theo bat ky hu6ng nao. M9t nguoi trnong thanh c6 sai chan xap xi m9t met, nhu vay m9t tram buck di (cu.a ca hai chan) se xap xi hai tram met. Hay tan dv.ng m9i co h9i de tiep nhien li�u. Neu bc;tn nhin thay may che phu ho�c mua chuan bi roi xuong, hay di len ch6 c6 dia hinh cao khi c6 the - Iii quet c6 the xay ra rat nhanh noi sa mc;tc. Hay tich tru them nu6c bat CU' khi nao mua trot xuong. Hanh ly va trang ph\lC Giay dep phu hqp la rat quan tr9ng. Giay phuqt (giay da ngoc;ti, giay trekking) duqc thiet ke d�c bi�t de chiu d1,mg nhi�t d9 cao, se ngan duqc vi�c m�t du6i cu.a ban chan bi bong - nhfrng ch6 bi bong nay xuat hi�n khi co the day chat long den cac diem tiep xuc bi kich thich, gay ra cac vet phong r9p dau don lam can tro vi�c bu6c di. Hay mang theo cac g6i thuoc dip ch6 bong r<)p va b9t khu mui cho chan, cung v6i nhieu tat de co the' thay. Ngay ca trong moi trnong sa mc;tc, tat b�ng vai bong (xem trang 51) ciing c6 the nhanh ch6ng gay ra chung bqt da chan. Tat len loc;ti nh� se gifr cho chan duqc kho rao va giup ngan cac mo bi chet. 64 0 phan tren cua co the: chat vai bong c6 the' tra nen hiiu ich trong moi truong n6ng nvc. M�c du nguoi ta cho r�ng nhiing chat li�u tong hQP chat luQ'll.g cao d9t duqc cac tieu chuan lam mat va tham hut tot ma sqi t\l' nhien khong c6 duqc, nhung du6i anh M�t Trm ch6i chang va n6ng nhu do lira, ch�ng gi c6 the thay the duqc kha nang tham hut va thoat hoi cua vai cotton (hay vai bong). Nhiing lop quan ao b�ng chat li�u tong hqp ma khong tiep xuc tf\l'C tiep v6i anh n�ng m�t troi thi c6 the tr6 nen hiiu ich, vi dv nhu do 16t b�ng chat li�u tong hqp khong c9 xat vao co the gay kh6 chju. Mc;,t chiec khan nh� se bao v� co va m�t cua bi;ln kh6i gi6 va chay n�ng, va rat hiiu ich trong truong hQP c6 bao cat. Khi khong c6 gi ch�c ch�n, hay hoa minh vao moi truong ban dja. Hay nh6: Chuan bi s�n sang doi ph6 v6i sv thay doi nhi�t de;, kh�c nghi�t 6 sa m9c, c6 nghia la b9n se khong the mang theo ba 16 hanh ly g9n nh� duqc dau. B9n se can den nhiing quan ao thich hqp voi thm tiet l9nh gia khi di chuyen vao ban dem. Cau n6i "Hanh ly g9n nh�, ban dem li;tnh c6ng" dung v6i ca moi truong sa mi;).C cling nhu moi truong bang gia. Tim nooc u6ng a sa m� kho cin Lam the nao de chong mat mroc trong moi trucmg sa m.;ic kho c�n? D11'Ilg bao gio de bi l<;1c trong sa m.;ic ma khong mang theo day du nuoc. Nhung neu b.;in thay minh dang bi thieu nuoc, hay thvc hi�n moi bi�n phap phong ngua de giup duy tri muc hap th1,1 nuoc con l.;ii cua CO' the trong khi tim kiem nguon nuoc moi. Duy tri S\f hap th\l mroc ben trong ca the b,1.n: Hay che chJn th�t kin khi di chuyen vao ban ngay. Khi gio thoi qua quan ao bi uot vi mo hoi cua b.;in, b.;in se cam thay mat me. Tot hon nfra, hay nghi ngoi vao ban ngay va di chuye'n vao ban dem, nhu theb<;1n se do mo hoi ft hon, dong nghia voi bi mat nuoc it hon (xem trang 62). Neu b.;in het s.;ich nuoc, thi dU'Ilg co an. Qua trinh tieu hoa se nhanh chong su d1,1ng het nguon nuoc con l.;ii ben trong CO' the b.;in. Di len ch6 cao: Neu dieu