Bác Hồ Viết Di Chúc Hồi Ký (Thế Kỷ Ghi)

LỜI GIỚI THIỆU

Sau khi Bác qua đời, trong cuộc họp ngày 3 tháng 9 năm 1969, đồng chí Phạm Văn Đồng giới thiệu đồng chí Vũ Kỳ xin được chuyển đến Trung ương một tài liệu do Bác viết, để trong một chiếc phong bì to.

Tại cuộc họp đó, đồng chí Vũ Kỳ báo cáo với Trung ương: Từ năm 1965, Bác Hồ bắt đầu suy nghĩ và viết sẵn một số điều dặn lại cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân phòng khi Bác qua đời. Bác dặn khi Bác mất thì chuyển tài liệu này cho Bộ Chính trị.

Đúng ngày truy điệu đưa tiễn Bác, một phần những trang viết trong tài liệu đã được Khi đó, đồng chí còn rất trẻ, trông rất thư sinh. Không ai nghĩ đó là một cán bộ đã từng hoạt động bí mật dày dạn ở Hà Nội, cùng một tổ công tác với đồng chí Trần Đăng Ninh, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Hoàng Văn Thụ, từng bị giam và bị tra tấn dã man trong nhà tù Hỏa Lò. Bí danh của đồng chí là Nguyễn Cần, sau này được Bác đặt tên là Kỳ trong tiểu đội vũ trang tuyên truyền: Trường, Kỳ, Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi.

Toàn quốc kháng chiến bùng nổ. Những ngày cuối năm 1946 đầu năm 1947, khi Bác rời Hà Nội chuyển dần ra vùng tự do, ở mỗi điểm dừng chân: Ngã Tư Canh, Vạn Phúc, Xuyên Dương, Cần Kiệm, Chùa Một Mái… người thư ký ấy thường xuyên có mặt bên cạnh Bác. Thời kỳ đầu, vì Trung ương chưa bố trí được bác sĩ riêng cho Bác, cho nên đồng chí Vũ Kỳ vừa là thư ký, vừa là cần vụ, vừa chăm lo sức khỏe hằng ngày cho Người.

Trung ương công bố với tên gọi là Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Bốn năm trời để viết một di chúc, lại chọn đúng dịp ngày sinh của mình, từ ngày 10 tháng 5 đến ngày 20 tháng 5, mỗi ngày dành đúng một tiếng, từ 9 giờ đến 10 giờ, để suy nghĩ và viết về ngày ra đi của mình, rất thanh thản, ung dung, Bác Hồ của chúng ta là như thế.

Ngày đó, không ai biết việc làm này của Bác. Bác ghi vào đầu tài liệu bốn chữ: “Tuyệt đối bí mật”. Chỉ riêng đồng chí Vũ Kỳ, thư ký của Bác, biết rõ việc làm này của Bác từ khi bắt đầu đến khi kết thúc.

Cho đến ngày Bác đi xa, đồng chí Vũ Kỳ là người có vinh dự được làm người giúp việc gần gũi của Bác gần đúng một phần tư thế kỷ. Đồng chí được Trung ương và Bác chọn làm thư ký cho Bác từ cuối năm 1945, khi Bác từ Việt Bắc về Hà Nội, ở nhà số 48 phố Hàng Ngang.

Bác Hồ là một nhà chiến lược, một nhà tổ chức thiên tài, để lại cho chúng ta không chỉ một kho tàng lý luận và một tư tưởng lớn, một sự nghiệp lớn, mà quý giá hơn, là một cuộc đời, một con người, một nhân cách vĩ đại, mẫu mực. Và điều đó được biểu hiện nhiều nhất trong cuộc sống thường ngày, thậm chí trong những lúc chỉ có hai Bác cháu với nhau. Do đó, việc viết hồi ký về Bác Hồ của đồng chí Vũ Kỳ là một trách nhiệm chung trước lịch sử, trước Đảng và nhân dân. Đó còn là tình cảm thiêng liêng của một người thư ký tận tụy và trung thành với người thầy lớn của cách mạng Việt Nam.

Được biết trong gần một phần tư thế kỷ giúp việc Bác Hồ, hầu như ngày nào đồng chí Vũ Kỳ cũng ghi nhật ký. Những sự kiện quan trọng được ghi chính xác tới từng phút. Đó là một thuận lợi rất lớn cho việc viết lại những năm tháng được sống bên cạnh Bác Hồ, góp phần quan trọng làm nên thành công của tập hồi ký Bác Hồ viết Di chúc.

Tập hồi ký là những trang viết chân thực, kể về một việc làm thiêng liêng của lãnh tụ, một bậc vĩ nhân do chính người thư ký riêng gần gũi kể lại đã làm xúc động lòng người.

Tháng 5 năm 1989, nhân dịp kỷ niệm 99 năm ngày sinh của Bác kính yêu, Nhà xuất bản Sự thật đã xuất bản lần đầu tiên cuốn sách Bác Hồ viết Di chúc và tháng 9 năm đó, nhân kỷ niệm 20 năm ngày Bác đi xa, cũng là dịp Bộ Chính trị (khóa VI) công bố ngày mất và toàn văn Di chúc của Người, cuốn sách được xuất bản lần thứ hai, đã tạo nên sự xúc động lớn trong lòng bạn đọc cả nước. Kể từ đó, cuốn sách đã được xuất bản nhiều lần.