ki�n dia hinh cho phep, hay di len ch6 cao khi b<;1n tim ch6 tru an vao ban ngay. Khi b.;in v.;ich ra phuong huong co kha nang cao se dua den S\l' giai CU'U, hay tim kiem cac manh moi ve nhfrng noi ma cac nguon nuoc tiem nang co the 6 gan. 0 phfa tren, hay tim kiem cac dong v�t va thvc v�t. Ben duoi m�t dat, tim kiem cac dau hi�u cua S\l' song. Dao sau xuong duai mijt dat: Long song kho c.;in co the v§.n co mot luQTig nuoc nao do duoi d.;ing cat am. Neu sau khi dao khoang 30cm ma b<;1n v�n khong tim thay gi, hay thu dao them vai ch6 khac. Ngay ca long song da kho qn tir lau v�n co the' chua mot chut nuoc tir con mua mi xuong truoc do khong lau. Uong suang: Day la nc3 Ive cuoi rung, hay hy sinh mot phan cua khoang thoi gian di chuyen trong dem de trai quan ao ra va thu th�p suong dem va suong som. Su d1,1ng mot ky thu�t tuong tv 6 nhung vimg bi h.;in han, b.;in co the thu th�p duqc mot nua lit suong tir chi mot met vuong. 66 022: Tim n\lO'C u&,g a sa m� kho cin CONOP: Tim nude trong moi trucing sa m�c khac nghiet. 1: Duy trl lu<.Jng nuoc cua cd the b�n. Che kin nguoi. Ban ngay ngoi trong b6ng"flim, ban dem di chuyen. Oilng an 2: Di len cho cao, can trQng quan sat xung quanh. Tim kiem cac dau hieu cua nlloc. • , nm kiem da'u vet ctla tim nU0c. -=-::::-==-::::_=---__ --===,;..,_� -� -dO�n�� -· nm kiem cac I0ng s6ng va long suoi c�n: Dao de - � f � ·.:- -.. �-� 0 ,. h t .. ..i; �Al�.-.... ·-:.::.__ � �� �- . - t- ·,... - �/ �---. _ C- • -: 7-:::__ - coi: cay than go, cay ua nude, i 1 & nm xem c6 nhilng dam a) nm kiem nhl1ng noi c6 cay · 1· o ba "---� co a ru6i, mu6i hay ong kh6ng. r_ng n. :'.\..� .... �--. - �. .. 3: Oao xuong I0ng song kho c�n va ben duoi tham thl/C v�t. 4: Thu thap slldng som. Anh n�ng choi chang chfnh la nguon tai nguyen thien nhien doi dao nhat cu.a sa m9c, nhung khi M�t Troi l�n, vi�c khong co m9t bong may nao che phu co nghia la sa m9C gill' l9i rat ft nhi�t cu.a ban ngay. V�y nen o sa m9C, nhi�t de;, co the' giam xuong Cl,l'C ky nhanh. Do do neu b� khong di chuye'n vao ban dem (xem trang 62), b� se can mc;,t nguon nhi�t de gifr am cho minh. Hay t�n d\lllg anh M�t Troi cu.a ban ngay de' dot mc;,t ng9n lua khi con co the. Tat ca nhung gi b9n can la mc;,t chai nht,ra trong suot dl,fng mc;,t chut nuoc ho�c chat long nao do, rung voi vai to bao; mt,rc tren giay se dong vai tro lam chat xuc tac. Neu khong co giay bao de lam moi nhen lua, co the thay theb�ng co kho, la kho ho�c v1,m bao ru mc;,t canh cay kho. Hau het sa m9c deu co rat nhieu cay b1,1i d� b�t lua. Su d1,1ng dau loi cu.a chai nuoc de' khuc x9 ho�c thay doi huong cu.a tia M�t Troi. Khi anh sang di qua cai thau kfnh ma b9n da ung bien lam ra, cac tia cu.a no se h9i t\l, nhi�t nang cu.a chung se t�p trung vao mc;,t diem duy nhat. D1,1ng Ct,1 nay se phong d9i sue m9nh cu.a anh sang M�t Troi den muc d9 lam to bao nong rt,rc len va b�t ciau hoc khoi. Khe phe phay to bao ve phfa thau kfnh, va dam khoi kia se nhanh chong hoc len thanh ng9n lua. Cuong de;, cu.a cac tia sang M�t Troi tuy thu9c mc;,t phan vao thoi diem trong ngay va mu.a trong nam. Ky thu�t nay se thanh cong hon doi voi m9t lfr khach ho9t dc;,ng vao thoi diem gifra trua a vung xkh d9o, so voi mc;,t nguoi khong may bi 19c a mc;,t sa m9c t9i Ban Cau B�c gifra mu.a dong kh�c nghi�t. Luu y: Mc;,t chai thuy tinh cling co the dugc su d1,1ng (khong can phai co chat long hen trong neu lop thuy tinh du day de t1,f no khuc X9 anh sang M�t Troi ma khong can den st,r phong d9i them do nu6c mangden). 68 023: [)\.Ilg anh sang "'t Tral di. d6t m¢t ngQl'l lU'& CONOP: Dung mot chai nude va giay bao de d6t mot ngQn h'.la. 1: Dung mot chai nhl,la trong chaa mot chOt m/Oc va nam tcJ giay bao. 2: Don nhiet nang cua cac tia Mat TrcJi vao mot diem c6 dl/cJng kfnh nh6. 1. Giil phAn phinh ra g&n co chai nude d phia tren hai IOp gia'y bao. Ch�m rai Q 2. Oieu chinh g6c va khoang each ctia chai va de don nhiet nang ctia anh sang Mat Tn'.li v/10 m(it diem c6 dllelng kfnh nh6 nha't. ,,,. / di chuyen chai nl/Oc. 3: Khi tcJ giay bao da bat dau boc kh6i va cac vet tro hong hlnh thanh, hay nem vao vai m�u giay nh6 dl/�c xe ra roi qul;lt hoac thdi nhe de hia bung len. Them giay bao vao neu can thiet. ieu quan tr�mg can nh&: Nv&c rat quan tr9ng - ca cho S\J song va viec dot 6t ng9n !&a. 69 Sin tim thU'C in tren sa m� Dung co ngay l�p tuc lao vao cac loai th1.rc v�t dau tien b9n b�t g�p khi di be;, qua moi truong sa m9C. M�c du co tham thl,l'C v�t thua that, nhiing loai cay nhu xuang rong hinh chuc dai hay ca dc;,c duqc co hoa co the khien b9n non thoc non thao ho�c gay ra hi�n tuqng ao giac. Thay vi m90 hiem, hay co g�ng tim kiem nhiing lo9i thl,l'C v�t an toan va an duqc xuat hi�n pho bien kh�p cac sa m9c B�c My - vi d1,1 nhu cay chi-a, xuang rong le co gai va xuang rong gai khong nhanh. Duqc nhiing nguoi Aztec va nguoi chau My ban dja danh gia rat cao, cay chi-a ti:r lau da duqc xem nhu mc;,t lo9i thuoc. Hay d�p nhiing bong hoa mau tim vao mc;,t v�t chua de lam bung nhiing h9t trong do ra - lo9i thuc an giau dinh duong nay co the' an song duqc, ho�c la ngam trong nuoc de lam put-dinh. Hay che ch�n, bao v� ban tay cu.a b9n khi lo9i bo nhiing cai gai khoi la cua nhiing cay xuang rong le gai, ma trong ngh� thu�t nau an My La Tinh con duqc g<;>i la nopalitos, ho�c la hay dot nhiing cai gai do di. Cung dung uong chat long cua cay xuang rong khong nhanh hinh tr1,1; phan thjt cua no co the an duqc, nhung chat long ben trong no co the gay tieu chay va mat nuoc. De b�t r�n lam thuc an, hay tim mc;,t cai que dai hinh ch9c, va co m9t con dao s�c trong tam tay. Dung phan dau hinh ch9c cua cai que de an dau con r�n xuong. Tu phia sau cua con r�n, truqt tay quanh ham cu.a no de ep mi�ng no ng�m ch�t l9i. Phan than cua con r�n co these quan quanh cai g�y ho�c canh tay cu.a b9n, nhung hay t�p trung vao cai dau cua no. Bo cai g�y ra va v�n an ch�t xuong ham cua con r�n bing mc;,t tay, dung dao c�t dau con r�n ra khoi than bing tay kia. C�t lui xuong phia duoi dau khoang 7,5cm de dam bao lo9i b6 duqc hoan toan cac tuyen chat dc;,c, roi nhanh tay qu�ng cai dau di. Ngay ca mc;,t gio sau khi chet, cac di�n tich trong dau day than kinh v�n co the gay ra phan X9 c�n rat m9nh cua con r�. Noi chung, b9n co the xac djnh mc;,t con r�n co dc;,c dl,l'a vao cai dau hinh kim cuang cua no, nhung de cho an toan nhat, hay luon nghi ring bat cu con dn nao b9n b�t g�p ciing deu nguy hiem. Mot con r�n co the' lao toi tan cong bat thinh linh voi khoang each tuang duang m(Jt nua chieu dai ca the cua no, vi v�y hay can tr9ng khi den gan no. 70 021.f: Sin tirn thu'c in tren sa m� CONOP: oat bay va an nhOng thl1c an an toan nhat, pho bien nhat cua sa m�c. 1 : H�t cay chi-a, xudng r6ng le gai, va xudng r6ng gai khong nhanh la nhOng thl!c v�t an duc;lc pho bien nhat t'l nhieu sa m�c. 2: San va danh b�y mOt con ran. 3: Lo�i b6 nOi t�ng va nau chin mOt con ran. A. Cat b6 dau B. Lo(li b6 nOi !(Ing C. LOI da ll/ dau den duOi D. Lam chin th�t ky D\m9 m9t nO'i tru in mat me a sa m� Khi dang o trong tinh canh phai dau tranh sinh ton, b9n can lien h,lc tim each bao ton nang luQTig, va tinh co tim thay mc;,t noi tru an s�n co la S\f may min bat ngo giup b,;ln gifr gin duqc nhieu luQTig calo quy gia. Du o bat ky moi truong nao, nhfmg 11,fa ch9n dau tien cu.a b9n khi tim kiem noi tru an nen la nhfmg thu sfu co trong t1,f nhien. Trong moi truong sa m9c, khong can phai lo ling qua nhieu ve vi�c bao v� ban than khoi S\f am uot, v�y nen tim duqc noi nao co bong ram la du, neu nhfmg ch6 kin dao hoan toan khong s�n co. Mc;,t cau true da rc;,ng rai va thoang gio co the d� dang tro thanh ch6 tru an thich hqp. Nhung o sa m9c cat ma ch6 nao cung giong ch6 nao, chung ta co the dl,fng mc;,t noi tru an t,;lm on tren cat, SU' dt,mg hai tam chan mong (hoijc hai tam vai ciau) va m9t cai xeng - hoijc th�m chi la doi tay tran cu.a b9n. Noi tru an hai lap, duqc minh h9a trong trang ke ben, ho9t d9ng b�ng each chong l9i hi�u ung nha kinh thuong sinh ra o nhfmg khong gian khep kin, thi d1,1 d� nh�n thay nhat la chiec xe o to d�u ngoai troi rn:ing: tia UV cua mijt troi vao trong xe thong qua lop kinh, nhung sau do l9i khong the thoat ra duqc, chung cu quanh quan ben trong cho den khi chiec xe tro nen nong hon rat nhieu moi truong xung quanh. Hay lam cho tia UV cua mijt troi bi gifr l9i gifra hai tam vai dau, de mo o hai dau, nhu the co nghia la ngay ca con gio nong nhat cung co the thoi qua va xua di nhfmg tia UV truoc khi chung co co hc;,i l9t vao noi tru an cua b9n. Vao m9t ngay lijng gio va kho xac, nhfmg tam vai dau v�n co the gifr l9i cac tia UV va khien cho khong gian noi b9n nghi ngoi mat me hon rat nhieu moi truong xung quanh. Dao sau xuong d9 khoang 60cm ben duoi cac lop cat bi mijt troi thieu dot, bi,m se co duqc mc;,t khong gian nghi ngoi mat me hon nhieu de;,. T9o ra mc;,t loi vao rc;,ng va doc nghieng cho noi tru an de dam bao khong khi cung co the tran vao quanh co the' b9n. D\fflg do9n hao do song song voi huang gio thoi, voi mc;,t ciau mo ra va doc nghieng doi di�n voi luong khi. 72 025: D\lrl9 mQt na1 tru '" mat me a sa m� CONOP: Tim kiem ho�c dl,lng ml}t ndi tru an c6 the mang den bong ram va s1,/ mat me. 1: Tim kiem cac hang, dOng hoac cau true da c6 the cung cap b6ng mat va che chan dllQc gi6. � .. -� -:��:;::: .. -� ·:::_:.:--- �;; 2: D1,/ng cho tru an hai l(!p dll(!i mat dat. a. Oao m9t 11oan hao sau tu ��;::::::== ..-. ) - _ tran ·,11oan --��--�c. Oat tam vai dau thl1 hai che hao, dung n�Ong hon �a to va cat 116 phia 'tren ta'm vai dau thl1 nhat, cang tam va1 dau ra ha1 Mn. chieu cao khling gian gi0a hai 45cm 11en 60cm, r0ng tu 60cm 0 11en 90cm, dai bang chieu dai '--..... 1116 .c;;xc��� G� ""' �?Sr � b._ Dim� ta'm vai da� ch� phia · .. tam la khoang 30cm. Hieu 11ng nha kinh se bi gi0 lai giOa hai tam vai dau, va gi6 se thoi n611L BQ d\,llg C\,I EDC t6i thiiu, A. ' A A N I mo1 trllang dam lay am \lat Cac dam lay, bai lay, bai boi ven song ... M�c du nhieu vung dat ng�p nuoc tren the gioi da bien mat do tinh tqmg khai thac g6 bi.ra bai, nhung v�n c6 the tim thay nhiing khu V\fC nhu the voi dien tich tuong doi Ion 6 m9i chau h,1c, ngo<;li tri.r Nam C\l'C, m9t so noi con trai rc;,ng tren dien tich hang tram d�m vuong. Thuong c6 rat nhieu ca va he th\l'C v�t ciing rat phong phu, nhiing vung dat thap, mau mo nay nim trong so nhiing dia diem da d9ng sinh h9c nhat tren Trai Dat. Nhung nguon nuoc tu d9ng, chua day cac v�t chat hfru co dang phan huy, ciing la noi san sinh VO so cac loai ky sinh, vi khuan va con trung mang benh t�t. Nuoc c6 6 kh�p m<;>i noi trong moi truong ng�p nuoc am uot, d6 la ly do vi sao phan Ion do dung, thiet bi dung cho lo9i dia hinh nay phai c6 kha nang gifr cho b9n va hanh ly cua b9n kho rao nhat c6 the. Nuoc 6 nhiing vung dat nay luc nao ciing thap hon nhiet d9 co the nguoi - dieu d6 c6 nghia, thong qua S\f doi luu, viec 6 day qua lau ciing c6 the gay ra S\f giam than nhiet, ngay ca trong thoi tiet am ap. Hay su d1,mg nhieu chiec tui chong nuoc de gifr cho hanh ly cua b9n duQ'c kho rao va de phan tan tr<;>ng luqng hanh ly deu kh�p tren thuyen. Ngay ca khi b9n phai l9i qua m9t vung nuoc nong, viec keo luqng hanh ly day du duQ'c chat day tren m9t chiec thuyen Kayak v�n thich hQ'p hon la mang m9t phan hanh ly tren lung. Di.mg c6 b6 l9i hanh ly cua b9n neu bi m�c c9n 6 m9t noi xa xoi heo lanh. Lam nhu the la b9n dang danh gia khong dung S\f can thiet cua nhiing cong C\1 quan trc;mg mang tinh song con ma b9n da mang theo. Hay t�p duQ't viec l�.t up va vao tro l9i chiec thuyen cua b9n th�t nhieu truoc khi b9n phai lam nhu the trong m9t tinh huong khan cap, va bu9c ch�c tat ca hanh ly nhu m9t bien phap phong ngi.ra. Tang cuong tinh hfru d1,1ng cua thiet bi noi ca nhan PFD (ho�c ao phao cuu sinh) bing each de m9t con dao, m9t cai coi hieu va den nhap nhay vao trong cac tui cua thiet bi nay. Trong truong hQ'p b9n bi l�t up va bi day xa kh6i chiec thuyen cua minh, b9n c6 the su d1,1ng con dao nay de giai thoat minh kh6i bat ky thu rong, tao hay c6 d9i vuong viu nao ma b9n bi m�c vao, con chiec coi ho�c den nhap nhay la de gui tin hieu cau CU'U. 74 026: BQ d'='19 C\I EDC t6i thliu, mol tn.rong cf"'1 l'y "'1 l101: CONOP: Nhang thu toi thieu can mang theo moi ngay de hoi;it d0ng <':I moi tntcJng dam lay am 1101. Mai cheo dung cha tinh huong khan clip i "' MO, kinh mat vii gang tay ,c, l rn l�J\ ,�- � r-.�.'.J\ TUI NGU VA NAM NGHi Leu dung cha m(lt ngu('Ji Tui ngu Vong Goi Man chong muoi TUI QUAN Ao Ao sd mi Quan Ao thun body Tat vii do 161 (dieu chinh theo dia diem, ™ ' � nuac � ngot ' B(l phao thcJi tiet vii ho(lt d(lng Cij the) TUI 06 DUNG DA NGOAI Bep 10 mini Thiel bi loc nuac Thl$c pham vii do an v�t Oo dung nau an Mm,., � �\,. rn □� Mieng xop rua bat dia TUI CUU THIJdNG La ban Men cap cilu M � ��\\ ,�g�:�i PFD (ao phao). coi, dao, BQ y te ca nhan khan cap Oti ve sinh ca nhan 06 Ol�N TU Oen pin Ban do danh dau cac diem xuat phat dim nhap nhay Cac thiet bi di(jn tu khac Pin ... f)ieu quan tr9n9 can nho: Cheo thuyen thl tot hO'n la bai. 75 LQc nU'O'C a dam lay , , A A Vi�c l9c S9Ch mroc la bit bm;,c 6 moi trucmg dat ng�p nuoc, b6i vi mijc du nuoc 6 day rat doi dao nhung gan nhu chic chin bi nhi�m rat nhieu cac sinh v�t ky sinh va vi khuan c6 h9i. "Sot dam lay" (m9t thu�t ngfr dung de chi chung tat ca cac b�nh sot ret, b�nh Leptospirosis1 va b�nh quai bi), virus Everglades, va b�nh ta chi la mot vai trong so nhfmg din b�nh truyen nhi�m pho bien 6 cac vung dam iay tren khip the gioi. Nhfmg can b�nh nay c6 the gay ra tac dc;mg huy ho9i doi voi co the, va doi luc con anh hu6ng den ca h� than kinh. Mijc du b9 d1,mg a.i mang theo hang ngay cua b9n nen bao gom ca thiet bi l9c nuoc va m9t cai bep nh6 de dun soi nuoc, nhung c6 the ung bien de t9o ra m9t h� thong l9c tu cac nguyen v�t li�u tim thay dugc: m9t chai nhva (thucmg dugc tim thay troi noi quanh cac dam iay gan khu V\fC do thi), m9t chiec tat, than cui va nhfmg vien soi nhijt dtrQ'C 6 mep nuoc. Lop l9c quan tr9ng nhat va khong the thieu cua h� thong nay la than cui, von dugc biet den c6 kha nang gifr l9i rat nhieu chat d9c h9i. 0 d9ng "dtrQ'C ho9t h6a" - dtrQ'C XU' ly de c6 dtrQ'C S\f hap th1,1. toi da - than cui tr6 thanh thanh phan chinh trong hau het cac h� thong l9c dtrQ'C ban tren thi trucmg, va n6 cling dugc SU' d1,1.ng de chfra m9t so b�nh tu day hoi cho den ng9 d9c. De t\l' minh t9o ra than cui, b9n hay dot m9t ng9n lua 6 tren bo va de n6 chay cho den khi cac khuc g6 chay thanh than. (Than dung trong cac bfra ti�c nuong ngoai troi ma b9n mua tu rua hang da dtrQ'C XU' ly h6a h9c, vi v�y khong thich hgp del9c nuoc). Sip xep cac lop sao cho nhfmg vien to nhat 6 tren cung, chung se gifr 19i cac manh Ion t9p chat, va nhfmg vien nh6 nhat thi 6 do9n co chai. Khi b9n do nuoc qua h� thong l9c nay, nuoc chay xuong phai nh6 gi9t va ch�m rai, neu nuoc chay qua nhanh thi tuc la h� thong cua b9n l9c khong hi�u qua. Dun soi nuoc la each an toan nhat de lam S9Ch va ti�t trung, nhung b9n khong bao gio nen de minh phai chet khat 6 gifra dam iay. 1. La benh truyen nhi�m cap tinh (con dm;,c biet den v6i ten goi la h{>i chung Weil, sot Canefield, sot Canicola, sot Nanukayami) do xoiin khuan thu{>c Leptospira va anh hu6ng den con ngucri cling nhu cac loai d{>ng vat khac. 76